Kwadryga: program, przedstawiciele, pismo.
Nazwa grupy „Kwadryga”, działającej w Warszawie w latach 1926- 1933, przejęta została ze
szkolnego pisemka, wydawanego w roku 1925 przez uczniów warszawskiego gimnazjum im.
M. Reja. Założycielami grupy byli M. Bibrowski, S. R. Dobrowolski i W. Wernic
Pozostali przedstawiciele grupy:
•
Władysław Sebyła
•
Stefan Flukowski
•
Aleksander Maliszewski
•
Lucjan Szenwald
•
Konstanty Ildefons Gałczyński (przejściowo)
„Kwadryga” ukazywała się w latach 1927- 1931. Aż do roku ’29 wydawana była
nieregularnie, początkowo jej redaktorem był Bibrowski, a od października ’29 Sebyła. Z
pismem współpracowali też artyści spoza grupy m in. Czechowicz, Rydzewska, Miłosz,
Miciński. Pismo miało własną serię wydawniczą „Bibliotekę Kwadrygi”, w której w latach
1929- 1930 ukazało się 12 tomików poezji i prozy m. in. Czechowicza, Gałczyńskiego, tom
liryki Flukowskiego „ Słońce w kieracie”, „Pieśni szczurołapa” Sebyły. W 1929 wydano też
kilka numerów satyrycznego pisma „Czerwony lew”.
Po kilkuletniej przerwie Dobrowolski kontynuował tradycje pisma i grupy w wydanej w 1937
roku „ Nowej kwadrydze” (ukazało się tylko pięć numerów, gdyż to pismo lewicowe wkrótce
zostało zawieszone przez władze).
Grupa rozpadła się z powodu rozbieżności wśród członków oraz trudności z finansowaniem
pisma.
Program:
•
Radykalne postulaty społeczne
•
Potrzeba „poezji pracy”, „poezji uspołecznionej”, literatury zaangażowanej i
komunikatywnej, związanej z życiem i pracą, nobilitującą trud twórców współczesnej
cywilizacji technicznej
•
Związek sztuki z życiem
Kwadryganci zarzucali Skamandrytom bezideowość i biologizm, a Awangardzie krakowskiej
estetyzm . Nie wykształcili odrębnej poetyki, ich poezja miała często charakter refleksyjny,
dochodziły w niej do głosu różne idee, od utopii cywilizacyjnego postępu do przeczuć
rewolucyjnych lub katastroficznych wizji zagłady.
„Kwadryga” pragnęła nawiązać do tradycji Norwida i postawy Brzozowskiego, który toczył
spór ze swą epoką o fałszywe rozumienie kultury, identyfikujące asymilowane wartości z ich
tworzeniem. Pod patronatem Brzozowskiego Kwadryganci podejmowali w swojej poezji
zagadnienia stosunku pracy do twórczości artystycznej oraz powinności moralnych i
społecznej roli twórcy (romantyczny poeta-kreator i wyraziciel zbiorowych
przeświadczeń)Chętnie uprawiali obszerniejsze formy liryki nawet z pogranicza poezji
epickiej:
•
„Kuchnia mojej matki”, „Scena przy strumieniu” Szenwalda- wariant opisowo-
dydaktyczny
•
„Młyny” Sebyły- wariant dytyrambiczny