Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM
Wiedza o spo"eczeł
stwie
Poziom podstawowy
Listopad 2009
Schemat punktowania
Model odpowiedzi
Nr
W nawiasach kwadratowych [ ] odpowiedzi
zadania Zasady przyznawania Punkty
alternatywne bÄ…dÄ™ uzupe"niajÄ…ce
punktów za zadanie
1. c) konformizm 0 1
2. a) Robert Schuman 0 1
3. c) Sąd NajwyŻszy 0 1
4. d) Zgromadzenia Narodowego 0 1
5. c) chrzeĘcijał
ska demokracja 0 1
6. obywatelstwo 0 1
7. (1)  rada gminy Po 1 pkt za kaŻdą pra- 0 3
(2)  wójt wid"ową odpowiedę
(3)  prezydent miasta
8. ¸emkowie, Karaimi, Tatarzy, Romowie 1 pkt za podanie czte- 0 1
rech mniejszoĘci
9. A. Ratyfikowane umowy mi´dzynarodowe  Dzien- Po 1 pkt za kaÅ»de pra- 0 4
nik Ustaw RP wid"owe przyporzÄ…d-
B. Uchwa"y rady powiatu  Wojewódzkie dzienniki kowanie
urz´dowe
C. Konstytucja  Dziennik Ustaw RP
D. ZarzÄ…dzenie prezydenta RP  Dziennik Urz´dowy
RP  Monitor Polski
10. A. 3; B. 4; C. 1 Po 1 pkt za prawid"owe 0 3
przyporzÄ…dkowanie
11. A. 3; B. 1; C. 5; D. 2 Po 1 pkt za prawid"owe 0 4
przyporzÄ…dkowanie
12. A. 4; B. 3; C. 1 Po 1 pkt za prawid"owe 0 3
przyporzÄ…dkowanie
13. A. 4; B. 1; C. 2; D. 5 Po 1 pkt za prawid"owe 0 4
przyporzÄ…dkowanie
14. 1. fa"sz Po 1 pkt za jednÄ… pra- 0 5
2. prawda wid"owÄ… odpowiedÄ™
3. prawda
4. prawda
5. fa"sz
15. 1. fa"sz Po 1 pkt za jednÄ… pra- 0-4
2. prawda wid"owÄ… odpowiedÄ™
3. prawda
4. fa"sz
www. operon. pl
1
Wiedza o spo"eczeł
stwie. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Schemat punktowania
Model odpowiedzi
Nr
W nawiasach kwadratowych [ ] odpowiedzi
zadania Zasady przyznawania Punkty
alternatywne bÄ…dÄ™ uzupe"niajÄ…ce
punktów za zadanie
16. a) A. 3; B. 4; C. 1; D. 2 1 pkt 0 6
b) 1. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej  Le- Po 1 pkt za kaŻdą pra-
szek Miller wid"owÄ… odpowiedÄ™
2. Wys"anie wojsk polskich na wojn´ w Iraku  "Ä…cznie 5 pkt
w 2003 r.  Leszek Miller
3. WejĘcie Polski do NATO  Jerzy Buzek
4. Powo"anie samorządów powiatowego i woje-
wódzkiego  Jerzy Buzek
5. Uchwalenie tzw. Ma"ej Konstytucji z 1992 r.  Han-
na Suchocka
17. a) UNESCO  Organizacja Narodów Zjednoczonych Po 1 pkt za kaŻdą pe"- 0 2
do spraw OĘwiaty, Nauki i Kultury nÄ… nazw´ organizacji
b) FAO  Organizacja Narodów Zjednoczonych
do spraw WyŻywienia i Rolnictwa
18. a) bierne prawo wyborcze  moÅ»liwoĘç kandydo- Po 1 pkt za kaÅ»de wy- 0 2
wania w wyborach jaĘnienie
b) czynne prawo wyborcze  moÅ»liwoĘç g"osowania
wwyborach [prawo do wybierania kandydatów]
19. hierarchicznoĘç systemu Ä™róde" prawa, pluralizm Po 1 pkt za prawid"o- 0 3
polityczny, zasada praworządnoĘci we podkreĘlenie
20. A. Marsza"ek Sejmu Po 1 pkt za prawid"o- 0 4
B. Konwent Seniorów wÄ… nazw´ organu
C. Prezydium Sejmu
D. komisja sejmowa
21. A. socjalizacja wtórna Po 1 pkt za prawid"o- 0 2
B. socjalizacja pierwotna wÄ… nazw´
Uwaga: JeŻeli uczeł
nie uÅ»yje poj´cia  socjalizacja ,
nie przyznajemy punktu.
22. a) Co najmniej dwa razy. 1 pkt 0 3
b) W sprawach, które Rada Unii Europejskiej stano- 1 pkt za dwie okolicz-
wi jednomyĘlnie, oraz w sprawach, które pociągają noĘci
za sobą znaczne obciąŻenia dla budŻetu pał
stwa.
c) Cz"onek Rady Ministrów ma obowiązek nie- 1 pkt
zw"ocznie przedstawiç organowi w"aĘciwemu
na podstawie regulaminu Sejmu i organowi w"aĘci-
wemu na podstawie regulaminu Senatu zaj´te sta-
nowisko oraz wyjaĘniç przyczyny, dla których nie
zasi´gni´to opinii [cz"onek rzÄ…du ma obowiÄ…zek
niezw"ocznie przedstawiç Sejmowi i Senatowi zaj´
te stanowisko oraz wyjaĘniç przyczyny, dla których
nie zasi´gni´to opinii].
23. a) Kielce 1 pkt 0 10
b) 1  mazowieckie, 2  lubelskie, 3  podkarpac- Po 1 pkt za prawid"owÄ…
kie, 4  ma"opolskie, 5  ĘlÄ…skie, 6  "ódzkie nazw´  "Ä…cznie 6 pkt
c) Szczecin, Gorzów Wielkopolski [Zielona Góra], Po 1 pkt za kaŻdą sto-
Wroc"aw lic´ województwa
Uwaga: MuszÄ… byç podane stolice woj. zachodnio-  "Ä…cznie 3 pkt
pomorskiego, lubuskiego i dolnoĘląskiego!
www. operon. pl
2
Wiedza o spo"eczeł
stwie. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Schemat punktowania
Model odpowiedzi
Nr
W nawiasach kwadratowych [ ] odpowiedzi
zadania Zasady przyznawania Punkty
alternatywne bÄ…dÄ™ uzupe"niajÄ…ce
punktów za zadanie
24. a) Integracja europejska przyczyni"a si´ do wzmoc- 1 pkt 0 4
nienia poczucia wartoĘci Polaków.
b) Polacy dostrzegli moÅ»liwoĘç wyrównania róŻnic 1 pkt za dwie korzyĘci
poziomu Å»ycia oraz moÅ»liwoĘç zbliÅ»enia si´ z oby-
watelami krajów, w których polscy obywatele po-
dejmujÄ… prac´.
c) Przyczynami są oczekiwania niemoŻliwe do 1 pkt za dwie przyczy-
realizacji oraz trudnoĘci w relacjach przybyszów ny
(Polaków) z miejscowymi (tubylcami).
d) wejĘcie Polski do strefy Schengen [przystąpienie 1 pkt
Polski do uk"adu z Schengen]
25. a) RóŻnice rozwojowe w Unii Europejskiej są wy- 1 pkt 0 4
równywane poprzez przekazywanie funduszy
[Ęrodków pieni´Å»nych] z krajów bogatych do kra-
jów biedniejszych [kraje bogate dzielÄ… si´ swoim
bogactwem z krajami biednymi].
b) Na przyk"ad: Po 1 pkt za kaŻde
 inwestycje w infrastruktur´ [budowa dróg i au- dzia"anie  "Ä…cznie
tostrad] 3 pkt
 wspieranie innowacyjnych przedsi´biorstw [inno-
wacyjnych pomys"ów]
 pomoc w restrukturyzacji zak"adów zanieczysz-
czających Ęrodowisko
 inwestycje w  kapita" ludzki [podnoszenie kwali-
fikacji pracowników, rozwój przedsi´biorczoĘci]
Uwaga: NaleÅ»y uznaç inne dzia"ania, o ile sÄ… logicz-
ne i zgodne z prawdÄ….
26. a) Najwi´kszy wzrost: Francja [o 9 punktów 1 pkt za kaÅ»de paÅ‚
- 0 5
procentowych]; najwi´kszy spadek: Hiszpania stwo
[o 36 punktów procentowych]
b) Austria, Finlandia 1 pkt
c) Na przyk"ad: przegrane wybory prawicy hiszpał
- 1 pkt
skiej w 2004 r. [koniec rządów Aznara]; dojĘcie
do w"adzy socjalistów [Zapatero], zwyci´stwo lewi-
cy w wyborach w 2004 r.; wycofanie si´ Hiszpanii
z wojny w Iraku; zaostrzenie stosunków Hiszpanii
z USA po zwyci´stwie lewicy (Polska ma tradycyj-
nie dobre stosunki z USA)
Uwaga: Dopuszcza si´ inne odpowiedzi, o ile sÄ… po-
prawne merytorycznie.
d) Bu"garia i Rumunia 1 pkt za dwa pał
stwa
www. operon. pl
3
Wiedza o spo"eczeł
stwie. Poziom podstawowy
Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetą Wyborczą
Schemat punktowania
Model odpowiedzi
Nr
W nawiasach kwadratowych [ ] odpowiedzi
zadania Zasady przyznawania Punkty
alternatywne bÄ…dÄ™ uzupe"niajÄ…ce
punktów za zadanie
27. a) 55% respondentów popiera ratyfikacj´ traktatu 1 pkt za pe"nÄ… 0 4
przez prezydenta, natomiast 8% jest temu prze- odpowiedÄ™
ciwnych.
b) Sojusz Lewicy Demokratycznej i Platforma Oby- 1 pkt
watelska
Uwaga: ZdajÄ…cy musi podaç nazwy partii (a nie
skróty), gdyŻ o tym mówi pytanie.
c) SLD, PO i PSL 1 pkt za podanie
trzech partii
d) Zdaniem wi´kszoĘci respondentów traktat li- 1 pkt za zaj´cie stano-
zboł
ski nie spowoduje utraty przez Polsk´ suwe- wiska i podanie da-
rennoĘci. Potwierdzają to dane liczbowe: nie oba- nych liczbowych
wia si´ tego 79% elektoratu SLD, 69% elektoratu
PO, 54% elektoratu PSL i 48% elektoratu PiS.
Uwaga: ZdajÄ…cy moÅ»e odwo"aç si´ do procentu
osób, które si´ obawiajÄ…, Å»e traktat pozbawi Polsk´
suwerennoĘci.
28. a) forma artyku"u prasowego (tytu", autor) 1 pkt 0 14
b) trzy przyk"ady korzyĘci związanych z uczestnic- 3 pkt (po jednym pun-
twem Polski w UE kcie za kaÅ»dÄ… korzyĘç)
c) trzy przyk"ady kosztów związanych z uczestnic- 3 pkt (po jednym pun-
twem Polski w UE kcie za kaŻdy koszt)
d) korzyĘci związane z przynaleŻnoĘcią Polski do UE 2 pkt (za podanie oraz
wprzysz"oĘci opis korzyĘci)
e) zagroŻenia związane z przynaleŻnoĘcią Polski 2 pkt (za podanie oraz
do UE w przysz"oĘci opis zagroŻenia)
f) w"asne zdanie na temat przynaleŻnoĘci Polski 1 pkt
do UE
g) materia"y ęród"owe (wystarczy odwo"anie 2 pkt (po 1 pkt za
do jednego materia"u ęród"owego) odwo"anie do jednego
materia"u)
W kluczu sÄ… prezentowane przyk"adowe prawid"owe odpowiedzi. NaleÅ»y równieÅ» uznaç odpowiedzi
ucznia, jeĘli są inaczej sformu"owane, ale ich sens jest synonimiczny wobec schematu, oraz inne
odpowiedzi, nieprzewidziane w kluczu, ale poprawne.
www. operon. pl
4