Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI

Odpowiedni monitor to najważniejsza z punktu widzenia fotografa inwestycja wchodząca w skład zestawu komputerowego. Na

zdjęciu półprofesjonalny, 22-calowy model Eizo FlexScan SX2262W – monitor mogący zainteresować bardzo wymagających

fotografów, którym jednak nie zależy na systemach sprzętowej kalibracji obrazu.

Jeżeli chodzi o sam sprzęt komputerowy, to można powiedzieć, że osoby zajmujące się komputerową
grafiką, fotoedycją, realizacją filmów i innymi czynnościami związanymi z obróbką obrazu, znajdują się
obecnie w dosyć komfortowej sytuacji. Moc obliczeniowa przeciętnego komputera domowego – zarówno
maszyny klasy PC, jak i marki [comment]Apple oraz niezależnie od systemu operacyjnego, z jakiego
korzysta   jej   użytkownik   –   pozwala   zazwyczaj   na   bezproblemową   obróbkę   obrazu.   Można   wręcz
powiedzieć,  że   taki   sam   sprzęt,  z   jakiego  korzystamy   w   domach   (a  niejednokrotnie   nawet   gorszy)
często   stanowi   też   podstawowe   wyposażenie   studiów   fotograficznych,   czy   działów   DTP   w
wydawnictwach   zajmujących   się  składem   albumów  fotograficznych.  Dlatego  też   zagadnienie  doboru
procesora,   pamięci   operacyjnej   lub   też   marki   karty   graficznej   możemy   (poza   bardzo   nielicznymi
przypadkami, takimi jak np. komputer do zaawansowanego montażu wideo, czy grafiki 3D) bez obaw
pozostawić w rękach pracowników sklepu komputerowego.

Nieco inaczej jednak przedstawia się sytuacja w przypadku monitora. Specyficzne wymagania osób
zajmujących się obróbką zdjęć, komputerowym składem, czy projektowaniem graficznym sprawiają, że
wyboru tego najważniejszego elementu raczej nie powinno się pozostawiać w rękach ludzi, którzy na co
dzień zajmują się składaniem zestawów "do gier, filmów Office’a i Internetu". Wybór ten nie jest wcale
trudny i tak naprawdę wystarczy tylko wiedzieć o kilku ważnych sprawach, aby znaleźć odpowiedni
model w sam raz dla siebie, niemniej jednak najlepiej jest to zrobić samemu, albo poprosić o pomoc
kogoś bardziej doświadczonego, kto zajmuje się tym samym, co my. Efekt na pewno będzie wówczas
lepszy, aniżeli zdanie się na widzimisię sprzedawcy.

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

2 z 16

2015-08-15 16:29

Eizo FlexScan S, FlexScan SX oraz ColorEdge – mimo zewnętrznych podobieństw modele należące do tych trzech linii kierowane

są do zupełnie różnych docelowych grup odbiorców. Również cenowo występują pomiędzy nimi znaczne różnice.

W naszych rozważaniach jako punkt odniesienia i źródło przykładów z kilku powodów posłuży nam
oferta firmy Eizo. Po pierwsze, sprzęt tego producenta jest (nie bez powodu) uważany za ekstraklasę
wyświetlaczy dla osób zawodowo zajmujących się grafiką komputerową. Po drugie, od pewnego czasu
oferta firmy Eizo bardzo mocno się rozszerzyła i obecnie zawiera ona sprzęt kierowany do różnych grup
odbiorców – od graczy i pracowników biurowych aż po zastosowania medyczne i przemysłowe. Z tego
powodu nie należy ślepo wierzyć (jak twierdzą niektórzy fanatycy marki), że wszystko, co ma ekran, a
pod nim logo Eizo będzie doskonałe do obróbki zdjęć. Zaczynajmy zatem.

Jakiego monitora potrzebuje fotograf?

W   przeciągu   ostatnich   kilku   lat   nastąpiło   na   rynku   monitorów   nastąpiło   sporo   zmian.   Najpierw
tradycyjne   modele   kineskopowe   (CRT)   zostały   praktycznie   zupełnie   wyparte   przez   płaskie   i   lekkie
monitory ciekłokrystaliczne (LCD). Następnie w tej drugiej grupie pojawiły się ekrany panoramiczne,
które w szybkim  tempie zdominowały większość oferty kierowanej zarówno dla mniej, jak i  bardziej
zaawansowanej   grupy   odbiorców   (aczkolwiek   nadal   dość   liczna   pozostaje   grupa   zwolenników
tradycyjnych   "wąskich"   ekranów   o   proporcjach   4:3   i   5:4).   Niemal   równocześnie   ceny   najtańszych
modeli wyświetlaczy zaczęły bardzo szybko spadać, osiągając poziom nawet poniżej 400–500 złotych,
co   doprowadziło   do   bardzo   silnej   polaryzacji   cenowej   rynku.   Jak   w   tych   warunkach   odnajduje   się
fotograf ze swymi specyficznymi wymaganiami?

Trwająca już od prawie dziesięciu lat batalia pomiędzy zwolennikami monitorów CRT i LCD ostatecznie wygasa. Mniejsze

gabarytowo i bardziej uniwersalne panele ciekłokrystaliczne wyrosły z "chorób wieku dziecięcego" i ostatecznie wyparły ekrany

kineskopowe również w zastosowaniach profesjonalnych. Choć tradycjonaliści nadal kręcą nosami, to nie ulega wątpliwości, że w

dziedzinie jakości wyświetlanego obrazu modele LCD nie mają się już czego wstydzić – zwłaszcza od momentu upowszechnienia

się cyfrowej transmisji sygnału wizyjnego. Do zalet monitorów LCD można zaliczyć też mniejsze wymiary, masę oraz

prądożerność, a także znacznie większe możliwości w zakresie regulacji położenia ekranu.

Na sam początek z przykrością muszę rozwiać złudzenia dotyczące cen – sprzęt, o którym będzie tutaj
mowa nie należy do grupy najtańszej. Najlepiej więc będzie, jeżeli wszyscy poszukujący monitora do
obróbki zdjęć zapomną o hasłach typu "promocja, monitor FullHD 24 cale za 800 złotych" – nie są to
bowiem urządzenia, z których ktokolwiek wymagający dobrej jakości obrazu będzie zadowolony. Osoba
planująca zakup modelu, za pomocą którego możliwa będzie bezproblemowa praca z fotografiami,
powinna przygotować sobie co najmniej 2 tysiące złotych. A ile dokładnie? To już zależy od wielu
rozmaitych czynników.

Jak zawsze, w pierwszej kolejności musimy dokładnie określić nasze potrzeby. Po przeczytaniu dwóch
pierwszych odcinków naszego kursu (a zwłaszcza fragmentu pierwszego odcinka dotyczący przestrzeni
barwnych   urządzeń   obrazujących)   każdy  z   Was   wie   już   zapewne,  że  monitor  monitorowi   nierówny.
Każdy z nas chciałby mieć sprzęt jak najlepszy, lecz nie zawsze będzie w stanie wykorzystać możliwości
bardziej   zaawansowanych   wyświetlaczy.   W   połączeniu   z   dużą   (a   nawet   bardzo   dużą)   rozpiętością
cenową   urządzeń,   o   których   tutaj   mowa,   najważniejsza   staje   się   konieczność   określenia   własnych
potrzeb.

Wstęp

Ekran idealny

Czego   zatem   fotograf   może   wymagać   od   swojego   monitora?   Oczywiście   tego,   aby   ten   wyświetlał
prawidłowo zdjęcia z aparatu  cyfrowego podczas  ich oglądania i  obróbki. Najważniejszym  kryterium
będzie zatem odpowiednio szeroka przestrzeń barwna (co najmniej sRGB i jak najbardziej zbliżona do
AdobeRGB)   oraz  możliwość  takiego  ustawienia  parametrów   obrazu  aby odznaczał  się  on  optymalną
jasnością i kontrastem.

Wbrew pozorom określenie "optymalne" nie oznacza w tym przypadku ani bardzo wysokiej jasności ani
ogromnego kontrastu. Wręcz przeciwnie: tanie monitory często wyświetlają obraz o przesadnej jasności
i   kontraście,   ponieważ   parametry   takie   doskonale   prezentują   się   w   tabelkach   z   parametrami
technicznymi sprzętu, a wyświetlany w ten sposób obraz wyróżnia się na półce sklepowej spośród wielu
innych   modeli.   Fotografa   jednak   bardziej   interesować   będzie,   aby   zdjęcia   wyświetlane   przez   jego
monitor   odznaczały   się   subtelnymi   przejściami   tonalnymi,   dlatego   też   większość   wysokiej   jakości
monitorów dla grafików i fotografów odznacza się kontrastem na poziomie ok. 1000:1 i taka właśnie
[comment]jest optymalna wartość tego parametru. Z kolei zalecana do edycji obrazu jasność wynosi

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

3 z 16

2015-08-15 16:29

zaledwie 120 cd/m

– ekran o jasności powyżej 200 cd/m

oglądany z bliskiej odległości przez dłuższy

czas powoduje szybkie zmęczenie wzroku. I jeszcze jedno: studiując parametry techniczne monitorów
nie należy brać pod uwagę podawanej przez wielu producentów wartości tzw. kontrastu dynamicznego
– nie wdając się w szczegóły techniczne parametr ten jest klasycznym przykładem "marketingowego
kitu" służącego wyłącznie sztucznemu zwiększaniu sprzedaży i wartością nie mającą żadnego
przełożenia na rzeczywistą jakość obrazu.

Dobry monitor dla fotografa, poligrafa i grafika powinien wyświetlać obraz o niezmiennej kolorystyce niezależnie od kąta, pod

jakim się na niego patrzy.

Kolejną ważną cechą w przypadku monitorów przeznaczonych do obróbki zdjęć i grafiki są tzw. kąty
widzenia,  czyli   to,  pod   jakim   kątem   można  patrzeć   na  ekran,  nie   obserwując   zmian   w   kolorystyce
obrazu. Pisząc "zmiany" mam na myśli dwa różne zjawiska. Pierwsze, obserwowane głównie w tanich
modelach oraz matrycach notebooków polega na tym, że obraz obserwowany pod innym kątem do jego
płaszczyzny niż 90 stopni jest jasny i mniej czytelny, a nawet zanika zupełnie. Drugi typ zmian, łatwy
do zauważenia głównie w bardziej zaawansowanych  modelach opartych na matrycach  MVA/PVA  (na
temat typów matryc więcej informacji znajduje się w dalszej części artykułu) to tzw. color-shifting, czyli
subtelne zmiany kolorystyki obrazu w zależności od tego, pod jakim kątem patrzymy na daną część
ekranu.   Cecha   ta   potrafi   być   kłopotliwa,   lecz   nie   dyskwalifikuje   ona   jeszcze   monitora   jako   nie
nadającego się do obróbki zdjęć – przynajmniej na poziomie amatorskim. Należy jedynie pamiętać o
tym, że zjawisko takie występuje i brać ten fakt pod uwagę.

Ostatnia bardzo ważna z punktu widzenia grafików i fotografów cecha monitorów LCD to równomierność
jasności matrycy. Najprościej mówiąc, problem w tym wypadku sprowadza się do tego, czy dany kolor
jest na całej powierzchni ekranu wyświetlany z taką samą jasnością. Jest to zagadnienie, z którym od
wielu lat borykają się projektanci monitorów LCD i z którym próbują radzić sobie na wiele sposobów –
zarówno sprzętowych (udoskonalanie samych matryc oraz technologii ich podświetlenia; doskonałe
efekty dają na tym polu ekrany podświetlane diodami LED, ale tylko w najbardziej zaawansowanych
technicznie i najdroższych modelach) jak i programowych (rozmaite rozwiązania mające na celu
wyrównywać różnice w jasności podświetlania – w przypadku produktów firmy Eizo technologią taką
jest funkcja Digital Uniformity Equalizer). Ogólnie można powiedzieć, że im większa jest matryca, tym
problem równomierności jej podświetlenia jest bardziej widoczny.

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

4 z 16

2015-08-15 16:29

Problem nierównomiernego podświetlenia jest ciągłą bolączką producentów wyświetlaczy LCD. Wielu z nich ma swoje własne,

opatentowane sposoby wyrównywania jasności obrazu w narożnikach ekranu. W przypadku monitorów firmy Eizo jest to

technologia o nazwie Digital Uniformity Equalizer (DUE). Rozkład jasności tonów wyświetlanych przez matrycę najłatwiej można

ocenić wyświetlając na całym ekranie jednorodną szarą planszę.

Jest   też   kilka   innych   cech   charakteryzujących   monitory   –   mniej   istotnych   z   punktu   widzenia
użytkowników   pragnących   wykorzystywać   swój   sprzęt   głównie   do   obróbki   zdjęć,   niemniej   jednak
mających pewne znaczenie w innych obszarach wykorzystywania. Jedną z nich jest czas reakcji matrycy
–   parametr   opisujący,   ile   czasu   (w   milisekundach)   trwa   zapalanie   się   i   wygaszanie   pojedynczego
punktu   obrazu.   Choć   ma   on   znaczenie   głównie   przy   zastosowaniach   związanych   z   płynnym
wyświetlaniem obrazu ruchomego (czyli głównie grach oraz filmach), to obecnie jest to już problem
mocno marginalny. Nieco inaczej sytuacja wygląda, gdy kupujemy sprzęt używany – na rynku wtórnym
można bowiem znaleźć nawet kilkuletnie profesjonalne monitory dla grafików w bardzo atrakcyjnych
cenach. Ich czasy reakcji w niektórych przypadkach mogą wynosić nawet 30–40 ms, co wprawdzie nie
przeszkadza   podczas   pracy   ze   zdjęciami,   ale   kompletnie   dyskwalifikuje   sprzęt   w   zastosowaniach
"rozrywkowych".

Na koniec warto również zwrócić uwagę na elementy funkcjonalne nabywanego sprzętu, ponieważ przy
długotrwałej   pracy   ze   zdjęciami   mogą   mieć   one   duże   znaczenie.   Normą   powinna   być   możliwość
regulacji wysokości położenia ekranu oraz jego obrotu zarówno w osi pionowej jak i poziomej – w innym
wypadku trudno nam  będzie dobrze go ustawić. Bardzo przydaje się również obecność w monitorze
rozdzielacza USB, który oszczędzi nam  konieczności sięgania do obudowy komputera, gdy będziemy
chcieli podłączyć np. aparat lub dysk przenośny. Szczytem komfortu dla fotografa będzie zaś obecność
wbudowanego   czytnika   kart   pamięci,   który   proces   przenoszenia   zdjęć   na   dysk   twardy   komputera
maksymalnie uprości i przyspieszy.

Duże możliwości zmiany wysokości i kąta ekranu LCD pozwalają bardzo ułatwić pracę. W przypadku obróbki cyfrowych zdjęć –

niejednokrotnie trwającej po kilka godzin bez przerwy – ma to ogromne znaczenie dla naszej wygody, zdrowia i dobrego

samopoczucia.

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

5 z 16

2015-08-15 16:29

Zaawansowane   modele   kierowane   do   profesjonalistów   często   dysponują   również   bogatym
wyposażeniem dodatkowym oraz rozbudowanymi możliwościami. Np. monitory z rodziny Eizo ColorEdge
mają w zestawie osłony boczne ułatwiające pracę nawet w jasno oświetlonym  pomieszczeniu, a ich
funkcje  regulacji   wyświetlanego  obrazu  są  bardzo  zaawansowane  (łącznie  z  możliwością  sprzętowej
kalibracji). Są to jednak elementy, za które nabywca musi słono zapłacić.

Czytaj także:

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. I - Jak urządzenia widzą kolory
Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. II - Świat barw w fotografii cyfrowej
Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. III - Sekret jeszcze bielszej bieli
Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. IV - Fotografowanie z wzornikiem
Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. V - warsztat cyfrowego fotografa

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VIII - Kalibracja monitora i drukarki w praktyce

Cechy najistotniejsze

Niezależnie od najbardziej pożądanych cech monitora do obróbki zdjęć każdy z nas musi się
zdecydować na model najbardziej odpowiadający własnym wymaganiom. Ponieważ sprzęt marzeń
bardzo często okazuje się być ze względów finansowych nieosiągalny, konieczne może być też przyjęcie
pewnych kompromisów. Dlatego też wiedząc już, na jakie elementy musi zwracać uwagę każdy fotograf,
zajmijmy się doborem konkretnych parametrów nabywanego sprzętu – tak, aby każdy z nas wiedział,
na co zwracać uwagę dobierając monitor zgodnie z indywidualnymi potrzebami.

Miejsca nigdy za wiele

Zaczniemy   od   elementów   najprostszych   i   najbardziej   oczywistych:   przekątnej   ekranu   i   jego
rozdzielczości. Praca ze zdjęciami (a także grafiką komputerową oraz przy montażu filmów) wymaga z
reguły   dużo  przestrzeni   roboczej   –   zarówno  ze   względu   na  spore   rozmiary   samych   obrazów,   jak   i
rozbudowane   interfejsy   programów.   Oczywiście   od   razu   możemy   zapomnieć   o   tym,   że
10-megapikselowe zdjęcie kiedykolwiek wyświetlimy na ekranie w skali 1:1, niemniej jednak praca na
ekranie   o  przekątnej   24   cale   i   rozdzielczości   1920   ×   1200   pikseli   będzie   bez   porównania  bardziej
komfortowa, aniżeli na siedemnastocalowym monitorze wyświetlającym obraz 1280 × 1024 piksele lub
równie niewielkiej "panoramce" 1366 × 768 pikseli.

Adobe Lightroom to jedna z tych aplikacji, dla których pojęcie "zbyt duży ekran" nie istnieje. Znaczne nagromadzenie narzędzi i

możliwość pracy z wieloma zdjęciami jednocześnie sprawiają, że najlepszy dla tego programu jest panoramiczny wyświetlacz o

wysokiej rozdzielczości.

Producenci większości programów do zarządzania zdjęciami i ich edycji dawno już zauważyli, że
optymalnym typem wyświetlaczy dla fotografów są monitory panoramiczne. Urządzenia tego typu
pozwalają bowiem wyświetlić większość zdjęć na pełną wysokość ekranu tak, że po obu bokach kadru
pozostaje całkiem sporo miejsca na panele z narzędziami. Tak jest np. z produktami firmy Adobe takimi
jak Photoshop, Photoshop Elements czy Lightroom.

W przypadku niektórych bardziej zaawansowanych programów praca na monitorze o zbyt małej
rozdzielczości może być wręcz niemożliwa. Ich paleta narzędzi bywa bowiem tak rozbudowana, że może
się nie zmieścić na ekranie. Najczęściej zdarza się tak w przypadku aplikacji do grafiki 3D i obróbki
wideo, dlatego też przed kupnem monitora warto przestudiować minimalne i zalecane wymagania

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

6 z 16

2015-08-15 16:29

programów, których zamierzamy używać.

Szczególnie dużą popularnością wśród grafików, fotografów i poligrafów cieszą się obecnie monitory standardu WUXGA

(rozdzielczość 1920 × 1200 pikseli). Ich duża powierzchnia robocza pozwala na komfortową pracę z nawet bardzo

zaawansowanymi programami.

Jeżeli chodzi o obróbkę zdjęć, to osobiście jestem zdecydowanym zwolennikiem ekranów o proporcjach
boków 16:10, jako oferujących największą możliwą przestrzeń roboczą w bardzo wygodnym układzie. W
tym standardzie najbardziej godne zainteresowania są dwa rodzaje monitorów: 21- oraz 22-calowe
modele WSXGA+ (1680 × 1050 pikseli), a także [comment]24- i 27-calowe ekrany WUXGA (1920 ×
1200). Dodatkową zaletą tej drugiej grupy jest fakt, iż mogą one bez konieczności przeskalowania
wyświetlać obraz typu FullHD (1920 × 1080 pikseli) – dla samej obróbki zdjęć jest to wprawdzie bez
znaczenia, ale jeżeli zajmujemy się również wideofilmowaniem lub używamy tego samego komputera
do oglądania filmów, to szybko to docenimy. Większe, 27- i 30-calowe monitory wyświetlające obraz w
standardzie WQXGA (2560 × 1600 pikseli), takie jak Eizo FlexScan SX3031W długo jeszcze pozostaną
poza zasięgiem portfeli przeciętnych zjadaczy chleba.

Typ matrycy

Elementem, od którego w największym stopniu zależy jakość obrazu wyświetlanego przez monitor LCD
jest technologia, w jakiej wykonana została jego matryca. Ma ona wpływ przede wszystkim na rozmiar
palety odwzorowywanych barw (w tym płynność przejść tonalnych), kąty widzenia oraz czas reakcji.
Pośrednio typ matrycy odpowiada też za równomierność jej podświetlenia, ponieważ ekrany o
niewielkich kątach widzenia zawsze wydają się siedzącym przed nimi ludziom nierówno podświetlone.

Kupujący monitor LCD mogą wybierać pomiędzy jednym z trzech typów matryc:

TN+FILM – są to najtańsze, najbardziej rozpowszechnione i jednocześnie najmniej nadające się do
obróbki zdjęć typy wyświetlaczy. Ich największą i właściwie jedyną zaletą – oprócz niskiej ceny – jest
krótki czas reakcji, natomiast wady można wymieniać dość długo: niskie kąty widzenia, słabe
odwzorowanie kolorów i przejść tonalnych, nierównomierne podświetlenie i wiele innych.

VA – w tej technologii wykonuje się dwa typy matryc: PVA i MVA, które jednak różnią się od siebie w
bardzo niewielkim stopniu (powodem stosowania dwóch różnych nazw są głównie względy patentowe).
Odznaczają się przystępną ceną oraz znakomitymi możliwościami w zakresie odwzorowania barw.
Niestety pomimo dobrych kątów widzenia w monitorach z matrycami MVA i PVA występuje wyraźne
zjawisko color-shiftingu, które opisane zostało na poprzedniej stronie. Słabą stroną technologii, w
oparciu o którą działają matryce VA ,są również niskie czasy reakcji, ale problem ten od dawna już

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

7 z 16

2015-08-15 16:29

obchodzony jest przez producentów monitorów za pomocą odpowiednich układów elektronicznych.

Ogólnie monitory z wyświetlaczami MVA i PVA traktowane mogą być jako bardzo przyzwoity "segment
średni", którym z powodzeniem mogą zainteresować się wymagający amatorzy, a także osoby nie
dysponujące bardzo pokaźnym budżetem. Urządzenia takie z reguły oferują dobrą jakość za przyzwoitą
cenę oraz spore możliwości w zakresie regulacji parametrów wyświetlanego obrazu.

IPS   –   do   niedawna   jeszcze   ta   zaawansowana   technologia   obecna   była   tylko   w   monitorach
przeznaczonych   do   zastosowań   profesjonalnych.   Obecnie   jednak   za   sprawą   jej   upowszechnienia
matryce tego typu spotkać można również w urządzeniach półprofesjonalnych. Technologia IPS pozwala
na uzyskanie obrazu o równie bogatej palecie barw co matryce VA, lecz charakteryzuje się znacznie
lepszymi kątami  widzenia oraz większą stałością parametrów wyświetlanego obrazu w miarę upływu
czasu.   Również   w   przypadku   matryc   typu   IPS   łatwiej   jest   producentom   monitorów   uzyskać
równomierne podświetlenie matrycy.

Mimo iż Eizo FlexScan SX2462W należy do segmentu półprofesjonalnego, to wyposażony został w matrycę typu IPS typową

dla monitorów z najwyższej półki.

Zdecydowana większość monitorów projektowanych do zastosowań wymagających wyświetlania obrazu
o bardzo wysokiej jakości bez żadnych kompromisów to konstrukcje oparte o matryce typu IPS. Warto
jednak   zauważyć,   że   zarówno   wśród   prezentowanych   w   tym   artykule   monitorów   profesjonalnych
(rodzina Eizo ColorEdge), jak i półprofesjonalnych (Eizo FlexScan seria SX) znajdują się modele oparte
o matryce IPS oraz VA. Jest tak, ponieważ oprócz matrycy znaczną rolę w kwestii jakości wyświetlanego
obrazu   pełnią   w   monitorze   inne   zastosowane   rozwiązania   technologiczne.   Z   kolei   ze   względu   na
możliwość bezproblemowego tworzenia wyświetlaczy o bardzo niewielkich gabarytach praktycznie we
wszystkich notebookach stosowane są matryce typu TN. Jest to jeden z głównych powodów, dla których
ekrany   wbudowane   w   komputery   przenośne   bardzo   rzadko   nadają   się   do   poważnych   zastosowań
graficznych.

Czytaj także:

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VIII - Kalibracja monitora i drukarki w praktyce

Ważne szczegóły

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

8 z 16

2015-08-15 16:29

Przekątna obrazu i wielkość matrycy są bez wątpienia najważniejszymi parametrami, jakimi powinien
zainteresować się nabywca poszukujący monitora do zastosowań graficznych. Z całą pewnością nie są
to jednak jedyne cechy, na jakie warto zwrócić uwagę. Wiele innych, często niedocenianych szczegółów
konstrukcji jest w stanie zadecydować o tym, w jakim stopniu dany model będzie spełniał specyficzne
potrzeby fotografów.

Złącza

Kolejnym elementem, na który należy zwrócić uwagę wybierając monitor są rodzaje dostępnych w nim
złączy. Choć zamieszczone poniżej porady dotyczą praktycznie wszystkich możliwych zastosowań
komputerów, to dla osób pragnących zająć się "na poważnie" cyfrową obróbką obrazu kwestie łączności
monitora z komputerem (i innymi urządzeniami) będą szczególnie istotne.

Obecnym standardem w monitorach dla bardziej wymagających użytkowników są złącza DVI-I (po lewej), umożliwiające przekaz

sygnału zarówno cyfrowego jak i analogowego. Obraz przesyłany za pośrednictwem stosowanych jeszcze w niektórych

panelach starszych złączy D-Sub (w środku) z reguły odznacza się nieco niższą jakością od obrazu cyfrowego.

Na   samym   początku   warto   zrezygnować   z   zakupu   monitora   wyposażonego   wyłącznie   w   analogowe
złącza   starego   typu,   czyli   D-Sub,   nawet   jeżeli   sprzęt   taki   będzie   nam   oferowany   po   wyjątkowo
okazyjnej   cenie.  Złącze takie  nie  zaoferuje nam   bowiem  (zwłaszcza podczas  wyświetlania  obrazu  o
wysokiej rozdzielczości) tak czystego i ostrego sygnału wizyjnego, jak złącze cyfrowe – niezależnie od
tego, jakie zdanie na ten temat może mieć sprzedawca w sklepie lub tzw. "ekspert".

Jeśli   chodzi   o   złącza   cyfrowe,   to   w   monitorach   stosowane   są   ich   trzy   rodzaje,   z   czego   dwa
najpopularniejsze   (DVI-D/DVI-I   oraz   HDMI)   są   ze   sobą   wzajemnie   kompatybilne   –   potrzebny   jest
jedynie   odpowiedni   adapter   lub   przewód   połączeniowy.   Większość   producentów   zaawansowanych
modeli monitorów wyposaża swoje produkty również w trzeci typ złącza [comment]DisplayPort będący
standardem znacznie nowocześniejszym i umożliwiającym (przynajmniej w teorii) przesyłanie bogatszej
informacji o kolorystyce obrazu (na przykład monitory Eizo wyposażone w złącze DisplayPort mogą za
jego pośrednictwem wyświetlać obraz w którym każdy z trzech kanałów barwnych zapisywany jest z
precyzją   10-bitową   w   miejsce   tradycyjnej   precyzji   8-bitowej   (oznacza   to,   że   na   każdą   z   trzech
składowych  barwnych  R, G i  B  danego punktu  obrazu może zawierać znacznie bogatszą informację
barwną).

Równie duże możliwości w zakresie przekazywania obrazu co DVI ma też złącze typu DisplayPort (po prawej), będące przy tym

rozwiązaniem znacznie nowocześniejszym, a pod wieloma względami również lepszym.

Nie oznacza to niestety, że z zalet złącza DisplayPort może skorzystać każdy. Przede wszystkim wymaga
ono komputera, z kartą graficzną wyposażoną w identyczne złącze – musi to być więc sprzęt raczej
nowy. Po drugie, oprogramowanie z jakiego korzysta użytkownik również musi wykorzystywać
możliwości, jakie daje 10-bitowe przesyłanie sygnału. To zaś obecnie potrafią nadal nieliczne aplikacje.
Niemniej jednak wypada uznać DisplayPort za standard przyszłości, który prędzej czy później może
zastąpić złącza DVI i HDMI – przynajmniej jeśli chodzi o zaawansowaną obróbkę obrazu.

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

9 z 16

2015-08-15 16:29

Paleta barw

Jak zostało to już wspomniane wielokrotnie – zarówno na łamach tego, jak i wcześniejszych odcinków
cyklu "Zapanuj nad kolorem", najważniejszym z punktu widzenia fotografa parametrem urządzeń
wyświetlających i drukujących będzie paleta wyświetlanych barw. W przypadku monitorów możliwość
sprawdzenia tej cechy w nabytym urządzeniu mamy dopiero po zakupie i tylko wówczas, jeżeli
dysponujemy dobrej klasy kalibratorem. Możemy jednak nauczyć się w taki sposób czytać specyfikacje
techniczne podawane przez producenta, aby wyciągnąć z nich interesujące nas informacje.

Monitor do zastosowań fotograficznych powinien wyświetlać barwy z co najmniej pełnej przestrzeni sRGB. Jeżeli jednak

użytkownik poważnie myśli o wykonywaniu papierowych odbitek swoich zdjęć, to gamut wyświetlacza powinien być jeszcze

większy i zbliżony do przestrzeni AdobeRGB. Na ilustracji zobaczyć można rzut trójwymiarowego porównania przestrzeni

barwnej skalibrowanego monitora Eizo ColorEdge CG245W (barwne pole) z gamutem AdobeRGB (siatka).

Jeżeli firma będąca producentem danego modelu monitora nie podaje w jego specyfikacji technicznej
szacunkowej rozpiętości palety barw, to wówczas można śmiało założyć, że albo sprzęt ten odznacza się
niezbyt imponującym gamutem, albo też opracowany został z myślą o użytkownikach, dla których
parametr ten nie ma dużego znaczenia. W obydwu przypadkach oznacza to, że z tego typu monitora
fotograf prawie na pewno nie będzie zadowolony.

Natomiast w sytuacji gdy producent ujawnia rozpiętość kolorystyczną wyświetlacza, wówczas z reguły
czyni  to poprzez  porównanie do jakiejś znanej przestrzeni  barwnej  (a w przypadku  modeli  bardziej
zaawansowanych   nawet   do   dwóch   lub   trzech   przestrzeni).   I   tak   np.   w   specyfikacji   technicznej
półprofesjonalnego   monitora   graficznego   Eizo   FlexScan   SX2462W   przeczytać   można,   że   model   ten
odwzorowuje do 98% gamutu AdobeRGB oraz 102% gamutu NTSC (a więc przestrzeń monitora zawiera
w sobie przestrzeń NTSC).

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

10 z 16

2015-08-15 16:29

Wiele monitorów dysponuje specjalnym trybem "zgodności z przestrzenią sRGB". Po jego włączeniu następuje ograniczenie

palety wyświetlanych kolorów do gamutu sRGB. Rozwiązanie takie może być użyteczne również dla osób nie mogących

samodzielnie skalibrować ekranu. Tryb taki zakłada bowiem najczęściej mniej lub bardziej udaną fabryczną kalibrację barwną

ekranu – wystarczy tylko odpowiednio ustawić jasność i kontrast wyświetlacza, a w systemie operacyjnym ustawić profil ICC

przestrzeni sRGB.

Niekiedy można też w monitorach znaleźć informację o obecności funkcji takiej jak "tryb pełnej
zgodności z sRGB". Po jej włączeniu paleta barw odwzorowywanych przez monitor zostaje ograniczona
tak, aby dokładnie odpowiadała danej przestrzeni. Przydaje się to, jeżeli np. publikujemy nasze zdjęcia
wyłącznie w Internecie i w trakcie obróbki chcemy widzieć zawsze taki obraz, jaki wyświetla większość
przeglądarek WWW.

Czytaj także:

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VIII - Kalibracja monitora i drukarki w praktyce

Interfejs

Równie  ważnym  elementem, na jaki  powinniśmy zwrócić  uwagę przed  zakupem  monitora jest  jego
menu ekranowe (OSD). Dotyczy to zarówno znajdujących się w nim opcji, jak i wygody jego samego.
Ten   drugi  element   najlepiej   jest  oczywiście sprawdzić  samodzielnie,  a  jeżeli   planujemy  korzystać  z
niego często (a sytuacja taka może mieć miejsce, gdy do jednego monitora podłączane są dwa lub
więcej   urządzeń)   to   własnoręczne   wypróbowanie   ekranu   przed   zakupem   jest   wręcz   zalecane.
Intuicyjność i  przejrzystość menu, wygoda nawigacji  po nim  czy choćby umiejscowienie przycisków
sterujących to drobne, lecz ważne elementy, na które należy zwrócić uwagę.

Kontrola obrazu

Możliwości regulacji parametrów wyświetlanego obrazu są dla nas kluczowe, ponieważ to od nich tak
naprawdę, a nie od kalibracji programowej zależy, jak bogatą paletę barw będzie w stanie wyświetlić
nabyty przez nas sprzęt. Ponadto bardzo niewiele monitorów jest poprawnie ustawionych już w
momencie opuszczenia fabryki i na taki komfort mogą liczyć właściwie tylko posiadacze drogich modeli
profesjonalnych.

[converttable end="2"]

Menu główne

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

11 z 16

2015-08-15 16:29

Menu ustawień obrazu

Menu kalibracji

Eizo FlexScan S

Eizo FlexScan SX

Eizo ColorEdge

Już pierwszy rzut oka na menu ekranowe monitorów kierowanych do zawodowców i półprofesjonalistów pozwala odróżnić je od

urządzeń dla amatorów. Amatorskie monitory Eizo FlexScan z serii S mają uproszczone, piktograficzne menu, wyposażone

jednak w komplet funkcji służących do regulacji parametrów wyświetlania. Różnice pomiędzy menu bardziej zaawansowanych

modeli Eizo FlexScan z serii SX, a profesjonalnymi monitorami Eizo ColorEdge są już znacznie mniej widoczne i sprowadzają się

do obecności nieco innych opcji w menu z zaawansowanymi ustawieniami kolorów. Ponadto menu monitorów Eizo ColorEdge

zawiera dodatkową grupę opcji służących do obsługi wbudowanego w te modele sprzętowego kalibratora obrazu.

[converttable]

Zakres możliwości regulacji parametrów obrazu jest oczywiście uzależniony od klasy posiadanego
monitora. Najprostsze modele amatorskie umożliwiają to jedynie w podstawowym zakresie, a precyzja
regulacji jest bardzo niewielka. Szczególnie źle wypadają tutaj – jak już wspominałem w poprzednich
odcinkach cyklu – notebooki. Z kolei możliwości najbardziej zaawansowanych modeli dysponują w tym
zakresie funkcjami, których nie wykorzysta nikt poza dobrze wykwalifikowanymi specjalistami.

Jakimi   funkcjami   kontroli   powinien   się   więc   odznaczać   monitor   dla   fotografa?   Możliwość   regulacji
jasności i kontrastu jest tutaj oczywista, natomiast ważne jest, aby przebiegała ona precyzyjnie, nie zaś
zbyt dużymi  krokami. Zdarza się, że [comment]najtańsze modele monitorów nie pozwalają uzyskać
wystarczająco   niewielkiej   jasności   (poniżej   180   cd/m

)– dotyczy to przede wszystkim monitorów

przeznaczonych do pracy w silnie oświetlonych pomieszczeniach i oglądania obrazu z większej
odległości (z tego i wielu innych powodów nienajlepszym pomysłem jest nabywanie w celu obróbki
zdjęć modeli z wbudowanym tunerem TV).

Bardzo ważna jest możliwość regulacji kolorystyki wyświetlanego obrazu, która odbywa się najczęściej
na dwa sposoby: poprzez ustawienie temperatury punktu bieli w kelwinach lub korektę poszczególnych
składowych barwnych obrazu (niekiedy funkcja ta nosi nazwę korekty krzywej gamma). W zależności od
urządzenia w jego menu ekranowym znajdować się może jedna z tych funkcji, obie, lub może ich nie
być wcale. Ten ostatni przypadek najlepiej jest zdyskwalifikować już na wstępie. Jeżeli mamy dostęp do
kalibratora i chcemy z niego skorzystać najlepsza będzie oczywiście możliwość płynnej regulacji
składowych RGB. Jeśli natomiast zmuszeni jesteśmy ustawiać ekran bez wsparcia sprzętowego, to z
reguły lepsze efekty uda nam się osiągnąć regulując temperaturę punktu bieli.

Korekta kolorystyki obrazu poprzez regulację temperatury punktu bieli (ang. White Point) jest wygodniejsza lecz również

zazwyczaj mniej precyzyjna. Pozwala jednak ustawić obraz o poprawnej tonalności nawet bez użycia kolorymetru. Z kolei

regulacja składowych RGB sprawdza się lepiej gdy mamy do dyspozycji sprzętowy kalibrator.

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

12 z 16

2015-08-15 16:29

Bogate   możliwości   kontroli   obrazu,   jaką   umożliwiają   profesjonalne   monitory   graficzne   jest   ich
niewątpliwą zaletą, ale tylko wówczas, gdy użytkownik będzie potrafił  ją wykorzystać. Wiele modeli
kierowanych   do  zaawansowanych   i   wymagających   amatorów   konstruowanych   jest   bowiem   na  bazie
takich samych podzespołów, jak droższe monitory profesjonalne, a różnią się przede wszystkim brakiem
najbardziej   zaawansowanych   systemów   kontroli   obrazu.   W   przypadku   opisywanych   jako   przykład
monitorów firmy Eizo jest tak w przypadku wielu półprofesjonalnych monitorów z serii FlexScan SX, w
których brak jest narzędzi do sprzętowej kalibracji. Kupując monitor należy więc zadać sobie pytanie:
czy będę w stanie wykorzystać w pełni możliwości droższego modelu?, ponieważ może to nam pomóc
zaoszczędzić niemałą przecież sumę pieniędzy.

Co jeszcze?

Przedstawione powyżej cechy monitorów fotograficznych nie są oczywiście jedynymi, którymi  mamią
nas producenci sprzętu. Nowoczesne wyświetlacze LCD wyposażone są w wiele funkcji dodatkowych,
które w zależności od realizacji oraz naszych potrzeb mogą ułatwić życie, być zupełnie dla nas obojętne,
bądź też stanowić utrudnienie. Podstawowe pytanie, jakie należy sobie w takiej sytuacji zadać, brzmi:
czy ja tego potrzebuję? I  tak osoba zajmująca się obróbką zdjęć nie będzie potrzebowała kompletu
złączy analogowych, takich jak S-Video czy Composite, ale wideofilmowiec może już ich potrzebować.
Podobnie  jest  z  funkcją typu  "obraz  w  obrazie", czyli   wyświetlaniem  jednocześnie sygnałów  z  kilku
urządzeń, bądź też funkcją pivot (możliwością przekręcenia ekranu o 90 stopni i używania go w pozycji
pionowej).

Rozgałęźnik USB w monitorze to niesłychanie wygodny element poprawiający komfort pracy – zwłaszcza wówczas, gdy nie

korzystamy z czytnika kart pamięci i zamiast tego wolimy podłączać aparat cyfrowy bezpośrednio do komputera.

Z kolei użyteczność niektórych funkcji, takich jak choćby automatyczna regulacja jasności obrazu w
zależności od oświetlenia pomieszczenia zależy nie tylko od naszych potrzeb, ale też od tego, jak dana
funkcja została zrealizowana w praktyce. Na szczęście jeżeli okaże się np. że wspomniany czujnik działa
zbyt chaotycznie i obraz zmienia swoją jasność z byle powodu, to takie "udogodnienia" zawsze można
wyłączyć.

Czytaj także:

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VIII - Kalibracja monitora i drukarki w praktyce

Jak kupować?

Jak już zostało to zaznaczone na początku tego artykułu, do jego realizacji wykorzystanych zostało
siedem modeli monitorów Eizo należących do trzech grup sprzętowych. Seria FlexScan S reprezentuje
monitory amatorskie, jednak opracowane z myślą o osobach, którym zależy na wysokiej jakości obrazu i
niewygórowanej cenie. Kolejna linia produktów, FlexScan SX to modele półprofesjonalne o znacznie

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

13 z 16

2015-08-15 16:29

lepszych parametrach wyświetlanego obrazu i często [comment]zawierających takie same lub bardzo
zbliżone komponenty do monitorów produkowanych z myślą o zawodowcach, lecz odznaczających się
uboższymi możliwościami kontroli obrazu. Ostatnia przedstawiona grupa, monitory z serii ColorEdge to
urządzenia przeznaczone dla profesjonalnych fotografów, grafików i poligrafów, wyposażone w bardzo
zaawansowane funkcje oraz możliwość kalibracji sprzętowej. Są to modele projektowane bez
kompromisów i z reguły odznaczające się wysoką ceną.

Dokładne porównanie ich najważniejszych parametrów można prześledzić dzięki umieszczonym poniżej
tabelom.

Eizo FlexScan S2233W

Eizo FlexScan S2243W

Eizo FlexScan S2433W

Przek

tna matrycy

22 cale

24,1 cala

Rozdzielczo

ść

1680 × 1050 pikseli

1920 × 1200 pikseli

Typ panelu

ty widzenia

178° / 178°

Jasno

ść

350 cd/m²

360 cd/m²

Kontrast

1200:1

1000:1

Czas reakcji

12 ms (czer

-biel-czer

)

16 ms (czer

-biel-czer

)

Paleta odwzorowywanych

barw

95% AdobeRGB, 92% NTSC

96% AdobeRGB, 92% NTSC

Zł

cza

D-Sub, DVI-D, DisplayPort, wej

cie audio, słuchawki

Ustawienia predefiniowane

Fine Contrast (EyeCare, Text, Picture, Movie, sRGB, Custom), Auto Fine Contrast

Regulacja obrazu

zegar, faza, poło

enie, korekcja zakresu sygnału wej

ciowego (Auto), filtr sygnału, wielko

ść

obrazu

(pełen ekran, powi

kszony, normalny), wygładzanie (5 stopni), kolor obramowania

Regulacja wy

wietlanych

barw

jasno

ść

, kontrast, temperatura, gamma, nasycenie, odcie

, wzmocnienie, reset

Cena detaliczna*

od 2100 zł

od 2400 zł

od 3200 zł

*) Dane na 19.11.2010 r.

Eizo FlexScan

SX2262W

Eizo FlexScan

SX2462W

Eizo ColorEdge
CG223W

Eizo ColorEdge
CG245W

Przek

tna matrycy

22 cale

24,1 cala

22 cale

24,1 cala

Rozdzielczo

ść

1920 × 1200 pikseli

1680 × 1050 pikseli

1920 × 1200 pikseli

Typ panelu

IPS

ty widzenia

178° / 178°

Jasno

ść

280 cd/m²

270 cd/m²

Kontrast

1000:1

850:1

950:1

850:1

Czas reakcji

12 ms (czer

-biel-czer

)

13 ms (czer

-biel-czer

)

12 ms (czer

-biel-czer

)

13 ms (czer

-biel-czer

)

Paleta

odwzorowywanych

barw

95% AdobeRGB, 92%

NTSC

98% AdobeRGB, 102%

NTSC

95% AdobeRGB, 92%

NTSC

100% sRGB / Rec709 /

EBU / SMPTE-C, 98%

AdobeRGB, 102% NTSC

Zł

cza

2*DVI-I, DisplayPort, 2*USB (rozgał

ęź

nik)

Ustawienia

predefiniowane

Color Mode (Text, Picture, Movie, sRGB, User1, User2,

User3), Auto Fine Contrast

Fine Contrast (Custom, sRGB, Rec709, EBU,

SMPTE-C, DCI, Calibration)

Regulacja obrazu

zegar, faza, poło

enie, korekcja zakresu sygnału

wej

ciowego, wielko

ść

obrazu (pełen ekran,

powi

kszony, normalny)

zegar, faza, poło

enie, rozdzielczo

ść

, korekcja zakresu

sygnału wej

ciowego, wielko

ść

obrazu (pełen ekran,

powi

kszony, normalny)

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

14 z 16

2015-08-15 16:29

Regulacja

wietlanych barw

jasno

ść

, kontrast, niezale

na regulacja 6-kolorów,

temperatura, gamma, nasycenie, odcie

, wzmocnienie,

Contrast Enhancer, Outline Enhancer, reset

jasno

ść

, kontrast, poziom czerni, temperatura, gamma,

nasycenie, odcie

, wzmocnienie, niezale

na regulacja

6-kolorów, Contrast Enhancer, reset

Cena detaliczna*

od 3400 zł

od 5500 zł

od 4200 zł

od 10 000 zł

*) Dane na 19.11.2010 r.

Przedstawiony   powyżej   podział   jest   dość   typowy   dla   większości   producentów   monitorów   o
rozbudowanej   ofercie   i   niezależnie   od   firmy,   której   produkty   wybierzemy,   z   dużą   dozą
prawdopodobieństwa   uda   nam   się   znaleźć   model   odpowiedni   dla   nas.   Mam   nadzieję,   że   powyższa
tabela pomoże Wam zorientować się, czego należy oczekiwać po sprzęcie z danej grupy.

Na sam koniec tej części poradnika "Zapanuj nad kolorem" jeszcze jedna ważna rada: wielu niezwykle
istotnych detali związanych z nabywanym sprzętem nie da się poznać studiując tabele z danymi
technicznymi, bądź też materiały promocyjne producenta. Co więcej, niedoświadczony użytkownik
również nie jest w stanie ocenić na pierwszy rzut oka parametrów obrazu wyświetlanego przez monitor
stojący na sklepowej półce – z reguły sprzęt taki jest bowiem bardzo źle ustawiony (ekran w markecie
ma wyświetlać kolory jaskrawe, cukierkowe i przyciągające uwagę, nie zaś poprawne), a i oświetlenie
sklepu dalekie jest od ideału. Dlatego też dobrze jest kupować sprzęt sprawdzony, czyli taki, z którym
mieliśmy okazję już pracować lub na temat którego słyszeliśmy wiele dobrych opinii.

Na zakończenie

Zakup monitora to bez wątpienia najważniejsza inwestycja dokonywana w ramach organizowania
warsztatu cyfrowego fotografa. Jeżeli jednak naszym celem jest nie tylko publikacja zdjęć w Internecie,
ale również prezentacja ich w postaci papierowej, to wówczas równie istotnym nabytkiem będzie
odpowiednia drukarka fotograficzna. I temu właśnie zagadnieniu poświęcona będzie kolejna, siódma już
część cyklu zapanuj nad kolorem. Zapraszamy!

Czytaj także:

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VIII - Kalibracja monitora i drukarki w praktyce

Dystrybutorem produktów Eizo jest firma Alstor Sp.j.

http://www.alstor.com.pl/

Quiz

Poradnik: Zapanuj nad kolorem, cz. VI – Monitor dla fotografa

http://www.swiatobrazu.pl/poradnik-zapanuj-nad-kolorem-cz-vi-monito...

15 z 16

2015-08-15 16:29