uzasadnij ze poznane teksty kaz Nieznany (5)

Uzasadnij, �że poznane teksty Kazimierza Przerwy- Tetmajera s�ą poetyckim manifestem pesymizmu.

W epoce M�łodej Polski dekadentyzm, zbudowany na podstawie filozofii Shopenhauer'a, zyska�ł miano naczelnego kierunku literackiego. �łwiatopogl�ąd ukazany w lirykach Kazimierza Przerwy- Tetmajera sta�ł siê dla nowego pokolenia pewn�ą wskazówk�ą ideow�ą. Ju�ż pierwsza seria �śPoezji" Tetmajera (1891) nas�ączona by�ła poczuciem nicoœci cz�łowieka i kryzysem wszelkich wartoœci. Jednak�że tom drugi z 1894 r. uwa�żano ju�ż za manifest niepokojów filozoficznych i �śchoroby wieku". Do typowych wierszy dla dekadenckiego liryka nale�ży �śKoniec wieku XIX".

W wierszu, bêd�ącym dialogiem podmiotu lirycznego z cz�łowiekiem schy�łku wieku, poeta kolejno wymienia idea�ły, które niegdyœ uwa�żane by�ły za kultowe. W ten sposób stara siê znaleŸ�Ś ten w�łaœciwy. Dochodzi jednak do wniosku, �że ka�żda idea jest utopijna, walka z silniejszym nie ma szans na powodzenie. I gdy wszystkie zostaj�ą zanegowany, potraktowane jako bezwartoœciowe, podmiot wskazuje drogê poddania, rezygnacji z wszystkiego.

�śJaka�ż jest przeciw w�łóczni z�łego twoja tarcza,

cz�łowiecze z ko�ąca wieku?... G�łowê zwiesi�ł niemy."

Dekadenckie pogl�ądy wyra�żone s�ą równie�ż w cyklu �śZamyœlenia". Duszê poety wype�łnia melancholia, smutek, têsknota i zniechêcenie. Jego wszystkie poczynania gaszone s�ą w zarodku.

�śZ skrzyd�ły z�łamanemi

Myœl ma, zamiast w powietrze prze�żyna�Ś bezdennie,

W�łóczy siê jak zbarczone �żurawie po ziemi."

I mimo �że czasami coœ siê udaje, to jest to sukces krótkotrwa�ły, nie warty w�ło�żonej pracy.

Z�łamane skrzyd�ła lecie�Ś nie zdo�łaj�ą d�ługo,

Myœl spada i pierœ rani o g�łazów krawêdzie"

Natomiast w wierszu rozpoczynaj�ącym siê od s�łów �śNie wierzê w nic" Tetmajer przedstawia myœli osoby biernej, gardz�ącej wszelk�ą prac�ą i zapa�łem. Mo�żna powiedzie�Ś, i�ż przedstawia siebie samego - po niepowodzeniach �życiowych wyrzek�ł siê marze�ą i nadziei. Wszystko w ko�ącu zostaje zniszone, odchodzi w zapomnienie. Dlatego najlepiej odejœ�Ś w stan nirwany, tak czêsto polecany przez zawiedzion�ą �życiem inteligencjê (Artur Schopenhauer, Charles Baudelaire). W twórczoœci Tetmajera czêsto mo�żemy znaleŸ�Ś nawi�ązania do stanu pó�ł-�życia, pó�ł-œmierci zaczerpniêtej z filozofii Dalekiego Wschodu - napisa�ł on �śHymn do Nirwany", w którym wyra�ża chê�Ś zerwanie kontaktu z rzeczywistoœci�ą. Wiersz ten jest stylizowany na litaniê. Wartoœ�Ś nirwany jest porównywana do Boga, czczona poprzez zapis wielk�ą liter�ą.

Godnym uwagi wierszem jest równie�ż �śEvviva l'arte". Tytu�ł sugeruje nam temat sztuki, jednak�że jest to opis ówczesnego spo�łecze�ąstwa, zapatrzonego w zdobywanie dóbr materialnych. Artysta nie jest przy tym doceniany, �żyje w skrajnej nêdzy. Aby starcza�ło mu na chleb, musi wiêcej tworzy�Ś, co nie sprzyja jakoœci powstaj�ącym dzie�łom.

Z powy�ższych przyk�ładów postawa Kazimierza Przerwy- Tetmajera jasno jawi siê jako pesymistyczna - poeta wyraŸnie doradza czytelnikom biern�ą postawê wobec otoczenia i ascetyczny pogl�ąd na �życie. Czy jednak jego idea�ły sprawdzaj�ą siê w �życiu? Wydaje mi siê, �że nie. Przyjmuj�ąc pogl�ądy poety, cz�łowiek niczego nie zdzia�ła i do nik�ąd nie dojdzie. Wystarczy zwróci�Ś uwagê na to , jak Tetmajer spêdzi�ł koniec swego �życia. Zapomniany, w skrajnej nêdzy... Wpad�ł w sid�ła w�łasnej ideologii i sam by�ł sobie winien klêski.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Chrzan ze smietana id 2034503 Nieznany
udowodnij, ze nie boska komedia Nieznany
odwołując się do dwóch wybranych utworów uzasadnij, że są on
uzasadnij, że tango stanisława mrożka jest parodią dramatu r (4)
dlaczego mowimy, ze treny to ni Nieznany
Odkryto, że światło może istnieć w nieznanej nam dotąd formie

więcej podobnych podstron