Premia a wysokość świadczeń chorobowych

23.05.011

Pytanie:
Czy premia jest uwzględniana w wyliczeniu świadczeń chorobowych?

Odpowiedź:
Wysokość świadczeń chorobowych dla pracownika uzależniona jest m.in. od podstawy wymiaru
zasiłku, ustalanej w oparciu o wynagrodzenie uzyskane przez ubezpieczonego za okres
poprzedzający powstanie niezdolności do pracy. Co istotne, przy naliczaniu świadczenia uwzględnia
się nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, ale również inne składniki wynagrodzenia, w tym różnego
rodzaju premie, aczkolwiek z pewnym ograniczeniem.

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne
wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 (lub pełnych) miesięcy kalendarzowych
poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Tak wynika z art. 36 ust. 1 i 2
ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,
zwanej ustawą zasiłkową.

Premia, jako oskładkowany składnik wynagrodzenia

Co należy rozumieć pod pojęciem wynagrodzenia, wyjaśnia art. 3 pkt 3 ustawy zasiłkowej. Chodzi
tu zatem o przychód pracownika, stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie
chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne,
rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe, finansowanych ze środków pracownika. Definicja ta jest o
tyle istotna, iż precyzuje, co powinno zostać uwzględnione przy naliczaniu świadczenia
chorobowego.

Ponieważ oskładkowaniu, obok wynagrodzenia zasadniczego, podlegają również inne składniki
wynagrodzenia, w tym premie i nagrody, także one brane są pod uwagę przy ustalaniu podstawy
wymiaru zasiłku. Choć należy podkreślić, iż istnieją wyjątki od tej zasady.

Nie zawsze podlega doliczeniu

Ograniczenia w uwzględnianiu w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych poszczególnych
składników wynagrodzenia, w tym również premii, mimo iż zostały od nich odprowadzone składki
na ubezpieczenie chorobowe, wynikają z art. 41 ustawy zasiłkowej. Otóż:

po pierwsze - przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się
składników wynagrodzenia, co do których obowiązujące u

pracodawcy

przepisy płacowe albo

umowa o pracę zawierają jednoznaczne postanowienia o zachowywaniu przez pracownika prawa do
tego składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku oraz tych, które, mimo braku regulacji
płacowych, są wypłacane za okres pobierania zasiłku;

po drugie - składniki wynagrodzenia, przysługujące w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na
podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu, stanowią podstawę
wymiaru świadczenia chorobowego przysługującego wyłącznie za okres do tego właśnie terminu, co
oznacza, iż przy ustalaniu wysokości świadczenia chorobowego za okres po tym terminie dany
składnik wynagrodzenia, który już nie przysługuje, należy wyłączyć z podstawy wymiaru
świadczenia;

po trzecie - podobna, co poprzednio, zasada obowiązuje w przypadku, gdy zaprzestano wypłaty
danego składnika wynagrodzenia, na podstawie układu zbiorowego pracy lub przepisów o
wynagradzaniu.

Nie powinny również stanowić podstawy wymiaru zasiłków składniki wynagrodzenia, których
przyznanie nie jest uzależnione bezpośrednio od indywidualnego wkładu pracy pracownika, ale od
wyników grupy pracowników lub całego zakładu pracy, wypłacanych niezależnie od absencji
pracownika, jeżeli wypłata dokonywana jest zarówno za okres wykonywania pracy, jak i za okres
pobierania zasiłków.

To samo dotyczy składników wynagrodzenia stanowiących podstawę wymiaru składek na
ubezpieczenie chorobowe, na których przyznanie i wypłatę ewentualna absencja nie ma żadnego
wpływu.

Należy jednak podkreślić, iż składniki wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo za
okres pobierania zasiłku przysługującego w czasie ubezpieczenia, podlegają uwzględnieniu w
podstawie wymiaru zasiłku przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

Różne zasady uwzględniania premii

Premie, podobnie jak i inne składniki wynagrodzenia, mogą być wypłacane za różne okresy, np.:
miesięczne, kwartalne lub roczne, co przekłada się odpowiednio na sposób ich uwzględniania w
podstawie wymiaru świadczenia chorobowego.

Co istotne, w przypadku gdy nie zostały wypłacone za dany okres do czasu ostatecznego
sporządzenia listy wypłat zasiłków chorobowych, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się
składniki wypłacone za okres poprzedni (art. 42 ustawy zasiłkowej). Przy czym ich wypłata po
ustaleniu podstawy wymiaru zasiłków nie powoduje ponownego obliczenia tej podstawy. Jeśli
jednak nie zostały wypłacone również za okresy poprzednie, podstawę wymiaru zasiłku ustala się
bez tych składników, a po ich wypłaceniu podstawę wymiaru zasiłku przelicza się, uwzględniając je,
oraz wyrównuje wysokość zasiłku. Podobnie jak w sytuacji, gdy składniki wynagrodzenia są
wypłacane zaliczkowo, a następnie wyrównywane.

Gazeta Podatkowa nr 39 (767) z dn. 2011.05.16, strona 12
Dział:

Przewodnik

Gazety Podatkowej

Autor: Agata Barczewska, Bożena Dziuba, Beata Siwkowska, Dorota Wyderska