„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Autorzy:
in

. Teresa Piotrowska

mgr in

. Ewa Zaj

czkowska

mgr Jan Lewandowski

Recenzenci:
dr in

. Anna Kordowicz-Sot

dr in

. Janusz Figurski

Opracowanie redakcyjne:
mgr Edyta Kozieł
mgr Andrzej Brzozowski

Korekta merytoryczna:
mgr Anna Wojciechowska

Korekta techniczna:
mgr Magdalena Mrozkowiak

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Spis tre

Wprowadzenie

Zało

enia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

Zalecenia dotycz

ce organizacji procesu dydaktyczno-

-wychowawczego

II.

Plan nauczania

III. Moduły kształcenia w zawodzie

1. Podstawy techniczne zawodu

Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska

Okre

lanie wła

ciwo

ci materiałów stosowanych

w przemy

le optycznym i precyzyjnym

Posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

Wykonywanie podstawowych pomiarów warsztatowych

Wykonywanie podstawowych prac z zakresu r

cznej

i mechanicznej obróbki materiałów

Zastosowanie elektrotechniki i elektroniki w sprz

cie

optycznym

2. Technologia elementów optycznych

Zastosowanie optyki geometrycznej i falowej

Dobieranie przyrz

dów optycznych

Wykonywanie mechanizmów drobnych i precyzyjnych

Wykonywanie elementów optycznych

Wykonywanie obróbki specjalnej elementów optycznych

3. Monta

i justowanie urz

dze

optycznych

Wykonywanie monta

u zespołów mechanicznych

sprz

tu optycznego

Mocowanie elementów optycznych

Wykonywanie monta

u i justowanie zespołów sprz

optycznego

Wykonywanie monta

u ko

cowego i justowanie sprz

optycznego

Wykonywanie monta

u i justowanie sprz

optoelektronicznego

4. Ocena jako

ci wyrobów optycznych

Dokonywanie pomiarów elementów optycznych

Dokonywanie pomiarów zespołów optycznych

Sprawdzanie sprz

tu optycznego i optoelektronicznego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Technologia napraw sprz

tu optycznego

Diagnozowanie uszkodze

sprz

tu optycznego

i optoelektronicznego

Naprawa sprz

tu optycznego

Prowadzenie działalno

ci usługowej

103

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wprowadzenie

Celem kształcenia w szkole zawodowej jest przygotowanie aktywnego

skutecznie

działaj

cego

pracownika

gospodarki.

Efektywne

funkcjonowanie na rynku pracy wymaga przygotowania ogólnego,
opanowania podstawowych umiej

tno

ci zawodowych oraz kształcenia

ustawicznego.

Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzowa

otwarto

wyobra

zdolno

głego

kształcenia

i doskonalenia si

oraz umiej

tno

oceny własnych mo

liwo

ci.

Wprowadzenie do systemu szkolnego programów modułowych ułatwia
osi

gni

cie tych zamierze

Kształcenie modułowe, w którym cele i materiał nauczania s

powi

zane z realizacj

zada

zawodowych umo

liwia:

−−−−

opanowanie umiej

tno

ci z okre

lonego obszaru zawodowego,

−−−−

korelacj

i integracj

tre

ci kształcenia z ró

nych dyscyplin wiedzy,

−−−−

przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu, głównie przez
realizacj

zada

zbli

onych do tych, które s

wykonywane

na stanowisku pracy.
Kształcenie modułowe charakteryzuje si

tym,

−−−−

proces uczenia si

dominuje nad procesem nauczania,

−−−−

ucze

e podejmowa

decyzje dotycz

ce kształcenia zawodowego

w zale

ci od własnych potrzeb i mo

liwo

ci,

−−−−

rozwi

zania programowo-organizacyjne daj

liwo

ść

kształtowania

umiej

tno

ci zawodowych ró

nymi drogami,

−−−−

umiej

tno

ci opanowane w ramach poszczególnych modułów daj

liwo

ść

wykonywania okre

lonego zakresu pracy,

−−−−

wykorzystuje si

w szerokim zakresie zasad

transferu umiej

tno

i wiedzy,

−−−−

programy nauczania s

elastyczne, poszczególne jednostki mo

wymienia

, modyfikowa

, uzupełnia

oraz dostosowywa

do poziomu

wymaganych umiej

tno

ci, potrzeb gospodarki oraz lokalnego rynku

pracy.

Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie

przez uczniów umiej

tno

ci okre

lonych w podstawie programowej

kształcenia w zawodzie oraz przygotowuje do kształcenia ustawicznego.

Modułowy program nauczania składa si

z modułów kształcenia

zawodzie

odpowiadaj

cych

jednostek

modułowych,

umo

liwiaj

cych

zdobywanie

wiadomo

oraz

kształtowanie

umiej

tno

ci i postaw wła

ciwych dla zawodu.

Jednostka

modułowa

stanowi

element

modułu

kształcenia

w zawodzie obejmuj

cy logiczny i mo

liwy do wykonania wycinek pracy,

o wyra

nie okre

lonym pocz

tku i zako

czeniu, który nie podlega

dalszym podziałom, a jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna
decyzja.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W strukturze modułowego programu nauczania wyró

niono:

−−−−

zało

enia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,

−−−−

plany nauczania,

−−−−

programy modułów i jednostek modułowych.
Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz

jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych,
literatur

Jednostka modułowa zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał

nauczania,

wiczenia,

rodki dydaktyczne, wskazania metodyczne

do realizacji programu jednostki, propozycje metod sprawdzania i oceny
osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia.

Dydaktyczna

mapa

programu

nauczania,

zamieszczona

w zało

eniach programowo-organizacyjnych, przedstawia schemat

powi

dzy modułami i jednostkami modułowymi oraz okre

kolejno

ść

ich realizacji. Ma ona ułatwi

dyrekcji szkół i nauczycielom

organizowanie procesu kształcenia.

W programie został przyj

ty system kodowania modułów i jednostek

modułowych, zawieraj

cy elementy:

−

symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z obowi

zuj

klasyfikacj

zawodów szkolnictwa zawodowego,

−

symbol literowy, oznaczaj

cy kategori

modułów:

O – dla modułów ogólnozawodowych,
Z – dla modułów zawodowych,

−

cyfra arabska dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej

wyodr

bnionej w module jednostki modułowej.

Przykładowy zapis kodowania modułu:
731[04].O1
731[04] – symbol cyfrowy zawodu: optyk-mechanik,
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy techniczne zawodu

Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:
731[04].Z1.02
731[04] – symbol cyfrowy zawodu: optyk-mechanik,
Z1 – pierwszy moduł zawodowy: Technologia elementów optycznych
02 – druga jednostka modułowa wyodr

bniona w module Z1:

Dobieranie przyrz

dów optycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

I. Zało

enia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

Absolwent szkoły kształc

cej w zawodzie optyk-mechanik mo

e by

zatrudniony na stanowiskach monterów, konserwatorów aparatury
optycznej i pomiarowej, justerów i mechaników precyzyjnych

−−−−

przedsi

biorstwach usługowych,

−−−−

punktach serwisowych,

−−−−

zakładach rzemie

lniczych,

−−−−

przedsi

biorstwach produkcji sprz

tu optyczno-mechanicznego,

−−−−

firmach u

ytkuj

cych sprz

t optyczny i optoelektroniczny.

Zadania zawodowe

Zadania zawodowe optyka-mechanika obejmuj

−−−−

wykonywanie operacji ci

cia i frezowania szkła oraz nakładanie

powłok na elementy optyczne,

−−−−

szlifowanie i polerowanie powierzchni elementów optycznych
sposobem r

cznym i z zastosowaniem maszyn wielowrzecionowych,

−−−−

wykonywanie znaków na elementach optycznych,

−−−−

dokonywanie centrowania soczewek,

−−−−

dobieranie i przygotowywanie elementów optycznych, mechanicznych
i elektronicznych do monta

−−−−

sklejanie elementów optycznych,

−−−−

wykonywanie monta

u instrumentów optycznych oraz zespołów ich

wyposa

enia,

−−−−

wykonywanie monta

u i demonta

u oraz obsługi, konserwacji

i naprawy urz

dze

noktowizyjnych i laserowych,

−−−−

wykonywanie monta

u i demonta

u oraz obsługi, konserwacji

i naprawy urz

dze

interferencyjnych,

−−−−

wykonywanie

demonta

monta

mikroskopów,

sprz

laboratoryjnego i geodezyjnego,

−−−−

dokonywanie weryfikacji oraz naprawa cz

ęś

ci i zespołów aparatury

optycznej,

−−−−

justowanie i ustawianie układów optycznych,

−−−−

wykonywanie pomiarów i bada

elementów, układów, urz

dze

i przyrz

dów optycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Umiej

tno

ci zawodowe

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umie

−−−−

interpretowa

podstawowe zjawiska i prawa z zakresu mechaniki,

optyki, elektroniki i elektrotechniki,

−−−−

sporz

dza

szkice, schematy i wykresy,

−−−−

odczytywa

i sporz

dza

rysunki konstrukcyjne, technologiczne

i monta

owe,

−−−−

posługiwa

dokumentacj

technologiczn

, instrukcjami obsługi

i eksploatacji maszyn, urz

dze

, przyrz

dów,

−−−−

wykonywa

pomiary zwi

zane z monta

em i demonta

em sprz

optycznego, optoelektronicznego i laserowego,

−−−−

wykonywa

pomiary zwi

zane z napraw

i regulacj

sprz

optycznego, optoelektronicznego i laserowego,

−−−−

stosowa

zasady

tolerancji, pasowa

i chropowato

ci powierzchni

w praktyce warsztatowej,

−−−−

okre

wła

ciwo

ci i zastosowanie materiałów metalowych

i niemetalowych do produkcji elementów optycznych oraz aparatury
precyzyjno-optycznej i optoelektronicznej,

−−−−

wykonywa

prace z zakresu obróbki r

cznej i mechanicznej metali

i niemetali,

−−−−

dokonywa

monta

u, konserwacji oraz naprawy aparatury optycznej

i optoelektronicznej,

−−−−

dokonywa

monta

u i demonta

konserwacji i naprawy sprz

ciemniowego, laboratoryjnego, geodezyjnego i obserwacyjnego,

−−−−

dokonywa

monta

u i demonta

u oraz konserwacji i naprawy ró

nego

rodzaju sprz

tu optycznego i optoelektronicznego,

−−−−

dokonywa

ustawiania i justowania układów optycznych,

−−−−

okre

stopie

ycia narz

dzi roboczych i przyrz

dów kontrolno-

-pomiarowych,

−−−−

zabezpiecza

materiały, wyroby, narz

dzia, przyrz

dy, urz

dzenia

i maszyny przed wpływem szkodliwych czynników,

−−−−

stosowa

procedury kontroli jako

ci produkcji wyrobów i usług,

−−−−

przeprowadza

próby działania sprz

tu i aparatury optycznej,

−−−−

przestrzega

przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska,

−−−−

organizowa

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−−−−

udziela

pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy,

−−−−

komunikowa

z uczestnikami procesu pracy,

−−−−

przestrzega

przepisów

Kodeksu

pracy

dotycz

cych

praw

i obowi

zków pracownika i pracodawcy,

−−−−

przestrzega

przepisów prawa dotycz

cych wykonywanych zada

zawodowych,

−−−−

korzysta

z ró

nych

ródeł informacji,

−−−−

planowa

działalno

ść

gospodarcz

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Zalecenia dotycz

ce organizacji procesu dydaktyczno-

wychowawczego

Proces kształcenia, według modułowego programu nauczania dla

zawodu optyk-mechanik, mo

e by

realizowany w trzyletniej szkole

zawodowej dla młodzie

y oraz dla dorosłych w formie stacjonarnej lub

zaocznej.

Program

nauczania

obejmuje

kształcenie

ogólnozawodowe

i zawodowe. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia orientacj

w zawodzie oraz ułatwia ewentualn

zmian

zawodu. Kształcenie

zawodowe ma przygotowa

absolwenta szkoły do realizacji zada

typowych dla zawodu stanowiskach pracy. Ogólne i szczegółowe cele
kształcenia wynikaj

z podstawy programowej kształcenia w zawodzie.

Tre

ci programowe zawarte s

w pi

ciu modułach: jednym

ogólnozawodowym i czterech zawodowych.

Moduły podzielone s

na jednostki modułowe. Ka

da jednostka

modułowa zawiera tre

ci stanowi

ce pewn

logiczn

cało

ść

. Realizacja

celów kształcenia jednostek modułowych umo

liwia opanowanie

umiej

tno

ci pozwalaj

cych na wykonywanie okre

lonego zakresu

pracy. Czynnikiem sprzyjaj

cym nabywaniu umiej

tno

ci zawodowych

jest wykonywanie

wicze

zaproponowanych w programach jednostek

modułowych.

Program modułu 731[04].O1 Podstawy techniczne zawodu składa si

z sze

ciu jednostek modułowych i obejmuje ogólnozawodowe tre

dotycz

ce stosowania przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska, okre

lania

wła

ciwo

materiałów

stosowanych

przemy

optycznym

i precyzyjnym, posługiwania si

dokumentacj

techniczn

, wykonywania

podstawowych pomiarów warsztatowych, wykonywania podstawowych
prac z zakresu r

cznej i mechanicznej obróbki materiałów, zastosowania

elektrotechniki i elektroniki w sprz

cie optycznym.

Program modułu 731[04].Z1 Technologia elementów optycznych

składa si

z pi

ciu jednostek modułowych i obejmuje tre

ci dotycz

Zastosowania optyki geometrycznej i falowej, dobierania przyrz

dów

optycznych, wykonywania drobnych i precyzyjnych mechanizmów,
wykonania elementów optycznych, a tak

e obróbki specjalnej elementów

optycznych.

Program modułu 731[04].Z2 Monta

i justowanie urz

dze

optycznych składa si

z pi

ciu jednostek modułowych i obejmuje tre

dotycz

ce wykonywania monta

u zespołów mechanicznych sprz

optycznego, mocowania elementów optycznych, wykonywania monta

i justowania zespołów sprz

tu optycznego, wykonywania monta

cowego i justowania sprz

tu optycznego oraz wykonywania monta

i justowania sprz

tu optoelektronicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Program modułu 731[04].Z3 Ocena jako

ci wyrobów optycznych

składa si

z trzech jednostek modułowych i obejmuje tre

ci dotycz

oceny jako

ci sprz

tu optycznego i optoelektronicznego.

Program modułu 731[04].Z4 Technologia napraw sprz

tu optycznego

składa si

z trzech jednostek modułowych i obejmuje tre

ci dotycz

diagnozowania uszkodze

sprz

tu optycznego i optoelektronicznego,

naprawy sprz

tu optycznego, prowadzenia działalno

ci usługowej.

Wykaz modułów i jednostek modułowych zamieszczono w tabeli.

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Zestawienie modułów i jednostek modułowych

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

Moduł 731[04].O1
Podstawy techniczne zawodu

360

731[04].O1.01

Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska

731[04].O1.02

Okre

lanie wła

ciwo

ci materiałów stosowanych

w przemy

le optycznym i precyzyjnym

731[04].O1.03 Posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

731[04].O1.04

Wykonywanie podstawowych pomiarów
warsztatowych

731[04].O1.05

Wykonywanie podstawowych prac z zakresu
r

cznej i mechanicznej obróbki materiałów

134

731[04].O1.06

Zastosowanie elektrotechniki i elektroniki
w sprz

cie optycznym

Moduł 731[04]. Z1
Technologia elementów optycznych

576

731[04].Z1.01 Zastosowanie optyki geometrycznej i falowej

108

731[04].Z1.02 Dobieranie przyrz

dów optycznych

144

731[04].Z1.03

Wykonywanie mechanizmów drobnych
i precyzyjnych

124

731[04].Z1.04 Wykonywanie elementów optycznych

134

731[04].Z1.05

Wykonywanie obróbki specjalnej elementów
optycznych

Moduł 731[04].Z2
Monta

i justowanie urz

dze

optycznych

432

731[04].Z2.01

Wykonywanie monta

u zespołów mechanicznych

sprz

tu optycznego

138

731[04].Z2.02 Mocowanie elementów optycznych

731[04].Z2.03

Wykonywanie monta

u i justowanie zespołów

sprz

tu optycznego

731[04].Z2.04

Wykonywanie monta

u ko

cowego

i justowanie sprz

tu optycznego

731[04].Z2.05

Wykonywanie monta

u i justowanie sprz

optoelektronicznego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 731[04].Z3
Ocena jako

ci wyrobów optycznych

144

731[04].Z3.01

Dokonywanie pomiarów elementów optycznych

731[04].Z3.02

Dokonywanie pomiarów zespołów optycznych

731[04].Z3.03

Sprawdzanie sprz

tu optycznego

i optoelektronicznego

Moduł 731[04].Z4
Technologia napraw sprz

tu optycznego

324

731[04].Z4.01

Diagnozowanie uszkodze

sprz

tu optycznego

i optoelektronicznego

110

731[04].Z4.02

Naprawa sprz

tu optycznego

150

731[04].Z4.03

Prowadzenie działalno

ci usługowej

Razem

1836

Na podstawie wykazu modułów i jednostek modułowych sporz

dzono

dydaktyczn

map

modułowego programu nauczania dla zawodu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dydaktyczna mapa programu

731[04].Z1.03

731[04].Z3.01

731[04].Z3.02

731[04].Z3.03

731[04].Z3

731[04].Z2.01

731[04].Z2.03

731[04].Z2.04

731[04].Z2.02

731[04].O1.01

731[04].O1

731[04].O1.03

731[04].O1.02

731[04].O1.04

731[04].Z1.01

731[06].O1.05

731[04].Z1.05

731[04].Z1.04

731[04].Z2

731[04].Z4

731[04].Z4.01

731[04].Z4.02

731[04].Z4.03

731[06].O1.06

731[04].Z1

731[04].Z1.02

731[04].Z2.05

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dydaktyczna mapa modułowego programu nauczania stanowi

schemat powi

miedzy modułami i jednostkami modułowymi oraz

okre

la kolejno

ść

ich realizacji.

Nauczyciel realizuj

cy program jednostki modułowej powinien

posiada

przygotowanie

zakresie

kształcenia

modułowego,

aktywizuj

cych metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz

projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych.

Nauczyciel kieruj

cy procesem nabywania umiej

tno

ci powinien

udziela

pomocy w rozwi

zywaniu problemów zwi

zanych z realizacj

zada

, kształtowa

umiej

tno

ci zawodowe uczniów z uwzgl

dnieniem

indywidualnych predyspozycji oraz do

wiadcze

uczniów. Ponadto

powinien rozwija

zainteresowania zawodem, wskazywa

na mo

liwo

dalszego kształcenia, zdobywania nowych umiej

tno

ci zawodowych.

Powinien równie

kształtowa

takie cechy uczniów jak: rzetelno

ść

i odpowiedzialno

ść

za prac

, dbało

ść

o jej jako

ść

, porz

dek na

stanowisku pracy, poszanowanie dla pracy innych osób, dbało

ść

o racjonalne stosowanie materiałów. W uzasadnionych przypadkach,
nauczyciel mo

e ustali

indywidualny tok kształcenia.

Wskazane jest, aby kształcenie modułowe było realizowane

metodami aktywizuj

cymi i praktycznymi, takimi jak: gry dydaktyczne,

metoda przewodniego tekstu, metoda sytuacyjna, metoda projektów
i

wiczenia praktyczne. Wskazane jest wykorzystywanie filmów

dydaktycznych oraz organizowanie wycieczek dydaktycznych do
punktów serwisowych, zakładów rzemie

lniczych, przedsi

biorstw

produkcji sprz

tu optyczno-mechanicznego, w celu zapoznanie uczniów

z rzeczywistymi warunkami pracy oraz na wystawy i targi sprz

i materiałów.

W procesie realizacji programu nale

y wdra

uczniów do

samokształcenia oraz korzystania z ró

nych

ródeł informacji:

podr

czniki, literatura zawodowa, poradniki, normy, instrukcje, katalogi,

czasopisma techniczne, zasoby Internetu.

W realizacji tre

ci programowych, w tym

wicze

, nale

y uwzgl

dnia

współczesne technologie, sprz

t, narz

dzia i materiały.

Prowadzenie zaj

ęć

metodami aktywizuj

cymi wymaga przygotowania

materiałów dydaktycznych, takich jak: teksty przewodnie, instrukcje do
metody projektów i wykonywania

wicze

, instrukcje stanowiskowe,

przewodniki do samokształcenia.

Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest

sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

szkolnych ucznia. Wskazane jest

prowadzenie bada

diagnostycznych, kształtuj

cych i sumuj

cych.

Badania diagnostyczne maj

na celu dokonanie oceny poziomu

wiedzy i umiej

tno

ci uczniów w pocz

tkowej fazie kształcenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Badania kształtuj

ce, prowadzone w trakcie realizacji modułowego

programu nauczania, maj

na celu dostarczanie bie

żą

cych informacji

o efektywno

ci nauczania – uczenia si

Badania sumuj

ce powinny by

prowadzone po zako

czeniu

realizacji programu modułowego jednostki modułowej.

Ocenianie powinno u

wiadamia

uczniowi poziom jego osi

gni

ęć

w stosunku do wymaga

edukacyjnych, wdra

do systematycznej

pracy, samokontroli i samooceny. W procesie oceniania nale

y stosowa

sprawdziany ustne, pisemne, praktyczne, testy osi

gni

ęć

szkolnych oraz

testy typu próba pracy.

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

szkolnych wymaga od nauczyciela

okre

lenia kryteriów i norm oceniania, opracowania testów osi

gni

ęć

szkolnych, arkuszy obserwacji i arkuszy oceny post

pów.

W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału

na zaj

cia teoretyczne i praktyczne. Formy organizacyjne pracy uczniów

powinny by

dostosowane do tre

ci i metod kształcenia.

Podana w tabelach wykazu jednostek modułowych orientacyjna liczba

godzin przewidziana na realizacj

programu mo

e ulega

zmianie

w zale

ci od stosowanych przez nauczyciela metod nauczania

rodków dydaktycznych.

Zaleca si

, aby zaj

cia prowadzone były w grupach do 15 osób.

Proponowane formy organizacyjne prowadzenia zaj

ęć

, to: praca

w zespołach 2-3 osobowych oraz praca indywidualna.

Szkoła podejmuj

ca kształcenie systemem modułowym powinna

posiada

odpowiednie warunki lokalowe oraz wyposa

enie.

Do realizacji tre

ci kształcenia w zawodzie optyk-mechanik niezb

dne

nast

puj

ce pomieszczenia dydaktyczne:

−

pracownia komputerowa i rysunku technicznego,

−

pracownia optyczno-technologiczna,

−

pracownia elektrotechniki i elektroniki,

–

warsztaty szkolne.

Pracownie, w których b

prowadzone

wiczenia praktyczne,

powinny spełnia

wymagania wynikaj

ce z przepisów bezpiecze

stwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska.

Pracownie i warsztaty szkolne powinny by

wyposa

one w techniczne

rodki kształcenia, pomoce i materiały dydaktyczne. Wskazane jest, aby

wyposa

enie pracowni i warsztatów szkolnych umo

liwiało symulowanie

rzeczywistych warunków pracy optyka-mechanika. W przeciwnym
wypadku cz

ęść

zaj

ęć

nale

y realizowa

rzeczywistych miejscach

pracy

lub w placówkach dysponuj

cych odpowiedni

baz

techniczn

i dydaktyczn

, takich jak: centra kształcenia praktycznego i centra

kształcenia ustawicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W trosce, o jako

ść

kształcenia konieczne jest prowadzenie

systematycznych działa

szkoły polegaj

cych na:

–

współpracy z przedsi

biorstwami produkcyjnymi i rzemie

lniczymi

przemysłu optycznego w regionie w celu aktualizacji tre

ci kształcenia

zawodowego,

–

doskonaleniu nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego,

aktywizuj

cych metod nauczania oraz pomiaru dydaktycznego,

pozyskiwania nowych

rodków kształcenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

II. Plan nauczania

PLAN NAUCZANIA
Zasadnicza szkoła zawodowa
Zawód: optyk-mechanik 731[04]
Podbudowa programowa: gimnazjum

Dla młodzie

Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo

w trzyletnim

okresie

nauczania

Liczba godzin

tygodniowo

w trzyletnim

okresie

nauczania

Liczba godzin

w trzyletnim

okresie

nauczania

Semestry I – VI

Lp.

Moduły kształcenia

w zawodzie

Klasy I – III

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

1. Podstawy techniczne zawodu

138

Technologia elementów
optycznych

220

Monta

i justowanie urz

dze

optycznych

165

Ocena jako

ci wyrobów

optycznych

Technologia napraw sprz

optycznego

124

Razem

702

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

III. Moduły kształcenia w zawodzie

Moduł 731[04].O1
Podstawy techniczne zawodu

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

przestrzega

przepisów prawa pracy, bezpiecze

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska,

−

organizowa

stanowisko pracy w zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

okre

wła

ciwo

ci materiałów stosowanych w produkcji sprz

optycznego,

−

dobiera

materiały do wytwarzania cz

ęś

ci, monta

u, konserwacji

oraz naprawy sprz

tu optycznego i optyczno-elektronicznego,

−

posługiwa

dokumentacj

techniczn

−

sporz

dza

szkice elementów optycznych,

−

posługiwa

warsztatowymi przyrz

dami pomiarowo-kontrolnymi,

−

ocenia

zgodno

ść

wykonywanej

obróbki

cznej

elementów

przyrz

dów optycznych z normami technicznymi, jako

ciowymi oraz

dokumentacj

techniczn

−

wykonywa

podstawowe prace w zakresie r

cznej i mechanicznej

obróbki materiałów stosowanych w produkcji sprz

tu optycznego,

−

odczytywa

schematy elektryczne i elektroniczne,

−

rozró

nia

podstawowe maszyny i urz

dzenia elektryczne oraz

wyja

nia

zasady ich działania,

−

rozró

nia

podstawowe

elementy

układy

stosowane

w elektrotechnice i elektronice oraz okre

ich funkcje,

−

ytkowa

energi

, maszyny, urz

dzenia i przyrz

dy zgodnie

z zasadami eksploatacji,

−

stosowa

zasady konserwacji maszyn i urz

dze

elektrycznych,

−

udziela

pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

−

korzysta

z literatury zawodowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

731[04].O1.01

Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska

731[04].O1.02

Okre

lanie wła

ciwo

ci materiałów stosowanych

w przemy

le optycznym i precyzyjnym

731[04].O1.03

Posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

731[04].O1.04

Wykonywanie podstawowych pomiarów

warsztatowych

731[04].O1.05

Wykonywanie podstawowych prac z zakresu

cznej i mechanicznej obróbki materiałów

134

731[04].O1.06

Zastosowanie elektrotechniki i elektroniki

w sprz

cie optycznym

Razem

360

3. Schemat układu jednostek modułowych

731[04].O1.01

Stosowanie przepisów

bezpiecze

stwa

i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

731[04].O1

Podstawy techniczne

zawodu

731[04].O1.04

Wykonywanie

podstawowych

pomiarów

warsztatowych

731[04].O1.02

Okre

lanie wła

ciwo

materiałów stosowanych

w przemy

le optycznym

i precyzyjnym

731[04].O1.05

Wykonywanie podstawowych

prac z zakresu r

cznej

i mechanicznej obróbki

materiałów

731[04].O1.06

Zastosowanie elektrotechniki

i elektroniki w sprz

cie

optycznym

731[04].O1.03

Posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Literatura

kowski Z.: Mały poradnik mechanika. WNT, Warszawa 1988

Dobrza

ski T.: Rysunek techniczny. WNT, Warszawa 1998

Gaszy

ski L.: O naszych

ródłach energii. WSiP, Warszawa 1993

Górecki A.: Technologia ogólna, podstawy technologii mechanicznych.
WSiP, Warszawa 2005
Hagel R.: Miernictwo elektryczne i elektroniczne dla zasadniczych szkół
nieelektrycznych. WSiP, Warszawa 1999
Idzi K.: Pomiary elektryczne, obwody pr

du stałego. WSiP, Łód

2000

Kurdziel R.: Elektrotechnika dla ZSZ. Cz. I i II. WSiP, Warszawa 1998
Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, Warszawa
2003
Maksymowicz A.: Rysunek zawodowy dla szkół zasadniczych. WSiP,
Warszawa 1999
Okoniewski S.: Technologia maszyn. WSiP, Warszawa 1998
Rem H.: Zbiór zada

z podstaw elektrotechniki. WSiP Warszawa 1995.

Krajowy standard kwalifikacji zawodowych dla zawodu: Optyk-mechanik
(731103). MPiPS, Warszawa 2006
Czasopisma specjalistyczne.

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].O1.01
Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

dokona

analizy podstawowych przepisów prawa dotycz

cych praw

i obowi

zków pracownika i pracodawcy w zakresie bezpiecze

stwa

i higieny pracy,

−

scharakteryzowa

czynniki szkodliwe, uci

ąż

liwe i niebezpieczne

wyst

puj

ce w procesie pracy,

−

dokona

analizy przepisów bezpiecze

stwa i higieny dotycz

cych

pomieszcze

pracy i pomieszcze

higieniczno-sanitarnych,

−

okre

wymagania bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz wymagania

ergonomii dotycz

ce organizacji stanowiska pracy,

−

rozpozna

zagro

enia zwi

zane z wykonywan

prac

oraz

zastosowa

sposoby zapobiegania,

−

dobra

i zastosowa

odzie

ochronn

rodki ochrony indywidualnej,

−

wyja

skutki działania pr

du elektrycznego na organizm ludzki,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy podczas

monta

u i naprawy sprz

tu optycznego i optoelektronicznego oraz

pracy z urz

dzeniami elektronicznymi,

−

zastosowa

zasady bezpiecze

stwa podczas obsługi maszyn

i u

ytkowania urz

dze

technicznych,

−

oceni

stan techniczny narz

dzi, przyrz

dów i urz

dze

stosowanych

w pracy,

−

okre

wpływ niewła

ciwej eksploatacji maszyn i urz

dze

bezpiecze

stwo pracy,

−

udzieli

pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach

przy pracy,

−

zastosowa

obowi

zuj

ce procedury post

powania w przypadku

zagro

enia

arowego

zgodnie

przepisami

ochrony

przeciwpo

arowej,

−

zastosowa

podr

czny sprz

t oraz

rodki ga

nicze zgodnie

z instrukcj

przeciwpo

arow

−

zastosowa

przepisy ochrony

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Prawna ochrona pracy.
Czynniki szkodliwe, uci

ąż

liwe i niebezpieczne wyst

puj

ce w procesie

pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wymagania bezpiecze

stwa i higieny dotycz

ce pomieszcze

pracy

i pomieszcze

higieniczno-sanitarnych.

Ogólne zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków
pracy.

rodki ochrony indywidualnej i zbiorowej.

Zagro

enia po

arowe – przepisy ochrony przeciwpo

arowej.

Zasady post

powania podczas po

aru.

Zasady post

powania podczas wypadku przy pracy oraz awarii maszyn

i urz

dze

Procedury udzielania pierwszej pomocy.
Ochrona

rodowiska.

wiczenia

•

Okre

lenie

praw

obowi

zków

pracownika

zakresie

bezpiecze

stwa i higieny pracy na podstawie Kodeksu pracy.

•

Rozpoznawanie zagro

wypadkowych zwi

zanych z procesem

pracy.

•

Ocenianie

organizacji

stanowiska

pracy

pod

wzgl

dem

bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz wymaga

ergonomii.

•

Dobieranie

rodków ochrony indywidualnej do wykonywanej pracy.

•

Udzielanie pierwszej pomocy osobie poszkodowanej – symulacja.

•

Wykonywanie sztucznego oddychania na fantomie.

•

Dobieranie i stosowanie podr

cznego sprz

tu i

rodków ga

niczych

w zale

ci od rodzaju gaszonego po

aru.

rodki dydaktyczne

Kodeks pracy.
Przepisy

bezpiecze

stwa

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

arowej.

Przepisy dotycz

ce ochrony

rodowiska.

Polskie Normy dotycz

ce bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Instrukcje stanowiskowe.
Instrukcje obsługi maszyn i urz

dze

Komplet odzie

y ochronnej i

rodków ochrony indywidualnej.

Filmy dydaktyczne, foliogramy, ilustracje i tablice pogl

dowe dotycz

ce:

zasad kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
zagro

enia po

arowego, przepisów ochrony przeciwpo

arowej oraz

udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.
Fantom, zestaw sprz

tu i

rodków do nauki udzielania pierwszej

pomocy.
Foliogramy ilustruj

rodki ochrony indywidualnej i zbiorowej, zasady

wykorzystywania

rodków ga

niczych, zasady ochrony

rodowiska na

stanowisku pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej zawiera tre

ci dotycz

ce stosowania

przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz zasad kształtowania

bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Podczas realizacji programu nale

y zwróci

uwag

na organizacj

stanowiska

pracy,

czynniki

szkodliwe

wyst

puj

podczas

wykonywania i naprawy sprz

tu optycznego i optoelektronicznego oraz

na znaczenie ochrony zdrowia w pracy zawodowej.

W procesie kształcenia nale

y stosowa

nast

puj

ce metody

nauczania: pokaz z obja

nieniem, pokaz z instrukta

em, dyskusj

dydaktyczn

, inscenizacj

, metod

przypadków, przewodniego tekstu,

gry symulacyjne oraz

wiczenia praktyczne.

Podczas

wicze

uczniowie powinni opanowa

umiej

tno

stosowania sprz

tu i

rodków ga

niczych oraz wykonywania czynno

zwi

zanych z udzielaniem pierwszej pomocy osobom poszkodowanym

w wypadkach przy pracy. Konieczne jest równie

wiadomienie

uczniom,

e ochrona człowieka w

rodowisku pracy jest zagadnieniem

nadrz

dnym.

Wskazane jest, aby podczas zaj

ęć

dydaktycznych uczniowie

korzystali z ró

nych

ródeł informacji, takich jak: normy, katalogi,

prospekty.

Dla

ułatwienia

zrozumienia

realizowanych

tre

kształcenia

wskazane jest prezentowanie filmów dydaktycznych, dotycz

cych

stosowania przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska oraz stosowania

rodków

ochrony indywidualnej.

Zaj

cia powinny odbywa

w grupie do 15 uczniów, z podziałem na

2-4 osobowe zespoły.

Program jednostki modułowej nale

y realizowa

w pomieszczeniu

dydaktycznym wyposa

onym w

rodki dydaktyczne niezb

dne do jego

realizacji.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania jednostki modułowej, na
podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tkowych zaj

ciach.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

sprawdza

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania zada

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podczas sprawdzianów ustnych nale

y sprawdza

umiej

tno

ść

operowania zdobyt

wiedz

, zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, wła

ciwe stosowanie poj

ęć

W procesie sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

zwraca

uwag

na procedury udzielania pierwszej pomocy osobom

poszkodowanym, dobieranie i stosowanie sprz

tu przeciwpo

arowego

oraz

rodków ga

niczych, organizacj

stanowiska pracy, dokładno

ść

i sprawno

ść

wykonania zada

oraz przestrzeganie przepisów

bezpiecze

stwa i higieny pracy.

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania
osi

gni

ęć

uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].O1.02
Okre

lanie wła

ciwo

ci materiałów stosowanych

w przemy

le optycznym i precyzyjnym

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

rozpozna

materiały stosowane w przemy

le optycznym,

−

okre

wła

ciwo

ci i zastosowanie metali oraz ich stopów

w przemy

le optycznym,

−

dobra

przyrz

dy do pomiaru parametrów materiałów stosowanych

w przemy

le optycznym,

−

okre

zastosowanie stopów

elazastopy

elaza i metali kolorowych

w procesie wytwarzania cz

ęś

ci, monta

u, naprawy i konserwacji

sprz

tu optycznego i optyczno-elektronicznego,

−

okre

wła

ciwo

ci tworzyw sztucznych, szkła optycznego,

materiałów ceramicznych, materiałów uszczelniaj

cych, szlifierskich

i materiałów pomocniczych w przemy

le optycznym,

−

okre

zastosowanie tworzyw sztucznych w przemy

le optycznym,

−

okre

zastosowanie

materiałów

ceramicznych,

materiałów

uszczelniaj

cych, szlifierskich i materiały pomocniczych w przemy

optycznym,

−

scharakteryzowa

przyczyny powstawania korozji,

−

dobra

metody zabezpieczania materiałów przed korozj

−

okre

rodzaje powłok ochronnych,

−

okre

zastosowanie powłok ochronnych w zale

ci od wymaga

technologicznych, estetycznych i ochronnych.

2. Materiał nauczania

Rodzaje materiałów stosowanych w przemy

le optycznym

Wła

ciwo

ci metali.

Stopy

elaza z w

glem, wła

ciwo

ci.

Metale nie

elazne i ich stopy, wła

ciwo

ci.

Tworzywa sztuczne.
Ceramika, szkło.
Materiały uszczelniaj

ce, szlifierskie i pomocnicze.

Korozja metali, zabezpieczanie przed korozj

Powłoki ochronne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenia

•

Rozpoznawanie materiałów konstrukcyjnych i technologicznych na

podstawie próbek i okre

lanie ich zastosowania.

•

Badanie

wła

ciwo

materiałów

stosowanych

przemy

optycznym.

•

Dobieranie materiałów do konstrukcji elementów optycznych na

podstawie katalogów.

rodki dydaktyczne

Próbki materiałów stosowanych w przemy

le optycznym.

Przyrz

dy do badania wła

ciwo

ci materiałów.

Eksponaty obrazuj

ce zastosowanie ró

nych materiałów w przemy

optycznym.
Cz

ęś

ci maszyn z ró

nymi rodzajami korozji.

Zestaw materiałów zabezpieczaj

cych przed korozj

ęś

ci maszyn z ró

nymi rodzajami powłok ochronnych.

Katalogi i materiały reklamowe.
Filmy

dydaktyczne,

plansze

pogl

dowe,

foliogramy

dotycz

zastosowania materiałów w przemy

le optycznym.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu nauczania jednostki modułowej jest

kształtowanie umiej

tno

ci okre

lania wła

ciwo

ci oraz zastosowania

materiałów w procesie wytwarzania cz

ęś

ci, monta

u, konserwacji oraz

naprawy sprz

tu optycznego i optoelektronicznego.

W procesie dydaktycznym zaleca si

stosowanie nast

puj

cych

metod nauczania: wykładu informacyjnego, dyskusji dydaktycznej,
pokazu z instrukta

em, metody projektów, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych. Do przeprowadzenia

wicze

nauczyciel

powinien przygotowa

teksty przewodnie. Uczniowie, korzystaj

z pyta

prowadz

cych, arkuszy

wiczeniowych w tekstach przewodnich,

norm, literatury zawodowej i innych

ródeł informacji powinni

samodzielnie planowa

i wykonywa

wiczenia.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y sprawdzi

poziom wiedzy i umiej

tno

ci uczniów, niezb

dnych do realizacji

okre

lonych zada

Podczas realizacji programu nauczania jednostki modułowej nale

zwróci

uwag

na stosowanie przez uczniów poprawnej terminologii,

okre

lanie przyczyn powstawania korozji i potrzeb

stosowania powłok

ochronnych, oraz przestrzeganie przepisów ochrony

rodowiska.

Nale

y stosowa

zarówno indywidualn

, jak i grupow

form

pracy

uczniów. Praca w grupach wpływa pozytywnie na jako

ść

pracy oraz

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rozwija

umiej

tno

pozazawodowe,

jak:

komunikowanie

współpraca w zespole, prezentowanie wyników.

W trakcie zaj

ęć

dydaktycznych wskazane jest prezentowanie filmów

dydaktycznych

oraz

organizowanie

wycieczek

zakładów

produkuj

cych materiały stosowane w przemy

le optycznym.

Zaj

cia nale

y prowadzi

w pracowni optyczno-technologicznej

w grupach 15-osobowych, podzielonych na zespoły 2–4 osobowe.

Uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z ró

nych

ródeł

informacji, takich jak: Internet, normy, katalogi, instrukcje, poradniki,
atesty, materiały informacyjne producentów.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania jednostki modułowej na
podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tkowych zaj

ciach.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

sprawdza

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania zada

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

poprawno

ść

wykonywanych

wicze

−

wyszukiwanie i przetwarzanie danych,

−

rozpoznawanie materiałów konstrukcyjnych i technologicznych,

−

okre

lanie zastosowania materiałów konstrukcyjnych do budowy

elementów optycznych.
W procesie oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

y sprawdza

umiej

tno

ść

operowania

zdobyt

wiedz

zwraca

uwag

merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi,

wła

ciwe

stosowanie

poj

ęć

technicznych, poprawno

ść

wnioskowania. Ocena osi

gni

ęć

szkolnych

powinna aktywizowa

i mobilizowa

do pracy zarówno ucznia, jak

i nauczyciela.

Po zako

czeniu realizacji programu jednostki modułowej proponuje

zastosowanie testu dydaktycznego wielostopniowego. Zadania

w te

cie mog

otwarte (krótkiej odpowiedzi, z luk

) lub zamkni

(wyboru wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda – fałsz).
W ocenie ko

cowej nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich zastosowanych

przez

nauczyciela

metod

sprawdzania

osi

gni

ęć

uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].O1.03

Posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

scharakteryzowa

rysunki szkicowe, techniczne, schematyczne

i konstrukcyjne,

−−−−

scharakteryzowa

rodzaje

zasady

wykonywania

rysunków

technicznych,

−−−−

dobra

materiały i przybory kre

larskie do rysowania,

−−−−

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−−−−

posłu

przyborami kre

larskimi,

−−−−

zastosowa

zasady normalizacji w rysunku technicznym,

−−−−

wykona

rzuty aksonometryczne i prostok

tne brył,

−−−−

zastosowa

zasady

wykonywania

rysunków

ęś

maszyn

z uwzgl

dnieniem: przekrojów, wymiarowania, zbie

ci, pochylenia,

tolerancji, pasowania, odchyłek kształtu i poło

enia, chropowato

ci,

zgodnie z obowi

zuj

cymi normami rysunku technicznego,

−−−−

sporz

dzi

szkice i rysunki elementów urz

dze

i sprz

tu optycznego,

−−−−

opisa

pismem technicznym rysunki cz

ęś

ci maszyn, urz

dze

i wyrobów,

−−−−

wykona

szkic przedmiotu w dimetrii uko

nej,

−−−−

wykona

szkice typowych cz

ęś

ci maszyn z uwzgl

dnieniem stopni

uproszcze

−−−−

wykona

szkice elementów optycznych (soczewki, pryzmaty, płytki),

−−−−

odczyta

rysunki wykonawcze elementów konstrukcyjnych,

−−−−

odczyta

rysunki zło

eniowe, zestawieniowe, monta

owe i schematy,

−−−−

odtworzy

i powieli

dokumentacj

techniczn

z wykorzystaniem

oprogramowania komputerowego,

−−−−

posłu

dokumentacj

technologiczn

, instrukcjami obsługi

i eksploatacji urz

dze

i przyrz

dów optyczno-mechanicznych.

2. Materiał nauczania

Podstawy rysunku technicznego.
Materiały i przybory kre

larskie.

Organizacja stanowiska pracy.
Normalizacja w rysunku technicznym.
Pismo techniczne.
Zasady szkicowania brył i prostych cz

ęś

ci maszyn w rzutach

aksonometrycznych i prostok

tnych.

Odwzorowywanie zewn

trznych i wewn

trznych zarysów przedmiotu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wymiarowanie – elementy wymiarowania, zasady wymiarowania,
wymiarowanie

ró

nych

kształtów

geometrycznych

(

cia,

zaokr

glenia).

Zasady oznaczania wymiarów tolerowanych, pasowa

, tolerancji kształtu

i poło

enia oraz chropowato

ci powierzchni.

Uproszczenia rysunkowe i rysunki schematyczne.
Rysunki zło

eniowe, zestawieniowe, wykonawcze i monta

owe.

Zastosowanie

specjalistycznych

programów

komputerowych

sporz

dzania rysunków technicznych.

Dokumentacja technologiczna, instrukcje obsługi i eksploatacji urz

dze

i przyrz

dów optyczno-mechanicznych.

wiczenia

•

Dobieranie formatów arkuszy, podziałek, linii rysunkowych i tabliczek,

zgodnie z norm

rysunkow

•

Szkicowanie

brył

typowych

ęś

maszyn

rzutach

aksonometrycznych i prostok

tnych.

•

Szkicowanie

ęś

maszyn

zastosowaniem

przekrojów:

poprzecznych, podłu

nych, cz

stkowych, kładów, przerwa

i urwa

zarysów rysunkowych.

•

Szkicowanie cz

ęś

ci maszyn z zastosowaniem przekrojów zło

onych.

•

Odczytywanie rysunków technicznych przedstawiaj

cych przekroje

ęś

ci maszyn.

•

Rozpoznawanie cz

ęś

ci maszyn na rysunkach technicznych.

•

Wymiarowanie typowych cz

ęś

ci maszyn z uwzgl

dnieniem zasad

wymiarowania z oznaczeniem tolerancji, pasowa

, chropowato

powierzchni.

•

Wymiarowanie elementów optycznych.

•

Szkicowanie typowych cz

ęś

ci maszyn z zastosowaniem uproszcze

rysunkowych.

•

Szkicowanie poł

cze

ęś

ci maszyn stosowanych w urz

dzeniach

i sprz

cie optycznym.

•

Odczytywanie rysunków cz

ęś

ci maszyn zawieraj

cych wymiarowanie,

oznaczenia tolerancji, pasowa

, chropowato

ci powierzchni.

•

Odczytywanie dokumentacji technologicznej.

•

Odtwarzanie

kopiowanie

rysunków

wykorzystaniem

specjalistycznych programów komputerowych.

rodki dydaktyczne

Tablice

lub

foliogramy

przedstawiaj

zasady

rzutowania

i wymiarowania.
Wzory pisma rysunkowego.
Modele układu rzutni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Modele brył geometrycznych prostych i zło

onych.

Modele i plansze przedstawiaj

ce zasady wykonywania przekrojów.

Materiały dotycz

ce tolerancji w rysunku technicznym.

Komplet norm rysunkowych.
Komplet materiałów rysunkowych i przyborów kre

larskich.

Bryły geometryczne.
Eksponaty – przekroje cz

ęś

ci maszyn.

Przykładowe rysunki wykonawcze cz

ęś

ci maszyn.

Przykładowa dokumentacja technologiczna.
Katalogi maszyn i cz

ęś

ci maszyn.

Programy komputerowe do sporz

dzania rysunków technicznych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci sporz

dzania rysunków technicznych oraz posługiwania si

dokumentacj

techniczn

i technologiczn

w procesie wykonywania

oraz naprawy sprz

tu optycznego i optoelektronicznego.

Podczas realizacji tre

ci programowych trudnych do opanowania

przez uczniów nale

y stosowa

metod

pokazu w poł

czeniu

z instrukta

em oraz metod

wicze

praktycznych. Do takich tre

nale

y zaliczy

−

rozpoznawanie cz

ęś

ci maszyn na rysunkach technicznych,

−

odczytywanie schematycznych rysunków mechanicznych,

−

odczytywanie przekrojów cz

ęś

ci maszyn.

Podczas realizacji programu nauczania jednostki modułowej

szczególn

uwag

nale

y zwróci

na: odczytywanie dokumentacji

technicznej, wykonywanie szkiców typowych cz

ęś

ci maszyn i elementów

optycznych oraz odtwarzanie i kopiowanie rysunków z wykorzystaniem
oprogramowania komputerowego.

Przed przyst

pieniem do wykonania

wiczenia nale

y starannie

dobra

materiały dydaktyczne, których zastosowanie usprawni przebieg

zaj

ęć

. Podczas realizacji okre

lonych

wicze

zaleca si

korzystanie

z tematycznych programów komputerowych.

W procesie nauczania - uczenia si

nale

y zwraca

uwag

na:

organizacj

stanowiska

pracy,

rozmieszczenie

materiałów

i przyborów rysunkowych, o

wietlenie i postaw

ucznia podczas pracy.

Uczniowie powinni wykonywa

szkice modeli i elementów optycznych

oraz cz

ęś

ci maszyn, zgodnie z zasadami szkicowania, zachowuj

kształt
i proporcje wymiarowe.

Zaj

cia powinny odbywa

w odpowiednio wyposa

onej pracowni

rysunku technicznego oraz w pracowni komputerowej.

Uczniowie

powinni

pracowa

grupach

osób,

w uzasadnionych sytuacjach z podziałem na zespoły 2–4 osobowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podczas realizacji programu nauczania jednostki modułowej

uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z norm, prospektów,

katalogów.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania jednostki modułowej na
podstawie kryteriów przedstawionych na pocz

tkowych zaj

ciach.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

sprawdza

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y sprawdzi

poziom wiedzy i umiej

tno

ci uczniów, niezb

dne do realizacji

okre

lonych zada

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

organizacj

stanowiska pracy,

−

poprawno

ść

wykonywanych

wicze

−

stosowanie oznacze

−

opis i wymiarowanie rysunków,

−

wykonywanie rysunków technicznych,

−

szkicowanie cz

ęś

ci maszyn i elementów optycznych.

−

rozpoznawanie na rysunkach typowych elementów i mechanizmów

maszyn i urz

dze

−

odczytywanie dokumentacji technicznej.

Osi

gni

cia szkolne uczniów w zakresie wyodr

bnionych celów

kształcenia powinny by

oceniane na poszczególnych etapach realizacji

programu nauczania jednostki modułowej, poprzez ukierunkowan

obserwacj

czynno

ci uczniów w trakcie wykonywania

wicze

Bie

żą

analiza

post

pów

ucznia

umo

liwia

nauczycielowi

korygowanie stosowanych metod kształcenia. Podstaw

uzyskania przez

ucznia pozytywnej oceny powinno by

poprawne wykonanie

wicze

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania
osi

gni

ęć

uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].O1.04
Wykonywanie podstawowych pomiarów
warsztatowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

zorganizowa

stanowisko pracy,

−

sklasyfikowa

przyrz

dy pomiarowe i kontrolne,

−

okre

przeznaczenie

typowych

przyrz

dów

pomiarowych

i przyrz

dów pomiarowo-kontrolnych,

−

wyja

budow

typowych przyrz

dów pomiarowych i przyrz

dów

pomiarowo-kontrolnych,

−

wykona

pomiary przyrz

dami suwmiarkowymi i mikrometrycznymi,

czujnikami, k

tomierzami,

−

okre

i zastosowa

tolerancje i pasowania,

−

okre

parametry chropowato

ci powierzchni i odchyłek,

−

wykona

pomiary z wykorzystaniem mikroskopu warsztatowego,

−

przeprowadzi

seri

pomiarow

−

przeprowadzi

analiz

wyników pomiarów oraz okre

bł

pomiaru,

−

dokona

konserwacji przyrz

dów pomiarowych.

2. Materiał nauczania

Typowe przyrz

dy pomiarowe i kontrolne.

Przyrz

dy stosowane do pomiarów dokładnych.

Technika pomiarów warsztatowych.
Tolerancje i pasowania.
Chropowato

ść

powierzchni.

Odchyłki kształtu i poło

enia.

Dokładno

ść

pomiarów i analiza bł

dów pomiarowych.

Konserwacja przyrz

dów pomiarowych.

wiczenia

•

Wykonywanie pomiarów

elementów mechanicznych

przyrz

dami

suwmiarkowymi i mikrometrycznymi.

•

Wykonywanie pomiarów k

tów

elementów mechanicznych.

•

Obliczanie tolerancji okre

lonych wymiarów.

•

Obliczanie luzów i wcisków, okre

lanie grupy pasowania.

•

Wykonywanie pomiarów cz

ęś

ci maszyn za pomoc

mikroskopu

warsztatowego.

•

Sprawdzanie jako

ci wykonanych wałków, otworów i gwintów za

pomoc

sprawdzianów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

•

Wykonywanie pomiarów cz

ęś

ci mechanicznych przy pomocy czujnika

zegarowego.

•

Sprawdzanie parametrów cz

ęś

ci maszyn przyrz

dami pomiarowo-

kontrolnymi.

•

Wykonywanie serii pomiarowej okre

lonych wymiarów i obliczanie

bł

dów pomiarów.

rodki dydaktyczne

Zestawy przyrz

dów pomiarowych i kontrolnych.

Dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna.
Przykładowe cz

ęś

ci maszyn do wykonywania pomiarów.

Komplet płytek wzorcowych.
Mikroskop warsztatowy.
Filmy,

foliogramy,

plansze

pogl

dowe

dotycz

wykonywania

podstawowych pomiarów warsztatowych.
Katalogi przyrz

dów pomiarowych i kontrolnych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu nauczania jednostki modułowej jest

kształtowanie umiej

tno

ci wykonywania podstawowych pomiarów

warsztatowych.

W procesie nauczania – uczenia si

nale

y wykorzysta

wiadomo

i umiej

tno

ci nabyte przez uczniów podczas realizacji programu

nauczania jednostki modułowej 731[04].O1.03. Posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

Program jednostki zaleca si

realizowa

nast

puj

cymi metodami:

pokazu z obja

nieniem, dyskusji dydaktycznej, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej nale

y zwróci

uwag

: na dobór przyrz

dów pomiarowych, odczyt wyniku pomiaru,

technik

wykonywania i sprawdzania pomiarów, wykonywanie serii

pomiarów i wyliczanie bł

du pomiarowego.

Nauczyciel powinien przygotowa

instrukcje do

wicze

dotycz

cych

wykonywania pomiarów, powinny one zawiera

opis budowy, obsługi

i konserwacji przyrz

dów pomiarowych.

Zaj

cia nale

y prowadzi

w pracowni optyczno-technologicznej,

w grupach do15 osób, podzielonych na zespoły 2–4 osobowe.

Nale

y stosowa

zarówno indywidualn

, jak i grupow

form

pracy

uczniów. Praca w grupach wpływa pozytywnie na jako

ść

pracy oraz

rozwija

umiej

tno

pozazawodowe,

jak:

komunikowanie

współpraca w zespole, prezentowanie wyników.

Uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z ró

nych

ródeł

informacji (Internet, normy, katalogi, instrukcje, poradniki, atesty,
materiały informacyjne producentów).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania jednostki modułowej na
podstawie okre

lonych kryteriów.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

ocenia

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

testu praktycznego,

−

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

wicze

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y sprawdzi

poziom wiadomo

ci i umiej

tno

ci uczniów, niezb

dnych do realizacji

okre

lonych zada

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy,

−

organizacj

stanowiska pracy,

−

poprawno

ść

wykonywanych

wicze

−

dobór przyrz

dów pomiarowych,

−

technik

wykonywania pomiarów i sprawdzania,

−

odczyt wyniku pomiaru,

−

wykonywanie serii pomiarów i wyliczenie bł

du pomiarowego.

Kontrol

poprawno

ci wykonania zada

nale

y prowadzi

w trakcie

i po realizacji

wicze

. Ucze

powinien sprawdzi

wyniki swojej pracy

według przygotowanego przez nauczyciela arkusza oceny post

pów.

Potem, według tego samego arkusza, kontroli dokonuje nauczyciel.

Podstaw

uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny powinno by

dzy innymi poprawne wykonanie

wicze

. W ocenie ko

cowej

osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich zastosowanych

przez nauczyciela metod sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].O1.05
Wykonywanie podstawowych prac z zakresu r

cznej

i mechanicznej obróbki materiałów

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

zastosowa

zasady

eksploatacji

energii,

maszyn,

narz

dzi

i przyrz

dów,

−

zorganizowa

stanowisko

pracy

zale

rodzaju

wykonywanych czynno

ci,

−

dokona

trasowania przestrzennego i na płaszczy

nie,

−

scharakteryzowa

technik

toczenia, frezowania, szlifowania,

−

sklasyfikowa

gwintowniki i narzynki,

−

sklasyfikowa

i dobra

nity i kołki,

−

okre

sposoby mocowania materiału obrabianego i narz

dzi,

−

wykona

podstawowe prace z zakresu r

cznej i mechanicznej obróbki

materiałów,

−

wykona

proste prace na obrabiarkach do metali,

−

dobra

rednic

otworu i sworznia do wykonania poł

czenia

gwintowego,

−

posłu

normami

technicznymi,

jako

ciowymi

oraz

dokumentacj

−

oceni

jako

ść

wykonanych prac,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska na stanowiskach obróbki

cznej i mechanicznej.

2. Materiał nauczania

Zasady eksploatacji energii, maszyn, narz

dzi i przyrz

dów.

Organizacja stanowiska pracy.
Trasowanie na płaszczy

nie i przestrzenne.

Przecinanie,

cinanie i wycinanie metali.

cie i prostowanie metali.

Piłowanie.
Wiercenie, pogł

bianie i rozwiercanie.

Gwintowanie r

czne.

Nitowanie i kołkowanie.
Skrobanie i docieranie cz

ęś

ci metalowych.

Lutowanie.
Klejenie.
Toczenie i wytaczanie.
Frezowanie.
Szlifowanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej

i ochrony

rodowiska na stanowiskach obróbki r

cznej i mechanicznej.

wiczenia

••••

Trasowanie linii równoległych, prostopadłych, okr

gów i łuków.

••••

Trasowanie linii według wzornika.

••••

Trasowanie przestrzenne według wzornika.

••••

Dobieranie wierteł i rozwiertaków w zale

ci od rodzaju

obrabianego materiału i

rednicy otworu.

••••

Wiercenie i rozwiercanie otworów zgodnie z dokumentacj

••••

Dobieranie sposobów mocowania materiału przeznaczonego do

obróbki oraz narz

dzi.

••••

Wykonywanie gwintów wewn

trznych i zewn

trznych zgodnie

z dokumentacj

••••

Nitowanie zespołów mechanizmów precyzyjnych.

••••

Dobieranie narz

dzi i materiałów pomocniczych do skrobania

i docierania.

••••

Skrobanie i docieranie cz

ęś

ci metalowych.

••••

Dobieranie lutów w zale

ci od wymaga

technologicznych.

••••

Wykonywanie poł

cze

elementów lutem twardym i mi

kkim.

••••

Dobieranie klejów do rodzaju klejonych materiałów.

••••

Klejenie elementów konstrukcyjnych.

••••

Dobieranie parametrów skrawania do okre

lonych rodzajów obróbki.

••••

Toczenie zewn

trznych i wewn

trznych powierzchni walcowych.

••••

Toczenie powierzchni czołowych.

••••

Przecinanie r

czne i mechaniczne metali i tworzyw sztucznych.

••••

Wiercenie, nawiercanie i rozwiercanie otworów na tokarce.

••••

Wykonywanie gwintów na tokarce.

••••

Ocenianie jako

ci wykonanych prac.

••••

Frezowanie płaszczyzn i powierzchni wielo

ciennych.

••••

Dobieranie

ciernic do szlifowania.

••••

Szlifowanie płaszczyzn zgodnie z dokumentacj

••••

Szlifowanie

powierzchni

czołowych

walcowych

zgodnie

z dokumentacj

rodki dydaktyczne

Obrabiarki do metalu z wyposa

eniem.

Komplety narz

dzi do obróbki r

cznej i mechanicznej materiałów

konstrukcyjnych.

Materiały do wykonywania operacji obróbki i ł

czenia.

Plansze na temat wykonywania podstawowych operacji obróbki r

cznej

i mechanicznej materiałów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcje do

wicze

Stanowiskowe instrukcje bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Foliogramy, filmy, katalogi, poradniki, normy dotycz

ce materiałów

konstrukcyjnych, stosowanych narz

dzi i obrabiarek, operacji obróbki

i ł

czenia.

Przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej

i ochrony

rodowiska na stanowiskach obróbki r

cznej i mechanicznej.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci wykonywania podstawowych operacji obróbki r

cznej

i mechanicznej oraz ł

czenia materiałów.

W procesie nauczania - uczenia si

zaleca si

stosowanie

nast

puj

cych metod nauczania: pokazu z obja

nieniem, pokazu

z instrukta

em, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej szczególn

uwag

nale

y zwróci

na podstawowe dla zawodu prace z zakresu r

cznej

i mechanicznej obróbki materiałów, jak: ci

cie, piłowanie, wiercenie,

gwintowanie, toczenie. W trakcie zaj

ęć

nale

y odwoływa

wiadomo

ci i umiej

tno

ci nabytych przez uczniów podczas realizacji

programu nauczania jednostki modułowej 731[04].O1.03 Posługiwanie
si

dokumentacj

techniczn

oraz jednostki 731[04].O1.04 Wykonywanie

podstawowych pomiarów warsztatowych.

dy ucze

powinien mie

liwo

ść

samodzielnego wykonywania

operacji mechanicznych. Przed rozpocz

ciem

wiczenia nale

y zwróci

uwag

na rozmieszczenie materiałów i narz

dzi na stanowisku pracy,

a nast

pnie na prawidłow

postaw

ciała ucznia podczas wykonywania

wicze

oraz przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy

oraz ochrony przeciwpo

arowej. Podczas wykonywania okre

lonych

wicze

zaleca si

korzystanie z dokumentacji technicznej. Nale

umo

liwi

uczniom wielokrotne wykonywanie

wicze

, a

do uzyskania

zadowalaj

cych wyników.

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni optyczno-technologicznej

i warsztatach szkolnych, wyposa

onych w zestawy narz

dzi do obróbki

mechanicznej, materiały i pomoce dydaktyczne. Uczniowie powinni
wykonywa

wiczenia w grupach do15 osób, podzielonych na zespoły

2–3 osobowe.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej uczniowie powinni

mie

liwo

ść

korzystania z norm, prospektów, katalogów.

Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów produkcyjnych

i Centrów Kształcenia Praktycznego, wyposa

onych w nowoczesne

obrabiarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania jednostki modułowej na
podstawie okre

lonych kryteriów.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

ocenia

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

wicze

−

testów dydaktycznych z zadaniami praktycznymi typu próba pracy.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y sprawdzi

poziom wiedzy i umiej

tno

ci uczniów, niezb

dnych do realizacji

okre

lonych zada

Osi

gni

cia szkolne uczniów w zakresie wyodr

bnionych celów

kształcenia powinny by

oceniane na poszczególnych etapach realizacji

programu nauczania jednostki modułowej poprzez ukierunkowan

obserwacj

czynno

ci uczniów w trakcie wykonywania

wicze

oraz zastosowanie testów z zadaniami praktycznymi.

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska,

−

organizacj

stanowiska pracy,

−

dobór narz

dzi i przyrz

dów pomiarowych do wykonywanych zada

−

wykonywanie r

cznej i mechanicznej obróbki materiałów,

−

obliczanie tolerancji, luzów, okre

lanie grupy pasowania,

−

sprawdzanie jako

ci wykonanych prac.

Bie

żą

analiza

post

pów

ucznia

umo

liwia

nauczycielowi

korygowanie stosowanych metod nauczania. Popełniane przez ucznia
bł

dy powinny by

wyja

niane przez nauczyciela, ucze

powinien je

zrozumie

i samodzielnie poprawi

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania
osi

gni

ęć

uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].O1.06
Zastosowanie elektrotechniki i elektroniki w sprz

cie

optycznym

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

scharakteryzowa

podstawowe zjawiska zachodz

ce w polu

elektrycznym, magnetycznym i elektromagnetycznym,

−−−−

rozró

materiały przewodz

ce, półprzewodz

ce, izolacyjne,

magnetyczne, konstrukcyjne oraz okre

ich zastosowanie,

−−−−

rozró

ródła i rodzaje pr

du elektrycznego,

−−−−

rozró

podstawowe elementy obwodu elektrycznego,

−−−−

rozró

wielko

ci elektryczne i ich jednostki miary,

−−−−

zastosowa

prawo Ohma i prawa Kirchhoffa do obliczania prostych

obwodów pr

du stałego,

−−−−

odczyta

podstawowe symbole na schematach elektrycznych

i elektronicznych,

−−−−

okre

funkcje podstawowych elementów i układów stosowanych

w elektrotechnice i elektronice,

−−−−

wykona

obliczenia prostych obwodów pr

du stałego i przemiennego,

−−−−

rozró

podstawowe maszyny pr

du stałego i przemiennego oraz

okre

zasad

ich działania,

−−−−

scharakteryzowa

ródła

wiatła oraz ciepła,

−−−−

scharakteryzowa

instalacje elektryczne,

−−−−

wyja

budow

i działanie prostych mierników elektrycznych,

−−−−

dokona

pomiarów podstawowych wielko

ci elektrycznych,

−−−−

okre

podstawowe zasady eksploatacji maszyn i urz

dze

elektrycznych,

−−−−

scharakteryzowa

zastosowanie optoelektroniki,

−−−−

posłu

instrukcjami obsługi i dokumentacj

techniczn

maszyn

i urz

dze

elektrycznych,

−−−−

posłu

specjalistycznymi

programami

komputerowymi

stosowanymi w przemy

le optycznym,

−−−−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony przeciwpora

eniowej.

2. Materiał nauczania

Podstawowe zjawiska zachodz

ce w polu elektrycznym, magnetycznym

i elektromagnetycznym.
Elektryczne

wła

ciwo

materii,

materiały

przewodz

ce,

półprzewodz

ce, izolacyjne. Materiały magnetyczne oraz konstrukcyjne.

ródła i rodzaje pr

du elektrycznego. Ogniwa i akumulatory.

Wielko

ci elektryczne i ich jednostki miary.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Obwody pr

du elektrycznego.

Maszyny elektryczne.
Dokumentacj

techniczna maszyn i urz

dze

elektrycznych.

Elektryczne

ródła ciepła.

Elektryczne

ródła

wiatła.

Instalacje elektryczne.

Miernictwo elektryczne.
Zasady bezpiecznej eksploatacji urz

dze

elektrycznych.

Wykorzystanie elektroniki w przemy

le optycznym.

Specjalistyczne programy komputerowe stosowane w przemy

optycznym.

Przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej

oraz ochrony przeciwpora

eniowej.

wiczenia

•

Obliczanie prostych obwodów pr

du stałego.

•

Analizowanie

budowy

transformatora

jednofazowego

oraz

wyznaczanie jego parametrów.

•

Analizowanie budowy, zasad działania I wła

ciwo

ci wybranych

elementów optoelektronicznych.

•

Wykonywanie pomiarów nat

ęż

enia

i napi

cia pr

du elektrycznego.

•

Wykonywanie

pomiarów

rezystancji

metodami

bezpo

rednimi

i po

rednimi.

rodki dydaktyczne

Modele maszyn elektrycznych.
Zestawy materiałów przewodz

cych, półprzewodz

cych, izolacyjnych,

magnetycznych oraz konstrukcyjnych.
Przyrz

dy oraz zestawy przyrz

dów do wykonywania pomiarów.

Filmy dydaktyczne, plansze, foliogramy, fazogramy, przezrocza
przedstawiaj

ce prac

elektrowni, silników, zastosowanie

ródeł

wiatła

oraz obrazuj

ce zastosowanie elektrotechniki i elektroniki w sprz

cie

optycznym.
Polskie Normy.
Układ SI (wielko

ci podstawowe i uzupełniaj

ce), wielko

ci i jednostki

stosowane w elektrotechnice.
Katalogi maszyn elektrycznych i przyrz

dów pomiarowych stosowanych

w przemy

le optycznym. Instrukcje obsługi.

Zestawy komputerowe z dost

pem do Internetu.

Specjalistyczne programy komputerowe stosowane w przemy

optycznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program

jednostki

modułowej

obejmuje

tre

dotycz

zastosowania elektrotechniki i elektroniki przemy

le optycznym

precyzyjnym.

W procesie kształcenia zaleca si

stosowa

nast

puj

ce metody

nauczania: pokaz z obja

nieniem, metod

przypadków, tekstu

przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej nale

y zwróci

uwag

na przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy,

szczególnie podczas wykonywania pomiarów w układach elektrycznych.

Przed przyst

pieniem do wykonania zadania nale

y sprawdzi

poziom wiedzy i umiej

tno

ci uczniów, niezb

dnych do realizacji

okre

lonych zada

. Konieczne jest zapoznanie uczniów z rodzajem

i zakresem wykonywanych prac oraz przepisami bezpiecze

stwa

higieny

pracy,

ochrony

przeciwpo

arowej

oraz

ochrony

przeciwpora

eniowej. Uczniowie powinni mie

liwo

ść

wielokrotnego

wykonywania

wicze

, a

do uzyskania zadowalaj

cych wyników.

Przykładowe

wiczenia zamieszczone w programie jednostki

modułowej stanowi

propozycj

do wykorzystania przez nauczyciela.

Zakres

wicze

e by

rozszerzony w zale

ci od potrzeb

edukacyjnych i mo

liwo

ci szkoły.

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni elektrotechniki i elektroniki

w grupach do 15 osób, podzielonych na zespoły 2-3 osobowe.

Wskazana jest równie

wycieczka dydaktyczna do zakładów

produkcyjnych przemysłu optoelektronicznego.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej na

podstawie ustalonych kryteriów.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

sprawdza

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

sprawdzianów praktycznych,

−

obserwacji czynno

ci wykonywanych przez uczniów podczas

wicze

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

organizacj

stanowiska pracy,

−

posługiwanie si

miernikami elektrycznymi i elektronicznymi,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpora

eniowej.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

ucznia po zrealizowaniu programu

nauczania jednostki modułowej nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich

zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 731[04].Z1
Technologia elementów optycznych

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

okre

budow

i zasad

działania elementów i układów optycznych,

optoelektronicznych

oraz

przyrz

dów

aparatury

optyczno-

pomiarowej,

−

charakteryzowa

budow

oka,

−

charakteryzowa

wady wzroku,

−

wyja

nia

podstawowe poj

cia z zakresu fotometrii,

−

charakteryzowa

elementy optyczne,

−

klasyfikowa

przyrz

dy optyczne,

−

wyja

nia

budow

przyrz

dów optycznych,

−

organizowa

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii

technologii,

−

dokonywa

pomiarów parametrów optycznych,

−

dobiera

podstawowe i pomocnicze materiały oraz narz

dzia

i sprz

t do wykonania elementów optycznych,

−

wykonywa

mechanizmy drobne i precyzyjne,

−

ocenia

jako

ść

wykonanych prac monterskich,

−

posługiwa

dokumentacj

techniczn

−

korzysta

z literatury i ró

nych

ródeł informacji zawodowej,

−

stosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

arowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

731[04].Z1.01

Zastosowanie optyki geometrycznej i falowej

108

731[04].Z1.02

Dobieranie przyrz

dów optycznych

144

731[04].Z1.03

Wykonywanie mechanizmów drobnych
i precyzyjnych

124

731[04].Z1.04

Wykonywanie elementów optycznych

134

731[04].Z1.05

Wykonywanie obróbki specjalnej elementów
optycznych

Razem

576

3. Schemat układu jednostek modułowych

731[04].Z1

Technologia elementów

optycznych

731[04].Z1.03

Wykonywanie mechanizmów

drobnych i precyzyjnych

731[04].Z1.01

Zastosowanie optyki

geometrycznej i falowej

731[04].Z1.02

Dobieranie przyrz

dów optycznych

731[04].Z1.04

Wykonywanie elementów

optycznych

731[04].Z1.05

Wykonywanie obróbki specjalnej

elementów optycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Literatura

Bartkowska J.: Optyka i korekcja wad wzroku. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 1996
Chalecki J.: Przyrz

dy optyczne. WNT, Warszawa1979

Figurski J., Symela K. (red.): Eksperyment pedagogiczny. Modułowe
programy nauczania w kształceniu zawodowym. Model ujednoliconego
egzaminu

zawodowego.

Ministerstwo

Edukacji

Narodowej

–

Departament

Edukacji

dla

Rynku

Pracy,

Instytut

Technologii

Eksploatacji, Radom 2001
Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. Wydawnictwo
Przemysłu Lekkiego i Spo

ywczego, Warszawa 1966

Jeruszka U., Niemierko B. (red.): Zastosowanie pomiaru sprawdzaj

cego

w kształceniu zawodowym. Materiały z seminarium. Ministerstwo
Edukacji Narodowej. Departament Zawodowego i Ustawicznego,
Warszawa 1997
Jó

wicki R.: Optyka Instrumentalna. WNT, Warszawa 1970

Krawcow J.A., Orłow J.I.: Optyka geometryczna o

rodków jednorodnych.

WNT, Warszawa 1993
Legun Z.: Technologia elementów optycznych. WNT, Warszawa 1982
Meyer – Arendt J.R.: Wst

p do optyki. PWN, Warszawa 1977

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro
Koordynacji Kształcenia Kadr. Fundusz Współpracy, Warszawa 1997
Nowak J., Zaj

c M.: Optyka – kurs elementarny. Oficyna Wydawnicza

Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1998
Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom
2000
Pluta M.: Mikroskopia optyczna. PWN, Warszawa 1982
Sojecki A.: Optyka. WSiP, Warszawa 1997
Tryli

ski W. (red.): Konstrukcja przyrz

dów i urz

dze

precyzyjnych.

WNT, Warszawa 1996

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z1.01
Zastosowanie optyki geometrycznej i falowej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

wyja

prawa i zasady optyki geometrycznej,

−

okre

rodzaje, budow

i przeznaczenie soczewek,

−

scharakteryzowa

układy soczewek i ich zastosowanie,

−

dokona

pomiarów

podstawowych

parametrów

elementów

optycznych,

−

scharakteryzowa

płytki płasko - równoległe oraz ich zastosowanie,

−

rozró

pryzmaty, okre

ich rodzaje, budow

i przeznaczenie,

−

rozró

zwierciadła, okre

ich rodzaje, budow

i przeznaczenie,

−

wyja

podstawowe poj

cia z zakresu fotometrii,

−

scharakteryzowa

jednostki fotometryczne,

−

scharakteryzowa

wady wzroku,

−

scharakteryzowa

metody korekcji wzroku,

−

scharakteryzowa

fal

wietln

−

wyja

zjawisko interferencji, polaryzacji i dyfrakcji,

−

dokona

pomiarów napr

ęż

w materiałach optycznych,

−

sprawdzi

jako

ść

powierzchni elementów optycznych,

−

okre

zastosowanie zjawiska interferencji i polaryzacji

wiatła,

−

scharakteryzowa

aberracje układów optycznych,

−

rozpozna

obrazy podstawowych aberracji optycznych,

−

skorygowa

podstawowe aberracje układów optycznych,

−

scharakteryzowa

budow

i wła

ciwo

ci oka,

−

scharakteryzowa

wady wzroku,

−

scharakteryzowa

metody korekcji wad wzroku,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska naturalnego podczas

wykonywania pracy.

2. Materiał nauczania

Podstawowe poj

cia z zakresu optyki geometrycznej.

Prostoliniowe rozchodzenie si

wiatła.

Odbicie

wiatła.

Załamanie

wiatła.

t graniczny i całkowite wewn

trzne odbicie

wiatła.

ęś

ciowe odbicie przy załamaniu.

Soczewki cienkie.
Rodzaje soczewek sferycznych.
Rodzaje powi

ksze

Soczewka gruba.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Układy zło

one z dwóch soczewek.

Elementarny układ załamuj

cy jako podstawowy składnik soczewki.

Diafragmy w układach optycznych.
Soczewki asferyczne.
Płytki płasko - równoległe.
Pryzmat załamuj

cy.

Pryzmaty odbijaj

ce.

Zwierciadła płaskie.
Zwierciadła kuliste.
Zwierciadła sferyczne.
Podstawowe poj

cia fotometrii.

Podstawowe jednostki fotometrii.
Optyka falowa: charakterystyka fali

wietlnej, dyfrakcja, interferencja,

polaryzacja.
Poj

cie aberracji.

Aberracja chromatyczna.
Aberracja sferyczna.
Koma.
Astygmatyzm.
Krzywizna pola.
Dystorsja.
Budowa i wła

ciwo

ci oka.

Widzenie dwuoczne.
Wady wzroku i sposoby ich korekcji.

wiczenia

•

Obliczanie k

ta odbicia i odchylenia promienia

wiatła.

•

Obliczanie k

ta załamania

wiatła.

•

Obliczanie k

ta granicznego

wiatła.

•

Obliczanie współczynnika strat na odbiciu

wiatła i współczynnika

przepuszczalno

wiatła.

•

Wyznaczanie obrazu w zwierciadle płaskim.

•

Wyznaczanie obrazów w układach zwierciadeł płaskich.

•

Wykre

lanie obrazów w zwierciadłach kulistych.

•

Wyznaczanie analityczne obrazów w zwierciadłach sferycznych.

•

Wyznaczanie obrazu w płytce płasko - równoległej.

•

Wyznaczanie mocy klina optycznego.

•

Wyznaczanie dyspersji k

towej.

•

Wyznaczanie obrazów w pryzmatach odbijaj

cych.

•

Wyznaczanie podstawowych parametrów soczewek.

•

Wykre

lanie obrazów w soczewkach cienkich.

•

Wyznaczanie analityczne obrazów w soczewkach.

•

Wyznaczanie powi

ksze

powstałych obrazów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

•

Wyznaczanie płaszczyzn głównych w soczewkach grubych.

•

Wyznaczanie płaszczyzn głównych w układach soczewek.

•

Obliczanie mocy układu dwóch soczewek grubych.

•

Przeliczenie promienia przyosiowego dla układu dwóch soczewek.

•

Przeliczanie promienia brze

nego dla układu dwóch soczewek.

•

Przeliczanie jednostek fotometrycznych.

•

Wykonywanie pomiaru nat

ęż

enia o

wietlenia.

•

Wykonywanie pomiaru ostro

ci wzrokowej.

•

Sprawdzanie widzenia przestrzennego.

•

Sprawdzanie napr

ęż

w szkle optycznym.

•

Sprawdzanie jako

ci powierzchni elementów optycznych za pomoc

szklanego sprawdzianu interferencyjnego.

•

Sprawdzanie jako

ci powierzchni elementów optycznych za pomoc

interferometru.

•

Wyznaczanie mocy soczewek w prostym układzie achromatycznym.

•

Wyznaczanie

promieni

soczewki

skorygowan

aberracj

sferyczn

•

Diagnozowanie daltonizmu wzrokowego.

•

Dobieranie korekcji do podstawowych wad refrakcji.

rodki dydaktyczne

Szkolna ława optyczna.

wiatłowody.

Zestaw elementów optycznych.
Rysunki wykonawcze elementów optycznych.

wiatłomierz.

Plansza – budowa oka.
Interferometry.
Polaryskop.
Polarymetr.
Szklane sprawdziany interferencyjne.
Zestaw Polskich Norm.
Przykładowe elementy optyczne i zespoły optyczne z du

ymi

aberracjami optycznymi.
Tablice z optotypami do badania wad wzroku.
Kaseta okulistyczna.
Tablice

sprawdzania

daltonizmu

widzenia

dwuocznego

(przestrzennego).

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program

jednostki

modułowej

obejmuje

tre

ci,

dotycz

podstawowych praw optyki geometrycznej, optyki fizjologicznej, optyki
falowej oraz aberracji układów optycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podczas realizacji programu jednostki modułowej nale

y odwoływa

do wiadomo

ci i umiej

tno

ci opanowanych przez uczniów podczas

realizacji programu jednostki modułowej 731[04].O1.03 Posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

W procesie nauczania - uczenia si

wskazane jest stosowanie

nast

puj

cych metod nauczania: wykładu informacyjnego, pokazu

z obja

nieniem, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Przed przyst

pieniem do realizacji

wicze

konieczne jest

zapoznanie uczniów z rodzajem i zakresem wykonywanych

wicze

oraz

przepisami bezpiecze

stwa obowi

zuj

cymi podczas wykonywania

zada

Podczas realizacji programu jednostki modułowej nauczyciel powinien

zwraca

uwag

na precyzj

pomiarów wykonywanych przez uczniów.

Przykładowe

wiczenia zamieszczone w programie jednostki

modułowej stanowi

propozycj

do wykorzystania przez nauczyciela.

Zakres

wicze

e by

rozszerzony w zale

ci od potrzeb

edukacyjnych i mo

liwo

ci szkoły.

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni optyczno-technologicznej.

Uczniowie powinni pracowa

samodzielnie lub w zespołach 2–4

osobowych. Ka

dy ucze

powinien mie

liwo

ść

samodzielnego

wykonywania pomiarów.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie post

pów uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji jednostki modułowej, na podstawie kryteriów
przedstawionych na pocz

tkowych zaj

ciach.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

ocenia

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

sprawdzianów praktycznych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

wicze

Do sprawdzenia umiej

tno

ci praktycznych mog

zastosowane

zadania typu próba pracy.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y sprawdzi

poziom opanowania wiedzy przez uczniów, warunkuj

cy przyst

pienie

do wykonywania

wicze

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

organizacj

stanowiska pracy,

−

wykorzystanie praw optyki geometrycznej,

−

rozró

nianie elementów optycznych,

−

dobór metod i sposobów sprawdzania aberracji optycznych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

wykorzystanie zjawisk optyki falowej do sprawdzania jako

elementów i układów optycznych,

−

charakteryzowanie budowy oka,

−

charakteryzowanie wad wzroku i metod ich korekcji,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpo

arowej.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów, po zako

czeniu realizacji

programu nauczania jednostki modułowej, nale

y uwzgl

dni

wyniki

testów dydaktycznych, sprawdzianów oraz poziom wykonywania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z1.02

Dobieranie przyrz

dów optycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

sklasyfikowa

przyrz

dy optyczne,

−−−−

okre

zastosowanie przyrz

dów optycznych,

−−−−

wyja

budow

sprz

tu optycznego,

−−−−

okre

podstawowe parametry sprz

tu optycznego,

−−−−

scharakteryzowa

metody sprawdzania parametrów przyrz

dów

optycznych,

−−−−

zorganizowa

stanowisko pracy,

−−−−

sprawdzi

parametry podstawowych przyrz

dów optycznych,

−−−−

wykona

niezb

dne obliczenia parametrów geometrycznych,

−−−−

dobra

przyrz

dy optyczne do wykonywania okre

lonych pomiarów,

−−−−

posłu

instrukcjami obsługi i katalogami przyrz

dów optycznych,

−−−−

wykona

pomiary przy pomocy przyrz

dów optycznych,

−−−−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej.

2. Materiał nauczania

Klasyfikacja przyrz

dów optycznych.

Budowa, parametry i zastosowanie przyrz

dów optycznych.

Organizacja stanowiska pracy do wykonywania pomiarów.
Pomiary wykonywane przy pomocy przyrz

dów optycznych.

Lupy.
Mikroskopy.
Lunety.
Lornety.
Lunety pomiarowe.
Kolimatory.
Lunety autokolimacyjne.
Aparaty fotograficzne.
Przyrz

dy projekcyjne.

Lasery.
Noktowizory.

wiczenia

••••

Obliczanie powi

kszenia, zdolno

ci rozdzielczej i pola widzenia lupy.

••••

Obliczanie powi

kszenia, zdolno

ci rozdzielczej i pola widzenia

mikroskopu.

••••

Obliczanie ogniskowej obiektywu mikroskopu.

••••

Dobieranie obiektywów mikroskopowych i okularów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

••••

Obliczanie powi

kszenia, zdolno

ci rozdzielczej i pola widzenia

lunety.

••••

Zestawianie na ławie optycznej podstawowych układów optycznych.

••••

Wykonywanie

pomiarów

pomoc

kolimatorów

lunet

autokolimacyjnych.

rodki dydaktyczne

Ławy optyczne.
Filmy dydaktyczne, plansze, foliogramy przedstawiaj

ce. budow

zasady działania, zastosowanie przyrz

dów optycznych oraz metody

sprawdzania ich parametrów optycznych.
Zestaw przyrz

dów optycznych.

Przyrz

dy kontrolne i pomiarowe.

Sprz

t ciemniowy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tre

ci dotycz

ce budowy,

zasad działania, zastosowania przyrz

dów optycznych oraz metod

sprawdzania ich parametrów optycznych. Podczas procesu nauczania
nale

y wykorzysta

wiadomo

ci i umiej

tno

ci nabyte przez uczniów

podczas

realizacji

programu

jednostki

modułowej

731[04].Z1.01.Charakteryzowanie elementów optycznych.

Realizacja programu jednostki modułowej wymaga stosowania

ró

nych metod nauczania, a w szczególno

ci wykładu informacyjnego

pokazu z instrukta

em oraz

wicze

praktycznych.

W procesie nauczania-uczenia si

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na dokładno

ść

zestawiania układów na ławie optycznej oraz

wykonywania pomiarów.

Przed przyst

pieniem do

wicze

nale

y zapozna

uczniów

z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska.

Po wykonaniu ka

dego

wiczenia uczniowie powinni samodzielnie

sprawdzi

i oceni

poprawno

ść

otrzymanych wyników.

Zamieszczone

programie

wiczenia

stanowi

propozycj

nauczyciel mo

e opracowa

inne

wiczenia mo

liwe do wykonania

w warunkach szkoły. Tematyka

wicze

powinna dotyczy

typowych

przyrz

dów optycznych. Dobieraj

wiczenia nale

y kierowa

umiej

tno

ciami, jakie uczniowie wcze

niej nabyli w procesie kształcenia

podczas realizacji programów jednostek modułowych.

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni optyczno-technologicznej,

wyposa

onej w sprz

t optyczny, przyrz

dy pomiarowe, ławy optyczne

oraz dokumentacj

konstrukcyjn

elementów optycznych.

wiczenia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób, z podziałem na

zespoły 2–4 osobowe. Praca w grupie wpływa na efektywno

ść

kształcenia, pozwala na opanowanie przez uczniów umiej

tno

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ponadzawodowych, jak: komunikowanie si

, współpraca w zespole,

prezentowanie wyników.

Szczególn

uwag

nale

y zwróci

na dokładno

ść

wykonywania

zada

oraz organizacj

pracy. Stanowiska

wiczeniowe powinny by

wyposa

one w niezb

dny sprz

t, narz

dzia i

rodki dydaktyczne.

Uczniowie powinni korzysta

z ró

nych

ródeł informacji, takich jak:

instrukcje, poradniki, katalogi.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie post

pów uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie
kryteriów przedstawionych na pocz

tkowych zaj

ciach.

W procesie oceniania wskazane jest stosowanie takich metod, jak:

sprawdziany ustne i pisemne, testy osi

gni

ęć

szkolnych, sprawdziany

praktyczne.

Umiej

tno

praktyczne

proponuje

sprawdza

poprzez

obserwacj

czynno

ci, wykonywanych przez uczniów podczas

wicze

Podczas oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

y sprawdza

umiej

tno

operowania zdobyt

wiedz

, zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, wła

ciwe stosowanie poj

ęć

technicznych oraz poprawno

ść

wnioskowania.

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy,

−

organizacj

stanowiska pracy,

−

wykonywanie oblicze

i szkiców,

−

dobór przyrz

dów optycznych,

−

wykonywanie pomiarów parametrów optycznych,

−

odczytywanie informacji zawartych w dokumentacji technicznej oraz

instrukcjach obsługi przyrz

dów optycznych.

Kontrol

poprawno

ci wykonania

wiczenia nale

y prowadzi

podczas jego realizacji i po jego zako

czeniu.

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania
osi

gni

ęć

uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z1.03
Wykonywanie mechanizmów drobnych
i precyzyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

sklasyfikowa

mechanizmy drobne i precyzyjne,

−−−−

scharakteryzowa

poł

czenia rozł

czne i nierozł

czne,

−−−−

scharakteryzowa

elementy spr

ęż

yste,

−−−−

scharakteryzowa

wła

ciwo

ci osi, wałów i czopów,

−−−−

scharakteryzowa

ło

yska,

−−−−

scharakteryzowa

przekładnie,

−−−−

scharakteryzowa

prowadnice,

−−−−

wyja

konstrukcj

sprz

gła,

−−−−

scharakteryzowa

mechanizmy

rubowe,

−−−−

okre

zastosowanie

ograniczników

ruchu

mechanizmów

zatrzymuj

cych,

−−−−

okre

zadania obudowy i szkieletów,

−−−−

zorganizowa

stanowisko do monta

u mechanizmów drobnych

i precyzyjnych,

−−−−

dobra

elementy drobne i precyzyjne do monta

u na podstawie

dokumentacji technicznej,

−−−−

wykona

monta

wybranych mechanizmów drobnych i precyzyjnych,

−−−−

skorzysta

z dokumentacji technologicznej, norm i poradników,

−−−−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Klasyfikacja mechanizmów drobnych i precyzyjnych.
Poł

czenia nierozł

czne.

Poł

czenia rozł

czne.

Poł

czenia gwintowe.

Poł

czenia bagnetowe.

Elementy spr

ęż

yste.

Osie, wały i czopy.
Ło

yska i ło

yskowanie.

Przekładnie.
Prowadnice.
Sprz

gła.

Mechanizmy

rubowe.

Ograniczniki ruchu i mechanizmy zatrzymuj

ce.

Urz

dzenia do sterowania ruchem.

Obudowy i szkielety.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Bezpiecze

stwo i higiena pracy, ochrona przeciwpo

arowa oraz ochrona

rodowiska.

Monta

mechanizmów drobnych i precyzyjnych.

Organizacja stanowiska pracy.

wiczenia

••••

Wykonywanie typowych poł

cze

nierozł

cznych, stosowanych

w przyrz

dach optycznych.

••••

Wykonywanie

prostego

poł

czenia

kołkowego,

wpustowego,

sworzniowego.

••••

Wykonywanie poł

czenia gwintowego.

••••

Osadzanie cz

ęś

ci mechanicznych na wałach i osiach.

••••

Dobieranie ło

ysk

lizgowych do aparatury optycznej i precyzyjnej.

••••

Dobieranie ło

ysk tocznych do aparatury optycznej i precyzyjnej.

••••

Montowanie ło

ysk w aparaturze optycznej.

••••

Montowanie przekładni z

batych, z

batkowych i

limakowych

w mechanizmach drobnych.

••••

Montowanie w układach optycznych prowadnicy

przekroju

w kształcie jaskółczego ogona.

••••

Montowanie mechanizmów

rubowych w układach optycznych.

rodki dydaktyczne

Narz

dzia do monta

u mechanizmów drobnych i precyzyjnych.

Zestawy elementów do monta

Przyrz

dy kontrolne i pomiarowe.

Instrukcje monta

owe.

Instrukcje bezpiecze

stwa i higieny pracy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci wykonywania poł

cze

stosowanych w przyrz

dach

optycznych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej nale

y wyja

wpływ doboru elementów na jako

ść

mechanizmów sprz

tu optycznego

oraz zwróci

szczególn

uwag

na dokładno

ść

ich monta

u oraz

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

W procesie kształcenia zaleca si

stosowa

nast

puj

ce metody

nauczania: pokaz z obja

nieniem, pokaz z instrukta

em, metod

tekstu

przewodniego oraz

wiczenia praktyczne. Podczas wykonywania

wicze

uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z dokumentacji

monta

owej, norm i katalogów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y sprawdzi

poziom wiedzy uczniów, warunkuj

cy przyst

pienie do wykonywania

wicze

Stanowiska

wiczeniowe powinny by

wyposa

one w niezb

dny

sprz

t, narz

dzia, materiały i pomoce dydaktyczne. Uczniowie powinni

korzysta

z ró

nych

ródeł informacji jak: normy, instrukcje, poradniki,

atesty.

Zamieszczone

programie

wiczenia

stanowi

propozycj

nauczyciel mo

e opracowa

inne

wiczenia mo

liwe do wykonania

w warunkach szkoły.

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni optyczno-technologicznej

lub zakładzie produkuj

cym sprz

t optyczny. Uczniowie powinni

pracowa

w zespołach 2–3 osobowych. Praca w grupie pozwala na

zdobywanie przez uczniów umiej

tno

ci ponadzawodowych, jak:

komunikowanie si

, praca w zespole, prezentowanie wyników.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie
kryteriów przedstawionych na pocz

tkowych zaj

ciach.

W procesie oceniania wskazane jest stosowanie nast

puj

cych

metod:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

sprawdzianów praktycznych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

wicze

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

−

organizacj

stanowiska pracy,

−

dobór elementów do monta

u mechanizmów drobnych i precyzyjnych,

−

monta

poł

cze

rozł

cznych

i nierozł

cznych,

stosowanych

w przyrz

dach optycznych,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów, po zako

czeniu realizacji

programu nauczania jednostki modułowej, nale

y uwzgl

dni

wyniki

testów dydaktycznych, sprawdzianów oraz poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z1.04
Wykonywanie elementów optycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

okre

zasady organizacji pracy podczas wykonywania elementów

optycznych,

−−−−

zorganizowa

stanowisko pracy do wykonywania elementów

optycznych,

−−−−

rozró

rodzaje obróbki elementów optycznych,

−−−−

posłu

dokumentacj

technologiczn

elementów optycznych,

−−−−

scharakteryzowa

materiały stosowane do wyrobu elementów

optycznych,

−−−−

dobra

materiał

do wyrobu elementów optycznych

i oceni

jego

przydatno

ść

do obróbki,

−−−−

dobra

i przygotowa

obrabiarki do pracy,

−−−−

dobra

narz

dzia niezb

dne do obróbki szkła,

−−−−

dobra

materiały pomocnicze do obróbki szkła,

−−−−

dobra

sposoby mocowania elementów optycznych do obróbki,

−−−−

posłu

sprz

tem pomiarowym,

−−−−

wykona

cie szkła,

−−−−

wykona

frezowanie szkła,

−−−−

wykona

docieranie

powierzchni

elementów optycznych,

−−−−

wykona

szlifowanie i polerowanie soczewki, pryzmatu, płytki

ogniskowej i innych elementów optycznych,

−−−−

wykona

centrowanie soczewek,

−−−−

zaplanowa

proces technologiczny wykonania typowych elementów

optycznych,

−−−−

skorzysta

z dokumentacji technologicznej, instrukcji obsługi, norm

i poradników,

−−−−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Podstawowe zasady organizacji pracy podczas wykonywania elementów
optycznych. Organizacja stanowiska pracy.
Rodzaje obróbki elementów optycznych (obróbka wst

pna, obróbka

wyka

czaj

ca).

Materiały

stosowane do wyrobu elementów

optycznych i ich wpływ, na

jako

ść

układów optycznych.

Obrabiarki do obróbki szkła.
Narz

dzia, elementy pomocnicze i materiały do obróbki szkła.

Sposoby mocowania elementów optycznych do obróbki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

cie szkła.

Szlifowanie zgrubne.
Frezowanie szkła.
Docieranie szkła.
Szlifowanie dokładne i polerowanie.
Centrowanie soczewek.
Dokumentacja

technologiczna

wykonania

typowych

elementów

optycznych.

wiczenia

•

Organizowanie stanowiska do pracy.

•

Odczytywanie dokumentacji technologicznej

dotycz

cej wykonywania

typowych elementów optycznych.

•

Planowanie czynno

ci zwi

zanych z wykonywaniem elementów

optycznych.

•

Dobieranie obrabiarek, narz

dzi i materiałów do obróbki typowych

elementów optycznych (płytka płasko - równoległa, soczewka
dodatnia, soczewka ujemna, pryzmat).

•

Dobieranie materiałów pomocniczych do obróbki elementów

optycznych na kontakt optyczny.

•

Szlifowanie powierzchni płaskiej i sferycznej elementów optycznych.

•

Polerowanie powierzchni płaskiej i sferycznej elementów optycznych.

•

Wykonywanie płytki płasko - równoległej na podstawie dokumentacji

technologicznej (z bloku szkła i z prasówki).

•

Wykonywanie soczewki dwuwypukłej na podstawie dokumentacji

technologicznej (z bloku szkła i z prasówki).

•

Wykonywanie pryzmatu prostok

tnego na podstawie dokumentacji

technologicznej (z bloku szkła i z prasówki).

•

Centrowanie soczewki.

•

Sprawdzanie

wykonanych

elementów

według

dokumentacji

technologicznej.

rodki dydaktyczne

Dokumentacje technologiczne dla elementów optycznych.
Materiały do obróbki elementów optycznych.
Przyrz

dy i pomoce do mocowania elementów optycznych do obróbki.

Obrabiarki do szkła.
Komplet narz

dzi i materiałów pomocniczych do obróbki szkła.

Polskie Normy.
Instrukcje stanowiskowe.
Instrukcje obsługi obrabiarek.
Instrukcje bezpiecze

stwa i higieny pracy i ochrony przeciwpo

arowej.

Proszki szlifierskie i polerskie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Smoły oklejnicze i woski.

Smoły polerownicze.
Narz

dzia i pomoce kontrolne jak: sprawdziany interferencyjne, liniały,

tomierze, sprawdziany.

Płyny do mycia elementów optycznych.
Foliogramy obrazuj

ce proces technologiczny wykonywania typowych

elementów optycznych.
Filmy dydaktyczne dotycz

ce obróbki elementów optycznych.

Apteczka pierwszej pomocy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci wykonywania elementów optycznych oraz obróbki szkła

i tworzyw sztucznych.

W procesie nauczania - uczenia si

nale

y odwoływa

wiadomo

ci i umiej

tno

ci nabytych przez uczniów podczas realizacji

programu jednostek: 731[04].O1.03. Posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

oraz 731[04].Z1.01. Zastosowanie optyki geometrycznej

i falowej.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej szczególn

uwag

nale

y zwraca

na dobór materiałów i narz

dzi

do wyrobu elementów

optycznych, sposoby mocowania elementów optycznych do obróbki oraz
kształtowanie

umiej

tno

dokładnego

wykonywania

elementów

optycznych, zgodnie z wymaganiami dokumentacji technicznej.

Podczas realizacji programu nauczania jednostki modułowej zaleca

stosowanie

nast

puj

cych

metod

nauczania:

pogadanki

dydaktycznej, pokazu z obja

nieniem, pokazu z instrukta

em, tekstu

przewodniego oraz

wicze

praktycznych. Ponadto wskazane jest

prezentowanie filmów dydaktycznych dotycz

cych wykonywania ró

nego

typu elementów optycznych.

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni optyczno-technologicznej

i warsztatach szkolnych w grupach do 15 osób, natomiast

wiczenia

praktyczne powinny by

prowadzone pojedynczo lub w zespołach 2–3

osobowych.

wiczenia mo

na realizowa

metod

przewodniego tekstu. Ucze

wówczas samodzielnie wykonuje zadania za pomoc

przygotowanych

przez nauczyciela tekstów przewodnich oraz planuje wykonanie zadania,
korzystaj

c z materiałów

ródłowych. Na rozwi

zanie naprowadzaj

uczniów przygotowane przez nauczyciela pytania, które powinny mie

charakter pyta

prowadz

cych. W czasie wykonywania

wicze

uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z instrukcji, katalogów,

poradników, przykładowej dokumentacji technologicznej oraz innych
materiałów

ródłowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Niektóre

wiczenia ze wzgl

du na ich specyfik

nale

y przeprowadzi

w warunkach symulacyjnych.

Zaleca si

równie

zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do

zakładów produkcyjnych, wykonuj

cych elementy optyczne.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej. Proces
oceniania

powinien

realizowany

według

ustalonych

i przyj

tych kryteriów, zgodnie z obowi

zuj

skal

ocen.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

sprawdza

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

wicze

Podczas oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

y sprawdza

umiej

tno

ść

operowania zdobyt

wiedz

, zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, wła

ciwe stosowanie poj

ęć

technicznych oraz poprawno

ść

wnioskowania. Ocena osi

gni

ęć

szkolnych powinna aktywizowa

i mobilizowa

do pracy zarówno ucznia, jak i nauczyciela.

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy,

−

organizacj

stanowiska pracy,

−

dobór materiałów, maszyn, narz

dzi i sprz

tu,

−

realizacj

poszczególnych

etapów

wykonywania

elementów

optycznych,

−

ocenianie jako

ci wykonywanych elementów optycznych.

Kontrol

poprawno

ci wykonania

wiczenia nale

y prowadzi

podczas jego realizacji i po jego zako

czeniu.

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania
osi

gni

ęć

uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z1.05
Wykonywanie obróbki specjalnej elementów
optycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

scharakteryzowa

rodzaje, wła

ciwo

ci i zastosowanie powłok

stosowanych na powierzchniach elementów optycznych,

−

zorganizowa

stanowisko pracy,

−

rozró

rodzaje obróbki specjalnej elementów optycznych,

−

posłu

dokumentacj

podczas wykonywania operacji obróbki

specjalnej elementów optycznych,

−

dobra

i przygotowa

obrabiarki do pracy,

−

dobra

narz

dzia niezb

dne do obróbki specjalnej elementów

optycznych,

−

zastosowa

zasady obsługi obrabiarek do obróbki specjalnej,

−

dobra

przyrz

dy i materiały do obróbki,

−

dobra

sposób mocowania elementów optycznych do obróbki

specjalnej,

−

posłu

sprz

tem pomiarowym,

−

oceni

zgodno

ść

wykonania obróbki z normami technicznymi,

jako

ciowymi oraz dokumentacj

−

wykona

siatki, podziałki i znaki oraz rysunki na elementach

optycznych,

−

wykona

powłoki na elementach optycznych,

−

wykona

obróbk

kryształów i tworzyw sztucznych,

−

wykona

bardzo gładkie powierzchnie elementów optycznych,

−

sklei

elementy optyczne,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy.

2. Materiał nauczania

Powłoki przeciwodblaskowe.
Powłoki zwierciadlane i

wiatłodziel

ce.

Podstawowe zasady organizacji pracy podczas wykonywania obróbki
specjalnej.
Podziałki i znaki na elementach optycznych.
Obróbka kryształów i tworzyw sztucznych.
Obróbka bardzo gładkich powierzchni elementów optycznych.

Sklejanie elementów optycznych.
Rodzaje obróbki specjalnej elementów optycznych.
Obrabiarki do obróbki specjalnej.
Narz

dzia, przyrz

dy i materiały do obróbki specjalnej.

Sposoby mocowania elementów optycznych do obróbki specjalnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenia

•

Sklejanie soczewek lupy.

•

Sklejanie soczewek obiektywów mikroskopowych.

•

Wykonywanie powłok przeciwodblaskowych metod

wyparowywania

w pró

ni.

•

Wykonywanie powłok zwierciadlanych metod

wyparowywania

w pró

ni.

•

Wykonywanie

znaku

krzy

płytce

ogniskowej

metod

mechaniczn

, fotograficzn

•

Wykonywanie ci

cia, szlifowania i polerowania kryształu.

•

Mocowanie płytki płasko - równoległej na kontakt optyczny.

•

Szlifowanie i polerowanie płytki płasko - równoległej na kontakt

optyczny.

•

Sprawdzanie jako

ci wykonanych elementów optycznych metod

wielopromieniow

rodki dydaktyczne

Dokumentacja technologiczna dla elementów optycznych.
Materiały do obróbki elementów optycznych.
Przyrz

dy i pomoce do mocowania elementów optycznych.

Obrabiarki do obróbki szkła.
Aparatura pró

niowa.

Materiały do wyparowywania.
Pantografy.
Interferometr.
Sprawdziany interferencyjne.
Kostki płyty kontaktowe.
Materialny i sprz

t fotograficzny do wykonania znaków.

Komplet narz

dzi do obróbki szkła.

Proszki szlifierskie i polerskie.
Smoły oklejnicze i woski.
Smoły polerownicze.
Przyrz

dy kontrolne: liniały, k

tomierze, sprawdziany.

Płyny do mycia elementów optycznych.
Apteczka pierwszej pomocy.
Filmy dydaktyczne dotycz

ce obróbki specjalnej elementów optycznych.

Instrukcje obsługi obrabiarek.
Normy bran

owe.

Polskie Normy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci doboru materiałów, narz

dzi i sprz

tu do obróbki specjalnej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

elementów

optycznych

oraz

wykonywania:

powłok

przeciwodblaskowych, zwierciadlanych i

wiatłodziel

cych, podziałek

i znaków na elementach optycznych, obróbki kryształów, a tak

sklejania elementów optycznych.

W procesie nauczania - uczenia si

nale

y odwoływa

wiadomo

ci i umiej

tno

ci nabytych przez uczniów podczas realizacji

programów jednostek modułowych: 731[04].O1.03. Posługiwanie
si

dokumentacj

techniczn

, 731[04].Z1.01. Zastosowanie optyki

geometrycznej i falowej oraz 731[04].Z1.04. Wykonywanie elementów
optycznych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej szczególn

uwag

nale

y zwraca

na kształtowanie umiej

tno

ci dokładnego wykonywania

elementów

optycznych,

zgodnie

wymaganiami

dokumentacji

technicznej.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej zaleca si

stosowanie nast

puj

cych metod nauczania: pogadanki dydaktycznej,

metody przypadków, pokazu z instrukta

em, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych. Ponadto wskazane jest prezentowanie filmów

dydaktycznych dotycz

cych wykonywania ró

nego typu elementów

optycznych.

Zaleca si

stosowanie metody przewodniego tekstu. Ucze

wówczas

samodzielnie wykonuje zadania za pomoc

przygotowanych przez

nauczyciela tekstów przewodnich oraz planuje wykonanie zadania
korzystaj

c z materiałów

ródłowych. W czasie wykonywania

wicze

uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z instrukcji, katalogów,

poradników, przykładowej dokumentacji technologicznej oraz materiałów

ródłowych.

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni optyczno-technologicznej

w grupach do 15 osób,

wiczenia praktyczne powinny by

realizowane

w zespołach 2–3 osobowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Proces oceniania powinien by

realizowany według ustalonych

kryteriów, zgodnie z obowi

zuj

skal

ocen.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

sprawdza

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

wicze

Podczas sprawdzianów ustnych nale

y ocenia

umiej

tno

ść

operowania zdobyt

wiedz

, zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi, wła

ciwe stosowanie poj

ęć

technicznych oraz poprawno

ść

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wnioskowania. Ocena osi

gni

ęć

szkolnych powinna aktywizowa

i mobilizowa

do pracy zarówno ucznia, jak i nauczyciela.

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwróci

na:

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy,

−

dobór materiałów, maszyn, narz

dzi i sprz

tu,

−

organizacj

stanowiska pracy,

−

poprawno

ść

wykonywania poszczególnych etapów prac podczas

obróbki specjalnej,

−

ocenianie jako

ci wykonanych elementów optycznych.

Kontrol

poprawno

ci wykonania

wiczenia nale

y prowadzi

podczas jego realizacji i po jego zako

czeniu.

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania
osi

gni

ęć

uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 731[04].Z2
Monta

i justowanie urz

dze

optycznych

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

planowa

kolejno

ść

czynno

ci monta

u mechanicznego i optycznego,

−

dobiera

elementy mechanizmów drobnych i precyzyjnych do

monta

u na podstawie dokumentacji technicznej,

−

dobiera

i przygotowywa

elementy optyczne do monta

−

montowa

elementy

zespoły

urz

dze

optycznych,

optoelektronicznych i laserowych,

−

dobiera

oraz stosowa

w procesie monta

u mechanicznego

materiały uszczelniaj

ce,

−

ocenia

zgodno

ść

wykonanego monta

u i justowania

z normami

technicznymi, jako

ciowymi oraz dokumentacj

−

organizowa

stanowisko

pracy

zgodnie

wymaganiami

technologicznymi oraz wymaganiami ergonomii,

−

stosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

arowej.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

731[04].Z2.01

Wykonywanie monta

u zespołów

mechanicznych sprz

tu optycznego

138

731[04].Z2.02

Mocowanie elementów optycznych

731[04].Z2.03

Wykonywanie monta

u i justowanie zespołów

sprz

tu optycznego

731[04].Z2.04

Wykonywanie monta

u ko

cowego

i justowanie sprz

tu optycznego

731[04].Z2.05

Wykonywanie monta

u i justowanie sprz

optoelektronicznego

Razem

432

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Bartkowska J.: Optyka i korekcja wad wzroku. Wydawnictwo Lekarskie,
PZWL, Warszawa1996
Chalecki J.: Przyrz

dy optyczne. WNT, Warszawa 1979

Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. Wydawnictwo
Przemysłu Lekkiego i Spo

ywczego, Warszawa 1966

Jó

wicki R.: Optyka Instrumentalna. WNT, Warszawa 1970

Krawcow J.A., Orłow J.I.: Optyka geometryczna o

rodków jednorodnych.

WNT, Warszawa 1993
Krajowy standard kwalifikacji zawodowych dla zawodu: Optyk-mechanik
(731103). MPiPS, Warszawa 2006
Legun Z.: Technologia elementów optycznych. WNT, Warszawa 1982
Meyer – Arendt J.R.: Wst

p do optyki. PWN, Warszawa 1977

731[04].Z2.01

Wykonywanie monta

u zespołów

mechanicznych sprz

tu optycznego

731[04].Z2.02

Mocowanie elementów

optycznych

731[04].Z2

Monta

i justowanie urz

dze

optycznych

731[04].Z2.03

Wykonywanie monta

u i justowanie

zespołów sprz

tu optycznego

731[04].Z2.04

Wykonywanie monta

u ko

cowego

i justowanie sprz

tu optycznego

731[04].Z2.05

Wykonywanie monta

u i justowanie sprz

optoelektronicznego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Nowak J., Zaj

c M.: Optyka – kurs elementarny. Oficyna Wydawnicza

Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1998
Pluta M.: Mikroskopia optyczna. PWN, Warszawa 1982.
Sojecki A.: Optyka. WSiP, Warszawa 1997
Tryli

ski W. (red.): Konstrukcja przyrz

dów i urz

dze

precyzyjnych.

WNT, Warszawa 1996

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z2.01

Wykonywanie monta

u zespołów mechanicznych

sprz

tu optycznego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

zorganizowa

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−−−−

odczyta

dokumentacj

techniczn

−−−−

dobra

materiały do monta

u sprz

tu i urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych,

−−−−

dobra

narz

dzia

monta

sprz

optycznego

i optoelektronicznego,

−−−−

dobra

przyrz

dy pomiarowe i kontrolne wykorzystywane podczas

monta

−−−−

zaplanowa

kolejno

ść

czynno

ci podczas monta

u mechanicznego,

−−−−

dobra

i zastosowa

elementy mechanizmów drobnych i precyzyjnych

do monta

u na podstawie dokumentacji technicznej,

−−−−

dobra

i zastosowa

elementy mechaniczne do wst

pnego

i ostatecznego monta

−−−−

okre

wła

ciwo

ci materiału uszczelniaj

cego,

−−−−

zastosowa

materiały

uszczelniaj

procesie

monta

mechanicznego,

−−−−

oceni

zgodno

ść

wykonywania

czynno

technologicznych

z normami technicznymi, jako

ciowymi oraz dokumentacj

−−−−

sprawdzi

działanie montowanego sprz

tu,

−−−−

sprawdzi

momenty oporowe, martwe ruchy i płynno

ść

ruchów,

−−−−

zamontowa

migawki, mechanizmy przesuwu ta

my filmowej,

przekładnie i mechanizmy nap

dowe,

−−−−

zamontowa

zespoły mechaniczne w mikroskopach, lunetach,

lornetach, aparatach fotograficznych, powi

kszalnikach, rzutnikach,

niwelatorach, teodolitach, kolimatorach, noktowizorach, laserach,
aparaturze optoelektronicznej i innych,

−−−−

oceni

jako

ść

wykonanych prac monta

owych,

−−−−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy.

2. Materiał nauczania

Organizacja stanowiska pracy.
Dokumentacja monta

owa.

Dobór materiałów do monta

u sprz

tu i urz

dze

optycznych

i optoelektronicznych.
Narz

dzia i sprz

t stosowany do monta

u sprz

tu i urz

dze

optycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Aparatura kontrolno-pomiarowa stosowana przy monta

u i naprawach

sprz

tu i urz

dze

optycznych.

Materiały

uszczelniaj

stosowane

procesie

monta

mechanicznego.
Przyrz

dy justerskie.

Monta

zespołów mechanicznych lornetki pryzmatycznej.

Monta

zespołów mechanicznych lunety my

liwskiej.

Monta

zespołów mechanicznych mikroskopu.

Monta

zespołów mechanicznych sprz

tu fotograficznego.

Monta

zespołów mechanicznych teodolitów i niwelatorów.

Monta

zespołów mechanicznych rzutników.

Monta

zespołów mechanicznych wyrobów optoelektronicznych.

Monta

poziomic.

Monta

diafragm i migawek.

Ocena jako

ci wykonanych prac monta

owych.

wiczenia

••••

Dobieranie narz

dzi do monta

u sprz

tu optycznego.

••••

Dobieranie elementów i zespołów sprz

tu optycznego do monta

••••

Dobieranie przyrz

dów pomiarowych i kontrolnych.

••••

Montowanie zespołu przesuwu tubusa mikroskopu.

••••

Montowanie zespołu przesuwu tubusa projektora.

••••

Montowanie ło

ysk

lizgowych mikroskopu.

••••

Montowanie ło

ysk

lizgowych niwelatora.

••••

Montowanie ło

ysk tocznych mikroskopu.

••••

Montowanie okularów lornetki.

••••

Montowanie korpusów lornetki.

••••

Montowanie obiektywów lornetki.

••••

Montowanie mechanizmów powi

kszenia lornetki.

••••

Montowanie rewolwerowego zmieniacza obiektywów.

••••

Montowanie zespołu ruchu mikro i makro, górnej cz

ęś

ci mikroskopu,

zespołu podno

nika.

••••

Montowanie statywu mikroskopu.

••••

Montowanie stolika krzy

owego.

••••

Montowanie o

wietlacza mikroskopowego.

••••

Montowanie migawki, przysłony, ustawienia ostro

ci, korpusu aparatu

fotograficznego.

••••

Montowanie spodarki geodezyjnej.

••••

Montowanie poziomic.

••••

Montowanie obudowy sprz

tu optycznego.

••••

Montowanie zespołów mechanicznych noktowizora, lasera.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

••••

Montowanie zespołów sprz

tu optoelektronicznego.

••••

Sprawdzanie zgodno

ci wykonanego monta

u z dokumentacj

techniczn

rodki dydaktyczne

Dokumentacja monta

owa.

Przyrz

dy i narz

dzia kontrolno-pomiarowe.

Sprz

t optyczny jak: mikroskopy, lunety, lupy, lornety, niwelator, teodolit,

aparaty fotograficzne, rzutniki, powi

kszalnik.

Instrukcje monta

owe.

Instrukcje stanowiskowe.
Plansze, modele oraz filmy dydaktyczne dotycz

ce montowania

zespołów mechanicznych sprz

tu optycznego.

Poradniki konstruktora mechanizmów drobnych i precyzyjnych.
Narz

dzia do monta

u zespołów mechanicznych w sprz

cie optycznym.

Przyrz

dy justerskie.

Polskie Normy.
Apteczka pierwszej pomocy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tre

ci dotycz

ce zasad

doboru materiałów i narz

dzi do monta

u i justowania sprz

optycznego oraz wykonywania monta

u zespołów mechanicznych

sprz

tu optycznego.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej zaleca si

stosowanie nast

puj

cych metod nauczania: pogadanki dydaktycznej,

pokazu z instrukta

em, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

W procesie nauczania – uczenia si

nale

y odwoływa

wiadomo

ci i umiej

tno

ci nabytych przez uczniów podczas realizacji

programu nauczania jednostki modułowej 731[04].O1.01 Stosowanie
zasad bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej oraz

ochrony

rodowiska i 731[04].Z1.03

Wykonywanie mechanizmów

drobnych i precyzyjnych.

W procesie kształcenia szczególn

uwag

nale

y zwraca

na dobór

elementów mechanicznych do monta

u sprz

tu optycznego i sprawne

działanie zmontowanych zespołów.

wiczenia mo

na realizowa

metod

przewodniego tekstu. Ucze

planuje wykonanie zadania korzystaj

c z materiałów

ródłowych oraz

samodzielnie wykonuje zadania przy pomocy przygotowanych przez
nauczyciela tekstów przewodnich. Na rozwi

zanie naprowadzaj

uczniów przygotowane przez nauczyciela pytania, które powinny mie

charakter pyta

prowadz

cych. W czasie wykonywania

wicze

uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z instrukcji, katalogów,

poradników, przykładowej dokumentacji oraz materiałów

ródłowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni optyczno - technologicznej,

w grupach do 15 osób, natomiast

wiczenia praktyczne powinny by

prowadzone w zespołach 2–3 osobowych.

Zaleca si

równie

zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do

zakładów montuj

cych zespoły mechaniczne sprz

tu optycznego.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania jednostki modułowej
według ustalonych kryteriów.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

sprawdza

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania zada

Podczas sprawdzianów ustnych i pisemnych nale

y ocenia

umiej

tno

ść

operowania

zdobyt

wiedz

zwraca

uwag

merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi uczniów, wła

ciwe stosowanie poj

ęć

technicznych oraz poprawno

ść

wnioskowania.

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwróci

na:

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy,

−

dobór materiałów i narz

dzi do monta

−

organizacj

stanowiska pracy,

−

wykonywanie

poszczególnych

etapów

monta

zespołów

mechanicznych sprz

tu optycznego,

−

kontrolowanie poprawno

ci monta

u zespołów mechanicznych

sprz

tu optycznego.

Poprawno

ść

wykonania

wiczenia nale

y sprawdzi

w trakcie

realizacji i po jego zako

czeniu.

Systematyczne sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów dostarcza

równie

nauczycielowi informacji o efektach jego pracy, oraz ułatwia

planowanie procesu kształcenia.

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania
osi

gni

ęć

uczniów.

Proces oceniania powinien by

realizowany, zgodnie z obowi

zuj

skal

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z2.02

Mocowanie elementów optycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

sklasyfikowa

sposoby mocowania elementów optycznych okr

głych,

−

sklasyfikowa

sposoby mocowania elementów optycznych o ró

nych

kształtach,

−

posłu

dokumentacj

techniczn

i monta

−

zorganizowa

stanowisko

pracy

mocowania

elementów

optycznych,

−

dobra

sposoby mocowania elementów optycznych,

−

dobra

uszczelnienia do mocowania,

−

dobra

narz

dzia i przyrz

dy do mocowania elementów optycznych,

−

dobra

przyrz

dy kontrolno-pomiarowe,

−

posłu

przyrz

dami kontrolno-pomiarowymi,

−

zawalcowa

soczewki,

−

wklei

i zatopi

soczewki,

−

uszczelni

elementy optyczne,

−

zamocowa

pryzmaty o ró

nym kształcie,

−

sprawdzi

napr

ęż

enia w zmontowanych zespołach optycznych,

−

zamocowa

płytki ogniskowe,

−

zamocowa

elementy o ró

nym kształcie,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska podczas mocowania

elementów optycznych.

2. Materiał nauczania

Klasyfikacja sposobów mocowania ró

nych rodzajów elementów

optycznych.
Dokumentacja monta

owa.

Narz

dzia i sprz

t stosowany do mocowania elementów optycznych.

Przyrz

dy kontrolno-pomiarowe stosowane przy mocowaniu elementów

optycznych.
Mocowanie elementów optycznych okr

głych.

Mocowanie elementów optycznych o ró

nym kształcie.

Uszczelnianie elementów optycznych.
Sprawdzanie napr

ęż

w zmontowanych zespołach optycznych.

Przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej

oraz ochrony

rodowiska obowi

zuj

ce podczas mocowania elementów

optycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenia

•

Odczytywanie dokumentacji monta

owej.

•

Dobieranie sposobów mocowania elementów optycznych.

•

Dobieranie narz

dzi do mocowania elementów optycznych.

•

Posługiwanie si

przyrz

dami kontrolno-pomiarowymi stosowanymi

przy mocowaniu elementów optycznych.

•

Mocowanie soczewek za pomoc

pier

cieni dociskowych.

•

Wklejanie i zatapianie soczewek.

•

Zawalcowywanie soczewek.

•

Mocowanie pryzmatów w urz

dzeniach optycznych.

•

Mocowanie elementów o ró

nym kształcie na wpusty, nakładki, płytki

i k

towniki.

•

Sprawdzanie napr

ęż

w zamocowanych elementach optycznych.

•

Uszczelnianie zamocowanych elementów optycznych.

•

Sprawdzanie uszczelnie

elementów optycznych.

rodki dydaktyczne

Narz

dzia do monta

Kolimatory.
Polaryskopy.
Tokarka zegarmistrzowska.
Kleje, uszczelniacze.
Przyrz

dy i aparatura kontrolno-pomiarowa.

Polskie Normy.
Dokumentacja monta

owa.

Instrukcje monta

owe.

Instrukcje stanowiskowe.
Foliogramy, plansze dotycz

ce sposobów mocowania elementów

optycznych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci mocowania elementów optycznych o ró

nych kształtach,

uszczelniania

elementów

optycznych

sprawdzania

napr

ęż

w układach optycznych.

Podczas realizacji programu nauczania jednostki modułowej zaleca

stosowanie

nast

puj

cych

metod

nauczania:

pogadanki

dydaktycznej, pokazu z instrukta

em, pokazu z obja

nieniem, tekstu

przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Wskazane jest stosowanie metody tekstu przewodniego. Uczniowie

planuj

wykonanie zadania korzystaj

c z materiałów

ródłowych oraz

samodzielnie wykonuj

zadania za pomoc

przygotowanych przez

nauczyciela tekstów przewodnich. Na rozwi

zanie naprowadzaj

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

uczniów przygotowane przez nauczyciela pytania, które powinny mie

charakter pyta

prowadz

cych.

W czasie wykonywania

wicze

uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania

instrukcji,

katalogów,

poradników,

przykładowej

dokumentacji technologicznej oraz materiałów

ródłowych.

Zaj

cia powinny odbywa

w pracowni optyczno-technologicznej

w grupach do 15 osób, natomiast

wiczenia praktyczne powinny by

prowadzone w zespołach 2–3 osobowych.

W procesie dydaktycznym zaleca si

prezentowanie filmów

dydaktycznych, dotycz

cych mocowania elementów optycznych ró

nymi

sposobami oraz organizowanie wycieczek dydaktycznych do zakładów
produkuj

cych sprz

t optyczny.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji programu nauczania jednostki modułowej
według ustalonych kryteriów.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

sprawdza

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania zada

Podczas sprawdzianów ustnych i pisemnych nale

y ocenia

umiej

tno

ść

operowania

zdobyt

wiedz

zwraca

uwag

merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi uczniów, wła

ciwe stosowanie poj

ęć

technicznych oraz poprawno

ść

wnioskowania.

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy,

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy,

−

dobór materiałów i narz

dzi do

mocowania elementów optycznych,

−

organizacj

stanowiska pracy,

−

realizacj

poszczególnych etapów mocowania ró

nych elementów

optycznych,

−

ocen

jako

ci wykonywanego mocowania elementów optycznych.

Kontrol

poprawno

ci wykonania

wiczenia nale

y prowadzi

podczas jego realizacji i po jego zako

czeniu. W ocenie ko

cowej

osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich zastosowanych

przez nauczyciela metod sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów.

Proces oceniania powinien by

realizowany zgodnie z obowi

zuj

skal

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z2.03

Wykonywanie monta

u i justowanie zespołów

sprz

tu optycznego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

wyja

budow

urz

dze

optycznych,

−

zorganizowa

stanowisko do monta

u zespołów sprz

tu optycznego,

−

posłu

dokumentacj

techniczn

i monta

−

dobra

narz

dzia i przyrz

dy do monta

u sprz

tu optycznego,

−

sklasyfikowa

ęś

ci i zespoły sprz

tu optycznego,

−

okre

parametry sprz

tu optycznego,

−

opisa

funkcje i zasady obsługi przyrz

dów justerskich,

−

zastosowa

przyrz

dy justerskie,

−

zastosowa

przyrz

pomiaru

parametrów

optycznych

zmontowanych zespołów,

−

zamontowa

i wyjustowa

okulary lornetkowe i mikroskopowe,

−

zamontowa

i wyjustowa

obiektywy mikroskopowe,

−

zamontowa

i wyjustowa

obiektywy lornetowe,

−

zamontowa

i wyjustowa

obiektywy fotograficzne,

−

zamontowa

i wyjustowa

nasadki mikroskopowe,

−

zamontowa

i wyjustowa

układy odwracaj

ce lunet,

−

zastosowa

zasady monta

u zespołów optoelektronicznych,

−

oceni

jako

ść

wykonanego monta

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Budowa zespołów sprz

tu optycznego: okularów lornetek, lunet

i mikroskopów, obiektywów, nasadek mikroskopowych, obiektywów
fotograficznych.
Zasady monta

u zespołów sprz

tu optycznego.

Dokumentacj

techniczna i monta

owa.

Przyrz

dy justerskie, budowa i zastosowanie.

Budowa zespołów optycznych urz

dze

optoelektronicznych.

Zasady monta

u zespołów optoelektronicznych.

Kontrola jako

ci zmontowanych zespołów.

Przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej

oraz ochrony

rodowiska obowi

zuj

ce podczas wykonywania monta

i justowania zespołów sprz

tu optycznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenia

•

Przygotowanie cz

ęś

ci optycznych i mechanicznych do monta

•

Montowanie okularów lunetowych.

•

Montowanie okularów mikroskopowych.

•

Montowanie i justowanie obiektywów lunetowych.

•

Montowanie obiektywów mikroskopowych.

•

Montowanie nasadek mikroskopowych.

•

Montowanie i justowanie układu odwracaj

cego lornetki, lunety.

•

Montowanie i justowanie zmieniacza powi

kszenia lunety ze zmienn

ogniskow

•

Sprawdzanie

parafokalno

paracentryczno

obiektywów

mikroskopowych.

•

Sprawdzanie parametrów optycznych zmontowanych zespołów

według dokumentacji technicznej.

•

Montowanie zespołów sprz

tu optoelektronicznego.

rodki dydaktyczne

Dokumentacja techniczna i monta

owa.

Instrukcje stanowiskowe i monta

owe.

Zestaw cz

ęś

ci i zespołów do monta

u zespołów sprz

tu optycznego.

Zestaw przyrz

dów justerskich.

Zestaw przyrz

dów do pomiaru parametrów optycznych.

Polskie normy.
Plansze i foliogramy obrazuj

ce montowanie i justowanie zespołów

sprz

tu optycznego.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci wykonywania monta

u i justowania zespołów sprz

optycznego,

posługiwania

sprz

tem

kontrolno-pomiarowym

i justerskim.

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej wymaga

stosowania ró

nych metod nauczania, a w szczególno

ci pokazu

z instrukta

em, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y zapozna

uczniów z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska obowi

zuj

cymi podczas

wykonywania monta

u zespołów sprz

tu optycznego.

W procesie nauczania-uczenia si

nale

y zwraca

uwag

wła

ciwy dobór sprz

tu justerskiego oraz dokładno

ść

wykonania prac

monta

owych. Po wykonaniu ka

dego

wiczenia uczniowie powinni

samodzielnie sprawdzi

i oceni

jako

ść

wykonanej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zaj

cia nale

y prowadzi

w pracowni optyczno-technologicznej,

wyposa

onej w sprz

t optyczny, przyrz

dy pomiarowe i justerskie,

narz

dzia do monta

u, dokumentacj

monta

oraz w zakładzie

montuj

cym zespoły sprz

tu optycznego.

wiczenia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób, z podziałem na

zespoły

2-osobowe.

ucze

powinien

mie

liwo

ść

samodzielnego monta

u i justowania.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie post

pów uczniów powinno odbywa

przez cały

czas

realizacji

jednostki

modułowej,

podstawie

kryteriów

przedstawionych na pocz

tkowych zaj

ciach.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

sprawdza

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania zada

Wiadomo

ci teoretyczne niezb

dne do realizacji zada

praktycznych,

mog

sprawdzane za pomoc

testów osi

gni

ęć

szkolnych. Zadania

w te

cie mog

otwarte lub zamkni

te.

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

organizacj

stanowiska pracy do wykonywania prac monta

owych

i justerskich,

−

dobór narz

dzi i przyrz

dów do wykonywania monta

u i justowania

zespołów optycznych,

−

posługiwanie si

przyrz

dami pomiarowymi i justerskimi,

−

dokładno

ść

i estetyk

wykonywania monta

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy podczas

wykonywania monta

u i justowania.

Kontrol

poprawno

ci wykonywania

wicze

nale

y prowadzi

w trakcie realizacji i po ich zako

czeniu. Ucze

powinien samodzielnie

sprawdza

wyniki swojej pracy według przygotowanego przez

nauczyciela arkusza post

pów. Nauczyciel dokonuje kontroli i oceny

poprawno

ci, jako

ci, dokładno

ci i staranno

ci wykonania zadania

według tego samego arkusza.

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów po zrealizowaniu programu

nauczania jednostki modułowej, nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich

stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów

oraz poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z2.04

Wykonywanie monta

u ko

cowego i justowanie

sprz

tu optycznego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

scharakteryzowa

budow

sprz

tu optycznego

−

posłu

dokumentacj

techniczn

i monta

−

zorganizowa

stanowisko do monta

u sprz

tu optycznego,

−

dobra

narz

dzia i przyrz

dy do monta

u sprz

tu optycznego,

−

sklasyfikowa

przyrz

dy do mocowania sprz

tu optycznego,

−

zmontowa

i wyjustowa

lunet

, mikroskop, lornetk

−

zmontowa

i wyjustowa

rzutnik, niwelator i teodolit,

−

zastosowa

przyrz

dy pomiarowe,

−

zastosowa

przyrz

dy justerskie,

−

oceni

jako

ść

wykonanego monta

−

uszczelni

sprz

t optyczny na podstawie dokumentacji technicznej,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Budowa sprz

tu i aparatury optycznej.

Zasady monta

u sprz

tu optycznego.

Rodzaje przyrz

dów justerskich, ich budowa i obsługa.

Zasady regulacji i justowania zmontowanego kompletnego sprz

optycznego.
Ocena jako

ci wykonanego monta

u sprz

tu optycznego.

Zasady uszczelniania sprz

tu optycznego.

wiczenia

•

Przygotowanie zespołów optycznych i mechanicznych do monta

•

Montowanie lup.

•

Montowanie powi

kszalników i rzutników.

•

Montowanie i justowanie lunet i lunet pomiarowych.

•

Montowanie i justowanie lunet ze zmienn

ogniskow

•

Montowanie i justowanie mikroskopów.

•

Montowanie i justowanie lornet.

•

Montowanie i justowanie rzutników.

•

Montowanie i justowanie niwelatorów i teodolitów.

•

Montowanie i justowanie aparatów fotograficznych.

•

Sprawdzanie

parametrów

optycznych

kompletnego

sprz

optycznego na podstawie dokumentacji technicznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne

Dokumentacja techniczna i monta

owa.

Instrukcje stanowiskowe i monta

owe.

Zestaw cz

ęś

ci i zespołów do monta

Zestaw przyrz

dów justerskich.

Zestaw przyrz

dów pomiarowo-kontrolnych.

Polskie Normy.
Plansze, foliogramy obrazuj

ce montowanie ko

cowe i justowanie

kompletnego sprz

tu optycznego.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci wykonywania monta

u ko

cowego i justowania sprz

optycznego, posługiwania si

przyrz

dami justerskimi i przyrz

dami

kontrolno-pomiarowymi.

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej wymaga

stosowania ró

nych metod nauczania, a w szczególno

ci pokazu

z instrukta

em, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y zapozna

uczniów z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska obowi

zuj

cymi podczas wykonywania monta

Wskazane jest zwracanie uwagi na wła

ciwy dobór przyrz

dów,

rozmieszczenie

materiałów

narz

dzi

stanowisku

pracy,

prawidłow

postaw

ciała ucznia wykonuj

cego prac

oraz dokładno

ść

wykonania prac monta

owych i justerskich. Podczas

wicze

uczniowie

powinni korzysta

z dokumentacji technicznej. Po wykonaniu ka

dego

wiczenia

uczniowie

powinni

samodzielnie

sprawdzi

jako

ść

wykonanego zadania.

Nale

y umo

liwi

uczniom wielokrotne wykonywanie

wicze

, a

uzyskania zadowalaj

cych wyników.

wiczenia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób, z podziałem na

zespoły

2-osobowe.

ucze

powinien

mie

liwo

ść

samodzielnego wykonania monta

u i justowania.

Zaj

cia nale

y prowadzi

w pracowni optyczno-technologicznej,

wyposa

onej w sprz

t optyczny, przyrz

dy pomiarowe i justerskie,

narz

dzia do monta

u oraz dokumentacj

monta

. Mo

na je równie

prowadzi

w zakładzie montuj

cym sprz

t optyczny.

Uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z ró

nych

ródeł

informacji, takich jak: Internet, normy, katalogi, instrukcje, poradniki,
atesty, materiały informacyjne producentów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie post

pów uczniów powinno odbywa

przez cały

czas

realizacji

jednostki

modułowej,

podstawie

kryteriów

przedstawionych na pocz

tkowych zaj

ciach.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

sprawdza

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

wicze

Wiadomo

ci teoretyczne niezb

dne do realizacji zada

praktycznych,

mog

sprawdzane za pomoc

testów osi

gni

ęć

szkolnych. Zadania

w te

cie mog

otwarte lub zamkni

te.

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

organizacj

stanowiska pracy do wykonywania prac monta

owych

i justerskich kompletnego sprz

tu optycznego,

−

dobór narz

dzi i przyrz

dów do wykonywania monta

u i justowania

kompletnego sprz

tu optycznego,

−

posługiwanie si

przyrz

dami pomiarowymi i justerskimi,

−

dokładno

ść

i estetyk

wykonywania monta

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy podczas

wykonywania monta

u i justowania.

Kontrol

poprawno

ci wykonania

wicze

nale

y prowadzi

w trakcie

realizacji i po ich zako

czeniu. Ucze

powinien samodzielnie sprawdza

wyniki swojej pracy według przygotowanego przez nauczyciela arkusza
post

pów. Nauczyciel dokonuje kontroli i oceny wykonania zadania

według tego samego arkusza.

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów po zrealizowaniu programu

nauczania jednostki modułowej, nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich

stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów

oraz poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z2.05
Wykonywanie monta

u i justowanie sprz

optoelektronicznego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

sklasyfikowa

sprz

t optoelektroniczny,

−

wyja

budow

sprz

tu optoelektronicznego,

−

okre

zasady monta

u sprz

tu optoelektronicznego,

−

posłu

dokumentacj

techniczn

i monta

−

zorganizowa

stanowisko pracy do monta

u zespołów sprz

optoelektronicznego,

−

dobra

narz

dzia

przyrz

monta

sprz

optoelektronicznego,

−

zmontowa

i wyjustowa

sprz

t optoelektroniczny,

−

zmontowa

głowic

laserow

−

posłu

przyrz

dy pomiarowe,

−

posłu

przyrz

dami justerskimi,

−

okre

zasady regulacji i justowania sprz

tu optoelektronicznego,

−

wyjustowa

sprz

t optoelektroniczny,

−

oceni

jako

ść

wykonanego monta

−

zabezpieczy

sprz

t optoelektroniczny zgodnie z dokumentacj

techniczn

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej

ochrony

rodowiska

podczas

monta

i justowania sprz

tu optoelektronicznego.

2. Materiał nauczania

Budowa sprz

tu optoelektronicznego.

Zasady monta

u sprz

tu optoelektronicznego.

Dokumentacja techniczna i monta

owa.

Rodzaje przyrz

dów justerskich, ich budowa i obsługa.

Zasady

regulacji

justowania

zmontowanego

sprz

optoelektronicznego.
Budowa i zasada działania laserów.
Monta

głowicy laserowej.

Ocena jako

ci wykonanego sprz

tu optoelektronicznego.

Przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej

ochrony

rodowiska

podczas

monta

i justowania

sprz

optoelektronicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenia

•

Przygotowanie zespołów optycznych, mechanicznych i elektronicznych

do monta

•

Montowanie diody elektroluminescencyjnej.

•

Montowanie przetwornika obrotowo-impulsowego.

•

Montowanie fotodetektorów.

•

Montowanie i justowanie noktowizora.

•

Montowanie i justowanie mikroskopów pracuj

cych w podczerwieni

lub ultrafiolecie.

•

Montowanie i justowanie termografów.

•

Montowanie laserów.

•

Sprawdzanie

parametrów

optycznych

zmontowanego

sprz

optoelektronicznego zgodnie z dokumentacj

techniczn

rodki dydaktyczne

Dokumentacja techniczna i monta

owa.

Instrukcje stanowiskowe i monta

owe.

Zestaw cz

ęś

ci i zespołów do monta

Zestaw przyrz

dów justerskich.

Zestaw przyrz

dów kontrolno - pomiarowych.

Polskie Normy.
Plansze, foliogramy obrazuj

ce montowanie i justowanie sprz

optoelektronicznego.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

wykonywania

monta

justowania

sprz

optoelektronicznego,

posługiwania

przyrz

dami

justerskimi

i kontrolno - pomiarowymi.

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej wymaga

stosowania ró

nych metod nauczania, a w szczególno

ci pokazu

z instrukta

em, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y zapozna

uczniów z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska, obowi

zuj

cymi podczas wykonywania monta

u, zwraca

uwag

na wła

ciwy dobór przyrz

dów justerskich oraz dokładno

ść

wykonania prac monta

owych i justowania sprz

tu optoelektronicznego.

Po wykonaniu ka

dego

wiczenia uczniowie powinni samodzielnie

oceni

jako

ść

wykonanego zadania.

wiczenia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób, z podziałem na

zespoły

2-osobowe.

ucze

powinien

mie

liwo

ść

samodzielnego monta

u i justowania sprz

tu optoelektronicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zaj

cia nale

y prowadzi

w pracowni optyczno-technologicznej,

wyposa

onej w sprz

t optyczny, przyrz

dy pomiarowe i justerskie,

narz

dzia do monta

u oraz dokumentacj

monta

. Mo

na je równie

prowadzi

w zakładzie montuj

cym sprz

t optoelektroniczny.

Uczniowie powinni mie

liwo

ść

korzystania z ró

nych

ródeł

informacji, takich jak: Internet, normy, katalogi, instrukcje, poradniki,
atesty, materiały informacyjne producentów.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie post

pów uczniów powinno odbywa

przez cały

czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie okre

lonych

kryteriów.

Wiadomo

ci niezb

dne do realizacji zada

praktycznych, mog

sprawdzane za pomoc

testów osi

gni

ęć

szkolnych. Zadania w te

cie

mog

otwarte lub zamkni

te. Umiej

tno

ci praktyczne proponuje si

sprawdza

poprzez obserwacj

czynno

ci, wykonywanych przez

uczniów podczas realizacji

wicze

oraz stosowanie sprawdzianów

praktycznych z zadaniami typu próba pracy.

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

organizacj

stanowiska pracy do wykonywania prac monta

owych

i justerskich,

−

dobór narz

dzi i przyrz

dów do monta

u i justowania sprz

optoelektronicznego,

−

posługiwanie si

przyrz

dami pomiarowymi i justerskimi,

−

dokładno

ść

i estetyk

wykonania monta

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy podczas

wykonywania monta

u i justowania sprz

tu optoelektronicznego.

Kontrol

poprawno

ci wykonywania

wicze

nale

y prowadzi

w trakcie realizacji i po ich zako

czeniu. Ucze

powinien samodzielnie

sprawdza

wyniki swojej pracy według przygotowanego przez

nauczyciela arkusza post

pów. Nauczyciel dokonuje kontroli i oceny

wykonania zadania według tego samego arkusza.

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów po zrealizowaniu programu

jednostki modułowej, nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich stosowanych

przez nauczyciela metod sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów oraz poziom

wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 731[04].Z3
Ocena jako

ci wyrobów optycznych

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

organizowa

stanowisko do pomiarów i oceny wyrobów optycznych,

−

ocenia

jako

ść

materiałów optycznych,

−

dokonywa

pomiarów

parametrów

optycznych

materiałów,

stosowanych do wyrobu elementów optycznych,

−

dokonywa

pomiarów parametrów geometrycznych elementów

optycznych,

−

dokonywa

pomiarów

parametrów

optycznych

elementów

optycznych,

−

dokonywa

pomiarów

podstawowych

parametrów

sprz

optycznego,

−

kontrolowa

jako

ść

przyrz

dów optycznych i optoelektronicznych,

−

ocenia

jako

ść

wykonanych prac,

−

stosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

731[04].Z3.01

Dokonywanie pomiarów elementów optycznych

731[04].Z3.02

Dokonywanie pomiarów zespołów optycznych

731[04].Z3.03

Sprawdzanie sprz

tu optycznego

i optoelektronicznego

Razem

144

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Bartkowska J.: Optyka i korekcja wad wzroku. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, 1996
Chalecki J.: Przyrz

dy optyczne. WNT, Warszawa 1979

Figurski J., Symela K. (red.): Eksperyment pedagogiczny. Modułowe
programy nauczania w kształceniu zawodowym. Model ujednoliconego
egzaminu

zawodowego.

Ministerstwo

Edukacji

Narodowej

–

Departament

Edukacji

dla

Rynku

Pracy,

Instytut

Technologii

Eksploatacji, Radom 2001
Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. Wydawnictwo
Przemysłu Lekkiego i Spo

ywczego, Warszawa 1966

Jeruszka U., Niemierko B. (red.): Zastosowanie pomiaru sprawdzaj

cego

w kształceniu zawodowym. Materiały z seminarium. Ministerstwo
Edukacji

Narodowej.

Departament

Kształcenia

Zawodowego

i Ustawicznego, Warszawa 1997
Jó

wicki R.: Optyka Instrumentalna. WNT, Warszawa 1970

Krajowy standard kwalifikacji zawodowych dla zawodu: Optyk mechanik
(731103). MPiPS, Warszawa 2006
Krawcow J.A., Orłow J.I.: Optyka geometryczna o

rodków jednorodnych.

WNT, Warszawa 1993
Legun Z.: Technologia elementów optycznych. WNT, Warszawa 1982
Meyer – Arendt J.R.: Wst

p do optyki. PWN, Warszawa 1977

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro
Koordynacji Kształcenia Kadr. Fundusz Współpracy, Warszawa 1997

731[04].Z4.01

Dokonywanie pomiarów

elementów optycznych

731[04].Z4.02

Dokonywanie pomiarów

zespołów optycznych

731[04].Z3

Ocena jako

ci wyrobów

optycznych

731[04].Z4.03

Sprawdzanie sprz

tu optycznego

i optoelektronicznego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Nowak J., Zaj

c M.: Optyka – kurs elementarny. Oficyna Wydawnicza

ski W. (red.): Konstrukcja przyrz

dów i urz

dze

precyzyjnych.

WNT, Warszawa 1996

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z3.01

Dokonywanie pomiarów elementów optycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

sklasyfikowa

parametry materiałów optycznych,

−

zastosowa

urz

dzenia do pomiarów parametrów materiałów

optycznych,

−

zorganizowa

stanowisko

pracy

dokonywania

pomiarów

elementów optycznych,

−

dokona

pomiarów współczynnika załamania

wiatła ró

nych

rodków,

−

dokona

pomiarów dwójłomno

ci szkła optycznego,

−

sprawdzi

smu

ysto

ść

szkła optycznego,

−

sprawdzi

cherzowato

ść

w szkle optycznym,

−

scharakteryzowa

budow

i zastosowanie urz

dze

do pomiarów

parametrów elementów optycznych,

−

dokona

pomiarów promienia krzywizny soczewki,

−

dokona

pomiarów mocy soczewki,

−

dokona

pomiarów ogniskowej soczewki,

−

skontrolowa

czysto

ść

optyczn

powierzchni elementów optycznych,

−

dokona

pomiarów ogniskowych soczewek,

−

sprawdzi

centralno

ść

i klinowato

ść

soczewek,

−

sprawdzi

płasko

ść

oraz klinowato

ść

płytek

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy podczas

wykonywania pomiarów elementów optycznych.

2. Materiał nauczania

Wła

ciwo

ci materiałów optycznych.

Pomiar współczynnika załamania

wiatła ró

nych o

rodków.

Pomiar dwójłomno

ci szkła optycznego.

Pomiar p

cherzowato

ci szkła optycznego.

Pomiar smu

ysto

ci szkła optycznego.

Parametry elementów optycznych.
Pomiar ogniskowych soczewek.
Pomiary promienia krzywizny soczewek.
Czysto

ść

optyczna powierzchni elementów optycznych.

Centralno

ść

i klinowato

ść

soczewek.

Płasko

ść

oraz klinowato

ść

płytek.

Przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy obowi

zuj

ce podczas

wykonywania pomiarów elementów optycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenia

•

Wykonywanie pomiaru ogniskowej na ławie optycznej.

•

Wykonywanie pomiaru współczynnika załamania

wiatła dla

okre

lonego o

rodka.

•

Wykonywanie pomiaru napr

ęż

szkła optycznego.

•

Wykonywanie pomiaru smu

ysto

ci szkła optycznego.

•

Wykonywanie pomiaru p

cherzowato

ci szkła optycznego.

•

Wykonywanie pomiaru promienia krzywizny na ławie optycznej.

•

Wykonywanie pomiaru promienia krzywizny sferometrem.

•

Wykonywanie pomiaru k

tów w pryzmacie.

•

Wykonywanie

pomiaru

wymiarów

zewn

trznych

elementów

optycznych.

•

Wykonywanie pomiaru płasko

ci i klinowato

ci płytek.

•

Sprawdzanie

jako

powierzchni

pomoc

sprawdzianu

interferencyjnego i interferometru.

rodki dydaktyczne

Ława optyczna z oprzyrz

dowaniem.

Szklane sprawdziany interferencyjne.
Interferometr Michelsona.
Sferometr.
Lupa Brinella, lupa 6

Plansze.
Zestawy elementów do pomiarów.
Katalogi materiałów optycznych.
Goniometr, Polaryskop.
Refraktometry.
Urz

dzenia do badania smu

ysto

ci i p

cherzowato

ci w szkle

optycznym.
Polskie Normy.
Zestawy materiałów do bada

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

wykonywania

pomiarów

parametrów

materiałów,

stosowanych w elementach optycznych oraz pomiarów podstawowych
parametrów elementów optycznych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej nale

y odwoływa

do wiedzy uczniów dotycz

cej wła

ciwo

ci materiałów, z jakich s

wykonywane elementy optyczne oraz zasad pomiarów elementów
optycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W procesie nauczania – uczenia si

wskazane jest stosowanie

nast

puj

cych metod nauczania: pokazu z instrukta

em, tekstu

przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y zapozna

uczniów z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy obowi

zuj

cymi

podczas wykonywania pomiarów.

Szczególn

uwag

nale

y zwraca

na wła

ciwy dobór przyrz

dów

pomiarowych, zasady posługiwania si

nimi oraz dokładno

ść

wykonywania pomiarów.

Zaj

cia nale

y prowadzi

w pracowni optyczno-technologicznej,

wyposa

onej w sprz

t optyczny, przyrz

dy pomiarowe, katalogi, normy,

instrukcje.

wiczenia nale

y wykonywa

w grupach do 15 osób, w miar

potrzeb, z podziałem na zespoły 2 – 4 osobowe. Ka

dy ucze

powinien

mie

liwo

ść

samodzielnego wykonywania pomiarów.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

podstawie okre

lonych kryteriów i dostarcza

informacji, dotycz

cych

zakresu

stopnia

opanowania

umiej

tno

okre

lonych

w szczegółowych celach kształcenia.

Wskazane

jest

stosowanie

nast

puj

cych

metod

oceniania:

sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów osi

gni

ęć

szkolnych oraz

obserwacji czynno

ci uczniów wykonywanych podczas

wicze

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

dobór przyrz

dów pomiarowych,

−

posługiwanie si

przyrz

dami pomiarowymi,

−

interpretacj

wyników pomiarów,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpo

arowej podczas wykonywania pomiarów.

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów po zrealizowaniu programu

jednostki modułowej, nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich stosowanych

przez nauczyciela metod sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów oraz poziom

wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z3.02
Dokonywanie pomiarów zespołów optycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

zorganizowa

stanowisko pracy do dokonywania pomiarów zespołów

optycznych,

−

okre

parametry zespołów optycznych,

−

posłu

optycznymi przyrz

dami pomiarowymi i kontrolnymi,

−

posłu

ław

optyczn

−

sprawdzi

paracentryczno

ść

parafokalno

ść

obiektywów

mikroskopowych,

−

sprawdzi

apertur

obiektywu,

−

okre

rodzaje aberracji układów optycznych,

−

zbada

aberracje obiektywów,

−

okre

wła

ciwo

ci obiektywów fotograficznych,

−

skontrolowa

parametry obiektywów fotograficznych,

−

skorzysta

z norm oraz instrukcji podczas wykonywania pomiarów,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska podczas dokonywania

pomiarów.

2. Materiał nauczania

Parametry zespołów optycznych.
Optyczne przyrz

dy pomiarowe i kontrolne.

Paracentryczno

ść

i parafokalno

ść

obiektywów mikroskopowych.

Apertura obiektywu mikroskopowego.
Rodzaje aberracji wyst

puj

cych w zespołach optycznych.

Parametry obiektywów fotograficznych.
Badanie aberracji w układach optycznych.

wiczenia

•

Sprawdzanie paracentryczno

ci i parafokalno

ci obiektywów.

•

Badanie aberracji układów optycznych.

•

Testowanie zdolno

ci rozdzielczej obiektywu fotograficznego.

•

Wykonywanie pomiaru apertury obiektywu mikroskopowego.

rodki dydaktyczne

Instrukcje do

wicze

Polskie Normy.
Ława optyczna z oprzyrz

dowaniem.

Kolimator z zestawem testów do badania zdolno

ci rozdzielczej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Liczba, wzór Test Abbego.
Lupa Brinella, lupa 6

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci wykonywania pomiarów podstawowych parametrów

zespołów optycznych. Podczas realizacji programu nauczania jednostki
modułowej nale

y wykorzysta

wiedz

uczniów dotycz

zasad

dokonywania pomiarów zespołów optycznych.

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej wymaga

stosowania ró

nych metod nauczania, a w szczególno

ci: pokazu

z instrukta

em, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y zapozna

uczniów z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska obowi

zuj

cymi podczas wykonywania pomiarów, zwraca

uwag

wła

ciwy

dobór

przyrz

dów

pomiarowych,

zasady

posługiwania si

nimi oraz dokładno

ść

wykonywania pomiarów.

Zamieszczone

programie

wiczenia

stanowi

propozycj

nauczyciel mo

e opracowa

inne

wiczenia mo

liwe do wykonania

w warunkach szkoły. Dobieraj

wiczenia nale

y kierowa

umiej

tno

ciami, jakie uczniowie wcze

niej nabyli podczas realizacji

tre

ci programowych.

Zaj

cia nale

y prowadzi

w pracowni optyczno-technologicznej,

wyposa

onej w sprz

t optyczny, przyrz

dy pomiarowe, katalogi, normy,

instrukcje.

wiczenia nale

y wykonywa

w grupach do 15 osób, w miar

potrzeb, z podziałem na zespoły 2–4 osobowe. Ka

dy ucze

powinien

mie

liwo

ść

samodzielnego wykonania pomiarów.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

gni

ęć

uczniów powinno dostarczy

informacji

dotycz

cych zakresu i stopnia opanowania umiej

tno

ci okre

lonych

w celach kształcenia. Ocenianie powinno odbywa

przez cały czas

realizacji jednostki modułowej, na podstawie kryteriów przedstawionych
na pocz

tkowych zaj

ciach.

Wiadomo

ci teoretyczne niezb

dne do realizacji zada

praktycznych

mog

sprawdzane za pomoc

testów osi

gni

ęć

szkolnych. Zadania

w te

cie mog

otwarte lub zamkni

te.

Wskazane jest stosowanie ró

norodnych metod oceniania, jak:

sprawdziany ustne i pisemne, testy osi

gni

ęć

szkolnych, umiej

tno

praktyczne proponuje si

sprawdza

poprzez obserwacj

czynno

ci,

wykonywanych

podczas

realizacji

wicze

oraz

stosowanie

sprawdzianów praktycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

organizacj

stanowiska pracy do wykonywania pomiarów zespołów

optycznych,

−

dobór przyrz

dów pomiarowych,

−

posługiwanie si

przyrz

dami pomiarowymi,

−

interpretacj

wyników pomiarów,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz

ochrony

przeciwpo

arowej

ochrony

rodowiska

podczas

wykonywania pomiarów.
W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów po zrealizowaniu programu

jednostki modułowej, nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich stosowanych

przez nauczyciela metod sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów oraz poziom

wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z3.03

Sprawdzanie sprz

tu optycznego

i optoelektronicznego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

zorganizowa

stanowisko pracy do dokonywania pomiarów sprz

optycznego i optoelektronicznego,

−

okre

parametry sprz

tu optycznego i optoelektronicznego,

−

posłu

optycznymi przyrz

dami pomiarowymi i kontrolnymi,

−

dobra

metody pomiarów parametrów sprz

tu optycznego,

−

wykona

pomiary parametrów sprz

tu optycznego,

−

posłu

ław

optyczn

−

sprawdzi

zdolno

ść

rozdzielcz

sprz

tu optycznego,

−

sprawdzi

zdolno

ść

sprz

tu optycznego do powi

kszania obrazu,

−

dokona

pomiarów pola widzenia,

−

sprawdzi

równoległo

ść

zek wychodz

cych z okularów,

−

sprawdzi

wzajemne skr

cenie obrazu w przyrz

dach dwuocznych,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska podczas wykonywania

pomiarów.

2. Materiał nauczania

Parametry sprz

tu optycznego i optoelektronicznego.

Przyrz

dy kontrolno-pomiarowe do sprawdzania sprz

tu optycznego

i optoelektronicznego.
Metody sprawdzania parametrów kompletnego sprz

tu optycznego.

wiczenia

•

Sprawdzanie zdolno

ci rozdzielczej sprz

tu optycznego.

•

Sprawdzanie zdolno

ci sprz

tu optycznego do powi

kszania obrazu.

•

Wykonywanie pomiaru pola widzenia w sprz

cie optycznym

i optoelektronicznym.

•

Sprawdzanie równoległo

ci wi

zek wychodz

cych z okularów.

•

Sprawdzanie wzajemnego skr

cenia obrazu w sprz

cie optycznym

i optoelektronicznym.

rodki dydaktyczne

Instrukcje stanowiskowe.
Polskie Normy.
Ława optyczna z oprzyrz

dowaniem.

Kolimator z zestawem testów do badania zdolno

ci rozdzielczej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Mikroskop pomiarowy.
Przyrz

d do sprawdzania skr

cenia obrazu.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci wykonywania pomiarów podstawowych parametrów sprz

optycznego i optoelektronicznego.

Realizacja programu nauczania jednostki modułowej wymaga

stosowania ró

nych metod nauczania, a w szczególno

ci pokazu

z instrukta

em, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y zapozna

uczniów z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska. Podczas wykonywania pomiarów nale

y zwraca

uwag

wła

ciwy dobór przyrz

dów pomiarowych, zasady posługiwania si

nimi

oraz dokładno

ść

wykonywania pomiarów.

Zamieszczone

programie

wiczenia

stanowi

propozycj

nauczyciel mo

e opracowa

inne

wiczenia mo

liwe do wykonania

w warunkach szkoły.

Zaj

cia nale

y prowadzi

w pracowni optyczno-technologicznej,

wyposa

onej w sprz

t optyczny, przyrz

dy pomiarowe, katalogi, normy,

instrukcje.

wiczenia nale

y wykonywa

w grupach do 15 osób, z podziałem na

zespoły 2–4 osobowe. Ka

dy ucze

powinien mie

liwo

ść

samodzielnego wykonania pomiarów.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

gni

ęć

uczniów powinno dostarczy

informacji,

dotycz

cych zakresu i stopnia opanowania umiej

tno

ci okre

lonych

w celach kształcenia. Ocenianie powinno odbywa

przez cały czas

realizacji jednostki modułowej, na podstawie kryteriów przedstawionych
na pocz

tkowych zaj

ciach.

Wskazane jest stosowanie ró

norodnych metod oceniania, jak:

sprawdziany ustne i pisemne, testy osi

gni

ęć

szkolnych. Umiej

tno

praktyczne proponuje si

sprawdza

poprzez obserwacj

czynno

ci,

wykonywanych

podczas

realizacji

wicze

oraz

stosowanie

sprawdzianów praktycznych.

Wiadomo

ci teoretyczne niezb

dne do realizacji zada

praktycznych

mog

sprawdzane za pomoc

testów osi

gni

ęć

szkolnych. Zadania

w te

cie mog

otwarte lub zamkni

te.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

organizacj

stanowiska pracy do wykonywania pomiarów sprz

optycznego i optoelektronicznego,

−

dobór przyrz

dów pomiarowych,

−

posługiwanie si

przyrz

dami pomiarowymi,

−

interpretacj

wyników pomiarów,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz

ochrony

przeciwpo

arowej

ochrony

rodowiska

podczas

wykonywania pomiarów.
W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów po zrealizowaniu programu

jednostki modułowej, nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich stosowanych

przez nauczyciela metod sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów oraz poziom

wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 731[04].Z4
Technologia napraw sprz

tu optycznego

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

okre

rodzaje usług w zakładzie optycznym,

−

okre

formy obsługi klienta,

−

dokonywa

analizy

wiadczenia usług optycznych,

−

posługiwa

dokumentacj

serwisow

−

organizowa

stanowisko pracy do napraw sprz

tu optycznego,

−

okre

podstawowe zasady eksploatacji typowych przyrz

dów

optycznych,

−

diagnozowa

stan przyrz

dów optycznych,

−

dokonywa

napraw sprz

tu optycznego i optoelektronicznego,

−

konserwowa

sprz

t optyczny i optoelektroniczny,

−

sprawdza

jako

ść

wykonanej naprawy,

−

stosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska podczas dokonywania

pomiarów.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

731[04].Z4.01

Diagnozowanie uszkodze

sprz

optycznego i optoelektronicznego

110

731[04].Z4.02

Naprawa sprz

tu optycznego

150

731[04].Z4.03

Prowadzenie działalno

ci usługowej

Razem

324

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Bartkowska J.: Optyka i korekcja wad wzroku. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, 1996
Chalecki J.: Przyrz

dy optyczne. WNT, Warszawa 1979

Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. Wydawnictwo
Przemysłu Lekkiego i Spo

ywczego, Warszawa 1966

Jó

wicki R.: Optyka Instrumentalna. WNT, Warszawa 1970

Krajowy standard kwalifikacji zawodowych dla zawodu: Optyk mechanik
(731103). MPiPS, Warszawa 2006
Krawcow J.A., Orłow J.I: Optyka geometryczna o

rodków jednorodnych.

WNT, Warszawa 1993
Legun Z.: Technologia elementów optycznych. WNT, Warszawa 1982
Meyer – Arendt J.R: Wst

p do optyki. PWN, Warszawa 1977

Pluta M.: Mikroskopia optyczna. PWN, Warszawa 1982
Sojecki A.: Optyka. WSiP, Warszawa 1997
Tryli

ski W. (red.): Konstrukcja przyrz

dów i urz

dze

precyzyjnych.

WNT, Warszawa 1996

Wykaz literatury nale

y aktualizowa

w miar

ukazywania si

nowych

pozycji wydawniczych.

731[04].Z4.01

Diagnozowanie uszkodze

sprz

tu optycznego

i optoelektronicznego

731[04].Z4.02

Naprawa sprz

tu optycznego

731[05].Z4

Technologia napraw

sprz

tu optycznego

731[04].Z4.03

Prowadzenie działalno

usługowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z4.01
Diagnozowanie uszkodze

sprz

tu optycznego

i optoelektronicznego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

zorganizowa

stanowisko pracy do przeprowadzania diagnozy stanu

sprz

tu optycznego i optoelektronicznego,

−

okre

nieprawidłowo

ci w działaniu przyrz

dów optycznych,

−

okre

rodzaj i miejsce uszkodzenia w przyrz

dach optycznych na

podstawie obserwacji i objawów,

−

dobra

optyczne przyrz

dy pomiarowe i przyrz

dy justerskie,

−

zastosowa

optyczne przyrz

dy pomiarowe i przyrz

dy justerskie,

−

wyja

zasad

działania i u

ytkowania kolimatorów,

−

zastosowa

kolimatory do diagnozy sprz

tu optycznego,

−

zinterpretowa

wyniki

obserwacji

pomiarów

podczas

przeprowadzania diagnozy uszkodze

sprz

tu optycznego,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska podczas diagnozowania

uszkodze

sprz

tu optycznego i optoelektronicznego.

2. Materiał nauczania

Nieprawidłowo

ci w działaniu optycznych przyrz

dów pomiarowych.

Zasada działania i obsługa dynametru Czapskiego, dynametru
Ramsdena i lunetki dioptryjnej.
Rodzaje kolimatorów.

wiczenia

•

Sprawdzanie parametrów wybranego sprz

tu optycznego.

•

Sprawdzanie działania sprz

tu optycznego.

•

Identyfikowanie uszkodze

sprz

tu optycznego i optoelektronicznego.

rodki dydaktyczne

Instrukcje stanowiskowe.
Instrukcje monta

owe.

Polskie Normy.
Ława optyczna z oprzyrz

dowaniem.

Kolimator z zestawem testów do badania zdolno

ci rozdzielczej.

Mikroskop pomiarowy.
Dynametr Czapskiego. Dynametr Ramsdena.
Lunetka dioptryjna.
Przyrz

d do sprawdzania skr

cenia obrazu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

diagnozowania

uszkodze

sprz

optycznego

i optoelektronicznego.

Podczas realizacji programu nauczania jednostki modułowej nale

wykorzystywa

wiedz

uczniów dotycz

działania sprz

tu optycznego

oraz posługiwania si

dokumentacj

techniczn

W procesie nauczania-uczenia si

wskazane jest stosowanie

nast

puj

cych metod nauczania, wykładu informacyjnego, pokazu

z obja

nieniem, pokazu z instrukta

em, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y zapozna

uczniów z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy obowi

zuj

cymi

podczas

diagnozowania

uszkodze

sprz

optycznego

i optoelektronicznego, zwraca

uwag

na wła

ciwy dobór przyrz

dów do

diagnozowania uszkodze

oraz zasady posługiwania si

nimi.

Zamieszczone

programie

wiczenia

stanowi

propozycj

nauczyciel mo

e opracowa

inne

wiczenia mo

liwe do wykonania

w warunkach szkoły.

wiczenia nale

y wykonywa

w grupach do 15 osób, z podziałem na

zespoły 2–4 osobowe. Ka

dy ucze

powinien mie

liwo

ść

samodzielnego wykonania pomiarów.

Zaj

cia nale

y prowadzi

w pracowni optyczno-technologicznej,

wyposa

onej w sprz

t optyczny, przyrz

dy pomiarowe, katalogi, normy,

instrukcje.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno dostarczy

informacji dotycz

cych zakresu i stopnia opanowania umiej

tno

okre

lonych w celach kształcenia. Powinno odbywa

przez cały czas

realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie okre

lonych

kryteriów.

Wskazane

jest

stosowanie

nast

puj

cych

metod

oceniania:

sprawdziany ustne i pisemne, testy osi

gni

ęć

szkolnych. Wiadomo

teoretyczne niezb

dne do realizacji zada

praktycznych mog

sprawdzane za pomoc

testów osi

gni

ęć

szkolnych. Zadania w te

cie

mog

otwarte lub zamkni

te.

Umiej

tno

praktyczne

proponuje

sprawdza

poprzez

obserwacj

czynno

ci, wykonywanych przez uczniów podczas realizacji

wicze

oraz stosowanie sprawdzianów praktycznych.

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

organizacj

stanowiska pracy do diagnozowania uszkodze

sprz

optycznego i optoelektronicznego,

−

dobór sprz

tu diagnostycznego,

−

posługiwanie si

sprz

tem diagnostycznym,

−

interpretacj

wyników

obserwacji

pomiarów

podczas

przeprowadzania diagnozy uszkodze

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz

ochrony

przeciwpo

arowej

ochrony

rodowiska

podczas

wykonywania pomiarów.
W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów po zrealizowaniu programu

jednostki modułowej, nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich stosowanych

przez nauczyciela metod sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów oraz poziom

wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jednostka modułowa 731[04].Z4.02
Naprawa sprz

tu optycznego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

przygotowa

stanowisko pracy do wykonywania prac demonta

owych

i monta

owych oraz naprawy sprz

tu optycznego,

−

wykona

demonta

sprz

tu optycznego z zachowaniem zasad

bezpiecze

stwa i higieny pracy,

−

wykona

demonta

uszkodzonego zespołu sprz

tu optycznego,

−

dobra

metody naprawy sprz

tu optycznego,

−

oszacowa

koszt naprawy sprz

tu optycznego,

−

okre

kolejno

ść

wykonywanych

czynno

przy

wymianie

uszkodzonych b

ytych elementów lub zespołów,

−

wykona

prace zwi

zane z napraw

sprz

tu optycznego,

−

przygotowa

elementy i zespoły do wymiany,

−

dokona

wymiany uszkodzonego elementu,

−

dokona

wymiany uszkodzonego zespołu,

−

oczy

przyrz

dy i urz

dzenia po naprawie,

−

okre

kolejno

ść

wykonywanych czynno

ci podczas monta

sprz

tu po naprawie,

−

dobra

narz

dzia i przyrz

dy pomiarowo-kontrolne do ponownego

monta

−

wykona

prace monta

owe sprz

tu optycznego,

−

przeprowadzi

regulacj

i justowanie naprawianego sprz

tu,

−

sprawdzi

parametry działania

sprz

tu optycznego,

−

zabezpieczy

sprz

t przed wilgoci

−

okre

koszt usługi,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska podczas naprawy sprz

optycznego i optoelektronicznego.

2. Materiał nauczania

Sposoby przeprowadzania demonta

u sprz

tu optycznego.

Metody naprawy sprz

tu optycznego.

Kolejno

ść

wykonywanych

czynno

przy

demonta

sprz

optycznego.
Szacowanie kosztów naprawy sprz

tu optycznego.

Mycie i czyszczenie, zabezpieczanie przed wilgoci

elementów

i zespołów optycznych i mechanicznych.
Czynno

ci wykonywane podczas wymiany uszkodzonych b

ytych

elementów lub zespołów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

100

Kolejno

ść

wykonywanych czynno

ci przy monta

u sprz

tu optycznego

po naprawie.
Monta

sprz

tu po naprawie.

Wycena kosztów usługi.
Bezpiecze

stwo i higiena pracy podczas demonta

u, naprawy i monta

sprz

tu optycznego.

wiczenia

•

Demontowanie uszkodzonego zespołu w sprz

cie optycznym.

•

Demontowanie uszkodzonego sprz

tu optycznego.

•

Szacowanie kosztu naprawy sprz

tu optycznego.

•

Dokonywanie wymiany zespołu mikro-makro w mikroskopie.

•

Dokonywanie

wymiany

płytek

ogniskowych

lunecie

autokolimacyjnej.

•

Dokonywanie wymiany pryzmatu w lornetce pryzmatycznej.

•

Dokonywanie wymiany migawki w aparacie fotograficznym.

•

Montowanie naprawianego sprz

tu.

•

Regulowanie sprz

tu optycznego o naprawie.

•

Justowanie sprz

tu optycznego po naprawie.

•

Sprawdzanie działania naprawionego sprz

tu.

•

Sprawdzanie parametrów sprz

tu optycznego po naprawie.

•

Obliczanie kosztów wykonanej usługi.

rodki dydaktyczne

Instrukcje stanowiskowe i monta

owe.

Polskie Normy.
Ława optyczna z oprzyrz

dowaniem.

Kolimator z zestawem testów do badania zdolno

ci rozdzielczej.

Mikroskop pomiarowy.
Dynametr Czapskiego.
Dynametr Ramsdena.
Lunetka dioptryjna.
Przyrz

d do sprawdzania skr

cenia obrazu.

Komplet narz

dzi monterskich.

Sprz

t optyczny.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

tno

ci wykonywania demonta

u, usuwania usterek oraz monta

sprz

tu optycznego po wykonaniu naprawy.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej nale

y wykorzysta

wiedz

uczniów dotycz

działania sprz

tu optycznego oraz

posługiwania si

dokumentacj

techniczn

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

101

W procesie nauczania-uczenia si

wskazane jest stosowanie

nast

puj

cych metod nauczania, wykładu informacyjnego, pokazu

z obja

nieniem, pokazu z instrukta

em, tekstu przewodniego oraz

wicze

praktycznych.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y zapozna

uczniów z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy obowi

zuj

cymi

podczas wykonywania naprawy sprz

tu optycznego, zwraca

uwag

wła

ciwy dobór narz

dzi do monta

u i demonta

u oraz sposób

posługiwania si

nimi oraz kolejno

ść

wykonywanych czynno

ci.

wiczenia nale

y wykonywa

w grupach do 15 osób, z podziałem na

zespoły 2–4 osobowe. Ka

dy ucze

powinien mie

liwo

ść

samodzielnego wykonania zada

Zaj

cia nale

y prowadzi

w pracowni optyczno-technologicznej,

wyposa

onej w sprz

t optyczny, przyrz

dy pomiarowe, katalogi, normy,

instrukcje.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno dostarczy

informacji dotycz

cych zakresu i stopnia opanowania umiej

tno

okre

lonych w celach kształcenia. Powinno odbywa

przez cały czas

realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie kryteriów
przedstawionych na pocz

tku zaj

ęć

Wskazane

jest

stosowanie

nast

puj

cych

metod

oceniania:

sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz testów osi

gni

ęć

szkolnych.

Wiadomo

ci teoretyczne niezb

dne do realizacji zada

praktycznych

mog

sprawdzane za pomoc

testów osi

gni

ęć

szkolnych. Zadania

w te

cie mog

otwarte lub zamkni

te.

Umiej

tno

praktyczne

proponuje

sprawdza

poprzez

obserwacj

czynno

ci, wykonywanych podczas realizacji

wicze

oraz

stosowanie sprawdzianów praktycznych.

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−

organizacj

stanowiska pracy do wykonania naprawy sprz

optycznego,

−

dobieranie metody naprawy sprz

tu optycznego,

−

dobór sprz

tu do monta

u i demonta

u sprz

tu optycznego,

−

posługiwanie si

sprz

tem podczas naprawy,

−

wykonanie naprawy sprz

tu optycznego,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

102

W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów po zrealizowaniu programu

nauczania jednostki modułowej, nale

y uwzgl

dni

wyniki wszystkich

stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osi

gni

ęć

uczniów

oraz poziom wykonania

wicze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

103

Jednostka modułowa 731[04].Z4.03
Prowadzenie działalno

ci usługowej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−

wyja

podstawowe poj

cia z zakresu gospodarki rynkowej,

−

scharakteryzowa

usługi wykonywane w zakładzie optycznym,

−

dokona

klasyfikacji usług,

−

okre

formy obsługi klienta,

−

zastosowa

zasady etyki zawodowej,

−

okre

cechy sprzedawcy,

−

zastosowa

prawa klienta,

−

zastosowa

zasady reklamacji,

−

zaplanowa

działalno

ść

usługow

zakładu optycznego,

−

okre

lokalizacj

zakładu optycznego,

−

opracowa

ofert

usługow

−

zastosowa

techniki komputerowe w planowaniu i prowadzeniu

działalno

ci gospodarczej,

−

oceni

jako

ść

wiadczonych usług,

−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej i ochrony

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Podstawowe poj

cia z zakresu gospodarki rynkowej.

Charakterystyka usług w zakładach optycznych.
Klasyfikacja usług.
Formy obsługi klienta.
Zasady etyki zawodowej.
Prawa klienta.
Reklamacje klientów.
Cechy sprzedawcy.
Analiza działalno

ci usługowej.

Planowanie działalno

ci usługowej zakładu optycznego.

Lokalizacja zakładów usługowych.
Oferty usługowe.
Analiza procesu

wiadczenia usług.

Techniki komputerowe w prowadzeniu działalno

ci gospodarczej.

Ocena jako

ci usług.

wiczenia

•

Sporz

dzanie planu działalno

ci zakładu optycznego.

•

Okre

lanie cech sprzedawcy.

•

Analizowanie praw klienta w zakładzie optycznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

104

•

Sporz

dzanie protokołu reklamacji.

•

Opracowywanie projektu reklamy zakładu optycznego.

•

Przeprowadzenie rozmowy kwalifikacyjnej z kandydatem do pracy
(symulacja).

rodki dydaktyczne

Teksty przewodnie do

wicze

Tablice pogl

dowe.

Dzienniki ustaw.
Foliogramy, filmy dydaktyczne obrazuj

ce prac

zakładu usług

optycznych.
Przykładowe plany biznesowe.
Stanowiska komputerowe z oprogramowaniem.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tre

ci dotycz

ce prowadzenia

działalno

ci usługowej w zakładach optycznych i serwisach naprawy

sprz

tu optycznego i optoelektronicznego.

Realizacja programu jednostki modułowej wymaga stosowania

nast

puj

cych metod nauczania: pogadanki dydaktycznej, pokazu

z obja

nieniem oraz

wicze

praktycznych.

Podczas realizacji programu nauczania jednostki modułowej nale

wykorzysta

wiedz

uczniów zdobyt

podczas realizacji programu

nauczania „Podstaw przedsi

biorczo

ci” oraz umiej

tno

ci posługiwania

technikami komputerowymi.
Zaj

cia nale

y prowadzi

w pracowni komputerowej i rysunku

technicznego. Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

zapozna

uczniów z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz

ochrony

rodowiska obowi

zuj

cymi podczas pracy w pracowni

komputerowej.

wiczenia nale

y prowadzi

w grupach do 15 osób.

Zamieszczone

programie

wiczenia

stanowi

propozycj

nauczyciel mo

e opracowa

inne

wiczenia mo

liwe do wykonania

w warunkach szkoły.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej.

Osi

gni

cia uczniów proponuje si

sprawdza

na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych,

−

sprawdzianów pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

105

Podczas sprawdzianów ustnych nale

y sprawdza

umiej

tno

operowania zdobyt

wiedz

, zwraca

uwag

na merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi uczniów, wła

ciwe stosowanie poj

ęć

technicznych oraz

poprawno

ść

wnioskowania.

Ocena osi

gni

ęć

szkolnych powinna aktywizowa

i mobilizowa

pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela.

Proces oceniania powinien by

realizowany według ustalonych

i przyj

tych kryteriów, zgodnie z obowi

zuj

skal

ocen.

Obserwuj

c czynno

ci ucznia i dokonuj

c oceny jego pracy

szczególn

uwag

nale

y zwraca

na:

−−−−

posługiwanie si

terminologi

dotycz

działalno

ci gospodarczej,

−−−−

korzystanie z ró

nych

ródeł informacji,

−−−−

organizowanie pracy,

−−−−

sporz

dzanie dokumentacji zwi

zanej z podejmowaniem i prowadzeniem

działalno

ci gospodarczej,

−−−−

planowanie działalno

ci przedsi

biorstwa,

−−−−

staranno

ść

, dokładno

ść

, poprawno

ść

oraz czas wykonania zadania,

−−−−

samodzielno

ść

pracy ucznia,

−

wyszukiwanie i przetwarzanie danych dotycz

cych działalno

zakładu optycznego.
W ocenie ko

cowej osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dni

wyniki

wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania
osi

gni

ęć

uczniów.

Document Outline

optyk-mech.pdf
OPTYK-MECHANIK.pdf

00 Program nauki Optyk mechanik 731 04

Document Outline