Przykład: Belka stropowa wieloprzęsłowa
1. Dane podstawowe
Częściowe współczynniki bezpieczeństwa
G
= 1,35 (oddziaływania stałe)
Q
= 1,50 (oddziaływania zmienne)
M0
= 1,0 (współczynnik częściowy dla nośności przekroju)
M1
= 1,0 (współczynnik częściowy dla nośności elementów)
Założenia projektowe
Ilość przęseł: 4
Rozpiętość przęsła: 6,00 m
Rozstaw belek: 2,50 m
Obciążenia stałe: płyta żelbetowa gr. 12cm, styropian gr. 5cm, posadzka betonowa gr.
6cm, wykładzina PCW
Obciążenie użytkowe: 2,50 kN/m
2
Gatunek stali: S235
Charakterystyka przekroju
Dobrano przekrój belki IPE330
Szerokość półki
bf=160mm
Grubość półki
tf=11,5mm
Grubość środnika
tw=7,5mm
Wysokość przekroju
h=330mm
Promień wyokrąglenia
r=18mm
Masa jednostkowa
49,1 kg/m
Moment bezwładności względem osi y
J
y
=11770cm
4
Moment bezwładności względem osi z
J
z
=788cm
4
Wskaźnik wytrzymałości względem osi y W
y
=713cm
3
Wskaźnik wytrzymałości względem osi z W
z
=98,5cm
3
Wskaźnik oporu plastycznego
W
y,pl
=804cm
3
Pole przekroju poprzecznego
A=62,6cm
2
Moment bezwładności przy skręcaniu
J
T
=28,8cm
4
Wycinkowy moment bezwładności
J
w
=199100cm
6
PN-EN
1990
PN-EN
1993-1-1
§ 6.1
,
= 100
,
= 91,0
2. Zebranie obciążeń
L.p.
Rodzaj obciążenia
Obciążenie
charakterystyczne
[kN/m]
Obciążenia stałe G
1
Wykładzina PCW
0,07 *2,50
0,18
2
Posadzka betonowa
21*0,06*2,50
3,15
3
Styropian
0,45*0,05*2,50
0,06
4
Płyta żelbetowa
25*0,12*2,50
7,5
5
Ciężar własny belki IPE330
0,48
0,48
11,37
Obciążenia zmienne Q
6
Obciążenie użytkowe
2,50*2,50
6,25
Dla obliczeń SGN: (nośność na zginanie, zwichrzenie, ścinanie)
γ
G
*G + γ
Q
*Q = 1,35*11,37+1,5*6,25=24,7kN/m
3. Ustalenie sił wewnętrznych – na podstawie programu RM-Win
Największy obliczeniowy moment zginający w środku przęsła:
Największa obliczeniowa siła ścinająca na podporze:
PN-EN
1990
§ 6.4.3.2
§ 6.5.3
Tabl.
A1.2(B)
=
235/
= 1
=
,
≤
,
,
4. Ustalenie klasy przekroju
Gatunek stali S235
Największa grubość ścianki wynosi 11,5 mm < 40 mm, więc:
f
y
= 235 MPa
Półka - ściskanie
c = (b – t
w
– 2 r) / 2 = (160 – 7,5 – 2 × 18)/2 = 58,25 mm
c/t
f
= 58,25 / 11,5 = 5,07 ≤ 9
= 9 Klasa 1
Środnik - zginanie
c = h – 2 t
f
– 2 r = 330 – 2 × 11,5 – 2 × 18 = 271 mm
c / t
w
= 271 / 7,5 = 36,1 < 72
= 72 Klasa 1
Wniosek: Przekrój jest klasy 1
5. Nośność przekroju przy zginaniu (SGN)
Obliczeniowa nośność przekroju przy zginaniu dla klas 1 i 2
M
c,Rd
= M
pl,Rd
= W
pl,y
f
y
/
M0
= (804 × 23,5 / 1,0) = 18864kNcm=189kNm
M
y,Ed
/ M
c,Rd
= 100 / 189 = 0,529≤1 Nośność na zginanie jest wystarczająca
6. Nośność elementu na zwichrzenie (SGN)
a.) Belka zabezpieczona przed zwichrzeniem w strefie przęsłowej
W strefie przęsłowej:
Przyjęto, że ściskany pas górny belki został zatopiony w płycie żelbetowej – belka
zabezpieczona przed zwichrzeniem na całej długości -
LT,mod
= 1,0
W strefie przypodporowej:
Dla najbardziej niekorzystnego przypadku obciążenia gdy M
y,Ed
=99,9 kNm długość belki
niezabezpieczonej przed zwichrzeniem (odcinek przypodporowy obciążony momentem
ujemnym) wynosi L
c
=1,57m (wg RM-Win)
Elementy, w których pas ściskany jest stężony punktowo w kierunku
bocznym, nie są narażone na zwichrzenie, jeśli rozstaw pomiędzy
stężeniami bocznymi L
c
i wynikająca z niego smukłość zastępczego pasa ściskanego
spełnia warunek:
k
c
- współczynnik poprawkowy uwzględniający rozkład momentu zginającego pomiędzy
stężeniami;
Rozkład momentu zginającego pomiędzy stężeniami w przypodporowej części belki, założono
PN-EN
1993-1-1
Tablica 3.1
PN-EN
1993-1-1
Tablica 5.2
PN-EN
1993-1-1
§ 6.2.5
PN-EN
1993-1-1
6.3.2.4
(1)B
PN-EN
=
=
0,6 + 0,4 = 0,775
,
=
393,6/23,62 = 4,08
=
0,775 ∗ 157
4,08 ∗ 93,9
= 0,317 < 0,4 ∗
189
100,0
= 0,757
=
,
≤
,
,
jako liniowy ψ= 0
i
f
,
z
- promień bezwładności przekroju pasa zastępczego, składającego się z pasa ściskanego i
1/3 ściskanej części środnika, względem osi z-z przekroju;
I
f,z
= [788 - (2/3 × (33-2*1,15) ) × 0,75
3
/ 12] / 2 = 393,6 cm
4
A
f,z
= [62,6 - (2/3 × (33-2*1,15)) × 0,75] / 2 = 23,62 cm
2
= 93,9 = 93,9
c0
- smukłość graniczna pasa,
c0
= 0,40
Belka jest zabezpieczona przed zwichrzeniem
b.) Belka niezabezpieczona przed zwichrzeniem
Obliczenie wpływu zwichrzenia na podstawie uproszczonej oceny zwichrzenia belek w
budynkach
Elementy, w których pas ściskany jest stężony punktowo w kierunku
bocznym, nie są narażone na zwichrzenie, jeśli rozstaw pomiędzy
stężeniami bocznymi L
c
i wynikająca z niego smukłość zastępczego pasa ściskanego
spełnia warunek:
L
c
= 600cm – przyjęto stężenia na podporach w rozstawie co 600cm
k
c
- współczynnik poprawkowy uwzględniający rozkład momentu zginającego pomiędzy
stężeniami, PN-EN 1993-1-1 Tablica 6.6;
Rozkład momentu zginającego pomiędzy podporami wg Tablicy B.3
Przęsło 12 (45):
M
2
= –100,0kNm
M
1
= 0
ψ=0
α
s
= M
12
/ M
2
= 72,6/(–100,0)= –0,727
C
mLT
= 0,1–0,8*α
s
= 0,1+0,8*0,727=0,68
Przęsło 23 (34):
M
2
= –100,0kNm
M
3
= –51,5kNm
M
23
= 4,70kNm
ψ=51,5*100,0=0,515
α
s
= M
23
/ M
2
= 4,70/(–100,0)= –0,047
C
mLT
= 0,1–0,8*α
s
= 0,1+0,8*0,047=0,138
1993-1-1
NA.17
Tablica B.3
PN-EN
1993-1-1
NA.18
PN-EN
1993-1-1
6.3.2.4
(1)B
PN-EN
1993-1-1
NA.17
Tablica B.3
Siły wew-
nętrzne wg
Rm-Win
=
=
0,68 = 0,825
,
=
393,6/23,62 = 4,08
=
0,825 ∗ 600
4,08 ∗ 93,9
= 1,29 > 0,4 ∗
189
100,0
= 0,757
,
=
,
,
≤
,
= 0,5 1 +
−
,
+
= 0,5[1 + 0,49(1,29 − 0,4) + 0,75 ∗ 1,29 ] = 1,34
=
1
+
−
=
1
1,34 + 1,34 − 0,75 ∗ 1, 29
= 0,481
,
= 1,1 ∗ 0,481 ∗ 189 = 100
=
(
)
+
+
(
)
+
.
−
Decyduje większa wartość C
mLT
= 0,68
i
f
,
z
- promień bezwładności przekroju pasa zastępczego, składającego się z pasa ściskanego i
1/3 ściskanej części środnika, względem osi z-z przekroju;
I
f,z
= [788 - (2/3 × (33-2*1,15) ) × 0,75
3
/ 12] / 2 = 393,6 cm
4
A
f,z
= [62,6 - (2/3 × (33-2*1,15)) × 0,75] / 2 = 23,62 cm
2
= 93,9 = 93,9
c0
- smukłość graniczna pasa,
c0
= 0,40
Belka nie jest zabezpieczona przed zwichrzeniem, nośność na zwichrzenie przybiera postać:
h/b=330/160=2,06>2 – krzywa c (α
LT
=0.49)
k
fl
= 1,1
M
y,Ed
/ M
b,Rd
= 100 / 100 = 1,0≤1
Nośność na zwichrzenie jest spełniona
Obliczenie wpływu zwichrzenia na podstawie obliczeń momentu krytycznego
Sprężysty moment krytyczny przy zwichrzeniu belki o stałym przekroju bisymetrycznym:
Współczynnik k odnosi się do obrotu końca elementu w planie. Jest on analogiczny do
współczynnika długości wyboczeniowej w stosunku do długości elementu ściskanego.
Współczynnik k powinien być brany jako nie mniejszy niż 1,0 chyba że wartości mniejsze od
1,0 mogą być uzasadnione
Przyjęto k=1,0
Współczynnik k
w
odnosi się do spaczenia końca elementu. W przypadku braku specjalnych
usztywnień przeciwdziałających spaczeniu, k
w
powinien być przyjmowany jako 1,0.
Przyjęto k
w
=1,0
PN-EN
1993-1-1
NA.18
PN-EN
1993-1-1
6.3.2.4
(2)B
PN-EN
1993-1-1
6.3.2.3. (1)
NA. 19
SN003a
=–
8
=–
24,7 ∗ 6,00
8 ∗ 100,0
=– 1,11
=
,
∗
/
=
804 ∗ 23.5/14504 = 1,14
= 0,5 1 +
−
,
+
= 0,5[1 + 0,49(1,14 − 0,4) + 0,75 ∗ 1,14 ]
= 1,17
=
1
+
−
=
1
1,11 + 1,11 − 0,75 ∗ 1,14
= 0,556
,
=
( /√3)
=
3080(235/√3)
1,0
= 418
,
=
91,0
418
= 0,217 < 1
ψ=0
C
1
=1,85
C
2
=0,82
z
g
=16,5cm
= 1,85
.
∗
( , ∗
)
+
+
( , ∗
)
∗
,
.
∗
+ (0,82 ∗ 16,5)
.
− 0,82 ∗
16,5 = 838,4 ∗ 17,3 = 14504
Smukłość względna dla zwichrzenia
h/b=330/160=2,06>2 – krzywa c (α
LT
=0.49)
Nośność na zwichrzenie przyjmuje postać:
M
b,Rd
=
LT,
W
pl,y
f
y
/
M1
M
b,Rd
= 0,556 × 804 × 23,5 / 1,0
= 105 kNm
M
y,Ed
/ M
b,Rd
= 100,0 / 105 = 0,951 ≤1 Nośność na zwichrzenie jest spełniona
7. Nośność przekroju na ścinanie (SGN)
Pole przekroju czynnego przy ścinaniu
A
v
= A – 2 b t
f
+ (t
w
+ 2 r) t
f
A
v
= 6260 – 2 × 160 × 11,5 + (7,5 + 2 × 18) × 11,5 = 3080 mm
2
Obliczeniowa nośność plastyczna przy ścinaniu (przy braku
skręcania)
Sprawdzenie warunku stateczności środnika przy działaniu siły poprzecznej
nie jest wymagane, gdy:
h
w
/ t
w
≤ 72 /
Można w przybliżeniu przyjmować
=1.0
SN003a
PN-EN
1993-1-1
6.3.2.2 (1)
6.3.2.3 (1)
PN-EN
1993-1-1
6.3.2.1. (3)
PN-EN
1993-1-1
§ 6.2.6 (3)
a)
PN-EN
1993-1-1
§ 6.2.6 (2)
PN-EN
1993-1-1
§ 6.2.6 (1)
PN-EN
1993-1-1
§ 6.2.6
(6)
ℎ
=
330 − 2 ∗ 11,5
7,5
= 40,9 < 72 ∗
1
1
= 72
Nośność przekroju nie ulega redukcji wskutek wyboczenia czy ścinaniu.
Siła poprzeczna nie przekracza 50% nośności plastycznej przekroju przy ścinaniu.
Wniosek: Można pominąć wpływ siły poprzecznej na nośność przekroju przy zginaniu.
8. Ugięcie (SGU)
Ugięcie maksymalne odczytane z programu RM-Win dla kombinacji obciążeń stałych
i zmiennych w przęsłach 1 i 3:
f=0,71cm
Ugięcie dopuszczalne f
dop
= L/250=600/250=2,40cm
f=0,71cm < f
dop
= 2,40cm
PN-EN
1990
§ 6.5.3
PN-EN
1993-1-1
NA.22