27 września 2012, 11:19

Autor: Jarosław Zachwieja
czytano: 14647 razy

Monitor dla fotografa

Nie ulega wątpliwości, że komputer jest obecnie
najważniejszym (zaraz po aparacie) narzędziem
pracy fotografa. Z kolei tym elementem, któremu
osoba zajmująca się obróbką obrazu musi
poświęcić szczególnie wiele uwagi organizując
sobie komputerowe stanowisko pracy, jest
monitor. Niestety wiele modeli uważanych
powszechnie za "dobre" lub "nie najgorsze" może
się zupełnie nie sprawdzać w pracy ze zdjęciami

Jeżeli chodzi o sam sprzęt komputerowy, to można powiedzieć, że osoby zajmujące się komputerową
grafiką, fotoedycją, realizacją filmów i innymi czynnościami związanymi z obróbką obrazu, znajdują się
obecnie w dosyć komfortowej sytuacji. Moc obliczeniowa przeciętnego komputera domowego – zarówno
maszyny klasy PC, jak i marki Apple oraz niezależnie od systemu operacyjnego, z jakiego korzysta jej
użytkownik – pozwala zazwyczaj na bezproblemową obróbkę obrazu. Można wręcz powiedzieć, że taki
sam sprzęt, z jakiego korzystamy w domach (a niejednokrotnie nawet gorszy) często stanowi też
podstawowe wyposażenie studiów fotograficznych, czy działów DTP w wydawnictwach zajmujących się
składem albumów fotograficznych. Dlatego też zagadnienie doboru procesora, pamięci operacyjnej lub
też marki karty graficznej możemy (poza bardzo nielicznymi przypadkami, takimi jak np. komputer do
zaawansowanego montażu wideo, czy grafiki 3D) bez obaw pozostawić w rękach pracowników sklepu
komputerowego.

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

1 z 15

2015-08-15 23:07

Odpowiedni monitor to najważniejsza z punktu widzenia fotografa inwestycja wchodząca w skład zestawu komputerowego. Na

zdjęciu półprofesjonalny, 22-calowy model Eizo FlexScan SX2262W – monitor mogący zainteresować bardzo wymagających

fotografów, którym jednak nie zależy na systemach sprzętowej kalibracji obrazu.

Nieco inaczej jednak przedstawia się sytuacja w przypadku monitora. Specyficzne wymagania osób
zajmujących się obróbką zdjęć, komputerowym składem, czy projektowaniem graficznym sprawiają, że
wyboru tego najważniejszego elementu raczej nie powinno się pozostawiać w rękach ludzi, którzy na co
dzień zajmują się składaniem zestawów "do gier, filmów Office’a i Internetu". Wybór ten nie jest wcale
trudny i tak naprawdę wystarczy tylko wiedzieć o kilku ważnych sprawach, aby znaleźć odpowiedni
model w sam raz dla siebie, niemniej jednak najlepiej jest to zrobić samemu, albo poprosić o pomoc
kogoś bardziej doświadczonego, kto zajmuje się tym samym, co my. Efekt na pewno będzie wówczas
lepszy, aniżeli zdanie się na widzimisię sprzedawcy.

Eizo FlexScan S, FlexScan SX oraz ColorEdge – mimo zewnętrznych podobieństw modele należące do tych trzech linii kierowane

są do zupełnie różnych docelowych grup odbiorców. Również cenowo występują pomiędzy nimi znaczne różnice.

W naszych rozważaniach jako punkt odniesienia i źródło przykładów z kilku powodów posłuży nam
oferta firmy Eizo. Po pierwsze, sprzęt tego producenta jest (nie bez powodu) uważany za ekstraklasę
wyświetlaczy dla osób zawodowo zajmujących się grafiką komputerową. Po drugie, od pewnego czasu
oferta firmy Eizo bardzo mocno się rozszerzyła i obecnie zawiera ona sprzęt kierowany do różnych grup
odbiorców – od graczy i pracowników biurowych aż po zastosowania medyczne i przemysłowe. Z tego
powodu nie należy ślepo wierzyć (jak twierdzą niektórzy fanatycy marki), że wszystko, co ma ekran, a

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

2 z 15

2015-08-15 23:07

pod nim logo Eizo będzie doskonałe do obróbki zdjęć. Zaczynajmy zatem.

[kn_advert]

Jakiego monitora potrzebuje fotograf?

W przeciągu ostatnich kilku lat nastąpiło na rynku monitorów nastąpiło sporo zmian. Najpierw
tradycyjne modele kineskopowe (CRT) zostały praktycznie zupełnie wyparte przez płaskie i lekkie
monitory ciekłokrystaliczne (LCD). Następnie w tej drugiej grupie pojawiły się ekrany panoramiczne,
które w szybkim tempie zdominowały większość oferty kierowanej zarówno dla mniej, jak i bardziej
zaawansowanej grupy odbiorców (aczkolwiek nadal dość liczna pozostaje grupa zwolenników
tradycyjnych "wąskich" ekranów o proporcjach 4:3 i 5:4). Niemal równocześnie ceny najtańszych
modeli wyświetlaczy zaczęły bardzo szybko spadać, osiągając poziom nawet poniżej 400–500 złotych,
co doprowadziło do bardzo silnej polaryzacji cenowej rynku. Jak w tych warunkach odnajduje się
fotograf ze swymi specyficznymi wymaganiami?

Trwająca już od prawie dziesięciu lat batalia pomiędzy zwolennikami monitorów CRT i LCD ostatecznie wygasa. Mniejsze

gabarytowo i bardziej uniwersalne panele ciekłokrystaliczne wyrosły z "chorób wieku dziecięcego" i ostatecznie wyparły ekrany

kineskopowe również w zastosowaniach profesjonalnych. Choć tradycjonaliści nadal kręcą nosami, to nie ulega wątpliwości, że w

dziedzinie jakości wyświetlanego obrazu modele LCD nie mają się już czego wstydzić – zwłaszcza od momentu upowszechnienia

się cyfrowej transmisji sygnału wizyjnego. Do zalet monitorów LCD można zaliczyć też mniejsze wymiary, masę oraz

prądożerność, a także znacznie większe możliwości w zakresie regulacji położenia ekranu.

Na sam początek z przykrością muszę rozwiać złudzenia dotyczące cen – sprzęt, o którym będzie tutaj
mowa nie należy do grupy najtańszej. Najlepiej więc będzie, jeżeli wszyscy poszukujący monitora do
obróbki zdjęć zapomną o hasłach typu "promocja, monitor FullHD 24 cale za 800 złotych" – nie są to
bowiem urządzenia, z których ktokolwiek wymagający dobrej jakości obrazu będzie zadowolony. Osoba
planująca zakup modelu, za pomocą którego możliwa będzie bezproblemowa praca z fotografiami,
powinna przygotować sobie co najmniej 2 tysiące złotych. A ile dokładnie? To już zależy od wielu
rozmaitych czynników.

Jak zawsze, w pierwszej kolejności musimy dokładnie określić nasze potrzeby. Po przeczytaniu dwóch
pierwszych odcinków naszego kursu (a zwłaszcza fragmentu pierwszego odcinka dotyczący przestrzeni
barwnych urządzeń obrazujących) każdy z Was wie już zapewne, że monitor monitorowi nierówny.
Każdy z nas chciałby mieć sprzęt jak najlepszy, lecz nie zawsze będzie w stanie wykorzystać możliwości
bardziej zaawansowanych wyświetlaczy. W połączeniu z dużą (a nawet bardzo dużą) rozpiętością
cenową urządzeń, o których tutaj mowa, najważniejsza staje się konieczność określenia własnych
potrzeb.

Wstęp

Ekran idealny

Czego zatem fotograf może wymagać od swojego monitora? Oczywiście tego, aby ten wyświetlał
prawidłowo zdjęcia z aparatu cyfrowego podczas ich oglądania i obróbki. Najważniejszym kryterium
będzie zatem odpowiednio szeroka przestrzeń barwna (co najmniej sRGB i jak najbardziej zbliżona do
AdobeRGB) oraz możliwość takiego ustawienia parametrów obrazu aby odznaczał się on optymalną
jasnością i kontrastem.

Wbrew pozorom określenie "optymalne" nie oznacza w tym przypadku ani bardzo wysokiej jasności ani
ogromnego kontrastu. Wręcz przeciwnie: tanie monitory często wyświetlają obraz o przesadnej jasności
i kontraście, ponieważ parametry takie doskonale prezentują się w tabelkach z parametrami
technicznymi sprzętu, a wyświetlany w ten sposób obraz wyróżnia się na półce sklepowej spośród wielu
innych modeli. Fotografa jednak bardziej interesować będzie, aby zdjęcia wyświetlane przez jego
monitor odznaczały się subtelnymi przejściami tonalnymi, dlatego też większość wysokiej jakości
monitorów dla grafików i fotografów odznacza się kontrastem na poziomie ok. 1000:1 i taka właśnie
jest optymalna wartość tego parametru. Z kolei zalecana do edycji obrazu jasność wynosi zaledwie 120
cd/m

2

– ekran o jasności powyżej 200 cd/m

2

oglądany z bliskiej odległości przez dłuższy czas

powoduje szybkie zmęczenie wzroku. I jeszcze jedno: studiując parametry techniczne monitorów nie
należy brać pod uwagę podawanej przez wielu producentów wartości tzw. kontrastu dynamicznego –
nie wdając się w szczegóły techniczne parametr ten jest klasycznym przykładem "marketingowego

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

3 z 15

2015-08-15 23:07

kitu" służącego wyłącznie sztucznemu zwiększaniu sprzedaży i wartością nie mającą żadnego
przełożenia na rzeczywistą jakość obrazu.

Dobry monitor dla fotografa, poligrafa i grafika powinien wyświetlać obraz o niezmiennej kolorystyce niezależnie od kąta, pod

jakim się na niego patrzy.

Kolejną ważną cechą w przypadku monitorów przeznaczonych do obróbki zdjęć i grafiki są tzw. kąty
widzenia, czyli to, pod jakim kątem można patrzeć na ekran, nie obserwując zmian w kolorystyce
obrazu. Pisząc "zmiany" mam na myśli dwa różne zjawiska. Pierwsze, obserwowane głównie w tanich
modelach oraz matrycach notebooków polega na tym, że obraz obserwowany pod innym kątem do jego
płaszczyzny niż 90 stopni jest jasny i mniej czytelny, a nawet zanika zupełnie. Drugi typ zmian, łatwy
do zauważenia głównie w bardziej zaawansowanych modelach opartych na matrycach MVA/PVA (na
temat typów matryc więcej informacji znajduje się w dalszej części artykułu) to tzw. color-shifting, czyli
subtelne zmiany kolorystyki obrazu w zależności od tego, pod jakim kątem patrzymy na daną część
ekranu. Cecha ta potrafi być kłopotliwa, lecz nie dyskwalifikuje ona jeszcze monitora jako nie
nadającego się do obróbki zdjęć – przynajmniej na poziomie amatorskim. Należy jedynie pamiętać o
tym, że zjawisko takie występuje i brać ten fakt pod uwagę.

[kn_advert]

Ostatnia bardzo ważna z punktu widzenia grafików i fotografów cecha monitorów LCD to równomierność
jasności matrycy. Najprościej mówiąc, problem w tym wypadku sprowadza się do tego, czy dany kolor
jest na całej powierzchni ekranu wyświetlany z taką samą jasnością. Jest to zagadnienie, z którym od
wielu lat borykają się projektanci monitorów LCD i z którym próbują radzić sobie na wiele sposobów –
zarówno sprzętowych (udoskonalanie samych matryc oraz technologii ich podświetlenia; doskonałe
efekty dają na tym polu ekrany podświetlane diodami LED, ale tylko w najbardziej zaawansowanych
technicznie i najdroższych modelach) jak i programowych (rozmaite rozwiązania mające na celu
wyrównywać różnice w jasności podświetlania – w przypadku produktów firmy Eizo technologią taką
jest funkcja Digital Uniformity Equalizer). Ogólnie można powiedzieć, że im większa jest matryca, tym
problem równomierności jej podświetlenia jest bardziej widoczny.

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

4 z 15

2015-08-15 23:07

Problem nierównomiernego podświetlenia jest ciągłą bolączką producentów wyświetlaczy LCD. Wielu z nich ma swoje własne,

opatentowane sposoby wyrównywania jasności obrazu w narożnikach ekranu. W przypadku monitorów firmy Eizo jest to

technologia o nazwie Digital Uniformity Equalizer (DUE). Rozkład jasności tonów wyświetlanych przez matrycę najłatwiej można

ocenić wyświetlając na całym ekranie jednorodną szarą planszę.

Jest też kilka innych cech charakteryzujących monitory – mniej istotnych z punktu widzenia
użytkowników pragnących wykorzystywać swój sprzęt głównie do obróbki zdjęć, niemniej jednak
mających pewne znaczenie w innych obszarach wykorzystywania. Jedną z nich jest czas reakcji matrycy
– parametr opisujący, ile czasu (w milisekundach) trwa zapalanie się i wygaszanie pojedynczego
punktu obrazu. Choć ma on znaczenie głównie przy zastosowaniach związanych z płynnym
wyświetlaniem obrazu ruchomego (czyli głównie grach oraz filmach), to obecnie jest to już problem
mocno marginalny. Nieco inaczej sytuacja wygląda, gdy kupujemy sprzęt używany – na rynku wtórnym
można bowiem znaleźć nawet kilkuletnie profesjonalne monitory dla grafików w bardzo atrakcyjnych
cenach. Ich czasy reakcji w niektórych przypadkach mogą wynosić nawet 30–40 ms, co wprawdzie nie
przeszkadza podczas pracy ze zdjęciami, ale kompletnie dyskwalifikuje sprzęt w zastosowaniach
"rozrywkowych".

Na koniec warto również zwrócić uwagę na elementy funkcjonalne nabywanego sprzętu, ponieważ przy
długotrwałej pracy ze zdjęciami mogą mieć one duże znaczenie. Normą powinna być możliwość
regulacji wysokości położenia ekranu oraz jego obrotu zarówno w osi pionowej jak i poziomej – w innym
wypadku trudno nam będzie dobrze go ustawić. Bardzo przydaje się również obecność w monitorze
rozdzielacza USB, który oszczędzi nam konieczności sięgania do obudowy komputera, gdy będziemy
chcieli podłączyć np. aparat lub dysk przenośny. Szczytem komfortu dla fotografa będzie zaś obecność
wbudowanego czytnika kart pamięci, który proces przenoszenia zdjęć na dysk twardy komputera
maksymalnie uprości i przyspieszy.

Duże możliwości zmiany wysokości i kąta ekranu LCD pozwalają bardzo ułatwić pracę. W przypadku obróbki cyfrowych zdjęć –

niejednokrotnie trwającej po kilka godzin bez przerwy – ma to ogromne znaczenie dla naszej wygody, zdrowia i dobrego

samopoczucia.

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

5 z 15

2015-08-15 23:07

Zaawansowane modele kierowane do profesjonalistów często dysponują również bogatym
wyposażeniem dodatkowym oraz rozbudowanymi możliwościami. Np. monitory z rodziny Eizo ColorEdge
mają w zestawie osłony boczne ułatwiające pracę nawet w jasno oświetlonym pomieszczeniu, a ich
funkcje regulacji wyświetlanego obrazu są bardzo zaawansowane (łącznie z możliwością sprzętowej
kalibracji). Są to jednak elementy, za które nabywca musi słono zapłacić.

Cechy najistotniejsze

Niezależnie od najbardziej pożądanych cech monitora do obróbki zdjęć każdy z nas musi się
zdecydować na model najbardziej odpowiadający własnym wymaganiom. Ponieważ sprzęt marzeń
bardzo często okazuje się być ze względów finansowych nieosiągalny, konieczne może być też przyjęcie
pewnych kompromisów. Dlatego też wiedząc już, na jakie elementy musi zwracać uwagę każdy fotograf,
zajmijmy się doborem konkretnych parametrów nabywanego sprzętu – tak, aby każdy z nas wiedział,
na co zwracać uwagę dobierając monitor zgodnie z indywidualnymi potrzebami.

Miejsca nigdy za wiele

Zaczniemy od elementów najprostszych i najbardziej oczywistych: przekątnej ekranu i jego
rozdzielczości. Praca ze zdjęciami (a także grafiką komputerową oraz przy montażu filmów) wymaga z
reguły dużo przestrzeni roboczej – zarówno ze względu na spore rozmiary samych obrazów, jak i
rozbudowane interfejsy programów. Oczywiście od razu możemy zapomnieć o tym, że
10-megapikselowe zdjęcie kiedykolwiek wyświetlimy na ekranie w skali 1:1, niemniej jednak praca na
ekranie o przekątnej 24 cale i rozdzielczości 1920 × 1200 pikseli będzie bez porównania bardziej
komfortowa, aniżeli na siedemnastocalowym monitorze wyświetlającym obraz 1280 × 1024 piksele lub
równie niewielkiej "panoramce" 1366 × 768 pikseli.

Adobe Lightroom to jedna z tych aplikacji, dla których pojęcie "zbyt duży ekran" nie istnieje. Znaczne nagromadzenie narzędzi i

możliwość pracy z wieloma zdjęciami jednocześnie sprawiają, że najlepszy dla tego programu jest panoramiczny wyświetlacz o

wysokiej rozdzielczości.

Producenci większości programów do zarządzania zdjęciami i ich edycji dawno już zauważyli, że
optymalnym typem wyświetlaczy dla fotografów są monitory panoramiczne. Urządzenia tego typu
pozwalają bowiem wyświetlić większość zdjęć na pełną wysokość ekranu tak, że po obu bokach kadru
pozostaje całkiem sporo miejsca na panele z narzędziami. Tak jest np. z produktami firmy Adobe takimi
jak Photoshop, Photoshop Elements czy Lightroom.

W przypadku niektórych bardziej zaawansowanych programów praca na monitorze o zbyt małej
rozdzielczości może być wręcz niemożliwa. Ich paleta narzędzi bywa bowiem tak rozbudowana, że może
się nie zmieścić na ekranie. Najczęściej zdarza się tak w przypadku aplikacji do grafiki 3D i obróbki
wideo, dlatego też przed kupnem monitora warto przestudiować minimalne i zalecane wymagania
programów, których zamierzamy używać.

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

6 z 15

2015-08-15 23:07

Szczególnie dużą popularnością wśród grafików, fotografów i poligrafów cieszą się obecnie monitory standardu WUXGA

(rozdzielczość 1920 × 1200 pikseli). Ich duża powierzchnia robocza pozwala na komfortową pracę z nawet bardzo

zaawansowanymi programami.

Jeżeli chodzi o obróbkę zdjęć, to osobiście jestem zdecydowanym zwolennikiem ekranów o proporcjach
boków 16:10, jako oferujących największą możliwą przestrzeń roboczą w bardzo wygodnym układzie. W
tym standardzie najbardziej godne zainteresowania są dwa rodzaje monitorów: 21- oraz 22-calowe
modele WSXGA+ (1680 × 1050 pikseli), a także 24- i 27-calowe ekrany WUXGA (1920 × 1200).
Dodatkową zaletą tej drugiej grupy jest fakt, iż mogą one bez konieczności przeskalowania wyświetlać
obraz typu FullHD (1920 × 1080 pikseli) – dla samej obróbki zdjęć jest to wprawdzie bez znaczenia, ale
jeżeli zajmujemy się również wideofilmowaniem lub używamy tego samego komputera do oglądania
filmów, to szybko to docenimy. Większe, 27- i 30-calowe monitory wyświetlające obraz w standardzie
WQXGA (2560 × 1600 pikseli), takie jak Eizo FlexScan SX3031W długo jeszcze pozostaną poza
zasięgiem portfeli przeciętnych zjadaczy chleba.

[kn_advert]

Typ matrycy

Elementem, od którego w największym stopniu zależy jakość obrazu wyświetlanego przez monitor LCD
jest technologia, w jakiej wykonana została jego matryca. Ma ona wpływ przede wszystkim na rozmiar
palety odwzorowywanych barw (w tym płynność przejść tonalnych), kąty widzenia oraz czas reakcji.
Pośrednio typ matrycy odpowiada też za równomierność jej podświetlenia, ponieważ ekrany o
niewielkich kątach widzenia zawsze wydają się siedzącym przed nimi ludziom nierówno podświetlone.

Kupujący monitor LCD mogą wybierać pomiędzy jednym z trzech typów matryc:

TN+FILM – są to najtańsze, najbardziej rozpowszechnione i jednocześnie najmniej nadające się do
obróbki zdjęć typy wyświetlaczy. Ich największą i właściwie jedyną zaletą – oprócz niskiej ceny – jest
krótki czas reakcji, natomiast wady można wymieniać dość długo: niskie kąty widzenia, słabe
odwzorowanie kolorów i przejść tonalnych, nierównomierne podświetlenie i wiele innych.

VA – w tej technologii wykonuje się dwa typy matryc: PVA i MVA, które jednak różnią się od siebie w
bardzo niewielkim stopniu (powodem stosowania dwóch różnych nazw są głównie względy patentowe).
Odznaczają się przystępną ceną oraz znakomitymi możliwościami w zakresie odwzorowania barw.
Niestety pomimo dobrych kątów widzenia w monitorach z matrycami MVA i PVA występuje wyraźne
zjawisko color-shiftingu, które opisane zostało na poprzedniej stronie. Słabą stroną technologii, w

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

7 z 15

2015-08-15 23:07

oparciu o którą działają matryce VA ,są również niskie czasy reakcji, ale problem ten od dawna już
obchodzony jest przez producentów monitorów za pomocą odpowiednich układów elektronicznych.

Ogólnie monitory z wyświetlaczami MVA i PVA traktowane mogą być jako bardzo przyzwoity "segment
średni", którym z powodzeniem mogą zainteresować się wymagający amatorzy, a także osoby nie
dysponujące bardzo pokaźnym budżetem. Urządzenia takie z reguły oferują dobrą jakość za przyzwoitą
cenę oraz spore możliwości w zakresie regulacji parametrów wyświetlanego obrazu.

IPS – do niedawna jeszcze ta zaawansowana technologia obecna była tylko w monitorach
przeznaczonych do zastosowań profesjonalnych. Obecnie jednak za sprawą jej upowszechnienia
matryce tego typu spotkać można również w urządzeniach półprofesjonalnych. Technologia IPS pozwala
na uzyskanie obrazu o równie bogatej palecie barw co matryce VA, lecz charakteryzuje się znacznie
lepszymi kątami widzenia oraz większą stałością parametrów wyświetlanego obrazu w miarę upływu
czasu. Również w przypadku matryc typu IPS łatwiej jest producentom monitorów uzyskać
równomierne podświetlenie matrycy.

Mimo iż Eizo FlexScan SX2462W należy do segmentu półprofesjonalnego, to wyposażony został w matrycę typu IPS typową

dla monitorów z najwyższej półki.

Zdecydowana większość monitorów projektowanych do zastosowań wymagających wyświetlania obrazu
o bardzo wysokiej jakości bez żadnych kompromisów to konstrukcje oparte o matryce typu IPS. Warto
jednak zauważyć, że zarówno wśród prezentowanych w tym artykule monitorów profesjonalnych
(rodzina Eizo ColorEdge), jak i półprofesjonalnych (Eizo FlexScan seria SX) znajdują się modele oparte
o matryce IPS oraz VA. Jest tak, ponieważ oprócz matrycy znaczną rolę w kwestii jakości wyświetlanego
obrazu pełnią w monitorze inne zastosowane rozwiązania technologiczne. Z kolei ze względu na
możliwość bezproblemowego tworzenia wyświetlaczy o bardzo niewielkich gabarytach praktycznie we
wszystkich notebookach stosowane są matryce typu TN. Jest to jeden z głównych powodów, dla których
ekrany wbudowane w komputery przenośne bardzo rzadko nadają się do poważnych zastosowań
graficznych.

Ważne szczegóły

Przekątna obrazu i wielkość matrycy są bez wątpienia najważniejszymi parametrami, jakimi powinien
zainteresować się nabywca poszukujący monitora do zastosowań graficznych. Z całą pewnością nie są

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

8 z 15

2015-08-15 23:07

to jednak jedyne cechy, na jakie warto zwrócić uwagę. Wiele innych, często niedocenianych szczegółów
konstrukcji jest w stanie zadecydować o tym, w jakim stopniu dany model będzie spełniał specyficzne
potrzeby fotografów.

Złącza

Kolejnym elementem, na który należy zwrócić uwagę wybierając monitor są rodzaje dostępnych w nim
złączy. Choć zamieszczone poniżej porady dotyczą praktycznie wszystkich możliwych zastosowań
komputerów, to dla osób pragnących zająć się "na poważnie" cyfrową obróbką obrazu kwestie łączności
monitora z komputerem (i innymi urządzeniami) będą szczególnie istotne.

Obecnym standardem w monitorach dla bardziej wymagających użytkowników są złącza DVI-I (po lewej), umożliwiające przekaz

sygnału zarówno cyfrowego jak i analogowego. Obraz przesyłany za pośrednictwem stosowanych jeszcze w niektórych

panelach starszych złączy D-Sub (w środku) z reguły odznacza się nieco niższą jakością od obrazu cyfrowego.

Na samym początku warto zrezygnować z zakupu monitora wyposażonego wyłącznie w analogowe
złącza starego typu, czyli D-Sub, nawet jeżeli sprzęt taki będzie nam oferowany po wyjątkowo
okazyjnej cenie. Złącze takie nie zaoferuje nam bowiem (zwłaszcza podczas wyświetlania obrazu o
wysokiej rozdzielczości) tak czystego i ostrego sygnału wizyjnego, jak złącze cyfrowe – niezależnie od
tego, jakie zdanie na ten temat może mieć sprzedawca w sklepie lub tzw. "ekspert".

Jeśli chodzi o złącza cyfrowe, to w monitorach stosowane są ich trzy rodzaje, z czego dwa
najpopularniejsze (DVI-D/DVI-I oraz HDMI) są ze sobą wzajemnie kompatybilne – potrzebny jest
jedynie odpowiedni adapter lub przewód połączeniowy. Większość producentów zaawansowanych
modeli monitorów wyposaża swoje produkty również w trzeci typ złącza DisplayPort będący standardem
znacznie nowocześniejszym i umożliwiającym (przynajmniej w teorii) przesyłanie bogatszej informacji o
kolorystyce obrazu (na przykład monitory Eizo wyposażone w złącze DisplayPort mogą za jego
pośrednictwem wyświetlać obraz w którym każdy z trzech kanałów barwnych zapisywany jest z precyzją
10-bitową w miejsce tradycyjnej precyzji 8-bitowej (oznacza to, że na każdą z trzech składowych
barwnych R, G i B danego punktu obrazu może zawierać znacznie bogatszą informację barwną).

Równie duże możliwości w zakresie przekazywania obrazu co DVI ma też złącze typu DisplayPort (po prawej), będące przy tym

rozwiązaniem znacznie nowocześniejszym, a pod wieloma względami również lepszym.

Nie oznacza to niestety, że z zalet złącza DisplayPort może skorzystać każdy. Przede wszystkim wymaga
ono komputera, z kartą graficzną wyposażoną w identyczne złącze – musi to być więc sprzęt raczej
nowy. Po drugie, oprogramowanie z jakiego korzysta użytkownik również musi wykorzystywać
możliwości, jakie daje 10-bitowe przesyłanie sygnału. To zaś obecnie potrafią nadal nieliczne aplikacje.

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

9 z 15

2015-08-15 23:07

Niemniej jednak wypada uznać DisplayPort za standard przyszłości, który prędzej czy później może
zastąpić złącza DVI i HDMI – przynajmniej jeśli chodzi o zaawansowaną obróbkę obrazu.

[kn_advert]

Paleta barw

Najważniejszym z punktu widzenia fotografa parametrem urządzeń wyświetlających i drukujących
będzie paleta wyświetlanych barw. W przypadku monitorów możliwość sprawdzenia tej cechy w
nabytym urządzeniu mamy dopiero po zakupie i tylko wówczas, jeżeli dysponujemy dobrej klasy
kalibratorem. Możemy jednak nauczyć się w taki sposób czytać specyfikacje techniczne podawane przez
producenta, aby wyciągnąć z nich interesujące nas informacje.

Monitor do zastosowań fotograficznych powinien wyświetlać barwy z co najmniej pełnej przestrzeni sRGB. Jeżeli jednak

użytkownik poważnie myśli o wykonywaniu papierowych odbitek swoich zdjęć, to gamut wyświetlacza powinien być jeszcze

większy i zbliżony do przestrzeni AdobeRGB. Na ilustracji zobaczyć można rzut trójwymiarowego porównania przestrzeni

barwnej skalibrowanego monitora Eizo ColorEdge CG245W (barwne pole) z gamutem AdobeRGB (siatka).

Jeżeli firma będąca producentem danego modelu monitora nie podaje w jego specyfikacji technicznej
szacunkowej rozpiętości palety barw, to wówczas można śmiało założyć, że albo sprzęt ten odznacza się
niezbyt imponującym gamutem, albo też opracowany został z myślą o użytkownikach, dla których
parametr ten nie ma dużego znaczenia. W obydwu przypadkach oznacza to, że z tego typu monitora
fotograf prawie na pewno nie będzie zadowolony.

Natomiast w sytuacji gdy producent ujawnia rozpiętość kolorystyczną wyświetlacza, wówczas z reguły
czyni to poprzez porównanie do jakiejś znanej przestrzeni barwnej (a w przypadku modeli bardziej
zaawansowanych nawet do dwóch lub trzech przestrzeni). I tak np. w specyfikacji technicznej
półprofesjonalnego monitora graficznego Eizo FlexScan SX2462W przeczytać można, że model ten
odwzorowuje do 98% gamutu AdobeRGB oraz 102% gamutu NTSC (a więc przestrzeń monitora zawiera
w sobie przestrzeń NTSC).

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

10 z 15

2015-08-15 23:07

Wiele monitorów dysponuje specjalnym trybem "zgodności z przestrzenią sRGB". Po jego włączeniu następuje ograniczenie

palety wyświetlanych kolorów do gamutu sRGB. Rozwiązanie takie może być użyteczne również dla osób nie mogących

samodzielnie skalibrować ekranu. Tryb taki zakłada bowiem najczęściej mniej lub bardziej udaną fabryczną kalibrację barwną

ekranu – wystarczy tylko odpowiednio ustawić jasność i kontrast wyświetlacza, a w systemie operacyjnym ustawić profil ICC

przestrzeni sRGB.

Niekiedy można też w monitorach znaleźć informację o obecności funkcji takiej jak "tryb pełnej
zgodności z sRGB". Po jej włączeniu paleta barw odwzorowywanych przez monitor zostaje ograniczona
tak, aby dokładnie odpowiadała danej przestrzeni. Przydaje się to, jeżeli np. publikujemy nasze zdjęcia
wyłącznie w Internecie i w trakcie obróbki chcemy widzieć zawsze taki obraz, jaki wyświetla większość
przeglądarek WWW.

Interfejs

Równie ważnym elementem, na jaki powinniśmy zwrócić uwagę przed zakupem monitora jest jego
menu ekranowe (OSD). Dotyczy to zarówno znajdujących się w nim opcji, jak i wygody jego samego.
Ten drugi element najlepiej jest oczywiście sprawdzić samodzielnie, a jeżeli planujemy korzystać z
niego często (a sytuacja taka może mieć miejsce, gdy do jednego monitora podłączane są dwa lub
więcej urządzeń) to własnoręczne wypróbowanie ekranu przed zakupem jest wręcz zalecane.
Intuicyjność i przejrzystość menu, wygoda nawigacji po nim czy choćby umiejscowienie przycisków
sterujących to drobne, lecz ważne elementy, na które należy zwrócić uwagę.

Kontrola obrazu

Możliwości regulacji parametrów wyświetlanego obrazu są dla nas kluczowe, ponieważ to od nich tak
naprawdę, a nie od kalibracji programowej zależy, jak bogatą paletę barw będzie w stanie wyświetlić
nabyty przez nas sprzęt. Ponadto bardzo niewiele monitorów jest poprawnie ustawionych już w
momencie opuszczenia fabryki i na taki komfort mogą liczyć właściwie tylko posiadacze drogich modeli
profesjonalnych.

[converttable end="2"]

Menu główne

Menu ustawień obrazu

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

11 z 15

2015-08-15 23:07

Menu kalibracji

Eizo FlexScan S

Eizo FlexScan SX

Eizo ColorEdge

Już pierwszy rzut oka na menu ekranowe monitorów kierowanych do zawodowców i półprofesjonalistów pozwala odróżnić je od

urządzeń dla amatorów. Amatorskie monitory Eizo FlexScan z serii S mają uproszczone, piktograficzne menu, wyposażone

jednak w komplet funkcji służących do regulacji parametrów wyświetlania. Różnice pomiędzy menu bardziej zaawansowanych

modeli Eizo FlexScan z serii SX, a profesjonalnymi monitorami Eizo ColorEdge są już znacznie mniej widoczne i sprowadzają się

do obecności nieco innych opcji w menu z zaawansowanymi ustawieniami kolorów. Ponadto menu monitorów Eizo ColorEdge

zawiera dodatkową grupę opcji służących do obsługi wbudowanego w te modele sprzętowego kalibratora obrazu.

[converttable]

Zakres możliwości regulacji parametrów obrazu jest oczywiście uzależniony od klasy posiadanego
monitora. Najprostsze modele amatorskie umożliwiają to jedynie w podstawowym zakresie, a precyzja
regulacji jest bardzo niewielka. Szczególnie źle wypadają tutaj – jak już wspominałem w poprzednich
odcinkach cyklu – notebooki. Z kolei możliwości najbardziej zaawansowanych modeli dysponują w tym
zakresie funkcjami, których nie wykorzysta nikt poza dobrze wykwalifikowanymi specjalistami.

Jakimi funkcjami kontroli powinien się więc odznaczać monitor dla fotografa? Możliwość regulacji
jasności i kontrastu jest tutaj oczywista, natomiast ważne jest, aby przebiegała ona precyzyjnie, nie zaś
zbyt dużymi krokami. Zdarza się, że najtańsze modele monitorów nie pozwalają uzyskać wystarczająco
niewielkiej jasności (poniżej 180 cd/m

2

)– dotyczy to przede wszystkim monitorów przeznaczonych do

pracy w silnie oświetlonych pomieszczeniach i oglądania obrazu z większej odległości (z tego i wielu
innych powodów nienajlepszym pomysłem jest nabywanie w celu obróbki zdjęć modeli z wbudowanym
tunerem TV).

[kn_advert]

Bardzo ważna jest możliwość regulacji kolorystyki wyświetlanego obrazu, która odbywa się najczęściej
na dwa sposoby: poprzez ustawienie temperatury punktu bieli w kelwinach lub korektę poszczególnych
składowych barwnych obrazu (niekiedy funkcja ta nosi nazwę korekty krzywej gamma). W zależności od
urządzenia w jego menu ekranowym znajdować się może jedna z tych funkcji, obie, lub może ich nie
być wcale. Ten ostatni przypadek najlepiej jest zdyskwalifikować już na wstępie. Jeżeli mamy dostęp do
kalibratora i chcemy z niego skorzystać najlepsza będzie oczywiście możliwość płynnej regulacji
składowych RGB. Jeśli natomiast zmuszeni jesteśmy ustawiać ekran bez wsparcia sprzętowego, to z
reguły lepsze efekty uda nam się osiągnąć regulując temperaturę punktu bieli.

Korekta kolorystyki obrazu poprzez regulację temperatury punktu bieli (ang. White Point) jest wygodniejsza lecz również

zazwyczaj mniej precyzyjna. Pozwala jednak ustawić obraz o poprawnej tonalności nawet bez użycia kolorymetru. Z kolei

regulacja składowych RGB sprawdza się lepiej gdy mamy do dyspozycji sprzętowy kalibrator.

Bogate możliwości kontroli obrazu, jaką umożliwiają profesjonalne monitory graficzne jest ich
niewątpliwą zaletą, ale tylko wówczas, gdy użytkownik będzie potrafił ją wykorzystać. Wiele modeli

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

12 z 15

2015-08-15 23:07

kierowanych do zaawansowanych i wymagających amatorów konstruowanych jest bowiem na bazie
takich samych podzespołów, jak droższe monitory profesjonalne, a różnią się przede wszystkim brakiem
najbardziej zaawansowanych systemów kontroli obrazu. W przypadku opisywanych jako przykład
monitorów firmy Eizo jest tak w przypadku wielu półprofesjonalnych monitorów z serii FlexScan SX, w
których brak jest narzędzi do sprzętowej kalibracji. Kupując monitor należy więc zadać sobie pytanie:
czy będę w stanie wykorzystać w pełni możliwości droższego modelu?, ponieważ może to nam pomóc
zaoszczędzić niemałą przecież sumę pieniędzy.

Co jeszcze?

Przedstawione powyżej cechy monitorów fotograficznych nie są oczywiście jedynymi, którymi mamią
nas producenci sprzętu. Nowoczesne wyświetlacze LCD wyposażone są w wiele funkcji dodatkowych,
które w zależności od realizacji oraz naszych potrzeb mogą ułatwić życie, być zupełnie dla nas obojętne,
bądź też stanowić utrudnienie. Podstawowe pytanie, jakie należy sobie w takiej sytuacji zadać, brzmi:
czy ja tego potrzebuję? I tak osoba zajmująca się obróbką zdjęć nie będzie potrzebowała kompletu
złączy analogowych, takich jak S-Video czy Composite, ale wideofilmowiec może już ich potrzebować.
Podobnie jest z funkcją typu "obraz w obrazie", czyli wyświetlaniem jednocześnie sygnałów z kilku
urządzeń, bądź też funkcją pivot (możliwością przekręcenia ekranu o 90 stopni i używania go w pozycji
pionowej).

Rozgałęźnik USB w monitorze to niesłychanie wygodny element poprawiający komfort pracy – zwłaszcza wówczas, gdy nie

korzystamy z czytnika kart pamięci i zamiast tego wolimy podłączać aparat cyfrowy bezpośrednio do komputera.

Z kolei użyteczność niektórych funkcji, takich jak choćby automatyczna regulacja jasności obrazu w
zależności od oświetlenia pomieszczenia zależy nie tylko od naszych potrzeb, ale też od tego, jak dana
funkcja została zrealizowana w praktyce. Na szczęście jeżeli okaże się np. że wspomniany czujnik działa
zbyt chaotycznie i obraz zmienia swoją jasność z byle powodu, to takie "udogodnienia" zawsze można
wyłączyć.

Jak kupować?

Jak już zostało to zaznaczone na początku tego artykułu, do jego realizacji wykorzystanych zostało
siedem modeli monitorów Eizo należących do trzech grup sprzętowych. Seria FlexScan S reprezentuje
monitory amatorskie, jednak opracowane z myślą o osobach, którym zależy na wysokiej jakości obrazu i
niewygórowanej cenie. Kolejna linia produktów, FlexScan SX to modele półprofesjonalne o znacznie
lepszych parametrach wyświetlanego obrazu i często zawierających takie same lub bardzo zbliżone
komponenty do monitorów produkowanych z myślą o zawodowcach, lecz odznaczających się uboższymi
możliwościami kontroli obrazu. Ostatnia przedstawiona grupa, monitory z serii ColorEdge to urządzenia
przeznaczone dla profesjonalnych fotografów, grafików i poligrafów, wyposażone w bardzo
zaawansowane funkcje oraz możliwość kalibracji sprzętowej. Są to modele projektowane bez

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

13 z 15

2015-08-15 23:07

kompromisów i z reguły odznaczające się wysoką ceną.

Dokładne porównanie ich najważniejszych parametrów można prześledzić dzięki umieszczonym poniżej
tabelom.

Eizo FlexScan S2233W

Eizo FlexScan S2243W

Eizo FlexScan S2433W

Przek

ą

tna matrycy

22 cale

24,1 cala

Rozdzielczo

ść

1680 × 1050 pikseli

1920 × 1200 pikseli

Typ panelu

VA

K

ą

ty widzenia

178° / 178°

Jasno

ść

350 cd/m²

360 cd/m²

Kontrast

1200:1

1000:1

Czas reakcji

12 ms (czer

ń

-biel-czer

ń

)

16 ms (czer

ń

-biel-czer

ń

)

Paleta odwzorowywanych

barw

95% AdobeRGB, 92% NTSC

96% AdobeRGB, 92% NTSC

Zł

ą

cza

D-Sub, DVI-D, DisplayPort, wej

ś

cie audio, słuchawki

Ustawienia predefiniowane

Fine Contrast (EyeCare, Text, Picture, Movie, sRGB, Custom), Auto Fine Contrast

Regulacja obrazu

zegar, faza, poło

ż

enie, korekcja zakresu sygnału wej

ś

ciowego (Auto), filtr sygnału, wielko

ść

obrazu

(pełen ekran, powi

ę

kszony, normalny), wygładzanie (5 stopni), kolor obramowania

Regulacja wy

ś

wietlanych

barw

jasno

ść

, kontrast, temperatura, gamma, nasycenie, odcie

ń

, wzmocnienie, reset

Cena detaliczna*

od 2100 zł

od 2400 zł

od 3200 zł

*) Dane na 19.11.2010 r.

Eizo FlexScan

SX2262W

Eizo FlexScan

SX2462W

Eizo ColorEdge
CG223W

Eizo ColorEdge
CG245W

Przek

ą

tna matrycy

22 cale

24,1 cala

22 cale

24,1 cala

Rozdzielczo

ść

1920 × 1200 pikseli

1680 × 1050 pikseli

1920 × 1200 pikseli

Typ panelu

VA

IPS

VA

IPS

K

ą

ty widzenia

178° / 178°

Jasno

ść

280 cd/m²

270 cd/m²

Kontrast

1000:1

850:1

950:1

850:1

Czas reakcji

12 ms (czer

ń

-biel-czer

ń

)

13 ms (czer

ń

-biel-czer

ń

)

12 ms (czer

ń

-biel-czer

ń

)

13 ms (czer

ń

-biel-czer

ń

)

Paleta

odwzorowywanych

barw

95% AdobeRGB, 92%

NTSC

98% AdobeRGB, 102%

NTSC

95% AdobeRGB, 92%

NTSC

100% sRGB / Rec709 /

EBU / SMPTE-C, 98%

AdobeRGB, 102% NTSC

Zł

ą

cza

2*DVI-I, DisplayPort, 2*USB (rozgał

ęź

nik)

Ustawienia

predefiniowane

Color Mode (Text, Picture, Movie, sRGB, User1, User2,

User3), Auto Fine Contrast

Fine Contrast (Custom, sRGB, Rec709, EBU,

SMPTE-C, DCI, Calibration)

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

14 z 15

2015-08-15 23:07

Regulacja obrazu

zegar, faza, poło

ż

enie, korekcja zakresu sygnału

wej

ś

ciowego, wielko

ść

obrazu (pełen ekran,

powi

ę

kszony, normalny)

zegar, faza, poło

ż

enie, rozdzielczo

ść

, korekcja zakresu

sygnału wej

ś

ciowego, wielko

ść

obrazu (pełen ekran,

powi

ę

kszony, normalny)

Regulacja

wy

ś

wietlanych barw

jasno

ść

, kontrast, niezale

ż

na regulacja 6-kolorów,

temperatura, gamma, nasycenie, odcie

ń

, wzmocnienie,

Contrast Enhancer, Outline Enhancer, reset

jasno

ść

, kontrast, poziom czerni, temperatura, gamma,

nasycenie, odcie

ń

, wzmocnienie, niezale

ż

na regulacja

6-kolorów, Contrast Enhancer, reset

Cena detaliczna*

od 3400 zł

od 5500 zł

od 4200 zł

od 10 000 zł

*) Dane na 19.11.2010 r.

Przedstawiony powyżej podział jest dość typowy dla większości producentów monitorów o
rozbudowanej ofercie i niezależnie od firmy, której produkty wybierzemy, z dużą dozą
prawdopodobieństwa uda nam się znaleźć model odpowiedni dla nas. Mam nadzieję, że powyższa
tabela pomoże Wam zorientować się, czego należy oczekiwać po sprzęcie z danej grupy.

[kn_advert]

Na sam koniec poradnika jeszcze jedna ważna rada: wielu niezwykle istotnych detali związanych z
nabywanym sprzętem nie da się poznać studiując tabele z danymi technicznymi, bądź też materiały
promocyjne producenta. Co więcej, niedoświadczony użytkownik również nie jest w stanie ocenić na
pierwszy rzut oka parametrów obrazu wyświetlanego przez monitor stojący na sklepowej półce – z
reguły sprzęt taki jest bowiem bardzo źle ustawiony (ekran w markecie ma wyświetlać kolory jaskrawe,
cukierkowe i przyciągające uwagę, nie zaś poprawne), a i oświetlenie sklepu dalekie jest od ideału.
Dlatego też dobrze jest kupować sprzęt sprawdzony, czyli taki, z którym mieliśmy okazję już pracować
lub na temat którego słyszeliśmy wiele dobrych opinii.

www.swiatobrazu.pl

Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/monitor-dla-fotografa-27555.html,drukuj

15 z 15

2015-08-15 23:07