WARSZTAT
Åšwiat Motoryzacji 3/2010
DKZ, ze względu na skomplikowany mechanizm
ukryty w jego wnętrzu jest znacznie bardziej zło-
żoną konstrukcją od tradycyjnego rozwiązania,
czyli sztywnego koła zamachowego z elastyczną
tarczą. Z tego też powodu, obsługa tego ele-
mentu wymaga szczególnej staranności i ścisłe-
go przestrzegania zaleceń producenta. Oto kilka
ważnych uwag przygotowanych przez ekspertów
LuK.
t Niedopuszczalne jest czyszczenie DKZ przy
użyciu myjek wysokociśnieniowych, urządzeń
parowych, sprężonego powietrza, dmuchaw,
sprayów itd.
t Nawet gdy wymieniane jest samo sprzÄ™-
gło, koniecznie trzeba sprawdzić stan DKZ.
Uszkodzone, niesprawne lub zużyte koło dwu-
masowe może spowodować, że dojdzie do
awarii nowo zamontowanego sprzęgła.
t Dwumasowe koło zamachowe jest podze-
społem w zasadzie nierozbieralnym, więc gdy
uszkodzeniu ulegnie jakiÅ› jego element trzeba
wymienić całe koło.
t Nie jest objawem złego działania DKZ, jeśli
po obróceniu obu jego obu mas względem
siebie o niewielki kąt, nie powrócą one do po-
zycji wyjściowej.
t Niedozwolona jest obróbka powierzchni cier-
nych dwumasowych kół zamachowych.
Przy okazji warto przytoczyć kilka podstawowych
zaleceń dotyczących montażu DKZ. Są one na-
stępujące:
Co można t Nie wolno zakładać DKZ, które przy przeno-
szeniu lub w trakcie montażu wypadnie me-
chanikowi z rąk. Uderzenie o twarde podłoże.
mogło bowiem spowodować uszkodzenie ło-
żyska (zarówno kulkowego jak i ślizgowego),
zniekształcenie wieńca czujnika obrotów silni-
wyczytać z DKZ
ka, pojawienie się niewyważenia.
t Do mocowania DKZ do wału korbowego za-
wsze używaj nowych śrub i dokręcaj je takim
momentem i w taki sposób, jak podaje to pro-
Dwumasowe koło zamachowe stosowane jest w coraz większej
ducent pojazdu. Zawsze też sprawdzaj, czy
śruby mają odpowiednią długość. Zbyt długie
liczbie samochodów. Do niedawna element ten kojarzył się
będą tarły o masę pierwotną DKZ i uszkodzą
łożysko.
przede wszystkim z nowoczesnymi dieslami, jednak obecnie
t Sprawdz
czy kołki ustalające są dobrze umo-
cowane. Kołków nie wolno wyciągać ani wci-
coraz częściej można je również znalez
ć w pojazdach z sil-
skać na siłę. Zbyt mocno wciśnięte będą ocie-
rały o masę pierwotną DKZ.
nikami iskrowymi. Marka LuK jako pierwsza wprowadziła te
t Skontroluj, czy odległość między czujnikiem
obrotów silnika i współpracującym z nim
elementy na rynek, dlatego też przypominamy kilka ważnych
wieńcem znajdującym się na DKZ jest pra-
widłowa. Pamiętaj, że może się ona różnić
uwag na temat DKZ przygotowanych przez jej specjalistów.
w poszczególnych modelach samochodów
osobowych i użytkowych.
Dwumasowe koło zamachowe powstało, by prze- Wykorzystywana do tego przez długie lata tarcza t Przed założeniem sprzęgła powierzchnię cier-
ciwdziałać ubocznym skutkom jakie spowodowało sprzęgła z tłumikiem drgań skrętnych osiągnęła, ną DKZ przetrzyj szmatką zwilżoną (delikat-
nagłe przyspieszenie w rozwoju silników wysoko- zdaniem twórców DKZ, granice swych możli- nie!) rozpuszczalnikiem smaru. Nie pozwól,
D
prężnych. Rzecz w tym, że wraz ze znacznym wzro- wości. Wskazują oni, że jej elementy mogą się żeby środek przeniknął do wnętrza DKZ.
stem momentu obrotowego silnika, dużo gwał- przemieścić względem siebie co najwyżej o 25 Dokonując oceny stanu technicznego dwuma-
towniejsze mogą być przyrosty sił występujących stopni, podczas gdy w dwumasowym kole za- sowego koła zamachowego należy wiedzieć,
w układzie przeniesienia napędu. Wywołują one machowym podzielonym na dwie połączone ze o czym świadczą poszczególne objawy. Pomoże
drgania, które nie tylko obniżają komfort jazdy, ale sobą obrotowo części z umieszczonym między w tym zapoznanie się z przykładami. Zobaczmy
także odbijają się na trwałości skrzyni biegów, dla- nimi systemem tłumiącym, kąt ten wynosi nawet więc, co można ujrzeć po zdemontowaniu
tego też należy je maksymalnie ograniczyć. 100 stopni. sprzęgła:
20 Åšwiat Motoryzacji
Fot. LuK
WARSZTAT
Åšwiat Motoryzacji 3/2008
prawidłową pracą znajdującego się Skutek: Nieodpowiednie smarowanie łoży-
Ocena stanu dwumasowego
tam mechanizmu. ska i  w konsekwencji  złe działa-
koła zamachowego na podstawie
Naprawa: Wymień DKZ. nie DKZ.
wyglądu tarczy sprzęgła
Naprawa: Wymień DKZ.
i jego elementów Ciemne ślady miejscowego
przygrzania na powierzchni ciernej, Zniszczone lub uszkodzone
Spalona tarcza sprzęgła także bardzo liczne łożysko ślizgowe
Przyczyna: Nadmierne obciążenie mechanicz-
ne, zmęczenie materiału, naturalne
zużycie.
Skutek: Wszelkie uszkodzenia łożyska śli-
Przyczyna: Nadmierne rozgrzanie się okła- zgowego sprawiają, że DKZ działa
dzin tarczy  spowodowane pośli- Przyczyna: Objaw naturalny. wadliwie.
zgiem sprzęgła, wynikającym np. Skutek: Bez wpływu na działanie DKZ. Naprawa: Wymień DKZ.
z długotrwałej jazdy na półsprzę- Naprawa: Nie jest wymagana.
gle, nadmiernego zużycia okła- Rysy na powierzchni ciernej
dzin, usterki sprężyny talerzowej Pęknięcia na powierzchni ciernej
docisku itd.
Skutek: Wzrost temperatury elementów
DKZ.
Naprawa: Sprawdz
, czy nastąpiły termiczne
odbarwienia DKZ i jeśli pojawiły
siÄ™ niebieskie czy fioletowe naloty
na zewnętrznym pasie powierzchni
ciernej, zmierz stożkowatość masy
wtórnej.
Przyczyna: Przeciążenie cieplne powierzchni
Resztki spalonej okładziny ciernej.
widoczne na zewnętrznych krawę- Skutek: Może powodować złe działanie
dziach DKZ w obszarze pomiędzy DKZ.
obiema masami Naprawa: Wymień DKZ.
Wyciek smaru z łożyska kulkowego,
brak uszczelki, łożysko zatarte,
uszkodzone lub brÄ…zowo zabarwione
Przyczyna: Zużycie okładzin tarczy sprzęgła
(naturalne lub spowodowane czÄ™-
stą jazdą na półsprzęgle, względ-
nie złą regulacją sprzęgła) do tego
stopnia, że mocujące ją nity zaczęły
mieć kontakt z powierzchnią cierną
DKZ.
Skutek: Uszkodzona, nierówna powierzch-
nia cierna sprawia, że sprzęgło
może nie przenosić wymaganego
Przyczyna: Przegrzanie tarczy sprzęgła. Przyczyna: Przeciążenie cieplne lub uszkodze- momentu i dodatkowo szybciej się
Skutek: Resztki okładziny mogły przedostać nie mechaniczne  zwykle wynika- zużywa.
V
się do środka DKZ, co grozi nie- jące z tegoż przeciążenia. Naprawa: Wymień DKZ.
Åšwiat Motoryzacji 21
WARSZTAT
Åšwiat Motoryzacji 3/2010
Zużyte (wytarte) łożysko ślizgowe Złotawo-żółte zabarwienie Skutek: W zależności od intensywno-
V
powierzchni ciernej, nieobejmujące ści obciążenia termicznego DKZ
okolic nitów może działać prawidłowo lub
szwankować.
Naprawa: Wymiana nie jest wymagana jedy-
nie wówczas, jeśli DKZ spełnia na-
stępujące warunki:
q stożkowatość powierzchni ciernej
nie przekracza 0,5 mm w stosun-
ku do wartości początkowej;
q nie pojawiły się pęknięcia masy
wtórnej DKZ (Uwaga! Na po-
wierzchni tarcia pęknięcia mogą
być zupełnie niewidoczne).
Dobrze widoczne fioletowo-niebieskie
zabarwienie na bocznej lub tylnej
powierzchni DKZ i/lub uszkodzenia
(np. pęknięcia)
Przyczyna: Naturalne zużycie.
Skutek: W nowym DKZ luz poprzeczny Å‚o-
żyska nie jest większy niż 0,04 mm,
dopuszcza siÄ™, by w trakcie eks-
ploatacji wzrósł do 0,17 mm. Jeśli
przekroczy tę wartość, może dojść
do zbytniego nachylenia masy
wtórnej DKZ i  w konsekwencji 
jego złego działania.
Naprawa: Gdy luz nie przekracza 0,17 mm,
naprawa nie jest potrzebna, po- Przyczyna: Średnie obciążenie cieplne, powo-
wyżej tej wartości należy wymienić dujące chwilowy wzrost temperatu-
DKZ. ry powierzchni ciernej do 220°C.
Skutek: Bez wpływu na działanie DKZ, od-
Lekkie odbarwienie powierzchni barwienia takie sÄ… zjawiskiem nor-
ciernej, nieobejmujące okolicy nitów malnym.
i zewnętrznego jej pasa Naprawa: Nie jest wymagana.
Przyczyna: Bardzo wysokie obciążenie cieplne.
Przebarwienia w okolicy nitów Skutek: Zniszczone DKZ.
oraz/lub na zewnętrznym pasie Naprawa: Wymień DKZ.
powierzchni ciernej
Stopiony pierścień mechanizmu
tłumienia drgań
Przyczyna: Znaczne obciążenie cieplne, powo-
dujÄ…ce chwilowy wzrost temperatu-
Przyczyna: Niewielkie obciążenie cieplne. ry powierzchni ciernej do 280°C. Przyczyna: Wysokie obciążenie cieplne powo-
Skutek: Bez wpływu na działanie DKZ, Uwaga! Sama powierzchnia cierna dujące nadmierny wzrost tempera-
odbarwienia takie są zjawiskiem może nie być zabarwiona, jeśli po tury wewnątrz DKZ.
normalnym. okresie obciążenia termicznego Skutek: Złe działanie DKZ.
Naprawa: Nie jest wymagana. DKZ pracowało dalej. Naprawa: Wymień DKZ.
22 Åšwiat Motoryzacji