Wzmacniacz mikrofonowy
Do czego to służy?
2326
W Elektronice dla Wszystkich przed-
stawiliśmy już kilka wzmacniaczy mikro-
fonowych. Opisany dalej układ wyróżnia
się spośród innych, ponieważ zaprojek-
towano go do konkretnego, praktyczne-
go celu.
Obecnie najpopularniejsze i najtańsze
są dwukońcówkowe mikrofony (właści-
wie wkładki) elektretowe. Mają one do-
bre parametry, ale poważną wadą jest
konieczność ich zasilania napięciem sta-
łym. Mikrofonów takich nie można pod-
łączyć wprost do wejścia zwykłego mik-
sera czy zestawu nagłośnieniowego, po-
nieważ wejścia te nie mają odpowie-
dnich obwodów polaryzacji (wyjątkiem
są wejścia z zasilaniem typu Phantom,
ale i do nich nie powinno się bezpośre-
dnio podłączać wkładek elektretowych).
Aby dołączyć mikrofon elektretowy
należy albo zaingerować we wnętrze
miksera (wzmacniacza), albo zbudować niowe, np. magnetofonowe, CD czy łość, rzędu 300mV...1V, a sygnał z mikro-
zewnętrzną przystawkę, zapewniającą AUX. fonu ma napięcie co najwyżej dziesią-
odpowiednią polaryzację mikrofonu. W ten sposób zaprezentowany układ tków miliwoltów. Bezpośrednie pod-
Przedstawiony układzik jest taką przy- pozwala zbudować najprostszy mikser, łączenie mikrofonu do czułego wejścia
stawką, którą można albo wbudować do współpracujący z domowym wzmacnia- gramofonu magnetycznego (PHONO)
miksera, albo umieścić w oddzielnej obu- czem. także nie daje dobrych rezultatów, ponie-
dowie. Jak wiadomo, domowe wzmacniacze waż wejście to ma specyficzną charakte-
Układ ma dodatkową zaletę - znacznie nie mają odpowiednio czułego wejścia rystykę częstotliwościową - wzmacnia
wzmacnia sygnał z mikrofonu, dzięki cze- mikrofonowego, co jest wielką wadą dla basy, obcina soprany. Skutecznym roz-
mu jego duży sygnał wyjściowy można wielu użytkowników, którzy koniecznie wiązaniem jest zastosowanie niewielkie-
podać na wejście liniowe. chcieliby wykorzystać mikrofon, np. do go wzmacniacza mikrofonowego, do-
Układ ma też inny zakres zastosowań: nagłośnienia jakiegoś zebrania czy na łączonego do któregokolwiek ze wspo-
z jego pomocą można podłączyć jeden małej dyskotece. Bezpośrednie dołącze- mnianych wejść liniowych. Taką funkcję
lub kilka mikrofonów do jednego wejścia nie mikrofonu do jednego ze wspomnia- z powodzeniem może pełnić opisany u-
typowego, domowego wzmacniacza nych wejść nie ma sensu, ponieważ wej- kład.
mocy. Może to być dowolne wejście li- ścia te mają zdecydowanie za małą czu-
Jak to działa?
Opisany układ zawiera cztery kanały,
umożliwiając dołączenie czterech nieza-
r
y
s
u
n
k
u
1
leżnych mikrofonów. Na rysunku 1
przedstawiono schemat ideowy jednego
z czterech identycznych kanałów oraz
stabilizatora, wspólnego dla wszystkich
kanałów.
Stabilizator jest konieczny z kilku po-
wodów. Przede wszystkim napięcie zasi-
lające mikrofony elektretowe musi być
bardzo dobrze filtrowane. Mikrofony te
są zawsze włączone w ten sposób, że
wszelkie  śmieci z szyny zasilania prze-
noszą się bezpośrednio na wejście
współpracującego wzmacniacza (mikse-
ra). Stabilizatory 78LXX mają bardzo ma-
ły poziom szumów wyjściowych i lepiej
filtrują napięcie, niż obwody RC.
Dioda D3 oraz stabilizator scalony
78L09 umożliwiają bezproblemowe wy-
korzystanie jakiegokolwiek napięcia sta-
Rys. 1 Schemat ideowy
R
y
s
.
1
S
c
h
e
m
a
t
i
d
e
o
w
y
łego (10...35V) lub zmiennego 9...24V.
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 2/99 59
W przypadku zasilania napięciem zmien- sygnału wyjściowego. Jest to co prawda Montaż i uruchomienie
nym, pojemność C7 powinna wynosić bardzo niedoskonały ogranicznik, jednak Prezentowany system składa się z je-
co najmniej 100�F. w wielu wypadkach lepiej uzyskać prze- dnej płytki bazowej oraz czterech płytek
Każdy z czterech kanałów dzieli się na bieg zniekształcony, niż dać się ogłuszyć. przymikrofonowych. Schemat montażo-
r
y
s
u
n
k
u
2
dwie części: przymikrofonową i bazową. W modelu zastosowano czerwone diody wy pokazany jest na rysunku 2. Montaż
Część przymikrofonowa, zmontowana LED. Ogranicza to maksymalny sygnał jest klasyczny, nie powinien sprawić kło-
na oddzielnej płytce, zawiera obwód za- do wartości około 4Vpp. W praktyce le- potów. Płytka przymikrofonowa ma nie-
silania i polaryzacji z elementami R4, R7, piej zastosować zwykłe diody krzemowe wielką szerokość i może być wraz z mi-
R8, R10, C5 oraz obwód z
ródła prądowe- (np. 1N4148), co ograniczy sygnał do o- krofonem umieszczona w rurce, najlepiej
go z tranzystorami T1 i T2. Prąd spoczyn- koło 1,5Vpp bądz
diody Schottky ego metalowej lub plastykowej, wyłożonej
kowy (stały) tego z
ródła wyznacza głó- (0,9Vpp). Oczywiście takiego prymity- folią aluminiową połączoną z masą ukła-
wnie wartość R9. Zmienny sygnał z mi- wnego ogranicznika można nie stoso- du. Część bazowa może być wbudowa-
krofonu moduluje prąd z
ródła prądowe- wać, nie montując D1, D2 i R3. na do wnętrza wzmacniacza lub miksera.
go. Wypadkowe wzmocnienie jest wy- Należy podkreślić, że błędem byłoby W przypadku takiej przeróbki należy wy-
znaczone głównie wartością rezystancji dołączenie wkładki mikrofonowej do raz
nie oznaczyć gniazda wejściowe, na
PR1. Dzięki zastosowaniu potencjome- płytki (przymikrofonowej) za pomocą dłu- których będzie występować napięcie
tru można wyrównać ewentualne różni- giego przewodu. Mikrofon powinien być stałe.
ce skuteczności poszczególnych mikro- dołączony do płytki przewodem możli- W przypadku współpracy z mikserem
fonów. wie krótkim (do 1m skrętka, najlepiej w wyjście każdego z kanałów będzie do-
Dodatkowy przycisk (przełącznik) u- ekranie). Tylko wtedy w długim dwużyło- łączone do oddzielnego wejścia. Gdyby
możliwia bezstukowe włączanie i wy- wym przewodzie łączącym obie płytki ktoś chciał dołączyć kilka mikrofonów do
łączanie danego mikrofonu. Gdyby przy- wystąpi sygnał o dużej wartości i ryzyko jednego wejścia, może zastosować po-
cisk taki nie był potrzebny, nie należy  zbierania zakłóceń przez kabel będzie tencjometry w układzie z rysunku 3. U-
montować R5, R6, a zamiast C3, S1 wlu- niewielkie. Dzięki temu w roli przewodu możliwi to budowę najprostszego mikse-
tować zwory. łączącego płytki w ostateczności można ra.
Układ przewidziano głównie do zastosować zwykły dwużyłowy, nieekra-
Piotr Górecki
P
i
o
t
r
G
ó
r
e
c
k
i
współpracy z mikrofonem elektreto- nowany kabel. Oczywiście przewód e-
Zbigniew Orłowski
Z
b
i
g
n
i
e
w
O
r
ł
o
w
s
k
i
wym, jednak możliwe jest dołączenie kranowany jeszcze bardziej zmniejszy ry-
doń mikrofonu dynamicznego. Wtedy zyko zbierania zakłóceń. Gdyby mimo
nie należy montować rezystora polary- wszystko do układu przenikały zakłóce-
zującego R4. nia radiowe (radio CB, telefony komórko-
W przewodzie łączącym płytki (mię- we), równolegle do rezystora R2 można
Wykaz elementów dla 1 kanału
W
y
k
a
z
e
l
e
m
e
n
t
ó
w
d
l
a
1
k
a
n
a
ł
u
dzy punktami A-A, B-B) płynie prąd stały, dołączyć kondensator ceramiczny o po-
zmodulowany wzmocnionym sygnałem jemności kilkunastu...kilkudziesięciu na- Rezystory 0,125W
R
e
z
y
s
t
o
r
y
0
,
1
2
5
W
R1: 470&!
z mikrofonu. Tym samym na rezystorze nofaradów.
R2,R7,R10: 100k&!
R1 w części bazowej występuje sygnał Opisany układ może być użyty także
R3: 100&!
zmienny na tle składowej stałej (napięcie w wersji uproszczonej, bez wzmacniacza
R4,R8: 1k&!
stałe w punkcie A powinno wynosić przymikrofonowego. Wtedy wkładkę e- R5,R6: 220k&!
R9: 220&!
mniej więcej +5...+7V). Sygnał ten prze- lektretową należy dołączyć wprost do
PR1: 220&! miniaturowy
chodzi przez kondensator C2 na wyjście punktów A i B części bazowej. Ponieważ
C i dalej do (liniowego) wejścia wzmac- bez wzmacniacza sygnał będzie niewiel- Kondensatory
K
o
n
d
e
n
s
a
t
o
r
y
C1,C7: 10�F/40V
niacza czy miksera. Dodatkowy obwód z ki, punkty C, O1 należy dołączyć do wej-
C2: 22�F/10V
diodami D1, D2 i rezystorem R3 jest o- ścia mikrofonowego o odpowiednio du-
C3,C4: 220nF
granicznikiem maksymalnej amplitudy żej czułości.
C5,C6: 100�F/10V
C7 100�F/40V
Półprzewodniki
P
ó
ł
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
i
D1,D2: patrz tekst
T1: BC548B
T2: BC558B
U1: LM78L09
Pozostałe
P
o
z
o
s
t
a
ł
e
M1: mikrofon elektretowy
S1: mikroswitch
Płytka AVT-2326
P
ł
y
t
k
a
A
V
T
2
3
2
6
Uwaga! W skład zestawu AVT-2326
wchodzą płytki drukowane dla czterech
kanałów oraz elementy elektroniczne dla
jednego kanału, ale bez elementów ogra-
nicznika, tj. D1, D2, R3.
Komplet podzespołów z płytką
K
o
m
p
l
e
t
p
o
d
z
e
s
p
o
ł
ó
w
z
p
ł
y
t
k
ą
jest dostępny w sieci handlowej
j
e
s
t
d
o
s
t
ę
p
n
y
w
s
i
e
c
i
h
a
n
d
l
o
w
e
j
AVT jako kit AVT-2326
A
V
T
j
a
k
o
k
i
t
A
V
T
2
3
2
6
Rys. 2 Schemat montażowy
R
y
s
.
2
S
c
h
e
m
a
t
m
o
n
t
a
ż
o
w
y
60 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 2/99