„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Iwona Dąbek
Cezary Dąbek

Organizowanie procesu pracy
348[03].O1.03

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Mirosława Müldner-Kurpeta

mgr Barbara Tomkiewicz

Opracowanie redakcyjne:

mgr Cezary Dąbek

Konsultacja:

mgr inż. Jarosław Sitek

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 348[03].O1.03
„Organizowanie procesu pracy” zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu
technik informacji naukowej.






















Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Materiał nauczania

7

4.1. Aktywne poszukiwanie zatrudnienia

7

4.1.1. Materiał nauczania

7

4.1.2. Pytania sprawdzające

23

4.1.3. Ćwiczenia

23

4.1.4. Sprawdzian postępów

25

4.2. Organizacja procesu pracy

26

4.2.1. Materiał nauczania

26

4.2.2. Pytania sprawdzające

41

4.2.3. Ćwiczenia

41

4.2.4. Sprawdzian postępów

42

4.3. Komunikacja międzyludzka w środowisku pracowników informacji

43

4.3.1. Materiał nauczania

43

4.3.2. Pytania sprawdzające

47

4.3.3. Ćwiczenia

48

4.3.4. Sprawdzian postępów

49

5. Sprawdzian osiągnięć

50

6. Literatura

55

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy na temat aktywnego poszukiwania

zatrudnienia, organizacji procesu pracy oraz komunikacji międzyludzkiej w środowisku
pracowników informacji.

W poradniku znajdziesz:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

-cele kształcenia – wykaz umiejętności jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

−

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do osiągnięcia założonych celów
kształcenia i opanowania umiejętności zawartych w jednostce modułowej,

−

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

−

ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować
umiejętności praktyczne,

−

sprawdzian postępów,

−

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału całej jednostki modułowej,

−

literaturę uzupełniającą.

Jednostka modułowa: „Organizowanie procesu pracy”, której treść teraz poznasz jest
konieczna do zapoznania się z procesem i wykorzystywaniem informacyjnych technik
biurowych oraz stosowaniem technik graficznych i multimedialnych – schemat 1.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

348[03].O1

Podstawy technik

informacyjnych

348[03].O1.01

Stosowanie przepisów

Bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska

348[03].O1.02

Stosowanie przepisów prawa

i zasad ekonomii w działalności

informacyjnej

348[03].O1.04

Wykorzystanie

Informacyjnych technik

biurowych

348[03].O1.05

Stosowanie technik graficznych

i multimedialnych

348[03].O1.03

Organizowanie procesu pracy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu prawa pracy,

−

posługiwać się wewnętrznymi zaleceniami i regulaminami dotyczącymi stanowiska pracy,

−

stosować zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy,

−

posługiwać się Kodeksem pracy w realizacji zadań zawodowych,

−

podejmować współpracę z przedstawicielami środków masowego przekazu podczas,

organizowania działalności informacyjnej (public relations).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii i estetyki,

−

dostosować się do norm społecznych (prawnych, etycznych, estetycznych, językowych,

zwyczajowych),

−

wyjaśnić relacje między organizacją pracy a efektami działania,

−

zastosować zasady racjonalnego działania,

−

ocenić wartość merytoryczną i walory estetyczne przygotowanych informacji,

−

wykorzystać literaturę polską i obcojęzyczną (preferowany język angielski) w organizacji

procesu pracy,

−

określić czynniki optymalizujące działanie jednostki w grupie,

−

wykorzystać informacje o nowościach technicznych i technologicznych w działalności

informacyjnej,

−

zorganizować wystawy, targi i konferencje,

−

zaplanować własny rozwój zawodowy,

−

zastosować aktywne metody poszukiwania zatrudnienia,

−

dokonać autoprezentacji,

−

określić mechanizmy rządzące ludzkimi zachowaniami,

−

rozwiązać zadania problemowe wynikające z warunków przyszłego zatrudnienia,

−

posłużyć się językiem angielskim w realizacji zadań zawodowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Aktywne poszukiwanie zatrudnienia

4.1.1. Materiał nauczania

Aktywne poszukiwanie zatrudnienia – to podejmowanie działań na rynku pracy, których

celem jest znalezienie miejsca zatrudnienia. Działania te związane są z rozpoznaniem
własnych możliwości zawodowych, rozpoznaniem rynku pracy, skutecznym nawiązywaniem
kontaktów z pracodawcami poprzez wykorzystanie różnorodnych metod i sposobów
komunikacji, zaprezentowaniem swoich umiejętności poprzez przygotowanie dokumentów
towarzyszących procesowi poszukiwania zatrudnienia i podczas bezpośredniego spotkania
z pracodawcą.

Jeśli zdecydujesz się na rozpoczęcie swojej kariery zawodowej, to korzystaj z wszelkich

możliwości szukania pracy. Nawet jeśli przez jakiś czas niczego nie znajdziesz, nie załamuj się.
Zdobywasz cenną wiedzę o wymaganiach pracodawców, o przebiegu procesu rekrutacji,
a także zgłębiasz tajniki skutecznej autoprezentacji.

Aby skutecznie szukać pracy, musisz od początku przyjąć trzy założenia:

1) poświęcić na to odpowiednio dużo czasu,
2) działać systematycznie,
3) wykorzystać wszelkie dostępne Ci sposoby.

Zanim jednak zaczniesz rozglądać się za pracą, przemyśl dwie sprawy i odpowiedz na
pytania:

1. Co tak naprawdę umiesz? (sprzedawać? naprawiać? współpracować w zespole?

prowadzić biuro?)

Z jednej strony będą konkretne kwalifikacje potrzebne np. w sprzedaży, naprawianiu
urządzeń, prowadzeniu korespondencji, swobodnym posługiwaniu się obcymi językami,
z drugiej zaś – cenna dla firmy cecha osobowości, np. umiejętność współpracy w zespole,
zdyscyplinowanie, odporność na stres i zmieniające się warunki pracy, kreatywność itp.

2. Gdzie i jako kto chciałbyś pracować? (w jakiej branży? w jakiej miejscowości?

w jakim zawodzie? na jakim stanowisku?)

Chodzi o branżę, specjalizację firmy lub instytucji, jej wielkość, formę własności (państwowa
czy prywatna, polska czy zagraniczna), a nawet miejscowość, do której mógłbyś dojeżdżać.
Także o to, co chciałbyś w takiej firmie robić – w jakim dziale, zawodzie i na jakim
stanowisku pracować (biorąc oczywiście pod uwagę swoje umiejętności i przygotowanie).
Kiedy to określisz, spróbuj stworzyć sobie listę kilkunastu lub kilkudziesięciu firm, które
„mogą wchodzić w grę”.

Teraz ważne będzie, gdzie znaleźć informację o wolnych miejscach pracy. Źródeł

wiedzy na ten temat jest wiele.

Informacje o wolnych miejscach pracy zamieszczają:

1) prasa – (np. „Gazeta Wyborcza”, „Rzeczpospolita”, „Super Express”, gazety lokalne,

pisma specjalistyczne i branżowe),

2) stacje radiowe i telewizyjne – (audycje o rynku pracy, ogłoszenia o pracy na stronach

tzw. gazet telewizyjnych),

3) internet – (takie oferty zamieszczają portale, np. onet.pl, wp.pl, portale ogłoszeniowe

(np. anonse.pl, gratka.pl; witryny firm rekrutacyjnych, np. HRK, Take It, Biogram)
oraz tzw. wortale, czyli specjalistyczne strony poświęcone tylko pracy (np. jobs.pl,
megapraca.pl, pracuj.pl),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4) powiatowe urzędy pracy – mają oferty pracy z najbliższej okolicy,
5) centra informacji i planowania kariery zawodowej – przy wojewódzkich urzędach

pracy,

6) biura karier – działające przy niektórych uczelniach wyższych,
7) targi i giełdy pracy,
8) pomóc też mogą znajomi i rodzina.

Uwaga! Sprawdzaj daty ważności ogłoszeń! Zdarza się niestety, że są one nieaktualne,
a mimo to nie zostały one usunięte.

Ostrożnie traktuj anonimowe ogłoszenia drobne. Nie wiadomo, czy ich treść okaże się

zgodna z zastanymi później realiami.

Uważaj na oszustów, którzy liczą na łatwowierność i determinację szukających pracy

i pod pozorem pomocy próbują wyciągnąć od nich pieniądze za wyimaginowaną pomoc.

Również sam możesz sformułować i zamieścić w prasie lokalnej lub na tablicy ogłoszeń

anons o poszukiwaniu posady. Zadbaj, by był zwięzły i zawierał informacje, które mogą
zainteresować ewentualnego pracodawcę. Musisz również odpowiedzieć na pytanie: Czego
najczęściej poszukują pracodawcy? Mogą np. poszukiwać:

−

doświadczenia zawodowego,

−

znajomości języków obcych,

−

umiejętności obsługi komputera,

−

dyspozycyjności,

−

umiejętności pracy w zespole,

−

wykształcenia co najmniej średniego.

Twoja oferta musi spełniać ich oczekiwania.

Jest jeszcze jeden sposób szukania pracy, który wymaga dużego samozaparcia

i wytrwałości – to odwiedzanie firm oraz wysyłanie do nich ofert. Wysyłaj życiorysy i listy
motywacyjne (adresy możesz wziąć z książki telefonicznej lub z internetu). I nie zrażaj się,
jeśli firmy nie odpowiadają. To jak totolotek – szansa trafienia nie jest wielka, ale czasami
pada główna wygrana.

Wiele przydatnych adresów, w tym powiatowych urzędów pracy, znajdziesz w internecie

na stronie:

http://www.1praca.gov.pl

Na atrakcyjny anons w gazecie musisz odpowiedzieć szybko i w formie, która wyróżni

Twoje zgłoszenie, a tym samym zainteresuje czytającego. Po prostu musisz umieć „dobrze się
sprzedać” [14].

Pamiętaj też, że jeśli oferta jest napisana w obcym języku, to znak, iż pracodawca

oczekuje otrzymania Twojego życiorysu i listu motywacyjnego w tym samym języku, np.
angielskim.

Kolejnym etapem jest napisanie życiorysu zawodowego i listu motywacyjnego. To

niezwykle ważne dokumenty: jeśli je dobrze napiszesz i zainteresujesz czytającego,
zostaniesz zaproszony na rozmowę kwalifikacyjną.

Curriculum vitae (CV – z łac. – przebieg życia) – to krótki życiorys zawodowy.

Dobre CV powinno zawierać przede wszystkim:

−

imię i nazwisko, adres, nr telefonu autora – te dane umieszcza się na górze CV;

−

określenie celu zawodowego – opisz dziedzinę, w której chcesz pracować, wymień

funkcję, jaką chciałbyś sprawować. To nie jest obowiązkowa część CV, ale należy
o niej pamiętać, gdy jesteś absolwentem szkoły, szukasz pierwszej pracy i wysyłasz
swą ofertę do kilku różnych firm. Jeżeli odpowiadasz na konkretną ofertę pracodawcy,
nie określaj celu zawodowego – to oczywiste, że musisz być zgodny z oferowanym
stanowiskiem;

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

−

informacje o wykształceniu – podaj informacje o ukończeniu szkół (nie zapomnij

o datach), także kursów oraz szkoleń. Nie zapomnij o otrzymanych nagrodach,
wyróżnieniach, stypendiach naukowych;

−

prezentacja doświadczenia zawodowego – wymień poprzednio zajmowane

stanowiska, pełnione funkcje, podaj pełne nazwy i adresy firm. Jeśli masz małe
doświadczenie zawodowe, to informuj o wszystkich, nawet pozornie błahych pracach;

−

wykaz dodatkowych umiejętności – np. znajomość j. obcych, umiejętność obsługi

komputera i urządzeń biurowych, posiadanie prawa jazdy;

−

dane personalne. CV musi zawierać datę twojego urodzenia oraz informacje o stanie

cywilnym. Można też podać w CV informacje o zainteresowaniach. [9, s. 138-139].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Wzory CV:

wzór nr 1 [9, s. 141]

Joanna Książek

ul. Kosynierów 18/9

34-200 Kraków

tel. [phone]

Cel zawodowy: Uzyskanie stanowiska kasjerki w centrum handlowym KRAK

Doświadczenie zawodowe:

Bar Zacisze, Myślenice, ul. Bukowa 1 wrzesień 2002 – obecnie

Barmanka
§ Wzorowo obsługuje klientów.
§ Przygotowuje codzienne rozliczenie kasowe.
§ Pomaga w przygotowaniu bieżących zamówień baru.

Restauracja Pod lipami, Kraków, ul. Reformacji 33 sierpień 2000 i sierpień 2002
Kelnerka

§ Szybko i uprzejmie obsługiwała klientów.
§ Pomagała w przygotowaniu imprez poza restauracją.
§ Szkoliła nowych pracowników.

Wykształcenie:

Wyższa Szkoła Hotelarska w Zakopanem 2001 – obecnie
Technikum Gastronomiczne w Krakowie 1995 – 1999

Dodatkowe umiejętności:

Znajomość obsługi komputera (Word).
Podstawowa znajomość języka angielskiego i rosyjskiego.
Posiada prawo jazdy.

Dane personalne:

Ur. 26 lutego 1980 roku w Myślenicach, panna.

Referencje dostępne na życzenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

wzór nr 2 (w języku polskim i angielskim) [3, s.65–69]

CURRICULUM VITAE

IMIĘ I NAZWISKO: Helen Ann French
ADRES: 23 Cloverly Close, Oxford
TELEFON: [phone] (całą dobę)
DATA URODZENIA: 15 stycznia 1971 (20 lat)
OBYWATELSTWO: angielskie

KWALIFIKACJE I ZDOLNOŚCI:

Kurs szkoleniowy (dyplom w załączeniu)

Podczas 12-tygodniowego kursu dla sprzedawców detalicznych

§ nauczyłam się teoretycznych podstaw obsługi klienta i wykazałam się praktycznymi

umiejętnościami w zakresie: prezentacji, pewności siebie, towaroznawstwa, słuchania,
wyrozumiałości i uprzejmości

§ nauczyłam się teoretycznych podstaw sztuki sprzedaży i wykazałam się praktycznymi

umiejętnościami w zakresie: nawiązywania kontaktu z klientem, oceny jego potrzeb,
prezentacji towaru, radzenia sobie z zarzutami, finalizacji sprzedaży

Doświadczenie w zakresie usług

Pracując jako kelnerka

§ grzecznie obsługiwałam klientów
§ utrzymywałam miejsca stykające się z jedzeniem w czystości i porządku
§ słuchałam uważnie poleceń klientów i kierownictwa baru
§ przyjmowałam zażalenia cierpliwie i ze zrozumieniem

Doświadczenie szkolne

Jako uczennica

§ pracowałam w komisji bibliotecznej, współuczestniczyłam w podejmowaniu decyzji

na temat zakupu książek

§ pomogłam zorganizować święto szkoły
§ uczestniczyłam w przedstawieniach teatru szkolnego

PRZEBIEG ZATRUDNIENIA:

październik – grudzień 1990

Kurs szkoleniowy dla sprzedawców

detalicznych (12) tygodni, Zespół

Szkoleniowy AiB Oxford

styczeń – wrzesień 1990

Byłam bezrobotna

1988 – grudzień 1989

Pracowałam jako kelnerka w restauracji

„Hong Kong”, Main Road, Oxford.

W grudniu 1989 zwolniono mnie z pracy

z powodu trudności finansowych pracodawcy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

WYKSZTAŁCENIE:

Średnie
1984 – 1987

College św. Katarzyny, South Street, Swindon.

Świadectwo ukończenia szkoły średniej (GCSE)

z języka angielskiego, matematyki, biologii.

Nagroda za przemówienie - w III klasie

Nagroda za osiągnięcia z języka

angielskiego – w V klasie.

ZAINTERESOWANIA:

czytanie (należę do Klubu Czytelników wydawnictwa Doubleday)
pisanie bajek, opowiadanie bajek (dzieciom)
muzyka
spacery, turystyka piesza

REFERENCJE:

W załączeniu: referencje Pana Lama z restauracji „Hong Kong”.

CURRICULUM VITAE

NAME: Helen Ann French
ADDRESS: 23 Cloverly Close, Oxford
TELEPHONE: [phone] (day and night)
DATE OF BIRTH: 15 january 1971 (20 years)
NATIONALITY: English

PERSONAL SKILLS & ABILITIES:

Training Course Experience (Course Certificate enclosed)

As a trainee on 12 week Retail Selling Course, I have –

§ learnt and demonstrated the keys to customer service – personal presentation, self-

confidence, product knowledge, listening, empathy and courtesy.

§ learnt and demonstrated the keys to selling – approach, empathy and courtesy.

Personal Service Experience

As a waitress, I have –

§ dealt courteously with the public.
§ kept food areas clean and tidy.
§ listened carifully to instructions from both the public and bar management.
§ handled complaints with patience and empathy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

School Experience

As a school student, I have –

§ been on the school library committee, participating in decisions on book purchases.
§ helped organise a school fete.
§ participated in school plays.

EMPLOYMENT HISTORY:

Oct – Dec 1990

Training Course on Retail Selling (12 weeks),

A&B Training Providers, Oxford.

Jan 1990 – Sept 1990

Unemployed

1988 – Dec 1989

Waitress, Hong Kong Restaurant, Main Road,

Oxford. Made reduntand in December 1989 due

to financial constraints on employer.

EDUCATION:

Secondary
1984 – 1987

St. Katherine’s College, South Street, Swindon

G.C.S.E – English, Mathematics, Biology.

Speech Prize – 3

rd

Form

English Avard – 5

th

Form.

INTERESTS:

Reading (Member of Doubleday Book Club)
Story-writing and story-telling (for children)
Music
Walking/tramping

REFERENCES:

A reference from Mr Lam, of the Hong Kong Restaurant, is attached.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

List motywacyjny, czyli aplikacja, to drugi dokument, który składa się przy staraniach

o pracę. Powinien odpowiadać na dwa zasadnicze pytania:

1. Dlaczego kandydat stara się o objęcie danego stanowiska?
2. Dlaczego sądzi, ze nadaje się do pracy tego typu?

W liście motywacyjnym nie należy powtarzać informacji zamieszczonych w CV, ale należy
przekonać, że twoja wiedza i doświadczenie będą użyteczne w nowej pracy.

Budowa listu motywacyjnego:

−

Dane personalne: imię i nazwisko, adres, telefon.

−

Adresat listu: imię i nazwisko, tytuł zawodowy, nazwa i adres firmy.

−

Numer referencyjny: ogłoszenia o poszukiwaniu pracowników z reguły mają tzw.

numer referencyjny – koniecznie podaj go w swoim liście.

−

Przyczyna napisania listu: napisz, dlaczego starasz się o pracę właśnie w tej firmie.

−

Kwalifikacje – najważniejsza część listu: nie powtarzaj informacji z CV, przedstaw

swój pozytywny obraz, podkreśl kwalifikacje, zalety, zdolności, odpowiednie do
danego stanowiska predyspozycje psychiczne itp.

−

Cel zawodowy: nie odpowiadając na konkretne ogłoszenie, podaj interesujący cię

rodzaj pracy. Możesz też dodać, że prosisz, gdy aktualnie nie ma miejsc, o rozważenie
twej kandydatury w przyszłości, umieszczenie jej w bazie danych.

−

Zakończenie: zaproponuj jakąś formę utrzymania kontaktu, wyraź nadzieję, że

będziesz mógł szerzej przedstawić się podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Nie
zapomnij o końcowej formule grzecznościowej, np. Łączę wyrazy szacunku
[9, s. 144].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Wzory listów motywacyjnych:

wzór nr 1 [9, s. 145]

Warszawa, 28 czerwca 2003 roku

Tomasz Gwiaździński
ul. Łukowa 30 m. 100
04-133 Warszawa

mgr Krzysztof Słoneczny

Kierownik Działu Kadr

Wydawnictwa „Mazowsze” S.A.

Numer referencyjny: K402/2003

Dotyczy: Objęcia stanowiska redaktora.

Szanowny Panie,

od lat jestem uważnym czytelnikiem wydawanych przez Was książek historycznych.

Podziwiam staranność ich przygotowania – zarówno w odniesieniu do redakcji
merytorycznej, jak i technicznej, samej szaty graficznej. Tak właśnie wyobrażam sobie
wzorową pracę edytorską. Jeśli uzyskam taką szansę, udowodnię, że i mnie stać na podobny
wysiłek.

Posiadam doświadczenie w pracy edytorskiej, które zdobywałem latami. Kilka

z przygotowanych przeze mnie książek uzyskało prestiżowe nagrody. Dobrze znany jest mi
każdy aspekt pracy w wydawnictwie, jestem też pracownikiem samodzielnym, chętnie
podejmującym nowe wyzwania. Uczestniczyłem w paru szkoleniach, na bieżąco śledzę
fachowe czasopisma, znam wszystkie nowości techniczne – także w zakresie samego składu
i druku książek, również przygotowywania do publikacji materiałów kartograficznych. Praca
w tak dużym i dynamicznym wydawnictwie, jakim jest „Mazowsze” pozwoli mi w pełni
wykorzystać posiadane umiejętności i zdobyć nowe doświadczenia.

Będę bardzo wdzięczny za możliwość spotkania z Panem i osobistego przedstawienia

mojej kandydatury.

Łączę wyrazy szacunku.

Tomasz Gwiaździński

(własnoręczny podpis)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

wzór nr 2 (w języku polskim i angielskim) [3, s. 63–64]



23 Cloverly Close
Oxford
Tel: [phone]

25 lutego 1991

Kierownik
Księgarnia A-Z, sp. z o.o.
14 High Street
Stratford-upon-Avon

Szanowny Panie,

w odpowiedzi na ogłoszenie w gazecie Globe z soboty 23 lutego br. proszę o przyjęcie

mnie na stanowisko pomocnika księgarza.

Skończyłam ostatnio 12-tygodniowy kurs handlu detalicznego, podczas którego

nauczyłam się obsługi klientów, obsługi kasy, składania zamówień przez telefon, pakowania
oraz dekoracji wystaw – umiejętności potrzebnych na oferowanym stanowisku pracy.
Podczas kursu nauczyłam się także pracować samodzielnie, nabrałam pewności siebie
w kontaktach z ludźmi oraz inicjatywy w rozwiązywaniu problemów klienta. Zawsze żywo
interesowałam się książkami; czytam średnio około dwudziestu rocznie. Wierzę, iż moje
umiejętności, doświadczenie i zapał sprawiają, że nadaję się szczególnie do tej pracy.
Bardziej szczegółowe informacje zawarte są w dołączonym CV.

Księgarnia A-Z jest w Stratfordzie dobrze znana i szanowana, o czym świadczy niedawna

promocja książek, jaka odbyła się w Waszym sklepie. Ilekroć odwiedzam Waszą księgarnię
jestem zachwycona szerokim wyborem książek i pomocą okazywaną przez sprzedawców.
Zatrudnienie w takim otoczeniu przyniosłoby mi to, czego szukam: rozmaitości, zaspokojenie
zainteresowań i podnietę do pracy.

Jestem gotowa stawić się o dowolnej porze na rozmowę i z przyjemnością uzupełnię

podane tu informacje. Proszę o kontakt pod powyższym numerem telefonu.

Z poważaniem

HELEN FRENCH

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

23 Cloverly Close
Oxford
Phone: [phone]

25 February 1991

The Manager
A-Z Bookshop Ltd
14 High Street
Stratford-upon-Avon

Dear Sir

I am applying for the position of Bookshop Assistant, as advertised in the Globe

newspaper on Saturday 23 February.

I have recently completed a 12 week training course on retail selling, which has equipped

me with customer service, cash handling, telephone ordering, packaging and window dressing
skills, all of which are relevant to the vacancy. The course also taught me to become self-
motivated, confident in approaching people, and skilled at using my initiative to solve
customer problems. I have always had a keen interest in books and currently read about 20
a year. I believe my skills, experience and enthusiasm make me particularly suited to this
position. My attached Curriculum Vitae provides further details.

The A-Z Bookshop is well known and respected in Stratford, as highlighted in the recent

book launching hosted in your store. When I have visited the bookshop, I have been delighted
at the wide range of books available and have always found your staff most helpful. To be
able to work in such an environment would provide the variety, interest and stimulation I am
seeking in a job.

I am available at any time for an interview and would be happy to provide further

information. Please contact me at the above number.

Yours faithfully

HELEN FRENCH (Ms)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Umiejętności komunikacyjne w rozmowie kwalifikacyjnej
(autoprezentacja, asertywność, negocjacje)

Rozmowa kwalifikacyjna to rozmowa pomiędzy kandydatem do pracy a pracodawcą.

Celem kandydata jest jak najlepsze zaprezentowanie swoich umiejętności i predyspozycji
przyszłemu pracodawcy, pracodawca natomiast chce zebrać dodatkowe informacje
o potencjalnym pracowniku.

Zaproszenie na rozmowę kwalifikacyjną można uznać za pewien sukces. Twój życiorys,

list motywacyjny na tyle zainteresowały pracodawcę, że widzi możliwość zatrudnienia Ciebie
jako swojego pracownika. Od Ciebie zależy, jak wykorzystasz tę szansę, czy potrafisz
pokazać, że jesteś najlepszym kandydatem do pracy.

Aby zwiększyć swoją szansę na sukces i zdobycie pracy, trzeba się dobrze do rozmowy

kwalifikacyjnej przygotować.

Przygotowanie powinno obejmować:

1. zebranie informacji o firmie, w której chcesz otrzymać pracę,
2. przygotowanie odpowiedzi na typowe pytania padające w czasie rozmowy

kwalifikacyjnej,

3. przygotowanie pytań, które chciałbyś zadać przyszłemu pracodawcy,
4. dobra prezencja – dobranie odpowiedniego stroju, fryzury itp.

Podczas rozmowy pracodawca będzie zwracał baczną uwagę na to, jak mówisz. Umiejętności
komunikacyjne są bardzo ważne w świecie pracy. Pracodawcy wiedzą, że firma będzie
funkcjonować sprawniej i bardziej wydajnie, jeżeli pracownicy posługiwać się będą
przejrzystym poprawnym językiem.

W pracy komunikować się będziesz z wieloma osobami, z Twoim szefem, ze

współpracownikami, z klientami. Musisz sprawić wrażenie osoby otwartej, komunikatywnej.
Musisz wiedzieć jak się samemu zaprezentować czyli dokonać autoprezentacji [8, s. 144].

Przychodząc na rozmowę kwalifikacyjną, powinieneś zrobić wrażenie osoby dobrze

zorientowanej i kompetentnej. Dlatego trzeba zebrać podstawowe informacje o firmie,
a w szczególności: jaki jest profil działalności, jaki zasięg ma firma (lokalny, regionalny),
gdzie jest główna siedziba firmy, jak nazywa się dyrektor firmy lub osoba, która będzie
prowadziła rozmowę.

Pamiętaj, że na rozmowę kwalifikacyjną nie możesz się spóźnić! Pierwsze wrażenie,

jakie zrobisz na przyszłym pracodawcy, jest bardzo ważne, dlatego zadbaj o swój wygląd.
Strój powinien być schludny i elegancki, dostosowany do sytuacji.

To, jak wchodzisz do pomieszczenia, siadasz, mówisz może wiele pracodawcy

powiedzieć o Tobie. Niewerbalne aspekty mowy podkreślają znaczenie przesyłanych
komunikatów oraz nasz stosunek do tego, co i o czym mówimy. Bardzo często wyrokują
o skuteczności wysyłanego przez nas komunikatu.

Nie można przewidzieć wszystkich pytań, które zada pracodawca podczas rozmowy

kwalifikacyjnej. Najbardziej typowymi pytaniami z jakimi się możesz spotkać będą:

1. Dlaczego chciałby Pan podjąć pracę w naszej firmie? (Możesz wykorzystać

informacje, które zdobyłeś o firmie – np. renoma firmy, dbałość o klientów).

2. Dlaczego właśnie Pana powinienem zatrudnić? (Powinieneś podkreślić swoje zalety

np. dobre przygotowanie zawodowe, doświadczenie, odpowiedzialność, chęć
sprostania nowym wyzwaniom).

3. Jakie są Pana mocne strony? (Powinieneś wymienić swoje umiejętności i cechy

najbardziej przydatne w oferowanej pracy. Podaj przykłady, jak je do tej pory
wykorzystywałeś).

4. Czy ma Pan jakieś wady? (Nie wymieniaj swoich słabości. Powiedz, że jak każdy je

masz, ale nie będą wpływać na Twoją pracę).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5. Co było Pana największym sukcesem? (Krótko opisz swoje sukcesy w szkole lub

w innej dziedzinie życia. Nie odpowiadaj, że nie masz żadnych sukcesów).

6. Co może Pan jeszcze o sobie powiedzieć? (Podaj to, co nie znalazło się w Twoich

dokumentach, a może stawiać Cię w korzystnym świetle).

7. Jakiego wynagrodzenia Pan oczekuje? (Na to trudne pytanie odpowiadaj elastycznie.

nie podawaj konkretnej sumy. Spróbuj przerzucić decyzję na pracodawcę. Jeśli nalega,
to odpowiedz dyplomatycznie, że oczekujesz średniej płacy przyjętej na takim
stanowisku).

Odpowiadaj na pytania krótko i rzeczowo. Nie rozgaduj się zbytnio. Nie bój się pytać,

jeżeli nie zrozumiałeś pytania.

Podczas rozmowy kwalifikacyjnej Ty również możesz zadawać pytania pracodawcy, np.

spytać:

−

o zakres czynności i obowiązków na proponowanym stanowisku,

−

o czas pracy i możliwość urlopu wypoczynkowego,

−

o szkolenia i możliwość podnoszenia kwalifikacji,

−

o zasady odpowiedzialności materialnej związanej z danym stanowiskiem pracy.

Zadając pytania, wykażesz swoją otwartość i zainteresowanie nie tylko otrzymaniem

pracy, ale i jej dobrym wykonywaniem.

Dobre przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej zwiększa Twoje szanse przekonania

pracodawcy, że to właśnie Ty jesteś najlepszym kandydatem [8, s. 145].

Często podczas rozmowy kwalifikacyjnej pracodawca może sprawdzać, czy posiadasz

zachowania asertywne.

Słysząc słowo asertywność, zapamiętaj, że jest to:

−

zachowanie pozwalające na konkretne i zdecydowane prezentowanie uczuć, chęci

i potrzeb innym ludziom, ale bez narzucania im własnej woli i naruszania ich postaw,

−

umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje uczucia, myśli

i przekonania, nie lekceważąc jednocześnie uczuć i poglądów swoich rozmówców,

−

osiąganie kompromisu bez poświęcania własnej godności i bez rezygnacji

z uznawanych wartości.

Osoba asertywna wysyła sygnały niewerbalne poprzez:

−

spokojny, opanowany głos,

−

swobodną, odprężoną postawę,

−

utrzymywanie bezpośredniego kontaktu wzrokowego,

−

wyprostowaną pozycję ciała,

używa kluczowych słów i zdań typu – ja:

−

uważam, że,

−

czuję, że chcę,

−

zróbmy to razem,

−

weźmy się do...,

−

jak to możemy rozwiązać?

−

co ty na to?

−

jakie jest twoje zdanie?

Osoba asertywna wypowiada się w sposób jasny, konkretny, bezpośredni i otwarty. Jest

uczciwa i samodzielna. Szanuje innych, ale nie zawsze musi się z nimi zgadzać. Zazwyczaj
osiąga swoje cele i pełną satysfakcję z tego, co robi. Jest ceniona i lubiana przez otoczenie.

Dlatego odpowiedz sobie na pytanie: Potrafię czy nie potrafię zachować się asertywnie?

Pomoże Ci w tym poniższy test.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Wyobraź sobie, że zdania opisujące różne sytuacje dotyczą Twojego zachowania.

Odpowiedz, czy reagujesz w opisany sposób: „często”, „czasami”, „rzadko” lub „nigdy”.
Odpowiedź zaznacz w odpowiedniej rubryce, stawiając znak „X”.

TEST: CZY JESTEŚ ASERTYWNY

[15, s. 114-116]

CZĘSTOTLIWOŚĆ TWOJEGO

ZACHOWANIA

ZADNIA OPISUJĄCE TWOJE ZACHOWANIE

często

czasami rzadko

nigdy

1. W czasie trudnego, pełnego napięcia spotkania
potrafię mówić spokojnie i z pewnością siebie.

2. Gdy mam z czymś kłopot, z łatwością umiem
poprosić kogoś o pomoc.

3. Gdy ktoś zachowuje się agresywnie i nie fair w
stosunku do mnie, umiem sobie z tym poradzić, nie
tracę pewności siebie.

4. Kiedy ktoś kpi sobie ze mnie, ironizuje, potrafię z
nim rozmawiać, nie stając się tak samo złośliwy.

5. Gdy jestem poniżany lub traktowany
protekcjonalnie, potrafię otwarcie wyrazić swój
sprzeciw, nie stając się agresywny.

6. Jeśli wydaje mi się, że ktoś chce decydować za
mnie, nie pytając o zdanie, to potrafię zaprotestować
bez okazywania zdenerwowania i niechęci.

7. Gdy ktoś mnie pyta, czy może zrobić coś, czego ja
sobie nie życzę (np. zapalić przy mnie papierosa),
umiem powiedzieć „nie”, nie czując się winny.

8. Łatwo, bez skrępowania, nawiązuję rozmowy
z obcymi osobami.

9. Jeśli ktoś chce znać moją opinię na jakiś temat, to
wyrażam ją swobodnie, bez obaw, nawet gdy wiem,
że nie jest ona popularna i akceptowana.

10. Gdy w sklepie lub kawiarni otrzymuję wadliwy,
nieodpowiedni towar lub usługę, potrafię złożyć
reklamację, nie atakując osoby (np. kelnera).

11. Kiedy trzeba umiem walczyć o swoje.

12. Kiedy widzę, że moje sprawy źle się układają,
że coś „źle idzie”, to umiem wcześnie i szybko
reagować, nie czekając, aż nastąpi klęska.

13. Gdy mam komuś do przekazania złe wiadomości,
potrafię to zrobić w sposób opanowany i spokojny.

14. Kiedy czegoś potrzebuję, umiem o to poprosić
w sposób bezpośredni i otwarty.

15. Gdy ktoś nie słucha mnie uważnie, umiem
dobitnie zwrócić na siebie uwagę i wyrazić to, co
chcę.

16. Jeśli uważam, że ktoś mnie źle zrozumiał, umiem
spokojnie to wyrazić – bez poczucia winy, ale też bez
pretensji do tej osoby.

17. Gdy nie zgadzam się z powszechną opinią na

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

jakiś temat, potrafię przedstawić swój punkt widzenia
– bez usprawiedliwiania się, ale także bez narzucania
swojego zdania.
18. Dobrze znoszę zasłużoną krytykę.

19. Umiem mówić komplementy bez zakłopotania,
ale też tak, że nie brzmią one jak puste pochlebstwa.

20. Gdy złoszczę się na kogoś, umiem wyrazić swój
punkt widzenia, nie czując się ani lepszy, ani gorszy;
robię to bez „wymądrzania się” i pouczania kogoś.

Razem odpowiedzi (suma „x” w kolumnie)

Pomnóż przez

5

2

1

0

Liczba punktów (iloczyn)

Ogólna suma punktów: ............................................

Interpretacja wyniku globalnego:

75 – 100 punktów

Jesteś asertywny, pewny siebie, śmiały. Podchodzisz do różnych
sytuacji w sposób stanowczy i zdecydowany. Tak trzymaj.

50 – 74 punktów

Potrafisz być asertywny i stanowczy, ale możesz mieć znacznie
więcej sukcesów i korzyści, gdy trochę jeszcze popracujesz nad
swoją asertywnością.

25 – 49 punktów

Przejawiasz asertywne zachowanie, ale nie potrafisz być w nim
konsekwentny. Zbyt często ulegasz wpływom innych osób.

0-24 punktów

Jeśli chcesz zachowywać się bardziej asertywnie, musisz poświęcić
trochę czasu na trening asertywności. Ale nie przejmuj się!
Asertywność nie musi być wrodzona. Można się jej nauczyć, służą
temu specjalne ćwiczenia i treningi.
Nie krępuj się porozmawiać o tym z Twoim nauczycielem. Na
pewno pomoże Ci znaleźć rozwiązanie.

Zachowania asertywne pomagają w utrzymaniu dobrych relacji między ludźmi

i ułatwiają porozumiewanie się, ponieważ nadawca i odbiorca potrafią otwarcie i szczerze
wyrażać swoje myśli i opinie oraz są tolerancyjni dla odmiennych poglądów rozmówcy.

W trakcie rozmowy kwalifikacyjnej spotkasz się również z procesem negocjacji.

Negocjowanie jest jedną z ważniejszych umiejętności menedżerskich. Niezależnie od tego
umiejętności negocjacyjne przydatne są każdemu, kto chce np. uzyskać korzystne warunki
pracy, współpracy lub rozwiązać konflikt.

Negocjacje są sztuką osiągania porozumienia. W trakcie procesu negocjacji strony,

mające różne potrzeby, cele i interesy spotykają się, aby wspólnie poszukiwać rozwiązania
satysfakcjonującego każdą z nich.

Wzajemne nastawienie osób podejmujących negocjację można przyporządkować do

jednego z trzech stylów:

1) „przegrana – wygrana”,
2) „wygrana – przegrana”,
3) „wygrana – wygrana”.

Relacja „przegrana – wygrana” wskazuje na miękki styl negocjowania, czyli tendencję do

ulegania presji i podporządkowywania się drugiej stronie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Relacja „wygrana – przegrana” wskazuje na twardy styl negocjowania, czyli skłonność

do osiągania zamierzonych korzyści za wszelką cenę i wywierania presji na drugą stronę.

Relacja „wygrana – wygrana” związane jest z rzeczowym stylem negocjowania,

zastosowanie którego pozwala na znalezienie rozwiązania korzystnego dla obu stron
[8, s. 120].

Wytrawni negocjatorzy stosują wiele różnych technik negocjacyjnych. Jedną z nich jest

„zabójcze pytanie” – która polega na tym, że jedna ze stron (pracodawca) w pewnym
momencie negocjacji zadaje pytanie „A więc decyduje się Pan na przyjęcie tej propozycji
płacowej? Na to pytanie nie należy odpowiadać ani „tak” ani „nie”. „Tak” – zamyka drogę do
starania się o dalsze ustępstwa, „nie” powoduje zerwanie negocjacji. Najlepiej odpowiedzieć
wymijająco (pytaniem na pytanie) i negocjować dalej.

W procesie negocjacji wyróżniamy 3 fazy:

I faza wstępna – następuje poznanie partnerów ze sobą, określenie reguł postępowania oraz
zdefiniowanie celów negocjacyjnych.
II faza środkowa – zbliżenie oczekiwań partnerów negocjacyjnych. Partnerzy przekonują się
nawzajem do zaakceptowania własnych propozycji.
III faza końcowa – zaakceptowanie rozwiązań osiągniętych podczas negocjacji oraz na
zawarciu porozumienia czyli podjęciu decyzji [10, s. 161].

Rozwiązywanie zadań problemowych wynikających z warunków przyszłego
zatrudnienia

W przyszłej pracy trzeba nie tylko dobrze pracować, ale też utrzymywać dobre stosunki

z innymi, starać się zachować poczucie humoru i widzieć dobre strony każdego zjawiska.

Większość problemów w pracy wynika z Twoich relacji z innymi ludźmi, które będą dla

Ciebie stanowić wyzwanie. Rozwiązując problemy, jakie przed sobą napotkasz, nauczysz się
czegoś, a Twoje relacje z innymi będą przyjemniejsze.

Bez względu na to, kim jesteś, będziesz miał czasem problemy. Jak sobie z nimi

poradzisz, zależy od tego, czy jesteś rozsądny i dojrzały. Bardzo pomaga obiektywne
spojrzenie na problemy. Spojrzeć na problem obiektywnie, tzn. patrzeć bez emocji.

Są cztery etapy rozwiązywania problemów:

1. Rozpoznaj problem – niektórzy ludzie nie chcą przyznać, że on istnieje. Czasami

trudno określić, co naprawdę stanowi problem. Szczególnie, kiedy jest on złożony.

2. Pomyśl – wymyśl jak najwięcej rozwiązań. Może być kilka sposobów poradzenia

sobie z problemem. Wyobraź sobie, jakie następstwa pociągnie za sobą wybór
każdego rozwiązania.

3. Wybierz rozwiązanie – przemyśl, które rozstrzygnięcie będzie najlepsze. Pamiętaj

o konsekwencjach.

4. Wypróbuj rozwiązanie, które wybrałeś – czy pomogło ono rozwiązać problem, czy też

stał się on poważniejszy? Upewnij się, że dołożyłeś wszelkich starań, aby przestał
istnieć. Jeżeli nie – spróbuj innego wyjścia z sytuacji [5, s. 173].

Bądź skłonny do zmiany decyzji. Nie jest ona ostateczna. Mogą mieć miejsce nowe

okoliczności i trzeba będzie dokonać nowego wyboru.

Postaraj się polegać na szczęściu w jak najmniejszym stopniu. Ważne jest, aby

kontrolować swoje życie i to, co Ci się przydarza.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Co rozumiesz pod pojęciem aktywne poszukiwanie pracy?
2. Gdzie będziesz poszukiwał informacji o wolnych miejscach pracy?
3. Co to jest CV?
4. Jakie są elementy życiorysu zawodowego?
5. Co to jest list motywacyjny?
6. Jak jest zbudowany list motywacyjny?
7. Co to jest rozmowa kwalifikacyjna?
8. Co to jest autoprezentacja?
9. Jakimi cechami odznacza się człowiek asertywny?
10. Co to są negocjacje?
11. Jakie znasz style negocjacji?
12. Jakie znasz etapy rozwiązywania problemów?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Znalazłeś interesujące Cię ogłoszenie o pracy. Napisz swój życiorys zawodowy i list

motywacyjny w jęz. polskim i angielskim (tego oczekuje pracodawca).

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z przykładami CV i listu motywacyjnego (materiał nauczania pkt 4.1.1),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wykonać ogólny schemat CV i listu motywacyjnego,
4) napisać CV i list motywacyjny w j. polskim i angielskim,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kartki papieru formatu A4,

−

długopis,

−

słownik angielsko-polski i polsko- angielski,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Obejrzyj film „Rozmowa kwalifikacyjna”, a następnie, wykorzystując metodę symulacji,

dokonaj przed kolegami autoprezentacji podczas rozmowy kwalifikacyjnej z przyszłym
pracodawcą.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć film dydaktyczny „Rozmowa kwalifikacyjna”,
2) zwróć uwagę na komunikację werbalną i niewerbalną (mowę ciała), fazy rozmowy,

wypowiedzi kandydata,

3) zapoznać się z informacjami zawartymi w Materiale nauczania pkt 4.1.1,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

4) zaplanować swoją autoprezentację,
5) sporządzić listę pytań i odpowiedzi,
6) zaprezentować wykonanie ćwiczenia,
7) dokonać oceny poprawności ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

magnetowid,

−

kasety VHS – „Rozmowa kwalifikacyjna” i „Autoprezentacja” – Wytwórnia Filmów
Szkoleniowych „Synergia”, Gdańsk 2005,

−

kartki papieru formatu A4,

−

długopis,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź negocjacje w przedstawionych poniżej trzech sytuacjach tak, aby rozwiązać

określony problem.

Sytuacja 1

Jola i Basia są siostrami. Jola chodzi do technikum, Basia do gimnazjum. Zbliżają się

Święta Wielkanocne. Jola obiecała, że na spotkanie klasowe upiecze ciasto. Basia ma na
następny dzień przygotować cztery jajka do zdobienia. W domu są tylko 4 jajka, jest późny
wieczór i sklepy są pozamykane. Przeprowadź negocjacje w imieniu Joli i Basi.

Sytuacja 2

Uczniowie klasy 1 chcą pojechać na wycieczkę integracyjną. Część z uczniów proponuje

wyjazd w Tatry, część chce pojechać na Mazury. Przeprowadź negocjację w celu ustalenia
satysfakcjonującego wszystkich rozwiązania.

Sytuacja 3

W szkole przeznaczono jedno pomieszczenie do zagospodarowania przez uczniów. Jedna

grupa uczniów chce założyć sklepik i sprzedawać w nim słodycze i napoje, druga grupa chce
założyć mini kawiarenkę, w której przy kilku stolikach będzie można napić się herbaty, wody
mineralnej i zjeść ciastko. Nikt nie chce ustąpić. Zainscenizuj negocjacje.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć film dydaktyczny „Techniki negocjacji”,
2) zapoznać się z informacjami zawartymi w Materiale nauczania pkt. 4.1.1,
3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) podzielić grupę na 2 zespoły – dwie strony w negocjacjach,
5) przygotować argumenty dla zespołu i danej sytuacji,
6) przeprowadzić próbne negocjacje,
7) zaprezentować wykonanie ćwiczenia,
8) dokonać oceny pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

magnetowid,

−

kaseta VHS – „Techniki negocjacji” – Wytwórnia Filmów Szkoleniowych „Synergia”,
Gdańsk 2005,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

−

kartka papieru formatu A4,

−

długopis,

−

literatura z rozdziału 6.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) zastosować aktywne metody poszukiwania zatrudnienia?





2) napisać życiorys zawodowy w j. polskim?





3) napisać życiorys w j. angielskim?





4) przygotować list motywacyjny w j. polskim?





5) przygotować list motywacyjny w j. angielskim?





6) dokonać autoprezentacji podczas rozmowy?





7) zachować się asertywnie?





8) poprowadzić negocjacje?





9) rozwiązać zadania problemowe?





„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

4.2. Organizacja procesu pracy

4.2.1. Materiał nauczania

W różnych dziedzinach aktywności człowieka spotykamy się z potrzebą dobrego

zorganizowania pracy. Co rozumiemy pod pojęciami organizacja pracy, proces pracy?

Organizacja pracy jest systemem złożonym z zasad, metod i działań mających na celu

zespolenie przedmiotów pracy, środków pracy i wysiłku człowieka (lub ludzi) wokół
osiągnięcia w procesie pracy zamierzonego celu.

W projektowaniu i usprawnianiu organizacji pracy należy uwzględnić cel pracy,

tworzywo zaangażowane w danym procesie pracy, rzeczowy lub intelektualny efekt pracy,
kolejność wykonywania czynności, zabiegów i ruchów oraz czas ich trwania, miejsce
i warunki lokalowe, w jakich jest wykonywana praca, sprzęt tj. maszyny i urządzenia
zaangażowane w procesie pracy, stosowane metody pracy, wykonawcę i jego kwalifikacje
[1, s. 105].

Proces pracy jest zespołem działań zmierzających do wywołania określonych i celowych

zmian w obiektach, na które praca jest skierowana [1, s. 125].

Elementy organizacji pracy określają warunki oraz dobór najbardziej właściwych

środków do osiągnięcia zamierzonych wyników w pracy, bez uszczerbku dla zdrowia
pracowników.

Organizując pracę ludzi, bierze się pod uwagę trzy cele:

1. Praca powinna przebiegać sprawnie. Aby to osiągnąć, należy dobrać ludzi, narzędzia

i materiały, uporządkować działania ludzi i koordynować przebieg tych działań
w czasie. Porządkowanie działań ludzi polega m.in. na zaprojektowaniu stanowisk
pracy oraz takim ich rozmieszczeniu, aby zapewnić sprawne poruszanie się ludzi
i przemieszczanie materiałów. Dąży się do unikania zbędnych ruchów i podnoszenia
ciężkich materiałów, do oszczędności materiałów i czasu pracy oraz zapewnienia
bezpieczeństwa pracy.

2. Praca i przestrzeń, w której się ona odbywa, powinny być dostosowane do

psychicznych i fizycznych cech człowieka. Należy więc zapewnić właściwy
mikroklimat w pomieszczeniach pracy, odpowiednie oświetlenie, względną ciszę
(poziom hałasu nie może wykraczać poza pewne granice) i niemęczącą pozycję ciała.

3. Pracujący człowiek ma pewne potrzeby psychiczne i społeczne. Chce podczas pracy

komunikować się z innymi i współpracować z nimi. Dobrze się czuje, gdy praca jest
urozmaicona, gdy sam ma pewien zakres samodzielności oraz gdy uczestniczy
w podejmowaniu decyzji i ponosi odpowiedzialność za swoją pracę i jej wyniki. Pracę
należy zatem zorganizować tak, aby potrzeby psychiczne i społeczne pracownika były
zaspokojone [15, s.52].

Forma organizacji pracy jest uzależniona od sytuacji, w której się ją wykonuje, od stopnia

jej złożoności, oczekiwań otoczenia, spodziewanej efektywności i wielu innych czynników.

Przystępując do jakiejkolwiek pracy, zawsze należy zadać sobie pytanie, w jaki sposób

najlepiej można ją wykonać. Czy lepszy efekt uzyskamy działając indywidualnie, czy
pracując w zespole?

Praca indywidualna posiada taką organizację, w której w sposób celowy wyodrębnia się

z zespołu działań określone czynności i powierza je pracownikom nie wchodzącym ze sobą
w procesie pracy w bezpośrednie związki. Każdy z pracowników wykonuje przydzielone mu
zadanie samodzielnie, dlatego też powinien posiadać kwalifikacje, umożliwiające mu
wywiązanie się z owego zadania w jak najsprawniejszy sposób.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

W firmach ceniących zachowania przedsiębiorcze osoby wykonujące pracę indywidualną

bardzo często same ją sobie organizują, określają sposób i czas jej wykonania, regulują
kolejność i tempo czynności oraz przeprowadzają kontrolę jej wykonania. Mają stosunkowo
duży stopień swobody działania, ponieważ nie są w swoich czynnościach bezpośrednio
powiązani z innymi pracownikami.

Z pracą zespołową mamy do czynienia wówczas, gdy realizacja zadania wymaga

współpracy wielu wykonawców. Ten rodzaj działania uznawany jest za wyższą formę
organizacji pracy ze względu na następujące cechy: współdziałanie, partnerstwo, łączenie
zawodów i specjalności, pełnienie różnych funkcji wynikających z posiadanych kwalifikacji
oraz często zbiorowa odpowiedzialność za jej rezultat.

W każdej organizacji pracy bardzo ważny jest sposób działania. Prawidłowo

zorganizowane działanie powinno być realizowane wg schematu zwanego cyklem działania
zorganizowanego. Przedstawia się następująco:

1. Uświadomienie sobie (i członkom zespołu) celów, które zamierzamy osiągnąć.
2. Zbadanie warunków przyszłego działania oraz środków, którymi dysponujemy.
3. Planowanie

działania,

czyli

obmyślenie

środków i sposobów działania,

dostosowanych zarówno do celu jak i do warunków działania.

4. Pozyskanie i przygotowanie (zorganizowanie) ludzi, środków i warunków

niezbędnych do wykonania planu.

5. Realizacja wykonania planu.
6. Kontrola polegająca na porównaniu realizacji oraz wyników końcowych ze stanem

pożądanym lub odpowiednimi wzorcami, a także na sformułowaniu wniosków
dotyczących przyszłych działań.

W organizacji procesu pracy, każde działanie, zarówno indywidualne, jak i zbiorowe,

powinno być realizowane wg kolejnych faz:

−

preparacji (tzn. obmyślenia, zaplanowania i przygotowania działań – etap 1-4,

−

realizacji planu działania – etap 5,

−

kontroli wyników – etap 6 [15, s. 58].

Należy pamiętać, że sukces końcowy zależy zawsze od przemyślenia i dokładnego

przygotowania organizacji pracy. Przedstawia to mapa myśli:

Rys. 1. Dobrze zorganizowana praca – mapa myśli [12, s. 19]

dobrze

zorganizowana

praca

sp

ra

w

no

ść

dobór zasobów
uporządkowanie działań
koordynacja
oszczędność

warunki psychiczne

warunki fizyczne

mikroklimat
oświetlenie
komfort dźwiękowy
pozycja ciała
bezpieczeństwo

autonomia
urozmaicenie
komunikacja
współpraca

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Organizacja stanowiska pracy

Każdy

pracodawca

ma obowiązek przygotować stanowisko pracy

zgodnie

z obowiązującymi przepisami bhp i zasadami ergonomii.
Co to jest ergonomia?

Ergonomia to nauka o przystosowaniu narzędzi, maszyn (urządzeń) i warunków pracy do

fizycznych, fizjologicznych i psychicznych możliwości człowieka. Stwarza także możliwości
doboru człowieka do warunków stanowiska pracy. Celem ergonomii jest zapewnienie
sprawnej i bezpiecznej pracy przy minimalnym wysiłku fizycznym i psychicznym.
Współcześnie ergonomia występuje w dwóch postaciach: jako ergonomia korekcyjna, dążąca
do poprawy istniejących warunków pracy i jako ergonomia koncepcyjna, dążąca do
stworzenia przesłanek do poprawnego projektowania rozwiązań maszyn, narzędzi, budynków
itp. [1, s. 41].

Przy organizacji stanowiska pracy podstawowym zagadnieniem stają się problemy

związane z urządzeniem przestrzeni pracy.

Najważniejszym

zadaniem

jest

ustawienie

sprzętu

zgodnie

z

danymi

antropometrycznymi, aby pracownik mógł przyjąć najbardziej prawidłową postawę w czasie
pracy.

Na stanowiskach, na których jest to możliwe, należy tak przygotować potrzebne

narzędzia, sprzęt i materiały, aby rzeczy te były w zasięgu ręki pracownika.

Najczęściej spotykanymi pozycjami ciała przy pracy jest pozycja stojąca i siedząca.

Wszędzie, gdzie jest to możliwe do zastosowania, pracownik powinien wykonywać pracę
w pozycji siedzącej lub powinien mieć możliwość zajęcia co pewien czas pozycji siedzącej.

Pozycja siedząca powinna być prawidłowa, a więc wysokość siedziska powinna być

ściśle dostosowana do wysokości podudzia danej osoby. Powinno się tak siedzieć, aby
podudzie z udami tworzyły kąt prosty lub lekko rozwarty. Stopy powinny całą powierzchnią
przylegać do podłogi, a większa część ud spoczywać na siedzisku. Ważnym elementem
wygodnego krzesła jest oparcie. Wysokość i wychylenie oparcia powinno być regulowane.

Przy organizacji stanowiska pracy należy również uwzględnić takie elementy, jak:

oświetlenie, temperaturę i wilgotność powietrza, hałas.

Przy oświetleniu stanowiska pracy należy brać pod uwagę natężenie światła oraz jego

równomierność. Powinno się unikać stosowania oświetlenia wyłącznie miejscowego, gdyż
oświetlenie miejscowe powoduje potrzebę ciągłego adaptowania wzroku do miejsc
ciemniejszych i jaśniejszych przy przenoszeniu wzroku.

Na stanowisku pracy pracownik powinien mieć zapewniony dopływ świeżego powietrza

o określonej temperaturze i wilgotności. Warunki klimatyczne na stanowisku pracy wpływają
na procesy termoregulacyjne organizmu.

Zalecenia temperatury powietrza w zależności od rodzaju pracy są następujące:

praca umysłowa w pozycji siedzącej

20

O

C – 21

O

C

praca fizyczna lekka:

w pozycji siedzącej

19

O

C

w pozycji stojącej

18

O

C

Najbardziej odpowiednia wilgotność powietrza wynosi od 40% do 60%.

Równowaga cieplna ustroju jest bardzo ważnym czynnikiem w procesie pracy.

Nadmierne przegrzanie wywołuje złe samopoczucie pracownika i przyspiesza zmęczenie.
W naszych rozważaniach zajmiemy się pracą umysłową o różnym stopniu skomplikowania,
od prostych rutynowych prac, nie wymagających dużego intelektualnego zaangażowania do
prac twórczych, o dużym stopniu odpowiedzialności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Organizacja stanowiska pracy musi być dostosowana do charakteru i wymagań

wykonywanej pracy np. pracownika informacji pracującego na stanowisku komputerowym.

Szczegółowo z obowiązującymi zasadami bhp przy stanowisku komputerowym

zapoznałeś się w jednostce modułowej 348[03].O1

O dobrych warunkach pracy możemy mówić wtedy, gdy stanowiska pracowników są

urządzone zgodnie z przepisami i zasadami bhp oraz zgodne z określonymi wymogami
technicznymi.

Proponujemy Ci rozwiązanie poniższego testu, który pozwoli określić, czy stanowisko

pracy pracownika pracującego przy komputerze jest należycie przygotowane, a także zwrócić
uwagę na to, co należy poprawić i dostosować, aby praca była bezpieczna i nie stwarzała
zagrożeń.

Wypełniając test można zaznaczyć odpowiednią rubrykę znakiem:

„+” – wszystko w porządku, warunki pracy zgodne z wymogami bhp,
„-” – obecny stan wymaga dokładnej oceny i ustalenia działań.

TEST – sprawdź warunki pracy w firmie [13]

Zdrowe i higieniczne warunki pracy

na stanowisku komputerowym

+

-

Czy pracownik ma możliwość robienia przerw w pracy, np. co godzinę, w celu
wykonania zalecanych ćwiczeń?

Czy pracownik racjonalnie wykorzystuje przerwy w pracy, np. na przewietrzenie
pomieszczenia oraz na zalecane ćwiczenia rozluźniające i psychiczne
odprężenie?

Czy pracownik ma dostatecznie dużo wolnego miejsca na swoim stanowisku
pracy?

Czy wolna powierzchnia podłogi przypadająca na jednego pracownika
pracującego w danym pomieszczeniu wynosi co najmniej 2 m

2

?

Czy wolna objętość przestrzeni w pomieszczeniu przypadająca na jednego
pracownika wynosi co najmniej 13 m

2

?

Czy dojście do poszczególnych stanowisk pracy ma szerokość
co najmniej 80 cm?

Czy jeśli stanowiska komputerowe są ustawione naprzeciwko siebie, to odległość
między tylnymi ściankami tak ustawionych monitorów wynosi
co najmniej 80 cm?

Czy stanowiska komputerowe są ustawione bokiem do okien?

Czy grzejniki i okna są wszędzie dostępne i czy dojście do nich ma szerokość co
najmniej 50 cm?

Czy podłoga jest wszędzie gładka i bezpieczna?

Czy podłoga wykonana jest z materiałów antyelektrostatycznych?

Czy w przejściach nie leżą przewody grożące zaczepieniem lub potknięciem się?

Czy pracownik nie ma zastrzeżeń do swobody poruszania się przy stanowisku
pracy i w pomieszczeniu, w którym pracuje?

Ogółem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Oświetlenie biura

+

-

Czy we wszystkich oknach są zainstalowane zasłony typu wertikale i dostęp do
ich regulacji jest łatwy?

Czy w oknach, na które w godzinach pracy padają promienie słoneczne, są
zainstalowane dodatkowe metalowe żaluzje i czy możliwość ich regulacji nie jest
utrudniona?

Czy światło lamp ma naturalną białą barwę?

Czy światło tzw. jarzeniowe, nie migocze i wszystkie świetlówki oraz włączniki
są sprawne?

Czy oprawy oświetleniowe mają klosze lub kratownice rozpraszające?

Czy natężenie oświetlenia na stanowisku pracy wynosi co najmniej 500 luksów?

Czy różnica w natężeniu oświetlenia w danym pomieszczeniu nie są większe niż
1:5?

Ogółem:

Hałas w biurze

+

-

Czy natężenie hałasu dochodzącego z zewnątrz nie jest uciążliwe i nie powoduje
przekroczenia dopuszczalnego natężenia wewnątrz pomieszczenia wynoszącego
55 dB?

Czy natężenie hałasu na stanowisku pracy emitowanego przez komputery
i drukarki lub inne urządzenia nie przekracza 55 dB?

Ogółem:

Warunki mikroklimatyczne

+

-

Czy w pomieszczeniu działa sprawnie wentylacja?

Czy podczas pracy pracownik nie odczuwa przeciągów?

Czy temperatura w pomieszczeniu wynosi 20–24

O

C?

Czy wilgotność względna powietrza w pomieszczeniu mieści się w granicach 50–
60%?

Ogółem:

Prawidłowe funkcjonowanie monitora

+

-

Czy monitor nie migocze?

Czy obraz jest pozytywny, tzn. ma ciemne znaki na jasnym tle?

Czy obraz jest ostry?

Czy litery na ekranie są dostatecznie duże, tzn. przy odległości patrzenia na
monitor wynoszącej 70 cm, mają co najmniej 12 punktów (4,5 mm)?

Czy kontrast pomiędzy znakami a tłem jest wystarczający?

Czy program korzysta z dużych i małych liter?

Czy program korzysta z polskich liter (ę, ą, ć itp.)?

Czy monitor ma możliwość regulacji parametrów?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Czy monitor daje się łatwo pochylać i obracać?

Czy monitor stoi na odpowiednim poziomie, tzn. tak aby górna krawędź ekranu
była na poziomie oczu operatora/pracującego?

Ogółem:

Prawidłowe ustawienie stołu do pracy z komputerem

+

-

Czy głębokość stołu jest wystarczająca tzn. czy przy odległości patrzenia
wynoszącej ok. 70 cm i głębokości monitora (ok. 40 cm) wynosi
co najmniej 100 cm

Czy szerokość stołu jest wystarczająca, tzn. jeśli monitor stoi na tym samym stole
(biurku), przy którym wykonujemy inne prace, to szerokość biurka wynosi
co najmniej 160 cm?

Jeśli stół nie ma możliwości regulowania wysokości, to czy jego wysokość
wynosi 72 cm?

Czy stół jest stabilny i ma zaokrąglone krawędzie?

Czy powierzchnia stołu jest jasna i matowa?

Czy pod stołem jest dostatecznie dużo miejsca na nogi?

Ogółem:

Właściwa klawiatura i pulpit/uchwyt na dokumenty

+

-

Czy klawiatura i monitor stanowią osobne części?

Czy na jasnych klawiszach klawiatury znajdują się ciemne znaki?

Czy między przednią krawędzią stołu a przednią krawędzią klawiatury jest
odstęp ok. 10 cm dla oparcia nadgarstków?

Czy pulpit/uchwyt na dokumenty jest stabilny?

Czy pulpit/uchwyt daje się łatwo ustawiać?

Ogółem:

Właściwe krzesło i podnóżek

+

-

Czy podstawa krzesła ma co najmniej 5 kółek?

Czy kółka są dostosowane do podłoża, tzn. twarde do np. wykładziny
dywanowej, bardziej elastyczne zaś do parkietu lub linoleum?

Czy krzesło ma wyściełane siedzisko i oparcie oraz zaokrąglone krawędzie
siedziska?

Czy długość i szerokość siedziska jest odpowiednia do długości ud operatora?

Czy oparcie sięga przynajmniej do łopatek operatora?

Czy krzesło ma odpowiednio ukształtowane oparcie?

Czy krzesło ma regulowane podłokietniki?

Czy pracownik korzysta z podnóżka – jeśli tak, to czy podnóżek ma rozmiar co
najmniej 30 x 40 cm?

Czy podnóżek ma regulację kąta nachylenia w zakresie 0

O

–15

O

?

Czy można wygodnie oprzeć na podnóżku całe stopy?

Ogółem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Ergonomia pracy przy komputerze

+

-

Czy regulowane elementy krzesła i stołu są dostosowane do wzrostu i wagi
pracownika?

Czy pracownik ma możliwość wygodnego oparcia nadgarstków podczas pracy na
klawiaturze?

Ogółem:

Pozostałe urządzenia biurowe

+

-

Czy w pomieszczeniu, gdzie pracuje kopiarka (kopiarki) jest sprawna i wydajna
wentylacja?

Czy kopiarka, faks są podłączone bezpośrednio do gniazdka, tzn. bez
przedłużaczy, rozgałęziaczy itp.?

Ogółem:

Powyższy test objął warunki pracy i obszary, które są najważniejsze w projektowaniu

stanowiska pracy przy komputerze, a mianowicie: zdrowe i higieniczne warunki pracy,
oświetlenie, hałas, klimat, funkcjonowanie monitora, ustawienie stołu, właściwej klawiatury
i krzesła oraz pozostałych urządzeń biurowych.

Podliczając wyniki uzyskane w poszczególnych kolumnach można zorientować się, jakie

są wymogi bezpiecznych warunków pracy oraz zwrócić uwagę na wszystkie wymienione
obszary i odpowiednio np. zaprojektować swoje stanowisko pracy.

Zapamiętaj, że bhp na komputerowym stanowisku pracy reguluje Rozporządzenie Ministra

Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na
stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz U. z 1998 Nr 148, poz. 973).

Planowanie własnego rozwoju zawodowego

Rozwój zawodowy człowieka jest procesem, który trwa przez całe życie. Zaczyna się już

w najwcześniejszych latach, kiedy dziecko podpatruje i naśladuje różne aktywności
zawodowe dorosłych. Następnym etapem jest dokonywanie wyborów zawodowych i dalszego
kształcenia na poziomie edukacji szkolnej. Wchodząc w dorosłe życie, człowiek rozpoczyna
swoją karierę zawodową, która wymaga ciągłego doskonalenia, dokształcania się,
a w niektórych wypadkach również zmiany kwalifikacji, na takie, które oczekiwane są przez
rynek pracy.

By mądrze planować własny rozwój zawodowy, trzeba chcieć planować, wierzyć, że

planowanie na długi czas jest możliwe, oraz znać metody planowania. Warto zadać sobie
następujące pytania, by sprawdzić, jak jest z planowaniem w moim życiu:

−

Czy uważam, że potrafię dokonać trafnego wyboru dotyczącego na przykład kierunku

studiów lub zawodu?

−

Czy uważam, że człowiek jest kowalem własnego losu, czy raczej narzędziem

w rękach nieprzewidywalnej siły wyższej?

−

Na ile ja sam, a na ile otoczenie decyduje o tym, co osiągam, co teraz robię, co będę

robić w przyszłości?

−

Do tej pory najistotniejsze decyzje w moim życiu podejmowali za mnie inni ludzie.

Czy to prawda? Czy jestem gotowy, by to zmienić?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

−

Co jest dla mnie ważniejsze: możliwość podejmowania ryzyka i odpowiedzialności,

czy raczej stabilizacja i bezpieczeństwo?

−

Czy podejmując decyzje o dalekosiężnych skutkach zastanawiam się nad tym, jak

zmienia się świat, ludzie, mentalność, potrzeby społeczeństwa?

−

Czy znam opracowania specjalistów dotyczące tzw. zawodów przyszłości?

−

Czy uważam, że świat należy do super wąskich specjalności, czy raczej osób

orientujących się dobrze w kilku dziedzinach?

−

Czy przy podejmowaniu decyzji związanych z wyborem studiów lub pracy kieruję

się: własnymi zainteresowaniami, chęcią realizacji marzeń, brutalną rzeczywistością?

−

Czy słucham rad znajomych i rodziny? Czy obserwuję, co wybierają inni?

−

Czy znam się i stosuję jakieś metody planowania i zarządzania sobą w czasie?

Jeśli zadałeś sobie trud, by odpowiedzieć na powyższe pytania, już zacząłeś planować.

Powyższe pytania koncentrowały się wokół kilku istotnych postaw. Samodzielności
i zależności, wiary w siebie i poczucia niemocy. Wielu z nas uważa, że mamy bardzo mało
możliwości, że ograniczeni sytuacją rynku pracy niewiele możemy zdziałać.
Dostęp do edukacji, technologii, do ludzi i do wiedzy jest bardzo szeroki. Nie tutaj więc
należy szukać bariery, ale w naszej mentalności. Znamy przecież ludzi, którzy pomimo
trudności zdołali osiągnąć bardzo dużo. Co więcej potrzeba, by dobrze planować własny
rozwój?

Krok 1: Planowanie własnego rozwoju jest możliwe.
Ważne jest, aby uświadomić sobie, że realizacja własnych planów jest możliwa. Bowiem kto
chce, szuka sposobu. Kto zaś nie chce, szuka powodu. Można zgodzić się z tymi, którzy
szukają powodów, dla których ma się nie udać ich plan (znalezienie pracy, wymarzone
studia). Jeśli ktoś chce znaleźć powody, dlaczego nie dostał tak długo pracy, to je znajdzie:
trudna sytuacja na rynku pracy, zagmatwane przepisy, ogromna konkurencja, nierówny start.
I wtedy można się (i otoczenie) przekonać, że realizacja planu nie jest możliwa.

Ale my zajmiemy się grupą, która szuka sposobów! Takim sposobem na realizację

planów jest choćby zdobycie wykształcenia. A to zależy przecież od nas samych.

Krok 2: Co jest potrzebne, by rozwijać się zawodowo?
Znajomości? Z pewnością tak! Nie licząc sytuacji, w której zatrudnia się „krewnych
i znajomych”, poszukiwanie pracowników przez znajomych jest bardzo dobrą metodą.
Trudno się dziwić pracodawcom, że współpracują z ludźmi, których znają. By jednak zostać
poleconym, trzeba przedstawiać dla pracodawcy konkretną wartość. Bez względu na to,
w jakiej branży rozpoczniesz swoją aktywność, wymagania i ocenianie twojej osoby będzie
gromadzić się wokół poniższych elementów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

Rys. 2. Mapa kompetencji [4]

Wiedza to zgromadzone i uporządkowane przez każdego z nas informacje, fakty, definicje,
teorie tworzące całość. Mogę wtedy powiedzieć: moja wiedza z tej dziedziny jest duża, choć
nieustannie ją uzupełniam. Przydatna sprawdzona teoria jest pomocna w pracy zawodowej.
Jednak jest jednym z elementów sukcesu na rynku pracy.

Doświadczenie to dowód, że nastąpiło już kiedyś spotkanie i weryfikacja teorii w praktyce.
Mogę powiedzieć: wiem, że to naprawdę działa, sprawdziłem to i doświadczyłem. Wciąż
jednak nie wiemy, z jakim skutkiem: czy z sukcesem, czy z porażką. By sprawdzić
doświadczenie, stosujemy analizę życiorysu, sprawdzamy referencje. Już w czasie nauki
zdobywamy doświadczenie czy to działając w organizacjach uczniowskich, działając jako
wolontariusz. Warto robić coś więcej, niż tylko przewidziane w programie praktyki. To robią
wszyscy, Ty zrób coś jeszcze, ponieważ na rynku pracy obowiązuje taka sama zasada, jak
w marketingu: wyróżnij się, albo zginiesz w tłumie!

Umiejętności o ile wiedza to „certyfikat” posiadania, o tyle umiejętności to „certyfikat”
wykonania. Dziś już wiemy, większość zawodów wykonywanych w organizacjach
przyszłości będzie związana z ludźmi. Tym większą rolę mają wtedy umiejętności
interpersonalne (motywowania, kierowania, komunikacji,

autoprezentacji). Pytanie

o umiejętności brzmi: czy potrafisz to zrobić dobrze?

Kwalifikacje to dowód na posiadanie konkretnej wiedzy lub umiejętności (dyplom,
ukończony kurs poświadczony dokumentem, certyfikatem). Kwalifikacje pozwalają
przypuszczać, że posiadacz takiego dokumentu ma odpowiednią wiedzę i umiejętności.

Cechy osobowościowe to predyspozycje do wykonywania danego zadania. Przykładowo
wśród cech menedżera najczęściej wymienia się otwartość na ludzi, tolerancja na niepewność,
szybkość działania i sprawność w podejmowaniu decyzji. Strukturę cech osobowości
sprawdzają psychologiczne testy osobowościowe. Jeśli chcesz sprawdzić swoją strukturę
osobowości, znajdź psychologa (poradnie, biura karier), umów się na spotkanie. Nigdy nie
jest za dużo wiedzy o samym sobie.

KOMPETENCJE

WIEDZA

POSTAWY

CECHY

KWALIFIKACJE

UMIEJĘTNOŚCI

DOŚWIADCZENIE

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

Kompetencje kompetentny pracownik wie, co robić i wie, jak to robić. Kompetencja łączy
i zawiera w sobie wiele powyższych elementów. Kompetencja to odpowiednia wiedza,
doświadczenie i kwalifikacje. To właśnie z kompetencji wynika efektywność działania. Stąd
tak często, pomimo olbrzymiej liczby kandydatów, trudno znaleźć kompetentnego
pracownika.

Postawy to nasz stosunek do świata i ludzi. To one najczęściej decydują o radzeniu sobie
w szkole, na studiach, w pracy. Przykładem otwartej postawy jest tzw. mobilność zawodowa,
czyli gotowość do przenoszenia się w poszukiwaniu pracy.

Krok 3: Czy chcę budować na własnym potencjale?
Widzimy już teraz, jak wiele rzeczy składa się na nasz wybór, na nasz rozwój zawodowy
i poczucie satysfakcji zawodowej. Wiedza, doświadczenie, kompetencje to nasz potencjał do
rozwoju. Ale to tylko fundament, na którym możemy (ale nie musimy) zbudować kariery.
Wielu jest utalentowanych ludzi, którzy i tak mówią, że nie tego się spodziewali, nie tak
planowali własne życie zawodowe.

Rys. 3. Rozwój zawodowy [4]

Dlatego ważne jest pytanie: Czy chcę? To pytanie o motywację, o to skąd biorę siły do pracy,
do radzenia sobie z przeciwnościami. Wielu z nas znajduje oparcie w rodzinie, bliskich.
Warto również przypomnieć sobie dotychczasowe sukcesy, uświadomić sobie, że już nie raz
mi się udawało, więc i tak będzie tym razem. Z pewnością w trudnych momentach przydaje
się optymizm i kreatywność. Optymiści trudności w realizacji swoich planów częściej
postrzegają jako chwilowe, przemijające. Osoby kreatywne potrafią znaleźć inne drogi
dojścia do celu: jeśli w tej firmie nie chcą mnie wejściem głównym, dostanę się od kuchni.

Krok 4: Jakie są metody planowania własnej kariery?
Poznajmy skuteczne metody wspomagające planowanie własnej kariery. Są one bardzo
podobne do metod, które stosują przedsiębiorcy planujący rozwój własnej firmy! Gdyż tak
naprawdę każdy z nas na rynku (pracy) powinien się zachowywać tak, jak rozwijająca się na
rynku firma: obserwować, wyprzedzać innych, zaskakiwać, być konkurencyjnym.
Analiza trendów. Świat się zmienia, ktoś kiedyś powiedział, że jedyną stałą rzeczą jest
zmiana. Dlatego podczas planowania, podejmowania decyzji o konsekwencjach odległych

POTENCJAŁ
POTENCJAŁ

MOTYWACJA

ROZWÓJ

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

w czasie pamiętajmy, że nie ważne jest, co dziś jest modne, ale co będzie przydatne za kilka
miesięcy czy lat. W przypadku wyboru kierunku studiów obserwujemy, jakie specjalności
będą z dużym prawdopodobieństwem cenne za 3 lub 5 lat. Pytamy: W jakim kierunku idzie
świat, gdzie zmierza gospodarka? Co będzie cenione, gdy skończę studia?
Analiza własnych predyspozycji zawodowych. Wiemy, że znajomość własnego potencjału
jest pierwszym krokiem w planowaniu. Odpowiadając na pytanie: co już mam, wiem, na
czym mogę budować, jakie są moje mocne strony, a co jeszcze powinienem rozwijać.
Stosując testy kompetencyjne, odwiedzając poradnie czy biura karier mieszczące się przy
niektórych szkołach wyższych, czy też rozmawiając z tymi, którzy już pracują zdobywamy
bardzo cenne informacje.
Analiza własnych wartości i zainteresowań. Choć wielu o tym zapomina, to jednak pracuje
się po to, żeby żyć... Nie odwrotnie. Pamiętajmy, że nauka i praca, na którą kierujemy bardzo
dużo czasu i energii, czemuś służy. Czemuś wyższemu, naszym wartościom, pasjom. Na takie
pytania każdy odpowiada samodzielnie, istnieją takie narzędzia (testy, kwestionariusze)
analizy wartości i zainteresowań.
Zasada 80 / 20. Podczas planowania pamiętajmy o regule Pareto. Ten ekonomista odkrył, że
w wielu dziedzinach życia można zastosować regułę 80% na 20%. Przykładowo 80%
zasobów materialnych jest w posiadaniu 20% ludzi; używamy 20% ubrań przez 80% czasu
itp. Co to ma wspólnego z planowaniem? Otóż tylko 20% rzeczy (najważniejszych) daje nam
80% efektów. Ze 100 wykonanych telefonów o pracę 80% nie przyniesie żadnego rezultatu.
Podczas przygotowań do matury w ciągu 20% naszej nauki uczymy się 80% materiału.
Reszta? Cóż... Znając ta regułę możemy świadomie nakierować się na rzeczy najważniejsze,
przynoszące efekty, rezultat naszego działania.
Złudzenie bliskości. Ta zasada jest związana z regułą 80 / 20. Jest to przyczyna, dla której
poświęcamy dużo czasu na rzeczy tak naprawdę mało ważne. Dlaczego? Bo są nam bliskie
czasowo, są tuż tuż, wydaje się nam, że przez to są najważniejsze. Zapominamy przez to
o sprawach istotnych. Tego nam robić nie wolno, jeśli chcemy skutecznie planować. Często
zaniedbujemy naukę języków, bo przecież w najbliższym tygodniu nie wybieramy się za
granicę. Jest to jednak przecież złudzenie, ta sprawa jest bardzo ważna, choć zyski przyniesie
nam w odległym czasie. Warto więc, byś odpowiedział sobie na pytanie: ile z tych rzeczy,
które dziś zrobiłem lub mam zamiar zrobić, naprawdę przybliży mnie do mojego (odległego
w czasie) celu?
Formułowanie i zapisywanie celów. Cel konkretnie nazwany i określony czasowo motywuje
do działania, przykładowo: do końca tego miesiąca odwiedzę Szkołę, na której chcę
studiować i porozmawiam przynajmniej z pięcioma jej studentami! Formułowanie
scenariuszy rozwoju pomaga w sytuacji, gdy coś nie idzie tak, jak chcemy. Warto mieć wtedy
kilka alternatywnych scenariuszy dotarcia do celu. Przewidywanie i eliminowanie
potencjalnych trudności to zarządzanie ryzykiem, przewiduję, co może iść nie tak i planuję,
co zrobię w takiej sytuacji. Zawsze jest przecież więcej niż jedna droga do celu. Każdy zdany
egzamin, trudna rozmowa kwalifikacyjna czy rozmowa z szefem jest dla nas źródłem wielu
cennych informacji o sobie i świecie. Jest ważna o tyle, o ile zbliża nas do naszych celów. [4]

Etyka zawodowa

Pracodawca, przedsiębiorca, którzy planują organizację procesu pracy powinni opierać

się na zasadach etycznych w stosunkach pracodawca – klient i pracodawca i pracownicy.
Muszą przestrzegać zasad etyki zawodowej.

Etyka zawodowa – jest to zespół norm moralnych i zasad określających postępowanie

danej grupy zawodowej wynikających z tradycji zawodu, kultury danego społeczeństwa oraz
powszechnie akceptowanego systemu wartości. Etyka zawodowa ma na celu regulowanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

wzajemnych stosunków przedstawicieli danej grupy zawodowej, ich obowiązków
i powinności oraz określanie relacji z otoczeniem, aby podnieść prestiż grupy zawodowej
w opinii społeczeństwa. Tradycje etyki zawodowej w niektórych zawodach są bardzo stare,
np. etyka lekarska, etyka prawników czy etyka zawodu nauczyciela [8, s. 197].

Zadaniem etyki zawodowej jest przede wszystkim:

−

określenie zasad wzajemnych stosunków wewnątrz grupy zawodowej np. zwrócenie

uwagi na różne rodzaje zachowań, na wzajemną pomoc i współpracę zespołową,

−

stanowienie reguł postępowania przedstawicieli zawodu do przedmiotu działalności

zawodowej, relacji z otoczeniem czyli public relations.

Każdy człowiek w swoim życiu pełni różne role. W szkole jesteś uczniem, w grupie

koleżeńskiej, zawodowej kolegą lub przyjacielem.
Czym jest rola? To takie zachowania danej osoby, których oczekują inni ludzie, nazywani
partnerami roli, współżyjący lub współpracujący z tą osobą.

Pewnego typu zachowań nazywanych wymaganiami roli, oczekuje pracodawca. Rola

wyznacza zachowanie się w danej sytuacji. Zachowanie to wynika z pewnych wzorców
funkcjonujących w grupach społecznych. Wzorce te charakteryzują się różnym stopniem
sformalizowania, czyli określenia w przepisach np. statucie danej organizacji określającym
prawa i obowiązki.

Praktycznie nie ma takiej grupy zawodowej, w której wszystkie osoby zachowywałyby

się jednakowo. Zawsze występują różnice poglądów, zainteresowań, cech osobowościowych,
zdolności. Przy braku tolerancji i zrozumienia, nieprzestrzegania norm etycznych, różnice te
mogą doprowadzić do nieporozumień.

Jakie role i zachowania przyjmujemy w pracy z ludźmi?

Przedstawione poniżej role i zachowania są ważne w pracy grupowej i zespołowej.
I grupa to role zadaniowe – zachowania ważne ze względu na realizację zadania.
II grupa to role i zachowania ważne dla współżycia i rozwoju grupy, zespołu.

I Role zadaniowe i zachowania – ważne ze względu na realizację zadania:

−

pomysłodawca,

−

mający inicjatywę,

−

kontynuator rozwiązań zaproponowanych przez innych,

−

zwracający uwagę na stopień zaawansowania działań lub na czas,

−

koordynator,

−

zadający pożyteczne pytania,

−

udzielający pożytecznych odpowiedzi,

−

oceniający,

−

odpowiedzialny za rozwiązanie problemu lub/i za innych,

−

inspirujący innych,

−

pomocnik.

II Role i zachowania ważne dla współżycia i rozwoju grupy, zespołu:

−

dobry duch grupy,

−

uważnie słuchający innych,

−

okazujący szacunek/uznanie/aprobatę/akceptację,

−

cieszący się zaufaniem i sympatią,

−

namawiający do współpracy (dążący do kompromisów) zażegnujący spory, konflikty,

−

pogodny, żartujący, lubiący się śmiać,

−

uczciwy, prawy,

−

troskliwy, okazujący ciepło i serdeczność,

−

pilnujący równomiernego podziału obowiązków, reguł pracy w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Wyżej wymienione role i zachowania sprzyjają pracy grupowej i zespołowej. W praktyce

zawodowej wskazane jest również eliminowanie ról i zachowań, które utrudniają współżycie
i rozwój grupy, zespołu. Są to następujące zachowania:

Role i zachowania utrudniające współżycie i rozwój grupy, zespołu:

−

koncentrujący uwagę głównie na sobie, na własnym zdaniu, często domagający się

uwagi (uznania), wkradający się w łaski innych,

−

niepotrzebnie wstrzymujący pracę, podważający zasadność już przyjętych rozwiązań,

−

nieprzestrzegający przyjętych wcześniej reguł pracy, zachowania się,

−

narzucający swoje zdanie (nie liczący się z innymi), dominujący,

−

złośliwy, niegrzeczny, nazbyt impulsywny, agresywny,

−

manipulant,

−

zdystansowany, pobłażliwy, unikający działania,

−

zgadzający się na propozycje innych bez wewnętrznego przekonania [7, s. 33].

Eliminowanie

tych

zachowań

sprzyja

wzajemnym,

poprawnym

stosunkom

międzyludzkim, a to przekłada się na etykę zawodową.

W firmach, w których przestrzegane są zasady etyczne, panują dobre kontakty

międzyludzkie,

występuje

niska

fluktuacja

pracowników

(odchodzenie

jednych,

a przyjmowanie innych), a działania zarówno pracodawców jak i pracowników skierowane są
na osiąganie wspólnego celu i występuje w nich ważny element – współdziałanie w zespole.

Przez zespół rozumiemy grupę osób, które łączą wspólne cele i świadomość, że do ich

osiągnięcia potrzebne są zdolności, umiejętności oraz wysiłki wszystkich osób należących do
zespołu. W wykonywaniu zadań członkowie zespołu nie muszą robić wszystkiego wspólnie.
Ważne jest, aby we właściwym czasie potrafili sobie szybko przekazywać informacje
o kolejnym etapie pracy i aby ten etap podejmowali.

Planując pracę w zespole członkowie zespołu powinni ustalić:

1) kiedy powinno nastąpić wykonanie poszczególnych zadań (określenie terminów),
2) kto za co odpowiada,
3) co ma wykonać.

Przydział zadań nie powinien być przypadkowy. Ważne jest rozpoznanie cech

osobowościowych i zdolności poszczególnych członków zespołu.

Podejmując jakiekolwiek zadanie w zespole, warto uświadomić sobie:

−

z kim współpracujesz,

−

co możesz (i potrafisz) najlepiej wykonać,

−

co inni mogą wykonać lepiej od Ciebie.

Planując pracę zespołową i dbając o jej dobrą atmosferę szybciej osiągniemy założone cele.

Również w pracy, w której stosujemy normy etyczne ważne są relacje z otoczeniem czyli

public relations (PR).

Public Relations – jest to sztuka przekazywania informacji społeczeństwu przy użyciu

mediów w imieniu zainteresowanego klienta, jak również ogół działań mających za zadanie
wytworzenie pozytywnego wizerunku społecznego danej instytucji.

Public Relations jest jednym z działań marketingowych i jego głównym celem jest

przekazanie informacji do otoczenia na temat firmy, jej produktów lub usług.

Przedsiębiorstwo, które chce długo utrzymać się na rynku powinno przekazywać

prawdziwe i rzetelne informacje. Aby pozyskiwać nowych i utrzymać dotychczasowych
klientów, cieszyć się dobrą renomą, musi postępować zgodnie z obowiązującymi zasadami
etycznymi. Nawiązywaniu kontaktów sprzyja m.in. rzetelność, dbałość o jakość, terminowość
w dostawach i płatnościach.

Etyczne zachowanie przynosi maksymalizację zysku w długim czasie, np. poprzez

pozyskiwanie i utrzymanie klientów, lojalność pracowników, wysoką ocenę w rankingu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

przedsiębiorstw, pozytywny wizerunek. Kiedy chwalą nas inni, zyskujemy wiarygodność,
a w dalszej perspektywie – sprzymierzeńców.

Zarządzanie zasobami ludzkimi

Zarządzanie zasobami ludzkimi polega na wykorzystaniu umiejętności pracowników

i osób, z którymi współpracujemy. Takimi umiejętnościami mogą być zdolności plastyczne,
obsługa komputera, znajomość języków obcych, obsługi urządzeń biurowych i innych.
Jest oddziaływaniem na czynnik ludzki w firmie w taki sposób i za pomocą takich
instrumentów, aby przez swoich pracowników firma osiągała swoje cele.

W teorii zarządzania wg H. Fayola najważniejsze są następujące zasady: konieczność

starannego podziału pracy, hierarchiczność struktur organizacyjnych, ład i dyscyplina,
nieodzowność jednolitego kierownictwa oraz potrzeba dobrych stosunków między
wszystkimi pracownikami, zgranie personelu i inicjatywa.

Zarządzanie zasobami ludzkimi jest domeną liderów, menedżerów.

W pracy każdy kto zarządza ludźmi pełni 4 zasadnicze funkcje: planowania,

organizowania, motywowania i kontrolowania. Sposób realizowania tych funkcji zależy od
charakteru ludzi i przydzielonych im zadań.

Sposób postępowania lidera w stosunku do podwładnych nazywamy stylem zarządzania.

Rozróżniamy dwa podstawowe style: autokratyczny i demokratyczny.

Charakterystyczne cechy pierwszego z nich to ustalanie celów i podejmowanie decyzji

przez przełożonego bez udziału pracowników oraz oparcie zarządzania na wydawaniu
poleceń i kontrolowaniu ich wykonywania. W drugim stylu występują różne formy
dopuszczania pracownika do udziału w ustalaniu celów i podejmowaniu decyzji; lider daje im
większą samodzielność w organizowaniu własnej pracy (w tym w rozdzielaniu zadań
pomiędzy członków zespołu), a kontrola w dużym stopniu zastępowana jest samokontrolą.

W praktyce żaden z tych stylów nie występuje w czystej postaci. Każdy lider ma

skłonność do pewnych zachowań (bardziej autokratycznych lub bardziej demokratycznych).
Stosuje różne sposoby działania w różnych sytuacjach.

Rys. 4. Sposób działania lidera – komponenty stylu zarządzania [15, s. 61]

Delegowanie uprawnień to upoważnienie podwładnego do podejmowania decyzji. Aby

uniknąć nieporozumień, należy wyraźnie zdefiniować zakres, w jakim podwładny może
decydować.

Przekazując

uprawnienia,

lider

obarcza

równocześnie

podwładnego

odpowiedzialnością za działania dokonywane w ramach tych uprawnień.

Stosując różne kombinacje wymienionych sposobów działania, każdy lider wypracowuje

własny styl zarządzania zasobami ludzkimi. Stosując go w sposób elastyczny, dostosowując
się każdorazowo do sytuacji, rodzaju zadania oraz poziomu dojrzałości i doświadczenia

SPOSOBY DZIAŁANIA LIDERA

INSTRUOWANIE
PRACOWNIKÓW

INSPIROWANIE

PRACOWNIKÓW

DOPUSZCZENIE

PRACOWNIKÓW DO

WSPÓŁUCZESTNICTWA

W PODEJMOWANIU

DECYZJI

I ORGANIZOWANIU

PRACY

DELEGOWANIE

UPRAWNIEŃ

I

ODPOWIEDZIALNOŚCI

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

pracownika lub zespołu. W tym wypadku bardzo ważne jest szybkie podejmowanie decyzji.
Jest to jedna z najważniejszych umiejętności menedżerskich. Niektórzy nawet utożsamiają
zarządzanie z podejmowaniem decyzji. W bardzo prostych sprawach życia codziennego
często podejmujemy decyzje natychmiast, opierając się na intuicji. W życiu gospodarczym,
gdzie od danej decyzji zależy powodzenie przedsięwzięcia, zyski firmy, los zatrudnionych w
niej ludzi, a nawet rozwój lub bankructwo firmy – decyzje podejmuje się zazwyczaj bardzo
rozważnie, postępując według określonych procedur.

Jedną z takich procedur jest tzw. czteroetapowy model podejmowania decyzji.

Rys. 5. Proces decyzji – etapy [15, s. 62]

Im większy jest udział pracownika w wypracowaniu danej decyzji, tym większa szansa

na jej zaakceptowanie przez niego i zaangażowanie w realizację. Dlatego pożądane jest
uczestniczenie podwładnych w procesie decyzyjnym, czyli partycypacja w decydowaniu.
Stopień partycypacji może być różny. W praktyce stosowane są następujące sposoby
decydowania:

I. Przełożony sam podejmuje decyzje, prosząc jedynie podwładnych o dostarczenie mu

potrzebnych informacji.

II. Przełożony przed podjęciem decyzji przeprowadza konsultacje z podwładnymi,

zbierając ich opinie, propozycje i sugestie. Ostatecznie jednak sam podejmuje decyzję.

III. Decyzję podejmuje zespół, którym kieruje przełożony. On sam odgrywa rolę członka

zespołu. W trakcie wypracowywania decyzji powinno dojść do zaakceptowania
przyjętego rozwiązania przez wszystkich członków zespołu, łącznie z liderem
[15, s. 61-62].

Ważne jest też, aby w procesie decydowania we właściwy sposób wykorzystywać logikę,

intuicję i emocje.

W procesie decyzyjnym możemy wyróżnić decyzje indywidualne i decyzje zespołowe.

W tym drugim przypadku lider wykorzystuje wiedzę, umiejętności i intuicję członków
zespołu stosując 3 etapy:

1) zbieranie informacji,
2) konsultowanie – zasięganie opinii członków zespołu,
3) wspólne wypracowanie decyzji przez zespół.

Jak widać zarządzanie zasobami ludzkimi i podejmowanie decyzji, to niezwykle ważne

umiejętności, odgrywające ogromną rolę w życiu człowieka i firmy.

I.

ANALIZA

SYTUACJI

FORMUŁOWANIE

PROBLEMU

II.

TWORZENIE

RÓŻNYCH

WARIANTÓW

ROZWIĄZAŃ

PROBLEMU

III.

OCENA

WARIANTÓW

I WYBÓR

NAJLEPSZEGO

ROZWIĄZANIA

IV.

ZAPLANOWANIE

REALIZACJI

DECYZJI

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Co rozumiesz pod pojęciem organizacji pracy?
2. Co rozumiesz pod pojęciem proces pracy?
3. Jakie znasz cele organizacji pracy?
4. Jakie znasz formy organizacji pracy?
5. Co to jest cykl działania zorganizowanego?
6. Jakie znasz fazy organizacji procesu pracy?
7. Co to jest ergonomia?
8. Jakie znasz elementy organizacji stanowiska pracy?
9. Jakie znasz rady dla osób pracujących z komputerem?
10. Jakie obszary należy uwzględnić przy projektowaniu stanowiska pracy przy komputerze?
11. Jaki znasz akt prawny regulujący zasady bhp na komputerowym stanowisku pracy?
12. Jakie znasz metody planowania własnej kariery?
13. Co rozumiesz pod pojęciem zarządzania zasobami ludzkimi?
14. Jakie znasz zasady zarządzania wg Fayola?
15. Jakie znasz sposoby działania lidera?
16. Jakie znasz etapy procesu decyzyjnego?
17. Co rozumiesz pod pojęciem etyki zawodowej?
18. Co to jest public relations?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj swój rozwój zawodowy na najbliższych kilka lat.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z informacjami zawartymi w Materiale nauczania pkt. 4.2.1,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zaplanować rozwój zawodowym, określając swój cel, tzn. kim chcesz zostać,
4) napisać do swojego celu plan kariery,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kartka papieru formatu A4,

−

długopis,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj stanowisko pracy przy komputerze zgodnie z przepisami bhp i zasadami

ergonomii.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z informacjami zawartymi w Materiale nauczania pkt. 4.2.1 i jednostce

modułowej 348[03].O1.01,

2) zaplanować stanowisko uwzględniając przepisy bhp i zasady ergonomii,
3) zaprojektować stanowisko pracy przy komputerze,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) omówić poszczególne elementy stanowiska pracy,
6) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stolik,

−

komputer,

−

krzesło z oparciem regulowanym,

−

literatura z rozdziału 6,

−

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny
pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami?





2) określić cykl działania zorganizowanego?





3) wybrać formę organizacji pracy?





4) zaplanować własny rozwój zawodowy?





5) zastosować zasady racjonalnego działania?





6)dostosować

się

do

norm

społecznych

(prawnych,

etycznych,

zwyczajowych) ?





7) wyjaśnić relacje między organizacją pracy a efektami działania?





8) określić czynniki optymalizujące działanie lidera (jednostki) w grupie?





„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

4.3. Komunikacja międzyludzka w środowisku pracowników

informacji

4.3.1. Materiał nauczania

Komunikowanie się stanowi podstawę działań międzyludzkich w różnych sferach życia

społecznego i zawodowego.

Obecnie znaczenie komunikacji społecznej wzrasta z uwagi na szybki rozwój technologii

i powszechny dostęp do informacji.

Komunikowanie należy także do głównych zadań i sposobów pracy pracowników

informacji. Zawód pracownika informacji jest profesją typowo społeczną, usługową
w stosunku do użytkownika informacji, polega na wielorakich kontaktach interpersonalnych.

Komunikacja międzyludzka w środowisku pracowników informacji to zagadnienie

bardzo szerokie, gdyż dotyczy zarówno stosunków wewnątrz, w gronie pracowników jak
i obsługi użytkowników informacji oraz kontaktów z osobami i instytucjami z otoczenia
społecznego ośrodka informacji.

Wewnętrzna i zewnętrzna komunikacja międzyludzka w środowisku pracowników
informacji.

Ogólny model komunikacji społecznej można zastosować do różnych sytuacji

komunikacyjnych, w tym procesu komunikacji interpersonalnej realizowanej w ośrodku
informacyjnym.

Rys. 6. Model procesu komunikacji w ośrodku informacji [6, s. 22]

W modelu wskazano miejsce ośrodka informacji jako nadawcy komunikatów

kierowanych do różnych użytkowników. Pracownik informacji szukając odpowiedzi na
zapytanie informacyjne musi wykonać pracę twórczą – wybrać informacje z ogromnych
zasobów, skomponować zbiór informacji, który wg swojej wiedzy, doświadczeń
i kwalifikacji – uzna za optymalny dla użytkownika. I to powoduje, że ośrodek informacji jest
nadawcą w procesie komunikacji społecznej.

Ośrodek

informacji

Użytkownik

informacji

Informacja zwrotna

KOMUNIKAT- i

nformacja

KANAŁ KOMUNIKACYJNY

Szum informacyjny

(hałas, odmienne zainteresowanie itp.)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

Komunikacja wewnętrzna w ośrodku komunikacji ma charakter zarówno formalny, jak

i

nieformalny,

dotyczący

spraw

merytorycznych,

pracowniczych

(związanych

z zatrudnieniem oraz prawami i obowiązkami pracownika) oraz prywatnych – te pojawiają się
zazwyczaj na płaszczyźnie kontaktów nieformalnych.

Rys. 7. Model komunikacji wewnętrznej w bibliotece [6, s. 23]

Kontakty zawodowe w układzie hierarchicznym.

Komunikacja w układzie hierarchicznym to inaczej komunikacja pionowa między

przełożonymi a podwładnymi (w dół) oraz w kierunku odwrotnym – między podwładnymi
a przełożonymi (w górę).

Komunikacja hierarchiczna werbalna charakteryzować się powinna starannością formy,

stosowaniem zwrotów grzecznościowych, dbałością o stylistykę i poprawność gramatyczną
oraz o dobór słownictwa. Zasady te stosują się do obu stron, choć silniejszy bodziec do
dbałości o poprawność wypowiedzi mają podwładni, ze względu na zależność ich losów
zawodowych od przełożonego.

Komunikacja w układzie hierarchicznym inicjowana jest przez przełożonego w miejscu

pracy i w większości przypadków dotyczy spraw zawodowych zarówno merytorycznych
(dotyczących obszaru pracy), jak i pracowniczych.

Komunikacja od przełożonego do podwładnego i posiadana przez szefa władza wyraża

się zarówno w komunikatach werbalnych (stanowcze wyrażanie własnej opinii,
podejmowanie decyzji, zachowywanie spokoju) i niewerbalnych (spokój, stosowane gesty,
klasyczny strój).

Komunikaty przełożonego można podzielić na zindywidualizowane, kierowane do

pojedynczych osób – konkretnych pracowników oraz na zbiorowe, kierowane do wszystkich
pracowników podległych danemu kierownikowi, dyrektorowi.

brak

wiedzy

odmienne zainteresowania

hałas

różnica

pogladów

Dyrektor

Pracownik

merytoryczny

Pracownik

techniczny

Pracownik

administracyjny

Dyrektor

Pracownik

merytoryczny

Pracownik

techniczny

Pracownik

administracyjny

INFORMACJA

KOMUNIKAT

KANAŁ KOMUNIKACYJNY

SZUM INFORMACYJNY

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

W dużych organizacjach komunikaty werbalne przekazywane są w formie pisemnej.

Dotyczy to m.in. obowiązku informowania pracownika o zakresie obowiązków, podwyżkach,
awansach i innych sprawach związanych z jego zatrudnieniem, oraz z obowiązkami
przypisanymi do stanowiska pracy.

Komunikaty pisemne charakteryzuje styl urzędniczo – zawodowy. Komunikaty werbalne

dotyczą zazwyczaj codziennego wykonywania obowiązków oraz wszelkich indywidualnych
spraw pracownika, które wymagają wyjaśnienia w trakcie rozmowy.

Komunikacja werbalna uzupełniana jest informacjami przekazywanymi w formie

niewerbalnej, która obejmuje intonację i akcentowanie wypowiedzi, gesty, postawę ciała
i zachowanie, sposób szanowania czasu swojego i innych, przestrzeganie pewnych odległości
oraz organizację i wykorzystywanie dostępnej przestrzeni.

Komunikacja pionowa w relacji od podwładnego do przełożonego czyli „z dołu do góry”

uzależniona jest od zależności i podległości, jakie charakteryzują stosunek pracownika do
własnego przełożonego. Ta relacja wpływa na sposób mówienia i zachowania, czyli na
komunikaty werbalne i niewerbalne. Kontakty sformalizowane występują głównie w dużych
ośrodkach informacji, a w małych placówkach z niewielką grupą pracowników, kontakty
pionowe najczęściej nabierają charakteru nieformalnego.

Do grupy komunikatów werbalnych pisemnych wysyłanych przez pracowników

przełożonym należą najczęściej: podania (w sprawach pracowniczych), wnioski i uwagi
dotyczące sposobu wykonywania pracy, raportu z realizacji przydzielonych zadań, skargi.
[6, s. 94]

Kontakty zawodowe w układzie poziomym

Komunikacja w układzie poziomym obejmuje wymianę informacji między osobami

pracującymi na tych samych lub zbliżonych stanowiskach, najczęściej tworzącymi pewien
zespół. Pracownicy tego samego szczebla (działu) wymieniają między sobą informacje
dotyczące przede wszystkim wykonywanych wspólnie obowiązków. Taka komunikacja jest
niezbędna, aby prace poszczególnych osób nie pokrywały się, ale uzupełniały, aby znaleźć
optymalną metodę wykonywania zleconych działań, najszybszą i wymagającą jak
najmniejszych nakładów, z wykorzystaniem posiadanych zasobów i umiejętności.

W zależności od konwencji zachowania przyjętego w danej instytucji oraz atmosfery

i stopnia zażyłości między pracownikami, komunikacja formalna przeplata się nierozdzielnie
z nieformalną zarówno w treści, jak i w formie. Ustalenia np. dotyczące kolejności prac,
wykonywanych obowiązków są podawane w koleżeńskiej, półprywatnej formie, często
wymieniane z informacjami o stanie zdrowia, samopoczuciu, problemach rodzinnych.
Pozytywny

wymiar

sytuacji

to

istnienie

przyjacielskiej

atmosfery

wzajemnego

zainteresowania i zrozumienia. Taka atmosfera wpływa dobrze na jakość pracy, motywuje do
wykonywania obowiązków, nastraja pozytywnie wobec klientów.

Pozytywny stosunek komunikacji nieformalnej to również łatwiejszy przepływ

informacji, bez konieczności tworzenia nadmiernej liczby raportów, zestawień pisemnych itp.

Dane o wykonywanych zadaniach oraz o planach na kolejny dzień przekazuje się ustnie

lub zostawia w formie np. poprzyklejanych karteczek na biurku czy monitorze komputera.
W niewielkiej strukturze to wystarcza, bo i tak wszyscy wiedzą – co, kto i na kiedy miał
wykonać.

W komunikacji poziomej wg kryterium liczby uczestników wyróżnia się dwa

podstawowe typy:

1) indywidualną – w której zaangażowane są dwie osoby,
2) grupową – w której uczestniczy większa liczba osób, czasem cały zespół.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

Kontakt indywidualny jest łatwiejszy do zrealizowania ze względu na mniejszą liczbę

zaangażowanych stron i mniej niezgodności w prezentowanych stanowiskach.

Komunikacja pozioma indywidualna często przyjmuje postać nieformalną, informacje

zawodowe przekazywane są w formie luźnej. Zbytni formalizm może być przejawem albo
wzajemnej nieznajomości, albo wrogości, kiedy osoby zaangażowane w proces komunikacji
nie pałają do siebie sympatią albo istnieje między nimi konflikt (jawny lub ukryty).

Komunikaty werbalne zawodowe charakteryzują się często słownictwem żargonowym –

dotyczącym informatologii, np. kartoteki wzorcowe, rekord. Są to zazwyczaj wypowiedzi
skrótowe, bez elementów gramatycznych czy stylistycznych zbędnych dla jasności
i zrozumiałości komunikatu.

Struktury większe niż 20-osobowe właściwie nie są w stanie pracować w wymiarze

poziomym, tzn. np. ustalać czegoś wspólnie. Skuteczność ich funkcjonowania zależeć będzie
od dobrego przywództwa i komunikacji pionowej [6, s. 81–84].

Konferencje, warsztaty, sympozja, grupy i listy dyskusyjne oraz
elektroniczne czasopisma zawodowe online jako forma komunikacji
w środowisku pracowników informacji

Konferencje, warsztaty, sympozja należą do kategorii komunikowania publicznego, czyli

takiego, w którym jeden nadawca kieruje swój komunikat do grona odbiorców. Wymienione
formy mogą również zawierać element komunikacji grupowej, kiedy wszyscy wypowiadają
się równocześnie wspólnie pracując nad rozwiązaniem danego problemu.

Konferencje, sympozja często zwoływane są w celu przekazania pewnej grupie

odbiorców konkretnych informacji (wtedy jest to komunikacja publiczna), natomiast
warsztaty w celu przedyskutowania i znalezienia rozwiązania podanego problemu.

W pierwszym przypadku wyraźnie zaznacza się podział ról: jedna osoba ma za zadanie

w sposób optymalny przekazać informację, a pozostali mają się wykazać umiejętnością
efektywnego słuchania, w drugim przypadku mamy do czynienia ze spotkaniem zawodowym
i pracą grupową, której efektem powinno być np. rozwiązanie zaistniałego problemu.

Konferencja i sympozjum będą efektywne w komunikacji międzyludzkiej jeśli zostaną

odpowiednio przygotowane, przeprowadzone i podsumowane. Wymaga to:

1) określenia celu, opracowania programu i przygotowania materiałów informacyjnych,
2) doboru osób kompetentnych do realizacji celu,
3) właściwego prowadzenia spotkania, trzymania się ustalonego programu, kontroli nad

zabieraniem głosu, a w szczególności panowania nad emocjonalną dyskusją
i trzymania dyskutantów przy temacie, przestrzegania limitów czasowych,

4) przekazania wniosków wszystkim uczestnikom, opracowania protokołu.

W takich formach komunikowania przyjmuje się podział najogólniejszy na: spotkania

merytoryczne i organizacyjne.
Spotkania merytoryczne dotyczą spraw związanych z szeroko rozumianą działalnością
informacyjną, obsługą użytkowników, opracowaniem dokumentów.
Spotkania organizacyjne mogą dotyczyć m.in. planowania, polityki działania, spraw
pracowniczych.

Nowością w komunikacji w środowisku pracowników informacji jest wykorzystywanie

możliwości internetu, a zwłaszcza poczty elektronicznej, grup i lis dyskusyjnych. Są to
narzędzia do przesyłania i odbierania różnorodnych informacji.

Poczta elektroniczna jest narzędziem służącym nie tylko do komunikacji między

indywidualnymi użytkownikami sieci, ale może być przydatna w porozumiewaniu się
z większą grupą korespondentów. Specjalnie do tego celu przeznaczonymi usługami są grupy
i listy dyskusyjne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

47

Grupa dyskusyjna jest to miejsce, w którym można wymieniać z innymi osobami

poglądy i informacje na określone tematy, zwykle zdefiniowane przez zawartość grupy
dyskusyjnej.

Lista dyskusyjna inaczej nazywana jest listą adresową, korespondencyjną i jest

sposobem prowadzenia dyskusji w internecie. Wymiana informacji odbywa się dzięki poczcie
elektronicznej. Po zapisaniu się na listę dyskusyjną użytkownik automatycznie otrzymuje
listy elektroniczne, które nadchodzą do użytkowników danej listy dyskusyjnej. Oczywiście
użytkownik może przy tym wysyłać własne listy, dokumenty, których kopie są przesyłane
innym uczestnikom dyskusji.

Listy dyskusyjne wykorzystywane są bardzo często w pracy do rozwiązywania bieżących

problemów. Tworzą się grupy interesów, które omawiają bieżące zagadnienia i doradzają
sobie wzajemnie.
Przykładowe listy dyskusyjne:

−

INFOBIB-L

http://www.man.torun.pl/archives/infobib-l.html

– lista dyskusyjna

pracowników informacji naukowej bibliotek szkół wyższych ,

−

HORBIB

http://www.man.torun.pl/archives/horbib-l.html

– lista dyskusyjna polskich

bibliotekarzy pracujących w systemie HORIZON [2, s. 122–123].

Również bardzo ważną formą komunikowania się różnych grup zawodowych są

czasopisma w internecie. Można je podzielić na dwie grupy:

1) wydawane wyłącznie w postaci elektronicznej, nie mające swojego drukowanego

odpowiednika,

2) czasopisma będące elektroniczną wersją drukowanych.

Dla bibliotekarzy, pracowników informacji bardzo przydatny jest EBIB (dostęp na stronie

http://ebib.oss.wroc.pl

). Jest to pierwszy elektroniczny biuletyn informacyjny, ukazujący się

w sieci od 1999 roku.
Wykaz

polskich

czasopism

bibliotekarskich

znajduje

się

na

stronie

http://ebib.oss.wroc.pl/czasopisma/czas1.html

. Pełna lista różnych czasopism oraz ich

elektronicznych

odpowiedników

jest

dostępna

pod

adresem

http://bilon.miks.uj.edu.pl/czasop/pol.html

[2, s. 63].

Elektroniczne czasopisma to wirtualna redakcyjna społeczność. Tworzenie tych

czasopism daje możliwość spotkania i pracy z ludźmi, z którymi w świecie rzeczywistym
byśmy się nie spotkali. Ludzi interesujących, którzy stali się sobie bliscy realizując wspólne
zamierzenie, mających podobne zainteresowania zawodowe.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz czy, jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jaki jest model procesu komunikacji w ośrodku informacji?
2. Jaki jest model komunikacji wewnętrznej?
3. Co składa się na szum informacyjny?
4. Co rozumiesz pod pojęciem komunikacji w układzie hierarchicznym?
5. Co rozumiesz pod pojęciem komunikacji w układzie poziomym?
6. Jakie znasz typy komunikacji poziomej?
7. Co rozumiesz pod pojęciem komunikowania publicznego?
8. Co to jest grupa dyskusyjna?
9. Co to jest lista dyskusyjna?
10. Jakie znasz czasopisma elektroniczne?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

48

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Posługując się pocztą elektroniczną, wyślij do swojego kolegi komunikat dotyczący

adresu internetowego Elektronicznego Biuletynu Informacyjnego Bibliotekarzy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z informacją zawartą w Materiale nauczania pkt 4.3.1,
2) mieć swoje konto e-mail,
3) posiadać skonfigurowane połączenie,
4) posiadać program do obsługi poczty, np. Microsoft Outlook Express,
5) znać konto e-mail kolegi,
6) wykonać dane ćwiczenie,
7) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko komputerowe z odpowiednim oprogramowaniem, np. Microsoft Outlook
Express z dostępem do internetu,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Znajdź w internecie artykuł pt. „Witryny internetowe bibliotek pedagogicznych jako

źródło informacji naukowej dla użytkowników sieci”. Podaj, kto jest jego autorem i gdzie
artykuł został zamieszczony.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z informacją zawartą w Materiale nauczania pkt 4.3.1,
2) posiadać dostęp do internetu,
3) znać różne sposoby wyszukiwania informacji w internecie,
4) znać adresy stron czasopism elektronicznych dla bibliotekarzy,
5) wykonać dane ćwiczenie i odpowiedzieć na pytania,
6) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko komputerowe z odpowiednim oprogramowaniem systemowym i dostępem do
internetu,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

49

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić różnice między komunikacją wewnętrzną a zewnętrzną?





2) określić kontakty zawodowe w układzie hierarchicznym?





3) określić kontakty zawodowe w układzie poziomym?





4) zorganizować konferencje, warsztaty?





5) posługiwać się pocztą elektroniczną?





6) znaleźć potrzebne informacje w internecie?





7) znaleźć odpowiednią grupę dyskusyjną?





8) znaleźć odpowiedni tytuł czasopisma elektronicznego?





„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

50

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących organizowania procesu pracy. Zadania: 2, 3, 5, 9 są to

zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa; zadania: 1, 4, 6,
7, 8, 10, 11, 12, 13 to zadania z luką, zadania 14, 15, 16, 17, 18, 20 to zadania otwarte,
zadanie 19 to zadanie rysunkowe.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową),

−

w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone pole,

−

w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy,

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą
przysporzyć Ci zadania: 15 – 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8. Na rozwiązanie testu masz 120 min.

Powodzenia

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

I część

1. Wyjaśnij pojęcie:

Asertywność to........................................................................................................................
.................................................................................................................................................

2. Rozmowa kwalifikacyjna to:

a) rozmowa między pracodawcą a kandydatem do pracy,

b) rozmowa między kolegami,
c) rozmowa dotycząca kwalifikacji.
d) rozmowa dotycząca podwyższania kwalifikacji.

3. Etyka zawodowa to:

a) nauka o moralności,
b) nauka o postępowaniu przedsiębiorców,
c) zespół norm moralnych i zasad określających postępowanie danej grupy zawodowej

oraz akceptowany powszechnie system wartości.

d) poprawne wykonywanie obowiązków zawodowych.

4. Wyjaśnij pojęcie:

CV to: .....................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

51

5. Komunikacja w układzie hierarchicznym to:

a) kolega – kolega,
b) przełożony – podwładny,
c) podwładny – klient.
d) komunikacja za pomocą kodów.

6. Wyjaśnij pojęcie:

Ergonomia pracy to:................................................................................................................
.................................................................................................................................................

7. List motywacyjny składa się z następujących elementów: .................................................

.................................................................................................................................................

8. Pierwszy elektroniczny biuletyn informacyjny dla bibliotekarzy to: ...................................
.................................................................................................................................................

9. Jaki akt prawny reguluje przepisy bhp obowiązujący na komputerowym stanowisku

pracy:
a) ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach,
b) ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
c) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie

bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory
ekranowe.

d) ustawa o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji.

10. Wyjaśnij pojęcie:

Zespół to: ...............................................................................................................................
.................................................................................................................................................

11. Wyróżniamy ......................................... style negocjacji.

Są to: ......................................................................................................................................
................................................................................................................................................

12. Wyjaśnij pojęcie:

Wortal to ................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

13. Są .............................. etapy rozwiązywania problemów.

Są to: ......................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

14. Napisz list motywacyjny w języku polskim

II część

15. Napisz w punktach swój plan rozwoju zawodowego.

16. Zaprojektuj stanowisko pracy przy komputerze.

17. Napisz swój życiorys zawodowy w języku angielskim.

18. Napisz list motywacyjny w języku angielskim.

19. Przedstaw dobrze zorganizowaną pracę w formie mapy myśli.

20. Przedstaw schemat cyklu działania zorganizowanego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

52

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Organizowanie procesu pracy

Zakreśl poprawną odpowiedź lub wpisz brakujące części zdania

.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punktacja

1

2

a

b

c

3

a

b

c

4

5

a

b

c

6

7

8

9

a

b

c

10

11

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

53

12

13

14

15

16

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

54

17

18

19

20

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

55

6. LITERATURA

1. Biczyński S., Miedziński B.: Słownik ekonomiki i organizacji przedsiębiorstwa. PWE,

Warszawa 1991

2. Boryczka B.: Praktyczny przewodnik po internecie dla bibliotekarzy. Wyd. Branta,

Bydgoszcz 2003

3. Burt S.: Jak zdobyć pracę. „Placet”, Warszawa 1997
4. Filarski K.: Planowanie własnej kariery czy matura? Wybór należy do Ciebie! (referat)
5. Kelly Plate J., Volz-Patton R.: Zaplanuj karierę. Fundacja Gosp. NSZZ „Solidarność”,

Gdańsk 1998

6. Kisilowska M.: Już nie wiem jak mam do ciebie mówić, czyli komunikacja w bibliotece.

CEBIiD, Warszawa 2001

7. Mierzejewska-Majcherek J.: Przedsiębiorczość na co dzień. REA, Warszawa 2002
8. Mikina A., Sienna M.: Przedsiębiorczość – klucz do sukcesu. REA, Warszawa 2002
9. Poznański J.: Wzory wypracowań z języka polskiego. Skrypt, Warszawa 2003
10. Przedsiębiorczość bez tajemnic. WSiP, Warszawa 2002
11. Sepkowska Z., Żurakowski F.: Przedsiębiorczość. WSiP, Warszawa 1999
12. Stańda B., Wierzbowska B.: Przedsiębiorczość. PWN, Warszawa 2002
13.

http://www.bhpwfirmie.pl

14. Wyprawka maturzysty nr 2. MpiPS, Warszawa 2003
15. Żurakowski F.: Podstawy przedsiębiorczości. MAC EDUKACJA, Kielce 2002