„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Agnieszka Tarasiuk
Dobieranie materiałów, narzędzi i metod do wykonywania
rękodzielniczych wyrobów dziewiarskich 311[42].Z3.01
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr Wiesława Paciorek
mgr Joanna Rudź
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Agnieszka Tarasiuk
Konsultacja:
mgr Zenon W. Pietkiewicz
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[42].Z3.01
Dobieranie materiałów, narzędzi i metod do wykonywania rękodzielniczych wyrobów
dziewiarskich zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik włókienniczych
wyrobów dekoracyjnych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Materiał nauczania
7
4.1 Charakterystyka dzianin
7
4.1.1. Materiał nauczania
7
4.1.2. Pytania sprawdzające
9
4.1.3. Ćwiczenia
10
4.1.4. Sprawdzian postępów
11
4.2 Przygotowanie przędzy do dziania
12
4.2.1. Materiał nauczania
12
4.2.2. Pytania sprawdzające
13
4.2.3. Ćwiczenia
13
4.2.4. Sprawdzian postępów
14
4.3 Dzianie ręczne
15
4.3.1. Materiał nauczania
15
4.3.2. Pytania sprawdzające
18
4.3.3. Ćwiczenia
19
4.3.4. Sprawdzian postępów
20
4.4 Dzianie maszynowe
21
4.4.1. Materiał nauczania
21
4.4.2. Pytania sprawdzające
28
4.4.3. Ćwiczenia
28
4.4.4. Sprawdzian postępów
32
4.5 Konfekcjonowanie wyrobów dziewiarskich
33
4.5.1. Materiał nauczania
33
4.5.2. Pytania sprawdzające
36
4.5.3. Ćwiczenia
36
4.5.4. Sprawdzian postępów
37
5. Sprawdzian osiągnięć
38
6. Literatura
44
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o budowie dzianin, przygotowaniu
przędzy do dziania, wykonywaniu splotów dziewiarskich oraz konfekcjonowaniu dzianin.
Poradnik ten zawiera:
1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś mieć
opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.
2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania
ćwiczeń i testów. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną literaturę oraz inne źródła
informacji. Obejmuje on również:
−
pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia,
−
ćwiczenia, które zawierają wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych
do realizacji,
−
sprawdzian postępów.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, poproś nauczyciela/instruktora
o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
4. Sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań testowych, którego pozytywny wynik
potwierdzi nabycie przez Ciebie umiejętności i wiadomości z zakresu tej jednostki modułowej.
5. Literaturę.
Jednostka modułowa
Dobieranie materiałów, narzędzi i metod do wykonywania
rękodzielniczych wyrobów dziewiarskich, której treści teraz poznasz, jest jednym z modułów
koniecznych do zapoznania się z procesem wytwarzania rękodzielniczych wyrobów
dziewiarskich. (rys.1).
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i
higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac.
Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Rys.1. Schemat układu jednostek modułowych
311[42].Z3.01
Dobieranie materiałów, narzędzi
i metod do wykonywania
rękodzielniczych wyrobów
dziewiarskich
311[42].Z3.02
Wykonywanie rękodzielniczych
wyrobów dziewiarskich
311[42].Z3.03
Wykonywanie zdobień wyrobów
dziewiarskich
Moduł 311[42].Z3
Technologia wytwarzania
rękodzielniczych wyrobów
dziewiarskich
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
– organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
– dobierać przybory i materiały do wykonania rysunku,
– klasyfikować rodzaje nici,
– klasyfikować sploty dziewiarskie,
– wyznaczać parametry struktury dzianin,
– charakteryzować sposoby wykończenia dzianin,
– korzystać z różnych źródeł informacji.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:
– scharakteryzować podstawowe narzędzia i maszyny do wytwarzania wyrobów dziewiarskich,
−
sklasyfikować i scharakteryzować nitki stosowane do produkcji wyrobów dziewiarskich,
−
narysować podstawowe sploty dziewiarskie,
−
określić etapy tworzenia wyrobu dziewiarskiego,
−
scharakteryzować urządzenia stosowane w poszczególnych etapach wytwarzania wyrobu
dziewiarskiego,
−
przygotować nitki do dziania ręcznego,
−
scharakteryzować rękodzielnicze metody dziania,
−
wykonać splot podstawowy na szydełkarce płaskiej jednołożyskowej,
−
scharakteryzować budowę szydełkarki płaskiej dwułożyskowej,
−
wykonać splot podstawowy na szydełkarce płaskiej dwułożyskowej,
−
obliczyć numer uiglenia maszyn dziewiarskich,
−
zastosować system numeracji uiglenia maszyn dziewiarskich,
−
określić sposób wytwarzania dzianin o splotach podstawowych na szydełkarkach płaskich,
−
określić sposób wytwarzania dzianin wzorzystych na szydełkarkach płaskich,
−
scharakteryzować budowę szydełkarki płaskiej sterowanej komputerowo,
−
posłużyć się instrukcją programu pracy szydełkarki płaskiej sterowanej komputerowo,
−
wykonać podstawowe wzory dzianin na drutach,
−
wykonać podstawowe wzory dzianin na szydełku,
−
wykonać podstawowe wzory dzianin na szydełkarkach płaskich,
−
scharakteryzować proces konfekcjonowania dzianin,
−
wykonać podstawowe pomiary antropometryczne,
−
sporządzić podstawowe formy wyrobów dziewiarskich,
−
dobrać metody wykończenia wyrobów dziewiarskich,
−
opracować opis techniczny wykonania wyrobu dziewiarskiego,
−
określić elementy kontroli jakości wyrobów dziewiarskich.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. MATERIAŁ NAUCZANIA
4.1. Charakterystyka dzianin
4.1.1. Materiał nauczania
Budowa dzianiny
Dzianina zbudowana jest z połączonych ze sobą oczek ułożonych w dwóch prostopadłych
do siebie kierunkach. Oczka w kierunku poziomym tworzą rządki, a w kierunku pionowym
- kolumienki (rys.2).
Rys. 2. Układ oczek w rządku i kolumience [2, s.245]
Oczkiem nazywa się wygięty odcinek przędzy składający się z łuku A, słupków B
i łączników C. (rys.3).
Rys. 3. Schemat oczka dzianiny
Wszystkie oczka mają prawą i lewą stronę. Za prawą stronę przyjęto tę, na której widoczne są
słupki, a za lewą – na której widoczne są łuki i łączniki. Schematyczne przedstawienie prawej
i lewej strony oczka przedstawia rys. 4.
C
B
A
B
C
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
a)
b)
Rys. 4. Schematyczne przedstawienie oczka dzianiny: a) prawa strona, b) lewa strona
Sploty dziewiarskie
Splot dziewiarski jest to połączenie takich samych lub różnych oczek w określonym porządku,
powtarzającym się wzdłuż rządków i wzdłuż kolumienek. Splot charakteryzuje się określonym
raportem.
Raport splotu jest to najmniejsza liczba oczek w rządku i kolumience, po której powtarza się
porządek łączenia oczek.
Do splotów podstawowych wytwarzanych na szydełkarkach płaskich zalicza się:
– splot lewoprawy
– splot dwuprawy,
– splot dwulewy.
Dzianina o splocie lewoprawym powstaje na igłach pracujących w jednym łożysku.
Charakteryzuje się tym, że po jednej stronie widać wyłącznie prawą stronę oczek, a po drugiej –
lewą (rys. 5). Prawą stronę dzianiny rozpoznaje się po tym, że poszczególne oczka mają kształt
litery V i tworzą wyraźne kolumienki. Łuki i łączniki lewej strony oczek dają po lewej stronie
dzianiny rządki prostopadłe do kolumienek. Schematy prawej i lewej strony dzianiny o splocie
lewoprawym przedstawia rys. 6.
a)
b)
Rys. 5. Splot lewoprawy: a) prawa strona, b) lewa strona [2, s.246]
a)
b)
Rys. 6. Schemat splotu lewoprawego: a) lewa strona, b) prawa strona
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Dzianina o splocie dwuprawym (rys.7 i 8)powstaje na igłach pracujących w dwóch łożyskach.
Charakteryzuje się tym, że po obu stronach dzianiny widać tylko prawe strony oczek,
natomiast po rozciągnięciu dzianiny widać kolumienki prawych i lewych stron oczek na zmianę.
Rys. 7. Splot dwuprawy [2, s.247]
Rys. 8. Schemat splotu dwuprawego
Dzianina o splocie dwulewym (rys.9 i 10)
jest wytwarzana na maszynach dwułożyskowych
przy zastosowaniu igieł dwujęzyczkowych. Po obu jej stronach widać wyłącznie lewe strony
oczek, a po rozciągnięciu dzianiny widać rządki prawych i lewych stron oczek na zmianę.
Rys. 9. Splot dwulewy [2
, s.247
]
Rys. 10. Schemat splotu dwulewego
Powyższe sploty są również stosowane w dziewiarstwie ręcznym.
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Co to jest oczko dzianiny?
2. Z czego zbudowana jest dzianina?
3. Jak schematycznie przedstawisz prawą i lewą stronę oczka dzianiny?
4. Co to jest splot dziewiarski?
5. Jakie znasz podstawowe sploty dziewiarskie?
6. Jak wygląda splot lewoprawy?
7. Jak wygląda splot dwuprawy?
8. Jak wygląda splot dwulewy?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Narysuj elementy struktury dzianin:
−
oczko dziewiarskie,
−
rządek oczek,
−
kolumienkę oczek.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) narysować oczko dzianiny i opisać jego elementy,
3) narysować rządek oczek dzianiny,
4) narysować kolumienkę oczek dzianiny,
5) ocenić poprawność i estetykę wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
arkusz do wykonania rysunków,
−
przybory kreślarskie,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Narysuj widok i schemat podstawowych splotów dziewiarskich:
−
lewoprawego,
−
dwuprawego,
−
dwulewego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) narysować widok i schemat prawej strony splotu lewoprawego,
3) narysować widok i schemat lewej strony splotu lewoprawego,
4) narysować widok i schemat splotu dwuprawego,
5) narysować widok i schemat splotu dwulewego,
6) ocenić poprawność i estetykę wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
arkusz do wykonania rysunków,
−
przybory kreślarskie,
−
literatura z rozdziału 6.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
Ćwiczenie 3
Na podstawie próbki narysuj schemat splotu dzianiny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) obejrzeć dokładnie otrzymaną próbkę dzianiny,
3) określić prawą i lewą stronę dzianiny,
4) spruć kilka rządków dzianiny, śledząc jej układ,
5) rozpoznać splot dzianiny w próbce,
6) narysować schemat rozpoznanego splotu i opisać go,
7) przykleić pod rysunkiem próbkę dzianiny,
8) ocenić poprawność i estetykę wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
próbka dzianiny,
−
lupa, igła preparacyjna,
−
arkusz do wykonania ćwiczenia,
−
klej,
−
przybory kreślarskie,
−
literatura z rozdziału 6.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczeń?
2) zdefiniować pojęcia: oczko dziewiarskie, kolumienka oczek, rządek oczek,
splot dziewiarski?
3) rozpoznać na rysunku rodzaj splotu dziewiarskiego?
4) wykonać rysunki podstawowych splotów dziewiarskich?
5) narysować schematy podstawowych splotów dziewiarskich?
6) ustalić rodzaj splotu próbki dzianiny?
7) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
4.2. Przygotowanie przędzy do dziania
4.2.1. Materiał nauczania
Przędza dziewiarska
Do wytwarzania dzianin stosuje się przędze i jedwabie wykonane z włókien naturalnych
i chemicznych. Z grupy włókien naturalnych wykorzystuje się najczęściej bawełnę, wełnę oraz len
zmodyfikowany. Z grupy włókien chemicznych stosuje się przędze wykonane z włókien ciętych
wiskozowych, poliestrowych, poliakrylonitrylowych, a także jedwabie wykonane z włókien
ciągłych wiskozowych i poliestrowych.
Przędze produkuje się z włókien jednorodnych lub z mieszanek. Dobór składników zależy
od przeznaczenia przędzy i wykonanej z niej dzianiny, a także od wymaganych właściwości
użytkowych dzianin. Z włókien jednorodnych wytwarza się przędze: bawełniane, wełniane
oraz poliakrylonitrylowe.
Do typowych przędz wykonanych z włókien mieszanych zalicza się:
– przędze bawełniane, wykonane z włókien bawełnianych w połączeniu z włóknami
chemicznymi (wiskozowymi, poliestrowymi, poliamidowymi), w których udział włókien
chemicznych nie przekracza 25%.
– przędze wełnopodobne wykonane z włókien wełnianych w połączeniu z włóknami
poliakrylonitrylowymi, w których udział włókien wełnianych wynosi najczęściej 20 – 30%.
– przędze lnianopodobne wykonane z włókien poliakrylonitrylowymi w połączeniu z włóknami
lnianymi, w których udział włókien lnianych wynosi najczęściej 20%.
Jedwabiem nazywa się nitkę wykonaną z jednego lub wielu włókien ciągłych. Wyodrębnia się
jedwab zwykły, który ma zwartą budowę, podobną do wiązki cienkich włókien nieskończonej
długości oraz jedwab w postaci zmodyfikowanej (skędzierzawiony) zwany też jedwabiem
teksturowanym. W dziewiarstwie stosuje się jedwabie: wiskozowe, poliamidowe i poliestrowe.
Efekty estetyczne uzyskuje się przez stosowanie do produkcji dzianin przędz fantazyjnych:
melanżowych, pętlonych, bouclé, puszystych, z domieszką sierści królika angorskiego.
Dla właściwego przebiegu procesu dziania, a także uzyskania wymaganych właściwości
użytkowych dzianin istotny jest dobór przędzy o odpowiedniej grubości.
Przygotowanie przędzy do dziania ręcznego
Do wytwarzania dzianin wykorzystuje się przędzę dziewiarską w postaci motków
oraz nawojów stożkowo – krzyżowych (rys.11a,b). Dobierając przędzę należy zwrócić uwagę,
aby motki i nawoje były zaopatrzone w etykiety, a szczególnie by wszystkie nawoje były
oznaczone tym samym numerem partii. Przędza w tym samym kolorze, lecz farbowana w różnych
wsadach, różni się odcieniem. Może zaistnieć konieczność zastosowania do jednego wyrobu
dziewiarskiego przędzy z różnych partii. Wówczas powinno się tak zaplanować jej zużycie,
aby przędza różniąca się odcieniem była używana do części dzianiny wykonanych odmiennym
splotem. Spowoduje to, zatuszowanie różnicy odcieni zastosowanej przędzy. Należy zwrócić
szczególną uwagę, aby przędze z różnych partii przewijać na oddzielne nawoje.
W takim przypadku nawoje wymagają etykiet z dokładnym opisem.
Przed przystąpieniem do dziania przędzę należy przewinąć. Przewijanie może być ręczne
lub mechaniczne. Ręcznie przędzę zwija się na kłębki (rys.11c)zwracając uwagę, aby nawoje
były miękkie. W twardych nawojach występuje duże napięcie przędzy. W procesie dziania na
odcinku kłębek – dzianina nie nastąpi odprężenie przędzy. Relaksacja przędzy nastąpi dopiero
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
po 24-78 godzinach w gotowym wyrobie. Może to być przyczyną niezaplanowanych odkształceń
wyrobu.
Przewijanie mechaniczne odbywa się przy pomocy przewijarki ręcznej. Przewinięciu poddaje
się tylko przędzę w pasmach lub motkach. Przędza dziewiarska wyprodukowana na nawojach
stożkowo – krzyżowych nadaje się bezpośrednio do dziania.
a)
b)
Rys.11. Przędza w nawojach: a) nawój stożkowo krzyżowy, b) motek, c) kłębki
4.2.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie przędze stosuje się do wytwarzania dzianin?
2. Jakich włókien używa się do produkcji przędz dziewiarskich?
3. Jakie znasz typowe przędze z włókien mieszanych?
4. Co to jest jedwab?
5. Jakie znasz rodzaje jedwabiu?
6. W jaki sposób uzyskuje się w dzianinach efekty estetyczne?
7. W jakich nawojach produkowana jest przędza dziewiarska?
8. Jak należy postąpić, gdy przędza przeznaczona do wykonania jednego wyrobu pochodzi
z różnych partii?
9. Jakie znasz sposoby przewijania przędzy dziewiarskiej?
10. Jaka jest zasada zwijania przędzy w kłębki?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz przędzę do wykonania określonego typu dzianiny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wybrać ilustrację wyrobu dziewiarskiego spośród przygotowanych przez nauczyciela,
3) zapoznać się z katalogami przędz dziewiarskich,
4) dobrać rodzaj przędzy do wykonania wybranego typu dzianiny,
5) zapisać kryteria dokonanego doboru przędzy,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) ocenić poprawność i estetykę wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
ilustracja wyrobu dziewiarskiego,
−
katalogi przędz dziewiarskich,
−
arkusz do zapisania obserwacji,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Przygotuj przędzę do dziania ręcznego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić w jakich nawojach jest przędza,
3) oddzielić nawoje z różnych partii,
4) zwinąć przędzę ręcznie w kłębki,
5) przewinąć przędzę na przewijarce ręcznej,
6) ocenić poprawność i estetykę wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
przędza w oryginalnych nawojach,
−
motak,
−
przewijarka ręczna do przędzy,
−
literatura z rozdziału 6.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczeń?
2) zdefiniować pojęcia: przędza, jedwab?
3) dobrać rodzaj przędzy do wytworzenia określonego wyrobu dziewiarskiego?
4) przygotować przędzę do dziania ręcznego?
5) zwinąć prawidłowo przędzę w kłębki?
6) przewinąć przędzę na przewijarce ręcznej?
7) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
4.3. Dzianie ręczne
4.3.1. Materiał nauczania
Narzędzia do dziania ręcznego
Do ręcznego wytwarzania dzianin stosuje się szydełko lub druty (rys.12). Druty mogą być
proste, elastyczne oraz okrągłe. Grubość stosowanego szydełka lub drutów zależy od grubości
przerabianej przędzy i wielkości formowanych oczek (ścisłości). Zazwyczaj do grubej przędzy
stosuje się grube szydełko lub druty, do cienkiej – cienkie.
Grubość szydełka i drutów jest oznaczona numeracją. Numeracja szydełek metalowych jest
w granicach 1 – 12, zróżnicowane co jeden numer, przy czym numerem 1 jest oznaczone
najgrubsze szydełko. Grubsze szydełka wykonane z drewna lub tworzywa sztucznego nie mają
ustalonej numeracji. Numeracja drutów jest zróżnicowana od numeru 2 do 5 co pół numeru,
a potem następują numery 6 i 7. Najgrubsze druty są oznaczone numerem 7. Numer określa
średnicę drutów w milimetrach.
a)
b)
Rys. 12. a) druty elastyczne [4, s.12], b) szydełko
Podstawowe sploty wykonywane na drutach
Przy dzianiu ręcznym na drutach podstawą do wykonania dzianin o różnych splotach
są oczka prawe i lewe. Różne połączenie tych oczek pozwala otrzymać dzianiny o różnorodnych
splotach.
Aby otrzymać oczko prawe należy prawy drut wkłuć w środek pętli, chwytając nim nić idącą
od kłębka. Następnie kierując drut w prawą stronę przeciąga się tę nić na drut prawy (rys.13a).
Aby otrzymać oczko lewe należy prawy drut wkłuć od tyłu w pętlę na drucie lewym, złapać
nim nić idącą od kłębka i przeciągnąć ją przez pętlę (rys.13b).
a)
b)
Rys. 13. Sposób formowania a) oczka prawego, b) oczka lewego [1, s.47]
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Do wytwarzania dzianin płaskich stosuje się dwa druty, a do okrągłych (skarpety,
rękawiczki) pięć drutów. Po dobraniu odpowiedniej do przerabianej przędzy grubości drutów
przystępuje się do dziania.
Aby rozpocząć dzianie należy nabrać na druty odpowiednią liczbę pętli z przędzy. Liczba ta
zależy od ilości oczek występujących w szerokości wytwarzanego elementu dzianiny. Sposób
narzucania pętli na druty przedstawia rys. 14.
a)
b)
Rys. 14. Nabieranie oczek na druty: a) nawijanie nici na kciuk oraz na palec wskazujący,
b) wkłuwanie drutu w pętlę na kciuku [6, s.9]
Aby otrzymać dzianinę o splocie lewoprawym należy pierwszy rządek oczek, począwszy
od nałożonych pętli, przerobić splotem oczek prawych, drugi rządek - splotem oczek lewych.
Następne rzędy oczek należy formować w tej samej kolejności.
Aby otrzymać splot dwuprawy, należy w każdym rzędzie formować raz oczko lewe, raz
oczko prawe, uważając by w każdym następnym rzędzie oczka narastały w tym samym układzie.
Chcąc otrzymać dzianinę o splocie dwulewym należy w każdym rzędzie przerabiać oczka
prawe.
Podstawowe sploty wykonywane szydełkiem
Podstawowymi splotami do wykonania dzianin szydełkiem są: oczka łańcuszka, półsłupek,
słupek i słupek podwójnie nawijany.
Dzianie za pomocą szydełka rozpoczyna się od wykonania oczek łańcuszka w ilości
odpowiadającej
szerokości
produkowanego
elementu.
Wykonanie
łańcuszka polega
na przeciąganiu nitki haczykiem szydełka przez oczko poprzednio utworzone (rys.15).
Rys. 15. Sposób wykonania łańcuszka szydełkiem. [3, s.6]
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Aby wykonać półsłupek wprowadza się szydełko w drugie (licząc od szydełka) oczko
łańcuszka i przeciąga przez nie nitkę (rys. 16d przedstawia sposób wkłuwania szydełka
w łańcuszek). Na szydełku są teraz dwa oczka (rys.16a), przez które przeciąga się ponownie
nitkę, tworząc oczko półsłupka. Czynności te powtarza się tyle razy, ile ma być wykonanych
oczek półsłupkiem (rys.16b,c).
Rys. 16. Sposób wykonania półsłupka szydełkiem. [3, s.7]
Aby wykonać słupek, narzuca się przędzę na szydełko, wprowadza się szydełko w trzecie
(licząc od szydełka) oczko łańcuszka i przeciąga przez nie nitkę. Na szydełku są teraz trzy oczka.
Następnie przeciąga się przędzę szydełkiem przez dwa oczka. Na szydełku zostają teraz dwa
oczka, przez które przeciąga się ponownie nitkę, tworząc słupek. Sposób wykonania słupków
przedstawia rys. 17.
Rys. 17. Sposób wykonania słupka szydełkiem. [3, s.9]
Aby wykonać słupek dwukrotnie nawijany, narzuca się przędzę dwukrotnie na szydełko,
wprowadza się szydełko w czwarte (licząc od szydełka) oczko łańcuszka i przeciąga przez nie
nitkę. Na szydełku są teraz cztery oczka. Następnie przeciąga się dwukrotnie przędzę szydełkiem
przez dwa oczka. Na szydełku zostają teraz dwa oczka, przez które przeciąga się ponownie nitkę,
tworząc słupek dwukrotnie nawijany. Sposób wykonania słupków dwukrotnie nawijanych
przedstawia rys. 18.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Rys. 18. Sposób wykonania słupka podwójnie nawijanego szydełkiem. [3, s.9]
Schematyczne oznaczenia splotów szydełkowych:
– oczko łańcuszka
-
– półsłupek
-
– słupek
-
– słupek dwukrotnie nawijany
-
W wyniku połączenia łańcuszka, półsłupków i słupków można otrzymywać różne rodzaje
dzianin wzorzystych, a szczególnie wzorów ażurowych.
4.3.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie narzędzia stosujemy do dziania ręcznego?
2. Jakie są zasady dobierania numeru drutów i szydełka do przerabianej przędzy?
3. W jaki sposób tworzymy na drutach oczka prawe i lewe?
4. Jak rozpoczynamy dzianinę na drutach?
5. W jaki sposób wykonasz podstawowe sploty dzianin na drutach?
6. Jakie znasz podstawowe sploty dzianin wykonywane szydełkiem?
7. W jaki sposób rozpoczniesz dzianinę na szydełku?
8. W jaki sposób wykonasz na szydełku łańcuszek oczek?
9. W jaki sposób wykonasz na szydełku półsłupek?
10. W jaki sposób wykonasz na szydełku słupek?
11. W jaki sposób wykonasz na szydełku słupek dwukrotnie nawijany?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj podstawowe sploty dzianin na drutach.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać numer drutów do grubości przerabianej przędzy,
3) rozpocząć dzianinę narzucając na druty nie mniej jak 20 oczek,
4) wykonać kilka rządków oczek prawych,
5) wykonać kilka rządków oczek lewych,
6) wykonać co najmniej 10cm dzianiny splotem lewoprawym,
7) wykonać co najmniej 10cm dzianiny splotem dwulewym,
8) wykonać co najmniej 10cm dzianiny splotem dwuprawym,
9) zaprezentować efekty swojej pracy,
10) ocenić poprawność i estetykę wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
przędza dziewiarska,
−
druty dziewiarskie,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Wykonaj podstawowe sploty dzianin szydełkiem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać numer szydełka do grubości przerabianej przędzy,
3) rozpocząć dzianinę wykonując nie mniej jak 40 oczek łańcuszka
,
,
4) wykonać co najmniej 10cm dzianiny półsłupkami,
5) wykonać co najmniej 10cm dzianiny słupkami,
6) wykonać co najmniej 10cm dzianiny słupkami dwukrotnie nawijanymi,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) dokonać samooceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
przędza dziewiarska,
−
szydełko dziewiarskie,
−
literatura z rozdziału 6.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczeń?
2) zdefiniować pojęcia: oczko prawe, oczko lewe, nabieranie oczek, łańcuszek
oczek?
3) nabrać oczka na druty?
4) wykonać na drutach oczko prawe i lewe?
5) wykonać na drutach podstawowe sploty dziewiarskie?
6) rozpocząć dzianinę na szydełku?
7) wykonać podstawowe sploty dzianin wykonywane szydełkiem?
8) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
4.4. Dzianie maszynowe
4.4.1. Materiał nauczania
Szydełkarki płaskie jednołożyskowe
Technika formowania oczek metodą szydełkowania w układzie rządkowym polega
na pojedynczym włączaniu igieł do pracy i przeciąganiu podanej nitki przez oczko poprzednio
uformowane. Igła włączona do pracy jest wynoszona do pozycji najwyższej, tam jest zasilana
przędzą. Zepchnięcie igły do pozycji najniższej powoduje uformowanie oczka.
Zamek przykładowej szydełkarki jednołożyskowej (rys.19) składa się z trzech zasadniczych
kształtek, dwóch wynoszących 1 i 2 oraz spychającej 3. Kształtki 4 i 5 powodują spychanie igieł
do pozycji wyjściowej.
Rys. 19. Formowanie oczek na szydełkarce płaskiej jednołożyskowej. [1, s.56]
Po przesunięciu zamka w kierunku strzałki y kolanka igieł, sterowane przez kształtki zamka
(linia przerywana), otrzymują następujące pozycje:
Pozycja I – wyjściowa. Oczka znajdują się na trzonach igieł pod języczkami, igły zostały
zasilone przędzą.
Pozycja II. Kształtka spychająca 3 zepchnęła igłę do takiej pozycji, żeby oczko wychyliło
języczek zamykając haczyk igły. Oczko zostało wprowadzone na zamknięty języczek igły.
Pozycja III – najniższa. Oczko uformowane w poprzednim rzędzie zsunęło się na pętlę
uwięzioną pod haczykiem igły, tworząc nowe oczko.
Pozycja IV. Kształtka wynosząca 2 wysuwa igły do góry. Uformowane oczko znajduje się
na otwartym języczku igły.
Pozycja V – najwyższa. Oczko zsunęło się na trzon igły.
Pozycja VI. Kształtka pomocnicza 5 opuszcza igły do pozycji wyjściowej.
Następny rząd oczek jest utworzony w ten sam sposób przy przesuwie zamka w kierunku y
1
(linia ciągła), wówczas kolanka igieł otrzymają pozycję najwyższą od kształtki wynoszącej1.
Rozpoczynając pracę na szydełkarce płaskiej jednołożyskowej należy:
– wszystkie igły ustawić tak, aby dotykały tylnej prowadnicy,
– włączyć do pracy potrzebną liczbę igieł – wysunąć je tak, aby kolanka znalazły się w środku
łożyska igłowego,
– sprawdzić czy kształtki wynoszące zamka są włączone do pracy,
– kształtkę spychającą ustawić na właściwą podziałkę (w zależności od grubości przerabianej
przędzy).
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Rozpoczynając dzianie brzegu oczkami zamkniętymi należy przesunąć zamek na lewą stronę
maszyny. Początek przędzy zamocować z lewej strony aparatu, a następnie trzymając przędzę
w prawej ręce ruchem przeciwnym do ruchu wskazówek zegara okręcać ją kolejno wokół każdej
igły i zakładać jednocześnie pod szyjkę sąsiedniej płaszczki. Przędzy nie należy zbytnio naprężać.
Następnie lewą ręką przesunąć zamek na prawą stronę, wówczas igły otrzymają pozycję
najwyższą, a nawinięte pętle przesuną się na trzon igły. Taki brzeg nie pruje się.
Przed następnym przesuwem zamka igły należy zasilić przędzą. Przędzę należy zaczepić
na ostatniej płaszczce, z prawej strony, położyć na igły przed haczykami i lekko naprężyć lewą
ręką. Od tego momentu rozpoczyna się właściwe dzianie.
W aparatach nie mających płaszczek stosuje się obciąganie pierwszych oczek specjalnymi
grzebieniami obciągającymi.
Na szydełkarkach jednołożyskowych można wytwarzać dzianiny o splocie lewoprawym.
Szydełkarki płaskie dwułożyskowe
Zamek szydełkarek dwułożyskowych składa się z kształtek, które w czasie wytwarzania
dzianiny są wyłączone lub włączone, lub zmienia się ich pozycja. Układ i oznaczenia kształtek
pokazuje rys. 20.
Rys. 20. Oznaczenia kształtek zamka [1, s.105]
Literami A, B, C, D, E, F, G, H oznaczono ruchome kształtki wynoszące, natomiast kształtki
spychające cyframi rzymskimi I, II, III, IV, V, VI.
Aby rozpocząć dzianie na dwóch łożyskach należy:
– grzebień służący do obciągania dzianiny wprowadzić między łożyska od dołu tak, aby iglice
grzebienia wystawały ponad przędzę zaciągniętą między igłami. Przez otwory iglic
przeprowadzić drut, głowicę zamka ustawić z lewej, a wodzik z prawej strony maszyny,
– włączyć do pracy określoną liczbę igieł w obu łożyskach,
– włączyć do pracy kształtki wynoszące, kształtki spychające ustawić do wykonania rządka
zarabiającego,
– przesuwając powoli głowicę na prawą stronę maszyny, otworzyć języczki igieł. Włączyć
wodzik i przesuwając głowicę z prawej strony ku lewej zaciągnąć siatkę (nitka ułożona faliście
na wszystkich, włączonych do pracy igłach obu łożysk),
– opuścić grzebień i sprawdzić czy nie spoczywa na haczyku jakiejś igły,
– zawiesić na grzebieniu obciążniki,
– ustawić kształtki do dziania na okrągło i wykonać dwa suwy,
– ustawić kształtki na właściwą dzianinę i kontynuować dzianie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
W czasie wytwarzania wyrobu zachodzi często potrzeba zmiany położenia kształtek
wynoszących w celu otrzymania właściwego splotu. Ustawienie kształtek spychających zależy
przede wszystkim od grubości przerabianej przędzy.
Dzianina produkowana na okrągło jest to dzianina o splocie lewoprawym wytwarzana na
dwóch łożyskach tym samym wodzikiem, wobec czego ma kształt worka. Ustawienie kształtek
przedstawia rys. 21.
Rys. 21.
Ustawienie kształtek wynoszących do wykonania dzianiny na okrągło
(zaciemnienie kształtki oznacza jej wyłączenie)
Przy wytwarzaniu dzianiny o splocie dwuprawym należy zaciągnąć siatkę, wykonać jeden
obrót na okrągło w celu uzyskania trwałego i elastycznego brzegu, a następnie włączyć kształtki
A i B (wyłączone przy dzianiu na okrągło). Kształtki spychające ustawić tak jak
przy wykonywaniu siatki (rys.22).
Rys. 22.
Ustawienie kształtek wynoszących do wykonania dzianiny dwuprawej
Przesuwając głowicę przy takim ustawieniu kształtek otrzymuje się dzianinę dwuprawą,
ponieważ w każdym przesuwie są tworzone oczka na igłach przedniego i tylnego łożyska.
Wytwarzanie dzianin o splotach nabranych polega na formowaniu oczek nabranych
na jednym łożysku w co drugim rzędzie, lub w każdym rzędzie, lecz na przeciwległym łożysku.
Stosuje się dwa sposoby nabierania oczek:
– przez niezupełne wysunięcie igieł do góry przy zastosowaniu zamka wyposażonego
w kształtki wynoszące do nabierania.
– przez niezupełne zepchnięcie igieł do dołu w wyniku uniesienia kształtek spychających zamka
podstawowego.
Dzianiny o splotach nabranych mogą występować jako jednostronnie nabrane (perliste)
lub dwustronnie pojedynczo nabrane (angielskie, dwuperliste).
Przy wykonywaniu splotu jednostronnie nabranego zamkiem z kształtkami do nabierania igły
w jednym z łożysk nie uzyskują pozycji maksymalnego wyniesienia (rys.23). Początkowe
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
czynności dziania należy wykonać tak jak przy omówionych już splotach – wykonać siatkę i jeden
rząd oczek na okrągło. Następnie ustawić kształtki wynoszące na dzianinę jednostronnie nabraną.
Rys. 23.
Ustawienie kształtek wynoszących do wykonania dzianiny
o splocie jednostronnie nabranym
Przy takim ustawieniu kształtek podczas przesuwania zamków z prawej strony na lewą będą
tworzone oczka normalne. Przy przesuwie zamka w stronę przeciwną powstaną oczka nabrane
na tylnym łożysku.
Przy wykonywaniu splotu dwustronnie nabranego zamkiem z kształtkami do nabierania
przy jednym przesuwie igły w jednym z łożysk nie uzyskują pozycji maksymalnego wyniesienia,
przy następnym przesuwie w drugim (rys.24). Początkowe czynności dziania należy wykonać
tak jak przy omówionych już splotach – wykonać siatkę i jeden rząd oczek na okrągło. Następnie
ustawić kształtki wynoszące na dzianinę dwustronnie nabraną
Rys. 24.
Ustawienie kształtek wynoszących do wykonania dzianiny
o splocie dwustronnie nabranym
Przy takim ustawieniu kształtek podczas przesuwania zamków z prawej strony na lewą oczka
nabrane będą tworzone na przednim łożysku. Przy przesuwie zamka w stronę przeciwną
powstaną oczka nabrane na tylnym łożysku.
Szydełkarka płaska sterowana komputerowo jest zbliżona budową do szydełkarki zwykłej.
Różnicę stanowi większa liczba wodzików, umożliwiająca wprowadzanie kilku kolorów przędzy
przy wytwarzaniu dzianin o wzorach żakardowych. Budowa zamka jest analogiczna do zamka
szydełkarki zwykłej, różne mogą być tylko rozwiązania techniczne pozwalające na komputerowe
sterowanie położeniem kształtek.
Programując pracę szydełkarki należy ustalić:
– zarobienie, czyli utworzenie trwałego brzegu,
– rodzaj ściągacza (wybieramy z katalogu i do komputera wpisujemy numer ściągacza),
– rodzaj wzoru (także wybieramy z katalogu), można zaprogramować kilka wzorów po kolei,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
– technikę dziania,
– ewentualną zmianę tła, zmianę odległości między wzorami, ilości wzorów,
– ewentualne powiększenie lub przesunięcie wzoru,
– czy dzianina ma być wytwarzana w postaci odpasowanej, czy metrażowej,
– jeśli wyrób odpasowany wprowadzamy dane na temat ilości włączonych igieł, długości
ściągacza, wielkości podkroju pach, wykroju dekoltu, długości całego elementu dzianiny,
– jeśli dzianina metrażowa podajemy ilość igieł, na których ma być wykonana.
Po zaprogramowaniu komputera maszyna wykona najpierw próbkę dzianiny na określonej
niewielkiej liczbie igieł.
Sposoby wykonywania dzianin wzorzystych na szydełkarkach płaskich
Efekty wzorzyste można otrzymać w następujący sposób:
1. przez zmianę wielkości produkowanych oczek co jeden lub co kilka rzędów. Otrzymuje się
w dzianinie efekt wyróżniających się pasów, utworzonych przez rzędy oczek mniejszych
i większych. Różną wielkość oczek dokonuje się przez zmianę położenia kształtek
spychających.
2. przez wyłączenie niektórych igieł z pracy. Daje to w dzianinie efekty w postaci rzędów
nie zarobionych oczek – drabinki. Drabinka może biec przez cały wyrób lub być wykonywana
na określonych igłach i w określonych rzędach oczek.
3. w wyniku przekładania oczek z określonych igieł na sąsiednie. W tym wypadku nie wyłącza
się z pracy igieł, z których zdjęto oczka. W miejscach igieł, z których oczka zostały
przeniesione, powstają otworki będące podstawowym elementem wzoru ażurowego.
4. przez zmianę splotu. Po wykonaniu kilkunastu rządków dzianiny jednym splotem
wykonujemy kilkanaście kolejnych innym. Otrzymamy efekt pasiastości wynikający z różnej
struktury zastosowanych splotów.
5. w wyniku sprucia poszczególnych kolumienek oczek i zarobieniu ich po stronie lewej oczkami
prawymi, nabieranymi lub z innej przędzy. Na dzianinie powstanie efekt: na tle oczek strony
lewej powstaną kolumienki oczek zwykłych, nabranych, lub kolorowych strony prawej.
6. stosując przędzę kolorową można pewne grupy oczek w jednym rzędzie wykonać z innych
kolorów przędzy. Powstanie wtedy dzianina z kolorowym wzorem na jednobarwnym tle.
7. przesunąć łożyska szydełkami płaskiej dwułożyskowej. Otrzymując sploty o skośnie
ułożonych oczkach.
Numeracja uiglenia maszyn dziewiarskich
Czynnością poprzedzającą dzianie jest dostosowanie grubości przędzy do numeru uiglenia
maszyny. Im większy numer uiglenia tym więcej igieł na jednostce długości maszyny, tym cieńszą
przędzę można na niej przerabiać.
Maszyny dziewiarskie są produkowane przez różne kraje i dlatego numery uiglenia
są wyznaczane w różnych systemach. Podstawowymi jednostkami miar długości dla zasadniczych
systemów są:
– cal saski
=23,6mm,
– cal angielski
=25,4mm,
– cal francuski
=27,78mm,
– jednostka metryczna =100mm.
Podziałka uiglenia (tu) jest to odległość między osiami symetrii dwóch sąsiednich igieł,
jest, więc sumą grubości przekroju poprzecznego igły oraz odległości między dwoma igłami.
Numer uiglenia (Nu) określa liczbę igieł (ilość podziałek), znajdujących się na określonej
długości grzebienia lub łożyska igłowego.
Numer uiglenia można policzyć ze wzoru:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
tu
L
Nu
=
gdzie: L – jednostka długości dla danego systemu numeracji.
Znając liczbę igieł i szerokość łożyska można obliczyć numer uiglenia maszyny ze wzoru:
b
J
Nu
=
gdzie:
J – liczba igieł w łożysku,
b – szerokość łożysk w calach angielskich.
Dokumentacja techniczno - technologiczna wyrobu dziewiarskiego
Wykonując dokumentację techniczno technologiczną wyrobu dziewiarskiego należy:
1. Podać charakterystykę szydełkarki (dla wyrobów dzianych maszynowo):
–
rodzaj szydełkarki,
–
numer uiglenia Nu,
–
szerokość roboczą b,
–
ilość igieł w jednym łożysku J,
–
ilość wodzików.
Dla wyrobów dzianych ręcznie podać rodzaj i grubość stosowanych drutów lub szydełka.
2. Określić rodzaj i grubość stosowanej przędzy.
3. Określić rodzaje splotów wykorzystywane w wyrobie.
4. Dobrać ścisłości dziania dla każdego splotu (ilość oczek dzianiny w kolumience i rządku na
jednostkę długości) – dla wyrobów dzianych maszynowo. W celu dobrania ścisłości wykonuje się
trzy próbki przy różnym ustawieniu kształtek spychających. Po relaksacji próbek wybiera się
właściwą ścisłość i na tej podstawie wykonuje się dalsze obliczenia.
5. Określić wymiary wyrobu gotowego. Przykładowe wymiarowanie pokazano na rys. 25.
a) długość całkowita – 70cm,
b) szerokość na linii pachy – 50cm,
c) długość rękawa – 78cm
d) długość przodu do pach – 42cm,
e) długość rękawa do pach 48cm,
f) długość ściągacza – 4cm,
g) obwód szyi – 20cm,
s) szerokość rękawa u góry – 20cm.
Rys. 25.
Wymiary puloweru męskiego [1, s.245]
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
6. Wykonać szablony elementów składowych. Rys. 26 przedstawia szablony części puloweru,
którego wymiary podano wyżej
Rys. 26.
Szablony puloweru: a) przód,
b) tył, c) rękaw [1, s.247]
7. Wykonać rozliczenie elementów wyrobu i opisać ich wykonanie (ilość rządków i kolumienek
w elemencie wyrobu, wykonywanie podkrojów pach, dekoltów, sposobu poszerzeń
rękawów, wykonywania plis i kołnierzy).
8. Opisać sposób wykonania elementów na szydełkarce. Opis można umieścić w tabeli 1.
Tabela 1.
9. Opisać sposób wykończenia wyrobu (zszycie, pranie, prasowanie).
Element
Lp.
Kierunek
ruchu zamka
Schemat splotu
Ścisł
ość
Liczba
rządków
Rodzaj
splotu
Układ
kształtek
Uwagi
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
4.4.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Na czym polega technika szydełkowania?
2. Jakie zasady stosuje się przy rozpoczynaniu dziania na szydełkarce jednołożyskowej?
3. Z jakich kształtek składa się zamek szydełkarki dwułożyskowej?
4. Jak rozpoczyna się dzianinę na szydełkarce dwułożyskowej?
5. Na czym polega ustawienie kształtek wynoszących szydełkarki dwułożyskowej
przy wytwarzaniu dzianiny na okrągło?
6. Na czym polega ustawienie kształtek wynoszących szydełkarki dwułożyskowej
przy wytwarzaniu dzianiny dwuprawej?
7. Na czym polega ustawienie kształtek wynoszących szydełkarki dwułożyskowej
przy wytwarzaniu dzianiny splotem jednostronnie nabieranym (perlistym)?
8. Na czym polega ustawienie kształtek wynoszących szydełkarki dwułożyskowej
przy wytwarzaniu dzianiny splotem dwustronnie nabieranym?
9. Jakie parametry należy ustalić programując pracę szydełkarki komputerowej?
10. Jakie znasz sposoby wytwarzania dzianin wzorzystych na szydełkarkach płaskich?
11. Jakie wzory zastosujesz obliczając numer uiglenia maszyny dziewiarskiej?
12. Jakie elementy zawiera dokumentacja techniczno - technologiczna wyrobu dziewiarskiego?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Narysuj schematy ustawienia kształtek w zamku szydełkarki płaskiej dla podstawowych
splotów dziewiarskich.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z układem kształtek zamka dwułożyskowej szydełkarki płaskiej,
3) narysować i omówić schemat ustawienia kształtek dla splotu dwuprawego,
4) narysować i omówić schemat ustawienia kształtek dla splotu perlistego (jednostronnie
nabierany),
5) narysować i omówić schemat ustawienia kształtek dla splotu angielskiego (dwustronnie
pojedynczo nabierany),
6) narysować i omówić schemat ustawienia kształtek do wykonania dzianiny na okrągło,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) ocenić poprawność wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
zamek dwułożyskowej szydełkarki płaskiej,
−
arkusz do wykonania rysunków,
−
przybory kreślarskie,
−
literatura z rozdziału 6.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
Ćwiczenie 2
Wykonaj dzianinę o splocie lewoprawym na szydełkarce płaskiej jednołożyskowej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) włączyć do pracy nie mniej niż 30 igieł,
3) włączyć do pracy kształtki wynoszące,
4) ustawić kształtki spychające na właściwą podziałkę w zależności od grubości przerabianej
przędzy,
5) rozpocząć dzianie wykonując pierwszy rządek oczek,
6) wykonać co najmniej 50 rządków dzianiny o splocie lewoprawym,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) ocenić efekt wykonanej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
szydełkarka płaska jednołożyskowa do dziania ręcznego z wyposażeniem,
−
przędza dziewiarska jednokolorowa,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Rozpoznaj sposób wykonania próbki dzianiny wzorzystej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) obejrzeć otrzymane próbki dzianin wzorzystych,
3) wskazać technikę, którą otrzymano poszczególne efekty wzorzyste,
4) wkleić próbki do sprawozdania,
5) opisać sposoby wykonania dzianin w próbkach,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) ocenić poprawność wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
próbki dzianin wzorzystych,
−
arkusz do wykonania sprawozdania,
−
przybory piśmiennicze,
– literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 4
Wykonaj dzianinę o splocie dwuprawym na szydełkarce płaskiej dwułożyskowej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) włączyć do pracy nie mniej jak 20 igieł w każdym łożysku,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
3) włączyć do pracy kształtki wynoszące w zamkach obu łożysk,
4) ustawić kształtki spychające na właściwą podziałkę w zależności od grubości przerabianej
przędzy,
5) wykonać pierwszy rządek oczek dzianiny,
6) wykonać co najmniej 30 rządków dzianiny o splocie dwuprawym,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) ocenić efekt pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
szydełkarka płaska dwułożyskowa do dziania ręcznego z wyposażeniem,
−
przędza dziewiarska jednokolorowa,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 5
Wykonaj dzianinę o splocie dwuprawym i angielskim na komputerowej szydełkarce płaskiej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z instrukcją obsługi komputerowej szydełkarki płaskiej,
3) zapoznać się z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy podczas obsługi komputerowej
szydełkarki płaskiej,
4) zaprogramować komputer szydełkarki tak, aby włączył do pracy nie mniej jak 40 igieł,
5) zaprogramować komputer szydełkarki tak, aby zarobił dzianinę,
6) zaprogramować komputer szydełkarki tak, aby wykonał co najmniej 50 rządków splotu
dwuprawego,
7) zaprogramować komputer szydełkarki tak, aby wykonał co najmniej 50 rządków splotu
angielskiego (dwustronnie nabieranego),
8) wykonać dzianinę,
9) ocenić jakość wykonanej dzianiny,
10) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
komputerowa szydełkarka płaska dwułożyskowa z wyposażeniem,
−
instrukcja obsługi komputerowej szydełkarki płaskiej,
−
instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze komputerowej szydełkarki płaskiej,
−
przędza dziewiarska jednokolorowa,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 6
Oblicz angielski numer uiglenia maszyny dziewiarskiej znając:
−
jej podziałkę uiglenia,
−
długość roboczą łożyska i liczbę igieł w łożysku.
Sposób wykonania ćwiczenia
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) określić podziałkę uiglenia maszyny dziewiarskiej w pracowni szkolnej,
3) określić długość roboczą łożyska i liczbę igieł w łożysku maszyny,
4) zapisać dane,
5) obliczyć angielski numer uiglenia maszyny dziewiarskiej korzystając z odpowiednich wzorów,
6) ocenić poprawność wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
maszyna dziewiarska,
−
arkusz do zapisania danych i obliczeń,
−
taśma centymetrowa,
−
przybory kreślarskie,
– literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 7
Opracuj dokumentację techniczno – technologiczną wyrobu dziewiarskiego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z zasadami sporządzania dokumentacji techniczno - technologicznej wyrobu
dziewiarskiego,
3) obejrzeć wyrób dziewiarski,
4) dobrać maszynę dziewiarską, na której mógłby być wykonany wyrób,
5) dobrać odpowiednią przędzę do wykonania wyrobu,
6) wykonać dokumentację wybranego wyrobu,
7) sprawdzić poprawność wykonania dokumentacji,
8) zaprezentować efekt swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
wyrób dziewiarski,
−
katalogi maszyn dziewiarskich,
−
katalogi przędz dziewiarskich,
−
arkusz do wykonania dokumentacji,
−
przybory kreślarskie,
– literatura z rozdziału 6.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczeń?
2) zdefiniować pojęcia: zamek szydełkarki, kształtka, łożysko igłowe,
dokumentacja techniczno – technologiczna, numer uiglenia?
3) narysować i omówić schematy ustawienia kształtek zamka szydełkarki dla
wykonania dzianin o splotach podstawowych?
4) wykonać dzianinę o splocie podstawowym na szydełkarce płaskiej
jednołożyskowej?
5) wykonać dzianinę o splocie podstawowym na szydełkarce płaskiej
dwułożyskowej?
6) wykonać dzianinę o splocie podstawowym na komputerowej szydełkarce
płaskiej?
7) określić sposób wykonania dzianiny wzorzystej?
8) obliczyć numer uiglenia maszyny dziewiarskiej?
9) wykonać dokumentację techniczno – technologiczną wyrobu dziewiarskiego?
10) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
4.5. Konfekcjonowanie wyrobów dziewiarskich
4.5.1. Materiał nauczania
Konfekcjonowanie dzianin
Dzianiny wytwarzane na maszynach dziewiarskich są półproduktami, które są poddawane
dalszemu procesowi – konfekcjonowaniu.
Konfekcjonowaniu są poddawane dzianiny metrażowe w postaci worka i płaskie
lub półodpasowane części wyrobu, które uzyskały kształt podczas wytwarzania na maszynie
dziewiarskiej.
Konfekcjonowane wyroby dziewiarskie ze względu na zróżnicowanie czynności, przy ich
wytwarzaniu dzieli się na:
– krojone – otrzymują formę w wyniku krojenia,
– półodpasowane – otrzymują formę na maszynie dziewiarskiej, lecz podlegają jeszcze drobnym
podkrojeniom (szyi, pach),
– odpasowane – otrzymują całkowitą formę na maszynie dziewiarskiej i nie są już podkrawane.
Ręcznie i na omawianych szydełkarkach płaskich, wytwarza się przeważnie wierzchnie
wyroby dziewiarskie (swetry, spódnice, bluzki). Produkuje się je jako wyroby odpasowane,
na podstawie wymiarów zdjętych z osoby. Po wykonaniu wszystkich elementów wyrobu zszywa
się je i wykańcza.
Przy konfekcjonowaniu używa się:
– igieł ręcznych,
– szpilek,
– nożyc,
– taśmy centymetrowej,
– kredy lub mydełka krawieckiego,
– maszyn do szycia dzianin.
Pomiary antropometryczne
Wykonywanie pomiarów antropometrycznych - zdejmowanie miary, jest czynnością prostą,
lecz wykonana niewłaściwie powoduje w następstwie pomyłki i niedokładne wykonanie wyrobu.
Miarę zdejmuje się z osoby stojącej w swobodnej postawie z rękoma opuszczonymi. Taśma
centymetrowa nie może być naciągnięta, ani zbyt luźna. Miary długości zapisuje się w pełnych
wymiarach. Obwody i szerokości zapisuje się w połowie, ponieważ formy wykonuje się
tylko dla połowy symetrycznych części wyrobu.
Podstawowe pomiary antropometryczne (rys.27):
– obwód klatki piersiowej 2 – mierzy się pod gorsem pod samymi pachami,
– obwód gorsu 3 – mierzy się w najszerszym miejscu pleców i przez najbardziej wypukłą część
biustu. Szerokość przodu w zależności od wysokości biustu jest większa o około 4cm
od tyłu.
– obwód pasa 5 – mierzy się w najwęższym miejscu tułowia,
– obwód bioder 6 – mierzy się poniżej pasa, w najszerszej części figury,
– obwód szyi 7 – mierzy się u nasady szyi,
– długość pleców 9 – mierzy się od górnego kręgu do pasa,
– długość rękawa 10 – dla rękawa długiego mierzy się od główki rękawa do nadgarstka,
– długość wyrobu zależy od fasonu i mody,
– szerokość pleców 8 mierzy się na szerokości ramion.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
Pozostałe miary stanowią pomiary uzupełniające, niezbędne do otrzymania właściwej formy
wyrobu.
Rys. 27.
Zdejmowanie miary z figury ludzkiej: a) damskiej, b) męskiej [1, s.211]
Sporządzanie podstawowych form wyrobów dziewiarskich
Przed przystąpieniem do dziania należy ustalić rodzaj fasonu i wymiary gotowego wyrobu.
Następnie wykonuje się formy poszczególnych elementów zgodnie z wymiarami.
Rys. 28 przedstawia zmniejszone połowy wykrojów, tyłu, przodu i rękawa swetra
damskiego. Na rysunku podane są szczegółowe wymiary poszczególnych części.
Rys. 28.
Wykrój swetra damskiego [4, s.44]
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
Do sporządzenia formy wyrobu dziewiarskiego przyjęto wymiary: obwód gorsu – 100cm,
obwód talii– 80cm, obwód bioder – 100cm, szerokość pleców – 40cm, długość całkowita –
65cm, długość stanu – 41cm, długość ramienia – 12cm, długość rękawa – 60cm.
Sporządzanie formy naturalnych rozmiarów rozpoczyna się od narysowania siatki.
Jest to prostokąt o wymiarach odpowiadających całkowitej długości wyrobu i połowie
największej szerokości. Należy zwrócić uwagę na dokładne wykreślenie kątów prostych siatki.
Rysowanie formy połowy tyłu swetra należy rozpocząć od narysowania siatki (rys.29a)
o wymiarach: 65cm – długość całkowita swetra, 25cm – 14 obwodu gorsu lub bioder. Następnie
rysuje się na siatce linie pomocnicze wynikające z wymiarów podanych na wykroju, wymiarów
własnych lub obliczeń zrobionych na ich podstawie.
Należy narysować następujące linie pomocnicze:
– spadek ramienia – 3cm ( dla obwodu gorsu do 100cm przyjmuje się spadek ramienia
wynoszący 3cm, powyżej 100cm – 4cm),
– wysokość pachy – 20cm (10% obwodu gorsu plus 10cm),
– talia – 41cm (długość stanu według wymiarów),
– wysokość ściągacza – 6cm (od dołu siatki).
Kolejnym etapem tworzenia formy jest oznaczenie literami punktów w siatce potrzebnych
do wymodelowania formy. Punkty te ustala się według podanych zasad:
– a – b – wysokość ściągacza,
– c – talia 20cm od środka tyłu (1/4 obwodu talii),
– d – 5cm (stała) poniżej pachy, od tego miejsca rozpoczyna się modelowanie talii przy figurach
normalnych,
– e – pacha,
– f – głębokość pachy 5cm (1/2 obwodu gorsu minus szerokość pleców podzielone przez 2),
– g – długość ramienia 12cm, odmierzona na górnej linii siatki od punktu f do środka tyłu,
– h – głębokość podkroju szyi w tyle 2cm (stała), odmierzona z lewej strony od górnej linii
siatki,
– i – pęknięcie podkroju szyi o długości 14cm.
a)
b)
c)
Rys. 29.
a) siatka formy, b) forma połowy przodu i tyłu, c) forma połowy rękawa [4, s.46]
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
Modelowanie formy tyłu (rys.29b) polega na połączeniu grubą kreską następujących
punktów:
– a – b – linia prosta,
– b – c – lekki, wypukły łuk,
– c – d – linia prosta,
– d – e – linia prosta,
– e – f – pierwsze 5 cm wklęsły łuk o wysokości równej głębokości pachy, dalej linia prosta,
– f – g – linia prosta,
– g – h – wklęsły łuk,
– h – i – linia prosta.
Po wymodelowaniu arkusz papieru składa się na pół i wycina od razu formę całego tyłu.
Formę połowy przodu wykonuje się w ten sam sposób, tylko punkt h zastępuje się punktem
h
1
. Punkt h
1
umieszcza się w odległości 5cm od punktu h, jest to środek podkroju szyi.
Inne większe dekolty należy odmierzać na figurze i odpowiednio wyrysowywać na formie.
Rozpoczynając formę rękawa (rys.29c) należy narysować siatkę o wymiarach 60cm –
długość rękawa – na 19cm – ½ najszerszego miejsca rękawa. Na linii długości wyznacza się
punkty a i b w odległości 6cm – jest to wysokość ściągacza. Po przeciwnej stronie linii długości
rękawa wyznacza się punkty d i g w odległości 13 cm – wysokość główki rękawa. Wysokość
główki rękawa uzależniona jest od obwodu gorsu (dla obwodu 88-92cm wysokość główki
rękawa wynosi 12cm, dla obwodu 96 – 100cm – 13cm, dla obwodu 104 – 108cm – 14cm).
Następnie rysuje się przerywaną linię pomocniczą od punktu d do g i dzieli ją na trzy równe części
punktami e, f. Teraz wyrysowuje się grubą linią kształt główki rękawa, punkty e – g wypukły łuk,
którego środek przechodzi 2cm powyżej punktu f, punkty d – e linia prosta. Pozostałe punkty a,
b, c, d łączy się liniami prostymi.
4.5.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie dzianiny poddawane są konfekcjonowaniu?
2. Jakie są rodzaje konfekcjonowanych wyrobów dziewiarskich?
3. Jakich narzędzi używa się przy konfekcjonowaniu?
4. Na czym polega konfekcjonowanie odpasowanych wyrobów dziewiarskich?
5. Jakie są podstawowe pomiary antropometryczne?
6. W jaki sposób zdejmujemy miarę?
7. Jakie są etapy rysowania formy elementu wyrobu dziewiarskiego?
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj podstawowe pomiary antropometryczne.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) znać materiał nauczania dotyczący wykonywania podstawowych pomiarów,
3) zdjąć miarę z wybranej osoby,
4) zapisać wymiary w zeszycie,
5) ocenić poprawność wykonanego ćwiczenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
miara centymetrowa
– literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Na podstawie własnych wymiarów sporządź formy elementów wybranego wyrobu
dziewiarskiego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wybrać z żurnalu wyrób dziewiarski,
3) przerysować do zeszytu zmniejszone wykroje elementów wybranego wyrobu,
4) wykonać na podstawie własnych wymiarów potrzebne obliczenia,
5) sporządzić naturalnej wielkości formy elementów wyrobu,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
1) ocenić poprawność i estetykę wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
arkusz papieru formatu A1,
−
żurnale,
−
linijka o długości co najmniej 40cm,
−
ołówek, gumka
– literatura z rozdziału 6.
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczeń?
2) wykonać podstawowe pomiary antropometryczne?
3) zapisać wyniki pomiarów stosując oznaczenia?
4) wykonać obliczenia do narysowania form elementów wyrobu dziewiarskiego?
5) wykonać formy elementów wyrobu dziewiarskiego?
6) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących dobierania materiałów, narzędzi i metod do wykonywania
rękodzielniczych wyrobów dziewiarskich. Zadania: 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 18
są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa; a zadania: 12
i 14 to zadania z luką. W zadaniach: 5, 6, 16, 17, 19 i 20 należy udzielić krótkiej odpowiedzi,
a w 15 wykonać rysunek.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
– w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź znakiem X
(w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),
– w zadaniach krótkiej odpowiedzi wpisz ją w wyznaczone pole,
– w zadaniach z luką wpisz brakujące wyrazy,
– w zadaniu 15 otwartym, wykonaj rysunek w wyznaczonym polu.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy zadanie będzie Ci sprawiało trudność, odłóż je na później i wróć do niego, gdy zostanie
Ci wolny czas. Zadania: 15 - 20, są z poziomu ponadpodstawowego, zatem poświęć więcej
czasu na ich rozwiązanie.
8. Na rozwiązanie testu masz 90 min.
Powodzenia
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Do dziania ręcznego służą:
a) szydełkarki płaskie dwułożyskowe,
b) szydełkarki płaskie jednołożyskowe,
c) szydełka i druty,
d) czółenka.
2. Splot dwulewy można wykonać:
a) ręcznie przy użyciu szydełka,
b) na szydełkarce dwułożyskowej przy zastosowaniu igieł dwujęzyczkowych,
c) na szydełkarce płaskiej jednołożyskowej,
d) na jednym łożysku szydełkarki płaskiej dwułożyskowej.
3. Podziałka uiglenia to:
a) liczba igieł w łożysku igłowym,
b) liczba igieł znajdujących się na określonej długości grzebienia lub łożyska igłowego.
c) długość łożyska igłowego,
d) odległość między osiami symetrii dwóch sąsiednich igieł.
4. Długość cala angielskiego w milimetrach wynosi:
a) 23,6,
b) 25,4,
c) 27,78,
d) 100.
5. Programując pracę szydełkarki komputerowej należy ustalić:
6. Nazwij sploty szydełkowe:
a)
b)
c)
7. Liczba pętli z przędzy nabranych na druty podczas rozpoczynania dzianiny zależy od:
a) splotu dzianiny,
b) ilości oczek występujących w szerokości wytwarzanego elementu dzianiny,
c) grubości drutów używanych do wytwarzania dzianiny,
d) długości wytwarzanego elementu dzianiny.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
8. Dzianiny o różnobarwnym wzorze otrzymuje się na szydełkarkach:
a) przekładając oczka z określonych igieł na sąsiednie,
b) wyszywając na dzianinie kolorową przędzą,
c) stosując kolorową przędzę,
d) zmieniając splot.
9. Sporządzanie formy naturalnych rozmiarów rozpoczyna się od:
a) modelowania formy,
b) oznaczenia literami punktów w siatce,
c) złożenia arkusza papieru na pół,
d) narysowania siatki.
10. Półsłupek schematycznie oznacza się:
a)
b)
c)
d)
11. Dzianie ręczne polega na:
a) wiązaniu węzłów,
b) przeplataniu nitek wzajemnie do siebie prostopadłych,
c) tworzeniu oczek,
b) tworzeniu pętelek.
12. Za prawą stronę oczka dzianiny przyjęto tę, na której widoczne są ............, a za lewą tę,
na której widoczne są ............. i .............. oczka.
13. Igła szydełkarki włączona do pracy jest zasilana przędzą w pozycji:
a) najwyższej,
b) gdy kształtka pomocnicza opuszcza igły do pozycji wyjściowej,
c) gdy kształtka wynosząca wysuwa igły do góry,
d) najniższej.
14. Po obu stronach dzianiny dwulewej widać wyłącznie ....................... strony oczek,
a po rozciągnięciu dzianiny widać rządki ................................. stron oczek.
15. Narysuj splot dwuprawy na 5 rządkach i 8 kolumienkach.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
16. Nazwij kształtki zamka szydełkarki płaskiej dwułożyskowej i omów ich zadania.
17. Jakie sploty wykona się na szydełkarce płaskiej dwułożyskowej przy takich ustawieniach
kształtek?
a)
b)
c)
18. Numer uiglenia szydełkarki płaskiej jednołożyskowej o szerokości łożyska b = 88,9 cm liczbie
igieł w łożysku J = 175 szt. wynosi:
a) 2,
b) 5,
c) 8,
d) 9.
19. Porównaj splot dwuprawy ze splotem dwulewym i opisz różnice w ich budowie.
20. Rozpoczynając pracę na szydełkarce płaskiej jednołożyskowej należy:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Dobieranie materiałów, narzędzi i metod do wykonywania rękodzielniczych
wyrobów dziewiarskich
Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1.
a
b
c
d
2.
a
b
c
d
3.
a
b
c
d
4.
a
b
c
d
5.
6.
a).............................................................................
b).............................................................................
c).............................................................................
7.
a
b
c
d
8.
a
b
c
d
9.
a
b
c
d
10.
a
b
c
d
11.
a
b
c
d
12.
13.
a
b
c
d
14.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
15.
16.
17.
a).............................................................................
b).............................................................................
c).............................................................................
18.
a
b
c
d
19.
20.
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
6. LITERATURA
1. Dziamara H.: Dziewiarstwo maszynowo-ręczne. Technologia dla ZSZ. WSiP, Warszawa
1984
2. Gajzler Z., Kowalczyk K., Krysicka G.: Konfekcjonowanie dzianin cz.1 i 2. WSiP, Warszawa
1995
3. Gawrońska H.: ABC robót szydełkowych. Wydawnictwo Watra, Warszawa 1976
4. Jeske B.: Dziewiarka doskonała. Wydawnictwo Watra, Warszawa1989
5. Kornobis E., Mrożewski Z., Stajniak K.: Dziewiarstwo cz. I. WSiP, Warszawa 1990
6. Turska J., Wołoszyńska K.: ABC dziewiarstwa ręcznego. Wydawnictwo Watra, Warszawa
1986
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót okładzinowych
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót tynkarskich
16 Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do izolacji akustycznych i przeciwdrganiowych
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót murarskich
Dobieranie materialow, narzedzi Nieznany
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót okładzinowych
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót malarskich
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót okładzinowych
07 Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu
więcej podobnych podstron