10 OdwzorowanieQuasi Stereograficzne

background image

1

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

2

0

1

1

­0

1

­0

1

ƒ

podstawowe informacje

ƒ

funkcje odwzorowawcze jako funkcje wielkości B

0

, b, l

ƒ

funkcje odwzorowawcze jako funkcje wielkości B

0

, u, s

ƒ

funkcje odwzorowania odwrotnego

ƒ

zbieżność południków

ƒ

elementarne skale długości i pól

ƒ

redukowanie długości i kierunków

1/26

ƒ

1922 – L. Roussilhe przedstawia podstawy odwzorowania 
na Zgromadzeniu Ogólnym Międzynarodowej Unii 
Geodezji i Geofizyki

ƒ

1928 – prof. Lucjan Grabowski publikuje własny 
przejrzysty algorytm tego odwzorowania w pracy „O 
odwzorowaniach płaskich wiernokątnych elipsoidy 
obrotowej” 

ƒ

1932 – F. Biernacki i J. Słomczyński dostosowują 
parametry odwzorowania do warunków polskich 
(elipsoida Bessela, punkt główny 

P

0

(B

0

= 52°, L

0

= 22°), m

0

= 0,9995

)

ƒ

pełna polska nazwa: Odwzorowanie quasi-

stereograficzne Wojskowego Instytutu Geograficznego

2

0

1

1

­0

1

­0

1

2/26

background image

2

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

ƒ

odwzorowanie quasi­stereograficzne to 
odwzorowanie azymutalne, ukośne, równokątne 
(konforemne) elipsoidy obrotowej 

ƒ

odpowiada ono stereograficznemu 
odwzorowaniu sfery o promieniu

ƒ

niewielkie zniekształcenia w pobliżu punktu 
głównego odwzorowania, który odpowiada 
punktowi styczności płaszczyzny i sfery w 
odwzorowaniu stereograficznym

ƒ

najlepiej nadaje się do przedstawiania obszarów, 
których granice maja kształt zbliżony do okręgu

2

0

1

1

­0

1

­0

1

3/26

0

0

0

N

M

R

ƒ

Siatka geograficzna odwzorowuje się na płaszczyźnie jako 
zespół krzywych mało różniących się od łuków kół

ƒ

w celu zmniejszenia bezwzględnej wartości zniekształceń 
liniowych w odwzorowaniu płaskim zmniejsza się 
promień 

R

o

kuli w pewnym niewielkim stosunku, zwanym 

stałą skali

ƒ

przy zastosowaniu tej stałej płaszczyzna odwzorowania 
staje się płaszczyzna sieczną co pozwala zmniejszyć do 
połowy bezwzględną wartość zniekształceń długości

ƒ

dla współczynnika kurczenia 

m

0

= 0,9995 

płaszczyzna 

przecina elipsoidę wzdłuż elipsy zbliżonej do okręgu koła 
o promieniu około 284 km od punktu głównego ­ na 
obwodzie koła nie ma zniekształceń długości, wewnątrz 
koła występuje skurczenie, a na zewnątrz koła 
rozciągnięcie obszaru podlegającego odwzorowaniu 

2

0

1

1

­0

1

­0

1

4/26

background image

3

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

ƒ

parametry układu:

ƒ

współrzędne punktu 
głównego

P

0

(B

, L

0

)

ƒ

skala długości w 
punkcie głównym, 
zwana 
współczynnikiem 
kurczenia 

m

0

2

0

1

1

­0

1

­0

1

5/26

ƒ

punkt główny odwzorowania powinien znajdować 
się w pobliżu punktu środkowego 
odwzorowywanego obszaru

ƒ

południk przechodzący przez punkt główny 

P

zwany jest południkiem środkowym lub 
południkiem osiowym

ƒ

zastosowanie:

ƒ

w okresie międzywojennym do map topograficznych w 
skalach od 1: 10 000 do 1 : 1 000 000

ƒ

układ 1965 ( 4 z 5 stref)

ƒ

układ GUGiK 80 – mapy Polski w skalach 1 : 100 000 i 
1 : 500 000

2

0

1

1

­0

1

­0

1

6/26

background image

4

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

ƒ

układ współrzędnych płaskich:

ƒ

początek układu znajduje się w 

ƒ

oś 

x

ƒ

oś 

y

2

0

1

1

­0

1

­0

1

ƒ

południk środkowy jest stereograficznym rzutem 
łuku południka od 

B

0

do 

B

ƒ

południk środkowy odwzorowuje się jako 
odcinek linii prostej, odcięte na południku 

ƒ

s –

ƒ

głównego P

0

do punktu P

2

0

1

1

­0

1

­0

1

0

0

2

2

R

s

tg

R

x

m

background image

5

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

ƒ

funkcje odwzorowawcze można wyznaczyć na 
trzy sposoby:

ƒ

jako funkcje wielkości 

B

0

, b, l

ƒ

jako funkcje wielkości 

B

0

, u, s

ƒ

z wykorzystaniem odwzorowania Gaussa ­ Krügera

2

0

1

1

­0

1

­0

1

9/26

ƒ

z tw. o odwzorowaniach konforemnych:

ƒ

zależność między współrzędnymi płaskimi i 
izometrycznymi na sferze jest funkcją analityczną 
zmiennej zespolonej

q, l 

– elipsoidalne współrzędne izometryczne

ƒ

ponieważ dla 

q

0

= q(B

0

)

x = 0 

(bo  

P

0

(B

, L

0

jest 

środkiem zobrazowania)

2

0

1

1

­0

1

­0

1

10/26

)

(

)

(

il

q

f

z

f

iy

x

0

)

(

)

(

q

q

q

il

q

f

il

q

f

iy

x

'

'

»

»

¼

º

«

«

¬

ª

¸

¹

·

¨

©

§

¸

¹

·

¨

©

§

2

/

sin

1

sin

1

2

4

ln

e

B

e

B

e

B

tg

q

S

0

L

L

l

background image

6

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

ƒ

funkcję analityczną można rozwinąć w szereg 
potęgowy w otoczeniu punktu 

P

0

(q

, l = 0)

ƒ

po wykonaniu potęgowań i mnożeń, możliwe 
staje się rozdzielenie części rzeczywistej od 
części urojonej

2

0

1

1

­0

1

­0

1

11/26

...

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

)(

(

!

1

5

5

4

4

3

3

2

2

1

0

0

)

(

0

'

'

'

'

'

¦

f

il

q

d

il

q

d

il

q

d

il

q

d

il

q

d

P

P

P

f

n

iy

x

n

n

n

...

5

10

3

4

5

2

3

5

5

5

4

4

2

3

3

3

2

2

2

2

1

'

'

'

'

'

'

'

ql

d

l

q

d

q

d

l

d

ql

d

q

d

l

d

q

d

q

d

x

...

5

10

5

4

4

3

2

5

5

3

2

5

4

5

3

4

3

4

3

3

2

3

2

1

'

'

'

'

'

'

l

d

l

q

d

l

q

d

ql

d

l

q

d

l

d

l

q

d

ql

d

l

d

y

ƒ

współczynniki liczbowe 

d

n

wyznacza się 

różniczkując funkcję 

f

w kierunku południka 

środkowego

ƒ

x

m

­ współrzędna punktu leżącego na południku środkowym

ƒ

po rozwinięciu w szereg potęgowy

ƒ

s

jest zależne od 

Δq 

ƒ

Δq 

jest funkcją przyrostu 

b = B – B

0

można rozwinąć w szereg 

potęgowy 

2

0

1

1

­0

1

­0

1

12/26

¸¸

¹

·

¨¨

©

§

¸¸

¹

·

¨¨

©

§

n

m

n

n

n

n

dq

x

d

n

dq

f

d

n

d

!

1

!

1

0

0

2

2

R

s

tg

R

x

m

4

0

5

2

0

3

120

12

R

s

R

s

s

x

m

0

0

0

cos B

N

dq

ds

¸¸

¹

·

¨¨

©

§

'

5

5

4

4

3

3

2

2

1

b

c

b

c

b

c

b

c

b

c

q

0

!

1

¸¸

¹

·

¨¨

©

§

n

n

n

dB

q

d

n

c

background image

7

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

ƒ

ostatecznie

2

0

1

1

­0

1

­0

1

13/26

4

4

2

0

4

0

2

3

2

0

2

0

5

0

4

2

2

0

0

4

0

2

2

2

2

2

0

2

0

4

2

0

0

2

4

2

2

2

2

0

2

0

3

4

2

4

2

2

2

0

2

0

0

2

0

2

4

2

0

0

6

4

2

0

)

2

11

2

(

cos

48

1

)

1

(

cos

24

1

120

1

)

6

2

(

cos

24

1

)

6

2

3

(

cos

8

1

8

1

)

6

2

2

1

(

cos

4

1

)

42

9

6

4

1

(

12

1

cos

2

1

)

2

(

2

3

)

1

(

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

bl

t

t

B

N

l

b

t

B

N

b

N

l

t

t

B

N

l

b

t

B

N

b

t

N

bl

t

t

t

B

N

b

t

t

N

l

t

B

N

b

t

N

b

N

x

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

B

e

tgB

t

cos

'

K

ƒ

i

2

0

1

1

­0

1

­0

1

14/26

5

4

2

0

5

0

3

2

2

0

3

0

4

0

0

3

2

2

2

2

0

0

3

0

2

3

2

2

2

0

0

0

3

2

2

0

3

0

2

4

2

4

2

2

2

0

0

4

2

0

0

0

0

0

)

2

11

2

(

cos

240

1

)

7

2

(

cos

24

1

cos

24

1

)

4

2

(

cos

6

1

)

6

5

1

(

cos

12

1

)

2

1

(

cos

12

1

)

12

6

1

(

cos

4

1

)

1

(

cos

cos

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

l

t

t

B

N

l

b

t

B

N

l

b

B

N

bl

t

t

t

B

N

l

b

t

t

B

N

l

t

B

N

l

b

t

t

B

N

bl

t

B

N

l

B

N

y

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

B

e

tgB

t

cos

'

K

background image

8

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

ƒ

ale można uprościć

ƒ

współczynniki 

a

ij

oblicza się jednorazowo dla 

danego odwzorowania w sposób zbliżony do 
obliczeń w odwzorowaniu Gaussa­Krügera

2

0

1

1

­0

1

­0

1

15/26

5

50

3

2

32

31

30

4

14

3

13

2

12

11

10

4

41

40

2

3

23

2

22

21

20

5

05

4

04

3

03

2

02

01

l

a

l

b

a

b

a

a

l

b

a

b

a

b

a

b

a

a

y

l

b

a

a

l

b

a

b

a

b

a

a

b

a

b

a

b

a

b

a

b

a

x

ƒ

odwzorowanie quasi – stereograficzne 
jako funkcje wielkości 

B

0

, u, s 

prof. Grabowskiego)

ƒ

jednoznacznie parę liczb 

u, s 

sposób, że:

ƒ

u = lr = lNcosB

ƒ

– długość łuku południka środkowego, wg. 

wzoru 

s = f

1

b

+ f

2

b

+ f

3

b

+ …

2

0

1

1

­0

1

­0

1

16/26

background image

9

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

ƒ

współrzędne 

(x, y) 

można przedstawić jako funkcje 

(u, s)

ƒ

i rozwinąć w postaci szeregów potęgowych

2

0

1

1

­0

1

­0

1

17/26

5

50

3

3

33

2

32

31

30

4

14

3

13

2

12

11

10

4

41

40

2

3

23

2

22

21

20

5

05

4

04

3

03

2

02

01

00

)

(

u

w

u

s

w

s

w

s

w

w

u

s

w

s

w

s

w

s

w

w

y

u

s

w

w

u

s

w

s

w

s

w

w

s

w

s

w

s

w

s

w

s

w

w

x

s

u

F

y

s

u

F

x

,

,

2

1

ƒ

współrzędne 

(x, y) 

punktu leżącego na południku 

środkowym 

(u = 0) 

można opisać szeregami 

potęgowymi:

ƒ

a ponieważ 

ƒ

początkowe współczynniki mają wartości:

2

0

1

1

­0

1

­0

1

18/26

0

5

05

4

04

3

03

2

02

01

00

y

s

w

s

w

s

w

s

w

s

w

w

x

m

6

0

7

4

0

5

2

0

3

0

0

20160

17

120

12

2

2

R

s

R

s

R

s

s

R

s

tg

R

x

m

6

0

07

06

4

0

05

04

2

0

03

02

01

00

20160

17

0

120

1

0

12

1

0

1

0

R

w

w

R

w

w

R

w

w

w

w

background image

10

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

ƒ

pozostałe współczynniki 

w

ij

są wyznaczane z warunku 

wiernokątności dla współrzędnych 

(u, s)

ƒ

z warunku wiernokątności współrzędnych 
izometrycznych:

ƒ

po wyznaczeniu pochodnych cząstkowych i 
podstawieniu, warunki wiernokątności przyjmują 
postać:

ƒ

iloraz        zależny od 

można rozwinąć w postaci 

szeregu

2

0

1

1

­0

1

­0

1

19/26

B

y

M

r

l

x

w

w

w

w

B

x

M

r

l

y

w

w

w

w

u

y

N

tgB

u

s

y

u

x

w

w

w

w

w

w

u

x

N

tgB

u

s

x

u

y

w

w

w

w

w

w

N

tgB

4

4

3

3

2

2

1

0

s

k

s

k

s

k

s

k

k

N

tgB

k

ds

dB

ds

k

d

dB

d

n

k

n

n

n

¸¸

¹

·

¨¨

©

§

1

1

!

1

ƒ

pochodne                          wyznacza się z szeregów funkcji 

F

1

F

2

ƒ

po podstawieniu do warunku wiernokątności wyznacza 
się pozostałe współczynniki

ƒ

ogólny wzór służący do sekwencyjnego obliczania 
współczynników ma postać:

2

0

1

1

­0

1

­0

1

20/26

>

@

1

,

,

0

1

,

1

0

,

,

1

1

1

1

...

1

1

r

n

r

n

n

r

n

r

r

n

n

w

n

r

w

k

w

k

w

k

n

n

w

s

y

s

x

u

y

u

x

w

w

w

w

w

w

w

w

,

,

,

background image

11

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

ƒ

odwzorowanie quasi­stereograficzne wyznaczane z 
wykorzystaniem odwzorowania Gaussa­Krügera

ƒ

algorytm zaproponowany w 1993 r przez B. Panasiuka, B. 
Gdowskiego i J. Balcerzaka

ƒ

warunek: południk środkowy pasa w odwzorowaniu Gaussa­
Krügera przechodzi przez punkt główny 

P

0

(B

, L

0

)

ƒ

wprowadza się współrzędne pomocnicze

ƒ

S

0

– długość południka od równika do punktu 

P

0

, obliczona ze 

wzoru

2

0

1

1

­0

1

­0

1

21/26

0

0

2R

S

x

u

GK

0

2R

y

w

GK

¸¸

¹

·

¨¨

©

§

'

B

E

B

D

B

C

B

B

B

A

e

a

S

8

sin

8

6

sin

6

4

sin

4

2

sin

2

1

*

*

*

*

*

2

U

ƒ

współrzędne 

(u,w) 

są izometryczne (bo powstały w 

wyniku wiernokątnego przekształcenia izometrycznych 

(x

GK,

y

GK

)

ƒ

analityczna funkcja odwzorowawcza zmiennej 
zespolonej ma postać:

ƒ

na południku środkowym

ƒ

funkcja analityczna, która spełnia ten warunek ma 
postać:  

ƒ

tg(u + iw)

można rozwinąć w szereg Maclaurina:

2

0

1

1

­0

1

­0

1

22/26

)

(

iw

u

f

iy

x

0

0

2

2

R

s

tg

R

x

m

)

(

2

iw

u

Rtg

iy

x

7

5

3

315

17

15

2

3

1

z

z

z

z

tgz

background image

12

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

ƒ

tg(u + iw)

można rozwinąć w szereg Maclaurina:

ƒ

dla obszarów o rozpiętości mniejszej niż 300 km, tylko 
trzy pierwsze wyrazy maja znaczenie

ƒ

obliczenie szeregu wymaga zastosowania funkcji liczb 
zespolonych:

ƒ

dodawanie 

ƒ

mnożenie

2

0

1

1

­0

1

­0

1

23/26

7

5

3

315

17

15

2

3

1

z

z

z

z

tgz

d

b

i

c

a

id

c

ib

a

bc

ad

i

bd

ac

id

c

ib

a

*

ƒ

wzory bezpośrednie na wyznaczenie 
współrzędnych quasi­stereograficznych ze 
współrzędnych Gaussa­Krügera

2

0

1

1

­0

1

­0

1

24/26

R

y

R

x

x

R

x

x

R

x

GK

GK

GK

GK

cosh

cos

sin

2

0

0

0

R

y

R

x

x

R

y

R

y

GK

GK

cosh

cos

sinh

2

0

0

background image

13

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

2

0

1

1

­0

1

­0

1

25/26

»

»

»

»

»

¼

º

«

«

«

«

«

¬

ª

¸¸

¹

·

¨¨

©

§

¸¸

¹

·

¨¨

©

§

2

0

2

0

0

0

0

2

2

1

R

y

R

x

R

x

arctg

R

x

x

GK

»

»

»

»

»

¼

º

«

«

«

«

«

¬

ª

¸¸

¹

·

¨¨

©

§

¸¸

¹

·

¨¨

©

§

¸¸

¹

·

¨¨

©

§

¸¸

¹

·

¨¨

©

§

2

0

2

0

2

0

2

0

0

1

2

2

1

2

2

ln

2

R

y

R

x

R

y

R

x

R

y

GK

ƒ

Ekwideformaty zniekształceń długości w 
odwzorowaniu quasi­stereograficznym mają postać 
zbliżona do okręgów koncentrycznych wokół obrazu 
punktu głównego

ƒ

jeżeli współczynnik kurczenia (skala długości w 
punkcie głównym wynosi 1, to skala długości poza 
punktem głównym jest większa od 1

ƒ

przyjęcie mniejszej skali kurczenia powoduje 
zmniejszenie zniekształceń odwzorowawczych

ƒ

odwzorowanie jest równokątne, więc skala 
zniekształceń jest taka sama w każdym kierunku

2

0

1

1

­0

1

­0

1

26/26

background image

14

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

ƒ

elementarną skalę długości można wyznaczyć w 
dowolnym kierunku, np. w kierunku równoleżników

ƒ

po uwzględnieniu wcześniej wyznaczonych 
parametrów i współczynników rozwinięć szeregów, 
wzór przyjmuje postać

ƒ

przy rozpiętości do 250 km ostatni człon można 
pominąć – wzór uproszczony

2

0

1

1

­0

1

­0

1

27/26

B

N

l

y

l

x

cos

2

2

¸

¹

·

¨

©

§

w

w

¸

¹

·

¨

©

§

w

w

O

P

P

2

3

0

2

0

0

2

0

2

2

2

4

1

xy

R

t

R

y

x

K

P

2

0

2

2

4

1

R

y

x

P

ƒ

zbieżność południków w odwzorowaniach 
konforemnych

ƒ

po uwzględnieniu wcześniej wyznaczonych 
parametrów i współczynników rozwinięć 
szeregów, wzór przyjmuje postać

2

0

1

1

­0

1

­0

1

28/26

¸

¹

·

¨

©

§

w

w

¸

¹

·

¨

©

§

w

w

¸

¹

·

¨

©

§

w

w

¸

¹

·

¨

©

§

w

w

l

y

l

x

dl

l

y

dl

l

x

dy

dx

tg

:

:

J

3

2

0

0

3

3

0

3

2

0

0

2

0

2

2

0

0

0

0

2

cos

24

1

cos

24

1

9

1

cos

cos

12

1

sin

4

5

cos

2

1

sin

bl

t

B

l

b

B

l

B

B

l

b

B

bl

B

l

B

K

K

J

background image

15

Witold Kazimierski_Matematyczne
Podstawy Kartografii – Wykład dla II GiK
Akademia Morska w Szczecinie

2

0

1

1

­0

1

­0

1

29/26

2

0

1

1

­0

1

­0

1

ƒ

podstawowe informacje

ƒ

funkcje odwzorowawcze jako funkcje wielkości B

0

, l

ƒ

funkcje odwzorowawcze jako funkcje wielkości B

0

, b, l

ƒ

Odwzorowanie Gaussa­Krügera jako rzut potrójny

ƒ

funkcje odwzorowania odwrotnego

ƒ

zbieżność południków

ƒ

elementarne skale długości i pól

ƒ

redukowanie długości i kierunków

30/26


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
10 Podejscie stereotypy
76 Nw 10 Stereofonia na sluchawki
Mikser stereo PE 10
76 Nw 10 Stereofonia na sluchawki
FIDE Trainers Surveys 2014 10 09, Sam Palatnik Stereotype of thinking
10 Metody otrzymywania zwierzat transgenicznychid 10950 ppt
10 dźwigniaid 10541 ppt
wyklad 10 MNE
Kosci, kregoslup 28[1][1][1] 10 06 dla studentow
10 budowa i rozwój OUN
10 Hist BNid 10866 ppt
POKREWIEŃSTWO I INBRED 22 4 10
Prezentacja JMichalska PSP w obliczu zagrozen cywilizacyjn 10 2007

więcej podobnych podstron