ĆWICZENIA Z PODSTAW RECEPTURY
KOSMETYCZNEJ
SEMESTR ZIMOWY 2008/09
I. Roztwory
1 Roztwór wodny kwasu borowego
1.1 WA
AŚCIWOŚCI: Roztwór o właściwościach aseptycznych,
ściągających i wysuszających
1.2 Rp.
6% Roztwór kwasu borowego 50
1.3 Sposób wykonania
Sporządzić 50 g 6% roztworu kwasu borowego. Odpowiednią ilość kwasu
wsypać do odmierzonej ilości wody i mieszać.
1.4 Kontrola preparatu
Skontrolować całkowite rozpuszczenie substancji i klarowność roztworu.
Niezgodność opisać w Raporcie.
Skorygować niezgodność po konsultacji z prowadzącym.
Wskazówka: Kwas borny jest stosunkowo słabo rozpuszczalny w wodzie (w
temp. 20 °C ok. 5 g na 100 cm3 wody).
1.5 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
Wszystkie obliczenia umieścić w Raporcie z ćwiczeń.
Opisać niezgodność, jej typ i korektę.
2 Tonik dla cery suchej z kwasem borowym
1.6 WA
AŚCIWOŚCI: Roztwór o właściwościach aseptycznych, ściągających
i kojÄ…cych
1.7 Rp.
mentol 0,2
3% kwas borny 10,0
napar wodny z rumianku
spirytus 450
Woda destylowana aa 30,0
1.8 Sposób wykonania
Mentol rozpuścić w niewielkiej ilości spirytusu (część odważonej ilości). Napar
sporządzić przez zalanie wrzątkiem ziół. Do naparu (odważona część bez ziół) z
rumianku dodać pozostałą część spirytusu, roztwór mentolu, wodę
destylowaną i na koniec roztwór kwasu borowego.
1.9 Kontrola preparatu
Skontrolować całkowite rozpuszczenie substancji i klarowność roztworu.
1.10 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
Wszystkie obliczenia umieścić w Raporcie z ćwiczeń.
3 Tonik dla cery mocno wysuszonej nadmiernym
opalaniem
1.11 WA
AŚCIWOŚCI: Roztwór o właściwościach aseptycznych i
kojÄ…cych
1.12 Rp.
szałwia 1 łyżeczka
rumianek 4 łyżeczki
sok z cytryny 5 kropli
1.13 Sposób wykonania
Napar sporządzić przez zalanie 1 szklanką wrzątku ziół. Odcedzić. Do naparu
dodać sok z cytryny.
1.14 Kontrola preparatu
Skontrolować całkowite rozpuszczenie substancji i klarowność roztworu.
Zmierzyć pH roztworu.
1.15 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
Wszystkie obliczenia umieścić w Raporcie z ćwiczeń.
II. Maseczki
4 Maseczka do cery tłustej
1.16 WA
AŚCIWOŚCI: wybiela i wygładza
1.17 Rp.
Ziele krwawnika 1 łyżeczka
Kwiat rumianku 1 łyżeczka
Ziele bratka 1 łyżeczka
1.18 Sposób wykonania
Przygotuj odpowiednio zioła. Napar sporządzić przez zalanie ziół niewielką
ilością wrzątku, tak aby maseczka dawała się rozprowadzić.
D.S. Przykładać na twarz.
1.19 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji.
1.20 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
5 Maseczka do cery normalnej
1.21 WA
AÅšCIWOÅšCI: maseczka na rozszerzone pory
1.22 Rp.
Ziele skrzypu polnego 1 łyżeczka
Kwiat lipy 1 łyżeczka
Świeże drożdże 1 łyżeczka
1.23 Sposób wykonania
Przygotuj odpowiednio zioła. Napar sporządzić przez zalanie ziół niewielką
ilością wrzątku. Drożdże rozprowadzić w naparze.
D.S. Przed zabiegiem twarz zmyć mleczkiem i przetrzeć tonikiem. Maseczkę
przykładać na twarz.
1.24 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji.
1.25 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
6 Maseczka do cery suchej
1.26 WA
AÅšCIWOÅšCI: maseczka dla cery suchej i szarej
1.27 Rp.
Płatki owsiane 1 łyżka
Miód 3 łyżki
1.28 Sposób wykonania
Płatki drobno zemleć, zalać gorącym miodem i rozetrzeć na masę.
D.S. Maseczkę przykładać na twarz na 15-20 minut. Zmyć letnią wodą.
1.29 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji.
1.30 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
III. Żele i maści
1 Porównanie własności oleożelu i hydrożelu
1.1 WA
AŚCIWOŚCI: podłoże żelowe lipofilowe i hydrofilowe
1.2 Rp.
A. oleożel
Areosil 1
Rapae olei ad 20
B. hydrożel
Karboksymetyloceluloza 1
Woda ad 50
1.3 Sposób wykonania
A. Rozetrzeć krzemionkę porcjami dodając olej.
B. Do odważonej ilości wody wsypać substancję i wymieszać.
1.4 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji. Porównać obydwa podłoża. Zbadać
rozsmarowywalność na skórze i pozostałość po wchłonięciu. Zbadać pH żelu B
po rozcieńczeniu w stosunku 1:3 wody, dokonać odczytu po 3 minutach od
wymieszania.
1.5 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności, obserwacje i wnioski.
2 Maść z kwasem borowym
2.1 WA
AÅšCIWOÅšCI: ÅšciÄ…gajÄ…ce
2.2 Rp.
Skrobi pszenicznej 3,0
3% roztworu kwasu borowego 10,0
wazeliny do 30,0
UWAGA NIEZGODNOŚĆ!!!!!!!!!!! Skonsultuj z prowadzącym przed wykonaniem.
2.3 Sposób wykonania
Rozetrzeć skrobię z wazeliną, dodać lanoliny i porcjami zmieszać z roztworem.
2.4 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji.
2.5 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
3 Pasta Lassara (cynkowa z kwasem salicylowym)
3.1 WA
AŚCIWOŚCI: przeciwzapalne i wysuszające oraz ściągające i
ochronne
3.2 Rp.
Kwas salicylowy 2 cz.
Tlenek cynku 25 cz.
Skrobia pszeniczna 25 cz.
Wazelina biała 48 cz.
SporzÄ…dz
50 gram pasty.
3.3 Sposób wykonania
Rozetrzeć miałko kwas salicylowy, wymieszać z tlenkiem cynku oraz skrobią i
ucierać z częścią wazeliny, następnie dodać resztę wazeliny i ujednorodnić.
3.4 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji.
3.5 Raport z ćwiczenia
Opisać obliczenia, wykonywane czynności i obserwacje.
4 Rozsmarowywalność
4.1 Porównanie rozsmarowywalności hydrożelu, maści z kwasem
borowym i pasty Lassara
4.2 Przeprowadz
badanie na ekstensjometrze dla wytworzonych
postaci
4.3 Sposób wykonania
Nanieś na środkowe pole ekstensjometru 0,5 ml preparatu odmierzając za
pomocą strzykawki. Nakryj płytą górną ze skalą i zanotuj pierwszą czwórkę
odczytów, umieść pierwszy odważnik i po 3 min zanotuj następną czwórkę
odczytów. Postępuj tak samo z kolejnymi odważnikami. Odważniki umieszczaj
równomiernie na środku płyty górnej. Odczyty to wartości na 4 skalach płyty
górnej. Po każdym pomiarze uśrednij daną czwórką odczytów i oblicz pole
powierzchni ze wzoru:
Powierzchnia = Ä„ * r2
Gdzie r to uśrednione odczyty dla danego nacisku.
SporzÄ…dz
wykres powierzchni od nacisku.
4.4 Kontrola
Zapisuj wyniki dla każdej z postaci i sporządz
wykres powierzchni od masy
obciążenia.
4.5 Raport z ćwiczenia
Opisać obliczenia, wykonywane czynności i obserwacje.
Emulsja
4.6 WA
AŚCIWOŚCI: podłoże emulsyjne
4.7 Rp.
Olej rzepakowy
Gliceryna
Spirytus po 20,0
UWAGA NIEZGODNOŚĆ!!!!!!!!!!! Skonsultuj z prowadzącym przed wykonaniem.
4.8 Sposób wykonania
Ustal z prowadzÄ…cym.
4.9 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji.
4.10 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
IV. Kremy
1 Krem znikajÄ…cy
1.1 WA
AÅšCIWOÅšCI: krem dzienny (o/w)
1.2 Rp.
Stearyna 7,5
Wodorotlenek potasu 0,35
Gliceryna 4,0
Woda do 50,0
Zapach, barwnik q.s.
1.3 Sposób wykonania
W Å‚az
ni wodnej stopić stearynę. Rozpuść glicerynę i wodorotlenek potasu w
wodzie i ogrzać do 70oC. Delikatnie mieszając, żeby nie wmieszać powietrza,
dodać fazę wodną do stopionej stearyny.
1.4 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji.
1.5 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
Krem cynkowo-stearynowy (oleożel)
1.6 WA
AŚCIWOŚCI: chroni przed szkdliwym wpływem wodnych
roztworów kwasów i wodorotlenków
1.7 Rp.
Tlenek cynku 1,5
Kwas stearynowy 6,0
Olej rzepakowy do 50,0
1.8 Sposób wykonania
Kwas stearynowy rozpuścić na gorąco w oleju rzepakowym i rozetrzeć tlenek
cynku z ciepłym podłożem.
1.9 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji.
Rozsmaruj na krążku bibuły maść i umieść go na dnie cylindra. Dodaj 50 ml
substancji szkodliwej (roztwór kwasu/zasady) i obserwuj wytrzymałość maści
na roztwór. Kryterium akceptacji  30 min.
1.10 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
V. PUDRY
1 Puder z węglanem magnezu
1.1 WA
AŚCIWOŚCI: ściągające
1.2 Rp.
Węglan magnezu 1,0
Tlenek cynku 6,0
Kwas borowy 1,0
Talk do 30,0
1.3 Sposób wykonania
Rozcierać kolejne składniki i przesiewać przez sito. Zmieszać.
1.4 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji.
1.5 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
2 Puder dla dziecka
2.1 WA
AÅšCIWOÅšCI:
2.2 Rp.
Mentol 0,5
Talk do 25,0
2.3 Sposób wykonania
Mentol rozpuścić w niewielkiej ilości alkoholu etylowego i zmieszać z częścią
talku. Po odparowaniu rozpuszczalnika proszek miałko sproszkować i
wymieszać z pozostałą ilością talku.
2.4 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji.
2.5 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
3 Puder płynny hydrofilowy
3.1 WA
AÅšCIWOÅšCI:
3.2 Rp.
Tlenek cynku
Talk po 5,0
Glicerol
Woda po 10,0
3.3 Sposób wykonania
Rozetrzeć substancje stałe, dodać glicerol i rozetrzeć na jednolitą masę a
następnie mieszając wlać porcjami wodę.
3.4 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji.
3.5 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
4 Puder płynny hydrofobowy
4.1 WA
AÅšCIWOÅšCI:
4.2 Rp.
Tlenek cynku
Olej rzepakowy po 10,0
4.3 Sposób wykonania
Sproszkować tlenek cynku i porcjami rozcierać z olejem.
4.4 Kontrola preparatu
Skontrolować możliwość aplikacji.
4.5 Raport z ćwiczenia
Opisać wykonywane czynności i obserwacje.
Substancje i surowce używane na ćwiczeniach
Kwas ortoborowy (trioksoborowy) zwany potocznie kwasem bornym to
związek nieorganiczny, kwas o wzorze H3BO3 (można go też przedstawić jako
B(OH)3).
Kwas borny dzięki swoim specyficznym właściwościom chemicznym od dawna
stosowany jest w farmacji i kosmetyce jako łagodny środek aseptyczny,
ściągający i wysuszający, o właściwościach bakterio- i grzybostatycznych,
wzmagajÄ…cy ziarninowanie.
Idealnie nadaje się do odkażania skóry a szczególnie do jej pielęgnacji u osób
unieruchomionych. Preparaty zawierające kwas borowy wykazują większą
skuteczność w leczeniu grzybic w porównaniu do klasycznych środków
grzybobójczych.
Preparat najczęściej stosowany jest w stanach zapalnych skóry, egzemach,
oparzeniach, stłuczeniach, obrzękach zapalnych tkanek miękkich,
powierzchniowych uszkodzeniach naskórka lub skóry.
Kwas borny w postaci gotowego płynu jest bardzo łatwy w użyciu. Wystarczy
przetrzeć skórę tamponem lub wacikiem nasączonym preparatem.
Kwas borowy występuje w przyrodzie jako minerał sassolin.
Głównym jego zastosowaniem jest produkcja boraksu. Jest także używany jako
nawóz, lekki środek dezynfekujący i insektycyd. Jest stosowany również jako
konserwant. Jego numer jako dodatku do żywności to E284.
Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla)
Surowiec zielarski: koszyczek rumianku  Anthodium Chamomillae (syn. Flos
Chamomillae). Zawiera olejek eteryczny (od 0,3 do 1,2%), w którego skład
wchodzi chamazulen, ą-bisabolol, spiroeter. Surowiec zawiera także
flawonoidy, związki kumarynowe, śluz, cholinę, sole mineralne.
Przetwór: olejek rumiankowy  Oleum Chamomillae, w handlu jako Azulan.
Działanie: w medycynie i kosmetyce używa się olejku. Najczęściej jest
stosowany doustnie jako środek przeciwzapalny i przeciwskurczowy układu
pokarmowego, ma też działanie przeciwalergiczne. Użyty zewnętrznie
przeciwdziała stanom zapalnym skóry. Stosowany wewnętrznie w nieżycie jelit i
żołądka, zewnętrznie na owrzodzenia skóry, hemoroidy, rumień, oparzenia
słoneczne i termiczne I i II stopnia.
Szałwia lekarska (Salvia officinalis L.)
Historia : Znana już w starożytności jako roślina lecznicza, a także magiczna.
Grecy i Rzymianie stosowali ją jako lekarstwo na ukąszenia węża, problemy ze
wzrokiem, utratę pamięci. W średniowieczu stosowano ją jako lek na
przeziębienia, gorączkę, padaczkę, choroby wątroby i zaparcia. Uważano ją
również za afrodyzjak. Arabscy uczeni twierdzili, iż spożywanie szałwii przedłuża
życie. W starożytnym Rzymie zbiorom szałwii jako rośliny magicznej
towarzyszyły określone zwyczaje.
Surowiec zielarski : Liście (Folium Salviae) szałwii zawierają od 2,5 do 3% olejku
lotnego, który zawiera m.in. tujon, cyneol, kamforę i pinen. Ponadto szałwia
zawiera garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, gorycze, duże ilości witaminy
B1 (ok. 850 mg%), witaminy PP oraz karoteny (witaminy A) i duże ilości
witaminy C.
Działanie : Poprawia pracę układu trawiennego, obniża poziom cukru we krwi, a
napary z szałwii łagodzą zapalenia gardła i skóry. Ponadto działa kojąco na
depresję, zmęczenie, wyczerpania. Napar z szałwii stosuje się przy nadmiernym
poceniu nocnym, zwłaszcza u gruz
lików i neurotyków. Dzięki bakteriobójczym
właściwościom stosuje się szałwię także zewnętrznie do płukania jamy ustnej,
gardła, przy ropnym zapaleniu dziąseł, pleśniawce i przy anginie. Napar szałwii
stosuje się także do okładów na trudno gojące się rany, owrzodzenia
żylakowate nóg a także jako dolewkę do kąpieli w chorobach reumatycznych,
wysypkach i innych schorzeniach skórnych.
Herbatka z liści łagodzi przeciwdziała biegunce, służy też do irygacji pochwy w
upławach. Dalej jest także (słabym) środkiem przeciwgrzybiczym, oraz
przeciwkaszlowym, łagodzącym dolegliwości występujące w okresie
menopauzy, skutecznym w ślinotoku.
Cytryna zwyczajna (cytryna właściwa, cytryna) Citrus limon
Drzewo owocowe. Jest uprawiana dla swoich owoców, które zawieraja dużo
witaminy C i B1 oraz kwasu cytrynowego.
Fiołek trójbarwny (Viola tricolor L.) - gatunek rośliny rocznej (jara lub ozima),
należący do rodziny fiołkowatych (Violaceae Batsch.). Nazwy ludowe: bratek
polny, macoszka, sierotki, kwiatek Świętej Trójcy. Występuje w stanie dzikim w
Europie i Azji. W Polsce pospolity.
Surowiec zielarski : cała roślina (Herba Violae tricoloris). Zawiera wiolutozyd,
saponiny triterpenowe, śluz, alkaloid wiolinę (w korzeniach), fenolokwasy
(kawowy, protokatechowy, gentozynowy, waniliowy i in.), rutynÄ™
Działanie : reguluje przemianę materii, działa moczopędnie, zmniejsza
łamliwość naczyń krwionośnych. Stosuje się go w zapaleniach pęcherza
moczowego, kamicy moczowej, uszkodzeniu nerek przez substancje toksyczne
(również przez uboczne działanie antybiotyków), w chorobie gośćcowej,
trądziku młodzieńczym, wykwitach skórnych, tak zwanych wysypkach
uczuleniowych, nadciśnieniu tętniczym i chorobach siatkówki oka.
Krwawnik pospolity, tysiąclist (podlaskie), złocień krwawnik (lubelskie),
żeniszek krwawnik (świętokrzyskie) (Achillea millefolium L.)
Surowiec zielarski: kwiaty (Millefolii Flos), ziele (Millefolii herba). Ziele ma
przyjemny, aromatyczny zapach i gorzki smak. Olejek eteryczny (Millefolii
oleum) zawiera związki azulenowe, ponadto roślina zawiera cholinę,
flawonoidy, garbniki, kwasy: mrówkowy, octowy, izowalerianowy, gorzki
glikozyd achilleinę oraz sole mineralne (zwłaszcza sole cynku i magnezu).
Zbiór i suszenie: ziele zbiera się z roślin dziko rosnących. Ścina się je w okresie
kwitnienia, na wysokości ok. 10 cm nad ziemią. Do suszenia rozkłada się
pojedynczą warstwą na płachtach lub wiąże w cienkie pączki i zawiesza w
cienistym i przewiewnym miejscu. Suszyć w piekarniku w temperaturze do
35°C.
Działanie: przeciwzapalne, przeciwkrwotoczne, bakteriostatyczne i nieznaczne
przeciwskurczowe. Ziele pobudza również czynności wydzielnicze przewodu
pokarmowego, wzmaga wydzielanie soków trawiennych i żółci. Dawniej
sporządzano napar na krwotoki wewnętrzne. Dziś ziele krwawnika stosuje się
wewnętrznie głównie w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych objawiających się
brakiem apetytu, wzdęciami, kurczami jelit, niestrawnością oraz, ze względu na
działanie przeciwzapalne, w chorobie wrzodowej. Krwawnik można też
stosować zewnętrznie w celu łagodzenia stanów zapalnych skóry i błon
śluzowych oraz na rany, aby przyspieszyć gojenie.
Skrzyp polny (Equisetum arvense)
Surowiec zielarski: ziele (Herba Equiseti) z pędów płonnych zawiera duże ilości
rozpuszczalnej w wodzie krzemionki (10%), flawonoidy, saponiny sterole i inne.
Działanie: ma właściwości moczopędne i przeciwzapalne. Krzemionka w nim
zawarta zapobiega: tworzeniu się kamieni w układzie moczowym i miażdżycy.
Wewnętrznie stosowany przy schorzeniach dróg moczowych, zewnętrznie przy
stanach zapalnych.
Zbiór i suszenie: zbiera się zielone pędy przez całe lato i suszy w cieniu pod
przykryciem, tak, by nie straciły zielonego koloru.
Jest używany do produkcji kosmetyków. Wpływa odmładzająco i wzmacniająco
na skórę, powstrzymuje siwienie i wypadanie włosów. Niegdyś szorstkie pędy
stosowane były do polerowania i czyszczenia.
Lipa (Tilia)
" lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.),
" lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos Scop.)
Surowiec zielarski : Kwiatostan (lipa drobnolistna i lipa szerokolistna), do
leczenia dawniej używano nie tylko kwiatów lecz również kory i liści. Kwiatostan
zawiera ponad 20 flawonoidów, fitosterole, terpeny, garbniki, pektyny, olejek
eteryczny, kwasy organiczne, sole mineralne, witaminÄ™ C i PP.
Działanie: Napar z kwiatów lipy działa napotnie i przeciwgorączkowo,
moczopędnie, sokopędnie, uspokajająco oraz przeciwskurczowo. A
agodzi także
kaszel.
Drożdże (Saccharomyces) - to rodzaj grzybów jednokomórkowych z klasy
workowców. drożdże piwne (Saccharomyces cerevisiae)
Są organizmami saprofitycznymi - żyją na podłożach zawierających cukry
proste, przeprowadzają fermentację alkoholową, przeważnie w warunkach
beztlenowych.
Drożdże piekarnicze nadają się także do spożycia bezpośredniego, jako
wegetariański substytut wątróbki czy móżdżku albo sera. Są przy tym cennym
z
ródłem wielu witamin (szczególnie grupy B). Innym spożywczym produktem
pochodzenia drożdżowego jest ich ekstrakt, czyli naturalny autolizat komórek
drożdżowych, bogaty w peptydy, sole mineralne, aminokwasy.
Kwas salicylowy (z łac. Salix - wierzba, ATC: D 01 AE 12), znany także jako kwas
o-hydroksybenzoesowy lub 2-hydroksybenzoesowy to aromatyczny
hydroksykwas karboksylowy o wzorze ogólnym C6H4(OH)COOH.
Występuje w postaci białego, krystalicznego proszku lub bezbarwnych igiełek o
gÄ™stoÅ›ci 1,443 g/cm3. SÅ‚abo rozpuszcza siÄ™ w wodzie (w temp. 20°C - 0,18 g na
100 cm3 H2O, w 100°C - 7 g na 100 cm3; roztwór ma umiarkowanie kwaÅ›ny
odczyn), lepiej w etanolu. Działa drażniąco na skórę i oczy. W dużych ilościach
może być toksyczny (LD50 (szczur, doustnie) wynosi 891 mg/kg). Kwas
salicylowy ma również zdolność do tworzenia wewnątrzcząsteczkowych wiązań
wodorowych. Dzięki temu jest lotny z parą wodną i ulega sublimacji.
Zastosowanie
Najistotniejszym zastosowaniem kwasu salicylowego jest produkcja kwasu
acetylosalicylowego i kwasu p-aminosalicylowego. Samego kwasu salicylowego
używa się w medycynie jako środka dezynfekującego (np. w postaci spirytusu
salicylowego) i keratolicznego (np. w lekach na trÄ…dzik). Istotne znaczenie w
medycynie mają też sole kwasu salicylowego - salicylany. Kwas ten był używany
dawniej jako konserwant żywności, jednak ze względu na toksyczne działanie w
większych stężeniach zastąpiony został obecnie przez benzoesan sodu i azotan
potasu.
Tlenek cynku (ZnO, biel cynkowa, biel chińska) - związek chemiczny, tlenek,
połączenie tlenu, stosowany głównie jako pigment do farb.
Właściwości: barwa- biała , ciało stałe, trudno rozpuszczalne w wodzie, w
reakcji z kwasami tworzy sole cynku(II), np. chlorek cynku, siarczan cynku), z
mocnymi zasadami tworzy sole, które nazywa się cynkanami(II), np. cynkan(II)
sodu.
Pierwotnie, jako pigment został wprowadzony w 1779, od 1834 jako  biel
chińska stosowany w gwaszu, w farbach olejnych od ok. 1850. W oleju biel
cynkowa jest słabiej kryjąca niż biel ołowiowa, nie działa sykatywowo, w
grubszych warstwach pęka.
Tlenek cynku ma lekkie działanie antybakteryjne i przyspiesza gojenie ran. Z
tego powodu jest używany jako składnik maści i zasypek leczących rozmaite
choroby skóry. Jest też używany w stomatologii do tymczasowych wypełnień.
Wazelina  jeden z produktów destylacji ropy naftowej.
Dość rzadka, mazista substancja, bezwonna, niskotopliwa, nie wysychająca,
koloru od białego poprzez żółty do brązowego - we wszystkich wypadkach dość
prześwitująca. Jest mieszaniną węglowodorów parafinowych (alkanów) z
pogranicza stałego i ciekłego stanu skupienia w normalnych warunkach
otoczenia - głównie są to dokozan (C22H46) i trikozan (C23H48).
Właściwości
" temperatura poczÄ…tku topnienia: 35-45°C
" dobrze rozpuszczalna w: eterze, benzynie, chloroformie, dwusiarczku
węgla
" bardzo słabo rozpuszczalna w nierozcieńczonym etanolu
" nierozpuszczalna w wodzie
Zastosowania
" Wazelina wchłania się poprzez skórę i błony śluzowe człowieka, i nie
podrażnia ich, stąd jej szerokie zastosowanie jako składnika bazowego
rozmaitych maści leczniczych, oraz środków zabezpieczających powierzchnię
ciała przed wpływem czynników fizycznych. Z tych samych powodów ma
zastosowanie również jako środek poślizgowy o długotrwałym działaniu - w
wielu rozmaitych zastosowaniach, jak pomocy przy masażu, czy ułatwianiu
wnikania narzędzi lekarskich w głąb ciała pacjenta (pochwa, odbyt).
Rodzaje
" wazelina kosmetyczna biała (Vaselinum album), lub żółta (Vaselinum
flavum) - może być dodatkowo barwiona, wzbogacana w substancje
zapachowe, a nawet smakowe. Biała służy głównie do celów kosmetycznych i
farmaceutycznych, żółta, dawniej stosowana do celów farmaceutycznych, jest
obecnie coraz rzadziej wykorzystywana. Te dwa rodzaje wazeliny różnią się od
siebie stopniem oczyszczenia chemicznego - wazelina biała jest substancją
bardziej jednorodnÄ… chemicznie, czystszÄ….
Lanolina to wosk zwierzęcy otrzymywany podczas czyszczenia wełny owczej.
Jest mieszaniną estrów kwasów tłuszczowych ze sterolami (m.in. z
cholesterolem). Ma postać żółtawej, lepkiej masy tworzącej z wodą emulsję.
Ponieważ bardzo dobrze wchłania się przez skórę wykorzystuje się ją do
produkcji środków kosmetycznych oraz w recepturze do przyrządzania
podstawy maści. Do tego ostatniego celu stosowana jest lanolina bezwodna
(Å‚ac. lanolinum anhydricum, syn. adeps lanae anhydricus).
Stearyna to zależnie od kontekstu mieszanina kwasu palmitynowego
(C15H31COOH) i kwasu stearynowego (C17H35COOH) lub ester glicerynowy
wyżej wymienionych kwasów.
Stearyna-ester jest produktem pochodzącym z wytopu tłuszczu zwierzęcego.
Jest to biała lub żółta (zależnie od stopnia czystości) substancja o woskowatej
strukturze, która topi siÄ™, zależnie od skÅ‚adu, w temperaturze ok 50-60 °C.
Oba rodzaje stearyny - ester i mieszanina kwasów - są stosowane do produkcji
świec. Mieszanina kwasów jest produktem rozkładu stearyny-estrów, który to
proces jest metodą otrzymywania czystej gliceryny. Współcześnie stearyna jest
jednak rzadko stosowana do produkcji świec, gdyż zastępuje się ją tańszą
parafiną. Świece z parafiny mają też tę zaletę, że mniej kopcą.
W produkcji mydła stearynę-ester miesza się w wodzie z wodorotlenkiem sodu.
W tej reakcji powstaje gliceryna i mydło.
Gliceryna (ATC: A 06 AX 01)  popularna nazwa zwyczajowa glicerolu, którego
prawidłowa nazwa chemiczna brzmi propanotriol. Jest to najprostszy alkohol
trójwodorotlenowy (trihydroksylowy).
Gliceryna, jako dobry rozpuszczalnik tłuszczów i innych lipidów, jest stosowana
przy produkcji kremów, pomadek i innych produktów kosmetycznych.
Kwas stearynowy (z gr. stear - łój, tłuszcz)- jeden z nasyconych kwasów
tłuszczowych.
Właściwości:
" białe, krystaliczne lub bezpostaciowe ciało stałe;
" słabo rozpuszcza się w wodzie;
" rozpuszcza siÄ™ w rozpuszczalnikach organicznych;
" spala się żółtym płomieniem;
Kwas stearynowy występuje w postaci estru z gliceryną w tłuszczach
zwierzęcych, a także w mniejszym stopniu w roślinnych. Otrzymuje się go w
wyniku hydrolizy tłuszczów zwierzęcych w wysokiej temperaturze i pod
zwiększonym ciśnieniem. Jest używany do produkcji mydeł, kosmetyków, leków
oraz do zmiękczania gumy.
Mentol - (wzór sumaryczny: C10H20O, nazwa systematyczna: 2-izopropylo-5-
metylo-cykloheksanol) alkohol z grupy terpenów, o ostrym, przenikliwym
zapachu, przypominającym miętę pieprzową, stosowany masowo w przemyśle
kosmetycznym i pomocniczych środkach farmaceutycznych.
W temperaturze pokojowej tworzy białe, igłowe kryształki. Słabo rozpuszczalny
w wodzie, dobrze rozpuszcza siÄ™ w polarnych rozpuszczalnikach organicznych.
Ze względu na to, że posiada on aż 3 centra chiralności, posiada 8 izomerów
optycznych, z których 4 występują w naturze, a 4 zostały otrzymane na drodze
syntetycznej (tzw. neomentol). Najsilniejsze własności zapachowo-znieczulające
posiada izomer o konfiguracji absolutnej 1S,3R,4R, który występuje w mięcie
pieprzowej.
Mentol jest wyodrębniany głównie z mięty pieprzowej i innych gatunków
mięty. Jest on jednym ze składników wielu olejków eterycznych innych roślin.
Mentol posiada własności znieczulające i zmniejszające podrażnienie błon
śluzowych. Jego wdychanie lub spożywanie daje szybko odczuwalne wrażenie
chłodu i świeżości. Jest stosowany w specyfikach wspomagających leczenie
przeziębień i kataru - choć oprócz dawania uczucia ulgi nie ma żadnych
własności leczniczych. Jest też dodawany do maści na ból mięśni, aromatyzuje
się nim chusteczki higieniczne, papierosy, tabaki, proszki do prania, płyny do
mycia naczyń itp. Jest też stosowany jako jeden ze składników wielu kompozycji
zapachowych stosowanych w kosmetyce. Spożyty w większych ilościach bywa
toksyczny. Dawka śmiertelna LD50rat(oral) to 3180 miligramów na kilogram
masy ciała.