2
Autorzy:
mgr inż. Mirosław Kroma
mgr inż. Piotr Stasiak
inż. Halina Śledziona
mgr inż. Andrzej Zych
Recenzenci:
mgr Józef Grzych
mgr Leon Zujko
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Marek Rudziński
3
Spis treści
Wprowadzenie 4
I. Założenia programowo –
organizacyjne kształcenia
w zawodzie
1. Opis pracy w zawodzie
7
2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno –
wychowawczego
8
II. Plany
nauczania
16
III Moduły kształcenia w zawodzie
1. Techniczne podstawy zawodu zegarmistrza
17
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska 21
Posługiwanie się dokumentacją techniczną 25
Rozpoznawanie podstawowych materiałów stosowanych
w zegarmistrzostwie
28
Wykonywanie wybranych prac z zakresu obróbki ściernej
i wiórowej
31
Wykonywanie wybranych części mechanizmów zegarowych
35
Identyfikowanie wyrobów zegarmistrzowskich
38
Magazynowanie i transportowanie mechanizmów zegarowych
41
2. Montaż zegarków i zegarów
45
Organizowanie stanowiska montażu mechanizmów zegarowych
48
Montowanie mechanizmu zegarowego
51
Montowanie mechanizmu chodzika
54
Montowanie zegarów – budzików
57
Montowanie zegarów bijących 60
Montowanie zegarów i zegarków mechanicznych
63
Montowanie zegarów i zegarków elektrycznych i elektronicznych
66
3. Eksploatacja mechanizmów zegarowych
70
Organizowanie
stanowiska
pracy
73
Wykonywanie czyszczenia i konserwacji mechanizmów
zegarowych 76
Diagnozowanie przyczyn nieprawidłowej pracy mechanizmów
zegarowych 79
Wykonywanie naprawy czasomierzy mechanicznych
82
Wykonywanie napraw czasomierzy elektrycznych
i elektronicznych
85
Wykonywanie regulacji mechanizmów zegarowych
88
4
Wprowadzenie
Celem kształcenia w zawodzie jest przygotowanie aktywnego,
mobilnego i skutecznie działającego pracownika gospodarki. Efektywne
funkcjonowanie na rynku pracy wymaga: przygotowania ogólnego,
opanowania podstawowych umiejętności zawodowych oraz kształcenia
ustawicznego.
Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzować się
otwartością, wyobraźnią, zdolnością do ciągłego kształcenia
i doskonalenia się oraz umiejętnością oceny swoich możliwości.
Wprowadzenie do systemu szkolnego programów modułowych ułatwi
osiągnięcie tych celów. Kształcenie modułowe, w którym cele i materiał
nauczania są powiązane z realizacją zadań zawodowych, umożliwia:
– przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu, głównie przez
realizacje zadań zbliżonych do tych, które są wykonywane
na stanowisku pracy,
– korelację i integrację treści kształcenia z różnych dyscyplin wiedzy,
– opanowanie umiejętności z określonego obszaru zawodowego.
Kształcenie modułowe charakteryzuje się tym, że:
– proces uczenia się dominuje nad procesem nauczania,
– uczeń może podejmować decyzje dotyczące kształcenia zawodowego
w zależności od własnych potrzeb i możliwości,
– rozwiązania programowo-organizacyjne dają możliwość kształtowania
umiejętności zawodowych różnymi drogami,
– umiejętności opanowane w ramach poszczególnych modułów dają
możliwość wykonywania określonego zakresu pracy,
– wykorzystuje się w szerokim zakresie zasadę transferu umiejętności
i wiedzy,
–
programy nauczania są elastyczne, poszczególne jednostki można
wymieniać, modyfikować, uzupełniać oraz dostosowywać do poziomu
wymaganych umiejętności, potrzeb gospodarki oraz lokalnego rynku
pracy.
Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie
przez uczniów umiejętności określonych w podstawie programowej
kształcenia w zawodzie oraz przygotowanie do kształcenia ustawicznego.
W pracach nad doborem treści kształcenia i konstruowaniem programu
nauczania w układzie modułowym została wykorzystana dostępna
literatura, doświadczenia polskie i zagraniczne, a zwłaszcza metodologia
MES Międzynarodowej Organizacji Pracy. Według metodologii MES
zostały opracowane programy szkolenia dorosłych w ramach projektu
TOR
#9, którego celem było między innymi zwiększenie mobilności
zawodowej osób dorosłych.
5
Modułowy program nauczania składa się z zestawu modułów
kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych,
wyodrębnionych na podstawie określonych kryteriów, umożliwiających
zdobywanie wiedzy oraz kształtowanie umiejętności
i postaw właściwych dla zawodu. Jednostka modułowa stanowi element
modułu kształcenia w zawodzie obejmujący logiczny i możliwy do
wykonania wycinek pracy, o wyraźnie określonym początku
i zakończeniu, nie podlegający zwykle dalszym podziałom, a jego
rezultatem jest produkt, usługa lub istotna decyzja.
W strukturze programu wyróżnia się:
– założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,
– plany nauczania,
– programy modułów i jednostek modułowych.
Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz jednostek
modułowych, schemat układu jednostek modułowych, literaturę.
Program jednostki modułowej zawiera: szczegółowe cele kształcenia,
materiał nauczania, ćwiczenia, środki dydaktyczne, wskazania
metodyczne do realizacji programu jednostki, propozycje metod
sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia.
Schemat korelacji modułów i jednostek modułowych (dydaktyczna
mapa programu), zamieszczony w założeniach programowo-
organizacyjnych, umożliwi uczniowi wybór ścieżki edukacyjnej,
w zależności od predyspozycji, intelektualnych możliwości oraz wcześniej
uzyskanych i potwierdzonych umiejętności.
W programie został przyjęty system kodowania modułów i jednostek
modułowych zawierający elementy:
– symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z obowiązującą klasyfikacją zawodów
szkolnictwa zawodowego,
– symbol literowy, oznaczający grupę modułów:
O - dla modułów ogólnozawodowych
Z - dla modułów zawodowych
− cyfra arabska dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej
wyodrębnionej w module jednostki modułowej.
Przykładowy zapis kodowania modułu:
731[05].O1
731[05] - symbol cyfrowy zawodu: zegarmistrz
O1 - pierwszy moduł ogólnozawodowy: techniczne podstawy zawodu
zegarmistrza.
6
Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:
731[05].Z1.O1
731[05] - symbol cyfrowy zawodu: zegarmistrz
Z1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: montaż zegarków i zegarów
01 - pierwsza jednostka wyodrębniona w module Z1: organizowanie
stanowiska montażu mechanizmów zegarowych.
7
I.
Założenia programowo-organizacyjne kształcenia
w zawodzie
1. Opis pracy w zawodzie
Typowe stanowiska pracy
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie zegarmistrz może być
zatrudniony na robotniczych stanowiskach pracy: w zakładach
produkujących czasomierze i urządzenia kontrolno – pomiarowe,
zakładach usługowych, serwisach wykonujących naprawy gwarancyjne
i pogwarancyjne renomowanych firm zegarmistrzowskich.
Zegarmistrz naprawia mechanizmy zegarowe, montuje mechanizmy
zegarowe, a także wykonuje wybrane części mechanizmów zegarowych.
Ponadto wykonuje prace konserwatorskie zegarów i zegarków,
mechanicznych i elektronicznych.
Zadania zawodowe:
Zadania zawodowe zegarmistrza obejmują:
– posługiwanie się dokumentacją techniczną,
– dokonywanie
przeglądów i czyszczenia mechanizmu zegarowego,
– wykonywanie
montaż nowego mechanizmu zegarowego,
– dokonywanie
konserwacji
mechanizmu zegarowego,
– wykonywanie
naprawy
mechanizmu zegarowego,
– wykonywanie
części mechanizmu zegarowego,
– dokonywanie wymiany zużytych części na nowe,
– regulowanie mechanizmu zegarowego.
Umiejętności zawodowe:
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć:
– interpretować dokumentację konstrukcyjno – technologiczną,
– organizować stanowisko pracy zegarmistrza z uwzględnieniem zasad
ergonomii, przepisów bhp ochrony ppoż. i ochrony środowiska,
– diagnozować stan techniczny mechanizmów zegarowych,
– obsługiwać maszyny i urządzenia zegarmistrzowskie,
– wykonywać podstawowe operacje obróbki wiórowej,
– rozróżniać materiały stosowane w zegarmistrzostwie,
– wykonywać podstawowe operacje obróbki ściernej,
– montować mechanizmy zegarowe,
– wykonywać naprawy i regulacje mechanizmów zegarowych,
– korzystać z podstawowych technik informacyjnych w zawodzie
zegarmistrza,
– korzystać z norm przedmiotowych, literatury zawodowej i innych źródeł
informacji,
8
– korzystać z podstaw elektroniki w odniesieniu do układów
zastosowanych w zegarkach,
– identyfikować historyczne konstrukcje czasomierzy,
– identyfikować rozpoznawać produkty wiodących firm
zegarmistrzowskich, a także falsyfikaty i podróbki wyrobów,
– dokonywać rozliczeń materiałów,
– dokonywać rozliczeń kosztów pracy,
– wykorzystywanie zasad wynalazczości i ochrony praw autorskich
przy naprawach i wykonywaniu elementów mechanizmów
zegarowych.
Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:
– zainteresowania
techniczne
– wyobraźnia przestrzenna,
– dobry
wzrok,
– wysoki
stopień spostrzegawczości,
– duża sprawność rąk, szczególnie palców,
– cierpliwość i zdolność pełnej koncentracji,
– szybkie reagowanie na bodźce zewnętrzne,
– pomysłowość, zaradność, odpowiedzialność i krytyczność,
– samodzielność w działaniu.
2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno –
wychowawczego
Podstawowym celem kształcenia w zawodzie zegarmistrz jest
przygotowanie absolwenta szkoły zawodowej do wykonywania prac
związanych z wytwarzaniem, eksploatacją i naprawą mechanizmów
zegarowych na poziomie robotniczym oraz wyposażenie w wiedzę
i umiejętności, niezbędne do kontynuacji kształcenia w formach szkolnych
i pozaszkolnych.
Proces kształcenia zawodowego według modułowego programu
nauczania jest realizowany w szkole zawodowej dla młodzieży
oraz w szkole zawodowej dla dorosłych.
Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe
i zawodowe. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia orientację
w obszarze zawodowym zegarmistrza, ułatwia ewentualną zmianę
zawodu Kształcenie zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta
szkoły do realizacji zadań na typowych dla zawodu stanowiskach pracy.
Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy programowej
kształcenia w zawodzie.
9
Treści programowe są zawarte w trzech modułach: techniczne
podstawy zawodu zegarmistrza, montaż zegarków i zegarów,
eksploatowanie mechanizmów zegarowych. Moduły, wyodrębnione
według kryteriów przyjętych dla zawodu, uwzględniające zadania
zawodowe są podzielone na jednostki modułowe. Jednostki modułowe
zawierają treści programowe stanowiące określone całości. Realizacja
celów kształcenia modułów i jednostek modułowych zapewnia
opanowanie umiejętności, umożliwiających wykonywanie określonego
zakresu pracy.
Moduły uwzględniające zadania zawodowe są podzielone na jednostki
modułowe. Każda jednostka modułowa zawiera treści programowe
stanowiące określone całości, a ich realizacja umożliwia opanowanie
umiejętności, pozwalających na wykonanie określonego zakresu pracy.
Czynnikiem sprzyjającym nabywaniu umiejętności zawodowych jest
wykonywanie ćwiczeń zamieszczonych w jednostkach modułowych.
Program modułu 731[05].O1 – techniczne podstawy zawodu
zegarmistrza - składa się z siedmiu jednostek modułowych zawierających
ogólnozawodowe treści kształcenia. W wyniku realizacji programu uczeń
powinien umieć:
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
- rozróżnić wyroby wiodących firm zegarmistrzowskich
- rozróżnić materiały stosowane w zegarmistrzostwie,
- wykonać obróbkę skrawaniem materiałów stosowanych
w zegarmistrzostwie,
- wykonać proste części mechanizmów zegarowych,
- posłużyć się normami i dokumentacją wyrobu,
- dokonać magazynowania, pakowania, transportu części i gotowych
wyrobów.
Program modułu powinien być realizowany w pierwszej kolejności.
Program modułu 731[05].Z1 – montaż zegarków i zegarów - składający
się z siedmiu jednostek modułowych zawiera treści umożliwiające
opanowanie podstawowych umiejętności zawodowych. Treści modułu
obejmują wykonywanie prac związanych
z montowaniem mechanizmów zegarowych różnych typów.
Program modułu 731[05].Z2 – eksploatowanie mechanizmów
zegarowych - składający się z sześciu jednostek modułowych zawiera
treści dotyczące czyszczenia i konserwacji mechanizmów zegarowych,
wykonywania napraw i regulacji czasomierzy mechanicznych,
elektrycznych i elektronicznych, a także sporządzania kalkulacji cen
wyrobów i usług oraz ustalania kosztów produkcji.
Wykaz modułów i jednostek modułowych zamieszczono w tabeli.
10
Wykaz modułów i jednostek modułowych
Orientacyjna
liczba godzin
na realizację
Symbol
jednostki
modułowej
Zestawienie modułów i jednostek modułowych
Klasa I Klasa II
731[05].O1
Techniczne podstawy zawodu zegarmistrza
374
731[05].O1.01
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska
24
731[05].O1.02 Posługiwanie się dokumentacją techniczną 40
731[05].O1.03
Rozpoznawanie podstawowych materiałów
stosowanych w zegarmistrzostwie
50
731[05].O1.04 Wykonywanie wybranych prac z zakresu obróbki
ściernej i wiórowej
80
731[05].O1.05
Wykonywanie wybranych części mechanizmów
zegarowych
120
731[05].O1.06 Identyfikowanie wyrobów zegarmistrzowskich
40
731[05].O1.07
Magazynowanie i transportowanie mechanizmów
zegarowych
20
731[05].Z1
Montaż zegarków i zegarów
550
731[05].Z1.01
Organizowanie stanowiska montażu mechanizmów
zegarowych
32
731[05].Z1.02 Montowanie mechanizmu zegarowego
196
731[05].Z1.03 Montowanie mechanizmu chodzika
40
731[05].Z1.04 Montowanie zegarów – budzików
42
731[05].Z1.05 Montowanie zegarów bijących
50
731[05].Z1.06 Montowanie zegarów i zegarków mechanicznych
140
731[05].Z1.07
Montowanie zegarów i zegarków elektrycznych
i elektronicznych
50
731[05].Z2
Eksploatowanie mechanizmów zegarowych
444
731[05].Z2.01 Organizowanie stanowiska pracy
6
731[05].Z2.02
Wykonywanie czyszczenia i konserwacji
mechanizmów zegarowych
34
731[05].Z2.03
Diagnozowanie przyczyn nieprawidłowej pracy
mechanizmów zegarowych
72
731[05].Z2.04 Wykonywanie napraw czasomierzy mechanicznych
194
731[05].Z2.05
Wykonywanie napraw czasomierzy elektrycznych
i elektronicznych
48
731[05].Z2.06 Wykonywanie regulacji mechanizmów zegarowych
90
Razem 684
684
Na podstawie wykazu i schematów układu jednostek modułowych w
modułach opracowano dydaktyczną mapę programu nauczania dla
zawodu.
11
Dydaktyczna mapa programu
731[05].O1
Techniczne podstawy zawodu zegarmistrza
731[05].Z1
Montaż zegarków i zegarów
731[05].Z1.01
731[05].Z1.02
731[05].Z1.03
731[05].Z1.04
731[05].Z1.05
731[05].Z1.06
731[05].Z2
Eksploatowanie mechanizmów zegarowych
731[05].Z2.01
731[05].Z2.02
731[05].Z2.03
731[05].Z2.05
731[05].Z2.06
731[05].Z2.04
731[05].O1.01
731[05].O1.02
731[05].O1.03
731[05].O1.04
731[05].O1.05
731[05].O1.06
731[05].O1.07
731[05].Z1.07
12
Dydaktyczna mapa programu stanowi schemat powiązań między
modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich realizacji.
Na podstawie mapy uczeń może wybrać ścieżkę kształcenia,
w zależności od własnych predyspozycji, posiadanego doświadczenia
oraz zgromadzonych dowodów, potwierdzających opanowanie określonej
wiedzy i umiejętności. Moduł O1 powinien być realizowany
w pierwszej kolejności. Występują w nim jednostki modułowe,
wykorzystywane w innych modułach. Moduły Z1 i Z2 nie mogą być
realizowane w dowolnej kolejności, lecz wynikającej z dydaktycznej mapy
programu.
Przed podjęciem decyzji o zmianie kolejności realizacji jednostek
modułowych, wskazane jest przeprowadzenie szczegółowej analizy
dydaktycznej mapy programu.
Nauczyciel realizujący program nauczania powinien posiadać
przygotowanie metodologiczne dotyczące kształcenia modułowego,
aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego
oraz projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych.
Nauczyciel kierujący procesem nabywania umiejętności przez uczniów
powinien udzielać pomocy w rozwiązywaniu problemów związanych
z realizacją zadań, sterować tempem kształtowania umiejętności
zawodowych, z uwzględnieniem indywidualnych predyspozycji,
możliwości i doświadczeń. Ponadto, powinien rozwijać zainteresowania
zawodem, wskazywać na możliwości dalszego kształcenia, zdobywania
nowych umiejętności zawodowych. Powinien również kształtować
pożądane postawy uczniów, jak: rzetelność i odpowiedzialność za pracę,
dbałość o jej jakość, porządek na stanowisku pracy, poszanowanie dla
pracy innych osób, dbałość o racjonalne stosowanie materiałów.
W uzasadnionych przypadkach nauczyciel może ustalić indywidualny tok
kształcenia.
Nauczyciel powinien uczestniczyć w organizowaniu bazy techniczno-
dydaktycznej oraz ewaluacji programów nauczania, szczególnie
w okresie dynamicznych zmian w technologii i technice. Wskazane jest
opracowywanie przez nauczycieli pakietów edukacyjnych, stanowiących
dydaktyczną obudowę programu. Pakiety edukacyjne powinny być
opracowane zgodnie z metodologią kształcenia modułowego.
Wskazane jest, żeby kształcenie modułowe było realizowane
aktywizującymi metodami nauczania, jak: metoda tekstu przewodniego,
metoda sytuacyjna, metoda projektów i ćwiczeń praktycznych.
Dominującą metodą nauczania są ćwiczenia praktyczne. Pożądane jest
wykorzystywanie filmów dydaktycznych oraz organizowanie wycieczek do
magazynów, sklepów z wyrobami, materiałami i narzędziami, na targi,
wystawy wyrobów, materiałów i sprzętu. W procesie realizacji programu
należy zwrócić uwagę na samokształcenie z wykorzystaniem literatury
13
zawodowej, podręczników, norm, instrukcji, poradników
i pozatekstowych źródeł informacji. W realizacji treści kształcenia, w tym
ćwiczeń, należy uwzględniać współczesne technologie, materiały,
narzędzia i sprzęt.
Prowadzenie zajęć aktywizującymi metodami nauczania wymaga
przygotowania materiałów, jak: tekst przewodni, instrukcja do metody
projektów, karty instrukcyjne do samokształcenia, instrukcje do
wykonywania ćwiczeń, instrukcje stanowiskowe.
Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest
sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osiągnięć ucznia. Wskazane jest
prowadzenie badań diagnostycznych, bieżącej kontroli i oceny końcowej
poziomu opanowania umiejętności.
Badania diagnostyczne mają na celu dokonanie oceny poziomu wiedzy
i umiejętności uczniów w początkowej fazie kształcenia.
Bieżąca kontrola prowadzona w trakcie realizacji programu ma na celu
dostarczanie bieżących informacji o efektywności procesu nauczania -
uczenia się. Ocena końcowa powinna być dokonana po zakończeniu
realizacji programu jednostki modułowej.
Informacje uzyskiwane w wyniku badań pozwalają na dokonywanie korekt
w procesie nauczania.
Ocenianie powinno uświadamiać uczniowi poziom jego osiągnięć
w stosunku do wymagań edukacyjnych, wdrażać do systematycznej
pracy, samokontroli i samooceny. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć
uczniów powinno być realizowane za pomocą sprawdzianów ustnych,
pisemnych i praktycznych, obserwacji pracy ucznia podczas realizacji
zadań, testów osiągnięć szkolnych.
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych wymaga od nauczyciela
określenia kryteriów i norm oceny, opracowania testów, arkuszy
obserwacji i arkuszy oceny postępów.
Środki dydaktyczne, niezbędne do organizacji i realizacji modułowego
procesu kształcenia, powinny stanowić:
− pomoce dydaktyczne,
− materiały dydaktyczne,
− techniczne środki kształcenia,
− dydaktyczne środki pracy.
Pracownie powinny być wyposażone w środki dydaktyczne, określone
w programach jednostek modułowych.
Orientacyjna liczba godzin na realizację programu, podana w tabelach
wykazu jednostek modułowych może ulegać zmianie w zależności od
stosowanych przez nauczyciela metod i środków dydaktycznych.
Programy jednostek modułowych z poszczególnych modułów powinny
być realizowane w różnych formach organizacyjnych.
14
W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału
na zajęcia teoretyczne i praktyczne.
Programy jednostek modułowych powinny być realizowane
w pracowniach ćwiczeń praktycznych, na rzeczywistych stanowiskach
roboczych, mogą być powierzone placówkom współpracującym
z pracodawcami, dysponującymi współczesną bazą techniczną.
Przy stanowiskach ćwiczeniowych należy stworzyć odpowiednie
warunki, umożliwiające przyswajanie wiedzy związanej z realizacją zadań.
Wskazane jest, aby zajęcia były prowadzone w grupach 12-15
osobowych. Inne formy organizacyjne to praca w zespołach 2-4
osobowych i praca indywidualna.
Ćwiczeniowe stanowiska pracy powinna stanowić wydzielona część
pracowni
ćwiczeń praktycznych, warsztatów. Korzystając ze
zgromadzonych materiałów, narzędzi i sprzętu uczeń wykonuje określone
zadania. Na podstawie analizy zadań zawodowych można wytypować
następujące stanowiska pracy:
− obróbki ręcznej materiałów,
− demontażu mechanizmów zegarowych,
− weryfikacji części i mechanizmów,
− montażu mechanizmów zegarowych,
− regulacji mechanizmów zegarowych,
− napraw mechanicznych,
− napraw zegarków i zegarów elektrycznych i elektronicznych,
− konserwacji zegarów i zegarków.
Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie według modułowego
programu nauczania powinna posiadać odpowiednie warunki lokalowe
oraz wyposażenie techniczne i dydaktyczne. Pracownia ćwiczeń
praktycznych, w której ma być realizowany proces dydaktyczny, powinna
posiadać:
- stanowiska ćwiczeń praktycznych, wyposażone w niezbędne narzędzia,
sprzęt i urządzenia,
- stanowiska pracy uczniów, dostosowane do różnych form
organizacyjnych (praca grupowa, praca indywidualna),
- stanowisko pracy nauczyciela wyposażone w sprzęt audiowizualny
i multimedialny,
- bibliotekę podręczną odpowiadającą potrzebom samodzielnego
i grupowego uczenia się,
- magazyn podstawowych i pomocniczych materiałów
zegarmistrzowskich.
Stosowanie metody tekstu przewodniego oraz metody projektów
wymaga odpowiedniego wyposażenia pracowni ćwiczeń praktycznych
15
w sprzęt i urządzenia techniczne, umożliwiające organizacje pracy
w zespołach 2-4 osobowych lub na indywidualnych stanowiskach.
Wskazane jest, żeby uczestnicy kształcenia modułowego mieli
możliwość zapoznania się z rzeczywistymi warunkami pracy, poznali
organizację pracy na poszczególnych stanowiskach, warunki
magazynowania materiałów, konserwacji sprzętu i zabezpieczenia pod
względem bhp, ochrony ppoż., specyfikę pracy indywidualnej
i zespołowej.
Konieczne są systematyczne działania szkoły, jak:
– organizowanie zaplecza technicznego i dydaktycznego,
– współpraca z zakładami pracy związanymi z kierunkiem kształcenia
w celu aktualizacji treści kształcenia zawodowego odpowiadających
współczesnej technologii pracy, technikom wykonania oraz
wymaganiom rynku pracy,
– doskonalenie nauczycieli w zakresie metodologii kształcenia
modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru
dydaktycznego oraz projektowania pakietów edukacyjnych.
16
II. Plany nauczania
PLAN NAUCZANIA
Szkoła zawodowa dla młodzieży
Zawód: zegarmistrz 731[05]
Lp
.
Moduły kształcenia w zawodzie
Liczba godzin
w okresie nauczania
(2 lata)
1 Techniczne podstawy zawodu zegarmistrza
374
2 Montaż zegarków i zegarów
550
3 Eksploatowanie mechanizmów zegarowych
444
Razem
1368
PLAN NAUCZANIA
Szkoła zawodowa dla dorosłych
Zawód: Zegarmistrz 731[05]
Liczba godzin
w okresie nauczania
(2 lata)
Lp
.
Moduły kształcenia w zawodzie
Forma
stacjonarna
Forma
zaoczna
1 Techniczne podstawy zawodu zegarmistrza
290
140
2 Montaż zegarków i zegarów
428
200
3 Eksploatowanie mechanizmów zegarowych
346
164
Razem
1064
504
17
III. Moduły kształcenia w zawodzie
Moduł 731[05].O1
Techniczne podstawy zawodu zegarmistrza
1. Cele kształcenia
Po ukończeniu modułu uczeń / słuchacz powinien umieć:
– stosować przepisy bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska,
– stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom
poszkodowanym,
– interpretować dokumentację techniczną,
– odwzorować graficzne elementy mechanizmu zegarowego,
– charakteryzować mechaniczne i technologiczne właściwości
materiałów stosowanych do budowy mechanizmów zegarowych,
– charakteryzować narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane
w zegarmistrzostwie,
– dobierać i obsługiwać przyrządy pomiarowe,
– obsługiwać podstawowe przyrządy pomiarowe ,
– posługiwać się podstawowymi narzędziami pomiarowymi stosowanymi
w zegarmistrzostwie,
– wykonywać podstawowe operacje obróbki wiórowej i ściernej,
– posługiwać się sprzętem komputerowym do wspomagania prac
warsztatowych,
– interpretować schematy obwodów elektrycznych i elektronicznych,
– rozróżniać elektryczne przyrządy pomiarowe,
– mierzyć wielkości elektryczne.
18
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizację
731[05].O1.01
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska
24
731[05].O1.02 Posługiwanie się dokumentacją techniczną 40
731[05].O1.03
Rozpoznawanie podstawowych materiałów
stosowanych w zegarmistrzostwie
50
731[05].O1.04
Wykonywanie wybranych prac z zakresu obróbki
ściernej i wiórowej
80
731[05].O1.05
Wykonywanie wybranych części mechanizmów
zegarowych
120
731[05].O1.06
Identyfikowanie wyrobów zegarmistrzowskich
40
731[05].O1.07
Magazynowanie i transportowanie mechanizmów
zegarowych
20
Razem 374
19
3. Schemat układu jednostek modułowych
731[05].O1.
Techniczne podstawy zawodu zegarmistrza
731[05].O1.02
Posługiwanie się dokumentacją techniczną
731[05].O1.03
Rozpoznawanie podstawowych materiałów
stosowanych w zegarmistrzostwie
731[05].O1.04
Wykonywanie wybranych prac z zakresu obróbki
ściernej i wiórowej
731[05].O1.05
Wykonywanie wybranych części mechanizmów
zegarowych
731[05].O1.06
Identyfikowanie wyrobów zegarmistrzowskich
731[05].O1.07
Magazynowanie i transportowanie mechanizmów
zegarowych
731[05].O1. 01
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska
20
4.
Literatura
Ciekanowski A.: Poradnik ślusarza narzędziowego wzorcarza. WNT,
Warszawa 1989
Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 2000
Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998
Jakubiec W., Malinowski J.: Metrologia wielkości geometrycznych. ISBN,
Warszawa 1999
Kowalewski S., Dąbrowski A., Dąbrowski M.: Zagrożenia mechaniczne.
Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 1997
Kurdziel R.: Podstawy elektrotechniki dla szkoły zasadniczej. WSiP,
Warszawa 1997
Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, 1995
Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i Higiena Pracy. Podręcznik dla szkół
zasadniczych. WSiP, Warszawa 1999
Maksymowicz A.: Rysunek zawodowy dla szkół zasadniczych. WSiP,
Warszawa 1999
Malinowski J.: Pasowania i pomiary. WSiP, Warszawa 1991
Okoniewski S.: Technologia maszyn. WSiP, Warszawa 1995
Pawlicki K.: Transport w przedsiębiorstwie. Maszyny i urządzenia. WSiP,
Warszawa 1996
Rutkowski A.: Części maszyn. WSiP, Warszawa 1996
Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych.
21
Jednostka modułowa 731[05].O1.01
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska.
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń /słuchacz powinien umieć:
– zinterpretować podstawowe akty prawne, prawa i obowiązki
pracownika oraz pracodawcy, związane z bezpieczeństwem i higieną
pracy,
– odczytać i zastosować zakładowy regulamin bezpieczeństwa pracy,
ochrony przeciwpożarowej,
– rozpoznać i przewidzieć zagrożenia dla człowieka i środowiska,
– dobrać zabezpieczenia i osłony ruchomych części maszyn i urządzeń
mechanicznych,
– zabezpieczyć dostęp do szkodliwych środków chemicznych,
– dobrać i zastosować właściwy ubiór i sprzęt ochronny, środki ochrony
osobistej na poszczególnych stanowiskach pracy,
– powiadomić odpowiednie służby bhp o zauważonych zagrożeniach dla
zdrowia i życia pracowników,
– udzielić pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
– zastosować, w przypadku zagrożenia pożarowego, podręczny sprzęt
oraz środki gaśnicze, zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej.
2. Materiał nauczania
Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.
Ochrona środowiska naturalnego i jej znaczenie dla człowieka.
Czynniki
środowiska pracy: mikroklimat, skład chemiczny
i zanieczyszczenie powietrza, hałas i wibracje.
Zagrożenia chemiczne substancjami aktywnymi oraz roztworami
i zestawami roboczymi.
Zagrożenia mechaniczne: ruchome części maszyn, ostrza noży.
Sprawność techniczna urządzeń i instalacji elektrycznych.
Przewidywanie skutków zagrożeń.
Znaczenie ubioru ochronnego i środków ochrony osobistej dla zdrowia
i życia pracownika.
Sprzęt i środki ochrony osobistej.
Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń.
Wypadki przy pracy.
22
Organizacja pierwszej pomocy.
Zabezpieczanie miejsca wypadku.
Dokumentacja powypadkowa.
Zasady udzielania pierwszej pomocy.
Wentylacja i klimatyzacja pomieszczeń zakładu pracy.
Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Zagrożenia pożarowe, zasady ochrony przeciwpożarowej.
3. Ćwiczenia
• Dobieranie ubioru i sprzętu ochrony osobistej dla pracownika na
określonym stanowisku pracy.
• Opanowanie sposobu alarmowania straży pożarnej, zgodnie
z instrukcją.
• Dobieranie sprzętu i środków gaśniczych, w zależności od rodzaju
pożaru.
• Stosowanie podręcznego sprzętu i środków gaśniczych do gaszenia
pożaru.
• Wykonanie (na fantomie) sztucznego oddychania, zgodnie
z obowiązującymi zasadami.
• Określanie zagrożeń dla stanowiska i zakładu.
• Określanie metod zabezpieczania maszyn i urządzeń.
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Kodeks Pracy.
Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.
Polskie Normy i akty prawne dotyczące ergonomii.
Ilustracje i fotografie - zagrożenia na stanowiskach pracy.
Wyposażenie do nauki udzielania pierwszej pomocy (fantom, środki
medyczne).
Podstawowy sprzęt gaśniczy, gaśnice.
Odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej.
Regulaminy i instrukcje dotyczące bezpiecznej obsługi urządzeń.
Foliogramy i przezrocza – podstawowe zagrożenia.
Filmy dydaktyczne – procedury postępowania w razie wypadków przy
pracy, udzielanie pierwszej pomocy.
Filmy dydaktyczne – ochrona środowiska na stanowiskach pracy.
Filmy dydaktyczne – zagrożenia pożarowe, zachowanie pracowników
w przypadku powstania pożaru i w sytuacjach awarii technologicznych.
23
Zestawy odzieży ochronnej i środków ochrony osobistej dla pracownika.
Tablice, rysunki, foliogramy i filmy, dotyczące bezpiecznej pracy.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treści programowe jednostki modułowej obejmują: podstawowe
pojęcia bhp, zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy oraz przepisy bezpieczeństwa na stanowisku pracy.
Podczas realizacji programu należy zwrócić uwagę na obowiązki
pracownika i pracodawcy w zakresie bhp, znaczenie ochrony zdrowia
w pracy zawodowej oraz nieprawidłowości, które mogą wystąpić
w procesie pracy w zakresie bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska.
Podczas realizacji programu nauczania wskazane jest stosowanie
aktywizujących metod nauczania: inscenizacji, metody sytuacyjnej,
ćwiczeń praktycznych, z zastosowaniem środków ochrony indywidualnej
i sprzętu.
Nauczyciel prowadzący zajęcia powinien być specjalistą z zakresu
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Program jednostki modułowej powinien być realizowany w pracowni
symulacyjnej bhp, wyposażonej w standardowe techniczne środki
kształcenia.
Podczas
ćwiczeń uczeń powinien opanować umiejętności
rozpoznawania i stosowania sprzętu, wykonywania czynności związanych
z udzielaniem pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. Konieczne
jest uświadomienie uczniom, że ochrona człowieka
w środowisku pracy jest zagadnieniem nadrzędnym.
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych
ucznia
W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów można
zastosować sprawdziany ustne i pisemne, obserwację czynności ucznia
podczas realizacji zadań, testy typu próba pracy. Wiedza niezbędna do
realizacji zadań praktycznych może być sprawdzana za pomocą testów
osiągnięć szkolnych.
Sprawdzanie umiejętności może być realizowane przez obserwację
pracy ucznia w trakcie realizacji zadań praktycznych oraz przez
zastosowanie testów typu próba pracy.
Podczas obserwacji czynności ucznia w trakcie wykonywania ćwiczeń
należy zwrócić uwagę na:
– wykonywanie pracy zgodnie z przepisami bhp,
24
– sprawne udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
– stosowanie sprzętu przeciwpożarowego oraz środków gaśniczych.
Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie
realizacji. Uczeń powinien sprawdzić wyniki swojej pracy według arkusza
oceny postępów. Potem według tego samego arkusza kontroli dokonuje
nauczyciel.
W ocenianiu osiągnięć uczniów należy uwzględnić zasady:
–
wynik sprawdzianu opanowania umiejętności ma charakter
alternatywny, co oznacza, że uczeń umie lub nie umie poprawnie
wykonać zadania,
– opanowanie umiejętności ma różną biegłość: zadanie może być
wykonane szybciej lub wolniej, bezbłędnie lub z błędem zauważonym
i poprawionym przez ucznia.
Podstawą do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń, zaproponowanych w programie
jednostki modułowej. W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć
uczniów należy uwzględniać obowiązującą skalę ocen.
25
Jednostka modułowa 731[05].O1.02
Posługiwanie się dokumentacją techniczną
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
– zdefiniować i określić znaczenie terminów zawodowych, dotyczących
mechanizmów zegarowych, ich rodzajów, budowy oraz konserwacji
i magazynowania,
– wyjaśnić oraz zastosować pojęcia, nazwy i określenia, dotyczące
eksploatacji mechanizmów zegarowych,
– rozróżnić i nazwać specjalistyczne narzędzia, przyrządy i urządzenia,
– rozróżnić i scharakteryzować pojęcia związane z mechanizmami
zegarowymi,
–
wyjaśnić określenia i sformułowania specjalistyczne, stosowane
w
literaturze zawodowej, normach, instrukcjach, opisach
technologicznych, dotyczące badań kontrolnych procesów
naprawczych,
- zinterpretować dokumentację techniczną,
- wykonać odwzorowanie graficzne części mechanizmu zegarowego,
- wykonać podstawowe obliczenia konstrukcyjne i kinematyczne,
- skorzystać z norm technicznych,
- wykonać dokumentację techniczną z wykorzystaniem oprogramowania
komputerowego.
2. Materiał nauczania
Terminologia zawodowa – definicje i znaczenia pojęć.
Podstawy rysunku technicznego.
Rysunki maszynowe, stosowane uproszczenia.
Podstawy tolerancji i pasowań.
Podstawowe obliczenia konstrukcyjne i kinematyczne.
PN, ISO, EN.
Dokumentacja techniczna wykonywana z wykorzystaniem komputera.
Dokumentacja maszyn, narzędzi i przyrządów stosowanych
w zakładzie zegarmistrzowskim.
26
3. Ćwiczenia
• Dobieranie narzędzi, maszyn i urządzeń do wykonywania określonych
operacji obróbki mechanicznej.
• Wykonywanie rysunku technicznego wybranej części mechanizmu
zegarowego.
• Wykonywanie rysunku technicznego wybranej części mechanizmu
zegarowego techniką komputerową.
• Wykonywanie podstawowych obliczeń mechanizmów zegarowych.
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Komplet materiałów rysunkowych.
Komplet przyborów kreślarskich.
Szkice i rysunki techniczne.
Katalogi i materiały reklamowe.
Modele brył geometrycznych.
Modele części mechanizmu precyzyjnego.
Modele, schematy maszyn, urządzeń i narzędzi zegarmistrzowskich.
Stanowisko komputerowe z programem komputerowym (edytor CAD).
Tablice poglądowe.
Foliogramy, fazogramy.
Czasopisma specjalistyczne.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treści programowe jednostki dotyczą posługiwania się
dokumentacją techniczną, czytania rysunków wykonawczych
i złożeniowych, wykonywania rysunków technicznych. Są to ważne
umiejętności, które powinien opanować uczeń w procesie kształcenia.
W pracy nauczyciela powinny znaleźć zastosowanie przede wszystkim
aktywizujące metody nauczania: sytuacyjna, dyskusja dydaktyczna, gier
dydaktycznych. Dla ułatwienia realizacji treści kształcenia wskazane jest
wykonywanie ćwiczeń. Podczas zajęć uczniowie powinni wykonać
rysunek wykonawczy części mechanizmu zegara z uwzględnieniem
oznaczenia pasowań i tolerancji wykonania.
27
Należy stosować zarówno indywidualną, jak i grupową formę pracy
uczniów. Praca w grupach pozwala także na zdobywanie przez uczniów
umiejętności ponadzawodowych, takich jak: komunikowanie się,
współpraca w zespole, prowadzenie dyskusji.
Uczniowie powinni mieć możliwość korzystania z różnych źródeł
informacji (internet, normy, instrukcje, poradniki, materiały informacyjne
producentów).
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
określonych na początku zajęć. Podczas kontroli i oceny należy
sprawdzać umiejętności uczniów w operowaniu zdobytą wiedzą, zwracać
uwagę na merytoryczną jakość i poprawność wypowiedzi, właściwe
stosowanie pojęć technicznych, poprawność wnioskowania.
Proces oceniania powinien obejmować:
– diagnozę poziomu wiedzy i umiejętności uczniów pod kątem
założonych celów kształcenia,
– identyfikowanie postępów uczniów w procesie kształcenia oraz
trudności w realizacji celów,
– sprawdzanie wiedzy i umiejętności ucznia po zrealizowaniu treści
programowych.
W trakcie realizacji programu należy oceniać uczniów w zakresie
wyodrębnionych celów kształcenia na podstawie:
– sprawdzianów ustnych,
– sprawdzianów pisemnych (testów osiągnięć szkolnych),
– obserwacji pracy ucznia podczas realizacji zadań.
Kontrolę poprawności wykonania ćwiczeń należy prowadzić w trakcie
i po ich realizacji. Uczeń powinien samodzielnie sprawdzić wyniki swojej
pracy według arkusza oceny postępów. Potem według tego samego
arkusza kontroli dokonuje nauczyciel, oceniając poprawność, jakość
i staranność wykonania zadania. Należy sprawdzić umiejętność
rysowania, konstruowania i czytania rysunków. Przy ocenianiu
wykonanych rysunków należy zwracać uwagę na zgodność
zastosowanych oznaczeń i symboli z Polskimi Normami, zastosowanie
linii o odpowiedniej grubości, estetykę wykonania. Należy pamiętać
o ocenie umiejętności posługiwania się normami i katalogami.
Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie
z obowiązującą skalą ocen.
28
Jednostka modułowa 731[05].O1.03
Rozpoznawanie podstawowych materiałów
stosowanych w zegarmistrzostwie
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- rozpoznać podstawowe materiały konstrukcyjne stosowane
w mechanizmach zegarowych,
- dobrać materiał konstrukcyjny do wykonania wybranej części
mechanizmu zegarowego,
- określić technologię wykonania części mechanizmu z określonego
materiału,
- dobrać materiały na powłoki dekoracyjne,
- scharakteryzować obróbkę cieplną w zależności od materiału,
określonych wymagań i założonych parametrów mechanicznych,
- dobrać materiały przewodzące prąd elektryczny i izolacyjne,
stosowane w zegarmistrzostwie.
2. Materiał nauczania
Właściwości mechaniczne i fizyczne materiałów stosowanych w pracach
zegarmistrzowskich.
Podstawy obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej.
Metalowe i niemetalowe materiały konstrukcyjne.
Powłoki dekoracyjne.
Normy materiałowe.
3. Ćwiczenia
• Rozpoznawanie wskazanych materiałów stosowanych
w zegarmistrzostwie.
• Dobieranie materiałów konstrukcyjnych w zależności od
przeznaczenia.
• Dobieranie materiałów eksploatacyjnych w zależności od
przeznaczenia.
29
• Dobieranie sposobu obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej
w zależności od materiału, określonych wymagań i założonych
parametrów mechanicznych.
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Poradniki, katalogi.
Normy materiałów konstrukcyjnych.
Materiały kolorowe, stale konstrukcyjne.
Próbki tworzyw sztucznych
Próbniki powłok dekoracyjnych.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treści programowe jednostki obejmują tematykę dotyczącą
charakterystyki różnych rodzajów materiałów, ich rozpoznawania,
określania właściwości, wskazywania zastosowania. W realizacji
programu należy zwrócić uwagę na podstawowe materiały konstrukcyjne
wykorzystywane w zegarmistrzostwie. Zaproponowane ćwiczenia należy
realizować metodami: tekstu przewodniego i ćwiczeń praktycznych.
Metoda tekstu przewodniego wymaga przygotowania materiałów do
wykonania ćwiczeń: pytań prowadzących i formularzy do wypełnienia.
Każdy uczeń powinien mieć możliwość bezpośredniej identyfikacji
materiałów konstrukcyjnych. Wskazane jest prowadzenie ćwiczeń
praktycznych w grupach 2 osobowych, umożliwiając uczniom wielokrotne
ich wykonywanie, aż do uzyskania zadowalających wyników.
Program jednostki modułowej powinien być realizowany w pracowni
materiałoznawstwa, wyposażonej w techniczne środki kształcenia.
Wyposażenie pracowni w środki dydaktyczne jest uzależnione od liczby
symulacyjnych stanowisk pracy. Pracownia powinna być wyposażona
w próbki materiałów konstrukcyjnych, części mechanizmów zegarowych
oraz informatory i katalogi producentów zegarów i zegarków.
30
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów należy
stosować sprawdziany ustne i pisemne, obserwację czynności ucznia
podczas realizacji zadań, testy osiągnięć szkolnych, testy typu próba
pracy. Wiedza niezbędna do realizacji zadań praktycznych może być
sprawdzana za pomocą testów osiągnięć szkolnych. Zadania w teście
mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi, z luką) lub zamknięte (wyboru
wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda-fałsz).
Sprawdzanie opanowania umiejętności może być dokonywane przez
obserwację pracy ucznia podczas realizacji zadań praktycznych oraz
przez stosowanie testów typu próba pracy.
Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie
realizacji. Uczeń powinien sprawdzić wyniki swojej pracy według arkusza
oceny postępów. Potem według tego samego arkusza kontroli dokonuje
nauczyciel.
W ocenianiu osiągnięć uczniów należy uwzględnić zasady:
–
wynik sprawdzianu opanowania umiejętności ma charakter
alternatywny, co oznacza, że uczeń umie lub nie umie poprawnie
wykonać zadania,
– opanowanie umiejętności ma różną biegłość; zadanie może być
wykonane szybciej lub wolniej, bezbłędnie lub z błędem zauważonym
i poprawionym przez ucznia.
Podczas oceniania wykonania ćwiczeń należy zwrócić szczególną
uwagę na umiejętności:
– rozpoznawania próbek podstawowych materiałów konstrukcyjnych,
– rozpoznawania materiałów konstrukcyjnych części podstawowego
mechanizmu zegarowego,
– charakteryzowania podstawowych właściwości technologicznych
wskazanego materiału konstrukcyjnego,
– określanie zastosowań określonego materiału konstrukcyjnego.
Podstawą do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki modułowej.
W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów należy
stosować obowiązującą skalę ocen.
31
Jednostka modułowa 731[05].O1.04
Wykonywanie wybranych prac z zakresu obróbki
ściernej i wiórowej
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– odczytać schematy montażowe i rysunki warsztatowe,
– wykonać rysunki techniczne części mechanizmów zegarowych,
– posłużyć się przyrządami do pomiaru wielkości mechanicznych,
– rozróżnić sposoby połączeń elementów konstrukcji mechanicznej,
– rozróżnić elementy maszyn i urządzeń do obróbki materiałów,
– rozróżnić metody łączenia elementów maszyn i urządzeń,
– rozróżnić metody obróbki elementów,
– posłużyć się wiertarką,
– wykonać pomiary warsztatowe,
– dobrać sposoby ochrony metali przed korozją,
– zaplanować proste działania w zakresie obróbki materiałów,
– przygotować bezpieczne stanowisko pracy,
– wykonać proste operacje obróbki ręcznej,
– utrzymać porządek na stanowisku pracy,
– zademonstrować poprawne wykonanie zadań,
– ocenić jakość i estetykę wykonanej pracy,
– skorzystać z katalogów i norm,
– zastosować przepisy bhp, ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska.
2. Materiał nauczania
Sposoby obróbki materiałów.
Ochrona metali przed korozją. Powłoki ochronne i dekoracyjne.
Połączenia mechaniczne rozłączne i nierozłączne.
Urządzenia pomiarowe wielkości mechanicznych.
Elementy do przenoszenia ruchu obrotowego.
Podzespoły elektromechaniczne.
Planowanie etapów pracy.
Organizacja bezpiecznej pracy.
32
3. Ćwiczenia
• Czytanie maszynowych rysunków wykonawczych części maszyn.
• Trasowanie na płaszczyźnie.
• Wykonywanie pomiarów wielkości mechanicznych.
• Piłowanie elementów wykonanych ze stali i metali kolorowych oraz
tworzyw sztucznych, zgodnie z dokumentacją.
• Wiercenie otworów w różnych materiałach, zgodnie z otrzymaną
dokumentacją.
• Wykonywanie gwintów wewnętrznych i zewnętrznych
z uwzględnieniem doboru średnicy otworu i średnicy trzpienia.
• Wykonywanie połączeń nitowych elementów metalowych.
• Klejenie metali i tworzyw sztucznych.
• Szlifowanie otworów i wałków, z określoną dokładnością obróbki.
• Wykonywanie obsługi technicznej elektronarzędzi i obrabiarek
stosowanych w zegarmistrzostwie.
4. Środki dydaktyczne
Foliogramy.
Filmy dydaktyczne.
Modele, próbki materiałów do ćwiczeń.
Zestawy materiałów i elementów.
Katalogi elementów mechanicznych.
Polskie Normy.
Oprogramowanie komputerowe, umożliwiające wykonanie rysunków
wykonawczych oraz korzystanie ze zbiorów katalogowych.
Dokumentacje techniczne urządzeń.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Proces kształtowania umiejętności określonych w programie jednostki
modułowej należy realizować poprzez wykonywanie indywidualnych
ćwiczeń praktycznych. Dobierając szczegółowe treści i planując ćwiczenia
praktyczne z zakresu obróbki wiórowej i ściernej, należy dostosowywać je
do potrzeb zawodowych zegarmistrza.
Konieczne jest wspieranie procesu dydaktycznego środkami
dydaktycznymi, takimi jak: modele, próbki materiałów, przykładowe
elementy oraz katalogi i normy.
33
Przed rozpoczęciem pracy należy zapoznać uczniów z przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, obowiązującymi na poszczególnych
stanowiskach warsztatowych. Szczególną uwagę należy zwracać na
planowanie i
właściwe przygotowanie procesu pracy oraz na
utrzymywanie ładu i porządku na stanowisku pracy.
Wskazane jest, aby podczas wykonywania rysunków maszynowych
oraz korzystania z katalogów uczniowie mieli zapewnioną możliwość
realizacji zadań z wykorzystaniem techniki komputerowej.
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
W trakcie realizacji zajęć należy obserwować pracę uczniów, zwracać
uwagę na wszystkie uchybienia w realizacji ćwiczeń, kształtować
i utrwalać prawidłowe nawyki związane z wykonywaniem zadań. Zajęcia
podsumowujące powinny polegać na sprawdzeniu zastosowania
opanowanej wiedzy i umiejętności w praktycznym działaniu. Ocenie
powinny podlegać: samodzielność, systematyczność, aktywność,
poprawność wnioskowania, dokładność wykonania kształtów, staranność
wykonania pracy, umiejętności dotyczące planowania i
organizacji
bezpiecznej pracy oraz umiejętność samooceny. Wdrażanie uczniów do
samooceny powinno sprzyjać efektywności samokształcenia.
Wiedza niezbędna do realizacji zadań praktycznych powinna być
sprawdzana za pomocą testów osiągnięć szkolnych.
Zadania w teście mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi,
z luką) lub zamknięte (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda
– fałsz).
Podczas obserwacji pracy uczniów należy zwrócić uwagę na:
– przestrzeganie przepisów bhp i ppoż. oraz ochrony środowiska
w trakcie wykonywania prac przygotowawczo-wykończeniowych,
– interpretację informacji zamieszczonych w instrukcjach wykonania
i dokumentacji wyrobu,
– sposób organizacji stanowiska pracy,
– przygotowanie oprzyrządowania pomocniczego do wykonania
określonego zadania,
– obsługę i konserwację narzędzi, maszyn i urządzeń,
– przygotowanie materiałów do planowanych prac,
– wykorzystanie odpadów w procesie produkcyjnym,
– jakość wykonywanej pracy.
Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie
realizacji. Uczeń powinien sprawdzić wyniki swojej pracy przez
34
porównanie z wzorcowym wykonaniem czynności, modelem wyrobu lub
arkuszem oceny postępów. Potem kontroli i oceny według tego samego
wzorca czynności, modelu wyrobu lub arkusza dokonuje nauczyciel,
biorąc pod uwagę poprawność, jakość i staranność wykonania zadania.
Proces sprawdzania i oceniania edukacyjnych osiągnięć uczniów
powinien być realizowany według przyjętych kryteriów i zgodnie
z obowiązującą skalą ocen.
35
Jednostka modułowa 731[05].O1.05
Wykonywanie wybranych części mechanizmów
zegarowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- scharakteryzować techniki wytwarzania części mechanicznych
zegarowych,
- dobrać narzędzia, sprzęt i urządzenia do określonej pracy,
- określić szacunkowo ilość materiału potrzebnego do wykonania
określonej części mechanizmu zegarowego,
- zastosować narzędzia, sprzęt i urządzenia, zgodnie
z przeznaczeniem,
- wykonać część mechanizmu zegarowego stosując obróbkę wiórową,
- wykonać część mechanizmu zegarowego stosując obróbkę ścierną,
- wykonać część mechanizmu zegarowego stosując złożoną technologię
obróbki, z uwzględnieniem obróbki cieplnej,
- dokonać kontroli wykonanych części mechanizmu zegarowego,
- przestrzegać bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wytwarzania
prostych części mechanizmów zegarowych.
2. Materiał nauczania
Podstawy obróbki wiórowej.
Podstawy obróbki ściernej.
Przyrządy pomiarowe.
Zasady kontroli jakości.
Bezpieczeństwo i higiena pracy.
3. Ćwiczenia
• Dobieranie technologii wykonania do wskazanej części mechanizmu
zegarowego.
• Wykonywanie wybranej części mechanizmu zegarowego
z zastosowaniem obróbki wiórowej, zgodnie z dokumentacją.
36
• Wykonywanie wybranej części mechanizmu zegarowego
z zastosowaniem obróbki ściernej, zgodnie z dokumentacją.
• Wykonywanie wybranej części mechanizmu zegarowego
z zastosowaniem złożonej technologii uwzględniającej obróbkę
cieplną, zgodnie z dokumentacją.
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Narzędzia, oprzyrządowanie i obrabiarki do obróbki wiórowej.
Narzędzia, oprzyrządowanie i obrabiarki do obróbki ściernej.
Komplet narzędzi do obróbki.
Przyrządy pomiarowe.
Polskie Normy.
Foliogramy i fazogramy.
Literatura zawodowa.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treści programowe jednostki modułowej są bardzo ważne dla dalszego
procesu kształcenia w zawodzie. Szczególną uwagę należy zwrócić na
podstawowe technologie wytwarzania części mechanizmu zegarowego.
Każdy uczeń powinien mieć możliwość bezpośredniego wykonania
wybranej części mechanizmu zegarowego przy zastosowaniu każdej
technologii.
Przed rozpoczęciem pracy należy zapoznać uczniów z przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy na poszczególnych stanowiskach
warsztatowych. Organizacja i wyposażenie stanowisk powinny być
zbliżone do rzeczywistych stanowisk pracy. Pracownia powinna być
wyposażona w potrzebne materiały konstrukcyjne, narzędzia, maszyny
i urządzenia oraz oprzyrządowanie technologiczne.
Zalecane jest prowadzenie indywidualnych ćwiczeń praktycznych,
umożliwiając uczniom wielokrotne ich wykonywanie, aż do uzyskania
zadowalających wyników.
37
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Wiedza niezbędna do realizacji zadań praktycznych powinna być
sprawdzana za pomocą testów osiągnięć szkolnych.
Zadania w teście mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi,
z luką) lub zamknięte (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda
– fałsz). Zadania w teście powinny dotyczyć sposobów wytwarzania
podstawowych części mechanizmu zegarowego, doboru (na podstawie
dokumentacji technologicznej) potrzebnych materiałów konstrukcyjnych,
narzędzi i oprzyrządowania technologicznego oraz przyrządów
pomiarowych.
Umiejętności mogą być sprawdzane przez obserwację pracy uczniów
podczas realizacji zadań praktycznych oraz stosowanie testów typu próba
pracy z zadaniami nisko i wysoko symulowanymi.
Podczas obserwacji pracy uczniów należy zwrócić uwagę na:
– przestrzeganie przepisów bhp, ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska
w trakcie wykonywania prac przygotowawczo-wykończeniowych,
– wybór materiałów konstrukcyjnych,
– wybór narzędzi i oprzyrządowania technologicznego,
– wybór przyrządów pomiarowych,
– dobór technologicznych parametrów obróbki,
– zgodność wykonanej części mechanizmu zegarowego
z dokumentacją technologiczną,
– interpretację informacji zamieszczonych w instrukcjach wykonania
i dokumentacji technicznej,
– sposób organizacji stanowiska pracy,
– przygotowanie oprzyrządowania pomocniczego do wykonania
określonego zadania,
– obsługę i konserwację narzędzi, maszyn i urządzeń,
– przygotowanie materiałów do planowanych prac,
– jakość wykonywanej pracy.
Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie
realizacji. Uczeń powinien sprawdzić wyniki swojej pracy przez
porównanie z wzorcowym wykonaniem czynności, modelem wyrobu lub
arkuszem oceny postępów. Potem kontroli i oceny według tego samego
wzorca czynności, modelu wyrobu lub arkusza dokonuje nauczyciel,
biorąc pod uwagę poprawność, jakość i staranność wykonania zadania.
Proces sprawdzania i oceniania edukacyjnych osiągnięć uczniów
powinien być realizowany według przyjętych kryteriów i zgodnie
z obowiązującą skalą ocen.
38
Jednostka modułowa 731[05].O1.06
Identyfikowanie wyrobów zegarmistrzowskich
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- rozróżnić historyczne metody pomiaru czasu,
- scharakteryzować konstrukcje czasomierza w epokach historycznych,
- rozpoznać symbole – znaki zegarmistrzowskie,
- zidentyfikować charakterystyczne cechy wyrobów wiodących firm
zegarmistrzowskich,
- zidentyfikować oryginalne czasomierze firm zegarmistrzowskich.
2. Materiał nauczania
Słownik terminologiczny.
Rodzaje czasów
Podstawy pomiaru i wyznaczanie czasu.
Konstrukcje i działanie czasomierzy na przestrzeni wieków.
Kody i znaki zegarmistrzowskie.
Cechy wyrobów wiodących firm zegarmistrzowskich.
Kody wartości wyrobów zegarmistrzowskich.
Konstrukcje zegarów.
3. Ćwiczenia
• Wskazywanie metod pomiaru czasu w poszczególnych okresach
historycznych.
• Identyfikowanie epoki historycznej wybranej konstrukcji czasomierza.
• Rozpoznawanie wybranych znaków zegarmistrzowskich.
• Identyfikowanie wyrobów, według zamieszczonych symboli i znaków,
firm zegarmistrzowskich.
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Tablice ilustrujące konstrukcje zegarów historycznych.
Modele czasomierzy.
39
Zegary i zegarki z różnych epok.
Katalogi czasomierzy.
Albumy kolekcjonerów zegarów i zegarków.
Katalogi firmowych wyrobów zegarmistrzowskich.
Poradniki kolekcjonerów.
Filmy dydaktyczne.
Literatura zawodowa.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treści programowe jednostki obejmują tematykę dotyczącą
charakterystyki różnych rodzajów czasomierzy, ich rozpoznawania,
określania jakości oraz oceny wartości użytkowych. Realizacja tej
jednostki modułowej powinna przebiegać w warsztacie
zegarmistrzowskim, przy dobrze wyposażonej bazie zegarów i zegarków
z różnych okresów, epok. W pracowni tej powinna być również literatura
pozwalająca na rozpoznanie kunsztownych wyrobów zegarmistrzowskich.
Poradniki kolekcjonera zegarów i zegarków pozwolą profesjonalnie
wycenić, oszacować przedmiot. Zbieranie i naprawa zegarów antycznych
wymaga doświadczenia, w tym określenia czynników wpływających na
wartość zegara. Wskazane jest wykorzystanie modeli czasomierzy
historycznych i plansz, katalogów o tej tematyce W miarę możliwości
należy także odwiedzać muzea eksponujące zabytkowe zegary i zegarki.
Wycieczki dydaktyczne sprzyjają aktywizacji uczniów, zapewniając
efektywność kształcenia.
Zaproponowane ćwiczenia należy realizować aktywizującymi metodami
nauczania z zastosowaniem metody tekstu przewodniego
i ćwiczeń praktycznych. Metoda tekstu przewodniego wymaga
przygotowania materiałów do wykonania ćwiczeń: pytań prowadzących
i formularzy do wypełnienia.
Wyposażenie pracowni w środki dydaktyczne jest uzależnione od
liczby symulacyjnych stanowisk pracy. Zajęcia powinny odbywać się
w grupach 2 osobowych lub jako ćwiczenia indywidualne.
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych uczniów.
W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów należy
stosować sprawdziany ustne i pisemne, obserwację czynności ucznia
podczas realizacji zadań, testy osiągnięć szkolnych, testy typu próba
40
pracy. Wiedza niezbędna do realizacji zadań praktycznych może być
sprawdzana za pomocą testów osiągnięć szkolnych. Zadania w teście
mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi, z luką) lub zamknięte (wyboru
wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda-fałsz).
Sprawdzanie opanowania umiejętności może być dokonywane przez
obserwację pracy ucznia podczas realizacji zadań praktycznych oraz
przez stosowanie testów typu próba pracy, dotyczącego identyfikowania
zegarów i zegarków.
Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie
realizacji. Uczeń powinien sprawdzić wyniki swojej pracy według arkusza
oceny postępów. Potem według tego samego arkusza kontroli dokonuje
nauczyciel.
W ocenianiu osiągnięć uczniów należy uwzględnić zasady:
–
wynik sprawdzianu opanowania umiejętności ma charakter
alternatywny, co oznacza, że uczeń umie lub nie umie poprawnie
wykonać zadania,
– opanowanie umiejętności ma różną biegłość; zadanie może być
wykonane szybciej lub wolniej, bezbłędnie lub z błędem zauważonym
i poprawionym przez ucznia.
Podstawą do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki modułowej.
W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów należy
uwzględniać obowiązującą skalę ocen.
41
Jednostka modułowa 731[05].O1.07
Magazynowanie i transportowanie mechanizmów
zegarowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
− scharakteryzować sposoby magazynowania mechanizmów
zegarowych,
− zorganizować stanowiska składowania gotowych wyrobów,
− zabezpieczyć magazynowane mechanizmy zegarowe przed korozją,
− zabezpieczyć magazynowane mechanizmy zegarowe przed
oddziaływaniem pola elektromagnetycznego,
− dobrać opakowanie w zależności od konstrukcji i przeznaczenia
mechanizmu zegarowego,
− dobrać odpowiednie jednostki opakowaniowe,
− zapakować i ocechować wyroby,
− zorganizować stanowiska pakowania wyrobów,
− wybrać sposoby transportu mechanizmu zegarowego w zależności od
konstrukcji.
− dobrać środki transportu wyrobów,
− określić warunki magazynowania gotowych wyrobów,
− dokonać magazynowania wyrobów,
− zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
2. Materiał nauczania
Podstawy gospodarki magazynowej.
Zabezpieczenie antykorozyjne.
Zabezpieczenie przed oddziaływaniem pola elektromagnetycznego.
Zasady transportowania mechanizmów drobnych, precyzyjnych
i wartościowych.
Przepisy bhp, ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska dotyczące
magazynowania, składowania i transportu wyrobów.
Zasady organizacji stanowisk składowania i magazynowania.
Zasady magazynowania gotowych wyrobów zegarmistrzowskich.
Warunki magazynowania i składowania wyrobów zegarmistrzowskich.
Zasady cechowania (znakowania) wyrobów i opakowań.
42
Pośrednie jednostki opakowaniowe.
Zbiorcze jednostki ładunkowe.
Znakowanie wyrobów i jednostek ładunkowych.
3. Ćwiczenia
• Dobieranie sposobu magazynowania do konstrukcji mechanizmu
zegarowego.
• Dobieranie rodzaju opakowania do konstrukcji mechanizmu
zegarowego.
• Dobieranie sposobu zabezpieczania do konstrukcji mechanizmu
zegarowego.
• Dobieranie sposobu transportu do konstrukcji mechanizmu
zegarowego.
• Określanie miejsca i sposobu składowania wyrobów
zegarmistrzowskich, zgodnie z wymaganiami technicznymi.
• Pakowanie wyrobów w jednostki opakowaniowe i ładunkowe.
• Znakowanie i cechowanie wyrobów gotowych oraz jednostek
ładunkowych.
• Załadunek wyrobów na środki transportu.
• Transport gotowych wyrobów do magazynu.
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Wyroby zegarmistrzowskie.
Środki konserwujące.
Tablice sposobów pakowania mechanizmów zegarowych,
Tablice sposobów zabezpieczenia przesyłek wartościowych.
Opakowania jednorazowe i zwrotne.
Filmy dydaktyczne prezentujące magazynowanie i transport
mechanizmów zegarowych.
Wyposażenie pomieszczenia magazynowego.
Wyposażenie magazynu.
Foliogramy, fazogramy, przezrocza.
Polskie Normy i Branżowe Normy, instrukcje stanowiskowe.
Katalogi i materiały reklamowe.
Sprzęt transportowy: ręczny i mechaniczny.
Środki transportu.
43
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treści programowe jednostki modułowej dotyczą zasad składowania,
magazynowania i transportu wyrobów zegarmistrzowskich według norm
i instrukcji roboczych. Wskazane jest zwracanie uwagi na ekonomiczne
aspekty magazynowania gotowych wyrobów, a także na przepisy bhp
i ochrony ppoż. W trakcie realizacji programu należy rozszerzać w miarę
potrzeb te zagadnienia, które dotyczą specyfiki zawodu.
Program nauczania powinien być realizowany metodą opisu
i wyjaśniania w połączeniu z pokazem, ćwiczeń praktycznych,
samokształcenia kierowanego oraz metodą tekstu przewodniego.
Zajęcia powinny odbywać się w pracowni wyposażonej w stanowiska do
pakowania mechanizmów zegarowych oraz w podstawowe środki
transportowe. Podczas wykonywania ćwiczeń należy korzystać
z Polskich Norm i Branżowych Norm oraz instrukcji roboczych. Należy
zwracać uwagę na samodzielne wykonywanie czynności związanych
z przygotowaniem mechanizmów zegarowych do magazynowania
i transportowania. Zajęcia powinny odbywać się w grupach
2 osobowych. Podczas transportowania maszyn i urządzeń należy
zwrócić uwagę na umiejętność komunikowania się i pracy w grupie.
Ze względu na wiek uczniów zagadnienia dotyczące transportu
zmechanizowanego można realizować tylko teoretycznie. W związku
z tym wskazane jest wykorzystywanie filmów dydaktycznych,
a ćwiczenia ograniczyć do doboru odpowiedniego środka transportu oraz
dokonanie załadunku gotowymi wyrobami. Wskazane jest organizowanie
wycieczek do zakładów produkcyjnych celem zapoznania uczniów ze
sposobami przechowywania i transportu wyrobów.
Podczas realizacji zajęć należy zwracać uwagę na stosowanie zasad
bhp, dotyczących transportu maszyn i urządzeń przez uczniów.
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały czas
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie określonych
kryteriów. Wiedza niezbędna do realizacji zadań praktycznych może być
sprawdzana za pomocą testów osiągnięć szkolnych. Zadania w teście
powinny dotyczyć pakowania i składowania wyrobów gotowych oraz
doboru środków transportu. Umiejętności praktyczne mogą być
sprawdzane przez obserwację pracy uczniów podczas realizacji zadań
44
oraz stosowanie testów typu próba pracy. Podczas obserwacji pracy
uczniów należy zwrócić uwagę na:
– dobór środków konserwujących,
– dobór opakowań do transportu mechanizmów zegarowych,
– wybór miejsca składowania i przechowywania wyrobów,
– wybór środków transportowych,
– stosowanie zasad bhp podczas transportowania przez uczniów
mechanizmów zegarowych.
Przed przystąpieniem do wykonania zadania należy sprawdzić
znajomość podstaw teoretycznych. W zależności od warunków może
to być sprawdzian ustny lub pisemny.
W końcowej ocenie osiągnięć uczniów, po zrealizowaniu programu
jednostki, należy uwzględnić wyniki sprawdzianów oraz poziom
wykonania ćwiczeń.
W procesie sprawdzania i oceniania edukacyjnych osiągnięć uczniów
należy uwzględniać obowiązującą skalę ocen.
45
Moduł 731[05].Z1
Montaż zegarków i zegarów
1. Cele kształcenia
Po ukończeniu modułu uczeń / słuchacz powinien umieć:
- organizować własne stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami
ergonomii, zasad bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska,
- stosować dokumentację technologiczną montażu,
- charakteryzować podstawowe metody montażu, operacje i czynności
montażowe,
– posługiwać się podstawowymi przyrządami do pomiaru wielkości
mechanicznych,
– czytać rysunki techniczne maszynowe i elektryczne,
- stosować narzędzia, oprzyrządowanie technologiczne podczas
montażu mechanizmów zegarowych,
– rozróżniać sposoby połączeń części maszyn,
- przeprowadzać montaż mechanizmów zegarowych, według ustalonej
kolejności i dokładności,
- przeprowadzać montaż elektrycznych i elektronicznych mechanizmów
zegarowych,
- sprawdzać poprawność i dokładność montażu mechanizmów
zegarowych,
– korzystać z literatury, katalogów, czasopism i innych źródeł informacji
dotyczących mechanizmów zegarowych,
– zachować warunki bezpieczeństwa i higieny pracy podczas montażu
mechanizmów zegarowych.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna liczba
godzin
na realizację
731[05].Z1.01
Organizowanie stanowiska montażu
mechanizmów zegarowych
32
731[05].Z1.02
Montowanie mechanizmu zegarowego
196
731[05].Z1.03
Montowanie mechanizmu chodzika
40
731[05].Z1.04
Montowanie zegarów – budzików
42
731[05].Z1.05
Montowanie zegarów bijących
50
731[05].Z1.06
Montowanie zegarów i zegarków
mechanicznych
140
731[05].Z1.07 Montowanie
zegarów i zegarków
50
46
elektrycznych i elektronicznych
Razem
550
47
3. Schemat układu jednostek modułowych
731[05].Z1.01
Organizowanie stanowiska montażu mechanizmów
zegarowych
731[05].Z1.02
Montowanie mechanizmu zegarowego
731[05].Z1.03
Montowanie mechanizmu chodzika
731[05].Z1.04
Montowanie zegarów - budzików
731[05].Z1.05
Montowanie zegarów bijących
731[05].Z1.06
Montowanie zegarów i zegarków mechanicznych
731[05].Z1.07
Montowanie zegarów i zegarków elektrycznych
i elektronicznych
731[05].Z1
Montaż zegarków i zegarów
48
4. Literatura
Adler K.: Poradnik zegarmistrza. WPLiS, Warszawa 1965
Bartnik St., Podwapinski W.: Zegarmistrzostwo. WSiP, Warszawa 1992
Bartnik St., Podwapiński W.: Zegary, zegarki specjalne. ISBN, Warszawa
1993
Bartnik St., Podwapiński W.: Ilustrowany słownik zegarmistrzowski. ISBN,
Warszawa 19990
Głębocki Z.: Zegarmistrzowie warszawscy XIX w. PWN, Warszawa 1992
Mrugalski Z.: Mechanizmy zegarowe. WNT, Warszawa 1972
Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i Higiena Pracy. Podręcznik dla szkół
zasadniczych. WSiP, Warszawa 1999
Podwapiński W.: Zegarmistrzostwo. Zegary i zegarki. Tom 6. WPLiS,
Warszawa 1956
Podwapiński W.: Zegarmistrzostwo. Technologia warsztatowa. Tom 7.
WPLiS, Warszawa1962
Podwapiński W.: Zegarmistrzostwo. Elektryczne zegary pojedyncze. Tom
9. Libra, Warszawa 1973
Praca zbiorowa. Zegarmistrzostwo. Niepokalanów 1956
Solis H. Lenart T.: Technologia i eksploatacja maszyn. WSiP, Warszawa
1994
Tryliński Wł.: Zegary i zegarki. Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa
1960
Tryliński Wł.: Drobne mechanizmy i przyrządy precyzyjne. WNT,
Warszawa1961
Zegarmistrzostwo. Ilustrowany słownik zegarmistrzowski. PWN,
Warszawa 1990
Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych.
49
Jednostka modułowa 731[05].Z1.01
Organizowanie stanowiska montażu mechanizmów
zegarowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- dobrać na podstawie dokumentacji technologicznej, narzędzia
i urządzenia do demontażu mechanizmów zegarowych,
- dobrać na podstawie dokumentacji technologicznej, narzędzia
i urządzenia do montażu mechanizmów zegarowych,
- dobrać przyrządy pomiarowe do prac montażowych,
- dobrać dokumentację techniczną do wykonywanych prac,
- zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza, zgodnie z wymaganiami
technologicznymi, zasadami ergonomii, z uwzględnieniem przepisów
bhp i ochrony środowiska,
- dobrać odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej do realizacji
zadania.
2. Materiał nauczania
Zasady organizacji stanowiska pracy.
Odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej.
Rodzaje narzędzi i przyrządów do montażu.
Rodzaje narzędzi i przyrządów do demontażu.
Obsługa przyrządów i urządzeń do montażu i demontażu.
3. Ćwiczenia
• Dobieranie środków ochrony indywidualnej stosownie do rodzaju pracy.
• Dobieranie narzędzi do demontażu mechanizmów zegarowych
• Dobieranie narzędzi do montażu mechanizmów zegarowych
• Dobieranie przyrządów pomiarowych.
• Organizowanie stanowiska pracy do prac montażowych
i demontażowych, zgodnie z przepisami bhp, zasadami ergonomii,
ochrony ppoż. i ochrony środowiska.
50
4. Środki dydaktyczne
Dokumentacja techniczna.
Narzędzia do montażu i demontażu zegarów i zegarków.
Przyrządy pomiarowe.
Tablice poglądowe ilustrujące prace montażowe.
Katalogi narzędzi, przyrządów.
Modele zegarów i zegarków.
Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
na stanowisku pracy zegarmistrza.
Regulaminy i instrukcje obsługi urządzeń.
Odzież ochronna i sprzęt ochrony indywidualnej.
Podstawowy sprzęt gaśniczy, gaśnice.
Filmy dydaktyczne dotyczące ochrony środowiska na stanowisku pracy.
Kodeks Pracy.
Literatura zawodowa.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treść programu jednostki modułowej obejmuje podstawowe zasady
kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Podczas
realizacji programu nauczania należy zwrócić uwagę na zagrożenia, które
mogą wystąpić podczas pracy na stanowisku montażu mechanizmów
zegarowych.
Podczas realizacji programu nauczania wskazane jest stosowanie
aktywizujących metod nauczania. Należy zwrócić uwagę na wykonywanie
przez uczniów ćwiczeń praktycznych, z zastosowaniem środków ochrony
indywidualnej i sprzętu.
Program jednostki modułowej powinien być realizowany w pracowni
symulacyjnej bhp, wyposażonej w standardowe techniczne środki
kształcenia. Ćwiczenia należy realizować w 2–osobowych zespołach,
a następnie każdy uczeń powinien przygotować indywidualne stanowisko
montażu i demontażu mechanizmów zegarowych.
51
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Bieżąca ocena poziomu osiągnięć uczniów powinna być prowadzona
na podstawie obserwacji pracy. Należy zwracać uwagę na popełniane
błędy podczas wykonywania ćwiczeń. Zajęcia podsumowujące powinny
polegać na zastosowaniu opanowanej wiedzy i umiejętności
w praktycznym działaniu, podczas organizacji stanowiska do montażu
mechanizmów zegarowych. Ocenie powinny podlegać: samodzielność,
systematyczność, aktywność, poprawność wnioskowania, staranność
wykonania pracy, umiejętność planowania i organizacji bezpiecznej pracy
oraz umiejętność samooceny.
Przy ocenie zadań, należy zwracać uwagę na opanowanie
umiejętności:
− rozróżniania i doboru środków ochrony osobistej związanych
z wykonywanym zadaniem,
− przewidywania skutków podejmowanych działań,
− prognozowania zagrożeń na stanowisku pracy, podczas wykonywania
prac montażowych i demontażowych,
− stosowania obowiązujących przepisów bhp, ochrony ppoż. i ochrony
środowiska,
− wskazywania zagrożeń dla zdrowia wynikających z wykonywanego
zadania,
− stosowania sprzętu przeciwpożarowego oraz środków gaśniczych,
− udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach,
− dobierania odpowiednich narzędzi, przyrządów do montażu
i demontażu mechanizmów zegarowych,
− sprawdzania stanu technicznego narzędzi na stanowisku pracy,
− wykonywania pracy zgodnie z zasadami bhp.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między innymi
poprawne wykonanie ćwiczeń, zaproponowanych w programie jednostki
modułowej.
52
Jednostka modułowa 731[05].Z1.02
Montowanie mechanizmu zegarowego
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- zinterpretować dokumentację technologii montażu,
- wykonać pomiary,
- opisać zasadę działania mechanizmu zegarowego,
- określić zadania poszczególnych części w mechanizmie zegarowym,
- zidentyfikować części mechanizmu zegarowego do montażu,
- przygotować części mechanizmu zegarowego do montażu,
- zmontować podzespoły i zespoły mechanizmu zegarowego,
- sprawdzić poprawność i dokładność wykonania montażu mechanizmu
zegarowego,
– ocenić jakość wykonanej pracy,
- dokonać regulacji mechanizmu zegarowego.
– zademonstrować poprawne wykonanie zadań,
– skorzystać z katalogów i norm,
– zastosować przepisy bhp, ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska.
2. Materiał nauczania
Działanie mechanizmu zegarowego.
Części mechanizmu zegarowego.
Podzespoły mechanizmu zegarowego.
Montaż mechaniczny.
Montaż dźwigni, przekładni i wałków.
Wymiana sprężyn i śrub.
Kontrola poprawności wykonania montażu.
Montaż łożysk.
3. Ćwiczenia
• Identyfikowanie części mechanizmu zegarowego.
• Określanie przeznaczenia wybranej części w mechanizmie
zegarowym.
• Wykonanie montażu dźwigni, przekładni, łożysk i wałków, zgodnie
z dokumentacją.
53
• Wykonanie montażu wybranych podzespołów mechanizmu
zegarowego.
• Sprawdzanie poprawności i dokładności montażu mechanizmu
zegarowego.
• Regulowanie mechanizmu zegarowego.
4. Środki dydaktyczne
Foliogramy.
Filmy dydaktyczne.
Zestawy materiałów i elementów.
Katalogi elementów i podzespołów mechanicznych.
Dokumentacje techniczne urządzeń.
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Tablice zespołów i części mechanizmów zegarowych.
Modele i przekroje.
Mechanizmy zegarów i zegarków.
Narzędzia i przyrządy do montażu mechanizmów zegarowych.
Narzędzia i przyrządy pomiarowe.
Foliogramy, przezrocza dotyczące mechanizmów zegarów i zegarków.
Katalogi części i mechanizmów zegarowych.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Wykonywanie zadań umożliwiających nabycie umiejętności określonych
w programie jednostki modułowej, należy realizować przez indywidualne
i grupowe ćwiczenia praktyczne. Konieczne jest wspieranie procesu
kształcenia środkami dydaktycznymi, jak: modele, przykładowe elementy
i podzespoły oraz katalogi i normy. Należy zwracać uwagę na planowanie
i przygotowanie procesu pracy oraz utrzymywanie ładu i porządku na
stanowisku pracy.
W czasie zajęć nauczyciel powinien obserwować pracę każdego
ucznia, zwracając uwagę na postawę, posługiwanie się narzędziami
i oprzyrządowaniem, stosowanie terminologii zawodowej. Zaleca się, aby
w trakcie realizacji programu nauczania rozszerzać w miarę potrzeb te
zagadnienia, które dotyczą kształtowania podstawowych umiejętności
zawodowych.
Uczniowie powinni mieć możliwość korzystania z różnych źródeł
informacji (poradniki, katalogi, instrukcje, informacje i prospekty
producentów narzędzi, przyrządów, części, mechanizmów zegarów
54
i zegarków). Pracownia do kształcenia modułowego powinna być
wyposażona w: stanowiska i zestawy narzędzi do montażu mechanizmów
zegarowych, pomoce dydaktyczne wspomagające nabywanie przez
uczniów wiadomości i umiejętności z zakresu montażu i demontażu,
stanowiska pomiarowe do pomiaru wielkości mechanicznych, stanowisko
komputerowe do pracy w katalogach i zbiorach w bazie danych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych uczniów
Przed przystąpieniem do wykonywania zadań praktycznych należy
sprawdzić poziom opanowania przez uczniów zagadnień teoretycznych za
pomocą sprawdzianów (testów): ustnych lub pisemnych. Sprawdziany
i testy powinny obejmować całość treści programowych jednostki
modułowej.
Podczas realizacji ćwiczeń należy prowadzić bieżącą obserwację pracy
uczniów. Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny należy zwrócić
szczególną uwagę na umiejętności:
- rozpoznawania i wyodrębniania zespołów, podzespołów i części
mechanizmów zegarowych,
- sporządzania planów czynności demontażowych i montażowych
mechanizmów zegarowych,
- korzystania z norm, wymagań technologicznych i konstrukcyjnych
związanych z montażem mechanizmów zegarowych,
- rozróżniania i określania na podstawie pomiaru i danych katalogowych
przydatności podzespołów, części do montażu,
- dobierania odpowiednich narzędzi, przyrządów pomiarowych do
procesów diagnozowania i kontroli wykonywanych prac montażowych,
- oceny
poprawności i dokładności wykonanych prac montażowych,
- stosowania zasad bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska,
- analizowania
wykonanych
zadań.
Ocenie powinny podlegać: samodzielność, systematyczność,
aktywność, poprawność wnioskowania, staranność wykonania pracy,
umiejętność planowania i
organizacji bezpiecznej pracy, a także
umiejętność samooceny.
Popełnione przez uczniów błędy powinny być interpretowane przez
nauczyciela, uczniowie powinni je rozumieć i samodzielnie poprawić.
Podstawą do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń, zaproponowanych w programie
jednostki modułowej. W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć
uczniów należy uwzględniać obowiązującą skalę ocen.
55
Jednostka modułowa 731[05].Z1.03
Montowanie mechanizmu chodzika
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- zidentyfikować części chodzika różniące ten mechanizm od
mechanizmu zegarowego,
- określić funkcje charakterystycznych części chodzika,
- określić zasadę działania chodzika,
- dokonać montażu mechanizmu chodzika,
- sprawdzić poprawność i dokładność wykonania montażu chodzika.
2. Materiał nauczania
Działanie mechanizmu zegarowego chodzika.
Części mechanizmu zegarowego chodzika.
Podzespoły mechanizmu zegarowego chodzika.
Zespoły mechanizmu zegarowego.
Kontrola poprawności i dokładności wykonania montażu.
3. Ćwiczenia
• Identyfikowanie części mechanizmu zegarowego chodzika.
• Określanie funkcji wybranej części w mechanizmie zegarowym
chodzika.
• Dokonanie demontażu wybranych podzespołów mechanizmu
zegarowego chodzika.
• Dokonanie montażu wybranych podzespołów podstawowego
mechanizmu zegarowego chodzika
• Sprawdzanie poprawności i dokładności montażu mechanizmu
zegarowego chodzika.
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Tablice zespołów i części mechanizmów zegarowych.
Modele, przekroje chodzików.
56
Mechanizmy zegarów i zegarków.
Narzędzia i przyrządy do montażu mechanizmów.
Narzędzia i przyrządy pomiarowe.
Foliogramy i przeźrocza z zakresu montażu mechanizmów chodzików.
Instrukcje i katalogi mechanizmów zegarowych, chodzików.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki powinien być realizowany przy pomocy
aktywizujących metod nauczania: metodą tekstu przewodniego, ćwiczeń
praktycznych. Dominującą metodą powinno być wykonywanie przez
uczniów samodzielnych ćwiczeń, z możliwością ich wielokrotnego
powtarzania, aż do uzyskania zadawalających wyników.
W czasie zajęć należy obserwować pracę uczniów, zwracając uwagę
na: organizację stanowiska pracy, postawę, posługiwanie się terminologią,
narzędziami i oprzyrządowaniem stosowanym do montażu i demontażu
chodzików.
Uczniowie powinni mieć możliwość korzystania z różnych źródeł
informacji (poradniki, katalogi, instrukcje, informacje i prospekty
producentów narzędzi, przyrządów, części, mechanizmów zegarów
i zegarków). Zajęcia powinny odbywać się na stanowiskach
ergonomicznych wyposażonych w komplet narzędzi, maszyny, urządzenia
i sprzęt do montażu zegarów i zegarków.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych uczniów
Przed przystąpieniem do wykonywania zadań praktycznych należy
sprawdzić poziom opanowania przez uczniów podstawowych zagadnień
teoretycznych za pomocą testów osiągnięć: sprawdzianów ustnych
lub pisemnych. Sprawdziany powinny obejmować całość treści
programowych jednostki modułowej. Sprawdzanie poziomu opanowania
umiejętności można dokonać poprzez systematyczną obserwację
czynności ucznia podczas realizacji zadań praktycznych (próby pracy lub
zadania nisko symulowanego). Popełnione przez uczniów błędy powinny
być interpretowane przez nauczyciela, uczniowie powinni je rozumieć
i samodzielnie poprawić.
Obserwując czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń
i dokonując oceny pracy należy szczególną uwagę zwracać na
umiejętności:
57
- czytania i interpretacji schematów i dokumentacji montażowej,
demontażowej,
-
interpretowania zasad działania oraz znajomości budowy
mechanizmów zegarowych,
- interpretowania procesów roboczych oraz zużycia zachodzących
w mechanizmach,
- doboru i zastosowania zamiennych części, materiałów i elementów,
- doboru i zastosowania zamiennych materiałów eksploatacyjnych,
- podejmowania działań w sytuacjach wymagających znajomości
przepisów bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska,
- przygotowania stanowiska pracy zgodnie z przyjętymi założeniami,
- wykonania montażu mechanizmu zegarowego chodzika przy
wykorzystaniu dobranych narzędzi i pomocy warsztatowych,
-
przedstawienia wykonanej pracy omawiając jej efekty
z uwzględnieniem kolejnych etapów jej realizacji,
- analizowania problemów jakościowych (poprawność i dokładność
montażu), jakie powstały w trakcie realizacji zadania.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki modułowej.
Podczas oceniania należy stosować obowiązującą skalę ocen.
58
Jednostka modułowa 731[05].Z1.04
Montowanie zegarów - budzików
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- zidentyfikować charakterystyczne części konstrukcyjne budzika,
- określić zasadę działania budzika,
- rozróżnić odmiany konstrukcyjne budzików,
- określić działanie wybranych budzików specjalnych,
- wykonać montaż mechanizmu dźwiękowego zegara budzika,
- wykonać montaż zegara budzika,
- sprawdzić poprawność i dokładność wykonania montażu zegara
budzika,
- wykonać regulację zegara budzika.
2. Materiał nauczania
Budowa i zasada działania mechanizmu dźwiękowego.
Budziki specjalne.
Narzędzia i przyrządy do montażu mechanizmu zegara budzika.
Przyrządy pomiarowe do kontroli mechanizmu zegara budzika.
Sposoby kontroli poprawności i dokładności wykonania montażu.
3. Ćwiczenia
• Identyfikowanie części podstawowego mechanizmu zegarowego
budzika.
• Określanie funkcji wybranej części w mechanizmie dźwiękowym
zegara budzika.
• Montowanie podzespołów mechanizmu budzenia zegara budzika.
• Sprawdzanie poprawności i dokładności montażu mechanizmu
budzenia zegara budzika.
4.Środki dydaktyczne
Tablice zespołów i części mechanizmów zegarowych.
Przekroje, modele.
59
Mechanizmy zegarów i zegarków do ćwiczeń.
Narzędzia i przyrządy do montażu i demontażu mechanizmów.
Przyrządy pomiarowe.
Foliogramy, przezrocza dotyczące mechanizmów zegarów budzików.
Instrukcje i katalogi montażu, demontażu.
Katalogi części i mechanizmów zegarowych.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki powinien być realizowany przy pomocy
aktywizujących metod nauczania: metody tekstu przewodniego, ćwiczeń
praktycznych. Dominującą metodą powinno być wykonywanie przez
uczniów samodzielnych ćwiczeń, z możliwością ich wielokrotnego
powtarzania, aż do uzyskania zadawalających wyników.
W czasie zajęć należy obserwować pracę uczniów, zwracając uwagę
na: organizację stanowiska pracy, postawę, posługiwanie się terminologią,
narzędziami i oprzyrządowaniem stosowanym do montażu i demontażu
budzików.
Uczniowie powinni mieć możliwość korzystania z różnych źródeł
informacji (poradniki, katalogi, instrukcje, informacje i prospekty
producentów narzędzi, przyrządów, części, mechanizmów zegarów
i zegarków). Zajęcia powinny odbywać się na stanowiskach
ergonomicznych wyposażonych w komplet narzędzi, maszyny, urządzenia
i sprzęt do montażu zegarów i zegarków.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych uczniów
Przed przystąpieniem do wykonywania zadań praktycznych należy
sprawdzić poziom opanowania przez uczniów podstawowych zagadnień
teoretycznych za pomocą testów osiągnięć: sprawdzianów ustnych
lub pisemnych. Sprawdziany powinny obejmować całość treści
programowych jednostki modułowej. Sprawdzanie poziomu opanowania
umiejętności można dokonać poprzez systematyczną obserwację
czynności ucznia podczas realizacji zadań praktycznych (próby pracy lub
zadania nisko symulowanego). Popełnione przez uczniów błędy powinny
być interpretowane przez nauczyciela, uczniowie powinni je rozumieć
i samodzielnie poprawić.
60
Obserwując czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń
i dokonując oceny pracy należy szczególną uwagę zwracać na
umiejętności:
- czytania i interpretacji schematów i dokumentacji konstrukcyjnej,
montażowej,
-
interpretowania zasad działania oraz znajomości budowy
mechanizmów zegarowych,
- interpretowania procesów roboczych oraz zużycia zachodzących
w mechanizmach,
- doboru i zastosowania zamiennych części, materiałów i elementów,
- doboru i zastosowania zamiennych materiałów eksploatacyjnych,
- podejmowania działań w sytuacjach wymagających znajomości
przepisów bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska,
- wykonania montażu mechanizmu zegarowego budzika przy
wykorzystaniu dobranych narzędzi i pomocy warsztatowych,
-
przedstawienia wykonanej pracy omawiając jej efekty
z uwzględnieniem kolejnych etapów jej realizacji,
- analizowania problemów jakościowych (poprawność i dokładność
montażu), jakie powstały w trakcie realizacji zadania,
- rozróżniania i charakteryzowania podstawowych układów napędowych
ruchów liniowych i obrotowych,
- posługiwania się przyrządami pomiarowymi,
- wykonywania podstawowych obliczeń stosowanych w montażu
mechanizmów: łańcuchów wymiarowych i przeliczeń wymiarów
montażowych, luzów itp.,
- wykonywania podstawowych obliczeń kinematycznych mechanizmów,
- przygotowania stanowiska pracy zgodnie z przyjętymi założeniami,
- umiejętność doboru narzędzi , sprzętu do montażu i demontażu,
- zachowania kolejności i dokładności montażu poszczególnych
elementów,
- wskazania nieprawidłowości, trudności i rozbieżności występujących
w trakcie wykonywania prac montażowych mechanizmu.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki modułowej.
Podczas oceniania należy stosować obowiązującą skalę ocen.
61
Jednostka modułowa 731[05].Z1.05
Montowanie zegarów bijących
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- zidentyfikować charakterystyczne części zegara bijącego różniących
ten mechanizm od podstawowego mechanizmu zegarowego,
- określić zasadę działania zegara bijącego,
- rozróżnić mechanizmy bicia zegara bijącego: zapadkowy,
grzebieniowy, bicia kwadransów, kukułki, kuranty,
- wykonać montaż mechanizmu budzenia zegara bijącego,
- wykonać montażu zegara bijącego,
- sprawdzić poprawność i dokładność wykonania montażu zegara
bijącego,
- wykonać regulację zegara bijącego.
2. Materiał nauczania
Budowa i zasad działania mechanizmu zegara bijącego.
Zegary bijące specjalne.
Narzędzia i przyrządy do montażu mechanizmu zegara bijącego.
Przyrządy pomiarowe do kontroli mechanizmu zegara bijącego.
Sposoby kontroli poprawności wykonania montażu zegara bijącego.
3. Ćwiczenia
• Identyfikowanie części podstawowego mechanizmu zegarowego
bijącego.
• Określanie funkcji wybranej części w mechanizmie bicia zegara
bijącego.
• Dokonanie montażu wybranych podzespołów mechanizmu bicia
zegara bijącego.
• Sprawdzanie poprawności i dokładności montażu mechanizmu bicia
zegara bijącego.
• Wykonanie regulacji zegara bijącego.
62
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Tablice zespołów i części mechanizmów bicia zegara bijącego.
Modele, przekroje.
Naturalne mechanizmy zegarów i zegarków.
Narzędzia i przyrządy do montażu, demontażu mechanizmów
zegarowych.
Przyrządy pomiarowe.
Foliogramy i przezrocza dotyczące montażu mechanizmów bicia zegarów
bijących.
Instrukcje i katalogi.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki powinien być realizowany przy pomocy
aktywizujących metod nauczania: metodą tekstu przewodniego, ćwiczeń
praktycznych. Dominującą metodą powinno być wykonywanie przez
uczniów samodzielnych ćwiczeń, z możliwością ich wielokrotnego
powtarzania, aż do uzyskania zadawalających wyników.
W czasie zajęć należy obserwować pracę uczniów, zwracając uwagę
na: organizację stanowiska pracy, postawę, posługiwanie się terminologią,
narzędziami i oprzyrządowaniem stosowanym do montażu i demontażu
zegarów bijących.
Uczniowie powinni mieć możliwość korzystania z różnych źródeł
informacji (poradniki, katalogi, instrukcje, informacje i prospekty
producentów narzędzi, przyrządów, części, mechanizmów zegarów
i zegarków). Zajęcia powinny odbywać się na stanowiskach
ergonomicznych wyposażonych w komplet narzędzi, maszyny, urządzenia
i sprzęt do montażu zegarów i zegarków.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych uczniów
Przed przystąpieniem do wykonywania zadań praktycznych należy
sprawdzić poziom opanowania przez uczniów podstawowych zagadnień
teoretycznych za pomocą testów osiągnięć: sprawdzianów ustnych
lub pisemnych. Sprawdziany powinny obejmować całość treści
programowych jednostki modułowej. Sprawdzanie poziomu opanowania
umiejętności można dokonać poprzez systematyczną obserwację
63
czynności ucznia podczas realizacji zadań praktycznych (próby pracy lub
zadania nisko symulowanego). Popełnione przez uczniów błędy powinny
być interpretowane przez nauczyciela, uczniowie powinni je rozumieć
i samodzielnie poprawić.
Obserwując czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń
i dokonując oceny pracy należy szczególną uwagę zwracać na
umiejętności:
- stosowania terminologii dotyczącej procesu montażu i demontażu
mechanizmów,
- wyszukiwania w katalogach części zamiennych i materiałów
eksploatacyjnych,
- dobierania specjalistycznych narzędzi do montażu mechanizmów
zegarowych,
- stosowania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony ppoż.
i ochrony środowiska podczas montażu mechanizmów zegarowych,
- sporządzania wykazu niezbędnych narzędzi, materiałów i przyrządów,
- przygotowania stanowiska pracy do montażu mechanizmów
zegarowych,
- dokonania
montażu mechanizmu bicia zegara bijącego,
- sprawdzania poprawności i dokładności wykonanych czynności
demontażowych i montażowych,
- przedstawiania problemów i trudności, które wystąpiły w trakcie
realizacji zadania,
- formułowania wniosków usprawniających wykonanie montażu zegara
bijącego.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki modułowej.
Podczas oceniania należy stosować obowiązującą skalę ocen.
64
Jednostka modułowa 731[05].Z1.06
Montowanie zegarów i zegarków mechanicznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- zidentyfikować charakterystyczne części zegarów i zegarków
mechanicznych,
- określić zasadę działania zegara i zegarka mechanicznego,
- wykonać montaż zegara mechanicznego,
- wykonać montaż zegarka mechanicznego,
- sprawdzić poprawność wykonania montażu zegara i zegarka
mechanicznego,
- dokonać regulacji zegara i zegarka mechanicznego,
- sprawdzić poprawność i dokładność montażu zegara, zegarka.
2. Materiał nauczania
Budowa i zasady działania zegara i zegarka mechanicznego.
Narzędzia i przyrządy do montażu zegara i zegarka mechanicznego.
Przyrządy pomiarowe do kontroli zegara i zegarka mechanicznego.
Sposoby kontroli poprawności i dokładności wykonania montażu zegara
i zegarka mechanicznego.
Regulacja zegara i zegarka mechanicznego.
3. Ćwiczenia
• Identyfikowanie części zegara i zegarka mechanicznego.
• Określanie funkcji wybranej części w zegarze i zegarku
mechanicznym.
• Wykonywanie montażu wybranych podzespołów zegara i zegarka
mechanicznego.
•
Sprawdzanie poprawności i dokładności montażu zegara i zegarka
mechanicznego.
•
Wykonywanie regulacji zegara i zegarka mechanicznego.
65
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Tablice zespołów i części mechanizmów zegarowych.
Modele, przekroje.
Mechanizmy zegarów i zegarków.
Narzędzia i przyrządy do montażu mechanizmów.
Przyrządy pomiarowe.
Foliogramy i przezrocza dotyczące montażu zegarów i zegarków.
Instrukcje i katalogi.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki powinien być realizowany przy pomocy
aktywizujących metod nauczania: metody tekstu przewodniego, ćwiczeń
praktycznych. Dominującą metodą powinno być wykonywanie przez
uczniów samodzielnych ćwiczeń, z możliwością ich wielokrotnego
powtarzania, aż do uzyskania zadawalających wyników.
W czasie zajęć należy obserwować pracę uczniów, zwracając uwagę
na: organizację stanowiska pracy, postawę, posługiwanie się terminologią,
narzędziami i oprzyrządowaniem stosowanym do montażu i demontażu
zegarów i zegarków.
Uczniowie powinni mieć możliwość korzystania z różnych źródeł
informacji (poradniki, katalogi, instrukcje, informacje i prospekty
producentów narzędzi, przyrządów, części, mechanizmów zegarów
i zegarków). Zajęcia powinny odbywać się na stanowiskach
ergonomicznych wyposażonych w komplet narzędzi, maszyny, urządzenia
i sprzęt do montażu zegarów i zegarków.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych uczniów
Przed przystąpieniem do wykonywania zadań praktycznych należy
sprawdzić poziom opanowania przez uczniów podstawowych zagadnień
teoretycznych za pomocą testów osiągnięć: sprawdzianów ustnych
lub pisemnych. Sprawdziany powinny obejmować całość treści
programowych jednostki modułowej. Sprawdzanie poziomu opanowania
umiejętności można dokonać poprzez systematyczną obserwację
czynności ucznia podczas realizacji zadań praktycznych (próby pracy lub
zadania nisko symulowanego). Popełnione przez uczniów błędy powinny
66
być interpretowane przez nauczyciela, uczniowie powinni je rozumieć
i samodzielnie poprawić.
Obserwując czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń
i dokonując oceny pracy należy zwrócić uwagę na umiejętności:
- stosowania terminologii dotyczącej procesu montażu i demontażu
mechanizmów,
- czytania i interpretowanie schematów i dokumentacji: konstrukcyjnej,
technologiczno – montażowej mechanizmu zegarowego,
- sporządzania wykazu niezbędnych narzędzi, materiałów i przyrządów,
- wyszukiwania w katalogach części zamiennych i materiałów
eksploatacyjnych,
- dobierania specjalistycznych narzędzi do montażu,
- przygotowania stanowiska pracy do montażu mechanizmów
zegarowych,
- stosowania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony ppoż.
i ochrony środowiska podczas montażu mechanizmów zegarowych,
- rozróżniania i charakteryzowanie podstawowych połączeń rozłącznych
i nierozłącznych,
- rozróżniania i charakteryzowania podstawowych układów napędowych
ruchów liniowych i obrotowych,
- sprawdzania poprawności i dokładności wykonanych czynności
demontażowych i montażowych,
- przedstawiania problemów i trudności, które wystąpiły w trakcie
realizacji zadania,
- formułowania wniosków usprawniających wykonanie montażu zegara
i zegarka,
- wykonywania pomiarów przyrządami pomiarowymi,
- wykonywania niezbędnych obliczeń do montażu mechanizmów:
łańcuchów wymiarowych i przeliczeń wymiarów montażowych, luzów,
- wykonywania podstawowych obliczeń kinematycznych mechanizmów,
- określania kierunku przekazywania napędu na podstawie schematu
kinematycznego,
- oceniania stanu technicznego mechanizmu zegarowego,
- sporządzania planu czynności związanych z demontażem, montażem
mechanizmu zegarowego,
- wykonywania montażu mechanizmu zegarowego przy wykorzystaniu
dobranych pomocy warsztatowych, narzędzi specjalistycznych oraz
zaleceń producenta,
- uporządkowania stanowiska pracy po zakończeniu montażu.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki modułowej.
Podczas oceniania należy stosować obowiązującą skalę ocen.
67
Jednostka modułowa 731[05].Z1.07
Montowanie zegarów i zegarków elektrycznych
i elektronicznych
1.Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- określić zasadę działania zegara elektrycznego i elektronicznego,
- zinterpretować schematy zegarów elektrycznych i elektronicznych,
- zidentyfikować charakterystyczne części zegara elektrycznego
i elektronicznego,
- wykonać pomiary podstawowych wielkości elektrycznych,
- scharakteryzować podstawowe pojęcia i prawa elektrotechniki,
elektroniki,
- podłączyć na podstawie schematu ideowego zegar elektryczny
i elektroniczny do instalacji zasilającej,
- wykonać montaż zegara elektrycznego,
- wykonać montaż zegara elektronicznego,
- sprawdzić poprawność i dokładność wykonania montażu zegara
elektrycznego i elektronicznego,
- wykonać regulację zegara elektrycznego i elektronicznego.
2. Materiał nauczania
Zegary niezależne.
Sieci czasu.
Zegary synchroniczne.
Schematy i instalacje elektryczne.
Elementy elektroniki.
Eksploatacja maszyn i urządzeń elektrycznych.
Elektryczne zegary specjalne.
Budowa i zasady działania zegara elektrycznego i elektronicznego.
Narzędzia i przyrządy do montażu zegara elektrycznego
i elektronicznego.
Przyrządy do kontroli układów zegara elektrycznego i elektronicznego.
Sposoby kontroli poprawności i dokładności wykonania montażu zegara
elektrycznego i elektronicznego.
68
3. Ćwiczenia
• Wykonywanie pomiarów podstawowych wielkości elektrycznych.
• Charakteryzowanie funkcji wybranego układu zegara elektrycznego.
• Wykonywanie montażu mechanizmów zegarowych z napędem
elektromagnetycznym elektrycznym, kwarcowych.
• Wykonywanie montażu wybranych podzespołów i układów zegara
elektrycznego.
• Uruchamianie układów zegara elektrycznego i elektronicznego.
•
Sprawdzanie poprawności montażu układu zegara elektrycznego
i elektronicznego.
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Tablice zespołów i układów zegarów elektrycznych i elektronicznych.
Schematy blokowe.
Modele, przekroje.
Zegary elektroniczne i elektryczne.
Narzędzia i przyrządy do naprawy zegarów elektrycznych.
Instalacje elektryczne.
Zabezpieczenia obwodów elektrycznych.
Przyrządy pomiarowe.
Instrukcje, katalogi zegarów, zegarków elektrycznych i elektronicznych.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń należy zwrócić uwagę
uczniom na stosowanie zasad bezpieczeństwa, obowiązujących na
stanowiskach montażu i instalowania zegarów elektrycznych. Program
jednostki powinien być realizowany przy pomocy aktywizujących metod
nauczania: metody tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych.
Dominującą metodą powinno być wykonywanie przez uczniów
samodzielnych ćwiczeń, z możliwością ich wielokrotnego powtarzania, aż
do uzyskania zadawalających wyników.
W czasie zajęć należy obserwować pracę uczniów, zwracając uwagę
na: organizację stanowiska pracy, postawę, posługiwanie się terminologią,
narzędziami i oprzyrządowaniem stosowanym do montażu i demontażu
zegarków i zegarów elektrycznych.
69
Uczniowie powinni mieć możliwość korzystania z różnych źródeł
informacji (poradniki, katalogi, instrukcje, informacje i prospekty
producentów narzędzi, przyrządów, części, mechanizmów zegarów
i zegarków). Zajęcia powinny odbywać się na stanowiskach
ergonomicznych, wyposażonych w komplet narzędzi, maszyny,
urządzenia i sprzęt do montażu zegarów i zegarków.
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych uczniów
Przed przystąpieniem do wykonywania zadań praktycznych należy
sprawdzić poziom opanowania przez uczniów podstawowych zagadnień
teoretycznych za pomocą testów osiągnięć: sprawdzianów ustnych
lub pisemnych. Sprawdziany powinny obejmować całość treści
programowych jednostki modułowej. Sprawdzanie poziomu opanowania
umiejętności można dokonać poprzez systematyczną obserwację
czynności ucznia podczas realizacji zadań praktycznych (próby pracy lub
zadania nisko symulowanego). Popełnione przez uczniów błędy powinny
być interpretowane przez nauczyciela, uczniowie powinni je rozumieć
i samodzielnie poprawić.
Obserwując czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń
i dokonując oceny pracy należy szczególną uwagę zwracać na
umiejętności:
- Rozpoznawania, na podstawie symboli graficznych, poszczególnych
podzespołów wchodzących w skład obwodów elektrycznych zegara,
- rozpoznawania na schematach instalacji elektrycznych elementów
zabezpieczających, urządzeń ochrony przeciwporażeniowej, i układu
zasilania zegara,
- stosowania środków ochrony przeciwporażeniowej: podstawowej
i dodatkowej,
- obliczania parametrów obwodów elektrycznych,
- zaplanowania czynności związanych z montażem układu
elektrycznego i elektronicznego zegara,
- przygotowania stanowiska do montażu układów mechanicznych,
elektromechanicznych, elektrycznych w zegarach elektrycznych,
- rozmieszczenia podzespołów obwodów elektrycznych i układów
mechanicznych na płycie montażowej zegara,
- dokonania montażu i podłączenia obwodów i układów zgodnie
z dokumentacją,
70
- sprawdzenia poprawności wykonanych połączeń elektrycznych,
elektromechanicznych i elektronicznych zegara,
- uruchomienia zegarów i kontroli wykonanych prac montażowych,
- wyszukiwania w katalogach części zamiennych i materiałów
eksploatacyjnych,
- stosowania obowiązujących przepisów i norm,
- porządkowania stanowiska po zakończeniu pracy,
- udzielania pierwszej pomocy osobom rażonym prądem elektrycznym,
- sprawdzania poprawności wykonanych połączeń elektrycznych,
- oceniania jakości swojej pracy,
- przedstawiania problemów i trudności, które wystąpiły w trakcie
realizacji zadania.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki modułowej.
Podczas oceniania należy stosować obowiązującą skalę ocen.
71
Moduł 731[05].Z2
Eksploatowanie mechanizmów zegarowych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
– organizować własne stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami
ergonomii i bhp,
– obsługiwać urządzenia i maszyny zegarmistrzowskie,
– charakteryzować podstawowe materiały eksploatacyjne,
– charakteryzować procesy zużycia części i mechanizmów,
– rozróżniać etapy procesów eksploatacji mechanizmów zegarowych,
– diagnozować mechanizmy zegarowe,
– rozróżniać fazy procesu naprawczego,
– wykonywać naprawę mechanizmów zegarowych,
– wykonywać regulację mechanizmów zegarowych,
– sporządzać kalkulacje planowanych prac,
– sporządzać rozliczenie wykonanych prac,
– sprawdzać jakość wykonanych prac,
–
wykorzystywać technikę komputerową do wspomagania
diagnozowania usterek i kontroli napraw mechanizmów zegarowych.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizację
731[05].Z2.01 Organizowanie stanowiska pracy
6
731[05].Z2.02
Wykonywanie czyszczenia i konserwacji
mechanizmów zegarowych
34
731[05].Z2.03
Diagnozowanie przyczyn nieprawidłowej pracy
mechanizmów zegarowych
72
731[05].Z2.04 Wykonywanie napraw czasomierzy mechanicznych
194
731[05].Z2.05
Wykonywanie napraw czasomierzy elektrycznych
i elektronicznych
48
731[05].Z2.06 Wykonywanie regulacji mechanizmów zegarowych
90
Razem
444
72
3. Schemat układu jednostek modułowych
731[05].Z2.01
Organizowanie stanowiska pracy
731[05].Z2.02
Wykonywanie czyszczenia i konserwacji
mechanizmów zegarowych
731[05].Z2.03
Diagnozowanie przyczyn nieprawidłowej
pracy mechanizmów zegarowych
731[05].Z2.04
Wykonywanie napraw czasomierzy
mechanicznych
731[05].Z2.05
Wykonywanie napraw czasomierzy
elektrycznych i elektronicznych
731[05].Z2.06
Wykonywanie regulacji mechanizmów
zegarowych
731[05].Z2
Eksploatowanie mechanizmów
zegarowych
73
4. Literatura
Adler K.: Poradnik zegarmistrza. WPLiS, Warszawa 1965
Barlow J., Moller C.: Reklamacje czyli prezent – strategia korzystania
z informacji od klienta. PWN, Warszawa, 2001
Bartnik St., Podwapinski W.: Zegarmistrzostwo. WSiP, Warszawa 1992
Bartnik St., Podwapiński W.: Zegary. Zegarki specjalne. ISBN, Warszawa
1993
Bartnik St., Podwapiński W.: Ilustrowany słownik zegarmistrzowski. ISBN,
Warszawa 1990
Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. Podręcznik dla szkół
zasadniczych. WSiP, Warszawa 1999
Pietkiewicz E.: Dobre obyczaje. CIM, Warszawa 1997
Pietkiewicz E.: Etykieta menadżera. CIM, Warszawa1998
Pietkiewicz E.: Asystentka menadżera. CIM, Warszawa 1997
Podwapinski W.; Naprawa zegarów i zegarków mechanicznych. WPLiS,
Warszawa 1967
Podwapiński W.: Zegarmistrzostwo. Zegary i zegarki. Tom 6. WPLiS,
Warszawa 1956
Podwapiński W.: Zegarmistrzostwo. Technologia warsztatowa. Tom 7.
Libra, Warszawa1962
Podwapiński W.: Zegarmistrzostwo. Elektryczne zegary pojedyncze. Tom
9. Libra, Warszawa 1973
Praca zbiorowa: Zegarmistrzostwo. Niepokalanów 1956
Solis H. Lenart T.: Technologia i eksploatacja maszyn. WSiP, Warszawa
1994
Tryliński Wł.: Zegary i zegarki. Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa
1960
Wiśniewska J.: Moja firma – materiały dla uczestników kursu. WSiP,
Warszawa 1998
Wiśniewska J.: Moja firma – materiały dla prowadzącego zajęcia. WSiP,
Warszawa 1998
Żaro S. W.: Jak założyć i prowadzić własną firmę. Poradnik dla
przedsiębiorstw rozpoczynających działalność gospodarczą po 2001 roku.
SIGMA, Skierniewice 2001
Żurakowski F.: Poszukiwanie pomysłu na firmę i jej uruchomienie. WSiP,
Warszawa 1999
Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych.
74
Jednostka modułowa 731[05].Z2.01
Organizowanie stanowiska pracy
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- dobrać dokumentację techniczną,
- skorzystać z dokumentacji napraw czasomierzy,
- dobrać, na podstawie dokumentacji technologicznej naprawy,
narzędzia do pracy zegarmistrza,
- dobrać, na podstawie dokumentacji technologicznej, maszyny
i urządzenia do prac zegarmistrzowskich zgodnie z wymaganiami
technologicznymi, zasadami ergonomii z uwzględnieniem przepisów
bhp i ochrony środowiska.
- dobrać narzędzia pomiarowe do prac zegarmistrzowskich,
- dobrać i zastosować materiały eksploatacyjne,
- dobrać odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej do realizacji
zadania,
- zorganizować stanowisko pracy zegarmistrza zgodnie z wymaganiami
technologicznymi, zasadami ergonomii z uwzględnieniem przepisów
bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska.
2. Materiał nauczania
Zasady organizacji stanowiska pracy.
Przyrządy pomiarowe i urządzenia diagnostyczne.
Odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej.
Rodzaje narzędzi do prac zegarmistrzowskich.
Obsługa maszyn i urządzeń do prac zegarmistrzowskich.
Dokumentacja techniczna napraw i konserwacji.
Materiały eksploatacyjne.
3. Ćwiczenia
• Dobieranie narzędzi do prac naprawczych.
• Dobieranie maszyn i urządzeń do prac zegarmistrzowskich.
• Dobieranie przyrządów pomiarowych i urządzeń diagnostycznych do
prac naprawczych.
• Organizowanie stanowiska pracy do prac naprawczych.
75
4. Środki dydaktyczne
Dokumentacja techniczna.
Narzędzia do montażu i demontażu zegarów i zegarków.
Przyrządy pomiarowe.
Urządzenia do diagnostyki czasomierzy.
Tablice przykładów organizacji stanowiska pracy zegarmistrza.
Katalogi narzędzi, przyrządów.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treść programu jednostki modułowej obejmuje podstawowe zasady
kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Podczas
realizacji programu nauczania należy zwrócić uwagę na zagrożenia, które
mogą wystąpić podczas pracy na stanowisku demontażu mechanizmów
zegarowych.
Podczas realizacji programu nauczania wskazane jest stosowanie
aktywizujących metod nauczania: inscenizacji, metody sytuacyjnej,
ćwiczeń praktycznych, z zastosowaniem środków ochrony indywidualnej
i sprzętu.
Program jednostki modułowej powinien być realizowany w pracowni
symulacyjnej bhp, wyposażonej w standardowe techniczne środki
kształcenia. Ćwiczenia należy realizować w 2–osobowych zespołach,
a następnie każdy uczeń powinien przygotować indywidualne stanowisko
demontażu i napraw czasomierzy.
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Bieżąca ocena poziomu osiągnięć uczniów powinna być prowadzona
na podstawie obserwacji pracy. Należy zwracać uwagę na popełniane
błędy podczas wykonywania ćwiczeń. Zajęcia podsumowujące powinny
polegać na zastosowaniu opanowanej wiedzy i umiejętności
w praktycznym działaniu, podczas organizacji stanowiska do demontażu
i napraw zegarków i zegarów. Ocenie powinny podlegać: samodzielność,
systematyczność, aktywność, poprawność wnioskowania, staranność
wykonania pracy, umiejętność planowania i organizacji bezpiecznej pracy
oraz umiejętność samooceny.
Przy ocenie zadań, należy zwracać uwagę na opanowanie
umiejętności:
76
− rozróżniania i doboru środków ochrony osobistej związanych
z wykonywanym zadaniem,
− przewidywania skutków podejmowanych działań,
− prognozowania zagrożeń na stanowisku pracy, podczas wykonywania
prac montażowych i demontażowych,
− stosowania obowiązujących przepisów bhp, ochrony ppoż. i ochrony
środowiska,
− wskazywania zagrożeń dla zdrowia wynikających z wykonywanego
zadania,
− stosowania sprzętu przeciwpożarowego oraz środków gaśniczych,
− udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach,
− dobierania odpowiednich narzędzi, przyrządów do demontażu i napraw
zegarków i zegarów,
− sprawdzania stanu technicznego narzędzi na stanowisku pracy,
− wykonywania pracy zgodnie z zasadami bhp.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między innymi
poprawne wykonanie ćwiczeń, zaproponowanych w programie jednostki
modułowej.
Podczas
oceniania
należy stosować obowiązującą skalę ocen.
77
Jednostka modułowa 731[05].Z2.02
Wykonywanie czyszczenia i konserwacji
mechanizmów zegarowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- scharakteryzować metody czyszczenia mechanizmów zegarowych,
- dobrać środki czyszczące,
- dobrać sposób czyszczenia zegarków,
- wykonać czyszczenie zegarków,
- wykonać czyszczenie zegarów,
- rozróżnić środki konserwujące,
- dobrać i zastosować środki konserwujące,
- scharakteryzować metody konserwacji zegarów i zegarków,
- dokonać konserwacji zegarów i zegarków.
2. Materiał nauczania
Czyszczenie mechanizmów zegarowych.
Środki do czyszczenia mechanizmów zegarowych.
Środki do konserwacji mechanizmów zegarowych.
Metody konserwacji zegarów i zegarków.
Przepisy bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska przy czyszczeniu
i konserwacji zegarów i zegarków.
3. Ćwiczenia
• Identyfikowanie środków czyszczących.
• Identyfikowanie środków konserwujących.
• Wykonywanie czyszczenia wybranego mechanizmu zegarowego.
• Dobieranie środków konserwujących do wybranego zegara.
• Dobieranie środków konserwujących do wybranego zegarka.
• Wykonywanie konserwacji wybranego zegara.
• Wykonywanie konserwacji wybranego zegarka.
78
4. Środki dydaktyczne
Testy przewodnie do ćwiczeń.
Zestaw środków czyszczących.
Zestaw środków konserwujących.
Tablice poglądowe.
Instrukcje przeglądów i konserwacji zegarów.
Narzędzia do demontażu zegarów i zegarków.
Narzędzia do czyszczenia zegarów i zegarków.
Zegary i zegarki do ćwiczeń.
Filmy dydaktyczne o czyszczeniu i konserwacji zegarów.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treści programu jednostki modułowej należy traktować jako niezbędne
w przygotowaniu absolwenta do wykonywania zawodu. Należy
wykorzystać umiejętności nabyte przez uczniów w module 731[05].Z1.
Zajęcia należy realizować z zastosowaniem metod aktywizujących:
metody tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych.
Wskazane jest realizowanie ćwiczeń w grupach do 12 osób. W czasie
zajęć uczniowie powinni wykonywać indywidualne ćwiczenia,
z możliwością wielokrotnego ich powtarzania, aż do uzyskania
zadawalających wyników.
W czasie zajęć nauczyciel powinien dokładnie obserwować pracę
uczniów, zwracając uwagę na posługiwanie się narzędziami, dobór
środków i metod czyszczenia i konserwacji, stosowanie zasad bhp,
ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska.
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
określonych na początku zajęć. Podczas kontroli i oceny należy
sprawdzać umiejętność uczniów w posługiwaniu się opanowaną wiedzą,
zwracać uwagę na merytoryczną poprawność wypowiedzi, właściwe
stosowanie pojęć technicznych, poprawność wnioskowania.
Proces oceniania powinien obejmować:
– diagnozę poziomu wiedzy i umiejętności uczniów pod kątem
założonych celów kształcenia,
79
– identyfikowanie postępów uczniów w procesie kształcenia oraz
trudności w realizacji celów,
– sprawdzanie wiedzy i umiejętności ucznia po zrealizowaniu treści
programowych.
W trakcie realizacji programu należy oceniać uczniów w zakresie
wyodrębnionych celów kształcenia na podstawie:
– sprawdzianów ustnych,
– sprawdzianów pisemnych (testów osiągnięć szkolnych),
– obserwacji pracy ucznia podczas realizacji zadań.
Kontrolę poprawności wykonania ćwiczeń należy prowadzić w trakcie
i po ich realizacji. Uczeń powinien samodzielnie sprawdzić wyniki swojej
pracy według arkusza oceny postępów. Potem według tego samego
arkusza kontroli dokonuje nauczyciel, oceniając poprawność, jakość
i staranność wykonania zadania.
Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny jego pracy szczególną
uwagę należy zwrócić na umiejętności:
- stosowania zasad bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska przy
czyszczeniu i konserwacji mechanizmów zegarowych,
- dobierania narzędzi i środków do czyszczenia oraz konserwacji
zegarów i zegarków,
- wykonywania czyszczenia i konserwacji zegarów i zegarków,
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki modułowej.
Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie
z obowiązującą skalą ocen.
80
Jednostka modułowa 731[05].Z2.03.
Diagnozowanie przyczyn nieprawidłowej pracy
mechanizmów zegarowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- scharakteryzować metody badania mechanizmu zegarowego,
- dobrać narzędzia i przyrządy do badania mechanizmu zegarowego,
- zidentyfikować uszkodzenia zegarów i zegarków mechanicznych,
- zidentyfikować wady zegarów i zegarków mechanicznych,
- zidentyfikować uszkodzenia zegarów oraz zegarków elektrycznych
i elektronicznych,
- zidentyfikować wady zegarów oraz zegarków elektrycznych
i elektronicznych.
2. Materiał nauczania
Narzędzia i przyrządy do badania mechanizmu zegarowego.
Podstawowe uszkodzenia zegarów i zegarków mechanicznych.
Podstawowe wady zegarów i zegarków mechanicznych.
Podstawowe uszkodzenia zegarów i zegarków elektrycznych
i elektronicznych.
Podstawowe wady zegarów i zegarków elektrycznych i elektronicznych.
Diagnozowanie mechanizmu zegarowego.
3. Ćwiczenia
• Diagnozowanie mechanizmów zegarowych.
• Identyfikowanie przyczyn nieprawidłowego działania mechanicznych
zegarów na podstawie uzyskanych wyników pomiarów.
• Identyfikowanie przyczyn nieprawidłowego działania mechanicznych
zegarków na podstawie uzyskanych wyników pomiarów.
• Identyfikowanie przyczyn nieprawidłowego działania elektrycznych
zegarów na podstawie uzyskanych wyników pomiarów.
• Identyfikowanie przyczyn nieprawidłowego działania elektrycznych
zegarków na podstawie uzyskanych wyników pomiarów.
• Identyfikowanie przyczyn nieprawidłowego działania elektronicznych
zegarów i zegarków na podstawie uzyskanych wyników pomiarów.
81
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Tablice zespołów i części mechanizmów zegarowych.
Tablice występujących wad i uszkodzeń zegarów i zegarków.
Tablice poglądowe.
Foliogramy
i filmy dydaktyczne.
Narzędzia i przyrządy diagnostyczne.
Przyrządy pomiarowe.
Elementy mechanizmów zegarowych z typowymi uszkodzeniami.
Zegary i zegarki do ćwiczeń.
Katalogi zegarów i zegarków.
Poradnik zegarmistrza.
Polskie Normy.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treści programu jednostki modułowej należy traktować jako niezbędne
w przygotowaniu absolwenta do wykonywania zawodu. Należy
wykorzystać umiejętności nabyte przez uczniów w module 731[05].Z1.,
oraz jednostce modułowej 731[05].Z2.01 dotyczącej czyszczenia
i konserwacji mechanizmów zegarowych.
Zajęcia należy realizować z zastosowaniem metod aktywizujących:
metody tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych.
Wskazane jest realizowanie ćwiczeń w grupach do 12 osób. W czasie
zajęć uczniowie powinni wykonywać indywidualne ćwiczenia,
z możliwością wielokrotnego ich powtarzania, aż do uzyskania
zadawalających wyników.
W czasie zajęć nauczyciel powinien dokładnie obserwować pracę
uczniów, zwracając uwagę na posługiwanie się narzędziami, dobór
narzędzi i przyrządów diagnostycznych oraz sposób identyfikowania wad
i uszkodzeń mechanizmów zegarowych, stosowanie zasad bhp, ochrony
ppoż. oraz ochrony środowiska.
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
określonych na początku zajęć. Podczas kontroli i oceny należy
82
sprawdzać umiejętność uczniów w posługiwaniu się opanowaną wiedzą,
zwracać uwagę na merytoryczną poprawność wypowiedzi, właściwe
stosowanie pojęć technicznych, poprawność wnioskowania.
Proces oceniania powinien obejmować:
– diagnozę poziomu wiedzy i umiejętności uczniów pod kątem
założonych celów kształcenia,
– identyfikowanie postępów uczniów w procesie kształcenia oraz
trudności w realizacji celów,
– sprawdzanie wiedzy i umiejętności ucznia po zrealizowaniu treści
programowych.
W trakcie realizacji programu należy oceniać uczniów w zakresie
wyodrębnionych celów kształcenia na podstawie:
– sprawdzianów ustnych,
– sprawdzianów pisemnych (testów osiągnięć szkolnych),
– obserwacji pracy ucznia podczas realizacji zadań.
Kontrolę poprawności wykonania ćwiczeń należy prowadzić w trakcie
i po ich realizacji. Uczeń powinien samodzielnie sprawdzić wyniki swojej
pracy według arkusza oceny postępów. Potem według tego samego
arkusza kontroli dokonuje nauczyciel, oceniając poprawność, jakość
i staranność wykonania zadania.
Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny jego pracy, szczególną
uwagę należy zwrócić na umiejętności:
- stosowania zasad bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska podczas
diagnozowania nieprawidłowej pracy mechanizmów zegarowych,
- dobierania narzędzi i przyrządów do diagnozowania mechanizmów
zegarowych i zegarków,
- identyfikowania wad i uszkodzeń zegarów i zegarków.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki modułowej.
Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie
z obowiązującą skalą ocen.
83
Jednostka modułowa 731[05].Z2.04
Wykonywanie napraw czasomierzy mechanicznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- posłużyć się instrukcją serwisową.
- posłużyć się katalogiem części zamiennych,
- dobrać sposób naprawy czasomierza mechanicznego,
- dokonać demontażu czasomierza mechanicznego w zakresie
koniecznym do przeprowadzenia naprawy,
- wykonać naprawę podstawowego czasomierza mechanicznego,
- dokonać montażu czasomierza mechanicznego po naprawie,
- dokonać kontroli naprawionych podzespołów podstawowego
czasomierza mechanicznego.
2. Materiał nauczania
Narzędzia, przyrządy i uchwyty używane przy naprawie czasomierzy
mechanicznych.
Podstawowe obliczenia konstrukcyjne.
Wykrywanie wad w działaniu czasomierza mechanicznego.
Dorabianie części zegarowych.
Naprawa części i mechanizmów.
Naprawa zespołów mechanizmów zegarowych.
Kontrola jakości wykonanej naprawy.
Przepisy bhp przy wykonywaniu napraw czasomierzy mechanicznych.
3. Ćwiczenia
• Wykonywanie naprawy poprzez wymianę zużytych części.
• Wykonywanie naprawy przez dorabianie uszkodzonej części
czasomierza mechanicznego, zgodnie z dokumentacją.
• Wykonywanie naprawy wybranego zespołu czasomierza
mechanicznego.
• Wykonywanie próby działania podstawowego czasomierza
mechanicznego po naprawie.
84
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Tablice zespołów i części mechanizmów zegarowych.
Tablice napraw części, mechanizmów i zespołów czasomierzy
mechanicznych.
Foliogramy
i filmy dydaktyczne.
Narzędzia, przyrządy i uchwyty używane przy naprawie czasomierzy
mechanicznych.
Elementy mechanizmów zegarowych z podstawowymi uszkodzeniami.
Zegary i zegarki do ćwiczeń.
Katalogi części zamiennych zegarów i zegarków.
Literatura zawodowa.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treści programu jednostki modułowej należy traktować jako niezbędne
w przygotowaniu absolwenta do wykonywania zawodu. Należy
wykorzystać umiejętności nabyte przez uczniów w module 731[05].Z1.
oraz poprzednich jednostkach w tym module. Należy zwrócić uwagę na
proces diagnozowania mechanizmu, który warunkuje skuteczność
naprawy. Zajęcia należy realizować z zastosowaniem metod
aktywizujących: metody tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych.
Wskazane jest realizowanie ćwiczeń w grupach do 12 osób. W czasie
zajęć uczniowie powinni wykonywać indywidualne ćwiczenia,
z możliwością wielokrotnego ich powtarzania, aż do uzyskania
zadawalających wyników.
W czasie zajęć nauczyciel powinien dokładnie obserwować pracę
uczniów, zwracając uwagę na posługiwanie się narzędziami, dobór
narzędzi i przyrządów diagnostycznych, uchwytów oraz sposób
identyfikowania wad i uszkodzeń mechanizmów zegarowych, stosowanie
zasad bhp, ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska.
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
określonych na początku zajęć. Podczas kontroli i oceny należy
sprawdzać umiejętność uczniów w posługiwaniu się opanowaną wiedzą,
85
zwracać uwagę na merytoryczną poprawność wypowiedzi, właściwe
stosowanie pojęć technicznych, poprawność wnioskowania.
Proces oceniania powinien obejmować:
– diagnozę poziomu wiedzy i umiejętności uczniów pod kątem
założonych celów kształcenia,
– identyfikowanie postępów uczniów w procesie kształcenia oraz
trudności w realizacji celów,
– sprawdzanie wiedzy i umiejętności ucznia po zrealizowaniu treści
programowych.
W trakcie realizacji programu należy oceniać uczniów w zakresie
wyodrębnionych celów kształcenia na podstawie:
– sprawdzianów ustnych,
– sprawdzianów pisemnych (testów osiągnięć szkolnych),
– obserwacji pracy ucznia podczas realizacji zadań.
Kontrolę poprawności wykonania ćwiczeń należy prowadzić w trakcie
i po ich realizacji. Uczeń powinien samodzielnie sprawdzić wyniki swojej
pracy według arkusza oceny postępów. Potem według tego samego
arkusza kontroli dokonuje nauczyciel, oceniając poprawność, jakość
i staranność wykonania zadania.
Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny jego pracy, szczególną
uwagę należy zwrócić na umiejętności:
- stosowania zasad bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska podczas
diagnozowania i wykonywania naprawy mechanizmów zegarowych,
- dobierania narzędzi i przyrządów do diagnozowania i uchwytów do
wykonania naprawy czasomierzy mechanicznych,
- identyfikowania wad i uszkodzeń zegarów i zegarków,
- wykonywania naprawy uszkodzeń zegarów i zegarków stosując:
dorabianie części zegarów i zegarków,
naprawianie uszkodzonej części,
naprawianie części mechanizmów ,
naprawianie zespołów mechanizmów zegarowych,
dobieranie i wymianę uszkodzonych części zamiennych,
- dokonywania kontroli jakości wykonania naprawy.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki modułowej.
Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie
z obowiązującą skalą ocen.
86
Jednostka modułowa 731[05].Z2.05
Wykonywanie napraw czasomierzy elektrycznych
i elektronicznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- zastosować wiadomości teoretyczne z elektrotechniki i elektroniki przy
wykonywaniu napraw,
- zastosować wiadomości z zakresu technologii napraw czasomierzy
mechanicznych przy naprawach czasomierzy elektrycznych
i elektronicznych,
- wykonać naprawę części mechanicznych czasomierzy elektrycznych
i elektronicznych,
- zmontować czasomierz elektryczny i elektroniczny po naprawie,
- dokonać kontroli naprawianych mechanizmów i obwodów czasomierza
elektrycznego i elektronicznego.
2. Materiał nauczania
Podstawy elektrotechniki i elektroniki.
Narzędzia, przyrządy i uchwyty używane przy naprawie czasomierzy
elektrycznych i elektronicznych.
Pomiary wielkości elektrycznych.
Budowa i działanie czasomierzy elektrycznych i elektronicznych.
Zespoły mechaniczne czasomierzy elektrycznych i elektronicznych.
Części zamienne stosowane w czasomierzach elektrycznych
i elektronicznych.
Kontrola jakości wykonanej naprawy.
Przepisy bhp przy wykonywaniu napraw czasomierzy elektrycznych
i elektronicznych.
3. Ćwiczenia
• Wykonywanie badań diagnostycznych czasomierzy elektrycznych
i elektronicznych.
• Wykonywanie napraw uszkodzonego podzespołu czasomierza
elektrycznego.
87
• Wykonywanie napraw uszkodzonego podzespołu czasomierza
elektronicznego.
• Dokonywanie kontroli jakości wykonanej naprawy.
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Tablice zespołów i części mechanizmów zegarowych.
Tablice przykładowych napraw części, mechanizmów i zespołów
czasomierzy elektrycznych i elektronicznych.
Foliogramy
i filmy dydaktyczne.
Narzędzia, przyrządy i uchwyty używane przy naprawie czasomierzy
elektrycznych i elektronicznych.
Elementy mechanizmów zegarowych z podstawowymi uszkodzeniami.
Zegary i zegarki do ćwiczeń.
Katalogi części zamiennych zegarów i zegarków.
Instrukcje serwisowe.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treści programu jednostki modułowej należy traktować jako niezbędne
w przygotowaniu absolwenta do wykonywania zawodu. Należy
wykorzystać umiejętności nabyte przez uczniów w poprzednich
jednostkach modułowych. Należy zwrócić uwagę na
proces diagnozy
pracy zegarów i zegarków, który warunkuje wykonanie skutecznej
naprawy. Zajęcia należy realizować z zastosowaniem metod
aktywizujących: metody tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych.
Wskazane jest realizowanie ćwiczeń w grupach do 12 osób. W czasie
zajęć uczniowie powinni wykonywać indywidualne ćwiczenia,
z możliwością wielokrotnego ich powtarzania, aż do uzyskania
zadawalających wyników.
W czasie zajęć nauczyciel powinien dokładnie obserwować pracę
uczniów, zwracając uwagę na posługiwanie się narzędziami, dobór
narzędzi i przyrządów diagnostycznych, uchwytów oraz sposób
identyfikowania wad i uszkodzeń układów mechanizmów zegarowych,
stosowanie zasad bhp, ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska.
88
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
określonych na początku zajęć. Podczas kontroli i oceny należy
sprawdzać umiejętność uczniów w posługiwaniu się opanowaną wiedzą,
zwracać uwagę na merytoryczną poprawność wypowiedzi, właściwe
stosowanie pojęć technicznych, poprawność wnioskowania.
Proces oceniania powinien obejmować:
– diagnozę poziomu wiedzy i umiejętności uczniów pod kątem
założonych celów kształcenia,
– identyfikowanie postępów uczniów w procesie kształcenia oraz
trudności w realizacji celów,
– sprawdzanie wiedzy i umiejętności ucznia po zrealizowaniu treści
programowych.
W trakcie realizacji programu należy oceniać uczniów w zakresie
wyodrębnionych celów kształcenia na podstawie:
– sprawdzianów ustnych,
– sprawdzianów pisemnych (testów osiągnięć szkolnych),
– obserwacji pracy ucznia podczas realizacji zadań.
Kontrolę poprawności wykonania ćwiczeń należy prowadzić w trakcie
i po ich realizacji. Uczeń powinien samodzielnie sprawdzić wyniki swojej
pracy według arkusza oceny postępów. Potem według tego samego
arkusza kontroli dokonuje nauczyciel, oceniając poprawność, jakość
i staranność wykonania zadania.
Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny jego pracy, szczególną
uwagę należy zwrócić na umiejętności:
- stosowania zasad bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska podczas
diagnozowania i wykonywania naprawy mechanizmów zegarowych,
- dobierania narzędzi i przyrządów do diagnozowania i uchwytów do
wykonania naprawy czasomierzy elektrycznych i elektronicznych,
- identyfikowania wad i uszkodzeń zegarów i zegarków,
- wykonania napraw uszkodzeń zegarów i zegarków,
- dokonywania kontroli jakości wykonania naprawy.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki modułowej.
Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie
z obowiązującą skalą ocen.
89
Jednostka modułowa 731[05].Z2.06
Wykonywanie regulacji mechanizmów zegarowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
- scharakteryzować sposoby regulacji mechanizmów zegarowych,
- dokonać regulacji zegarków,
- dokonać regulacji zegarków za pomocą sprawdzarki
chronokomparatora,
- określić średnią dobową odchyłkę chodu zegarka,
- wykonać regulację mechanizmu zegarowego,
- dokonać kalkulacji wstępnej kosztów prac, na podstawie uzyskanych
informacji,
- obliczyć koszt wykonanych prac zegarmistrzowskich.
– sporządzić wykaz świadczonych usług zegarmistrzowskich dla
klientów,
– sporządzić dokumenty niezbędne do określenia zakresu usług
i wymagań klienta ( różnego rodzaju umowy zgodnie z obowiązującymi
wzorami),
– przeprowadzić rozmowę z klientem w celu określenia zakresu usługi
i wymagań klienta,
– przeprowadzić kalkulację ekonomiczną wykonywanych prac,
– przygotować materiały promujące własną działalność gospodarczą,
– dokonać analizy jakości świadczonych usług na podstawie informacji
uzyskanych od klientów.
2. Materiał nauczania
Sposoby regulacji zegarów i zegarków.
Regulacja zegarków za pomocą chronokomparatora.
Przepisy bhp.
Instalowanie i uruchamianie urządzeń w domu klienta.
Zasady promocji.
Sztuka prowadzenia rozmów z klientami.
Podstawy negocjacji.
Etyka zawodowa.
Etykieta w biznesie.
Normy i przepisy branżowe.
Warunki gwarancji.
Prawne i ekonomiczne podstawy świadczenia usług zegarmistrzowskich.
90
3. Ćwiczenia
• Charakteryzowanie sposobu regulacji mechanizmu zegarowego.
• Wykonywanie regulacji zegarków i zegarów mechanicznych.
• Wykonywanie regulacji zegarków i zegarów elektrycznych.
• Sporządzanie katalogu i cennika usług zegarmistrzowskich.
• Prowadzanie rozmowy z potencjalnym klientem w warunkach
symulacyjnych.
• Przygotowanie materiałów promujących własną działalność
gospodarczą.
• Przeszkolenie klienta w zakresie obsługi wybranego urządzenia lub
korzystania z wybranej usługi.
• Przedstawianie warunków gwarancji wykonywanych usług (w tym
sprzętu).
• Załatwianie reklamacji dotyczących urządzeń i usług.
4. Środki dydaktyczne
Teksty przewodnie do ćwiczeń
Tablice zespołów i części mechanizmów zegarowych służących do
regulacji.
Foliogramy
i filmy dydaktyczne.
Narzędzia, przyrządy używane do regulacji zegarów i zegarków.
Zegary i zegarki do ćwiczeń.
Poradnik zegarmistrza.
Katalogi wyrobów zegarmistrzowskich.
Materiały promocyjne urządzeń i usług różnych firm.
Filmy dydaktyczne.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji treści programowych zawartych w jednostce
modułowej jest przygotowanie uczniów do wejścia na rynek pracy. Każdy
uczeń gromadzi materiały, opracowane podczas ćwiczeń. Jedną
z zalecanych metod nauczania jest metoda inscenizacji. Sceny sytuacyjne
mogą być nagrywane na video. Pozwoli to na ukształtowanie
prawidłowych nawyków oraz wyeliminowanie niewłaściwych zachowań.
Zajęcia należy realizować z zastosowaniem metod aktywizujących:
metody tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych. Wskazane jest
realizowanie ćwiczeń w grupach do 12 osób. W czasie zajęć uczniowie
91
powinni wykonywać indywidualne ćwiczenia, z możliwością wielokrotnego
ich powtarzania, aż do uzyskania zadawalających wyników. Należy
zwrócić uwagę na proces regulacji mechanizmów zegarowych
i stosowanie zasad bhp.
W czasie zajęć nauczyciel powinien dokładnie obserwować pracę
uczniów, zwracając uwagę na posługiwanie się narzędziami, dobór
narzędzi i przyrządów diagnostycznych, uchwytów oraz sposób
identyfikowania wad i uszkodzeń układów mechanizmów zegarowych,
stosowanie zasad bhp, ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska.
Wskazana jest organizacja kilkudniowego stażu w zakładzie
zegarmistrzowskim.
6.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie
postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
określonych na początku zajęć. Podczas kontroli i oceny należy
sprawdzać umiejętność uczniów w posługiwaniu się opanowaną wiedzą,
zwracać uwagę na merytoryczną poprawność wypowiedzi, właściwe
stosowanie pojęć technicznych, poprawność wnioskowania. Ocenianie
należy prowadzić systematycznie i na bieżąco, celem motywowania
uczniów do pracy i zapobiegania powstawaniu braków, utrudniających
uczniom aktywne uczestniczenie w zajęciach dydaktycznych,
a w przyszłości podejmowanie działalności gospodarczej. Ocenie powinny
podlegać: samodzielność, systematyczność, aktywność, poprawność
wnioskowania, staranność wykonania ćwiczeń, systematyczność w pracy.
Proces oceniania powinien obejmować:
– diagnozę poziomu wiedzy i umiejętności uczniów pod kątem
założonych celów kształcenia,
– identyfikowanie postępów uczniów w procesie kształcenia oraz
trudności w realizacji celów,
– sprawdzanie wiedzy i umiejętności ucznia po zrealizowaniu treści
programowych.
W trakcie realizacji programu należy oceniać uczniów w zakresie
wyodrębnionych celów kształcenia na podstawie:
– sprawdzianów ustnych,
– sprawdzianów pisemnych (testów osiągnięć szkolnych),
– obserwacji pracy ucznia podczas realizacji zadań.
Kontrolę poprawności wykonania ćwiczeń należy prowadzić w trakcie
i po ich realizacji. Uczeń powinien samodzielnie sprawdzić wyniki swojej
92
pracy według arkusza oceny postępów. Potem według tego samego
arkusza kontroli dokonuje nauczyciel, oceniając poprawność, jakość
i staranność wykonania zadania.
Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny jego pracy, szczególną
uwagę należy zwrócić na umiejętności:
- stosowania zasad bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska podczas
regulacji pracy mechanizmów zegarowych,
- dobierania narzędzi i przyrządów do regulacji mechanizmów
zegarowych
- wykonywania
regulacji
zegarów i zegarków
- przeprowadzania kalkulacji kosztów prac na podstawie uzyskanych
informacji,
- dokonywania kontroli jakości wykonania usługi.
Ponadto, uczeń powinien umieć w profesjonalny sposób przeprowadzić
rozmowę z klientem na temat określony w treści zadania.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między
innymi poprawne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki modułowej.
Ocenianie
osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie
z obowiązującą skalą ocen.