Aby rozpocząć lekturę,

kliknij na taki przycisk ,

który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.

Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym

LITERATURA.NET.PL

kliknij na logo poniżej.

Ryszard Ciemiński

KŁY TYGRYSA

Rzecz o Dariuszu Michalczewskim

Tower Press 2000

Zamiast wstępu

Czytelniczą świadomość dziecka na tematy bokserskie rozbudziły „Pamiętniki” Feliksa Stam-
ma. Czytało się je równie zachłannie, jak powieści Karola Maya czy „Krzyżaków”. Zatem bar-
dzo wcześnie. Gdzieś w wieku 12-13 lat. Wciągały barwnością opisów, dramaturgią kolejnych,
ściśle po sobie następujących, zdarzeń. Całą zasługę przypisywało się wówczas „Papie”
Stammowi. W końcu to była „Jego” książka. I choć brakowało w tych dwu tomach - jednym
traktującym o czasach dowojennych, drugim powojennym - barwnych fotografii, ewokowały
świat wyrazisty, nieomal telewizyjnie wierny. Dopiero po latach przekonałem się, jak wielka w
tym była zasługa tego, który służył geniuszowi trenerskiemu Stamma za swoiste medium. Był
mu, jak byśmy to dziś powiedzieli, ghost writerem. Redaktora Kazimierza Gryżewskiego.
A po latach wielu mieliśmy być z Panem Kazimierzem redakcyjnymi kolegami. W tygodniku
„Kulisy” przez pewien czas to ja byłem od sportu, w tym w dużej części od boksu, on zaś re-
dagował, już na emeryturze, kącik filatelistyczny. Jakoś nie skojarzyłem podówczas tamtego
redaktora z owym faktycznym autorem Pana Stammowych pamiętników. Poznałem niezmier-
nie kulturalnego eleganckiego pana, o manierach z całkiem innego, niż ten dookolny - był
przełom lat 60. i 70. - świata. Ujmującego w każdym geście. Do tenisa również mnie Pan Ka-
zimierz miał zresztą wprowadzić. Poprzez swoją książkę, spisaną przezeń autobiografię Jadzi
Jędrzejowskiej.
Bo był także Aleksander Reksza. On znów ukochał świat boksu zawodowego. Pisywał o nim z
niemałym znawstwem, niejako po drodze otwierając czytelnikom jego opowiadań czy, jak kto
woli, reportaży ringowych, świat niejako zawarowany. Przez to mało rozpoznany, nieomal
całkowicie obcy. Otwierał furtkę, przez którą zaglądało się, jak do świata, o którego istnieniu
nam w PRL-u kazano zapomnieć. Od roku 1986 Polski Związek Bokserski przyznaje swą do-
roczną nagrodę im. Aleksandra Rekszy. Kolejnymi jej laureatami zostali: Zbigniew Pietrzy-
kowski (1986), Henryk Chmielewski i Witold Majchrzycki (1987), Antoni Czortek (1988),
Aleksy Antkiewicz (1989), Kazimierz Paździor (1990), Józef Grudzień (1991), Leszek Dro-
gosz (1992), Stanisław Cendrowski, wybitny działacz bokserski (1993), pośmiertnie Antoni
Kolczyński (1994), Jerzy Kulej (1995), Tadeusz Walasek (1996), Stanisław Zalewski, bliski
współpracownik Feliksa Stamma, trener-masażysta (1997), Janusz Kasperczak (1998), Marian
Kasprzyk (1999).
Jakże upartym autorem, bo od lat piszącym książki o boksie zawodowym, jest dr Jan Skotnic-
ki. Z tej swojej rodzinnej Łodzi wypuszcza na rynek księgarski tom za tomem. Końca ich nie
widać. Ostatni - już 9-10 z kolei - nosi tytuł: „Mike Tyson. Czarna bestia i jego ringowi rywa-
le”, zaś część druga „Olbrzymi, siłacze, herosi”.
Józef Hen. Prozaik. Znakomity nowelista. Pasję dla spraw sportu objawił bardzo wcześnie. Do
problematyki bokserskiej sięgnął raz jeden. W opowiadaniu „Bokser i śmierć”. Posługując się
prawdziwą okupacyjną historią boksera (Antoniego Czortka), który w Oświęcimiu toczył wal-
kę na śmierć i życie z esesmanem, wykreował rzeczywistość łatwo przekładalną na obraz fil-
mowy. Toteż podług tego opowiadania został zrealizowany film. Cieszył się nawet w swoim
czasie sporym kinowym powodzeniem.

Historię rywalizacji Mariana Kasprzyka i Leszka Drogosza o prawo startu w olimpiadzie sfil-
mował reżyser Julian Dziedzina. W filmie „Bokser” Kasprzyka - owo kinowe wcielenie zła -
zagrał Daniel Olbrychski, zaś Drogosza on sam, sławny „Czarodziej ringu”. Tak się w swoim
filmowym aktorstwie Pan Leszek zapamiętał, iż zagrał - a jakże, ministranta w „Krajobrazie po
bitwie” Andrzeja Wajdy i bodaj jeszcze w kilku innych filmach.
To o Leszku powstała po latach - czyż nie pierwsza w języku polskim? - biografia książkowa o
bokserze. Tyle że jest niedostępna w Polsce, jako że ukazała się, co niedawno ujawnił Jan
Frandofert, w... USA. (Historia podobna do tej Ireny Szewińskiej, o której istnieje książka,
pióra Bohdana Tomaszewskiego wydana w... Japonii).
Nie mają swoich biografii Henryk Chmielewski, Antoni Kolczyński, Antoni Czortek. Z grona
pięściarzy powojennych nie doczekali się ich Zygmunt Chychła, Aleksy Antkiewicz, Zbigniew
Pietrzykowski. Owszem, powstała praca o Jerzym Kuleju, jedynym polskim dwukrotnym zło-
tym medaliście igrzysk olimpijskich (Tokio, 1964 i Meksyk 1968). Na tyle jednak okazała się
niekompletna, iż co chwila rozmaite życiowe i ringowe szczegóły z biografii pana Jurka pod-
noszą w prasowych wywiadach kolejni reporterzy. Korzystają z okoliczności, iż w świecie bez
cenzury można powiedzieć o wiele więcej aniżeli uprzednio bywało.
Marek Piwowski, już po swoim kultowym „Rejsie”, nakręcił film fabularny, w którym role
dwóch milicjantów zagrali właśnie Kulej oraz złoty medalista igrzysk w Monachium (1972)
Jan Szczepański. Na planie zagrali, wcale udatnie, scenę walki bokserskiej. Rozegrana została,
ni mniej ni więcej, na komendzie milicji.
Z bokserskiej młodzieży występów za kamerą próbuje z niejakim skutkiem były kickboxer
Przemysław Saleta. Na równi w telewizyjnym studio, jak również w cyrkowych show w ro-
dzaju „Artyści dzieciom” w roli...poskromiciela tygrysów.
Gwiazda filmowa naszych lat Bogusław Linda nie kryje, iż za młodu boksował w Pomorzani-
nie Toruń. W tym samym klubie notabene, w którym biegi średnie trenował kilkanaście lat
wcześniej... Leszek Balcerowicz. Linda poprzez judo dotarł, jak wyznał niedawno w wywia-
dzie dla miesięcznika „Bokser”, do I Kroku Bokserskiego i dopiero później wciągnęły go inne
sprawy. Wyraził też swą opinię na temat Darka Michalczewskiego; „Uważam, że Michalczew-
ski jest klasowym bokserem, rewelacyjnym”.
Sam zaś Michalczewski... Również wydał swą autobiografię, równocześnie w Niemczech oraz
w Polsce.
Tylko o rok wyprzedził „Tygrysa” swoją autoryzowaną biografią Andrzej Gołota.
A póki co „Tygrys” z niemałymi sukcesami porusza się w świecie piosenki - nagranie kasety
wideo z Marky Markiem, piosenki z zespołem Lady Pank - w telewizyjnym studio - w progra-
mie z okazji rocznicy Września - jak również, całkiem ostatnio, w programie cyrkowym „Arty-
ści dzieciom”, gdzie na sposób klauna zagrał z wdziękiem... worek do bicia dla Cezarego Żaka.
Był w tej roli przekonywający. Bywa nim także, gdy pozuje do zdjęć rozmaitym paparazzim.
Choćby, jak całkiem niedawno, gdy dawał się trafić, na równi eksprezydentowi Lechowi Wa-
łęsie, jak i niebotycznej (215 cm wzrostu) koszykarce Małgorzacie Dydek.

RODZINNE KORZENIE

Baranowscy

Boksujące rodziny. Był taki czas, że medale olimpijskie dla Polski zdobywali bracia bliźniacy -
Zbigniew i Artur Olechowie z Wrocławia. Kociewski Pelplin wydał rodzinne trio Kosedow-
skich - Leszka, brązowego medalistę igrzysk olimpijskich, Krzysztofa, do dziś trenera tego
sportu, oraz Dariusza. Warszawa - braci Pawła, brązowego medalistę olimpijskiego, wicemi-
strza świata oraz Grzegorza Skrzeczów. Stolica może nadto się pochwalić tradycją, z ojca na
syna, Wiktora oraz Tomasza Nowaków. Tylko w gdańskim boksie zaznaczyli swój udział bra-
cia Ponantowie, Knutowie, Wielgoszowie, Skierkowie. Trudno jednak, doprawdy, znaleźć fa-
milię Baranowskim podobną.
Pomorski Grudziądz. W swoim czasie, jeszcze gdy to nadwiślańskie miasto nazywało się - za
czasów zaborów - Graudenz, sport, głównie za sprawą stacjonującej tu jednostki wojskowej, w
międzywojniu zaś szkoły podchorążych, kwitł sobie w najlepsze. Pośród zaś innych dyscyplin
sportu, w największym stopniu właśnie pięściarstwo.
Krótko po wojnie w sposób wielce aktywny w nurt życia sportowego w tym mieście włączyła
się familia Baranowskich. Na ring bokserski wkroczyła wówczas, jako pierwsza, generacja
tych, którym wojna zabrała najlepsze lata życia. Ich, bowiem taką miała być, bujną młodość.
W tym gronie znalazł się wujek przyszłego mistrza świata, tak naprawdę prawujek, prastryj -
Niemcy mają na ten stopień pokrewieństwa odpowiednie słowo: Grossonkel - Eugeniusz Bara-
nowski.
W sierpniu 1945 roku podczas turnieju w Bydgoszczy polskie pięściarstwo dopiero się rozpo-
znawało. Salki treningowe szturmowała młodzież. Eugeniusz Baranowski stoczył wtedy za-
ciętą walkę w wadze papierowej z Edwardem Gumowskim. Sędziowie, nie chcąc krzywdzić
żadnego z tych chłopców, orzekli wówczas, chyba sprawiedliwy, remis. Ten Gumowski, wy-
wodzący się z nieodległego od Grudziądza Torunia, został w roku 1947 mistrzem Polski senio-
rów w wadze muszej.
Co zaś działo się z prawujkiem, prastryjkiem przyszłego mistrza? Boksował w klubie Zjedno-
czeni Bydgoszcz. Wywalczył tytuł mistrza Polski juniorów w wadze muszej. Zachwycony po-
stawą młodziutkiego mistrza „Kurier Sportowy” pisał, że oto pojawił się „sobowtór Czortka”.
Kim zaś był Czortek? Jednym z najlepszych techników międzwojnia. Złotym medalistą mi-
strzostw Europy. Po latach odwiedziłem go w jego radomskim mieszkaniu. Doprawdy, nie-
wiele się zmienił. Tryskał humorem, sypał anegdotami niczym z rękawa. „Kajtek”, bo taką
ksywkę nosił Czortek, uosabiał wszystko, co było najlepsze w polskim boksie tamtych przed-
wojennych lat. Skoro więc Eugeniusz Baranowski, prawuj Darka, został do „Kajtka” porówna-
ny, coś w tym musiało być. Faktycznie, był ambitny i bojowy. Ceniony bywał za technikę.
Szczególnie za uniki oraz umiejętność walki w zwarciu. Nie zrobił jednak w boksie błyskotli-
wej kariery. Stoczył w ringu 170 walk, z których tylko 21 przegrał. Awansował wagowo aż po
kategorię średnią.

Podczas mistrzostw Polski w roku 1947 w ringu pojawił się drugi z rodu Baranowskich - Cze-
sław. Rodzony brat Eugeniusza, stoczył w finale wagi lekkiej porywającą walkę z Witoldem
Kaźmierczakiem. Przegrał, ale dał się poznać z jak najlepszej strony.
Trzecim z rodu pięściarskiego Baranowskich był osobisty trener tamtych poprzednich, Euge-
niusza oraz Czesława - Alfons. Najpierw bokser, później zaś trener Stali i Unii Grudziądz, a
także elbląskich klubów Turbina oraz Start.
Na Wybrzeżu, konkretnie w Gdańsku, pojawił się tuż po wojnie czwarty z braci Baranowskich
- Edward. Sam nie był nigdy bokserem. Został jednak działaczem bokserskim Gedanii. W śro-
dowisko ludzi sportu, w świat wybrzeżowego boksu wprowadził go kumpel z Grudziądza Cze-
sław Rekowski. Niegdyś czołowy polski pięściarz, z czasem zasłużony szkoleniowiec gdań-
skich klubów.
Decyzja o przenosinach Edwarda Baranowskiego do Gdańska została podjęta w okoliczno-
ściach typowych dla lat tuż powojennych. Wiadomo było, że w Gdańsku powstaje polskie ży-
cie, w tym i to sportowe. I że w tym mieście, z którego całkiem niedawno dokonał się eksodus
jego poprzednich mieszkańców, łatwiej, na równi, o pracę, jak i o mieszkanie. Edward Bara-
nowski, przyszły dziadek mistrza świata, postanowił z tej okoliczności skorzystać. Wybrał się
nad polski brzeg Bałtyku i nad nim miał już pozostać aż do końca swoich dni.
Znalazł zatrudnienie na kolei. Od gdańskiego wojewody dostał mieszkanie w jednym z ocala-
łych z sowieckiego podpalenia domów. To on wprowadził do świata boksu swego syna Józefa.
Z boksem zetknął go w r.1966 w Gedanii. W trzy lata później Józef - na świecie był już od
roku syn jego siostry Maryli o imieniu Darek - został mistrzem I Ogólnopolskiej Spartakiady
Młodzieży we Wrocławiu w wadze lekkiej. Po rozwiązaniu się sekcji bokserskiej Gedanii,
przeszedł do ościennego Stoczniowca. Boksował w nim przez długie lata. Walczył najpierw w
II lidze, potem zaś w ekstraklasie. Karierę pięściarską zakończył w roku 1975 z dorobkiem 195
walk, z których przegrał 59.
Ówczesny trener I zespołu tego klubu, Kaszuba rodem z podkartuskiego Przodkowa - jego
rodzice mieli w tej wsi przydrożnej na trasie Kartuzy-Gdańsk, masarnię - Hubert Okrój, zapro-
ponował temu członkowi klanu pięściarskiego Baranowskich, przedstawicielowi drugiej już
pięściarskiej generacji, pracę z klubową młodzieżą. (Darek po latach, niepomny jakby zasług
Okroja dla krzewienia się tradycji bokserskiej rodu, przejedzie się po Hubercie srodze. Zauwa-
ży w swoim „Alfabecie”:„Kiedyś trener w gdańskim Stoczniowcu. Nie miałem z tym panem
wiele do czynienia, ale zapamiętałem go źle. Faworyzował Rychłowskich, Szampa, a mnie
traktował chłodno. Pewnie dlatego, że słuchałem go w sposób umiarkowany i krytycznie.
Okrój nie zawsze miał czas na trening. Gdy przyjeżdżaliśmy do hali, a pod nią widzieliśmy
eleganckie samochody - już wiedzieliśmy, że pogramy w koszykówkę, bez udziału pana Hu-
berta. Fachowiec od pokerka i wódeczki”).
Stryj Darka Józef Baranowski był człowiekiem ambitnym. Najpierw ukończył kurs instruktor-
ski, potem studium trenerskie przy wrocławskiej AWF. Miał więc już papiery na...boksowanie.
Na trenowanie bokserów. Światowemu boksowi przysłużył się niewątpliwie, bowiem to on
przyprowadził pewnego dnia 12-letniego Darka Michalczewskiego, swego siostrzeńca, przed
oblicze trenera młodzieży w Stoczniowcu Ryszarda Bronisia. A poza tym, już w Niemczech,
był jego pierwszym trenerem w klubie Bayer Leverkusen. Nadto zaś, bagatela, prowadził Dar-
ka przez sześć pierwszych walk jego profesjonalnej kariery. Dorobek wcale niewąski...
Ringowy debiut Darka miał wedle skrzętnego kronikarza rodu Baranowskich - Alfreda Paliń-
skiego z pisma „Bokser” - wypaść w...Grudziądzu. W tej Mekce klanu Baranowskich. „Pa-
miętam - napisał po latach - walkę Darka w debiucie, jako 14-letniego dzieciaka, w Grudzią-
dzu, gdzie akurat odbywały się zawody juniorskie, a na jakąś uroczystość rodzinną zjechali się
różni Baranowscy. Publiczności bardzo przypadł do gustu styl walki nieopierzonego chłopca.

Pamiętam też, jak dumny ze swego wnuka był dziadek, Edward Baranowski. Długo musiał
przekonywać swą córkę, już owdowiałą panią Michalczewską, by pozwoliła trenować boks
Darkowi, a potem i drugiemu synowi, młodszemu Tomkowi, który także zapowiadał się na
zdolnego zawodnika”.
A gdy Darek podjął po latach heroiczną decyzję o wyjeździe - wówczas powiadało się „uciecz-
ce” - z Polski na zachód do Niemiec, do RFN, co rychlej sprowadził w ślad za sobą swego
stryja. Został on jego pierwszym zawodowym - na całych sześć walk - sekundantem. Rozmaite
bywały później relacje wzajemne stryja i siostrzeńca. Jedno jest pewne: bez znakomitych bok-
serskich genów rodu Baranowskich - połączonych z genami pięściarskimi Michalczewskich -
fenomen zawodowego mistrza świata rodem z Polski, z Gdańska, nie byłby możliwy.
Lata minęły od tej pory. Józek wraz ze swoim synem zjechali do Gdańska na moment otwarcia
przy ul. Rajskiej „Tiger Pubu”. Wcale chętnie zwierzał się stryj Darkowy z wzajemnych relacji
z siostrzeńcem. Tematów drażliwych przy tym - choćby tego, z czego się aktualnie utrzymuje -
starał się nie poruszać. Widać jednak było gołym okiem, iż obie strony pragnęły nade wszystko
wzajemnej zgody. Tego, by dzielące obie strony lody spłynęły do morza.
Dziadek Baranowski... Od lat przebywa na kolejarskiej emeryturze. Dobrze się miewa. Jest
stałym gościem imprez bokserskich w mieście nad Motławą. Bywał też na rozmaitych walkach
zawodowych swego ukochanego wnuka. W tym i na tej o tytuł mistrza świata z Barberem.
Asystował Darkowi, z naręczem kwiatów, gdy ten ze swadą w głosie, z wysokości gdańskiego
ringu - porą meczu Polska-Niemcy - opowiadał o swoich zawodowych awansach. W chwilę
później wbiegł na ring i siarczyście się z wnukiem, na oczach całej gdańskiej widowni, wyca-
łował.
Był taki czas, że to do gdańskiego domu dziadka Baranowskiego jego wnuk zjeżdżał wraz z
całą swą rodziną. Pokoi w nim nie brakuje. Dorota, żona Darka, wraz z dziećmi lubiła w tym
mieszkaniu spędzać letnie wakacje. Całkiem zaś niedawno, ujrzałem dziadka, jak reperował
metalowe ogrodzenie pubu od jego podwórkowej strony. Stara się być swoim wnukom uży-
teczny, jak tylko potrafi.

Babcia Michalczewska

Mieszka w Kościerzynie. W tej, od dawna zabiegającej bezskutecznie o miano kaszubskiej
stolicy, metropolii południowych Kaszub. Osoba Haliny Michalczewskiej, rodzonej babci Dar-
ka, jest w ogóle nieznana. Nie odwiedzają jej media. Przez swego wnuka, sławnego boksera,
także trochę zaniedbana.
Jest zaś matką ojca zawodowego mistrza świata Bogdana. Była żoną - bowiem od 1961 r. jest
wdową - Darkowego dziadka Stanisława Michalczewskiego.
- Nie jest prawdą, że nigdy mnie Daruś nie odwiedzał - żywo zaprzecza w rozmowie. Kiedyś,
jako mały chłopiec, wraz z o rok od siebie młodszym Tomkiem, często bywali ze swoim ojcem
oraz mamą w tych kościerskich stronach - zwierza się pani Halina, obecnie mieszkanka ko-
ścierskiego Osiedla Tysiąclecia. Gdy już wyrósł na młodzieńca, inne sprawy wciągnęły go na
tyle, że już o swojej babci jakoś nie pomyślał.
Różne mogły być tego przyczyny. Jedna była najważniejsza: wczesna śmierć - z powodu raka
węzłów chłonnych - ojca Darka. Nie było wtedy jakoś nastroju na obchodzenie rodzinnych
uroczystości. Mama Darka, z pomocą swojej rodziny, Baranowskich, robiła wszystko, żeby
trójce dzieci - Darkowi, Tomkowi oraz Dagmarze - zapewnić, choćby tylko znośne, warunki
życia.

Babcia Darka nie ukrywa, że najbliższy jej z trojga wnucząt jest średni, Tomasz. Może dlatego,
że wydaje się najbardziej wymagający babcinej opieki. Nierzadko babcia podjeżdża do Gdań-
ska, do pubu, z wałówką, to z klopsikami, to z marynatami, to znów z wypiekami. „Oni tam w
Gdańsku byle co jedzą”, utrzymuje babcia Michalczewska.
Właśnie powróciły wraz z koleżanką z Kościerzyny, panią Heleną Kosater, z wczasów w nie-
mieckim Wiesbaden. „Byłyśmy tam przez trzy tygodnie. Ja jako opiekunka” - zwierza się bab-
cia zawodowego mistrza świata. „Jak tam jest pięknie - zapewnia w rozmowie. - Jak każdy
zwyczajny domek potrafili doprowadzić do cudnego wyglądu” - zachwyca się tym, co podczas
wczasów w kurorcie Wiesbaden - a także przez okna wycieczkowego autokaru - ujrzała. „U
nas jeszcze długo tak nie będzie...”.
To może nie po Baranowskich, a po Michalczewskich, pomyślałem naprędce, w Darku, w
Dagmarze, a także w Tomku, tkwi po dziś dzień ów gen wiecznego wędrowania?
- Mój mąż, a Darka dziadek, pochodził z Bydgoszczy. Był więc Pomorzakiem - opowiada Ha-
lina Michalczewska de domo Zawadzka. - Zanim się poznaliśmy, służył w wojsku, był ofice-
rem. Gdy wybuchła wojna, walczył na froncie. Później należał do Armii Krajowej. Gdy weszli
na te tereny wschodnie Rosjanie, z miejsca wyaresztowali całą rodzinę męża. Jego ojca, Piotra
Michalczewskiego, nadleśniczego w okolicach Hajnówki, jego rodzeństwo. Załadowali ich do
transportu na Sybir. Przyszły mój mąż, jako jedyny, z niego zbiegł. Ukrywał się na Polesiu, na
granicy pomiędzy obecną Białorusią a Ukrainą, niedaleko od Nowogródka. Po pozostałym
jego rodzeństwie słuch wszelki zaginął. Wiadomo, że na Sybir nie dojechali. Zostali gdzieś po
drodze rozstrzelani. Ja zaś wtedy we wsi Słomin mieszkałam. Tam też się poznaliśmy. Gdy
weszli na te tereny Niemcy, wysiedlili nas. Najpierw do Olsztyna. W roku 1943, kiedy urodził
się ojciec Darka, to miasto nazywało się Allenstein. W rok później, też w Olsztynie, na świat
przyszła córka. I z dwójką, małych dzieci zostaliśmy wysiedleni na roboty do Niemiec. Do
Kreis Demin w późniejszej NRD. Tam się pracowało u Bauera.
Tak opowiada, w wielkim zgęszczeniu, w nagromadzeniu zdarzeń, w kondensacji faktów, sagę
swojej oraz swego męża, a dziadka Darka, rodziny. Czyni to swoje wyznanie beznamiętnie, po
kronikarsku, jako że ogromny dystans czasowy dzieli te wydarzenia od momentu ich wspomi-
nania.
- Mąż dostał zaraz po wojnie pracę w Górsku. Pomiędzy Darłowem a Ustką w gminie Na-
ćmierz był kierownikiem konserwacji wybrzeża morskiego - wspomina Halina Michalczewska.
- Pod sobą miał 32 ludzi. Dom prowadziliśmy otwarty. Znaczni goście u nas wtedy bywali. Aż
14 lutego 1950 roku, jako element politycznie niepewny, z donosu miejscowego UB, mąż zo-
stał z tej pracy wyrzucony. Miał to szczęście, że przedtem, podczas jednego z przyjęć w Gór-
sku, poznał ks. Likierskiego. A dzięki niemu, z jego oraz jego rodziny pomocą, udaliśmy się do
Kościerzyny. Przez dwa miesiące, do kwietnia, mąż był bezrobotny, na zasiłku. Zamieszkali-
śmy na ówczesnej Bieruta, obecnej Długiej u pp. Polaków. 10 kwietnia 1950 roku mąż dostał
pracę w PZGS jako kierownik bazy transportowej.
Niedługo dziadek Darka Michalczewskiego wytrwał w tej pracy. Jeden z kierowców - Kuchta
się nazywał, za pomocą świecy zapłonowej, dokonał, i to w dniu 1 Maja, spalenia zakładu.
Przymknięto zaś w areszcie i trzymano w nim przez rok, prócz Kuchty, także i kierownika
transportu.
PP. Halinie oraz Stanisławowi Michalczewskim urodziła się - w latach 1954-56 - dwójka dzie-
ci. Najpierw Zbigniew, po nim Jolanta. Razem więc pp. Michalczewscy mieli czwórkę dzieci.
- Mąż znalazł pracę w żwirowni w Lubianie. Ja zaś, jednak dopiero po śmierci męża, poszłam
do pracy - przyznaje babcia przyszłego „Tigera”. - Najpierw do przychodni chorób wenerycz-
nych - akcja „W” była wtedy bardzo popularna w całym kraju - jako pielęgniarka. Trochę pra-
cowałam w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Surowców Włókienniczych. Na koniec zaś, na

wiele lat, bo aż do emerytury, w kościerskich zakładach mięsnych. Od tej pory bieda naszej
rodzinie już nie doskwierała. Z mieszkania prawie 100-metrowego, takiego z piecami, zamie-
niłam się, po wyprowadzce z Kościerzyny dwóch synów - jeden z nich, Zbigniew, zamieszkał
w Niemczech, drugi Bogdan osiadł na stałe w Gdańsku - na mniejsze 55-metrowe.
Dziadek przyszłego „Tygrysa”, Stanisław Michalczewski, zmarł - na raka żołądka - w roku
1961. Owdowił Darkową babcię, osierocił czworo dzieci. W tym Darkowego ojca Bogdana.
- Bogdan miał tylu w Kościerzynie kolegów - wzdycha babcia Michalczewska. - I Andrzeja
Masowa, i jego brata, już nieżyjącego, Ryszarda, i Edka Libana. Dla niego Kościerzyna była
miastem, w którym się wychował, gdzie miał największą liczbę kolegów.
To z Kościerzyny Bogdan Michalczewski wyjeżdżał, najpierw do Gdyni dla studiów w Wyż-
szej Szkole Morskiej. Potem do Jeleniej Góry do Wyższej Szkoły Oficerskiej. - Chcieli żeby
studiował kierunek ściśle tajny - powiada jego matka. - Nie zgodził się, to go ze studiów wy-
rzucili. Zapisał się na kolejne, tym razem radiotechniczne. Też w Jeleniej Górze i też wojsko-
we. Ale i tych nie skończył. Przyjechał do Gdańska, gdzie dostał, w blokach kolejowych, bo
już rozpoczął pracę, mieszkanie na Jana z Kolna, i gdzie się ożenił. Trochę boksował w Geda-
nii. Miał 24 lata, jak się ożenił. 37, gdy, w roku 1980, zmarł. Daruś miał wtedy 12 lat, Tomek o
rok mniej.
Często, jako chłopców, gościłam ich u siebie - wspomina babcia Michalczewska. - Chciałam
żeby po śmierci ojca przyszli na inne myśli. Zabierałam ich z sobą na wakacje do Szarloty,
gdzie się znajduje ośrodek wczasowy kościerskich zakładów mięsnych. Dobrze im w nim było.
Kąpali się, wędkowali, łobuzowali.
Babcia Michalczewska jest osobą nad wyraz zapobiegliwą. Kryje w sobie swoiste ciepło i
znaczny, pomimo trudnych życiowych doświadczeń, optymizm.
- Owszem, jeżdżę po dziś dzień z jedzeniem do pubu. Z pustymi rękami nigdy do Gdańska, do
wnuka, nie wyjadę. To galaretkę uszykuję, to kurkę, to klopsiki. Tomkowi smakuje, a ja się
wtedy bardzo z tego cieszę.
Raz jeden specjalnie wybrała się do Gdańska, by zobaczyć na własne oczy Darkowe dzieci -
Michała oraz Mikołaja. - Przecież musiałam ucałować moje prawnuki - powiada z uśmiechem
na twarzy babcia Michalczewska.

POLSKIE WZRASTANIE

Był nieopierzonym młokosem

Pierwszy w karierze pięściarskiej trener przyszłego „Tygrysa”, Ryszard Broniś, mieszka - wraz
z żoną - w niedużym M4 przy ul. Kraszewskiego na sopockim Brodwinie. Tak naprawdę jest
to pogranicze Kamiennego Potoku i tej, położonej w bezpośrednim sąsiedztwie Lasu Sopoc-
kiego, dzielnicy o nazwie Brodwino. Po sekcji bokserskiej gdańskiego Stoczniowca ślad żaden
nie pozostał. Gdzieś w stoczniowych pakamerach, porzucony, niechciany spoczywa ring bok-
serski klubu - wielokrotnego medalisty drużynowych mistrzostw Polski. Jednak klubu tego
bokserską resztówką, jest właśnie Dariusz „Tiger” Michalczewski.
- Gdy go dostałem w swoje ręce - opowiada trener-wychowawca „Tygrysa” - był 12-letnim
nieopierzonym młokosem. Przyprowadził go do mnie jego wujek, ówczesny II trener zespołu
seniorów Stoczniowca, Józef Baranowski. „Zobacz, co z niego da się wykrzesać. Może będzie
z niego jakiś bokser”.
Trener Broniś odpowiadał wtedy w klubie za szkolenie pięściarskiego narybku. To do jego
obowiązków należało uczenie właściwej postawy w ringu, ułożenie sylwetki, wyprowadzanie
pierwszych ciosów. Zadbanie o to, by ruchy kandydata na boksera były możliwie jak najbar-
dziej harmonijne. Słowem, by w niczym nie kolidowały one z tzw. polską, tą Stammowską,
szkołą boksu.
A był to czas po największych triumfach polskiego pięściarstwa. Po brązowym medalu igrzysk
olimpijskich w Londynie (1948) Aleksego Antkiewicza, boksera gdańskiej Gwardii. Po złotym
medalu mistrzostw Europy w Oslo (1949) Henryka Kasperczaka, po złocie gdańskiego gedani-
sty Zygmunta Chychły w Mediolanie (1951), po złocie i srebrze Chychły oraz Antkiewicza na
igrzyskach w Helsinkach (1952), po sławnym benefisie polskiego boksu w mistrzostwach Eu-
ropy w Hali Mirowskiej w Warszawie (1953), gdy szarfy za zwycięstwa otrzymali: Henryk
Kukier, Zenon Stefaniuk, Józef Kruża, Leszek Drogosz oraz Chychła, srebrny medal wywal-
czył Bogdan Wawrzyniak, brąz Antkiewicz i sława przyszłych lat polskiego pięściarstwa Zbi-
gniew Pietrzykowski. Złote medale kolejnych igrzysk olimpijskich wywalczą: Kazimierz Paź-
dzior (Rzym 1960), Jerzy Kulej, Józef Grudzień i Marian Kasprzyk (Tokio 1964), Kulej po-
nownie w Meksyku w 1968 r., Jan Szczepański w Monachium (1972), Jerzy Rybicki w Mont-
realu w 1976 r.. Był też tytuł mistrza świata Henryka Średnickiego. Seria złotych medalowych
laurów w mistrzostwach Europy Pietrzykowskiego, srebro Tadeusza Walaska na igrzyskach w
Rzymie, srebro Pietrzykowskiego - po walce z Casiusem Clayem (Muhammadem Alim) - na
igrzyskach w Rzymie, kilka innych złotych medali mistrzostw Europy.
Późniejszymi czasy coś się - po śmierci słupszczanina Pawła Szydły i, zwłaszcza, Feliksa
Stamma, prawdziwego ojca tych wszystkich sukcesów polskiego boksu - w procesie szkolenia
pięściarzy w Polsce w sposób definitywny załamało. Nic więc dziwnego, że gdy w roku 1980
po raz pierwszy salę bokserską Stoczniowca odwiedził szczupły młodzian z gdańskiego Przy-
morza rodem, jego świadomość niegdysiejszych laurów polskiego boksu zbyt wielka nie była.

Sięgała co najwyżej lat ostatnich. Te zaś były dużo częściej chude aniżeli tłuste dla boksu w
kraju nad Wisłą.
W Gdańsku działały wprawdzie sekcje pięściarskie stale ze sobą rywalizujących klubów
Stoczniowca (Polonii) i Wybrzeża (Gwardii), już jednak w sposób definitywny znikła z mapy
bokserskiej kraju sekcja pięściarska Gedanii. Klubu o największych, bo jeszcze przedwojen-
nych (Jan Bianga), tradycjach. Została zlikwidowana w 1979 r., a więc na rok przed pojawie-
niem się Michalczewskiego przed obliczem jego pierwszego w karierze trenera.
Wujek, mama, on sam wiedział co nieco o ojcowym - Bogdana Michalczewskiego - boksowa-
niu w tejże Gedanii. Mama opowiadała młokosowi, jak to podjeżdżała z niemowlęciem w
dziecinnym wózeczku pod rozgrzaną kolejnym meczem ligowym halę Zakładów Naprawczych
Taboru Kolejowego (ZNTK) na gdańskiej Przeróbce. Nie wiedząc o tym, Darek wchłaniał w
niemowlęce nozdrza swoisty zapach tej hali. Rozespanym, maślanym wzrokiem wodził po
rozwrzeszczanych, przeto niedających mu spać, trybunach tych kolejarskich zakładów.
To jednak była Darkowa bokserska inicjacja. Trwała niezbyt długo. Raptownie się urwała wraz
z postępującą, miało się okazać niezwykle groźną, wręcz śmiertelną, chorobą jego ojca. Mo-
ment wyboru - dokonał go w jego imieniu wujek Józef - życiowej drogi, gdy miał zaledwie 12
lat, właśnie w 1980 r., gdy już od roku na bokserskiej mapie Gdańska nie było klubu o nazwie
Gedania - przypadł na rok śmierci Bogdana Michalczewskiego.
Pustkę, jaka powstała po utracie ukochanego rodzica, dramat półsieroctwa, jego najbliżsi -
mama, wujek, dziadek Edward Baranowski - postanowili zastąpić ruchem, sportową rywaliza-
cją. Tego samego rodzaju, w jakiej niegdyś uczestniczył z niejakim powodzeniem - należał do
I-ligowych bokserów - jego ojciec.
I w takim to momencie Darek stanął przed obliczem swego pierwszego trenera. Ujrzał twarz
dobrodusznie wyglądającego, uśmiechającego się z lekka do niego, szkoleniowca. Pierwsze
wrażenie z tego spotkania odnieśli więc obaj sympatyczne...
- Był czupurny - wspomina Ryszard Broniś po 19 latach, które minęły od tamtej pory. - Jeszcze
nie miałem wtedy zbyt wielkich osiągnięć jako trener. Za sobą miałem jednak, wcale bogatą,
przeszłość zawodniczą. Bywałem na obozach kadry, powoływany na nie przez samego „Papę”
Stamma. W Cetniewie w 1953 r. trenowałem u boku takich, już niebawem, sław polskiego
boksu, jak Kukier, Stefaniuk, Drogosz, Pietrzykowski. Już wtedy Stamm uczył naszą, wcale
sporą, grupkę, że pewne elementy techniczne na treningu stale trzeba powtarzać. Że potrzebny
jest pewien automatyzm działań zarówno w salce treningowej, jak i później w ringu podczas
walki. Uczył nas właściwej postawy w ringu. Mówił nam:„Kto nie będzie pewnych rzeczy
powtarzał, ten nigdy nie zostanie zawodnikiem”.
Broniś stale ocierał się o tych największych polskiego boksu. Sławy, jako bokser, nie uzyskał -
miała mu przypaść w udziale dopiero jako trenerowi Michalczewskiego - wciąż jednak rywali-
zował w lidze z tymi największymi. Z Grudniem, ze Szczepańskim, z Kasprzykiem.
- Z Grudniem - opowiada - wywalczyłem remis, ze Szczepańskim, i to na jego ringu w War-
szawie w meczu Legia-Polonia Gdańsk, wygrałem. Polonia wówczas pod wodzą trenera Bru-
nona Karnatha wygrała 11:9, co było wielką sensacją. Z Kasprzykiem również zanotowałem
jeden remis.
Był, raz jeden, brązowym medalistą mistrzostw Polski. Na swoich śmieciach w Gdańsku w
1956 r., w hali Stoczniowca, przegrał dopiero w półfinale. W sezonie 1959-1960, który był dla
Bronisia ostatnim w karierze zawodniczej, nie przegrał w lidze ani jednej walki. A w pokona-
nym polu zostawił nie byle jakich pięściarzy, bo Czapkę, Szczepańskiego, Kasprzyka, Dud-
czaka. W plebiscycie „Dziennika Bałtyckiego” wygrał w swojej wadze klasyfikację wybrze-
żowych bokserów przed Wielgoszem. W Polsce - wedle notowań „Przeglądu Sportowego” -
był drugi, jedynie za Paździorem. Broniś stoczył w karierze 248 pojedynków, z czego 200 wy-

grał, 6 zremisował i 42 przegrał. Walczył też, raz jeden, w meczu międzypaństwowym. W
spotkaniu Węgry-Polska juniorów w Budapeszcie w 1955 r. Wygrał wówczas swoją walkę.
Ponieważ jednak arcytalentów było tamtą porą akurat w jego wadze, lekkiej, co niemiara, na
tym reprezentacyjny rozdział jego kariery miał się zakończyć. Polska w ogóle w dekadzie lat
50. była potęgą boksu amatorskiego w świecie. Wręcz prawdziwym zagłębiem pięściarstwa.
Po latach kilkunastu, które minęły od czasu zakończenia kariery pięściarskiej, dostał Ryszard
Broniś do obciosania, do heblunku tego młokosa z gdańskiego Przymorza. Jego oraz jego ro-
dzonego brata, o rok młodszego Tomka.
- Był takim chucherkiem... - wspomina pan Ryszard Darka 12-latka. - Zaczynał u mnie od wa-
gi papierowej. Gdy miał 13 lat, awansował do muszej. W rok później przeszedł do koguciej. W
wieku 15 lat do piórkowej. W 16 roku życia osiągnął limit wagi lekkopółśredniej. Już w wieku
17 lat mogłem go posłać - w wadze półśredniej - w szranki młodzieżowych mistrzostw Europy
w Kopenhadze, skąd przywieźć miał, ostatni w dziejach Stoczniowca, medal z zawodów tej
rangi. Był szybki. Miał świetny refleks. Posiadał dobrą pracę nóg. Świetne nogi popierał le-
wym prostym. Ciosy te wyprowadzał z całego korpusu. Zwiększał tym samym moc, siłę oraz
dynamikę swoich uderzeń.
W zaciszu swego sopockiego mieszkanka pan Ryszard demonstruje, na czym ta prawidłowa
sylwetka oraz wyprowadzenie ciosu prostego winny polegać. Jak powinny zachowywać się
nogi, cały tułów.
Pierwszy medal pod trenerską kuratelą Ryszarda Bronisia ten „chłopiec z gdańskiego Przymo-
rza” przywiózł - a był to medal brązowy - w roku 1984. Miał wówczas zaledwie 16 lat i w pół-
finale XII Ogólnopolskiej Spartakiady Młodzieży przegrał w wadze piórkowej (57 kg) stosun-
kiem głosów 1:4 z Dariuszem Gumowskim z Koszalina. Asem atutowym w talii kart trenera
Bronisia był wtedy Krzysztof Żmijan, który przywiózł z Poznania złoty medal w wadze pół-
średniej.
Rok 1985. Darek ma 17 lat. W finale mistrzostw Polski juniorów w Dzierżoniowie zwycięża
swego przeciwnika na punkty jednogłośnie 5:0. Złoty medal wywalczył nadto Żmijan...
- To był większy talent bokserski od Michalczewskiego - mówi Broniś. - Był mańkutem.
Szkoda, że zmarnował swój talent. Wyjechał do Niemiec, gdzie już nie boksował.
Darek wspomni osobę Żmijana w swoim „Alfabecie”...
„Napisał do mnie po walce z Barberem list, w którym skrytykował... moją pracę nóg. Chyba
chłopakowi odbiło. Kiedyś naprawdę zdolny, utalentowany junior, mój rówieśnik”.
A może miał odrobinę racji? Skoro Broniś po latach widzi w Żmijanie talent większy od Mi-
chalczewskiego, może, patrząc z boku, coś istotnego zauważył? Nikt w końcu nie jest tak ge-
nialny, by nie mógłby być jeszcze odrobinę lepszy. Może więc należało się ze swym kolegą
sprzed lat spotkać i wymienić kilka uwag ku obopólnej korzyści?
- Tam w Dzierżoniowie - wspomina pierwszy trener przyszłego „Tygrysa” - prócz Żmijana i
Darka, srebro w wadze średniej wywalczył Edward Ejsmont, brąz w półśredniej Tomasz Mi-
chalczewski, w lekkiej Jacek Kamrowski oraz w papierowej Leszczyński.
W podsumowaniu roku 1985 na łamach „Przeglądu Sportowego” (13.01.86) ceniony ekspert
boksu red. Jan Wojdyga zauważył:„Mam nadzieję, że nie będą się na nim [Andrzeju Ogonow-
skim, pięściarzu warszawskiej Gwardii - R.C.] wzorowali wicemistrz świata juniorów Andrzej
Gołota i brązowy medalista tych mistrzostw Henryk Zatyka oraz dwaj inni wielce uzdolnieni
zawodnicy kadry młodzieżowej - Dariusz Michalczewski i Krzysztof Żmijan, mający duże
szanse znalezienia się na przyszłorocznej liście kwalifikacyjnej (seniorów). Wszyscy oni po-
winni raczej wziąć przykład z Klisia i Jabłońskiego, którzy w naszej klasyfikacji od razu awan-
sowali na pozycje liderów”.

Trener wie o późniejszych losach swoich wychowanków. O tym, że Kamrowski wyjechał z
Trójmiasta, że Leszczyński mieszka w Białymstoku (już jednak imię tego boksera uleciało
trenerowi z pamięci).
Rok 1986. Michalczewski często pojawia się w ringu. W początkach marca tego roku startuje
w bydgoskiej hali „Astoria” w XIV Turnieju o Puchar „Gazety Pomorskiej”. W jego finale
pokonał dobrego Rumuna Mihai Leu stosunkiem głosów 4:1. Wystąpił w tradycyjnym mię-
dzynarodowym turnieju juniorów w NRD-owskim Schwerinie. W pierwszym pojedynku Darek
pokonał Kubańczyka Jorge Hernandeza 3:0. Choć w 1. starciu tego pojedynku Gdańszczanin
był liczony. Później znalazł właściwy rytm walki i zanotował cenny międzynarodowy sukces.
Kolega klubowy Darka - Krzysiek Żmijan pokonał w pojedynku mańkutów Andy Lieblinga
(NRD). W półfinale tego turnieju Michalczewski uległ innemu bokserowi z dawnej NRD Cor-
nelowi Ladewigowi jednogłośnie na punkty. „Wynik ten nie oddaje przebiegu tej walki”, pisał
„Przegląd Sportowy”. Można przeto domniemywać, że był on gestem arbitrów wobec organi-
zatorów turnieju...
Z rozegranych w tym roku mistrzostw świata seniorów w amerykańskim Reno Polacy przy-
wieźli dwa medale brązowe - Henryka Petricha i Tomasza Nowaka.
Natomiast podczas mistrzostw Polski juniorów w Kluczborku Tomasz Michalczewski wywal-
czył złoty medal w wadze lekkośredniej. Jego starszy o rok brat Dariusz został w tym samym
roku młodzieżowym mistrzem Polski we Włocławku. „Doskonale zaprezentował się także inny
nasz kadrowicz Dariusz Michalczewski - pisał w swojej relacji «Przegląd Sportowy» - zwycię-
żając w wadze lekkośredniej Krzysztofa Szczygła (Mazur Ełk) 5:0”.
W półfinale tego turnieju Michalczewski zwyciężył stosunkiem głosów 4:1 Piotra Dorsza
(Broń Radom). Jeszcze raz jeden, już jako seniorzy, skrzyżują ze sobą w swojej karierze ręka-
wice ci dwaj pięściarze... No, a w finale tego turnieju reprezentant gdańskiego Stoczniowca,
podopieczny trenera Ryszarda Bronisia pokonał Piotra Gazarkiewicza z Gwardii Warszawa.
Oglądał go tam w akcji prezes pewnego klubu z północnej Polski, co mieć będzie niebagatelny
wpływ na przebieg jego dalszej kariery... Złoto w wadze średniej wywalczył także Żmijan.
Na młodzieżowe mistrzostwa Europy w Kopenhadze w 1987 r. Darek pojechał jeszcze jako
reprezentant Stoczniowca, podopieczny trenera Ryszarda Bronisia.
Mogły to być najbardziej w dziejach polskiego boksu juniorskiego udane mistrzostwa. Andrzej
Gołota wywalczył w nich złoty medal w wadze ciężkiej. Także pozostali nasi reprezentanci -
wśród nich Dariusz Michalczewski - szli w nich z początku jak burza. W walce o ćwierćfinał
gdańszczanin pokonał Szweda Cennetha Pettersona. „Pokazał boks skuteczny i dojrzały - pisał
w swojej korespondencji do «Przeglądu Sportowego» wysłannik Polskiego Radia red. Marek
Rudziński. - Zaraz po gongu Polak ruszył ostro, spychając rywala do defensywy. Na początku
2. starcia Szwed, po zainkasowaniu kilku serii silnych ciosów, był zamroczony i arbiter p. Uo-
tinen z Finlandii przerwał walkę, odsyłając oszołomionego Pettersona do narożnika. W walce o
półfinał przeciwnikiem Michalczewskiego będzie znakomity Francuz Fabrizio Tiozzo, trium-
fator tegorocznego turnieju «Gazety Pomorskiej» w Bydgoszczy”.
No i Darek w pojedynku, którego stawką był medal, zdołał Francuza pokonać, po czym, nie-
stety, uległ Bułgarowi Sokołowowi.
„Niestety - skomentował to wydarzenie trener Czesław Ptak - po zdobyciu brązowych medali -
w tym i przez Piotra Treczyńskiego, Jacka Gmińskiego, Cezarego Banasiaka - moi podopieczni
wydawali się w pełni usatysfakcjonowani brązowymi medalami”.
Wtórował mu II trener Leszek Drogosz...
„Spodziewałem się, że Darek Michalczewski zakończy pojedynek z Bułgarem Sokołowem
efektownym zwycięstwem. Jednak wbrew przewidywaniom w pojedynku półfinałowym bok-
sował poniżej swoich możliwości”.

A mimo to, właśnie po przyjeździe stamtąd z medalem, Darek nieomal wprost z trapu samolo-
tu, został zdjęty przez działaczy słupskich Czarnych.
- W Cetniewie - przypomina Broniś - na obozie w Cetniewie trenował go Andrzej Gmitruk.
Tomek natomiast, młodszy brat Darka, zdołał jeszcze w Kielcach w1988 r., wywalczyć, jako
jedyny z gdańszczan, złoty medal. Ostatnim aktem istnienia sekcji pięściarskiej Stoczniowca
był finał mistrzostw okręgu gdańskiego w Tczewie w 1988 r., podczas którego Stoczniowiec
wywalczył 5 tytułów mistrzowskich. Po roku sekcja pięściarska w klubie uległa rozwiązaniu,
zaś pojedynczy jej bokserzy - Cichocki, Rychłowski - zostali przeniesieni do Startu Elbląg,
który już wtedy zaczął zyskiwać na znaczeniu na krajowej bokserskiej mapie.
- Czemu jednak nie trenował Pan klubowych seniorów? - spytałem w rozmowie wychowawcę
przyszłego zawodowego mistrza świata.
- Nigdy nie miałem aspiracji do prowadzenia drużyny. Moją pasją było szkolenie narybku.
Poza tym... Stale pracowałem w stoczni. Jako traser na wydziale S-4.
W galerii stoczniowego boksu - obok nazwisk Brunona Karnatha, Jana Biangi, Henryka Czar-
neckiego, Brunona Skierki, a także Józefa Baranowskiego, rodzonego stryja Darka Michal-
czewskiego - znajduje się także po wsze czasy nazwisko Ryszarda Bronisia...
A po latach odszedł na, na równi stoczniową, jak i trenerską, emeryturę. Na tę drugą wszelako
nie całkiem. Ponieważ natura ciągnie wilka do lasu - czytaj: w okolice ringu - zajął się Broniś
niezmiernie utalentowanym... Armeńczykiem. Od pewnego czasu zamieszkałym w Gdańsku
Pawłem Miełkomjanem. Ten syn biznesmena - od kilku lat zakotwiczonego w Gdańsku ze
względu na liczne interesy w Trójmieście - najpierw, boksując jako niestowarzyszony, wygrał
Puchar Polski, później zaś, za poradą Darka Michalczewskiego, przeniósł się do stajni Klausa-
Petera Kohla w Hamburgu. Kilka miesięcy trwały przygotowania tego talentu do debiutu w
ringu zawodowym. I wreszcie „Universum Box Promotion” posłał Pawła na jego pierwszą
zawodową walkę.
- Pan wie, właśnie wczoraj [11 grudnia 1999 roku - R.C.] Paweł zadebiutował w zawodowym
ringu. Po, jak stwierdził jego ojciec w telefonicznej ze mną rozmowie, bardzo ładnej walce,
Paweł zwyciężył w 4-rundowej walce Słoweńca... – mówi Ryszard Broniś.
Podczas gali boksu zawodowego w Gdańsku już Pawłowi tak dobrze nie poszło.
„Mimo to będą z niego ludzie, wierzę w niego – powiedział niedawno Darek w trakcie konfe-
rencji prasowej, jaka odbyła się w Gdańsku po jego walce z „Rockym”.

Ucieczka do Słupska

Co wiedział przyszły „Tygrys”, tamtą porą co najwyżej niespore „Tygrysiątko”, o mieście, z
którym los kazał mu się związać na czas jakiś? Co wiedział o mieście do 1945 roku zwącym
się Stolp. O jego wybrzeżowym zwieńczeniu, powojennej Ustce? O mieście niegdyś w posia-
daniu książąt... gdańskich, w XIV stuleciu ośrodku odrębnego księstwa, później inkorporowa-
nego w skład Księstwa Zachodniopomorskiego. Cóż wiedział o Prasłowianach - Słowincach -
z okolic Głubczyc, Kluk, Smołdzina, Izbicy. Zdołał odwiedzić te miejscowości choć raz jeden
w okresie niespełna roku, gdy boksował w mieście nad Słupią? Czy choć raz wędkował nad tą
rwącą rzeką na śmigłe pstrągi? Znajdował czas na tego rodzaju przyjemność pomiędzy jednym
a drugim treningiem, pomiędzy jedną a drugą walką w ringu?
Zapewne nie te wszystkie okoliczności przywabiły go do, już wówczas od 11 lat stolicy woje-
wództwa, która za wszelką cenę pragnęła zaznaczyć się na mapie kraju. Udowodnić, że prócz

administracyjnych spełnień, dorosła także i pod innymi względami - choćby sportowymi - do
owych wojewódzkich aspiracji.
W pracy Andrzeja Szymańskiego „Sport słupski 1954-1995” ani słowa, rzecz jasna, o sporcie
dawnymi, choćby tylko przedwojennymi, laty. Wszystko zaczęło się w tym mieście wraz z
pojawieniem się w Słupsku wyzwolicieli - toponomaści z Uniwersytetu Poznańskiego podążali
w ślad za nimi, nadając na nowo nazwy miastom, miasteczkom, siołom, ulicom, placom – Ar-
mii Czerwonej i jej sojusznika - Ludowego Wojska Polskiego. Ten absolwent wydziału historii
Uniwersytetu Gdańskiego odnosi się w swej pracy do czasów jedynie uznanych za historycznie
„słuszne”. Spisuje dzieje sportu Słupska oraz jego okolic, nie zajmując się wcale tym, co tu
było przedtem. Na szczęście dla niego, w powojennym sporcie Słupska działo się całkiem
niemało.
Prowadzi dzieje słupskiego sportu poprzez tuż powojenne i te nieco późniejsze wątki. Dzieli go
na poszczególne dyscypliny. Szatkuje go, tą metodą „badawczą” zapewne łatwiejszy znajdując
klucz. Otwiera mu on drzwi do pomieszczeń co najwyżej zewnętrznych. Do statystyk. Do fo-
tografii. Do faktów. Znajduje także kolorowe zdjęcie owego uśmiechniętego 18-latka w dresie
z napisem Czarni. Wiadomo, iż jego autorem był, dziś przebywający na emeryturze, wieloletni
fotoreporter słupskiego oddziału „Głosu Pomorza”, skrzętny kronikarz spraw słupskich, Jan
Maziejuk. Chwała mu za to, iż dostrzegł owego, dopiero co przeflancowanego z Gdańska,
młodzieńca i go sfotografował. Dzięki temu ślad jakiś, przynajmniej od tej, oficjalnej, strony
pozostał. (Pozostały i inne, o wiele bardziej zakulisowe, ale o tych za chwilę). Dziejopis słup-
skiego sportu ma na temat Darka do powiedzenia tyle tylko...
„Warto również kilka słów poświęcić Dariuszowi Michalczewskiemu. Był rówieśnikiem Dy-
daka i Gmińskiego. Mieszkał w Słupsku w latach 1986-1988. Walczył w klubie Czarni i repre-
zentacji Polski. W 1987 r. w Krakowie zdobył tytuł mistrza Polski. Później wyjechał do Nie-
miec. Dziś jest mistrzem świata w boksie zawodowym w wersji WBO. Ten wielce utalentowa-
ny i pracowity zawodnik jest bardzo popularny wśród kibiców boksu Polski i Niemiec”.
I to wszystko.
A jak było naprawdę? Posłuchajmy Mariana Boratyńskiego. Tamtą porą prezesa klubu Czarni
Słupsk. Człowieka, który był w latach 80. alfą i omegą tego, milicyjnego w herbie, klubu.
Głównego autora sportowego boomu w mieście nad Słupią. W tym także siły sprawczej prze-
nosin Dariusza Michalczewskiego do tego miasta.
- Nie dałem Maćkowi Biedze ze „Sportowca” Darka, gdy przyjechał do Słupska z misją opisa-
nia Jego oraz Dydaka. Stale pijany, jednak na swoim fachu znający się w sposób wyśmienity,
łatwo przystał na wytłumaczenie, że Darka akurat nie ma w Słupsku. Przyjął to moje objaśnie-
nie do wiadomości i już więcej, rozmiękczony gorzałą, nie nalegał. Powstał tekst o Janku
pt.„Czarno na białym”, zaczynający się od słów: „Odniosłem niewątpliwy sukces. Udało mi się
spotkać z Janem Dydakiem. I oto siedzi naprzeciwko mnie młodzian o sympatycznej, szczerej
twarzy. Mogę z nim porozmawiać. Czyli mam więcej szczęścia niż kilku prezesów klubu GKS
Jastrzębie, szef polskiego boksu Jacek Wasilewski i trener kadry Andrzej Gmitruk”.
Była w tych zdaniach zawarta aluzja do aspiracji Jastrzębian, które zawczasu poskromiłem. Jak
też do niechęci Dydaka do reprezentowania barw Polski i do stawiania przez niego klubowych
celów nad te reprezentacyjne.
Bo co tym chłopakom dawała reprezentacja, co zaś oferował im klub? Kalkulacja była jedno-
znaczna; szala w sposób zdecydowany przechylała się w jedną, tę klubową, stronę.
Jak ich jednak dla Czarnych pozyskałem? Wszyscy byli reprezentantami Polski juniorów. Pod-
opiecznymi w kadrze byłego trenera Czarnych, Cześka Ptaka. Udali się w kwartecie do Ko-
penhagi na młodzieżowe mistrzostwa Europy. Wszyscy, wśród nich także Darek, przywieźli z
nich brązowe medale. Darek wywalczył go w wadze 67 kg. Wcześniej jednak obserwowałem

występy Darka w mistrzostwach Polski juniorów we Włocławku i podczas Ogólnopolskiej
Spartakiady Młodzieży w Oleśnicy. Wygrał w cuglach oba te zawody. Spotkaliśmy się w ho-
telu „Brda”. Towarzyszył mi w rozmowach Mirosław Siewiencow. To wtedy wstępnie umó-
wiliśmy się na moment przyjazdu do Słupska po mistrzostwach Europy w Danii.
Na lotnisku Okęcie nie byłem. Posłałem do Warszawy moich ludzi, Krzyśka Degórskiego oraz
Krzysztofa Ignaczaka. [Pierwszego z nich Darek sportretował po latach na łamach „Przeglądu
Sportowego” w swoim „Alfabecie” jako „kolejnego kumpla ze Słupska. Prawą rączkę prezesa
Boratyńskiego”. Jako człowieka, któremu powiodło się w branży telewizyjnej. W klubie, jako
człowieka do zadań specjalnych, czyli do kontaktów z oficerami ówczesnej milicji, gdy przy-
szło wyciągnąć z izby wytrzeźwień lub tymczasowego aresztowania któregoś z bokserów.
Mówił wprost: „Krzyś miał swoje układy, idealnie się do tego nadawał. Był też świetnym dy-
plomatą i psychologiem, gdy pijany zawodnik kończył rozbijanie fortepianu lub innego in-
strumentu w knajpie. Wiedział, kogo i jak prosić, by zapobiec awanturze, a komu po prostu
przyłożyć. Uczciwie przyznam, że mnie też raz zdarzyło się krótkie «tymczasowe aresztowa-
nie», ale wówczas wyciągnął mnie prezes Boratyński. Właśnie przed pamiętnymi mistrzo-
stwami Polski w Krakowie zatankowałem jak autobus. Na ulicy - byłem chyba wówczas z Jac-
kiem Gmińskim - natknęliśmy się na jakieś milicyjne wojsko czy wojskową milicję, w każdym
razie mieli karabiny. Myśmy im lufy karabinów trochę przekręcili i zostaliśmy aresztowani. Ja
- dokładnie na pięć minut, Jacek na trochę dłużej. Następnego dnia rano trenowałem już z An-
drzejem Gmitrukiem. Na bezdechu żeby nie poczuł gorzały. Jednak naprawdę nie należałem do
«bandytów» z którymi Degórski i Boratyński mieliby szczególne kłopoty. Sławkowi Forszt-
kowi i Stasiowi Szeszce z pewnością nie dorównywałem fantazją”].
I oto Krzysiek przywiózł mi ich do Słupska pięciu. Po drodze przeżyli jednak przygód co nie-
miara. Najpierw Darek powiedział oczekującej go w Warszawie mamie - wszystko było za-
wczasu w szczegółach przygotowane - że ma do załatwienia pilną sprawę w PZB i że niech
mama wraca do Gdańska, on do niej wkrótce dojedzie. Tymczasem wzięli taksówkę i zamiast
na Wiejską, udali się, na ogonie innego auta, na Plac Powstańców pod hotel „Warszawa”,
gdzie już na nich czekał mikrobus ze słupską rejestracją.
Powracając jednak myślą do tekstu w tygodniku „Sportowiec”... O Michalczewskim Maciek
Biega jednak co nieco w swoim tekście się wyraził. Jednak mocno zdawkowo. Skąd mógł
wówczas przypuszczać, jaki też z Darka wyrośnie za lat parę asior. Zdawał się na mnie, ja zaś
poiłem go ile wlezie, toteż osobny tekst o Michalczewskim na łamach „Sportowca” wówczas
powstać nie miał prawa. Jedynie w reportażu o Dydaku zawarte było to oto zdanie:„Swego
czasu Stoczniowiec, pokazując plany domku-bliźniaka, uśmiechnął się do Sienkiewicza, nota-
bene Henryka. Ów Henryk pochodzi z olsztyńskiego i od paru lat boksuje w Słupsku. Stocz-
niowiec otrzymał więc kreskę, co okazało się bardzo istotne, kiedy Dariusz Michalczewski,
równie młody i zdolny jak Dydak, wyraził ochotę doskonalenia się na innym terenie. Trafił do
Czarnych, przywiązał się do Słupska i też zniechęcił do kadry. W podaniu, jakie przysłał do
centrali powoływał się na sytuacje rodzinną. Żona spodziewa się dziecka. Wprawdzie ustalono,
że żona zgodnie ze zdrowym rozsądkiem przebywa w Gdańsku u matki, bowiem rodzenie
dzieci i opieka nad niemowlęciem to sprawa kobieca. No cóż, i tak nie można odmówić czło-
wiekowi prawa do ojcowskich rozterek. Może więc problem Michalczewskiego jest trochę
inny, ale tak się dziwnie składa, że drugi człowiek z tej samej firmy wykazuje niewiele entu-
zjazmu do zawodowego awansowania”.
Poniosło Biegę w stronę relacji klub-zawodnicy-kadra. Poczuł, jak dobry pies łowczy, kość
wcale sporych rozmiarów i dawaj nią szarpać. W końcu był rasowym reporterem. Darka mu
jednak nie dałem. Wolałem oszczędzić chłopakowi zetknięcia z wytrawnym dziennikarskim
lisem. Jeszcze by mi go zawczasu poharatał. Odkryłby, że dopiero co poślubiona żona wcale

nie przebywa u swej matki w Gdańsku, tylko czuwa nad, ale to nie jest do pisania, momentami
szalonym Darkiem.
Bo gdy ja go do siebie do Słupska brałem we wrześniu 1986 roku, to jeszcze z początku sam
dobrze nie wiedziałem, co z tego dobrego dla boksu w Czarnych wyniknie. Chciałem go ulo-
kować wraz z jednym z kolegów we wspólnym mieszkaniu. Umówiłem się z nim na rozmowę,
w której, ni z gruchy, ni z pietruchy, oświadczył:„Panie prezesie, ale ja mam dziewczynę”. „No
i co z tego, w Słupsku możesz ich mieć dziesiątki”, odpowiedziałem, pamiętając choćby o
słupskich tańczących, sławnych wówczas na kraj cały, „Arabeskach”. „Ale Dorota, panie pre-
zesie, jest w ciąży...”, usłyszałem. Szczęka, przyznaję, mi wówczas opadła. W pierwszej chwili
w ogóle chciałem z niego zrezygnować. Po co mi nakładać na swoje barki taki obowiązek,
pomyślałem w duchu. Nie dałem jednak niczego po sobie poznać. Dalej, jakby nigdy nic, cią-
gnąłem tę rozmowę. Jej koniec był zaś tego rodzaju, że Darek został potwierdzony do Czar-
nych.
Przebieg naszej rozmowy był bardzo konkretny. „Zabawimy się w karteczki”, zaproponowa-
łem. „Ty na swojej napiszesz, jakie pieniądze chciałbyś otrzymać od klubu. Ja zaś na swojej
skreślę, ile ja ci mogę dać. A potem te karteczki wymienimy”. I tak też się stało. On na swojej
napisał: 200 tys. złotych. Ja zaś na mojej 1 200 tysięcy. Można sobie wyobrazić Darka reakcję.
Zgodził się natychmiast. Dla mnie zaś było istotne, czy na swojej karteczce napisze sumę taką
samą, jak ta, której uprzednio, o czym wiedziałem, zażądał od macierzystego Stoczniowca.
Była co do złotówki identyczna. Dla mnie liczyła się wtedy jego konsekwencja. I że nie jest
pazerny w nadmiarze. Zna swoją wartość i podług niej postępuje.
To wówczas, wraz z Darkiem „pozyskałem” z GKS Jastrzębie Dydaka - za dwa lata miał zdo-
być w Seulu brązowy medal igrzysk olimpijskich - świeżo upieczonego, podobnie jak Darek
brązowego medalistę młodzieżowych mistrzostw Europy w Kopenhadze Cezarego Banasiaka z
Astorii Bydgoszcz, kolejnego medalistę brązowego tego championatu Jacka Gmińskiego ze
Startu Brodnica. A także Andrzeja Niedbalskiego. Tego ostatniego jednak mi wkrótce pode-
rwała warszawska Legia. Pozostałych mi poderwać nie pozwoliłem.
To był prawdziwy majstersztyk z mojej strony. Chłopcy byli w wieku poborowym. Nie dało
się ich z wojska, a jakże, ludowego, w żaden sposób wyreklamować. Skoro aż palą się do bok-
su, to na zwolnienia lekarskie wysłać ich nie sposób. Na studia też zbytnio się nie kwalifiko-
wali. W przypadku Darka mógł wchodzić w rachubę, jakże wówczas popularny, „jedyny żywi-
ciel rodziny”. Tyle, że ta rodzina dopiero wówczas była w drodze. Wątpliwy byłby to zatem as
w prezesowskim rękawie. Innych argumentów należało tamtą porą używać. A przede wszyst-
kim podjąć zdecydowaną, niemal otwartą, wojnę z pionem wojskowości.
Geografia sportu w tych latach wyglądała w Polsce w ten sposób, że, przypomnę, nad wszyst-
kim dominowała wszechwładna Legia. W boksie miała z tej racji najwięcej do powiedzenia.
Była potężna i wpływowa. Tyle, że akurat ze mną, prezesem w końcu milicyjnego klubu, łatwo
jej nie było.
Niejako na pożarcie byłem zmuszony oddać Legii, uprzednio pozyskanego z Sokoła Piła, Ra-
fała Niedbalskiego. Zagięli na niego parol i dostali go. W sprawie czterech pozostałych zdecy-
dowałem się - jakież miałem inne wyjście? - na otwartą i frontalną wojnę.
„Kierownik, gangster czy...menedżer?”, pytał dwa lata wcześniej w tytule swego artykułu na
łamach katowickiego „Sportu” red. Andrzej Kostyra. Gdy jeszcze słowo „menedżer” w PRL
brzmiało nieledwie jak obelga, jak donos do odnośnych władz, opisywał moje z października
roku 1984, perypetie z kilkoma siatkarkami przeflancowanymi przeze mnie do Słupska. Słowa
„kaperownik” oraz „gangster”, jednak w sympatycznym dla mnie kontekście, padały w tym
artykule najczęściej. Siatkarki doprowadziłem do kilku tytułów mistrzyń Polski, gdy najpierw
pozyskałem dla klubu trenera kadry Zygmunta Krzyżanowskiego, w ślad zaś za nim Hałabur-

dę, Aszkiełowicz, Kanię. Zaś do sekcji pięściarskiej Sławomira Forsztka, Krzysztofa Reutta,
Tomasza Krupińskiego, Henryka Sienkiewicza...
Dwa lata później wybuchła bomba z Michalczewskim, Dydakiem, Gmińskim oraz z Banasia-
kiem. Najpierw jednak był ślub Darka w Gdańsku. Odbył się on w Urzędzie Stanu Cywilnego
w Gdańsku-Wrzeszczu przy Alei Zwycięstwa. Dorota za elegancką, kremowego koloru ślubną
sukienką kryła, dość zaawansowaną, ciążę. Ja zaś wraz z Wiesiem Matyskiem, kierownikiem
drużyny Czarnych, od progu krzyżowałem lodowate, pełne złości spojrzenia z działaczami
Stoczniowca.
Dlaczego ślub odbył się właśnie Gdańsku? Bo rodzina Doroty tego sobie życzyła. Po latach,
gdy spoglądam na fotografię z uroczystości ślubnej w gdańskim USC, zastanawia mnie, że ani
jedna z osób wówczas obecnych nie uśmiecha się. Zarówno państwo młodzi, jak i ich świad-
kowie, rodzice, dziadkowie, miny mają nietęgie. Mnie też, stojącemu w jednym z dalszych
rzędów, do śmiechu nie było, gdy łapałem noże spojrzeń działaczy Stoczniowca. Był 17 paź-
dziernika 1986 roku...
Cały czas głowiłem się nad tym, jak uchronić moich nowo pozyskanych dla klubu chłopaków
od wojska. Uznałem, że najlepiej będzie wcielić ich do... wojska. Tak też zrobiłem. Weszli w
skład Bałtyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza z siedzibą w Koszalinie. Dowódcą tejże
był wówczas mój serdeczny przyjaciel pułkownik dyplomowany Grzegorz Kośmider. „Resor-
towo jestem za Legią, lubił powtarzać, jednak jako prezes honorowy klubu Czarni - ja go mia-
nowałem na to stanowisko - muszę być za Czarnymi”. I swoją zgodę na to wcielenie ich do
miejscowej jednostki wyraził.
Zadbałem dla Darka oraz Doroty o mieszkanie typu M4 przy ul. Gdyńskich Kosynierów 4/27.
Dostał pieniążki, talon na samochód, mebelki. I wtedy Legia wycięła nam numer. Niezgodnie z
przepisami MON-u, wcieliła zarówno Darka, jak i Dydaka, do Nadwiślańskich Jednostek
MSW. Wiem kto za tym stał - trener kadry Andrzej Gmitruk, ówczesny prezes PZB mec. Jacek
Wasilewski. A także Michał Szczepan, któremu nie w smak była, stale rosnąca w siłę, sekcja
pięściarska, rywalizujących ze stołeczną Gwardią, słupskich Czarnych. Okoliczność, że byłem
wówczas wiceprezesem PZB nie miała tu większego znaczenia. Na 52 dni zostali w duecie
wcieleni do podwarszawskiej jednostki. Co dnia byli molestowani, nagabywani, nakłaniani,
groźbą i prośbą do Legii. Nie ugięli się. Chciano im podmienić jednostkę wojskową. W ślad za
tym, niejako z automatu, poszłoby przepisanie ich do Legii jak złoto. Chłopcy jednak okazali
charakter. Nie złamali się. Nie dali się omamić, zastraszyć, zaszantażować. Honorne to były
chłopaki. W odpowiedzi generałowie wprzęgli w całą sprawę mamę Darka. Zaczęli grozić
dwoma latami karnej odsiadki w... Bieszczadach.
Użyłem fortelu. Dorota, już wówczas Michalczewska, napisała list do generała Wojciecha Ja-
ruzelskiego, ówczesnego ministra obrony narodowej. W liście tym padły słowa o tym, że ukra-
dziono jej męża. Świętej pamięci Staszek Figiel zamieścił w katowickim „Sporcie” list w
obronie Darka. List podobnej treści, nazywając siebie „narzeczoną Jana Dydaka”, napisała,
pod tym samym adresem, recepcjonistka hotelu „Rowokół” w Słupsku. Teresa, która Jasia
znała bardzo mało, tyle co z widzenia, z taką pasją skreśliła ogrom swojej osobistej tragedii z
powodu... zniknięcia narzeczonego, że, w odpowiedzi, otrzymała już wkrótce - podobnie
zresztą, jak i Dorota - list z MON-u, w którym wyrażono zgodę na natychmiastowy powrót
męża oraz narzeczonego. Czy w tej sytuacji trudno się dziwić, że już wkrótce Teresa została
faktyczną narzeczoną Jasia? W nieco zaś odleglejszej perspektywie jego żoną i matką ich kil-
korga dzieci. Takie rzeczy zdarzały się wówczas na obrzeżach krajowego pięściarstwa...
Już nawet poseł Ziemi Słupskiej Feliks Trzebiatowski szykował się z interpelacją poselską w
tej sprawie. Wkrótce zadzwonił do mnie Kośmider:„Słuchaj, oni kazali mi ich «za karę, że są

tacy krnąbrni», w ogóle zwolnić do cywila. Najwyraźniej nie byli godni noszenia szlifów lu-
dowego wojska...”
No i Darek pojechał do Krakowa - przedtem miałem z nim przeprawę w jednej ze słupskich
restauracji, gdzie zastałem go w towarzystwie kilku pań z baterią gorzały na stole i musiałem
go stamtąd, na kilka dni przed ważnym klubowym spotkaniem, na siłę wyciągać. „Prezesie,
argumentował wówczas, przecież ja go w ringu rozniosę...”. I faktycznie to zrobił.
Na hali Wisły stoczył, jak żaden inny ze złotych medalistów, cztery arcytrudne walki. Wszyst-
kie wygrał jednogłośnie na punkty. We wszystkich porozstawiał rywali po rogach ringu. Sam
też solidnie oberwał, bo było od kogo. Kolejno od Piotra Dorsza z Broni Radom, od Andrzeja
Krysiaka z Igloopolu Dębica, od Leszka Czarnego z Gwardii Wrocław i w finale od Włodzi-
mierza Zgierskiego z Zagłębia Lubin.
Niewiele z tych jego występów w krakowskim ringu obejrzałem. Ze Słupska bowiem nadeszła
wiadomość, że do szczętu okradziono mi mieszkanie. Niezastąpiony przy takich okazjach Ma-
ciek Biega napisał wtedy w „Sportowcu” tekst zatytułowany „Włamanie”. Zaczynał się on od
słów:„Włamywacze mieli swój rozum. W dniach mistrzostw Polski Marian Boratyński mógł
być tylko tam, gdzie wymieniano ciosy proste i sierpowe. Kiedy słynny prezes Czarnych do-
glądał swoich agend przy ringu w Krakowie, w Słupsku ogołocono mu doszczętnie mieszka-
nie. Nieszczęsna ofiara amatorów cudzych dóbr musiała pospiesznie pożegnać się z Wawelem.
Nie było mu dane oglądać pomyślnego zakończenia wielkiej operacji, która przez pół roku
stanowiła żelazny temat wszystkich plotek w bokserskim światku. Jan Dydak i Dariusz Mi-
chalczewski zdobyli dla Słupska złote medale. Niestety, na mistrzostwach Polski nie rozdaje
się karatów. Błyszczące blaszki nie mają wartości utraconego w domu dobytku. Ale jak znam
Mariana Boratyńskiego, to mimo wszystkich przykrości i tak przeżył jeden z najlepszych dni w
swoim życiu...” No a pod koniec swego, wieszczego, jak się miało okazać, tekstu, napisał:„Nie
chce mi się wierzyć, aby Michalczewski i Dydak mogli zostać bohaterami jednego sezonu”.
Skąd wiedział? W jaki sposób przeczuł przyszłą karierę obydwu pięściarzy. Zwłaszcza zaś tę
Darkową?
Gdańszczanin Aleksy Antkiewicz, brązowy medalista igrzysk olimpijskich w Londynie (1948)
i srebrny igrzysk w Helsinkach (1952), był w Czarnych najpierw I trenerem (do pomocy wziął
sobie z Gdańska Henia Grajewskiego), później zaś, gdy był już na emeryturze, trenerem-
koordynatorem. Pierwszym trenerem Czarnych był wtedy, do niedawna trener kadry juniorów,
Czesław Ptak. To on stał za sprowadzeniem Darka do Słupska. Jak sam Michalczewski przy-
znał w swoim „Alfabecie”, to Czesiu do pewnego stopnia pokierował dalszą jego bokserską
karierą. Bo był także trener Jan Żyliński. Na nim Darek w swoim „Alfabecie” nie zostawił su-
chej nitki, pisząc o nim: „Żaden trener. Stary cwaniaczek. Nie miał w Słupsku wiele do powie-
dzenia. Musiał na każdą rozmowę z prezesem Boratynskim zabierać straszne ilości wazeliny.
Nawet w klubie trenowałem według planów Andrzeja Gmitruka, a nie wedle widzimisię Żyliń-
skiego. Umiał mobilizować leniuchów, ale nauczyć boksu nie potrafił”. Bez dwóch zdań, mu-
siał Żyliński czymś Darkowi serdecznie podpaść, że tak się o nim po latach wyraził.
W lidze wygrywał Darek walkę za walką. Został powołany na rozegrany w słupskiej hali „Gry-
fia” mecz międzypaństwowy Polska-Anglia. Też odniósł zwycięstwo w tym wygranym przez
Polskę spotkaniu. Wkrótce jednak Darka już w Słupsku nie było. Wraz z Dorotą wywieźli, pod
osłoną nocy, nic mi o niczym nie mówiąc, meble do Gdańska. Darek udał się na turniej „Mer-
cedesa” do RFN. W kadrze znajdował się także serdeczny od lat jego kumpel z Pelplina rodem,
najmłodszy członek klanu braci Kosedowskich, Darek. Stamtąd się, uprzednio zmówiwszy,
urwali. Nie pamiętam, jak było z Dorotą oraz z Michałem. Czy wcześniej - zanim niemieckie
media podniosły halo w tej sprawie - zdążyli oboje wylecieć samolotem. Czy też, być może,
Darek naraził ich na problemy w momencie wyjazdu z kraju. Chyba jednak to pierwsze, bo

inaczej w ogóle by ich nie wypuścili. Sprawdzali jedynie skrupulatnie Doroty dokumenty. Po-
dejrzane im się wydało, że matka wraz z małym synkiem wyjeżdżają. Chyba jednak nie skoja-
rzyli, że także jej mąż oraz ojciec tych dwojga, przebywa w tym samym czasie za granicą.
Komputerów jeszcze służby graniczne i paszportowe wówczas nie posiadały...
Trochę mam do Darka żal. Nie o to, że nie informując mnie o niczym - bo to było normalne w
tamtej sytuacji - wyjechał. Ale o to, że potem przez kilka lat nie dawał znaku życia. Odezwał
się dopiero wtedy, gdy był już sławny. Pojechałem wówczas do niego do Hamburga. Serdecz-
nie zostałem przez nich oboje, Darka oraz Dorotę, podjęty, ugoszczony. Do dziś utrzymujemy
serdeczne obopólne stosunki. Ale o tamto milczenie lekki żal w człowieku pozostał.
Jak o mnie napisał w swoim „Alfabecie”? „Sympatycznie wspominam Boratyńskiego. Inteli-
gentny, miał twardą rękę. Kozaczek, potrafił wszystkimi mieszać, każdego ustawić. Wszyst-
kich trzymał w garści, poza mną. Czuł do mnie jakąś słabość. Bywało, że narozrabiałem i sta-
wałem u prezesuńcia na dywaniku. Przytuliłem go, dałem buzi, bo on to lubił, i już było w po-
rządku. W swoim czasie w Słupsku był niemal Bogiem, z korzyścią dla boksu w tym mieście.
Skończył się czas Boratyńskiego i skończyło się tam pięściarstwo”.
Bo był czas, gdy w sekcji pięściarskiej Czarnych udało mi się stworzyć stajnię bokserską z
prawdziwego zdarzenia. gdy zatrudniałem w niej 8 trenerów, kierownika sekcji, 2 kierowni-
ków drużyny, 2 lekarzy, 2 masażystów. Gdy obok klubowej hali, na której prowadzono trenin-
gi - mecze rozgrywano w hali „Gryfia” - zbudowany został klubowy, do dziś przynoszący nie-
zły dochód, hotel „Rowokół”. Udało się w Słupsku zbudować Ośrodek Szkolenia Nadziei
Olimpijskich, którym kierował Czesiu Ptak. OZB Słupsk to była potęga w krajowym boksie.
No i były tytuły drużynowych mistrzów Polski - po raz ostatni w 1990 r. - mnóstwo tytułów
indywidualnych mistrzów kraju.
No, a potem wszystko się rozsypało niczym domek z kart. Do klubu oddelegowano, na stano-
wisko prezesa, niejakiego Skrobota. Jak się w nim nie sprawdził, klub przy okazji doprowa-
dzając na skraj upadku, został mianowany dyrektorem stoczni w Ustce.
Co dziś robię? Próbuję jakoś sobie radzić w nowej rzeczywistości. Jestem prezesem Krajowe-
go Centrum Ogłoszeń i Reklamy do Prasy, Radia i Telewizji z siedzibą w Słupsku przy ul.
Sienkiewicza 4. A także prezesem Towarzystwa Przyjaciół Wilna i Grodna w Słupsku. Wciąż
więc jestem bardzo zajęty. Jednak na obejrzenie kolejnej zwycięskiej walki Darka zawsze czas
znajduję. Wówczas w moim domu jest prawdziwe święto...

Akuszer Michalczewskiego

- To ja ściągałem Michalczewskiego do słupskich Czarnych - przyznaje Czesław Ptak. - Łą-
czyłem wówczas, w połowie lat osiemdziesiątych, obowiązki trenera kadry juniorów oraz,
przez pewien czas, trenera bokserów Czarnych Słupsk. Prezes Marian Boratyński skaptował
mnie do tego klubu, dobrze wiedząc o moim znakomitym rozeznaniu w świecie, zwłaszcza
tego juniorskiego, ale nie tylko, bo także seniorskiego boksu. No i to ja mu podsunąłem Darka
Michalczewskiego, a także pozostałych medalistów Młodzieżowych Mistrzostw Europy w
Goeteborgu - Jacka Gnińskiego, Cezarego Banasiaka, Janka Dydaka i Rafała Niedbalskiego.
Znałem ich z licznych zgrupowań kadry, ze spotkań międzypaństwowych.
Tamtą porą - w latach 1984-1986 - polski boks miał niepowtarzalną szansę na to, aby, po la-
tach zastoju, na nowo się odrodzić. A to właśnie za sprawą licznej grupy młodych bokserów,
którzy się wtedy, niczym za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, pojawili w krajowym boksie.

Michalczewski był jednym z nich. Drugim był, w sposób jeszcze bardziej efektowny od przy-
szłego „Tygrysa”występujący w ringu, mistrz Europy juniorów z Kopenhagi (1986), warsza-
wiak, pięściarz stołecznej Legii Andrzej Gołota.
Dochodzili i inni. Co do jednego wychodzili spod ręki Czesława Ptaka.
- Ogarniałem wtedy całość polskiego boksu. Przy mnie wzrastał talent Jasia Dydaka, już
wkrótce brązowego medalisty igrzysk w Seulu. Z tej samej, co i Michalczewski grupy, wywo-
dził się przyszły wicemistrz świata Robert Ciba. A także inny stołeczny gwardzista Tomek
Borowski.
To właśnie Czesław Ptak stał w narożniku Darka podczas krakowskich mistrzostw Polski roku
1987. On go wachlował ręcznikiem. On mu doradzał, jaki sposób walki przyjmować z kolej-
nymi przeciwnikami. Nie było to łatwe, jako że to właśnie w hali Wisły w Krakowie wypadł
Michalczewskiemu faktyczny debiut w gronie seniorów. W czterech kolejnych pojedynkach z
jakże trudnymi dla nieopierzonego, mało jeszcze wówczas znanego w bokserskim, tym senior-
skim, światku 19-latka, z już zaprawionymi w niejednym twardym boju ringowym rywalami.
„Trzej niedawni juniorzy mistrzami Polski” - pisał w tytule swej relacji z finałów krakowskich
mistrzostw nieodżałowanej pamięci red. Jan Wojdyga z „Przeglądu Sportowego”. „Ozdobą
finałów - napisał - byli trzej 19-latkowie: Jan Dydak, Dariusz Michalczewski i Andrzej Gołota,
którzy debiutując w tak poważnym turnieju seniorów, potrafili w pięknym stylu sięgnąć po
mistrzowskie szarfy”.
Stary wyga pięściarski w mig docenił talent tych pięściarzy. Pośród nich także zawodnika, już
wtedy Czarnych Słupsk.
„Bardzo dobrze zaprezentował się w finale – pisał red. Wojdyga - także kolega klubowy Dy-
daka - Dariusz Michalczewski. W kategorii lekkośredniej wypunktował jednogłośnie repre-
zentanta kraju Włodzimierza Zgierskiego. Michalczewski był dokładniejszy od swego rywala,
zadał mu więcej ciosów i walkę rozstrzygnął jednogłośnie na swoją korzyść”.
- Faktycznie, Darek nie miał w tamtym turnieju łatwego zadania. Los zrządził - powiada trener
Ptak - że naprzeciwko niego w cztery turniejowe dni stawały, bez wyjątku, bokserskie wygi.
Nie miałem innego wyjścia, jak wspierać Michalczewskiego w jego drodze po tytuł mistrzow-
ski.
„Obecnie za najbardziej zmęczonego zawodnika może uważać się - pisał w komentarzu po
krajowym krakowskim czempionacie red. Wojdyga - właśnie mistrz Polski wagi lekkośredniej
Dariusz Michalczewski, który jako jedyny musiał w krakowskim turnieju stoczyć w ciągu czte-
rech dni aż cztery walki! Wprawdzie wszystkie rozstrzygnął na swoją korzyść jednogłośnie na
punkty, ale włożony wysiłek mógł niekorzystnie odbić się na jego zdrowiu”. Dostrzegł jednak
ten wytrawny znawca boksu w Michalczewskim ową iskrę bożą, której, jego zdaniem, za
wszelką cenę nie wolno zmarnować. Nie mylił się...
Z drugiej znów strony, nie chowania pod korcem potrzeba było wówczas Darkowi najbardziej.
W stopniu największym potrzebował on - i to od zaraz - menedżera z prawdziwego zdarzenia.
Kogoś, kto pokieruje jego, tak pięknie rozpoczętą, karierą.
Skąd mógł przypuszczać, że kogoś takiego w całej Polsce nie znajdzie? I że kraj nad Wisłą, nie
od dziś znany, jako, nieledwie, zagłębie bokserskich talentów, specjalizuje się także od pewne-
go czasu w ich notorycznym... marnowaniu.
Czesław Ptak był jednym z ostatnich w Polsce opiekunów z prawdziwego zdarzenia młodych
bokserów. Sam Michalczewski po latach wyda pozytywny osąd także o innym szkoleniowcu -
Andrzeju Gmitruku. „To był «kot» - wyzna w swoim «Afabecie». - Fajny facet, dobry trener,
pasjonat”. Było to w wydaniu „Tygrysa” o tyle bardziej szczere, że to przecież Gmitruk był w
swoim czasie mocno zaangażowany w próbę przenosin Michalczewskiego ze Słupska do War-

szawy. Może jednak „Tygrys” docenił po latach fakt, iż Gmitruk zwrócił na niego uwagę i za
wszelką cenę chciał go mieć u siebie w klubie?
„Następny sprawdzian międzynarodowy - napiszą autorzy książki o Gołocie - miał miejsce na
przełomie kwietnia i maja, podczas niezwykle silnie obsadzonego turnieju «Intercup» w za-
chodnioniemieckim Karlsruhe. [...] Atmosferę w polskim obozie popsuła informacja o opusz-
czeniu ekipy przez Dariuszów, Kosedowskiego i Michalczewskiego, którzy postanowili nie
wracać do kraju. W ten sposób trenerowi Gmitrukowi ubyło dwóch kandydatów do olimpij-
skiego podium”.
Nie ma co ukrywać, iż przyczyny tego rodzaju, jak raptowne wyjazdy z kraju, również miały
niebagatelny wpływ na ogólne oblicze polskiego boksu w dekadzie lat 80. i 90. Tyle że za
sprawą Michalczewskiego, a także pozostania w USA Gołoty, polski boks przetrwał, choć w
zawodowej formie, na pięściarskiej mapie świata.
A Czesław Ptak, po okresie gdy w początkach lat 90. był trenerem kadry - Gmitruk wyjechał
do Norwegii, by pracować z kadrą tego kraju - znalazł zatrudnienie poza boksem. Pracuje dziś
w Zespole Programowania i Analiz Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Udziela
się nadto w stołecznym Centralnym Ośrodku Sportu. Z wyczynowym boksem ma już dziś
niewiele wspólnego.

EMIGRACJA. DROGA NA SZCZYTY

Podążyć za swą szczęśliwą gwiazdą

Emigracja. Przez pokolenia za chlebem podążali z Polski chłopi z Rzeszowszczyzny, górale z
Tatr i z Podhala, Ślązacy oraz Kaszubi. Kierunki wybierali rozmaite. Przeważnie amerykański,
francuski oraz niemiecki.
Zygmunt Chychła był największym z grona emigracyjnych poprzedników „Tygrysa”. Ten
mistrz olimpijski z Helsinek (1952), dwukrotny mistrz Europy (Mediolan 1951, Warszawa
1953), nie mogąc znaleźć sobie miejsca w życiu pozasportowym - bywał w Gdańsku sokistą,
policjantem kolejowym - rozpoczął, na przełomie lat 60. i 70., starania o wyjazd na stałe do
NRF. Nie miał z tym lekko. Odnośne władze robiły wszystko, aby idol młodzieży lat 50. pozo-
stał w Gdańsku. W mieście, w którym się urodził, w którym, jeszcze przed wojną, stawiał
pierwsze kroki na ringu, w klubie tradycyjnie polskim, bo w Gedanii.
Był swoistym symbolem, a symbol nie może, ot tak sobie, wyjechać na stały pobyt za granicą.
I to w dodatku dokąd? Do Reichu, do Vaterlandu. Dla „autochtona”, Gdańszczanina sprzed
wojny - ojciec Chychły był przed wojną woźnym w polskiej szkole senackiej - taki wyjazd to
była rejterada. Tym bardziej że Chychła nie krył, iż zamierza wyjechać do, jak się w pokątnej
propagandzie tamtych lat mówiło, kraju „rewizjonistów zachodnioniemieckich”. Chciał więc
Gomułkowskiej Polsce wymierzyć siarczysty policzek.
Chychła na coś takiego się zdecydował i dlatego właśnie nie było mu łatwo. Dostawał regular-
ne odmowy wyjazdu wraz z żoną oraz z dziećmi, z trojgiem chłopaków. Na nic się zdały ko-
lejne odwiedziny białego wojewódzkiego domku. Wziął się więc na sposób. Na kolejnym me-
czu bokserskim z udziałem pięściarzy „jego” klubu, Gedanii, już w roli widza, zjawił
się...boso. Chciał w ten dosadny sposób zademonstrować swoją niezgodę na to, co się z nim
oraz z jego najbliższą rodziną wyrabia. A przy okazji wykazać wobec tłumu widzów, jak bar-
dzo bywa szykanowany, jak bardzo jest zbiedniały, on, mistrz olimpijski sprzed lat.
Demonstracyjnie sprzedał swój złoty olimpijski medal. Prasa aż huczała od oskarżeń na jego
temat. Ale poskutkowało. Otrzymał zgodę na wyjazd. Wydany został Chychle paszport, towar
jakże reglamentowany tamtą porą. Chciano wręcz, by jak najprędzej wyjechał i nie zanieczysz-
czał atmosfery. Był rok 1972. Darek Michalczewski liczył sobie wówczas 4 latka...
Jego ojciec boksował w tej samej hali ZNTK na Przeróbce w barwach Gedanii, na którą
uczęszczał, już w roli widza, Chychła i zapewne był niemym świadkiem tamtego zdarzenia.
Czyż mógł przypuszczać, iż ten osesek w dziecięcym łóżeczku przywożony przez matkę na
kolejne walki swego ojca, będzie miał po latach niemal identyczne, jak Chychła, problemy z
wyjazdem z kraju?
Trzeba przyznać, że historia Zygmunta Chychły w niejednym jest podobna do tej Darkowej. W
obu są liczne zakazy, w obu są próby przełamania rozlicznych tabu. Który sposób na rozbrat z
PRL-em okazał się bardziej skuteczny, nie nam, dziś po latach, mających paszporty w domo-
wych szufladach, sądzić. Cóż możemy wiedzieć o przygnębiającej atmosferze tamtych lat?

Tyle, ile każdy z nas na sobie odczuł. Jeżeli, rzecz jasna, miał to wątpliwe szczęście, by o owe
tysiączne zakazy i nakazy się otrzeć.
A po swoim wyjeździe Chychła zamieszkał w... Hamburgu. Są więc z Michalczewskim ponie-
kąd sąsiadami. Czy chociaż wiedzą o swoim wzajemnym istnieniu? Stosunków żadnych z sobą
nie utrzymują, to rzecz pewna. Darek programowo nie ogląda się za siebie. Taki czas zapewne
w jego życiu dopiero nadejdzie... Chychła ścianą milczenia odciął się od wszelkich związków z
krajem pochodzenia, z krajem, dla którego wywalczył niegdyś tyle medali, z miastem, którego
jest symbolem, choć je od czasu do czasu, w sposób zakamuflowany, odwiedza. Głównie dla
postawienia lampki na grobach obojga swoich rodziców na cmentarzu przy Bramie Oliwskiej z
okazji dnia Wszystkich Świętych. Podobno spotyka się wówczas z przyjacielem z ringu sprzed
lat Zygą Milewskim... Jeden z synów Chychły, bodaj Joachim, jest dziś w Hamburgu wcale
wziętym adwokatem.
Tak więc Chychła był historycznie pierwszym bokserskim emigrantem z Gdańska. Nie pierw-
szym Polakiem, boć przecież Stella Walasiewiczówna-Olson wyjechała wiele lat przed nim.
Edmund Dampc, Kaszuba z Wejherowa rodem, przez lata szkoleniowiec stołecznej Legii, po-
dobnie jak Chychła i podobnie jak Michalczewski, osiadł za sprawą odnośnych „Papiersche-
inów” - to taki eufemizm oznaczający skorzystanie z rodzinnych, tych wojennych, świadczą-
cych o służbie przodka w Wehrmachcie, papierów - w Berlinie. Ryszard Andruszkiewicz, też z
Gdańska rodem, trenował aż do emerytury zachodnioberlińskich pięściarzy. W miejscowości
Landau mieszka Piotr Gutman. Ten olimpijczyk z Tokio (1964), znakomity przed laty technik -
pamiętne były jego walki z Jarosławem Kuleszą i z wicemistrzem olimpijskim Jerzym Adam-
skim - rodowity Ślązak, podobnie jak tamci, skorzystał z, pisanych z niemiecka, dokumentów
rodzinnych.
Liczna jest śląska kolonia bokserska w Niemczech. Andrzej Siodła mieszka w Wuppertalu.
Mistrz Polski wagi papierowej oraz muszej Bogdan Maczuga, a także Wiesław Dyla, zamiesz-
kują w niedużym Ahlen. Mniej znani z krajowych ringów Manfred Klobuca (Kłobuca) i Karol
Czempik w Duisburgu. Niezwykły olbrzym, który niczym burza przeszedł przez krajowe ringi
- Klaudiusz Waldyra - również wybrał emigrancki chleb. W Niemczech znalazł się, już na
emeryturze - ta niemiecka dużo lepsza od polskiej - ekstrener kadry polskich oraz meksykań-
skich pięściarzy Henryk Nowara. Popularny na Śląsku „Hajna” walczył niegdyś z samym An-
tonim Kolczyńskim, z Czechem Tormą, ze znakomitym Węgrem Laszlo Pappem. W Niem-
czech mieszkają nadto Józef Drysz oraz tercet rudowłosych braci Kuczmierzów - Hubert
(Helmut), Ginter oraz Zygfryd. Najsławniejszy z tego tria był jednak Helmut. Po latach został
zaproszony na jubileusz śląskiego OZB do Zabrza. Przyjechał, a jakże, był fetowany, spotkał
się z wieloma przyjaciółmi z ringu.
Było trzech bokserskich braci Kosedowskich z kociewskiego Pelplina rodem. Tak się składa,
że dwóch z nich - Leszek, brązowy medalista igrzysk w Montrealu (1976) oraz Dariusz miesz-
kają dziś w Niemczech. Historia tego drugiego ma wiele wspólnego z eksodusem za Odrę Da-
riusza Michalczewskiego...
Istnieją dwie wersje, uznane za oficjalne, momentu „zerwania się” obu pięściarzy spod kurateli
polskich działaczy i szkoleniowców. Według pierwszej, stało się to podczas obozu kadry pol-
skich bokserów w Karlsruhe. Według drugiej, doszło do tego po meczu międzypaństwowym
Polska-Niemcy w... Halle. Która z nich jest prawdziwa? Jedno jest pewne. Na decyzję tego
rodzaju zdecydowali się obaj Darkowie wspólnie. Kto komu jako pierwszy ją podrzucił? A
może razem na to wpadli? Darek Kosedowski miał w niemieckim zapleczu brata Leszka, który
wcześniej podjął decyzję o wyjeździe i jakoś, nie za mocno, był nad Renem zaaklimatyzowa-
ny. Darek Michalczewski też miał w tym kraju członków swojej rodziny.

Obaj jednak do pewnego stopnia zdawali sobie sprawę z faktu, że łatwo im, przynajmniej z
początku, w nowym kraju ich osiedlenia nie będzie. Wolno mniemać, że gdyby orientowali się
w pełni, co tam na nich czeka - raczej nie czeka wcale - być może w ogóle by jej nie podjęli.
Nad Wisłą z miejsca zostali zdyskwalifikowani. Do tej decyzji łacnie przyłączyła się IABA,
dokładając od siebie karę ponadpółrocznej bezwzględnej dyskwalifikacji.
A zatem zarobkowanie na ringu, w jakimkolwiek niemieckim klubie, z miejsca odpadło. Mu-
sieli rozejrzeć się za jakąkolwiek zarobkową pracą. A i z tą, zwłaszcza „na czarno”, w kraju tak
bardzo legalistycznym jak Niemcy łatwo nie było. Nie mieli z sobą żadnych stosownych papie-
rów; w Gdańsku dopiero trwały gorączkowe poszukiwania w szufladach dziadka Baranow-
skiego właściwych glejtów, dających szansę na zmianę obywatelstwa.
Sytuacja obu młodych, zaledwie 19-letnich, ludzi była zatem więcej niż dramatyczna. Michal-
czewskiego dużo gorsza, gdyż na dokładkę był obciążony świeżo poślubioną żoną oraz, mają-
cym zaledwie roczek, Michałem, przyszłym Michaelem...
Sam tak o tym, jakże dramatycznym, okresie swego życia opowiada:
„Kiedy decydowałem się na pozostanie w Niemczech, nie miałem żadnego planu rezerwowego
na wypadek, gdyby z boksem coś nie wypaliło. Na początek nadeszła oferta pracy na lotnisku.
Robota dobrze płatna, w dodatku na lata całe. Gwarantująca również niezłą emeryturę. Chciało
mi się śmiać do łez, do rozpuku. To aż tak kiepsko wyglądam, że powinienem już myśleć o
emeryturze? Żyć trzeba teraz, uznałem i... odmówiłem”.
Żona Dorota była zapewne siłą sprawczą tej heroicznej, cokolwiek by o niej mówić, eskapady.
De domo Skwarczyńska, koleżanka, na równi, z przydomowego podwórka, jak i, dużo później,
ze szkoły zawodowej oraz z technikum przy placu Komorowskiego w Gdańsku. Zawsze od
Darka, jak to kobieta, życiowo bardziej zapobiegliwa, gdy już - po rocznej rozłące na innych
życiowych partnerów; rodzice Doroty przychylali się do syna trenera piłkarzy gdańskiej Lechii
Józefa Gładysza - ponownie się z sobą zeszli, nawet na krok nie odstępowali od siebie. Doko-
nali oboje zgodnego życiowego wyboru, ukonkretnionego rychłą ciążą Doroty.
- Teraz z kolei namawia mnie na wyjazd na stałe do USA - nie ukrywa Darek planów swojej
małżonki.
To Dorota stała zatem w stopniu największym za decyzją o ich wspólnym wyjeździe na stałe
do Niemiec. Ona jest siłą sprawczą tego ich małżeństwa. Jego siłą napędową. Choć cała reszta,
sfera ambicji sportowych, a także biznesowych, dawno już pozostaje poza możliwościami jej
oddziaływania. I na tym zda się polegać jej swoisty, cichy dramat. Niektóre życiowe nitki jak
gdyby wymknęły jej się z rąk. Wokół Darka jest bowiem jego menedżer, wspierający go przy
różnych okazjach poradami jego promotor w osobie Andrzeja Grajewskiego, współwłaściciela
piłkarzy łódzkiego Widzewa, udziałowca Lecha Poznań, niegdyś menedżera mistrza świata
formuły I Fina Keke Rosberga. Ma Darek wkół siebie grono swoich niemieckich - a i polskich
także - przyjaciół. I to, co bodaj najważniejsze: stale nasila się Darkowa tęsknota za krajem.
„Wiem, że swoją sportową karierę zakończę w Polsce” - lubi Darek powtarzać w rozmaitych
prasowych enuncjacjach. Zapewne tak się nie stanie. Ale faktem jest, iż coraz więcej życio-
wych dróg Michalczewskiego biegnie ku Polsce. Już nie tylko ku Gdańskowi, choć do miasta
nad Motławą wiedzie ich najwięcej, ale i ku Warszawie, ku Elblągowi, ku Koszalinowi, ku
Szczecinowi. Niewykluczone, że w Warszawie wyląduje kiedyś - może już wkrótce? - w spo-
sób ostateczny i nieodwołalny...
„Ten pierwszy okres pobytu w Niemczech był dla mnie prawdziwym koszmarem” - wracał
Darek wspomnieniem w rozmowie z... Marianem Boratyńskim na łamach „Głosu Pomorza”. –
„W Słupsku miałem mieszkanie, samochód oraz pieniądze. Wszyscy o mnie dbali, a w RFN
zostałem pozostawiony sam sobie i nie umiałem sobie z tym poradzić. Kiedy przyjechała Do-
rota z Michałem, nie zawsze mieliśmy co jeść. Wpadłem w złe towarzystwo, byłem blisko dna.

Uratowała mnie rodzina. Nie mam żadnego zawodu [nieprawda: zawód wyuczony Darka to
stolarz-tapicer, tyle, że go nigdy nie wykonywał - R.C.], potrafię tylko boksować. Trenować
zacząłem w... domu. Waliłem w ściany i w poduszki, dużo biegałem. Z każdym dniem byłem
lepszy, wróciła wola walki. W Leverkusen zgłosiłem się do klubu o nazwie Bayer. Dwie
pierwsze walki przegrałem, ale wiedziałem, że z każdą następną będzie lepiej. Zacząłem wy-
grywać”.
Wciąż był amatorem, w dodatku z woli międzynarodowej federacji bokserskiej - trudno jej o
tym zapomnieć, skoro sekowała w ten sposób przyszłego zawodowego mistrza świata - przez
wiele miesięcy był zdyskwalifikowany.
Liga, ta niemiecka, również była amatorska. Tyle że z niej, jak się miało okazać, droga ku za-
wodowstwu wiedzie o wiele krótsza niż z ligi polskiej. Kraj nad Renem, Menem oraz Łabą
posiadał już wówczas, obok amatorskiego, znakomity, na wysokim poziomie organizacyjnym
boks zawodowy. W dodatku kraj ten, już wkrótce, miał przeżyć euforię połączenia się, obale-
nia Muru Berlińskiego. Dla Darka, zwierzęcia przecież nie politycznego, tylko sportowego,
sprawy zewnętrzne miały znaczenie o tyle tylko, o ile w jakimś stopniu dotyczyły jego, z re-
guły materialnej, sytuacji. Innymi się nie kłopotał.
Dla barw Niemiec, jako pięściarz reprezentujący, już wkrótce za jego także sprawą, czołowy
klub Bundesligi Bayer Leverkusen, wywalczył w roku 1991 tytuł mistrza Europy. Goeteborg
miał się dla tego eksgdańszczanina stać swoistą trampoliną. Odskocznią w całkiem inne aniżeli
dotąd, sportowe oraz, w ślad za tym, życiowe rewiry.
- Dopisało mi szczęście - stwierdzi Darek po latach. - Zainteresował się mną Klaus-Peter Kohl.
Wówczas początkujący działacz boksu amatorskiego, potem, za moją sprawą, także zawodo-
wego, wielki entuzjasta tego sportu. Przede wszystkim, taki z ambicjami, biznesmen. Posia-
dacz sieci 100 restauracji, raptem całkiem na serio zainteresował się branżą boksu profesjonal-
nego. Człowiek mądry, bogaty, kochający boks, przedstawił mi na piśmie ofertę, którą z miej-
sca przyjąłem.
A był już wtedy po otwartym konflikcie z działaczami Bayeru Leverkusen. Zażądał od nich,
przecież nie zawrotnej, sumy pieniędzy, której ci za nic nie chcieli mu wypłacić. Stało się więc
podobnie, wręcz identycznie, jak niegdyś w gdańskim Stoczniowcu, gdzie za dużą dla tamtej-
szych działaczy była suma 200 tysięcy złotych. Pieniądze, jako siła sprawcza ludzkich karier.
Temat na oddzielne opowiadanie. W przypadku Darka zawsze miały niebagatelne znaczenie.
Wielokrotnie stymulowały jego kolejne poczynania.
Trafił pod kuratelę eksenerdowca, Fritza Sdunka. Został szkoleniowcem w rodzącej się na-
prędce stajni Herr Kohla. Właśnie powstawała struktura o nazwie „Universum Box-
Promotion” należąca do Herr Kohla. Michalczewski był tej, już wkrótce instytucji, pierwszym,
jakże cennym, miało się okazać, nabytkiem.
- Później Kohl, specjalnie dla mnie- twierdzi Darek i chyba tak naprawdę było - sprowadził do
Hamburga z USA Chucka Talhamiego.
Chuck Talhami... Został przez Kohla zaangażowany, gdyż miał w swoim szkoleniowym życio-
rysie wychowanie falangi aż 12 mistrzów świata!
Gdy już razem popracowali, Chuck także i „Tygrysa” doprowadził do tytułu mistrza świata. W
taki oto sposób wyraził się on - a było to na kilka miesięcy przed walką o tytuł z Leonzerem
Barberem - o Darku publicznie...
„Michalczewski jest w ringu typem boksera myślącego, potrafiącego szukać swojej szansy,
zmieniającego rytm walki. Sekundowałem 12 mistrzom świata, możliwe, że wkrótce będę se-
kundował trzynastemu...”.

Tak się zresztą stało. Jednak na początku owego Darkowego pójścia za swą szczęśliwą gwiaz-
dą, było mnóstwo łez, potu, rozgoryczeń, chwile zwątpień. Lecz także momenty szczególnej
fortuny, łaski losu, przychylności bokserskiego nieba...

Będę mistrzem świata

W klubie Bayer Leverkusen Darek zadomowił się na dobre. Był mocnym punktem tego klubu
Bundesligi. Choć dwie pierwsze walki, w tym z dobrym Rumunem Valentinem Szilagyi, Da-
rek przegrał. Potem się odnalazł, z czasem stając się wręcz jego czołową gwiazdą. Gdy zaczął
w nim boksować, miał zaledwie 20 lat. Na laury młodzieżowe jest już wtedy zbyt późno -
przypadły zresztą w całości na okres „polski” jego kariery - na te seniorskie jakby trochę za
wcześnie.
- Mogłem startować w mistrzostwach świata, mogłem wystąpić w igrzyskach olimpijskich w
Seulu - wyznał w wiele lat później. - Niezbyt mnie te amatorskie zaszczyty pociągały. Pragną-
łem już wtedy czegoś całkiem innego. Zasadniczej odmiany w moim życiu sportowym. Cią-
żyłem, co tu kryć, ku ringowi zawodowemu.
Jeszcze zdołano go nakłonić, już w barwach kraju swego osiedlenia, Niemiec, do występu w
mistrzostwach Europy w Goeteborgu, które odbyły się w dniach 7-12 maja 1991 r. Najpierw
jednak musiał, niejako po drodze, w eliminacjach wewnątrzniemieckich pokonać - i to aż dwa
razy - eksenerdowca Torstena Maya.
Już w stolicy Danii zmiatał z ringu kolejnych rywali. A na koniec, po zwycięskiej walce fina-
łowej - jednogłośnie na punkty nad Holendrem Peterem Zwezerijnenem - zagrano mu hymn...
Niemiec.
Polacy w tych mistrzostwach wypadli bardzo przeciętnie. Przywieźli z nich dwa medale brą-
zowe - Jana Dydaka, zresztą do niedawna kolegi z tej samej, co i Michalczewski drużyny:
Czarnych Słupsk oraz Roberta Budy. Specjalny wysłannik „Przeglądu Sportowego” red. Jan
Wojdyga słowem się w komentarzu po tym turnieju nie zająknął na temat eksgdańszczanina.
„Tak więc - napisał - w powojennej historii mistrzostw Europy po raz czwarty zabrakło w fi-
nałach tej imprezy Polaków. [O polskim paszporcie Michalczewskiego zamilczał]. Poprzednio
miało to miejsce w Dublinie (47), Bukareszcie (69), Budapeszcie (85)”.
Tamtą porą Dariusz Michalczewski nie znał języka kraju swego osiedlenia, który reprezento-
wał w turnieju rangi mistrzowskiej. Czynił jednak i w tym względzie szybkie postępy. Był
młodzieńcem inteligentnym. Ucho miewał czułe na różnorodne knajackie żargony. Czemuż by
nie miał sobie poradzić z językiem - no może nie od razu Goethego i Heinego - ale, powiedz-
my, zdecydowanej większości mieszkańców jego rodzinnego Gdańska sprzed 1945 roku.
Powrót z Goeteborga oznaczał w przypadku Michalczewskiego niemal natychmiastowy kon-
flikt z władzami jego nowego klubu. Z Darkiem zawsze tak bywało. Gdy nadchodził wyrazisty
sukces, z miejsca, co w pełni zrozumiałe, obrastał w piórka, windował swoje finansowe aspira-
cje wobec osób promujących go sportowo. Zgłosił swe całkiem nowe żądania w niemieckim
klubie. I właśnie wtedy doszło do otwartego konfliktu na linii Michalczewski-prezes klubu.
Ten ostatni pamiętał Darka sprzed trzech lat, zbiedzonego, bez znajomości języka, obarczone-
go rodziną, ledwo wiążącego koniec z końcem. Darek natomiast widział już siebie całkiem
inaczej. Jako, być może wkrótce, bokserskiego championa.
I właśnie wówczas pojawił się w jego orbicie Klaus-Peter Kohl. Mężczyzna elegancki, reno-
mowany biznesmen z Hamburga, z widoczną gołym okiem słabością do sportu. A do boksu w

szczególności. Darek wydawał mu się kimś wręcz wymarzonym dla realizacji jego - konkrety-
zował rzecz z dnia na dzień - menedżerskich pragnień i zamierzeń.
Ze spotkania tych dwóch ludzi - a także z Peterem Hanrathsem, człowiekiem, który już
uprzednio wspierał Darka finansowo - miało już wkrótce tak wiele dobrego wyniknąć dla bok-
su europejskiego i światowego. A także dla powstania nowego impulsu, na równi, w kraju, z
którego Darek się wywiódł, jaki i - zapewne w większym stopniu - dla kraju jego osiedlenia.
Peter Hanraths... „On mnie znalazł w Niemczech - przyznał Darek w swoim «Alfabecie» - dał
mi samochód i pieniądze, ułatwił życie na początku pobytu w tym kraju. Poznaliśmy się jesz-
cze w Polsce [stał za „wywianiem” Darka z kraju? - R.C.], gdy zostałem amatorskim mistrzem
Europy - zadzwonił, zaproponował przejście na zawodowstwo do powstałej w hamburskiej
dzielnicy Farmsen «stajni» Klausa-Petera Kohla”.
Na ringu niemieckim królował wtedy w sposób niepodlegający dyskusji, wywodzący się z
boksu dawnej NRD Henry Maske. Liczyli się nadto Marcus Bott oraz Torsten May. Tego dru-
giego już jednak po dwakroć zmiótł z ringu, czym rychło otworzyl sobie drogę do niemieckiej
części swojej kariery przyszły „Tygrys”...
„Dzięki Maskemu - napisał w swoim «Afabecie» - i ja jestem na topie. Maske niesamowicie
spopularyzował w Niemczech boks zawodowy. Idol, sportowiec numer jeden w tym kraju.
Wcześniej amatorski mistrz świata, a także mistrz olimpijski. Trzeba by też uznać, że w byłej
NRD wszyscy sportowcy «jechali» na koksie, tylko jeden Maske był czysty. Można go poko-
nać, ale trzeba na nim «siedzieć» od początku”.
- Kiedy stawiałem pierwsze kroki w niemieckim boksie amatorskim - wspominał Darek po
latach - było mi znacznie trudniej niż w Polsce. Moi nowi opiekunowie zawsze podkreślali, że
jestem typowym przykładem dobrej polskiej szkoły boksu, opartej na skutecznym lewym pro-
stym i dobrej technice, co wystarczało na wygrywanie amatorskich pojedynków. Kiedy jednak
przyszło mi stanąć do walk zawodowych, okazało się, że trzeba ten repertuar koniecznie
wzbogacić. Profesjonał musi umieć bić seriami, zmieniać tempo oraz dystans. Ponadto, co
chyba najważniejsze, musi umieć pracować tułowiem, stosować balans, który stanowi podsta-
wę umiejętności obronnych. Pracowałem nad tym balansem solidnie i stale go doskonalę. Sta-
ram się także wykorzystać moje warunki fizyczne. Trenerzy zawodowego boksu są zdania, że
o klasie pięściarza świadczą, w pierwszej kolejności, praca tułowia oraz nóg. Ręce stawiają na
ostatnim miejscu, jako kończące całą robotę.
Czy więc można powiedzieć, że w momencie swego pierwszego wyjścia na ring zawodowy
Michalczewski był już pięściarzem kompletnym? Na pewno nie. Był już jednak pięściarzem na
tyle ukształtowanym, na tyle już, mimo arcymłodego wieku - liczył wówczas 23 lata - dojrza-
łym, że mógł, przy odrobinie mołojeckiej fantazji stanąć przed kolejnym, tym najpoważniej-
szym w całej swojej dotychczasowej karierze, wyzwaniem.
14 sierpnia 1991 roku. Tego dnia Dariusz Michalczewski podpisał kontrakt z grupą „Univer-
sum Box-Promotion”. W kontrakcie nie było wprawdzie punktu mowiącego o konieczności
natychmiastowych przenosin Darka wraz z całą rodziną - żoną Dorotą oraz synkiem Micha-
elem - z Leverkusen do Hamburga. Wciąż dojeżdżał na treningi oraz na kolejne swoje walki z
tego miasta Nadrenii-Westfalii do portowego Hamburga.
Już na 18 września tego roku Klaus-Peter Kohl zakontraktował Darkowi jego debiutancką na
ringu zawodowym walkę. Jego przeciwnikiem w, już teraz „rodzinnym”, Hamburgu był czar-
noskóry Frederik Poder. Nieduża salka na 500 widzów. Walka pomyślana na 4 rundy, zakoń-
czyła się już w drugiej przez nokaut. Pierwszy krok ku zawodowej karierze został więc przez
Darka zrobiony.

W ringu przy tej walce towarzyszył Darkowi jego wuj Józef Baranowski. Był jego pierwszym
zawodowym sekundantem. Darek ściągnął go w ślad za sobą do Niemiec. Uczynił zeń swego
trenera. Na razie pracowało im się w gdańskim duecie dość zgodnie...
Drugim rywalem Michalczewskiego był Czech Peter Cenki. W tej samej, co i poprzednio, ma-
łej hamburskiej salce trzon widowni stanowili Polacy. Nic więc dziwnego, iż czując się niczym
u siebie, niesiony dopingiem rodaków, zwyciężył swego przeciwnika przez nokaut w 2. run-
dzie.
Węgier Zoltan Habda. Ta walka odbyła się w Akwizgranie (Aachen). (Po latach nagrodą tego
miasta został zaszczycony polski minister spraw zagranicznych Bronisław Geremek. W swojej
ratuszowej balkonowej laudacji przed tłumem mieszkańców Aachen polski minister zakrzyk-
nął, naśladując Johna Kennedy`ego i jego sławne: „Ich bin ein Berliner” - „Ich bin ein Aache-
ner!”).
Realia tej walki, były podobne do tych uprzednich. Mała, słabo klimatyzowana, salka na 3 ty-
siące widzów. W jej wnętrzu, niemal bez wyjątku, sami Polacy. Byli jednak w stanie zapełnić
ją zaledwie w połowie. Premia za zwycięski - przez nokaut w drugim starciu - pojedynek też
wynosiła zaledwie kilkaset marek. Tyle że Darek był już wtedy na pełnym utrzymaniu swego
menedżera. On opłacał wynajem hali na treningi oraz kolejne walki. A także jego trenera ro-
dem z Polski. Zapewnił im na miejscu w Hamburgu mieszkanie.
Francuz Yves Monsieur był kolejnym przeciwnikiem Darka. 28 stycznia 1992 roku na ringu w
Hamburgu Polak z, już wtedy, niemieckim paszportem wygrał walkę zakontraktowaną na 6
rund przez nokaut w 4. starciu. Skopiował ten wyczyn w pojedynku z Seanem Mannionem w
niecały miesiąc później.
Zbliżała się szósta walka w karierze Michalczewskiego na ringu zawodowym. O tyle istotna,
że ostatnia, w której jego sekundantem był Józef Baranowski. Robert Johnson nie okazał się
przeciwnikiem zbyt wymagającym. Darek zwyciężył na ringu w Düsseldorfie przez nokaut w
2. rundzie.
Tuż po tej walce doszło do rozwodu dwóch sobie od dawna bardzo bliskich ludzi - Darkowego
wujka z siostrzeńcem. Wujek odjechał do Monheim z piskiem opon swego niemieckiego auta.
Wiele czasu musiało minąć, aby ponownie doszło do ocieplenia stosunków obu, tak wiele so-
bie zawdzięczających, ludzi...
Kohl miał już dla Darka nowego coacha. Był nim trener sławnego Angela Dundee, który dwa-
naście razy w sposób udany pod jego kierunkiem bronił tytułu mistrza świata, Amerykanin
Chuck Talhami. W roli jego asystenta miał odtąd wystąpić, do niedawna enerdowiec, Fritz
Sdunek.
W Dinslaken, już pod wodzą duetu Talhami-Sdunek - 22 czerwca 1992 roku Michalczewski
nokautuje w 2. rundzie Davida Wrighta. Do kolejnej walki Darka miało dojść w... Portugalii.
Ring ustawiono na stadionie. Była pełnia portugalskiego lata. 27 czerwca w pojedynku z bia-
łym Amerykaninem Charlesem Bustinem z urodzenia gdańszczanin Dariusz Michalczewski
trafił swego przeciwnika w 4. rundzie na dół i ... było już po walce.
Powrót do Aachen zakończył się, 28 sierpnia tegoż roku, wygraną przez nokaut nad Sylwe-
strem White’em w piątym starciu. W Hamburgu w miesiąc później wygrywa z Amerykaninem
Steve’em McCarthym przez nokaut w 3. starciu. Na ringu w Kolonii (Köln) nokautuje w 2.
starciu Cecila Simmsa. W Lubece czyni identycznie z Keithe’em Williamsem.
Menedżer Michalczewskiego może już, po serii zwycięskich i to w tak efektownym stylu, bo
przez nokaut, walk pozwolić sobie na zakontraktowanie kolejnego pojedynku z rywalem dużo
bardziej wymagającym i to na całych 8 rund.
Mike Peak. Rywal szeroki w ramionach, płaski w klatce. Dysponował potężnym uderzeniem.
Darek wyznał po swojej zwycięskiej na punkty w 8 starciach walce, że chwilami po ciosach

rywala miał wrażenie, jakby go koń kopał. Na halę w Hamburgu, po raz pierwszy, przyszło
sporo ludzi - blisko 3 tysiące osób. Było to 12 sierpnia 1992 roku.
Rok 1993 rozpoczął Darek od zwycięstwa na ringu w Akwizgranie nad Wiliem McDonaldem
przez nokaut w 2. rundzie. Ciężka była jego walka z Arabem Alim Saidim. W Hamburgu zdo-
łał jednak w efektownym stylu znokautować go w 10. rundzie. Michalczewski zwyciężył ko-
lejno: W Hamburgu Pata Alleya (nokaut w 4. rundzie), w Akwizgranie-Aachen Irlandczyka
Noela Magee (nokaut w 8. rundzie). Ta wygrana dała „Tygrysowi” tytuł interkontynentalnego
mistrza świata w wersji IBF. Potem pokonał kolejno: Hiszpana Juana Barreoro w Hamburgu
(nokaut w 5. starciu). Po raz kolejny w Aachen zwyciężył Afrykańczyka Mwehu Beya (na
punkty po 12 rundach). Po dwakroć w Hamburgu, najpierw Włocha Sergio Meraniego (nokaut
w 9. starciu) i - na inaugurację występów w roku 1994, Davida Veddera (nokaut już w 1. run-
dzie). Walki 22 i 23 w zawodowej karierze „Tigera”, poprzedzające tę najważniejszą w karie-
rze, o tytuł zawodowego mistrza świata w wersji WBO (World Boxing Organization), również
zakończyły się wygranymi przez nokaut. Nad Davidem Davisem w Halle w 7. rundzie oraz nad
Melvinem Wynnem w Aachen w 2. rundzie.
Przez wszystkie ostatnie miesiące Klaus-Peter Kohl czynił wiele na drodze dyplomatycznej,
aby doprowadzić Darka do walki o tytuł mistrza świata. Dobrze wiedział, że wszystko, co było
dotąd - kolejne pojedynki, najpierw o tytuł interkontynentalny, potem w jego obronie - to zale-
dwie uwertura przed najważniejszą walką, właśnie o tytuł najlepszego w świecie w wadze pół-
ciężkiej. Taka walka, prócz zgody organizacji, musiała mieć zapewnione warunki organizacyj-
ne, odpowiednie pieniądze, należało sfinalizować podpisanie kontraktu na wyłączne prawa do
transmisji telewizyjnej. Komercyjna niemiecka stacja „Premiere” była tą, która nabyła wszel-
kie w tym względzie upoważnienia. Wszystko zdawało się być już zapięte na ostatni guzik...
„To nieprawda - zapewniał promotor Darka w jednym z prasowych wywiadów - że mam kło-
poty z zakontraktowaniem Darkowi walki o tytuł mistrza świata. Nie mogę obiecać, czy stanie
się to za tydzień, czy za miesiąc, ale stanie się to w tym roku. Ponad 20 lat działam w boksie,
najpierw amatorskim, obecnie zawodowym. Kiedyś była to moja pasja, teraz jest to mój biz-
nes. «Tygrys» wykona w końcu ten ostatni skok. Darek już jest gotów do walki o tytuł mistrza
świata”.
Krótko po swoim - zwycięskim na punkty w 12 rundach - pojedynku z czarnoskórym Amery-
kaninem Leonzerem Barberem w „Alfabecie” tak o swoim przeciwniku w walce o tytuł mi-
strza świata napisał: „Niewątpliwie najlepszy ze wszystkich moich dotychczasowych rywali.
Znakomity bokser, który, jak myślę, będzie jeszcze mistrzem świata w kategorii cruiser lub
nawet ciężkiej. Sparował z Michaelem Moorerem i nie był gorszy. Wielki sportowiec, profe-
sjonalista w każdym calu. Podczas konferencji prasowej przed i po walce nie opowiadał głu-
pot; był konkretny i autentyczny. Oczywiście, zwycięstwo nad Barberem - to wspaniały zwrot
w mojej karierze, najpiękniejszy moment w sportowym życiu”.
- Jestem przekonany - mówił jeszcze przed tą najważniejszą dla siebie walką w karierze Mi-
chalczewski - że jeżeli nie wygram przez nokaut, to na pewno zwyciężę na punkty. Ameryka-
nin, jeżeli chce myśleć o obronie tytułu mistrza świata, musi mnie znokautować najpóźniej do
7. rundy. Później bowiem, jak wiem, traci siły i nie jest już tak groźny.
Oficjalna waga odbyła się w hotelu „Dorint” w Hamburgu. 28-letni Murzyn z Detroit był bar-
dzo pewny siebie. W końcu przeleciał kawał świata do jakiejś tam Europy, nie po to, aby stra-
cić koronę mistrza świata.
Był 10 września 1994 roku. W ringu Darek w sposób perfekcyjny zrealizował plan taktyczny
ułożony wcześniej ze swymi trenerami. Lewy prosty bił w stylu największych mistrzów.
„Frankfurter Allgemeine Zeitung” zauważyła po zwycięskiej walce Darka, że ten cios, to znak
firmowy polskiej szkoły boksu. Ogromne zdjęcia po walce w „Bildzie” oraz w „Morgen Post”.

Widzów oczarował styl jego boksowania. Ogromna determinacja, wola walki. Świetne było
tego dnia przygotowanie Darka do walki.
Żona Dorota oglądała tę walkę. Darek wzruszony wypowiedział w ringu te słowa pod jej adre-
sem: „Dora, ich liebe Dich”. Bilety na walkę były w cenie 1000 marek. Jeszcze przed tą walką
dyktator mody nad Renem Otto Kern podpisał z Darkiem kontrakt na pół miliona marek. Na
walkę z Barberem Kern przybył w towarzystwie przyjaciółki Sarah Reismann wraz z grupą
prześlicznych modelek, prezentujących stroje z najnowszej kolekcji swego bossa. Byli obecni
piłkarze HSV - może liczyli, iż Darek przerzuci swoje sympatie piłkarskie z St. Pauli na Ham-
burger Sportverein? - obecni na walce byli nadto wybitni pięściarze. Takie asy, jak: Frank Li-
les, wówczas aktualny mistrz świata w wadze średniej WBA, James „Bonecrusher” Smith
(człowiek, który wytrzymał 12 rund z Tysonem), Rene Weller, Graciano Rocchigiani, jego brat
Ralf, równocześnie komentator tej walki dla stacji „Premiere”. Antypatia, jaką żywił „Rocky”
dla „Tygrysa” po tej walce jeszcze się pogłębiła. Stwierdził on po jej zwycięskim dla Darka
zakończeniu, że wygrana należała się... Barberowi.
Na walce Darka był też obecny, specjalnie przez niego zaproszony, jego pierwszy trener w
karierze - Ryszard Broniś. Byli jego kumple z Przymorza. Była matka z ojczymem Darka. Był
nadto obecny dziadek Edward Baranowski. A także jego największy przyjaciel, najwierniejszy
kibic oraz doradca, rodzony brat Tomek.
Przed walką z Barberem Joe Flemming odśpiewała hymn narodowy... Niemiec. Aż trzy tysiące
„tygrysich” chorągiewek rozdano na widowni przed tą walką.
Spotkali się „Tygrys” z „Lwem”. Barber tytuł wywalczył w maju 1991 roku i cztery razy sku-
tecznie stawał w jego obronie. Telewizja Polska, choć poślizgiem, ale jednak pokazała tę wal-
kę. Barber był wyższy od Darka o 7 centymetrów (Michalczewski 185 cm, Barber 192 cm).
Pierwsze dwie rundy były remisowe. 3. i 4. starcie korzystne dla Barbera, który parę razy cel-
nie trafił Darka lewym prostym i prawym hakiem. 5. i 6. runda, na skutek przyspieszonych
akcji Michalczewskiego i ulokowania kilku lewych sierpowych na głowie mistrza, lekko dla
Michalczewskiego. Runda 7. znów dla Barbera. Po kilku klinczach Darka, sędzia - Raul Caiz,
Meksykanin zamieszkały na stałe w USA - dał Darkowi ostrzeżenie. Od 8. starcia zarysowała
się przewaga techniczna „Tygrysa”. Na najwyższym obustronnie poziomie stało 9. starcie.
Właśnie ostatnie rundy zdecydowały o końcowym sukcesie „challengera”. W 12. starciu Ame-
rykanin zainkasował ostrzeżenie za zbyt niskie uderzenie. Sędziowie punktowali jednogłośnie
dla Michalczewskiego - 116-111. Z jednym wyjątkiem arbitra, który przyznał zbyt wysoką
wygraną Polakowi z niemieckim paszportem, bo 117-109.
Za tę zwycięską walkę o tytuł mistrza świata „Tiger” otrzymał 100 tysięcy marek, Leonzer
Barber aż 600 tysięcy. Takie są jednak reguły boksu zawodowego, że w pierwszym rzędzie
premiuje on obrońcę tytułu. „Challenger”, niechby nawet zwycięski, ma jeszcze czas. I to jest
chyba w pełni sprawiedliwe. Tyle że na tych, płaconych oficjalnie, pieniądzach, rzecz się by-
najmniej nie skończyła. Dopiero teraz szeroką strugą zaczęły spływać na ręce Darka kontrakty
reklamowe.
Krótko po walce wybrał się on na wypoczynek na Lazurowe Wybrzeże. Na jachcie, należącym
do jego niemieckiego promotora, pływał pomiędzy Niceą i Monako. Krótko potem udał się do
Gdańska na ślub swojej siostry Dagmary. Był świadkiem na tym ślubie. Nie mógł on wypaść w
momencie bardziej dla familii Michalczewskich fortunnym...
Niestrudzony menedżer „Tygrysa” już zakontraktował kolejną walkę. Tym razem z mistrzem
świata w wadze junior ciężkiej Argentyńczykiem Nestorem Giovanninim.
„Pobił dwukrotnie Botta - wyznał Darek w swoim «Afabecie». - Mnie też dał się we znaki.
Straszny łobuz w ringu. Jak nie pięścią walił, to łokciem, aby do przodu. Jednak na koniec

udało mi się go ukarać, a tym samym jestem pierwszym niemieckim bokserem, który został
mistrzem świata w dwóch kategoriach”.
17 grudnia 1994 roku odbyła się ta walka z, chętnie boksującym w Europie, mistrzem świata
WBO w kategorii junior ciężkiej 29-letnim Argentyńczykiem Hipolito Alfredo Nestorem
Giovanninim zapowiadająca się niezwykle wręcz atrakcyjnie...
Była niezwykle zacięta, momentami krwawa. Zakończyła się jednak bezdyskusyjnym zwycię-
stwem, szybującego coraz wyżej, „Tigera”. Sędziowie punktowali jednogłośnie dla „Tygrysa”.
Dwóch arbitrów 117-109, trzech 116-111. Podwójny prawy prosty i lewy prosty, poparte
ogromną szybkością, utorowały Darkowi drogę do wywalczenia, już drugiego w jego karierze,
tytułu mistrza świata.
„Tygrys na tronie!”, „Gdański tygrys”, „Tygrys pożarł lwa”, zachwycały się nazajutrz w tytu-
łach swoich relacji z tej walki niemieckie gazety.
„Drugi pas na Tygrysie”, w nieco mniej histerycznym tonie pisała w tytule prasa polska.
„Na początku był grad promieni laserowych, które miały stworzyć klimat w hamburskiej Al-
tersdorfer Sporthalle. Potem był grad ciosów” - pisała „Gazeta Wyborcza”.
Zakłady przed tą walką przyjmowano ostrożnie 13:10 dla Michalczewskiego i 29:10 dla Ar-
gentyńczyka, przezywanego przez jego zwolenników „Bykiem”.
„Byk” chodził po hotelu „Intercontinental” z toporem w ręce, irytując personel. Naprędce wy-
ciągnięto rozmaite szczegóły z jego biografii. Na przykład to, że w 16. roku życia podczas me-
czu piłki nożnej pobił sędziego i został, jako piłkarz, dożywotnio zdyskwalifikowany.
Na walce miał być obecny Thomas Hearns, 5-krotny mistrz świata, ewentualny rywal „Tygry-
sa” w przyszłości. Nie przybył. Był to sygnał, iż stracił on ochotę na te walkę.
(„Zawsze był moim idolem - zapewniał Darek w swoim «Alfabecie» na temat Hearnsa - podo-
bał mi się jego lewy krzyżowy. Przegrał z Duranem, przegrał z Leonardem, ale to były poje-
dynki, o których do dziś się mówi. Istniała szansa byśmy razem zaboksowali, lecz Hearns star-
cił na to ochotę. Jego gwiazda zgasła”).
Tak już bywa w boksie zawodowym. Że jeden bokser zyskuje kosztem drugiego, który po jego
plecach wspina się na sam szczyt. Pozostaje na nim tak długo, aż kolejna gwiazda go z niego
zdejmie.
Gwiazda Darka świeciła wciąż jaśniejszym blaskiem. Manfred Kalz, przed laty świetny pił-
karz, był obecny na tej walce. Max Schmeling, człowiek, który pokonał w ringu legendarnego
Joe Louisa, również świadkował tej walce, tyle że przed telewizorem. Miał już niemal 90 lat...
Giovannini jest typem boksera, który musi w ringu swoją wygraną wyboksować. Zadać mnó-
stwo ciosów, które w końcowym efekcie złożą się na jego wygraną. Michalczewski nie dał mu
na to szans. Powalił go na matę w 10. rundzie. „Byk” odkrył się na moment przy próbie wy-
prowadzenia ciosu z prawej ręki. Michalczewski uchylil się i uderzył z lewej. Argentyńczyk
padł na ring, jak ścięte drzewo.
„Jeżeli Giovannini zechce rewanżu z moim podopiecznym - zauważył po walce Klaus-Peter
Kohl - musi najpierw potwierdzić, że sobie na to zasłużył i stoczyć wpierw pojedynek z... Bar-
berem”.
Wkrótce po tej zwycięskiej dla Darka, już 25 w karierze zawodowej walce - drugiej w glorii
mistrza świata, tym razem w wadze cruiser półciężkiej WBO - nadszedł czas na serię pojedyn-
ków w obronie tytułu WBO. Na równi potwierdzające renomę nowo kreowanego mistrza
świata, jak też czyniące z firmy, ze stajni pięściarskiej „Universum Box-Promotion” niemalże
instytucję. Nie ma potrzeby dodawać, jak dobrze, za sprawą kolejnych zwycięstw Darka, do-
brze prosperującą.
Herr Kohl jest zbyt doświadczonym biznesmenem, by nie wiedzieć, że w firmę trzeba inwe-
stować kolejne, coraz większe, pieniądze. I że trzeba ją stale rozbudowywać do rozmiarów

prawdziwie profesjonalnych. Z czasem, już nie tylko o Darka, ale i o innych pięściarzy. Choć-
by o ukraińskich braci Witalija i Władimira Kliczków. O Gruzina Gagika Chaczatriana, o
srebrnego medalistę mistrzostw świata w Australii, jego rodaka, Artura Grigoriana. O najlep-
szego pięściarza mistrzostw świata w Budapeszcie Węgra Istvana Kovacsa.
Pierwsza obrona tytułu mistrza świata w wersji WBO wypadła w Kolonii 11 marca 1995 roku.
Przeciwnikiem Darka był Hiszpan Roberto Dominguez. Organizatorzy tej walki, przeczuwają-
cy zapewne jej rychłe zwieńczenie nokautem, wymyślili wyniesienie „Tygrysa” na ring w...
klatce. Czy to był pomysł fortunny w kontekście osoby mistrza świata? W każdym razie Hisz-
pan tak się z tego powodu rozjuszył, że już w pierwszym starciu, po haku na szczękę, Michal-
czewski był liczony. W rundzie drugiej Hiszpan, zapewne pewny swej rychłej wygranej, ruszył
z impetem na przeciwnika. I właśnie wówczas dosięgnął go desperacki sierpowy obrońcy ty-
tułu. Ten cios krańcowo odmienił losy tej walki. Hiszpan padł na matę dokładnie, jak ustalono,
w 1 minucie 5 sekundzie drugiej rundy i potem długo jeszcze nie był w stanie się podnieść.
Amerykanin Paulo Carlo wytrzymał z „Tygrysem” tylko cztery rundy. Tym razem obyło się
bez klatki dla Tygrysa. Natomiast hamburska Alsterdorfer Sporthalle huczała 20 maja 1995
roku od dźwięków elektrycznych gitar grupy rockowej „Survivor”, która zaśpiewała swój
przebój „Eyes of the Tiger” - „Oczy Tygrysa”. Sama zaś walka z 30-letnim Amerykaninem
była dość jednostronnym widowiskiem. W 4. starciu jankes, który wygrał uprzednio 18 z 20
stoczonych w zawodowym ringu walk, najpierw zainkasował serię silnych i celnych ciosów,
potem zaś został powalony na deski kończącym walkę lewym sierpowym.
Klaus-Peter Kohl, promotor Darka, bardzo dba o to, aby jego podopieczny był popularny w
całych Niemczech. Toteż postarał się, by kolejna walka w obronie mistrzowskiego tytułu od-
była się na ringu w Düsseldorfie. Przeciwnikiem Darka był Meksykanin Everardo Armenta.
Przedstawiano go jako najsilniejszego z dotychczasowych przeciwników Michalczewskiego w
walkach w obronie mistrzowskiego tytułu. Wysoki (192 cm), ale szczupły Meksykanin, wal-
czył z odwrotnej pozycji. Jedynie w drugiej rundzie Michalczewski miał z nim pewne kłopoty.
W następnych, odważnie atakując, zadawał silne ciosy. W piątym starciu, po efektownej kom-
binacji uderzeń, sędzia przerwał ten nierówny pojedynek. Za ten pojedynek „Tygrys” otrzymał,
pierwszy w karierze za jeden występ, okrągły milion marek.
Aż 12 rund musiał Michalczewski stoczyć na ringu we Frankfurcie w pojedynku z Francuzem
Philippe Michelem. 6 tys.widzów obserwowało walkę w tamtejszej Festhalle. Bilans „Tygry-
sa” przed tą walką w sposób zdecydowany przemawiał za nim. 28 kolejnych zwycięstw, w tym
25 przed czasem. Michel w 23 swoich występach zanotował 3 porażki.
Jednak Francuz nigdy w karierze nie przegrał przed czasem. Jego odporność na ciosy jest
wprost żelazna. W 5. rundzie trafił Michalczewski ciosem podbródkowym, który Michel wy-
raźnie odczuł. W 6. starciu Francuz otrzymał ostrzeżenie za cios poniżej pasa. Za to w 9. run-
dzie oraz w końcówce ostatniej Michel miał pewne problemy z dotrwaniem do gongu. Dwaj
sędziowie punktowali aż 120:108, jeden 115:110.
Walkę Darka z Czeczeńcem, zamieszkałym na stałe w USA, Astuddinem Umarowem na ringu
w Hanowerze oglądała - via TV - cała sportowa Polska. Ten rywal Darka - szósty na liście
WBO, miał na koncie 18 walk, w tym 15 nokautów i 3 przegrane - okazał się twardzielem, ale
tylko do 5. starcia, kiedy to Darek zdołał rywala celnym ciosem powalić na deski. Po tym cio-
sie 23-letni Czeczeniec przez 15 minut leżał nieprzytomny. W tym czasie Darek wziął do ręki
mikrofon i wyzwał na pojedynek mistrza świata w wersji IBF Henry Maskego...
Kolejna walka w obronie mistrzowskiego tytułu odbyła się w Kolonii. Rywalem Darka był
kolejny Francuz - Christophe Girard. Darek zwyciężył jednogłośnie na punkty. Sędziowie
punktowali 117-112, 117-111, 117-112.

Następnym przeciwnikiem „Tygrysa” miał być sam Graciano „Rocky” Rocchigiani. Ten py-
skaty Włoch zamieszkały w Berlinie nie jest dżentelmenem w rodzaju Henry Maskego. W
przeszłości porywał się na różnych kozaków w swojej wadze i wiadomo było, że w końcu musi
dojść do jego pojedynku z „Tygrysem”.
Zmierzyli się na ringu w Hamburgu. „Rocky” kontra „Tiger”. Dzielił ich wiek. Darek liczył 28
lat, „Rocky” był o 5 lat starszy. Bilans walk. „Tygrys” bez choćby jednej porażki, „Rocky” z 3
porażkami i jednym remisem na koncie. Dzieliło ich i to także, że Darek jest praworęczny,
natomiast „Rocky” mańkutem.
Sceneria tej walki była niezwykła. Na hamburskim stadionie St. Pauli zasiadło 25 tys. widzów.
Jedynie walka Muhammada Alego z Mildenbergerem zgromadziła większe tłumy.
„Michalczewski miał obronić swój tytuł - napisał po tej walce wytrawny znawca boksu Lucjan
Olszewski na łamach miesięcznika «Bokser» - i potwierdzić, że hamburska szkoła p. Kohla,
którego wspiera p. Grajewski, jest najlepsza i że znowu będzie można rzucić wyzwanie Ma-
skemu. My tu w starym kraju Darka, patrząc trochę z oddali, postrzegaliśmy, że on jest tylko
małym trybikiem w maszynie ambicji jego opiekunów. Ma walczyć i koniec, chociaż w ostat-
nich miesiącach nie był chyba przygotowany na takiego wojownika, jakim był i jest «Rocky». I
wszystko było poukladane tak, by «Tiger» wygrał, łącznie - takie jest nasze odczucie - z zaan-
gażowaniem w roli arbitra grubasa rodem z USA o nazwisku Joseph G. O’Neill. Już od pierw-
szych kroków było widać, że nie nadąża on za akcjami, że faworyzuje Michalczewskiego [...]
Właśnie owa nieporadność legła u podstaw, tego co stało się w 7. rundzie. Michalczewski za-
inkasował dwa ciosy - sierpowy i podbródkowy, chwycił «Rockyego» wpół, a ringowy akurat
był za plecami zawodników. Widząc klincz, zbliżył się do pleców zwartych konkurentów i
dość niemrawym głosem starał się ich rozdzielić. Naszym zdaniem krzyczł «break» a nie
«stop». I w tym momencie, kiedy Darek dalej trzymał, Rocchigiani trafił trzecim ciosem, le-
wym sierpowym. Mistrz zataczał się jak pijany, obijał się o liny, padał i powstawał, a sędzia,
zamiast zająć się niezdolnym do walki, przez chwilę, mając Michalczewskiego za swoimi sze-
rokimi plecami, groził palcem berlińczykowi, że uderzył mistrza po komendzie, czyli faulował.
I rzeczywiście tak było. Cios - ten decydujący, trafił w ułamek sekundy po niezdarnych działa-
niach arbitra usiłującego rozerwać walczących. Gdyby O’Neill, jak każdy dobry sędzia, znaj-
dował się vis à vis twarzy i pięści bokserów, a nie za nimi, mógłby bez trudu przerwać walkę”.
Wokół ringu, a i w nim także, zrobił się tumult nie na żarty. Widownia gwizdała, zarzucając
Michalczewskiemu, że symuluje. On zaś był doprawdy groggy. Na ring wbiegł brat „Roc-
ky’ego”, mistrz świata WBO w junior ciężkiej Ralf i klnąc groził Darkowi. Był bliski rzucenia
się do bicia. Darek 15-minutową przerwę wykorzystał na pozdrowienia posyłane w stronę, o
dziwo, nieprzychylnej mu tego dnia hamburskiej widowni. Na unoszenie w górę ręki rywala.
Po długich naradach arbiter ringowy uniósł do góry ręce obu rywali. Na głowę Darka włożono
więc po raz kolejny wieniec laurowy. Jego średnica była na tyle duża, że pomieściła rychło
dwie głowy, prócz Darkowej, także i „Rocky’ego”.
Hanower był miejscem rewanżu, jaki Darek dał Francuzowi Christophe Girardowi 13 grudnia
1996 roku. Tym razem walka nie zakończyła się, jak ta poprzednia, na punkty w regulamino-
wym czasie. Tygrys”, inteligentnie wyciągając wnioski z walki poprzedniej z tym bokserem,
znokautował go w 8. starciu.
Tym następnym miał być więc teraz mistrz nad mistrze, sam Virgil Hill...
Pół roku trwały przygotowania do tego najważniejszego w całej dotychczasowej karierze Dar-
ka pojedynku z opromienionym dwoma zwycięstwami nad idolem niemieckiej bokserskiej
widowni Henrym Maskem, mistrzem świata w wersji IBF (International Boxing Federation) i
WBA (World Boxing Association) czarnoskórym Amerykaninem Virgilem Hillem. Do walki
miało dojść w dniu 13 czerwca 1997 roku na ringu w Oberhausen.

Budżet tej walki wyniósł 17 milionów marek. Wypłaty też miały być horrendalne. Ceny bile-
tów kształtowały się od 40 do 1000 marek. Na widowni zasiadło 11 tysięcy widzów.
Walkę poprzedziło laserowe show. Potem spuszczono rodzaj trapu, po którym obaj pięściarze
weszli na ring. Hill był faworytem tego pojedynku. Jednak jako pierwszy do ataku przystąpił
Michalczewski. On lubi szarżować w każdej walce. Także i w początkach tego pojedynku był
więc jak najbardziej sobą. Swego rywala zaskoczył szybkością oraz wszechstronnością. Tylko
pierwszą, tę rozpoznawczą, rundę wygrał Hill. Poczynając od drugiej, panem sytuacji był Mi-
chalczewski. To on raz za razem rozbijał gardę swego przeciwnika. Sam zaś znakomicie pre-
zentował się w obronie. Sporo celnych uderzeń zadał zza podwójnej gardy, zza której wypro-
wadzał raz za razem precyzyjne prawe oraz lewe proste. Jeszcze 3. runda była dość wyrówna-
na. Poczynając od czwartej - bo w piątej Amerykanin otrzymał ostrzeżenie za cios poniżej pasa
- sytuacja zmieniła się raptownie na korzyść Michalczewskiego. Po sześciu starciach - aż róż-
nicą czterech punktów - prowadził właśnie on. Gdy w 10. rundzie przewaga jego była już zde-
cydowana, Amerykanin otrzymał drugie ostrzeżenie.
Po końcowym gongu „Tygrys” wprost oszalał ze szczęścia. Pewny swojej punktowej wygra-
nej, wskakiwał na kolejne narożniki ringu. Hill natomiast ze zwieszoną głową czekał na wyrok
arbitrów.
Tą wygraną Michalczewski zastąpił w panteonie niemieckich bokserów człowieka-legendę
Henry Maskego. Skoro Maske dwa razy przegrał z Hillem, ten zaś w sposób bezdyskusyjny
uległ Michalczewskiemu, jasne się stało, że niemiecki tron bokserski zyskał kolejnego użyt-
kownika. Arbitrzy punktowali: 117-112, 118-116, 113-110. Michalczewski zainkasował za tę
walkę, niezbyt okrągłą, sumę 2,5 mln. marek. Jego droga do pojedynku z Royem Jonesem Ju-
niorem, a także wyprawa do USA, wydawała się taka prosta...
Przed kolejna walką - zgodnie z regułami boksu zawodowego - Darek musiał zrezygnować z
dwóch pasów mistrza świata. Z tych dopiero co wywalczonych - w wersji IBF i WBA. Nie
byłby w stanie bronić tytułu mistrza świata w trzech wersjach naraz. Żaden organizm by tego
nie wytrzymał. Nie jego winą jest tak spore rozproszenie organizacyjnych sił i środków w bok-
sie zawodowym.
By jednak ruch w bokserskim interesie nadal mógł się odbywać, należało zakontraktować tzw.
pośrednią walkę. Najlepiej z bokserem eleganckim, klasycznym, stylowym. Kimś wręcz wy-
marzonym do tej roli zdawał się być Walijczyk Nicky Piper. Iloraz inteligencji tego pięściarza
o wyglądzie chłopca z dobrej brytyjskiej uczelni, wynosi 153 punkty. Niektórzy, zapewne
skłonni do przesady, zwali go „geniuszem z Cardiff”.
Już mu przydano miano „ringowego intelektualisty”. Walijczyk już po raz trzeci podchodził do
tytułu mistrza świata. I tym razem chciał go wywalczyć przygotowując się w sposób nieledwie
naukowy.
Już w 24 sekundzie pierwszej rundy Piper leżał po raz pierwszy. Pod koniec tego starcia powę-
drował na deski ponownie. W kolejnych rundach odbywał się Michalczewskiego taniec w rin-
gu. Boksując na luzie, będąc pewnym swego, zadawał mnóstwo celnych ciosów. Walijczyk
próbował się odgryzać, jednak wiele jego ciosów było niecelnych. Po 5. starciu skrupulatni
statystycy wyliczyli, iż na 205 zadanych przez Pipera ciosów, doszło „Tygrysa” zaledwie 74. U
Michalczewskiego buchalteria wykazywała 98 trafnych na 131 wyprowadzonych uderzeń.
O losach pojedynku zdecydowała 7. runda. Gdzieś w jej połowie prawy sierpowy „Tigera”
powalił Walijczyka na kolana. Atakując, Michalczewski coraz częściej spoglądał w stronę na-
rożnika, czy aby z tej strony nie nadejdzie wskazówka, by walkę tę przedwcześnie zakończyć.
Poddanie rywala nadeszło już po kolejnej celnej serii ciosów.
„Przegrałem z najlepszym obecnie bokserem wagi półciężkiej na świecie” - przyznał po walce
niezmiennie szarmancki Brytyjczyk.

Kanadyjczyk Daren Zenner był trzynastym rywalem Darka w walkach w obronie tytułu mi-
strza świata. I, jak miało się okazać, niezbyt feralnym. Kanadyjczyk, silny fizycznie, od po-
czątku tego pojedynku próbował trafić swego przeciwnika ciosami zamachowymi. Jednak jego
rywal, znacznie lepiej wyszkolony, dawał sobie z nimi bez trudu radę. W szóstym starciu sę-
dzia ringowy wezwał lekarza, aby ten obejrzał łuk brwiowy Zennera. Przyjrzał mu się nad wy-
raz starannie i... nie dopuścił Kanadyjczyka do kontynuowania walki. 13 zwycięstwo Darka w
obronie mistrzowskiego tytułu oznaczało arytmetyczne zdystansowanie Maskego, który 12
razy w sposób skuteczny bronił mistrzowskiego tytułu.
32-letni Włoch Andrea Maggi stanął naprzeciwko „Tygrysa” we frankfurckiej Ballsporthalle w
obecności 5 tysięcy widzów. Nie było to wielkie wydarzenie. Brakowało w tej walce drama-
tycznych zwrotów akcji, zaskakujących widownię momentów. Wszystko odbyło się planowo,
a zakończyło się też poniekąd planowo w 4. rundzie zwycięstwem gdańszczanina z niemiec-
kim paszportem przez nokaut. Nagrodą dla zwycięzcy była suma 2 mln. marek. Pokonany
otrzymał - umarłych gryzą psy - zaledwie 50 tysięcy.
W hali w Oberhausen 19 września 1998 roku zasiadło - podczas pojedynku z brytyjskim Mu-
rzynem Markiem Prince’em - aż 12 tysięcy widzów. „Książę” został przez Darka w sposób
definitywny trafiony w 8. rundzie, lewym sierpowym w sam czubek brody. Fachowcy wiedzą,
że jest to trafienie na tzw. czuły punkt. Nie inaczej było i tym razem. Cios kończący tę walkę,
został wyprowadzony w sposób właściwie niewidoczny, lewą ręką, gdy rywal spodziewał się
zagrożenia raczej z ręki prawej, gdyż właśnie od tej strony przeprowadzał Darek, poprzedzają-
ce ten cios, falowe ataki.
Jak zwykle w grudniu, na dwa tygodnie przed świętami Bożego Narodzenia, stoczył Michal-
czewski pojedynek z czarnoskórym Drake’em Tadzim. Pseudonim „Koszmar Senny” stale
towarzyszył od pewnego czasu kolejnemu rywalowi Michalczewskiego. Thadzi pochodzi z
Lilongwe w... Malawi. Wygrywał kolejno z: Mahilasim, z Kanyanjim, z Poto, z Chtenjem, z
Mambo. W swej 36. zawodowej walce stoczył jednak ostry bój z samym Virgilem Hillem i
przegrał z nim na punkty. By więc, jak „Tygrys” nie ukrywa, podreperować kasę na święta,
wyzwał na pojedynek właśnie tego boksera. I pokonał go przez nokaut w 9. starciu.
Walkę Darka, 3 kwietnia 1999 roku na ringu w Bremie, z Białorusinem Muslimem Biarsłano-
wem w gdańskim „Tiger Pubie” oglądało kilkudziesięciu zagorzałych, w przewadze bardzo
młodych, zwolenników Darka. Przed telebimem zasiadła też rodzina Darka z żoną Dorotą,
dziadkiem Edwardem Baranowskim, z jego mamą, a także dwóch synków Darka.
Trochę nieoczekiwanie, Białorusin próbował walki w stylu Michalczewskiego. Na dystans
operując prawym prostym. Jednak już pod koniec 1. starcia Darek solidnie w narożniku po-
obijał swego przeciwnika.
Przewaga gdańszczanina stale rosła. Pod koniec 6. starcia pod Białorusinem ugięły się nogi.
Ledwo dotrwał do gongu. Jednak w połowie siódmej rundy był już koniec walki. Nierówny ten
pojedynek przed końcem regulaminowego czasu postanowił zakończyć arbiter. W gdańskim
pubie wszyscy padli sobie w objęcia. Ulga była też widoczna na twarzy żony Doroty. Było to
poniekąd jubileuszowe, bo już 40. zwycięstwo Darka na jego zawodowej drodze. Po raz pięt-
nasty obronił tytuł zawodowego mistrza świata w wersji WBO.
29 sierpnia, ponownie w Bremie, Darek zmierzył się z Amerykaninem rodem z Las Vegas,
Montellem Griffinem. To Griiffin odniósł w czerwcu przed dwoma laty życiowy sukces, poko-
nując Roya Jonesa Jr. Cóż z tego, skoro jego ówczesna wygrana została orzeczona przez dys-
kwalifikację w 9. rundzie. Po prostu. Jones zadał cios rywalowi, gdy ten, po poprzednim ciosie,
przyklęknął na macie. W pojedynku rewanżowym obu pięściarzy Griffin musiał przeżyć go-
rycz porażki przez nokaut.

W Bremie, w obecności 5 tysięcy widzów, w pierwszych dwóch starciach pojedynku z Griffi-
nem Darek otrzymał wcale srogie manto. Na swój korpus był zmuszony przyjąć mnóstwo cio-
sów sierpowych, ciosy proste trafiały go w głowę. Przetrwał bohatersko te dwie rundy srogiego
lania, by w czwartej samemu spuścić rywalowi potężne, wręcz kończące tę walkę przed cza-
sem, baty. Po jego dwóch potężnych ciosach Griffin się zachwiał. Sędzia Joe Cortez natych-
miast wskoczył pomiędzy obu bokserów. To był już definitywny koniec tej walki.
W 11 dni po tej 16. zwycięskiej walce Darka w obronie tytułu zawodowego mistrza świata w
wersji WBO, dokładnie 10 września 1999 roku, czyli w piątą rocznicę pamiętnego zwycięstwa
nad Leonzerem Barberem, nad Hamburgiem wzbił się samolot, który ciągnął za swoim kadłu-
bem wielkich rozmiarów napis: „Dziękujemy ci «Tiger» za 5 lat obrony tytułu mistrza świata”.
Gdy już się wydawało, że moment kolejnego bokserskiego megahitu z udziałem Dariusza Mi-
chalczewskiego jest bliski i że dojdzie do długo oczekiwanego pojedynku Hamburczyka z
Royem Jonesem Juniorem, sprawy wzięły niepomyślny obrót. Rzecz się po raz kolejny odwle-
kła w czasie. Nie mając zatem innego wyjścia, „Tygrys” rzucił rękawicę mistrzowi świata w
wersji WBA oraz IBF, pisząc do niego rodzaj listu otwartego.
„Mój drogi - rozpoczął Darek w cokolwiek w elegijnym tonie. - Dlaczego tchórzysz przede
mną? Czy dlatego, że wygrałem z Virgilem Hillem niedługo po jego największych zwycię-
stwach, na rok przed Tobą? A może przyczyną jest to, że już w czwartej rundzie znokautowa-
łem Montella Griffina, jedynego człowieka, który Cię pokonał? To są powody, dla których
mnie się boisz?
Od pięciu lat jestem niepokonanym mistrzem świata wagi półciężkiej. Broniłem tytułu szesna-
stokrotnie - najwięcej razy ze wszystkich mistrzów w tej kategorii wagowej. Jedyną przyczyną
tego, że masz teraz pasy w wersji WBA i IBF, jest fakt, że zrzekłem się ich dwa lata temu.
Pretendujesz do miana najlepszego boksera wszech czasów. Udowodnij, że nim jesteś!
Tak wielcy mistrzowie, jak my, którzy są klasyfikowani na pierwszym i drugim miejscu w
niezależnych rankingach, powinni zadowolić sympatyków boksu na całym świecie, stając do
walki o niekwestionowany tytuł mistrza świata wagi półciężkiej. Wystarczy spojrzeć na inter-
netową stronę Boxing Wise, gdzie 811 z 938 osób (czyli 86 procent) orzekło, iż powinieneś
zmierzyć się ze mną.
Roy, jeśli nadal będziesz mnie unikał, przejdziesz do historii boksu jako tchórz”. Podpisano:
„Z poważaniem Dariusz Michalczewski, mistrz świata wagi półciężkiej wersji WBO od 1994
roku, mistrz świata wagi półciężkiej wersji WBA i IBF w 1997 roku oraz mistrz świata WBO
wagi junior ciężkiej w 1994 roku. Bilans walk: 41 zwycięstw, żadnej porażki”.

Zamiataczem ulic nie byłem

(Wywiad rzeka z „Tygrysem”)

- Urodziłeś się w roku 1968...
- Dokładnie 5 maja. Jestem więc spod znaku Byka.
- To chyba nie przypadek?
- Z całą pewnością nie. Przywiązuję pewne znaczenie do tych rzeczy.
- Byk bywa wściekły, jak choćby w tytule filmu z Robertem De Niro...
- Oglądałem mnóstwo filmów fabularnych o boksie. Trzeba przyznać, że większość z nich po-
kazuje realistyczne tło. Trening też wypada nieźle. Sama walka to lipa. „Rocky” to film z ga-
tunku science fiction. „Wściekły byk” to naprawdę dobry film. Robert De Niro był w nim na-

prawdę znakomity. Ja, przynajmniej w ringu, staram się być opanowany. Nie zawsze mi się to
udaje.
- Chyba nie ma też zbytniej potrzeby. Łagodni chłopcy nie mają raczej w ringu czego szukać.
- Agresję wyzwalam z siebie dopiero wówczas, gdy staję naprzeciwko rywala i gdy stawka
pojedynku jest wysoka. Tak się składa, że inne już w mojej bokserskiej karierze nie bywają.
Cały czas gram wysoko.
- Można kontrolować poziom adrenaliny w organizmie?
- Jak najbardziej. To, na jakim się ona znajduje poziomie, stopień świadomości tych spraw,
sprawowanie nad nimi pełnej kontroli, jest wyznacznikiem mistrzostwa w tym sporcie. A tylko
tego rodzaju ambicje mi przyświecają. Bokserskie cmentarze są pełne chojraków.
- Po kim odziedziczyłeś geny walki?
- Zapewne po przodkach.
- Porozmawiajmy o ojcu...
- Mój tata był człowiekiem ostrym. Był perfekcjonistą. Sam sporo od siebie wymagał, toteż i
od swoich dzieci żądał tego samego. Nie uskarżam się. Bo dzięki temu, że taki był, wyrosłem
na człowieka. On był dla mnie wzorem. Imponowało mi, że miał twardy, taki przywódczy,
charakter. Zdobył wykształcenie. Był elektrotechnikiem. Był też bliski ukończenia studiów w
Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni. To była jedna z rzeczy - boks był drugą w kolejności - któ-
ra go trzymała w Trójmieście.
- Jak wiem, próbował też innych studiów. Rozpoczął naukę w szkole oficerskiej.
- Pamiętam go jako człowieka wykształconego. Stale coś pisał, notował, zapewne szykował się
do kolejnych egzaminów. Nie wszystko mu się, niestety, ułożyło po jego myśli. Głównie
zresztą z powodów zdrowotnych. Własnych ograniczeń się nie przeskoczy.
- Dorastałeś. Stawałeś się naturą rogatą. Koledzy, podwórko w dużym stopniu Cię kształtowa-
ły. Bił Ciebie?
- Gdy mnie zbił, modliłem się, żeby mu się coś złego stało. Przyznaję się do takich myśli po
raz pierwszy. Źle o nim myślałem także wtedy, gdy zabronił mi grać w piłkę, co wówczas, a i
później także, kochałem robić.
- Twój brat Tomek powiada, że gdyby ojciec nie umarł tak wcześnie, nigdy byście nie zostali
bokserami.
- Bo gnałby nas do nauki. A my ponad naukę ceniliśmy sobie sport.
- Przecież on sam był bokserem.
- Ale też nie zaniedbywał nauki. Stale się kształcił. W każdym razie doceniał znaczenie wy-
kształcenia.
- Karcił was. Jakim jednak byłeś uczniem?
- Najlepszym w całej klasie. Co właśnie ojcu w pierwszym rzędzie zawdzięczam. Chciałem mu
się przypodobać. Ileż razy musiałem wymazywać z dzienniczka 4+ i w to miejsce wstawiać
piątkę. Po latach jestem dumny, że miałem właśnie takiego ojca. Ojca, który moimi oraz brata i
siostry poczynaniami kierował. Nimi sterował. A gdy już wiedział, że umrze - miał raka - za-
czął się w tym kierowaniu nami spieszyć. Jakby zawczasu chciał nam wszystko na dalszą dro-
gę życia przekazać. Pewną wiedzę na czas, gdy nie będziemy go już mieli. Może dlatego tak
twardo z nami postępował. Chciał nam z bratem wyrobić twardy charakter na czas gdy jego
wśród nas zabraknie.
- Rozmowy w domu krążyły wokół problemu śmierci?
- Oswajał nas z myślą, że będzie musiał nas opuścić. Byliśmy sterroryzowani śmiercią.
- Jak było w dniu gdy zmarł?
- Wracałem ze szkoły po rozdaniu świadectw. Chciałem się nim ojcu pochwalić, bo było bar-
dzo dobre. I już nie zdążyłem. Bo z mojej klatki w bloku na Kołobrzeskiej dochodził ryk brata

i siostry. Natychmiast uciekłem z domu. Chciałem być od tego wszystkiego daleko. Nie przyj-
mowałem faktu śmierci ojca do wiadomości. Wyrzuciłem go ze świadomości. Natychmiast.
Zacząłem z kumplami grać, jakby nic się nie stało, w piłkę. Byłem niezłym okazem dla psy-
chologa. Pozostawałem w szoku. Wiedziałem już, że jestem skazany na samotność. Tylko
rozmiarów tej samotności jeszcze wtedy nie znałem. Każdy z nas, rodzeństwa - Tomek, Dag-
mara i ja - przeżywał tę śmierć osobno. To było, jak walnięcie w głowę obuchem. Okazało się,
że w ogóle na tę śmierć nie byłem przygotowany. Ale czy w ogóle można być przygotowanym
na odejście kochanego człowieka? Bo ja ojca po swojemu, ale bardzo mocno, kochałem. To się
okazało właśnie wtedy. Pamiętam, jak kiedyś ze mną i z bratem grał w piłkę na podwórku
przed naszym domem. Potknął się wówczas i upadł na mnie. Obraz padającego na mnie ojca
pozostał mi do dziś. Wspominam to jako chwilę osobistego szczęścia w moim życiu. Właśnie
ten obraz, walącego się na mnie z rozmachem, ojca.
- Uciekłeś w bagatelizację...
- W rozrywkę. W taką, jaka mogła być udziałem 12-letniego dzieciaka.
- Zapewne rychło wówczas wydoroślałeś.
- W takich chwilach człowiek staje się raptem stary. Żałoba? To było nie dla mnie. I wtedy
zjawiły się, jeden za drugim, sny.
- O czym?
- O ojcu. Tym zapobiec nie byłem w stanie. Podchodziły szeroką falą. Ojciec w nich się poja-
wiał, jak żywy, i mówił: „To nieprawda, że umarłem. Masz się pilnować”.
- Czyli, że nadal Ciebie napastował.
- Proszę sobie wyobrazić, że gdy miałem już żonę i dziecko, on nadal do mnie przychodził.
Rugał mnie. Mówił: „Co ty sobie właściwie wyobrażasz? Znowu narozrabiałeś”.
- Rodzaj wyrzutu sumienia...
- Coś w tym rodzaju.
- Co byś pragnął zmienić w swoim życiu, gdybyś miał na to wpływ?
- Chciałbym, aby ojciec żył i żebym mógł mu się pochwalić mistrzowskim pasem.
- A matka?
- Kojarzy mi się z labą. Pozwalała mi na dużo więcej niż ojciec. Gdy powracała z pracy, zaw-
sze nas z bratem uwalniała od obowiązków, których obaj, solidarnie, nienawidziliśmy, a w
które wpędzał nas ojciec.
- Czego konkretnie od Was wymagał?
- Przy obiedzie nie można było mlaskać, bo zaraz dostawało się kuksańca w bok. Gdy się z
ojcem wychodziło na spacer, nie można się było potknąć. Zaraz dostawało się w ucho.
- To chyba nie przypadek, że w roku śmierci ojca zacząłeś trenować boks.
- Pewnie chodziło o to, żebyśmy z bratem zajęli się czymś, co nas odwiedzie od głupich myśli.
Wujek Józek Baranowski, brat mamy, bardzo mi pomógł. Zaprowadził mnie na salkę bokser-
ską Stoczniowca. Sport stał się więc dla mnie czynnikiem dyscyplinującym. Złapałem sporto-
wego bakcyla. Chciałem być mistrzem. A gdy ma się już cel, autodyscyplina sama przychodzi.
- W te mistrzowskie Twoje aspiracje w wieku 12 lat trudno, doprawdy, uwierzyć.
- Jasne, że nie chciałem być zawodowym mistrzem świata. Mój ówczesny horyzont zamykał
się na posiadaniu w klubie, w Stoczniowcu, własnej szafki. Potem torby sportowej, ubioru. To
było mistrzostwo. Mieć te rzeczy niejako na własność. Cele były doraźne, ale w ślad za nimi
szły kolejne, a na końcu mistrzostwo.
- Polski, Europy, świata?
- Jestem nienasycony. Mierzę wysoko.
- Gdańsk, Przymorze...

- Mieszkania na Jana z Kolna nie pamiętam. Od razu były te bloki. I podwórka na gdańskim
Przymorzu. Na Kołobrzeskiej było fajnie. Mnóstwo kumpli. Na tych podwórkach, zanim się
poszło do szkoły, spędzało się mnóstwo wolnego czasu. Mieszkaliśmy pod numerem 69.
- Tam poznałeś Dorotę, Twoją przyszłą żonę...
- Ona mieszkała w bloku pod numerem 65.
- Byli koledzy...
- Najlepsi, tacy na całe życie, to „Volvo”, czyli Tomek Wolsztyniak, oraz „Bezan”, czyli To-
mek Owczarski.
- Powiadają, że byłeś hersztem osiedlowej bandy chłopaków.
- Kto tak mówi?
- Choćby „Volvo”.
- Bić się umiałem od zawsze, to prawda.
- Jak było z tą bijatyką Przymorza z Żabianką?
- Przyszło ich coś ze stu. Nas tak wielu nie było. Ale okazali się honorni. Wystawili na mnie,
naszego przywódcę, swojego.
- Kto wygrał?
- On był kickbokserem. Ja już wtedy trenowałem boks. Walczyliśmy z sobą, a cała reszta się
temu z uwagą przyglądała.
- Sceneria prawdziwie filmowa.
- Tak jakby. On był cały zakrwawiony, bo trafiałem go i odskakiwałem, trafiałem i znów od-
skakiwałem. Nie mógł mnie trafić ani razu. Wściekał się, ale przegrał z kretesem. Przymorze
triumfowało. Mnóstwo fajnych chłopaków z tego Przymorza wyrosło.
- Tomek Wałdoch gra dziś w piłkarskiej Bundeslidze.
- On akurat jest ode mnie dwa lata młodszy.
- Był też pływak Mariusz Podkościelny.
- To dokładnie mój rocznik. Śledziłem, jak na olimpiadzie w Seulu walczył w dwóch pływac-
kich finałach. Miło mi było.
- Dziś jest trenerem na jednym z amerykańskich uniwersytetów.
- Tego nie wiedziałem.
- Powróćmy do wściekłości...
- Uważa się, że celem boksera jest chęć zabicia rywala. A to nieprawda. W moim przypadku w
każdym razie. Mnie podnieca, jak rywal mnie nie trafi.
- Polska, ta Stammowska, szkoła boksu? Po pierwsze nie dać się trafić.
- Uniknąć ciosu i zaraz potem samemu go zadać. Agresja, a zaraz potem wyrafinowanie. Albo
na odwrót – spekulacja, potem agresja. Trzeba mieć refleks i mieć oko. Niby mało, a zarazem
tak wiele.
- Boks to bicie po twarzy?
- Chęć wygrania przez nokaut, rzadko kończy się nokautem. To się nie może udać. Najważ-
niejszy jest szybki, dokładny cios. Trafienie na punkt.
- Pamiętasz, ile walk w ringu przegrałeś?
- Jako zawodowiec ani jednej. A jako amator. Kilka. Pierwszą w wieku 14 lat w półfinale mi-
strzostw Polski młodzików z Gumowskim. Mój trener Ryszard Broniś twierdzi, że mnie wtedy
skrzywdzono. W półfinale młodzieżowych mistrzostw Europy w Kopenhadze.
- Z mistrzostw Polski w Krakowie powróciłeś ze złotym medalem.
- To były bardzo udane dla mnie mistrzostwa. Pokonałem wtedy czterech niezłych asiorów w
mojej wadze średniej. Jako jedyny z mistrzów musiałem rozegrać aż cztery pojedynki.
Wszystkie wygrałem.
- Czy już wtedy pomyślałeś o tym, że trzeba coś postanowić?

- Myśl o wywianiu z kraju kiełkowała już we mnie od pewnego czasu. To nie była myśl nagła i
niespodziewana. To nie było jak piorun z jasnego nieba. Dojrzewało we mnie miesiącami.
- Kiedy po raz pierwszy przyszła Ci ona do głowy?
- Chyba wtedy, gdy miałem, jeszcze w Słupsku, te problemy z wojem. Nic się wtedy nie zała-
twiało legalnie. Zmiana barw klubowych to był za każdym razem olbrzymi problem. Trzeba
też było przez cały czas pamiętać o tym, że jest się w wieku poborowym i w każdej chwili mo-
gą cię, człowieku, chapnąć i wepchnąć w kamasze. Cała sztuka polegała na tym, by się nie dać.
- Rola prezesa Czarnych...
- Prezesunio Marian Boratyński bardzo mi pomógł. W ogóle mnie oraz kilku kolegów prowa-
dził za rękę, myśmy się zaś jego słuchali nieomal jak dzieci. Trzeba się było zapisać na ochot-
nika do wojska, to się zapisaliśmy. W ten sposób za jednym zamachem miałem z głowy Stocz-
niowca oraz Legię.
- Ale Legia, jak wiem, nie spasowała.
- Czym była Legia tamtymi czasy, niejeden pamięta. Mnie się ten klub, jak mało komu, na ple-
chach odcisnął. Pewnego dnia nas dwóch - prócz mnie Jasia Dydaka - Legia porwała do War-
szawy. Trener Andrzej Gmitruk z Legii zapytany o przepisy, odpowiedział: „Mam je w dupie”.
Legia to MON, a MON tamtą porą to był pan i władca. Dla nich to byliśmy obaj szeregowymi
żołnierzami. Wozili nas na spotkania z rozmaitymi ważnymi gośćmi. Ci nas próbowali roz-
miękczać. Chcieli, byśmy podpisali zgodę na przejście z Czarnych do Legii. Tyle że my byli-
śmy w Bałtyckiej Brygadzie WOP w Koszalinie. Do głowy im nie przyszło, że dwaj szeregow-
cy z jednostki podlegającej MON-owi mogą się woli generałów sprzeciwić.
- Mieliście jednak dobrych doradców.
- To prawda. Kierowano każdym naszym krokiem. Pewne jednak decyzje podejmowaliśmy
sami. Jeden z generałów rzucił nam przed nos dwie kartki do wypełnienia. I poszedł sobie.
Złapałem je i bez czytania porwałem. Zjawił się kapitan. Powiedziałem mu, że kartki oddałem
do sztabu.
- Niezły numer...
- Nie było innego wyjścia, jak rżnąć głupka. Co oni się wtedy tych kartek naszukali! Gmitruk
rzucał groźbami. Jedna z nich brzmiała: Jak nie podpiszecie, za karę pojedziecie w Bieszczady.
W Warszawie trzymali nas całe 52 dni.
- Ciąg dalszy był taki, że Twoja niedawno poślubiona żona napisała skargę do ministra obrony
narodowej gen. Wojciecha Jaruzelskiego.
- W imieniu Jasia zrobiła to jego niby-narzeczona i za karę, takich niesfornych, co to nie chcą
odbyć służby w Ludowym Wojsku Polskim w miejscu im zalecanym, zwolnili nas z wojska w
ogóle.
- To więc wtedy zaczęła w Tobie kiełkować myśl o wyjeździe?
- Pierwsza chyba wpadła na to Dorota. Ona w ogóle bardzo była na ten wyjazd napalona. Miała
trochę swojej rodziny w Niemczech, w Monheim. Ja również ją miałem. Jakiś punkt zaczepie-
nia byśmy więc na początek mieli. Kazałem dziadkowi Baranowskiemu poszukać w szufladzie
zaświadczenia o służbie w Wehrmachcie.
- Kto jednak podsunął Ci myśl o boksie zawodowym?
- Sam do tego doszedłem. Wiedziałem już, że stać mnie w boksie na niejedno. Byłem medali-
stą mistrzostw Europy. Choć trener kadry juniorów Czesław Ptak mocno mi kiedyś dopiekł
tym, że nie zabrał mnie na mistrzostwa świata do Bukaresztu. Postawił wtedy na Kujawę. Było
to w 1985 r. Miałem 16 lat i wielki żal do Ptaka. Dziś myślę, że może Ptak miał wtedy rację?
To Ptak potem w Czarnych, ściągając mnie do tego klubu, pokierował dalszą moją karierą. W
sumie w amatorskim ringu stoczyłem 150 walk, odnosząc 133 zwycięstwa (83 przed czasem),
dwie walki remisując i 15 przegrywając.

- W Krakowie podczas mistrzostw Polski w1987 r. zrobiłeś prawdziwą furorę. Byłeś wówczas
mało komu znanym zawodnikiem, a raptem w hali Wisły pokonałeś wtedy czterech dobrych
pięściarzy.
- To też mi dało sporo do myślenia. Skoro stać mnie na takie efektowne zwycięstwa w tak
młodym wieku, to może faktycznie jestem dobry i stać mnie na przejście na zawodowstwo?
- Nie było Ci żal igrzysk olimpijskich w Seulu?
- Co by mi dal medal na tych igrzyskach czy też w rok później na mistrzostwach świata w Mo-
skwie? Co najwyżej swoimi medalami dopomógłbym działaczom i trenerom. Ja zaś chciałem
swoimi sprawami pokierować sam. Co dał Andrzejowi Gołocie medal w Seulu? Czy mu on
jakoś specjalnie pomógł w przyszłej w zawodowej karierze? Wątpię. Długo potem musiał się
przebijać przez profesjonalny ring.
- Kolega z kadry juniorów, jak i Ty oraz Jan Dydak z rocznika 1968, Andrzej Gołota, wybrał
dla siebie USA, jako kraj, który miał mu pomóc w zrobieniu zawodowej kariery. Ty wybrałeś
Niemcy. To nie mogło być w ówczesnej Polsce zbyt mile widziane. Ty możesz tego nie pa-
miętać, ale gadanie Gomułki o „rewizjonistach zachodnioniemieckich” mocno zapadło w pa-
mięć Polaków.
- I właśnie od tego wszystkiego chciałem się raz na zawsze oderwać. Od tych pajaców z KC, z
wojska. Od tych pacanów, którzy za mnie i za moją rodzinę chcieli o wszystkim decydować.
Chciałem wreszcie stanąć na własnych nogach.
- Łatwo Ci z początku nie było...
- Imałem się różnych zajęć. Tylko zamiataczem ulic nie byłem.
- Jakie były te niemieckie początki?
- Wylądowałem u stryja - brata ojca - w Monheim k. Düsseldorfu. Ale poza nim nikt na mnie
nie czekał z otwartymi ramionami. Robiłem więc, co tylko się dało, żeby utrzymać siebie oraz
rodzinę. Bo na świecie był już wtedy Michał.
- Ze ściągnięciem do Niemiec, w ślad za Tobą, żony oraz dziecka, też taka łatwa sprawa nie
była.
- Trzeba było wybrać dogodny moment „ucieczki”. Obaj z Darkiem Kosedowskim, moim
kumplem ze Stoczniowca i z kadry, ustaliliśmy, że najlepiej będzie zwiać po turnieju w Halle.
W całe to przedsięwzięcie była wtajemniczona jedynie najbliższa rodzina. Dziadek, mama,
wujek Baranowski. No i Dorota, która czyniła w międzyczasie starania o wizę oraz paszport.
Dziś to brzmi cokolwiek dziwacznie, ale wtedy za wszystkim trzeba było sporo pochodzić. Na
dokładkę w sytuacji takiej, jak nasza, towarzyszył temu niemały stres. Trzeba było udawać, że
wszystko jest cacy i że Dorota wybiera się w odwiedziny do krewnych w Niemczech. Zanim
wsiadła na lotnisku w Rębiechowie do samolotu, zaczęli ją skrupulatnie rewidować. Odlot sa-
molotu się przez to mocno opóźnił. Swoje przeżyła.
- Nie było kolizji w terminach? Wyście się z Darkiem aby wcześniej nie urwali?
- A skądże! Gdyby tak było, nici byłyby z tego wszystkiego.
- Nie jest to jednak tak do końca jasne... Gdy okazało się, że za Twoim opuszczeniem polskiej
ekipy i za Doroty wraz z dzieckiem wyjazdem z kraju kryje się chęć pozostania w RFN na
stałe, zrobiło się nad Renem niemałe halo.
- Cała tamtejsza prasa, a w ślad za nią także prasa krajowa, zaczęły grzmieć o kolejnym Pola-
ku, który zdecydował się na zmianę obywatelstwa na niemieckie.
- Nie ma co się dziwić. To był w latach 80. ulubiony temat prasy sportowej całego świata. Po-
dobnie, jak wcześniej pozostanie na zachodzie tenisistek Martiny Navratilovej, Hany Mandli-
kovej czy też Moniki Seles.
- Ja jednak nie mogłem się z nimi mierzyć sławą. Może dlatego było mi tak ciężko w pierw-
szym okresie pobytu w Niemczech.

- Jak wyglądały te Wasze z Dorotą i z małym Michałem pierwsze miesiące na wymarzonym
Zachodzie?
- Jako bokser byłem przez IABA, Międzynarodową Federację Boksu Amatorskiego, zdyskwa-
lifikowany na 10 miesięcy.
- To była tamtą porą organizacja w dużym stopniu zdominowana przez działaczy z krajów de-
mokracji ludowej. Sławny Bułgar Żeczew, pan życia i śmierci, Rosjanie...
- Toteż dali mi wtedy solidnie w kość. Uniemożliwiając mi boksowanie, akces do jakiegoś
klubu, pozbawiono mnie praktycznie środków do życia. Całymi miesiącami był więc problem,
co do gara włożyć. Razem z Darkiem Kosedowskim utrzymywaliśmy się z rozmaitych doryw-
czych prac. Na przykład w warzywniaku. Płacono nam za godzinę pracy po 10 marek. Obaj nie
znaliśmy języka niemieckiego ni w ząb. Z czasem załatwiliśmy sobie zasiłek dla bezrobotnych,
tzw. socjał. Po otrzymaniu obywatelstwa niemieckiego, było mi już znacznie lżej. Minął okres
dyskwalifikacji. Można się było zakręcić za jakimś klubem. Pierwszym, jaki mi się wówczas
nawinął, był Bayer Leverkusen. W jego barwach wywalczyłem w Sztokholmie, dla Niemiec,
tytuł mistrza Europy. Wcześniej jednak w wewnątrzniemieckich eliminacjach, musiałem po-
konać gwiazdę rodem z NRD Torstena Maya.
- Początkowa trudna sytuacja musiała odbić się w sposób niekorzystny na Waszym małżeń-
stwie.
- Przeżyło ono próbę. Nieraz skakaliśmy sobie z Dorotą do oczu. Kłóciliśmy się o to, kto w tej
sytuacji bardziej zawinił. Wręcz tłukliśmy się po głowach. Niekiedy jedna tu czy tam zarobio-
na marka musiała starczyć na trzy dni. Serce mi się krajało, gdy Michałowi musiałem różnych
rzeczy odmawiać, choćby lodów. Bywało, że nagotowaliśmy gar makaronu i przez kilka dni z
rzędu tym spaghetti się zajadaliśmy.
- W takiej sytuacji przydałoby się mieć wykształcenie.
- Edukację zakończyłem na szkole zawodowej o specjalności stolarz-tapicer. Był to zespół
szkół zawodowych na placu Komorowskiego w Gdańsku, Ta sama szkoła, którą ukończyła
także Dorota. Z tym, że ona znalazła czas po temu, żeby ukończyć, w tej samej szkole, techni-
kum. Przedtem była szkoła podstawowa nr 78 na Przymorzu. Byłem w jednej klasie z „Beza-
nem” oraz z „Volvo”.
- Co się dzieje z „Bezanem”?
- Przymknęli go.
- Za co, na miłość boską?
- Za ściąganie haraczy. Wdał się w taką grupkę osób, uwikłał się. Chciał spłacić długi zacią-
gnięte u „Volvo” i go wciągnęło w ten proceder.
- Pomagasz mu jakoś?
- Pożyjemy, zobaczymy...
- Z kumplami, powiadają, potrafiliście nieźle narozrabiać.
- W jednej akcji rozbiliśmy 60 szyb. Aniołkami nie byliśmy... Czwórka nas była - prócz mnie,
Tomek, „Volvo” i „Bezan”.
- Na swojego świadka na ślubie żadnego z nich nie wybrałeś.
- Został nim kuzyn - syn mojej ciotki, siostry mamy - Adaś Drążkowski. Wiele lat mieszkał w
Niemczech. Bliżej niż ze mną, był z Tomkiem. Razem przyjeżdżali na moje kolejne walki. Z
Tomkiem też powrócił do Polski. Dziś pomaga Tomkowi zarządzać gdańskim „Tiger Pubem”.
- Jak na Ciebie wołali koledzy?
- „Mały” albo „Małolat”. Tak było dopokąd nie urosłem. Potem nikt się już do mnie tak nie
odezwał, boby oberwał.
- Wózek od mleka żeście gwizdnęli?

- A skąd Pan wie, pewnie Panu „Volvo” powiedział. Solidnie wówczas po łbach dostaliśmy.
Wszyscy mieliśmy rygor w domu. Ojciec „Volvo” miał zakład tapicerski. Codziennie po
szkole parę godzin razem spędzaliśmy.
- Od kiedy znaliście się z Dorotą?
- Od 8. klasy. Dorota też była liderem w gronie dziewcząt. Łatwo wpadała w oko. No to ją so-
bie przyuważyłem.
- Podobno na całym Przymorzu chłopaki strasznie się Ciebie bały.
- To prawda. Miałem uznanie. Głównie z racji mojej bitności. Nikt nie chciał wchodzić mi w
drogę. Trochę to było nawet dziwne, bo wzrostem szczególnym się nie odznaczałem, budową
też nie. W szkole byli tacy, którzy łapali się za sztangi. O głowę ode mnie wyżsi.
- Często Ciebie pytają - co jest dla Ciebie ważniejsze: rodzina czy boks. Za każdym razem od-
powiadasz: rodzina... Brzmi to cokolwiek sentencjonalnie.
- Bo to święta prawda. Co by mi przyszło z boksu, gdybym nie miał domowego zaplecza?
Boksuje się właśnie dla niej. Choć, z drugiej strony, dzięki boksowi ta rodzina wiedzie dostatni
żywot. Zależy mi na tym, by moje dzieci w szkole nie były osobami drugiej kategorii.
- Status emigranta jest w Niemczech odczuwalny?
- Bardzo mocno. Choć od zawartości portfela rodziców wiele w tej mierze zależy. Niemcy peł-
ne są Aussländerów - rozmaitych Turków, Włochów, Polaków.
- Chwilami odnosi się wrażenie, że tylko oni boksują. Pełnią funkcję starożytnych gladiatorów.
- Coś jest w tym z prawdy. W mojej hamburskiej stajni znajdują się Ukraińcy - bracia Witalij
oraz Władimir Kliczko, Turek, Gruzin Artur Grigorian, od niedawna także Armeńczyk Paweł
Miełkomjan, podopieczny mojego niegdyś trenera Ryszarda Bronisia, dwaj Polacy, bo prócz
mnie, elblążanin Paweł Bursztynowicz. Niemcy po Henrym Maskem oraz Marcusie Bottcie
zrobili się strasznie wygodni.
- Ojcem zostałeś bardzo wcześnie.
- W wieku 18 lat. Wtedy niezbyt wiele się wie o życiu. Choćby o roli, znaczeniu i obowiązkach
ojca. Własnego nie miałem okazji zbyt długo podglądać.
- Ale w Słupsku, gdzie Michał przyszedł na świat, źle Wam trojgu nie było.
- To jednak trwało tak krótko.
- W domu kto rządzi?
- Nie przywiązuję do tych spraw zbyt wielkiej wagi. Sprawy wychowania naszych dzieci zo-
stawiam mojej żonie. Chciałbym być zarówno dla 12-letniego Michała (Michaela), jak i 6-
letniego Mikołaja (Nicholasa), dobrym kolegą, przyjacielem. Bardziej mi zależy na takiej roli
niż na roli surowego, karcącego ich stale ojca. Jestem ich kumplem. I dlatego obaj nie odczu-
wają przede mną żadnego lęku. Nie mają wobec mnie takiego respektu, jaki ja odczuwałem
wobec mojego ojca.
- Co starasz się przekazywać swoim chłopakom?
- Na pewno nie będę za nich decydował, co powinni w życiu robić. Dziecko potrzebuje dyscy-
pliny oraz silnej woli. Tego właśnie nauczył mnie boks.
- A gdyby któryś z chłopców chciał pójść w Twoje ślady i zostać bokserem?
- Starszego Michała do boksu wcale nie ciągnie. On jest taki wydelikacony. Wdał się w swoją
matkę. Mikołaj ogranicza się do robienia min à la „Tiger”. Na tym jednak całe naśladownictwo
na razie się kończy. Jednak, jeśli któryś z moich synów zechce pójść w moje ślady, w co osobi-
ście wątpię, nie będę mu czynił żadnych przeszkód.
- Skąd się wziął przydomek „Tiger”?
- To był nie mój, ale dziennikarzy, pomysł. Podpisywałem swój zawodowy kontrakt równocze-
śnie z niejakim Michaelem Loewe. Któryś z niemieckich dziennikarzy zapytał wtedy mojego
promotora Klausa-Petera Kohla o to, jakie szanse mają ten Loewe i ten „Tygrysek”? Powie-

dział „Tygrys”, bo za trudno było mu wymówić nazwisko „Michalczewski”. Inni, przysłuchu-
jący się temu, rzecz całą podchwycili i tak już zostało.
- Czy sądzisz, że Twoi synowie mogą pójść w Twoje ślady?
- Te nasze dzieciaki mają za dobrze. Do sportu trzeba mieć charakter, a ten wyrabia się w tru-
dach i w znoju. Jednak Mikołaj ma już własne spodenki oraz koszulkę, własne bokserskie rę-
kawice.
- Pozował także do serii zdjęć, które zaowocowały kartą pocztową z napisem „Tiger Junior”. A
gdyby jednak, któryś z nich zdecydował się na boks...
- Na pewno nie będę jego trenerem, co najwyżej doradcą.
- Czy rodzina ogląda Twoje walki?
- Dorota, owszem, Dzieci wcale. Twierdzę, że nie powinny ojca oglądać w ringu. W boksie
wszystko jest przecież możliwe.
- Zdarzyło Ci się być powalonym na deski?
- Trzy razy.
- Czemu nie walczyłeś z Henrym Maskem?
- Sprawa jest prosta. Maske dwa razy został pokonany przez Virgila Hilla. Gdy więc zwycię-
żyłem Hilla, nie było sensu spotykać się w ringu z Maskem. Zresztą wkrótce zszedł on z ringu
w chwale. Po cóż nam obu, naszym menedżerom, był potrzebny taki pojedynek?
- Andrzej Gołota...
- Jesteśmy obaj z jednego rocznika. Razem trenowaliśmy w kadrze juniorów u trenera Czesła-
wa Ptaka. Znamy się od lat. Uważam, że jest źle prowadzony przez menedżerów. Na przykład
po walce z Riddickiem Bowe powinno mu się znaleźć dwóch-trzech łatwiejszych rywali i do-
piero później wystawić go na Lennoxa Lewisa. Do samej walki też został, moim zdaniem, źle
nastawiony przez swoich trenerów. Jak się bokserowi wkłada do głowy - a tak było po dys-
kwalifikacji Andrzeja za cios poniżej pasa - że ma boksować czysto, to on w końcu tak właśnie
walczy, czyli nie walczy w ogóle, tylko obrywa. W efekcie ani nie zarobił, ani nie zdążył na-
brać niezbędnej pewności siebie. Na Michaela Granta też został wystawiony w dziwny sposób.
Uważam wręcz, że ta walka została do pewnego stopnia ułożona. Kazano Andrzejowi prze-
grać. Zwyczajnie przehandlowano Gołotę. Andrzej jest w Stanach bardzo popularny i zwycię-
stwo nad nim może być cenne.
- Te Twoje słowa narobiły niemało szumu w Polsce i w świecie. Mówi się w związku z Gołotą
i z Grantem o układzie za milion dolarów.
- Niewykluczone. Prawda o boksie zawodowym z takim trudem przedostaje się do opinii pu-
blicznej. A to jest gra rozmaitych interesów.
- Czy to jest główny powód dla którego zwlekasz z podjęciem decyzji o walce z Royem Jone-
sem Juniorem?
- Od tego mam menedżera - Klausa-Petera Kohla. W tym przypadku największą trudnością jest
uzgodnienie właściwych warunków finansowych satysfakcjonujących obie strony. Jak również
tego, gdzie taka walka miałaby się odbyć. Mój menedżer pragnąłby, by doszło do niej w Niem-
czech. Dużo zależy też od podejścia stacji telewizyjnych, zwłaszcza tych amerykańskich, bo to
one w głównej mierze decydują o cenach.
- Miałeś plany odbycia walki w Polsce...
- Wszystko rozbiło się o pieniądze. W Polsce wciąż nie ma ich zbyt wiele. Rynek finansowy
nie jest zbyt zasobny. A ponadto, jak miałaby wyglądać organizacja takiej walki? Gdyby, daj-
my na to, 1000 kibiców znad Renu zjechało na lotnisko w Rębiechowie, natychmiast zostaliby
okradzieni. Taksówkarze też by ich solidnie obskubali. Co się tutaj dzieje? Biją się na widow-
ni, szykanują policję. Jeśli się policji odbierze władzę, to będziemy się bali wyjść na ulicę. Te-
raz do głosu dopuszcza się szalikowców. Michalczewskiemu może nic nie zrobią, ale spaceru-

jącą chodnikiem o lasce babcię, napadną, okradną i zabiją. Niedługo dojdzie do tego, że założą
swoją partię. W katowickim „Spodku”, jak mi wiadomo, było 100 rannych osób [chodzi o pił-
karski turniej halowy z udziałem śląskich drużyn - R.C.], a policja nie chciała się wtrącać.
Trzeba walczyć o bezpieczeństwo. Teraz jest to w Polsce najpoważniejsza sprawa.
- Miałeś plany postawienia boksu w Gdańsku na nogi.
- Nic z tych planów nie wyszło. Każdy woli manufakturkę. Nikomu nie zależy na szkole boksu
z prawdziwego zdarzenia. Co innego w takim Szczecinie. Działacze z tego miasta przyjechali
do mnie do Hamburga całkiem niedawno z ofertą patronowania szkole boksu w ich mieście.
Zgodziłem się. Wkrótce zostanie powołana do istnienia. W Gdańsku o takich sprawach nie ma
z kim rozmawiać.
- Stawałeś do przetargu na zakup kamienicy na Długim Targu.
- W końcu zakupili ją jacyś Holendrzy.
- Za to jesteś właścicielem „Tiger Pubu” oraz, od niedawna, współwłaścicielem sklepu odzie-
żowego.
- Co do pubu, zgadza się. Sklep należy do firmy „Poollman”. Ja mam w nim mieć własną ko-
lekcję ubraniową zwaną „Tiger Collection”.
- Póki co „Volvo” sprawuje funkcję szefa tego sklepu.
- Bo on się na tych sprawach zna. W końcu od lat wraz z bratem mają hurtownię sprzętu spor-
towego w Nowym Porcie. Prowadzą też stoisko w gdańskim Wielkim Młynie.
- Jesteś wierny młodzieńczym przyjaźniom...
- Zwłaszcza tym, które się przez lata sprawdziły.
- Jednak w stosunku do nowych przyjaźni bywasz ostrożny.
- Najbardziej liczą się te sprzed okresu, gdy zacząłem odnosić sukcesy w ringu. Sukces, jak
wiadomo, ma wielu ojców. Porażka bywa sierotą.
- Masz słabość do rozmaitych akcji charytatywnych.
- W dzisiejszym świecie, tego mnie w Niemczech nauczono, nie można zamykać się w kręgu
tylko własnych spraw i problemów. Trzeba wychodzić do ludzi. Tak bywa wówczas, gdy
wspieram rodzinę Janka Hawrylewicza, gdy wspomagam jeden z gdańskich domów dziecka,
gdy ostrzegam przed zgubnymi skutkami min przeciwpiechotnych pozostawionych na polach
rozmaitych bitew. I gdy, jak w czerwcu 1998 roku, wziąłem w Hanowerze udział w meczu
piłkarskim, którego całkowity dochód został przeznaczony na rzecz pozostającego w stanie
śpiączki francuskiego żandarma Daniela Nivela, pobitego przez grupkę niemieckich kibiców-
chuliganów. Zagrałem w spotkaniu II-ligowego Hanoweru z reprezentacją byłych piłkarzy
Bundesligi u boku piłkarzy tej klasy, co Wolfgang Overath czy Horst Hrubesch. 100 tys.marek
od organizatorów meczu ofiarowali wówczas rodzinie Nivela organizatorzy spotkania. Biorę
też udział w akcji „Boks przeciw przemocy”.
- Kim jest dla Ciebie Andrzej Grajewski?
- Jest moim przyjacielem. Kohl nadal pozostaje moim menedżerem.
- Uprawiasz też inne, prócz boksu oraz piłki nożnej, sporty?
- Chętnie zimą jeżdżę na nartach. Grywam też w ping-ponga. Szczególnie często z moim
przyjacielem Bruno Brunim.
- Kto to jest Krzysztof Busch?
- Mój hamburski masażysta. Od 17 lat mieszka w Hamburgu. Od trzech lat pracuje ze mną.
Jest trybem w sprawnie działającej maszynce Herr Kohla w jego „Gymie” przy Waldorfer
Strasse.
- Pamiętasz tych, którzy Cię w ringu pokonali?
- Niechętnie. W kadrze juniorów, wiele lat temu, jednym z nich był Węgier Vakete, w meczu z
Czechosłowacją przegrałem ze Skacelem.

- Ile razy leżałeś na deskach w zawodowej karierze?
- Chyba ze trzy razy. Na pewno z Dominguezem i z Rocchigianim.
- Niespieszno Ci jakoś do walki z tym ostatnim...
- Po tym, jak okazało się, że w naszej remisowej walce był nafaszerowany efedryną, niech so-
bie lepiej trochę odpocznie. Kiedy po walce Niemca Axela Schulza z Fransem Bothą okazało
się, że Afrykaner jest na dopingu, ludzie z niemieckiego związku latali do USA, zakładali
sprawy w sądzie, żeby tylko Schulz mógł znów walczyć o tytuł mistrza świata. A w moim
przypadku nie tylko nie kiwnęli nawet palcem, ale wręcz ukrywali wyniki badań. To mnie do-
prowadza do wściekłości.
- Jednak ostatnio całkiem mówi się coraz powszechniej, że jednak do Waszego pojedynku mo-
że dojść.
- Bowiem tego żąda od nas i od naszych menedżerów niemiecka widownia. A z nią nie sposób
się nie liczyć. Niewykluczone, że dojdzie do walki już na przełomie marca oraz kwietnia.
Ostro prą do niej nasi promotorzy oraz stacja telewizyjna SAT 1.
- Czemu odszedłeś od stacji „Premiere”?
- Bo SAT 1 oferowała mi lepsze warunki finansowe.
- My zaś dzięki temu w Polsce możemy na żywo oglądać kolejne Twoje walki. Nie zaś z pośli-
zgiem, bo przecież „Premiere” jest stacja komercyjną, kodowaną. Nastawiasz się na walkę z
„Rockym”?
- Zapewne do niej w końcu dojdzie. Dużo wcześniej niż do pojedynku z Jonesem.
- Jones, po przejściu do wagi ciężkiej, zwolnił Ci miejsce w federacji WBC.
- Nie zamierzam się ubiegać o pas mistrzowski tej federacji. To raczej Rocchigiani powalczy o
ten tytuł z Michaelem Nunnem. Zobaczymy czy go zdobędzie.
- Obserwuję, że w miarę upływu lat w coraz większym stopniu zajmujesz się rozmaitymi inte-
resami.
- Chodzi tu nie tylko o interesy. Także o działalność charytatywną. Wspieram jeden z gdań-
skich domów dziecka. Ufundowałem 10 stypendiów dla najzdolniejszych młodych polskich
sportowców. Wziąłem całkiem niedawno udział w cyrkowej imprezie „Aktorzy dzieciom”.
nagrałem wraz z Marky Markiem teledysk często teraz emitowany przed każdą moją kolejną
walką. To Marky w nim śpiewa, nie ja. Ja zaś na początku mówię modlitwę.
- Jesteś wierzący?
- Każdy człowiek w coś wierzy. Jestem katolikiem. Ludzie bez wiary mają ciężkie życie. Sta-
ram się raz w tygodni uczestniczyć w mszy świętej.
- Nas tutaj raduje, że coraz więcej swoich inicjatyw lokujesz w Polsce. Czy nie oznacza to aby,
że po zakończonej karierze zamierzasz powrócić na stałe do Polski?
- Wszystko w życiu jest możliwe. To także. Czy jednak nie jest formą powrotu do Polski sklep
na gdańskim Manhattanie z ową „Tiger Collection”? Linia ubrań sportowych dla młodzieży
„Poolmana”, seria pubów, bo prócz gdańskiego działa już pub „Tiger” w stolicy. Umowa z
browarem „Brok”, ufundowane stypendia dla najzdolniejszej młodzieży.
- Nagrałeś płytę z zespołem Lady Pank...
- Bo lubię muzykę tego zespołu. Darzymy się z Jankiem Borysewiczem, liderem tego zespołu,
chyba obopólną, sympatią. I dlatego wkurzył mnie, że nie przyjechał na walkę z Zennerem.
Byliśmy umówieni, nawalił. W końcu jednak do tego nagrania doszło.
- Umiesz śpiewać?
- Śpiewałem w szkolnym chórze od trzeciej do ósmej klasy. Jednak to nagranie studyjne pio-
senki „Zawsze tam, gdzie ty”, którą napisał Jacek Skubikowski, a którą po raz pierwszy za-
śpiewaliśmy na koncercie w Gdańsku, wywołało u mnie silny stres. Nogi trzęsły mi się przed
tym nagraniem, jak przed walką.

- Dajesz się też od czasu do czasu namówić politykom...
- Jeden jedyny raz, z okazji Dnia Pojednania, w dniu 1 września 1999 roku, przyjąłem zapro-
szenie do studia polskiej telewizji, gdzie dyskutowano o skomplikowanych relacjach sąsiedz-
kich polsko-niemieckich. Mam coś istotnego, uznałem, w tych sprawach od siebie do powie-
dzenia.
- Czy aby nie rozmieniasz się na drobne? Te teledyski, to Twoje malarstwo, ta seria kosmety-
ków o nazwie „Klincz”.
- Została ona zaprojektowana przez mojego serdecznego przyjaciela - Włocha na stałe za-
mieszkałego, jak i ja, w Hamburgu - Bruno Bruniego. Ten flakon z brązu zakończony nakrętką
w kształcie boksera nawet się podobał. Mimo że cena jednej butelki - 400 marek - nie jest ni-
ska. Wciąż szukam dla siebie miejsca w życiu na okres po sportowej karierze. Przecież boks
nie jest zajęciem na całe życie. Chyba że się chce zostać trenerem. Ja zaś nie mam tego rodzaju
ambicji.
- Na jaką sumę jesteś ubezpieczony?
- Na 10 milionów marek.
- Ile zarobiłeś dotychczas w ringu?
- 20 milionów marek. Od tego trzeba jednak odliczyć podatki, akurat w Niemczech bardzo
słone. A także liczne wydatki. Ostatnio choćby na futro dla żony. Kupiłem także Dorocie sa-
mochód.
- Ulubione miejsce, w którym spędzasz wakacje?
- Latem Grecja, zimą Szwajcaria. Lubię jazdę na nartach.
- Dwa słowa o Twoim malarstwie...
- Maluję przy pomocy Bruniego, na ogół olejem, portrety oraz pejzaże. Nie mam na malarstwo
zbyt wiele czasu. Kilka jednak z tych obrazów poszło w aukcji na cele charytatywne.
- W jaki sposób przygotowujesz się do walki?
- Na kilka miesięcy przed walką przebywam w klasztorze.
- ?
- Na dwa tygodnie przed walką, nie ma mnie dla nikogo. Koncentruję się na samej walce, Mam
w moim hamburskim „Gymie” kilku bokserów potrafiących dostosować się w sposób idealny
do stylu walki najbliższego rywala. Ci się zmieniają, w zależności od tego, czy mój najbliższy
rywal jest mańkutem, czy też bokserem praworęcznym. Czy będzie to biały, czy też bokser
czarnoskóry.
- A po walce?
- Idę w tango. Lubię przez tydzień świętować sukces. Owszem, popijam, ale zawsze z umia-
rem. Nie traktuję tego jako grzechu. Staram się jednak wybierać takie lokale, gdzie najmniej
osób może mnie znać. A przede wszystkim unikam blisko stu restauracji mego menedżera...
- Jak długo ono trwa?
- Tydzień, nie więcej. Na ogół na kilka dni odbija mi palma.
- Najczęściej przyjeżdżasz wówczas do Gdańska.
- A gdzie mam przyjeżdżać, skoro tu mam najwięcej przyjaciół, tu także mieszka moja mama,
dziadek, sporo ludzi mi bliskich. Czasami jednak prosto z ringu urywam się na urlop.
- Jednak i wtedy, za pomocą telefonu komórkowego, porozumiewasz się z krajem nieomal bez
przerwy.
- Interesów trzeba pilnować.
- Coraz częściej bywasz też w Warszawie.
- Odwiedzam wówczas zaprzyjaźnione ze mną redakcje. Bywam gościem uroczystości roz-
strzygnięcia plebiscytu „Przeglądu Sportowego”. Dobrze się czuję w gronie sławnych spor-
towców.

- Którzy z nich są Ci najbliżsi?
- Jacek Wszoła, Janek Tomaszewski i Władek Kozakiewicz. Całą trójką byli na otwarciu mo-
jego pubu w stolicy. Andrzej Szarmach zaprosił mnie przed dwoma laty na swój benefis za-
kończenia kariery na stadionie Stoczniowca w Gdańsku. To wtedy polubiliśmy się ze Zbysz-
kiem Bońkiem, z Włodkiem Lubańskim.
- Jaki jesteś naprawdę?
- Trudno mnie zaszufladkować. Staram się być naturalny. Nie wywyższać się. Nie dawać lu-
dziom na każdym kroku do zrozumienia, jakim to ja jestem mistrzem. Niemieccy dziennikarze
mają kłopoty z rozgryzieniem mnie. A ja się im zbyt łatwo zakwalifikować nie daję. Bobym
przestał być dla nich interesujący. Ja chcę być interesujący przez to, co robię w ringu i poza
nim, nie zaś przez to, jaki jestem naprawdę.
- Przywiozłeś przed rokiem do Gdańska swego trenera Fritza Sdunka, dlaczego?
- Po pierwsze chciałem, ażeby zobaczył moje rodzinne miasto, o którym tyle mu przedtem na-
opowiadałem. Po drugie odbyliśmy w hali Stoczniowca trening. Trochę też mój trener sparo-
wał z gdańską młodzieżą. Szkoda tylko, że moi dawni koledzy ze Stoczniowca nie mają w tym
klubie zbyt wiele do gadania.
- Kiedy dojdzie do twojej walki z Royem Jonesem Juniorem?
- Po moim liście otwartym, który niedawno wystosowałem w tej sprawie, sądzę, że w roku
obecnym powinna się ona nareszcie odbyć.
- Kim jesteś naprawdę?
- Piszą o mnie: „Polish born fighter”. Jestem Polakiem mieszkającym w Zjednoczonej Europie.

Indeks walk zawodowych „Tygrysa”

DARIUSZ MICHALCZEWSKI

Wzrost: 184 cm, waga 79 kg

Kategoria: półciężka

DOROBEK AMATORSKI

1985-1986 - Mistrz Polski Juniorów

1986 - brązowy medal w Mistrzostwach Europy Juniorów w Danii

1987 - Mistrzostwo Polski Seniorów (waga lekkośrednia)

1991 - Mistrzostwo Europy Seniorów (waga półciężka)

KARIERA ZAWODOWA

1993 - Mistrz Świata w wersji IBF w wadze półciężkiej

1994 - Mistrz Świata w wersji WBO w wadze półciężkiej

1997 - Mistrz Świata w wersji WBA w wadze półciężkiej

LISTA WALK ZAWODOWYCH DARIUSZA MICHALCZEWSKIEGO

Lp.

Data

Przeciwnik

Miejsce Wynik

Rundy

16.09.1991

Frederik Poder

Hamburg

wygrana przez nokaut

15.10.1991

Peter Cenki

Hamburg

wygrana przez nokaut

10.01.1992

Zoltan Habda

Akwizgran

wygrana przez nokaut

28.01.1992

Yves Monsieur

Hamburg

wygrana przez nokaut

21.02.1992

Sean Mannion

Hamburg

wygrana przez nokaut

04.04.1992

Robert Johnsson

Düsseldorf

wygrana przez nokaut

22.06.1992

David Wright

Dinslaken

wygrana przez nokaut

27.06.1992

Richard Bustin

Portugalia

wygrana przez nokaut

28.08.1992

Sylvester White

Akwizgran

wygrana przez nokaut

10.

29.09.1992

Steve McCarthy

Hamburg

wygrana przez nokaut

11.

07.11.1992

Cecil Simms

Kolonia

wygrana przez nokaut

12.

17.11.1992

Keith Williams

Lubeka

wygrana przez nokaut

13.

08.12.1992

Mike Peak

Hamburg

wygrana na punkty

14.

12.01.1993

Willie McDonald

Akwizgran

wygrana przez nokaut

15.

13.02.1993

Ali Saidi

Hamburg

wygrana przez nokaut

16.

03.04.1993

Pat Alley

Hamburg

wygrana przez nokaut

17.

22.05.1993

Noel Magee

Akwizgran

wygrana przez nokaut

18.

26.06.1993

Juan Barreoro

Hamburg

wygrana przez nokaut

19.

11.09.1993

Mwehu Beya

Akwizgran

wygrana na punkty

20.

20.11.1993

Sergio Merani

Hamburg

wygrana przez nokaut

21.

19.02.1994

David Vedder

Hamburg

wygrana przez nokaut

22.

23.04.1994

David Davis

Halle

wygrana przez nokaut

23.

28.05.1994

Melvin Wynn

Akwizgran

wygrana przez nokaut

24.

10.09.1994

Leonzer Barber

Hamburg

wygrana na punkty

25.

17.12.1994

Nestor Giovannini

Hamburg

wygrana przez nokaut

26.

11.03.1995

Roberto Dominguez

Kolonia

wygrana przez nokaut

27.

20.05.1995

Paulo Carlo

Hamburg

wygrana przez nokaut

28.

19.08.1995

Everardo Armenta

Düsseldorf

wygrana przez nokaut

29.

07.10.1995

Philippe Michel

Frankfurt

wygrana przez nokaut

30.

06.04.1996

Astuddin Umarow

Hanower

wygrana przez nokaut

08.06.1996

Christophe Girard

Kolonia

wygrana na punkty

32.

10.08.1996

Graciano Rocchigiani Hamburg

remis

33.

13.12.1996

Christophe Girard

Hanower

wygrana przez nokaut

34.

13.06.1997

Virgil Hill

Oberhausen

wygrana przez nokaut

35.

04.10.1997

Nick Piper

Hanower

wygrana przez nokaut

36.

13.12.1997

Daren Zenner

Hamburg

wygrana przez nokaut

37.

20.03.1998

Andrea Magi

Frankfurt

wygrana przez nokaut

38.

19.09.1998

Mark Prince

Oberhausen

wygrana przez nokaut

39.

12.12.1998

Drake Thadzi

Frankfurt

wygrana przez nokaut

40.

04.03.1999

Muslim Biarsłanow

Brema

wygrana przez nokaut

41.

29.08.1999

Montel Griffin

Brema

wygrana przez nokaut

42.

15.04.2000

Graciano Rocchigiani Hanower

wygrana przez poddanie
po 9.

rundzie

43.

16.12.2000

Ka-Dy King

Essen

DROGI POWROTU

„Tygrys” i jego rozliczne biznesy

Niegdyś światowej klasy rajdowiec Sobiesław Zasada, założyciel i główny udziałowiec spółki
Sobiesław Zasada Ltd., jest przedstawicielem Mercedesa na Polskę. Tworzy holding motory-
zacyjny wraz z fabryką w Jelczu, a także z Autosanem. W klasyfikacji tygodnika „Wprost”
plasował się przez kilka lat w ścisłej czołówce najbogatszych ludzi w Polsce.
Przyjaciel „Tygrysa” Zbigniew Boniek jest posiadaczem firmy marketingowej „Go and Goal”.
Pretenduje do zakupu praw na transmisje telewizyjne ze spotkań piłkarskich polskiej repre-
zentacji, a także meczów o europejskie puchary z udziałem polskich zespołów klubowych. Ma
spore udziały w koncernie browarniczym „Lech Premium”. Mocno zaangażował się w polski
żużel.
Wojciech Fibak jest posiadaczem, liczącej kilkaset obrazów, kolekcji malarstwa polskiego oraz
tzw. sztuki paryskiej. Ma nieruchomości w Paryżu oraz w Grenwich Village (USA, Connecti-
cut). Przed laty był właścicielem, dość mocno - po decyzjach Komisji Likwidacyjnej RSW
Prasa-Książka-Ruch - osadzonej na rynku prasowym, Fibak Investement Group. Jest współ-
właścicielem restauracji oraz dwóch hoteli w Nowym Jorku.
Andrzej Grubba, gdańszczanin, ma firmę produkcji i dystrybucji sprzętu sportowego o nazwie
„Gasport”.
Krzysztof Hołowczyc, ceniony kierowca rajdowy, posiada tor kartingowy w Warszawie, sklep
z artykułami motoryzacyjnymi oraz salon symulacji komputerowej.
Tyczkarz, mistrz olimpijski z Moskwy (1980), rekordzista świata i Europy, gdynianin Włady-
sław Kozakiewicz, kolejny z przyjaciół „Tygrysa”, posiada wraz z żoną centrum rehabilitacyj-
ne pod Hanowerem, tor gokartowy na Skwerze Kościuszki w Gdyni. Wraz z bratem Edwardem
prowadzi przedsiębiorstwo turystyczne.
Piłkarz Piotr Nowak posiada akcje spółki I-ligowego klubu Aluminium Konin.
Jacek Wszoła, mistrz olimpijski w skoku wzwyż z Montrealu (1976) i wicemistrz z Moskwy
(1980), rekordzista świata z Eberstadt (235 cm), także przyjaźniący się z „Tygrysem”, ma na
stołecznym Ursynowie fitness klub, produkuje sprzęt turystyczny i materiały budowlane.
Niedawno mianowany II trenerem kadry polskich piłkarzy, srebrny medalista mistrzostw
świata 1974 r. Władysław Żmuda, jest właścicielem spółki Żmuda-Farina, która nastawia się
na handel włoską mąką.
Kajakarz górski Ryszard Seruga ma firmę „Plastex”, produkującą łodzie kajakowe dla wyczy-
nowców.
Niegdyś piłkarz krakowskiej Wisły Piotr Skrobowski, posiada w rodzinnym Krakowie sieć
pizzerii oraz dom maklerski, a także udziały w kilku spółkach, m.in. w KrakChemii.
Irena Szewińska, najlepsza polska lekkoatletka wszech czasów, jest posiadaczką w Warszawie
na Ursynowie domu towarowego. Niedawno otworzyła nadto wraz z mężem Januszem hotel w
rejonie Łazienek.

Czesław Lang, pierwszy polski kolarz zawodowy, wicemistrz olimpijski z Moskwy (1980)
posiada sieć sklepów ze sprzętem kolarskim. Jego firma jest organizatorem corocznego zawo-
dowego Tour de Pologne.
Mistrz olimpijski z Atlanty, mistrz świata z Sewilli, chodziarz Robert Korzeniowski, jest wła-
ścicielem sklepu z artykułami sportowymi w Krakowie.
Piłkarz chorzowskiego Ruchu, stołecznej Legii i krakowskiej Wisły Mariusz Śrutwa, ma za-
kład kominiarski oraz salon odnowy biologicznej w Bytomiu.
Przykłady można by mnożyć bez końca. Dawno już bowiem minął czas, gdy termin „sporto-
wiec wyczynowy” oznaczał wyłącznie samo nieszczęście oraz status stałego klienta Fundacji
„Gloria Victis”. Owszem, zdarzają się i tego rodzaju przypadki. Jednak wraz z postępującym,
nieuchronnym procesem komercjalizacji w sporcie, upowszechnieniem się instytucji sporto-
wego menedżera, coraz większa liczba - zwłaszcza tych operatywnych i zaradnych, nieko-
niecznie wykształconych - zawodników, często jeszcze podczas czynnego uprawiania sportu,
całkiem nieźle, a niekiedy wręcz znakomicie, radzi sobie w życiu.
Należy do nich także Dariusz „Tiger” Michalczewski. Nic w życiu nie przyszło mu łatwo. Nic
więc dziwnego, że, znając w pełni wartość pieniądza, zwłaszcza marki niemieckiej, umie nią
obracać w sposób tyle samo oszczędny, co i ekonomicznie opłacalny.
Jest wprawdzie zaledwie absolwentem zasadniczej szkoły zawodowej w Gdańsku. Jednak i z
niej - a zwłaszcza z życiowej praktyki - wyniósł niebagatelną wiedzę na temat mechanizmów
oraz sposobów lokowania ciężko, zarobionych pieniędzy.
Pierwszy trener Michalczewskiego, gdański szkoleniowiec Ryszard Broniś przyznaje:
- On, gdy miał zaledwie 12 lat, nie ukrywał, że w jego życiu liczyć się będą wielki szmal oraz
kariera.
Darek wcześnie został półsierotą. W rodzinnym, tym gdańskim, domu nigdy więc mu się nie
przelewało. Bywał utrzymywany w głównej mierze z zarobków i ciężkiej pracy swojej matki.
Po latach pani Maryla dorobiła się wraz ze swoim drugim mężem, ojczymem Darka, p. Ry-
szardem Wypychem, sklepu z wyrobami ze srebra oraz z bursztynu na Długim Targu na gdań-
skim Głównym Mieście. Z początku mieli go w ajencji. Od niemal 10 lat jest ich wyłączną
własnością.
Darek zaś rósł, mężniał. Rychło – przy pomocy swej narzeczonej, już wkrótce żony - doszedł
do wniosku, że aby w życiu móc się ustawić, należy zmienić otoczenie. Wybrał wyjazd. Chciał
rozwinąć skrzydła możliwie szeroko. Rychło zmiarkował, że nad Wisłą będzie miał na to, przy
wówczas panującej doktrynie polityczno-ekonomicznej, nikłe szanse.
Był ambitny. Energia wręcz go rozsadzała. Czuł tkwiące w nim ogromne pokłady woli, zdol-
ności oraz temperamentu.
O pieniądze poszedł spór z macierzystym gdańskim Stoczniowcem. Klub-wychowawca Mi-
chalczewskiego nie widział potrzeby wyłożenia 200 tys. zł. na tego wówczas gołowąsa. Milion
dwieście wyłożył z miejsca prezes Czarnych Słupsk Marian Boratyński. Do tego dołożył sa-
mochód i w pełni umeblowane mieszkanie. A także, po przebojach, reklamację z wojska.
Oczyścił tym samym teren przyszłemu „Tygrysowi”. Pozwolił mu wyjść na prostą oraz przy-
gotować teren pod realizację decyzji o wyjeździe z kraju. Jednak nie definitywnym i nie osta-
tecznym...
Lata mijały. Adaptacja do nowych, tych zachodnioniemieckich, już wkrótce, za sprawą obale-
nia Berlińskiego Muru, niemieckich warunków, przebiegała jednak szybko.
Rozstanie się Darka z jedynym, w którego barwach nad Renem startował klubem, znów miało
za tło sprawy finansowe. Po wywalczeniu tytułu mistrza Europy amatorów w 1991 r. w Goete-
borgu, Michalczewski oczekiwał od klubu całkiem nowego, o wiele bardziej korzystnego od

uprzedniego, kontraktu. Nie doczekał się go. W odpowiedzi - fortuna mu sprzyjała - znalazł się
w zawodowej stajni Herr Klausa-Petera Kohla.
Nie od razu za walkę otrzymywał milion marek. Z początku walczył za niewysoką premię za
zwycięski pojedynek. Gdy jednak jego promotor podpisywał coraz bardziej lukratywne umowy
reklamowe „pod” nazwisko coraz więcej znaczące, swego podopiecznego, stawki za walkę
zaczęły w sposób gwałtowny rosnąć. Wzrastała także, co w pełni zrozumiałe, suma ubezpie-
czenia. Aż doszła do 10 milionów marek.
Jeszcze za zwycięską walkę o tytuł mistrza świata WBO w wadze półciężkiej z Amerykaninem
Leonzerem Barberem w 1994 r. „Tiger” zainkasował zaledwie 200 tys. marek. Każdy jego
kolejny zwycięski pojedynek sprawiał, że stawka za wygraną bywała o kolejne 100 tys. marek
większa. Rekordowa pod względem wpływów była walka z naturalizowanym w Berlinie Wło-
chem Graciano Rocchigianim. Wynosiła ona 2 miliony marek. Rekord ten został poprawiony o
pół miliona po walce, wygranej w efektownym stylu, z Amerykaninem Virgilem Hillem. Ta
jednak dała również Darkowi dwa kolejne pasy mistrza świata...
Do dziś Michalczewski zarobił, jak się oblicza, 20 milionów marek. Ile z tego zjadły podatki?
Jakie w związku z rodzącą się aurą bezprzykładnego sukcesu, stały się jego wydatki? Jakie
dochody czerpie z tytułu umów reklamowych? Nie zaglądajmy mu w nadmiarze do jego osobi-
stego pugilaresu.
- Żonie musiałem kupić nowe futro. Sfinansowałem jej wakacje w USA. Kupiłem jej nowy
samochód. Bratu podarowałem volkswagena golfa - przyznaje w rozmowie.
Sam na co dzień porusza się mercedesem 600 lub harleyem-davidsonem.
- Nie lubię osobiście kierować autem - nie ukrywa zapytany w tej sprawie. - Nienawidzę także
latania samolotami. Ale muszę, bo rozmaite interesy mnie wciąż naglą...
Tych zaś stale mu przybywa. On sam, naglony coraz częściej opadającą go myślą o zakończe-
niu zawodowej kariery pięściarskiej oraz chęcią jak najlepszego ulokowania swoich, wcale
przecież niemałych, pieniędzy, najpierw założył w rodzinnym Gdańsku „Tiger Pub”.
Został on w sposób huczny otwarty 27 września 1998 roku w Gdańsku przy ul. Rajskiej 4C.
Uroczyście został on poświęcony przez kanonika ks. Henryka Jankowskiego, na terenie parafii
którego pub ten się znajduje. Podczas uroczystego otwarcia pubu ówczesny prezydent Gdańska
Tomasz Posadzki wręczył Darkowi upominek od władz miasta, zaś Przewodniczący Rady
Miasta Paweł Adamowicz mówił publicznie o powrocie, na razie w tej formie, Michalczew-
skiego do Gdańska.
Wnętrze pubu, odznaczającego się oryginalnym, pięściarskim wystrojem, wyposażone jest w
ring bokserski. Znajdziemy tu również pas zawodowego mistrza świata. Na jednej ze ścian
pubu został zainstalowany pokaźnych rozmiarów telebim, na którym bez przerwy wyświetlane
są walki bokserskie oraz inne wydarzenia sportowe. Kolejne pojedynki właściciela tego przy-
bytku są jednak puszczane najczęściej. Na bezpośrednie transmisje z pojedynków „Tigera”
schodzą się tłumy jego wiernych sympatyków. A także najbliższa rodzina Darka. Inne ściany
pokrywają srebrzysto-złote płaskorzeźby, symbolizujące rozmaite cnoty - Umiarkowania, Po-
wściągliwości, Skromności, Wierności.
- Chciałem, żeby mój brat Tomek - nie ukrywał faktycznych intencji powołania do istnienia tej
placówki Darek - miał w Polsce, po latach tułaczki po Niemczech, stałe zajęcie.
I pomyśleć, że jeszcze zanim Darek przyjął od miasta tę właśnie lokalizację, oglądał - z porę-
czenia autora tych słów - podziemia kamieniczki przy Tkackiej 7, mieszczącej redakcję „Ga-
zety Morskiej”. Wówczas obu braci poraził ogrom prac adaptacyjnych, jaki musiałby w tym
miejscu zostać wykonany. Jednak tam włłaśnie - choć w rok po „Tiger Pubie” - został otwarty
„Gazeta Rock Pub”, czyli swoiste muzeum rocka. Obaj bracia gdy im o tym opowiedziałem,
wydawali się być tym faktem mocno zdziwieni...

W następnej kolejności wprzągł Michalczewski w orbitę swoich zainteresowań biznesowo-
marketingowych browar z Koszalina o nazwie „Brok”. Zaczęło się od współpracy przy powo-
ływaniu do życia pubu w Gdańsku. Potem doszło do podpisania kolejnej, już długofalowej
umowy z prezesem Koszalinskich Zakładów Piwowarskich BROK SA.
- Chcemy być kojarzeni z dobrym sportem - zapewnia Tom Gresek, prezes tych zakładów. -
Razem z Dariuszem Michalczewskim rozbudowujemy sieć jego „Tiger Pubów”. Stąd też nasze
związki z koszykarzami zespołu Brok Alkpol Słupsk. A także z kulturą. Jesteśmy organizato-
rami Międznarodowego Spotkania Filmowego „Młodzi i film” w Koszalinie.
Koszaliński browar tak ostatnio szafował w formach promocji podobizną oraz nazwiskiem
„Tygrysa”, że doszło do pewnych nieporozumień, zaraz zresztą z obopólną korzyścią przez
obie strony wyjaśnionych. Efekt tego taki, że podobizna Michalczewskiego widnieje na plaka-
tach tego browaru, na jego podpiwkach (kartonikach pod kufel), na jego wideoklipach emito-
wanych powszechnie przez rozmaite stacje, w tym i te komercyjne. „Brok” urządza Darkowi
powitanie na lotnisku Rębiechowo w Gdańsku, uprzednio wieszając w tle olbrzymi banner. No
i jest wszechobecny w pubach „Tygrysa”. Darek nagrał pięć spotów reklamowych tej firmy.
Lubi siebie, czego nie kryje, w roli aktora. Bywa nim zresztą stale w trakcie swych kolejnych
pojedynków w obronie mistrzowskiego tytułu.
Wraz z tym browarem Dariusz Michalczewski powołał do istnienia Stypendia „Tygrysa”. W
jury zasiadł, prócz Michalczewskiego, rektor Politechniki koszalińskiej Krzysztof Wawryn,
oraz znany telewizyjny sprawozdawca sportowy Włodzimierz Szaranowicz. Z tej okazji poda-
no, że kontrakt Michalczewskiego z Koszalińskimi Zakładami Piwowarskimi BROK SA opie-
wa na pięć lat.
Nie doszło, jak na razie, do planowanego otwarcia pubu w Gdyni. Po rozmowach z władzami
Gdyni - Bogusławem Stasiakiem, wiceprezydentem Gdyni - w których uczestniczył radny tego
miasta, ewentualny przyszły wspólnik „Tygrysa”, były tyczkarz Władysław Kozakiewicz, dal-
sze rozmowy w tej sprawie zostały zawieszone. W rachubę wchodziła lokalizacja pubu przy ul.
Kilińskiego 6, u zbiegu Świętojańskiej i Traugutta, w samym centrum Gdyni.
Całkiem ostatnio, bo w końcu września 1999 roku, został w Warszawie otwarty kolejny „Tiger
Pub”. Mieści się przy reprezentacyjnym Nowym Świecie. Na jego otwarciu grała ulubiona
grupa rockowa „Tigera” - choć w niepełnym składzie - Scorpions. Swoją obecnością dodali
pubowi sportowego sznytu: mistrz olimpijski w skoku wzwyż z Montrealu (1976) i wicemistrz
olimpijski z Moskwy, rekordzista świata z niemieckiego Eberstadt (235 cm) Jacek Wszoła,
bohater meczu na Wembley z Anglią w 1973 r., znakomity przed laty bramkarz Jan Toma-
szewski oraz ceniony przez „Tygrysa” za jego gest, znakomity tyczkarz, mistrz olimpijski z
moskiewskiego stadionu Łużniki, gdynianin (radny miasta Gdyni), choć na stałe zamieszkały
w...Hanowerze, Władysław Kozakiewicz.
„Tygrys” zadbał o efektownie prezentujące się kelnerki. Szefem pubu w Gdańsku uczynił swe-
go brata Tomasza, który do pomocy ma, swego oraz Darka kuzyna, Adama Drążkowskiego,
przed laty świadka na jego ślubie.
Długo wraz z przyjacielem z młodych lat Tomaszem Wolsztyniakiem („Volvo”) medytowali
nad tym, jak by wykorzystać w pełni talent organizacyjny tego ostatniego. Stanęło na sklepie z
ciuchami w Gdańsku-Wrzeszczu. Tam w rejonie Manhattanu w jego szyldzie widnieją: na
równi, angielski „Poolman”, jak i „Tiger Collection”. W jej skład wchodzi odzież sportowa z
przeznaczeniem dla młodzieży.
Na niczym spełzł Darkowi zamysł inwestowania w zakup stylowej kamienicy na gdańskim
Długim Targu. W wyniku przetargu, jaki ogłosiły władze Gdańska, „Tygrys” został przelicy-
towany przez Holendrów. Ci ostatni tak bardzo byli ukontentowani faktem wygrania tego

przetargu, że na inaugurację Domu Kultury Holenderskiej urządzili dwie, wcale efektowne,
wystawy, po czym... spuścili z tonu.
Już od pewnego czasu Michalczewski firmuje swoim nazwiskiem oraz bokserską sylwetką
serię kosmetyków, flakony perfum autorstwa jego przyjaciela, Włocha zamieszkałego w Ham-
burgu, Bruno Bruniego. Linia perfum nazywa się z bokserska „Klincz”. Butelka tego, jakże
aromatycznego, uprzyjemniacza, kosztuje, bagatela, 400 marek. Jego cena jest obliczona na
kieszeń nieprzeciętnego, raczej snobistycznie usposobionego, odbiorcy.
Już mu doradzono, że w Niemczech, by uciec od wielkich podatków, trzeba we właściwy i
umiejętny sposób dzielić się zarobionymi pieniędzmi. Od lat więc Michalczewski utrzymuje
rodzinę, pozostającego w stanie powypadkowej śpiączki, ekspiłkarza Jerzego Hawrylewicza.
W łódzkiej wytwórni filmowej powstaje, w reżyserii Mariusza Fronta, film dokumentalny o tej
sprawie z udziałem m.in. Michalczewskiego. Hawrylewicz grał w barwach VFL Oldenburg. Po
jednym z meczów zapadł w śpiączkę. Opiekę finansową nad nim roztoczył właśnie Michal-
czewski. Obaj znali się już wcześniej. W tym samym okresie, w 1988 r., wyjechali z Polski do
Niemiec.
Michalczewski wspiera nadto jeden z gdańskich domów dziecka. Zdobył się na donację, pod
postacią sprzętu sportowego, swego macierzystego klubu, gdańskiego Stoczniowca. Także i
elbląski klub „Tygrys-Witex” może liczyć na jego ciągłą wspaniałomyślność. Ta ostatnia nie
okazała się zresztą tak do końca bezinteresowna. Właśnie ostatnio Darek wyciągnął zeń i po-
mieścił w hamburskiej stajni Herr Kohla najzdolniejsze dziecię tego klubu Patryka Bursztyno-
wicza. Dobry interes, to obustronny interes...
A dla dodania sobie sznytu, pracując na właściwy image, nagrał - wraz z zespołem rockowym
„Lady Pank” i jego liderem Janem Borysewiczem w lubelskim studio radiowym piosenkę
„Oczy Tygrysa”. Ma udział w organizowaniu koncertu Scorpions.
Był także gościem programu „Ósme niebo” Tomasza Raczka w stacji telewizyjnej Canal+. Z
tej okazji pokazano telewidzom, uprzednio nagrane, wypowiedzi jego najbliższych przyjaciół -
„Volvo” oraz „Bezana”, a także kolegów z klubu Stoczniowiec Gdańsk. „Od małego był ban-
dytą”, zauważył lakonicznie jeden z nich...
Odwiedził również Papieża Polaka Jana Pawła II, który zapytał go wprost: „Synku, co ty pora-
biasz pośród tych Niemców?”
Michalczewski zaś, niespecjalnie tym speszony, przyklęknął i pocałował Papieża w jego papie-
ski pierścień.
- Przez pół godziny po tej wizycie byłem jak ogłuchły. Nic do mnie nie docierało - zwierzył się
potem.

W oparach perfum

Przyjaźń naturalizowanego w Niemczech Włocha Bruno Bruniego z „Tygrysem” trwa już kil-
ka lat. Zaczęła się około1993 roku, gdy „Tiger” wywalczył po raz pierwszy tytuł mistrza inter-
kontynentalnego IBF. Sympatyk boksu, mieszkaniec Hamburga, na trop Darka wpadł stosun-
kowo wcześnie. Obaj z miejsca się polubili. To się zdarza na linii człowiek sztuki–reprezentant
wyczynowego sportu niezwykle rzadko. Ale, jak w tym przypadku, zdarzyło się.
Bruni, gdy zobaczył Darka po raz pierwszy, z miejsca uznał, że jego muskularna sylwetka,
jego cała sympatyczna powierzchowność, nadaje się do tego, by ją sportretować. Bruni jest
wziętym malarzem i zarazem rzeźbiarzem. Miał wiele wystaw w cenionych salach wystawo-
wych Europy. Szczególnie jest doceniany w kraju swego osiedlenia, w Niemczech.

Tematem jego plastycznej twórczości jest ucieleśnione piękno, erotyka. Artysta nie ukrywa
swych bliskich związków z surrealizmem Salvadora Dali („Space Venus” 1996), ze sztuką
innego Hiszpana Miguela Berrocala („Eros” 1994), Paula Wunderlicha („Diana”, 1995), Alle-
na Jonesa („Shocking, shining, sparkling”. 1994). Wdzięk, piękno, uroda, erotyka, harmonia.
Te określenia najczęściej padają w kontekście sztuki Bruno Bruniego.
To, co różni tego artystę od innych, to związki jego sztuki z przedmiotami użytkowymi. Bruni
nie od dziś eksperymentuje z kosmetykami, a zwłaszcza z flakonami perfum.
W pewnym momencie sięgnął do Michalczewskiego, jako do swego w tym względzie modela.
Uczynił z postaci pięściarza kolejny motyw przewodni swej twórczości. Wyobraził go sobie w
pozycji stojącej, za podwójną gardą. Efektem ich wspólnych - Bruniego oraz Michalczewskie-
go - poszukiwań formalnych jest seria kosmetyków pod nazwą „Klincz”. Nazwę dla niej wy-
myślił „Tygrys”. Oznacza, ni mniej ni więcej, zwarcie. Z racji krótkiego hasłowego brzmienia,
uznali obaj, nadaje się wybornie, aby patronować długiej serii, już wkrótce wcale wziętych,
perfum.
Na początek Bruni wykreował tors boksera w wielu wersjach. Nie ukrywa, iż muskularne mę-
skie ciało bywa dla niego bardzo inspirujące. W ślad za tym poszły rzeźbione sylwetki 10-
centymetrowej wysokości, a więc zminiaturyzowane, którymi pokrywał wierzchnią część fla-
konu, służącą zarazem, w formie uchwytu, do jego otwierania. Całość ma wysokość 20 cm.
Projektant tych perfum wybiera przy tym kontrastujące z sobą kolory - zieleni (flakon) oraz
brązu (sylwetka boksera). Innym razem jasny, choć matowy, brąz części flakonowej współgra
z migotliwą, błyszczącą częścią górną. W jeszcze innym przypadku Bruni posrebrza część
wierzchnią.
Aby nadać serii „Klincz” elitarny wymiar, wypuszczono na rynek ograniczoną do zaledwie 10
tysięcy liczbę produktów tego rodzaju. Cena 360-400 marek za sztukę, choć wygórowana, nie
odstraszała sympatyków, na równi, boksu oraz sztuki w jej użytkowym, acz niepozbawionym
artystycznego kontekstu, wymiarze.
Zdarzyło się, że przyjaźń boksera i artysty zaowocowała ich wspólną podróżą do słonecznej
Italii, w rodzinne strony artysty, a także urlopem w Szwajcarii. Przyjaźń ta sprawiła także i to,
że i Darek zaczął malować. „Bawię się, przy pomocy Bruna, w malarstwo” - powiada Darek o
swojej nowej pasji.

Sklep „Tygrysa”

Dariusz Michalczewski, zawodowy mistrz świata w boksie w wadze półciężkiej w wersji
WBO, po raz kolejny powrócił do Gdańska. Tym razem - po istniejącym od roku „Tiger Pu-
bie” przy ul. Rajskiej w Gdańsku - powodem stał się sklep „Poolmana” (pawilon 103) na Man-
hattanie we Wrzeszczu. Jego integralną część stanowi „Kolekcja Tygrysa” (Tiger Collection).
- Firma „Poolman” jest już od pewnego czasu obecna w Polsce - informuje Włodzimierz
Skrzyński, wyłączny przedstawiciel tej angielskiej firmy na Polskę. - Jednak sklep we Wrzesz-
czu jest pierwszym spod tego znaku firmowego w Trójmieście. Istnieją już sklepy tej firmy w
Katowicach, we Wrocławiu oraz w Szczecinie.
W skład jej kolekcji odzieżowej wchodzi odzież męska w kolorach szarym, popielatym oraz
czarnym. Nic więc dziwnego, że właśnie „Tiger”, czyli Dariusz Michalczewski, który sam
upodobał sobie wyroby tej firmy, dał swój znak firmowy kolekcji ubiorów „Poolmana”. On
bardzo dobrze się czuje właśnie w rozmaitych szarościach oraz w czerniach. Stara się być na

co dzień elegancki. Bardzo dba o swój wygląd zewnętrzny. Niemało ma w tej sprawie do po-
wiedzenia żona Dorota.
Nic przeto dziwnego, że doszło do spotkania znakomitego boksera z przedstawicielem tej wła-
śnie, preferującej kolory od popielatego przez szary do czarnego, firmy. Byli, na dobrą sprawę,
na siebie skazani.
Ta gdańska kolekcja wypełniona jest spodniami w cenach 99-109 zł, swetrami w cenach od 99
do 129 zł, bluzami w cenach ok.200 zł., kurtkami puchowymi w cenach od 200 do 229 zł.
Oddzielną część kolekcji ubraniowej tego sklepu, stanowi odzież damska francuskiej firmy
„Axara”, a więc spodnie, suknie, bluzki oraz swetry.
Wyroby zarówno firmy „Poolman” jak i „Axara”, cechuje bardzo wysoka jakość - stąd ich
powodzenie na rynku niemieckim - przy bardzo umiarkowanych cenach.
„Tygrys” miał być osobiście obecny na otwarciu tego gdańskiego, sygnowanego jego „tygry-
sim” logo sklepu. Nie udało się. Musiał w sprawach nagłych wyjechać na kilka dni do Ham-
burga, skąd ponownie przybył do Polski, ale już do Warszawy na nagranie programu cyrkowe-
go „Artyści dzieciom”. Wystąpił w nim w specjalnej peruce, dla niepoznaki w okularach w...
czarnej oprawie. Na zaimprowizowanym ringu stoczył „pojedynek” z aktorem o zacięciu ko-
mediowym, Cezarym Żakiem. Był to bardzo udany, niepierwszy w biografii Darka, występ
estradowy o charakterze charytatywnym. Uprzednio raz jeden wystąpił w.... operze. Pojawiał
się na scenie nad wyraz krótko. Jego występ ograniczył się wówczas do wyniesienia ze sceny
omdlałej dziewczyny.
Pod nieobecność Darka, podczas otwarcia gdańskiego sklepu „Tygrysa” honory domu pełniła
jego mama, pani Maryla Michalczewska-Wypych. Był także brat Darka Tomek. No i był
„Volvo”, który z Darkowej nominacji został szefem tej handlowej placówki.
- On się w końcu na tych sprawach zna, jak mało kto - utrzymuje Darek w rozmowie. - Od lat
prowadzi hurtownię w Nowym Porcie, ma stoisko w Wielkim Młynie. Na pewno się sprawdzi
na nowym polu działania.
Darek, jak z tego widać, dba nie tylko o własne, czy też najbliższej swojej rodziny zaplecze.
Wciąż wciąga w swoje rozmaite działania, w tym także i te biznesowe oddanych sobie od lat
przyjaciół. Tych, rzecz jasna, którym może w pełni zaufać i którzy nigdy przedtem go nie za-
wiedli.
Sam moment otwarcia sklepu uświetnił, z poręki samego Darka, który w pełni docenia rolę
muzyki młodzieżowej w zetknięciu z działaniami handlowymi, zespół popowy i dyskotekowy
„Boom Box”, mający w dorobku szlagiery tego rodzaju, jak „Noc, dzień”, utwór utrzymany w
rytmie salsy, oraz „Rycz, miła, rycz”. A także udział w festiwalu opolskim.
W powodzi sklepów z konfekcją damską, sklep „Poolmana-Tigera” wyróżnia się tym, że w
pierwszym rzędzie zadbał o panów w wieku od 15 do 100 lat. A gdy sprawdzi się „Tiger Col-
lection”, rynek krajowy winien zapełnić się konfekcją męską sygnowaną logo zawodowego
mistrza świata w boksie.

„Tygrys” w Stoczniowcu

Blisko 50 młodych pięściarzy przybyło w mroźny jesienny wieczór 1997 r. na spotkanie z Da-
riuszem Michalczewskim w macierzystym klubie „Tygrysa”, w gdańskim Stoczniowcu. Oto po
11 latach, jakie minęły od momentu jego nagłego wyjazdu do Słupska, Darek ponownie zna-
lazł się na swoich starych klubowych śmieciach.

A że faktycznie są one stare, to fakt. Sala treningowa, pokoje biurowe mieszczą się w budynku,
który pamięta zapewne przedwojenne czasy stoczni „Schichaua” oraz „Danziger Werft”. Ścia-
ny są poodrapywane, podchodzą liszajami. W powietrzu unosi się zapach kurzu, pomieszany z
odorem potu. Szatnie są ciasnawe. Te wnętrza nie zaznały remontu od niepamiętnych czasów.
Pretekst tych odwiedzin mistrza nad mistrze wcale godziwy. Oto Darek przy pomocy hambur-
skiego „Universum Box-Promotion” i jego właściciela Klausa-Petera Kohla , ofiarował swemu
dawnemu klubowi wysoko kwalifikowany sprzęt bokserski. W skład tego daru weszły dwa
worki treningowe, dwie gruszki, 22 pary rękawic, 10 skakanek, 10 ochraniaczy na szczękę,
bandaże.
Darkowi zostają przedstawieni trzej aktualnie szkolący w Stoczniowcu młodzież bokserską
trenerzy. Są nimi starzy znajomi Darka. Kolega z ringu, o parę lat od niego zaledwie starszy,
Krzysztof Buczkowski, Jerzy Dominik oraz Jarosław Rydzewski. Dla „Tygrysa” to po prostu
„Buczek”, „Domino” i „Rydz”. On jest dla nich Darkiem.
Na Darka czeka także pani Maria. Przed laty wydawała w Gdańskim klubie bokserom sprzęt
bokserski.
- On był zawsze taki spokojny, tym się różnił od swoich rówieśników – powiada o Darku.
Darek obchodzi kolejne pomieszczenia klubowe. Zagląda so salki, gdzie młodzi ludzie grają w
świetlicowego ping-ponga. Po drodze do sali treningowej mija klubowe gabloty, w których
widnieją także zdjęcia oraz artykuły prasowe o nim. Starannie przygląda się i jednym, i dru-
gim. Uśmiecha się przy tym do siebie na wspomnienie czasów dawno już minionych. Co
chwila podpisuje kolejną kolorową kartkę ze swoją podobizną. Z miejsca robi się kolejka chęt-
nych do otrzymania autografu zawodowego mistrza świata. Nadarzyła się też okazja, by po-
wspominać dawne, te stoczniowe czasy.
- Z Przymorza, gdzie mieszkałem, najczęściej pieszo, wędrowało się do małej’ ciasnej salki
Stoczniowca. Z początku chciałem być piłkarzem w tym klubie, ale trener Edward Rekowski
przepędził mnie ze stadionu. Dostrzegł, że jestem w grze w nadmiarze, jego zdaniem, ego-
istyczny i powiedział: „Ty się lepiej sprawdzisz w boksie. W sporcie zespołowym za bardzo
ciebie ponosi fantazja oraz indywidualne zapędy. Mamy w klubie sekcję pięściarską, co prę-
dzej udaj się do niej”.
U boku mistrza znajduje się jego trener-wychowawca Ryszard Broniś. To właśnie pan Ryszard
wziął przed laty 12-letniego Darka w obroty.
- Jezu, tu się prawie nic nie zmieniło – zauważa Darek, oprowadzany przez szefa sekcji boksu
TKKF Stoczniowiec Kazimierza Bielunkiewicza. – Ta sama ciasna, o wiele za ciasna, salka, te
same toalety.
W chwilę później trener Dominik wzywa Darka, aby obejrzał klubowy podręczny magazynek
sprzętu. Od miesiąca jest w nim to, co Darek podesłał z Hamburga swemu pierwszemu klubo-
wi. Jaskrawoczerwone rękawice, tej samej barwy worki oraz gruszki. Wszystko błyszczy no-
wością i... nieużywaniem.
- Macie z tego sprzętu na co dzień korzystać – podpowiada Darek.
- Zbyt jest dla nas cenny – słyszy w odpowiedzi od jednego z tutejszych szkoleniowców. –
Będziemy po niego sięgać przy wyjątkowych okazjach.
Był też czas sposobny do wspominków. O tym, jak pojechali pod wodzą trenera Bronisia w
1984 r. na mistrzostwa Polski juniorów młodszych, gdzie Darek, po porażce z Gumowskim,
zajął trzecie miejsce w kategorii 67 kilogramów.
- Pamięta trener, jaką mieliśmy wtedy pakę – wspomina Michalczewski. – Tylko chłopcy z
Białegostoku próbowali nam wtedy dorównać.

- Werdykt, uznający ciebie za pokonanego, był niesprawiedliwy – zauważa trener Broniś.
Przebywa na emeryturze. Dogląda jednak postępów dwóch młodych pięściarzy: Ormianina
Pawła Miełkomjana oraz Pawła Rydzewskiego.
- Wróciliśmy wówczas – ciągnie „Tygrys” – z dwoma złotymi medalami i jednym, tym moim,
brązowym.
Po chwili, w trakcie oglądania klubowych gablot, Darek nie wytrzymuje: - Oni tu wszyscy są. I
Kosedowscy, i „Góra”, i „Cichy”.
Jarek Górecki to dawny kolega Darka z klubu. Podczas wczorajszej telefonicznej konferencji
w redakcji „Wieczoru Wybrzeża” dodzwonił się do Darka. Z kolei Jarek Cichocki był w epoce
Darkowej wicemistrzem Polski juniorów w wadze półciężkiej. Zaproszony przez Darka, poja-
wił się w salce Stoczniowca w dniu jej odwiedzin przez byłego kolegę z jednej drużyny. Ser-
decznie się wyściskali. Zaraz potem rozegrali wraz z „Volvo”, kumplem obu braci Michal-
czewskich z gdańskiego Przymorza, partyjkę ping-ponga.
Darek natomist znalazł, po serii wspólnych zdjęć, czas na udzielenie kilku podstawowych po-
rad swoim klubowym następcom.
- Pamiętajcie, by na treningu każdy wasz ruch ręką czy też nogą, każdy balans ciała miał ścisły
związek z ewentualną, zawczasu przez was przewidzianą, reakcją rywala. To nie może być
tylko ruch dla ruchu, cios dla ciosu. To się musi wiązać za każdym razem z antycypacją ru-
chów i decyzji rywala.
Następnego dnia Darek udał się do Elbląga, gdzie od pewnego czasu działa klub „Tygrys-
Witex”, którego jest patronem i honorowym prezesem.

***

Po dwóch latach, z okazji kolejnych odwiedzin w Gdańsku, Michalczewski ponownie zjawił
się w salce Stoczniowca. Ale tym razem przywiózł ze sobą Fritza Sdunka, swego trenera z
Hamburga. Obaj całkiem na serio odbyli forsowny trening z adeptami boksu.
Od tamtej pory znów minęły niespełna dwa lata...
- Niech mi pan nazwiska Michalczewskiego nie przypomina – mówi prezes TKKF Stocznio-
wiec Gdańsk Jan Gąska. – Najpierw, po roku od darowizny sprzętu, przyszedł do mnie Tomasz
Michalczewski, brat Darka, i zażądał zaświadczenia o darowiznie. Główna księgowa Stoczni
Gdańskiej miała zastrzeżenia i zaświadczenia takiego bratu mistrza nie wydała. No, a potem
wystąpił on z ofertą, że skoro już brat ofiarował klubowi to i owo, to czy wraz z gronem kole-
gów mógłby – za darmo rzecz jasna – trochę się tutaj w klubie poruszać. Jak szybko obliczy-
łem drożej by to nas kosztowało niż warta jest ta Darkowa darowizna. Spławiłem gościa. Cie-
kawa sprawa. Ojczym Darka, pan Ryszard Wypych, jest w klubie stałym gościem. To super-
kulturalny facet. Umawia się tutaj z trzema kolegami kilka razy w tygodniu na grę w ping-
ponga. Wszelkie opłaty z tego tytułu wnoszone są regularnie.
Prezes Gąska podkreśla w rozmowie osiągnięcia młodych bokserów Stoczniowca. Oto podczas
ostatnich młodzieżowych mistrzostw Polski dwaj wychowankowie tego klubu – Maciej Brzo-
stek w wadze 67 kg i Leszek Gądek w kategorii 81 kg – wywalczyli brązowe medale. Podczas
mistrzostw Polski juniorów w Świdnicy Maciej Brzostek również zdobył medal brązowy. Na
Ogólnopolskiej Spartakiadzie Młodzieży Łukasz Miecznikowski w kategorii 81 kg wywalczył
brąz. W Pucharze Polski Młodzików w Elblągu Miecznikowski dołożzył do tych osiągnięć
brąz. Mają też w klubie dwie boksujące dziewczyny. To Aleksandra Gniaź i Hanna Cuker.
Obie chętnie bywają zapraszane na rozmaite towarzyskie turnieje. Są ich dodatkową niemałą
atrakcją. Do grona szkoleniowców w gdańskim klubie doszedł niedawno były zawodnik Wal-
demar Nawrocki.

- To jest jedyne TKKF w Polsce, które ma tak znaczące osiągnięcia w boksie – powiada prezes
Gąska. I już go nosi w opowiadaniu ku kickboxingowi, który jest prawdziwą chlubą nie tylko
gdańskiego, ale całego polskiego sportu. Z tego klubu wywodzi się bowiem wielokrotna mi-
strzyni Europy oraz świata Iwona Guzowska. Jego barwy reprezentuje mistrz świata Rafał
Kałużny, a ponadto Wojciech Drewski, Tomasz Biernacki, Anna Skuras – wszystko reprezen-
tanci Polski.
Tak więc wyglada „krajobraz po Darku” w gdańskim Stoczniowcu. Najżywszą i jakże ciepłą
pamięć przechowują w nim o zawodowym mistrzu świata młodzi adepci boksu. Ci, którym –
jak Brzostkowi czy Gądkowi – dał w swoim czasie solidną lekcję boksu.
- To jest wprost niemożliwe, co on tu, na naszych oczach, podczas treningu ze swoim trenerem
wyczyniał w ringu – mówi Brzostek w rozmowie.
Z sympatią wyrażają się o Darku trenerzy klubowi. W końcu dzięki niemu mają w czym i na
czym trenować. Tylko ci klubowi działacze... Może doskwiera im świadomość, że Darek wraz
z bratem zamierzali przejąć ich klub na własność?
- Myśmy tylko chcieli uczynić z tego klubu ośrodek w pełni profesjonalny. Taki na wysoki
połysk – twierdzi Dariusz Michalczewski. – Ale w Gdańsku, nie od dziś, nie ma za bardzo z
kim rozmawiać...

Prezes Guss się droczy

Jerzy Guss jest prezesem Gdańskiego Okręgowego Związku Bokserskiego. Sprawuje tę funk-
cję, jak sam powiada, już trzecią kadencję. Zapytany o to, ile to jest lat, odpowiada: dziesięć.
Ale przedtem przez dziesięć lat pełniłem funkcję wiceprezesa okręgu, rychło dopowiada.
Dziś, gdy boks w okręgu gdańskim zmarniał do granic likwidacji, można o prezesie Gussie
rzec, iż jest działaczem boksu bez boksu. Ten bowiem, przynajmniej w wymiarze ligowym,
został przed laty w Gdańsku z kretesem zlikwidowany. Najpierw do likwidacji poszła - w 1979
r. - ta najstarsza, bo jeszcze o przedwojennym rodowodzie, sekcja bokserska Gedanii. W ślad
za tym kasacji został poddany boks w gdańskiej Gwardii vel Wybrzeżu. Na koniec, na krok ten
zdecydowano się w Stoczniowcu. I tak oto w Gdańsku, ośrodku przez lata całe wiodącym w
krajowym pięściarstwie, nie ostał się ani jeden klub, ani jedna wyczynowa sekcja. Nawet klub
„Kontra” na Morenie zarządzany przez byłego pięściarza gdańskiej Gwardii Henryka Grajew-
skiego, a szkolący narybek pięściarski, rozpadł się i odszedł w niebyt.
Owszem, uchowały się sekcje boksu w Tczewie (Wisła), w Starogardzie (Wierzyca). W Gdań-
sku - o Gdyni już i wspominać nie warto - sekcji boksu się nie uświadczy. Niemniej właśnie w
Gdańsku znajduje się biuro okręgu. Rezyduje w nim zresztą małżonka prezesa Lidia Guss.
- Nie ukrywam, że bardzo liczyłem na to, że boks w Gdańsku pomoże mi rozruszać pan Mi-
chalczewski - powiada prezes Guss. - Wystosowałem do niego specjalne zaproszenie. Pretek-
stem do naszego spotkania miał być mecz międzypaństwowy Polska-Niemcy rozegrany 6
września 1997 roku w Gdańsku w hali Wybrzeże. Chciałem, aby był on gościem honorowym
tego spotkania. Pokryłem jego oraz jego małżonki koszty przelotu samolotem na trasie Ham-
burg-Gdańsk i z powrotem w klasie biznes. Opłaciłem pobyt im obojgu w dobrym hotelu.
Ugościłem jak należy, tymczasem...
W programie meczu Polska-Niemcy - pierwszym pod tym szyldem po obaleniu Muru Berliń-
skiego - umieszczone zostało zdjęcie Michalczewskiego wraz z krótką notką biograficzną. Za-
warto w niej informację o tym, że jest on wychowankiem Stoczniowca oraz trenera Ryszarda
Bronisia. Że był brązowym medalistą mistrzostw Europy juniorów w Kopenhadze w 1986 r.

Że przeniósł się do Słupska, stamtąd zaś wyjechał na stałe do Hamburga i że reprezentuje już
barwy Niemiec. Następnie, że w 1991 r. został w Goeteborgu mistrzem Europy w kategorii
półciężkiej i że potem przeszedł na zawodowstwo. Napisano także, że w ciągu paru lat zrobił
błyskotliwą, wręcz zawrotną karierę, zostając w 1994 r. mistrzem świata WBO, a w 1997 r. po
zwycięstwie na Virgilem Hillem, potwierdził światowy prymat.
Przed spotkaniem Michalczewski został poproszony na ring. Wręczono mu medal 1000-lecia
Gdańska - akurat trwały obchody tego okrągłego jubileuszu, a mecz bokserski był jak gdyby
jego uświetnieniem. Spiker meczu przeprowadził z nim na oczach wypełniającej po brzegi halę
Wybrzeża widowni, kilkuminutowy wywiad. Było uroczyście i miło. Samo zaś spotkanie Pol-
ska wygrała w sposób dość wyraźny. Zaś po meczu odbył się huczny bankiet. „Tygrys” wraz z
małżonką byli jego niewątpliwą ozdobą.
- I na tym nasze kontakty z panem Michalczewskim się urwały - powiada prezes Guss. - Dia-
log wówczas nawiązany, nie miał dalszego ciągu. Mogę się tylko domyślać, kto naszym kon-
taktom przyjazny nie był. Kto się przyczynił do ich zerwania w chwilę dosłownie po ich na-
wiązaniu. A gdy Michalczewski zaczął czynić starania wokół przejęcia urządzeń klubowych
Stoczniowca, został w tych zabiegach osamotniony. A przecież to właśnie ja, nikt inny, jestem
upoważniony do mediacji w takich, jak ta, sprawach. Mógłbym Darkowi jedynie pomóc.
Prezes Jerzy Guss zrobił jeszcze jeden krok ku Michalczewskiemu. Gdy w grudniu 1997 roku
działacze gdańskiego boksu postanowili uczcić w sposób uroczysty jubileusz 75-lecia urodzin
Aleksego Antkiewicza, myśl prezesa Gussa natychmiast podążyła do „Tiger Pubu” na Rajskiej
w Gdańsku.
- Bo gdzie indziej, jak nie w aurze boksu, winna była ta uroczystość się odbyć. Tomek Michal-
czewski, brat Darka, na co dzień zarządzający tym pubem - powiada prezes Guss nie bez gory-
czy w głosie - najzwyczajniej w świecie mnie olał. Wobec tego urządziliśmy Aleksemu uro-
dziny w dawnym kasynie milicyjnym na Chlebnickiej, w przybytku zwanym od pewnego cza-
su „Speedway Pub”. Jaka szkoda, że nasze z panem Michalczewskim stosunki aż tak bardzo
się ochłodziły...

Nieświęty Hieronim

Hieronim Kozakiewicz jest bez wątpienia postacią kontrowersyjną. Wieloletni szkoleniowiec
bokserów elbląskiego Startu - z mistrzostw Polski w Katowicach w 1994 r. przywiózł 4 medale
i 5. miejsce drużynowo - a także I-ligowego Startu-Renomy, przed kilku laty rozstał się z hu-
kiem z tym klubem. Z miejsca dokonał secesji w elbląskim pięściarstwie. Założył klub o na-
zwie... „Tygrys-Witex”.
Okoliczności powstania tego klubu - ze swoich założeń szkolącego utalentowaną bokserską
młodzież, wręcz narybek pięściarski - miały ścisły związek z osobą Dariusza Michalczewskie-
go i z jego pobytem, właśnie na zaproszenie Kozakiewicza, w Elblągu. Rozczarowany do
działaczy gdańskiego boksu, w tym także do tych z macierzystego Stoczniowca, „Tygrys” zo-
stał przez Kozakiewicza poproszony do złożenia wizyty w jego nowo powstałym pięściarskim
ośrodku. Z oferty tej „Tygrys” łacnie skorzystał. Już od dawna szukał bowiem Michalczewski
kontaktu z żywym, stale rozwijającym się, takim z ambicjami bokserskim klubem z terenu
Wybrzeża. Znalazł go w Elblągu w momencie, w którym Kozakiewicz odłączył się, odseparo-
wał, odosobnił od Startu.
Z takich rozwodów - wielu twierdzi, że za swój początek mających kłótnię w rodzinie, inni, że
przerost ambicji - rodzą się nieraz wcale twórcze rzeczy.

Tak miało być i tym razem. Kozakiewicz rozkręcał swój biznes, restaurację „Fregata” w
Tolkmicku nad Zalewem Wiślanym. Miał mu posłużyć jako swoista baza, jako zaplecze bok-
serskiego ośrodka. Zaczął w „Tygrysie-Witexie” gromadzić najbardziej uzdolnioną boksersko
okoliczną młodzież. Postawił przy niej dwóch trenerów - Piotra Sarnowskiego i Wiesława Bu-
dzińskiego. Sam zaś patronował temu przedsięwzięciu z pewnego dystansu. Z pewnej oddali
właściwej menedżerowi, organizatorowi, komuś w rodzaju coacha.
Rozmachu w swoim działaniu nabrał z chwilą, gdy zyskał dla swojej sprawy nie byle kogo, bo
osobę zawodowego mistrza świata w wadze półciężkiej w wersji WBO.
- W Gdańsku nie ma z kim rozmawiać - twierdził Michalczewski wszem i wobec w dziesiąt-
kach prasowych wywiadów, których wówczas na prawo i lewo udzielał. - Co innego w Elblą-
gu. Tam powołano do istnienia klub o nazwie „Tygrys”. Chętnie udzieliłem mu swego błogo-
sławieństwa, jak również swego, także materialnego, bo w sprzęcie bokserskim, wsparcia.
„Tygrys” nie krył przy tym, że szło mu o pokazanie, że nieopodal Gdańska, bo w Elblągu, jest
możliwe to, co w Gdańsku nijak nie jest możliwe. Ruch w sportowym, w tym przypadku bok-
serskim, interesie. Ruch naprawdę, nie zaś pozorowany.
- Nastawiłem się w swoim działaniu - twierdzi teraz Kozakiewicz, już wiedzący od początku
do końca, o co winno w tej sprawie chodzić, jaki powinien być dla niej azymut i cel - na szko-
lenie młodych ludzi w kierunku zawodowstwa. Nie interesuje mnie ligowa rąbanka. Taka sobie
zwykła młócka, jakiej w Polsce nie brakuje, a która niczemu, poza amatorskimi zyskami, nie
służy.
Szczęście mu sprzyjało. Wpadł mu w ręce 11-letni brylant w osobie Patryka Bursztynowicza.
Przez kolejnych 6 lat doprowadził go do 4 tytułów mistrza Polski w rozmaitych kategoriach
wiekowych. Ten chłopiec z Elbląga stoczył dotąd w karierze 50 walk, z których tylko 4 prze-
grał. Dwa razy zakwalifikował się do kadry na mistrzostwa Europy. W obu przypadkach od-
niósł po jednym zwycięstwie, zajmując 5-8 miejsca na starym kontynencie. Boksował w Ma-
cedonii (Vitola) oraz w Estonii (Jurmala). W Macedonii uległ w ćwierćfinale głosami 4:6 Wło-
chowi. Na Łotwie sędziowie uznali go pokonanym, również minimalnie, bo 4:6, w pojedynku
z Ukraińcem, po, zdaniem Kozakiewicza, zwycięskiej walce jego podopiecznego.
Kozakiewicz - zgodnie z nazwiskiem - naturę ma upartą, momentami wręcz rogatą. O swoje,
gdy jest przekonany o sensie działań, potrafi walczyć na zabój.
- Urządzam w Elblągu - powiada - galę boksu. Weźmie w niej udział grupa juniorów młod-
szych z Kaliningradu. Odbędą się w jej trakcie trzy walki seniorów - Mariusza Gortata [wy-
walczył sobie prawo startu w mistrzostwach Europy - R.C.] z rodowitym starogardzianinem
Krzysztofem Suchomskim, elblążanina Sebastiana Kalaczyńskiego z warszawiakiem Toma-
szem Borowskim oraz tczewianina Tomasza Bonina z innym warszawiakiem Henrykiem Zaty-
ką.
Ten ostatni jest kolegą z, jeszcze juniorskiego, ringu Darka Michalczewskiego. Wywodzi się z
tego samego co „Tygrys”, najlepszego w ostatnich latach rocznika krajowego boksu - 1968.
Tego, który obrodził talentami, prócz Michalczewskiego, właśnie Zatyki, a także Andrzeja
Gołoty i Jana Dydaka.
- Wokół ringu ustawi się ze 20 stolików - powiada Kozakiewicz. - Na stołach będą stały narę-
cza owoców, napoje. Imprezą tą zainteresował się także Darek.
W listopadzie roku 1998 Michalczewski przyjął w klubie funkcję i obowiązki prezesa honoro-
wego. Wyraził, nie kryjąc zadowolenia, zgodę na umieszczenie „tygrysiej” nazwy w szyldzie
klubu-ośrodkowego centrum szkolenia młodzieży. Wziął udział w konferencji prasowej.
Otrzymał z tej okazji specjalnie wygrawerowaną pamiątkową tablicę. Przybył także wówczas
do Elbląga trener Darka, Fritz Sdunek.

To wtedy doszło do spotkania w tercecie Michalczewski-Sdunek-Kozakiewicz, które miało
zaowocować przenosinami Patryka Bursztynowicza do siedziby centrum boksu należącego do
Klausa-Petera Kohla o nazwie „Universum Box-Promotion” z siedzbą w Hamburgu.
- Poznałem od środka ów „Gym”, który Herr Kohl zbudował specjalnie dla Darka, teraz zaś
gromadzi on blisko trzydziestu znakomitych zawodowych pięściarzy z całego wręcz świata.
Darek mnie do niego zaprosił wraz z moim podopiecznym. Pojechaliśmy, zaś Patryk już w nim
pozostał.
- Tamtejsi trenerzy - powiada „Tygrys” - przygotowują Patryka do występu w igrzyskach
olimpijskich.
- Tych w Sydney? - spytałem z niedowierzaniem w głosie.
- Kiedy one są?
- Za rok.
- To za krótki termin, może więc do tych następnych.
- W Atenach? - nie utępowałem.
- Kiedy te przypadają?
- W 2004 r.
- To za późno. Prędzej przejdzie on na zawodowstwo.
- Darek - objaśnia mnie Kozakiewicz - nie musi się orientować w szczegółach. Nakreśliliśmy
sobie cel zgoła innego rodzaju: występu Patryka w najbliższych, tych odbywających się w roku
2000, mistrzostwach świata juniorów w Budapeszcie.
Nasza rozmowa schodzi na temat owego hamburskiego „Gymu”...
- Zostałem w nim przyjęty z takimi honorami, jak gdyby mnie tam znali od wielu lat. Zostałem
ugoszczony nieomal po królewsku. Potraktowali mnie po partnersku, jak kogoś z branży. Jak
fachowca, któremu należny jest szacunek. Inaczej niż bywa z tym w kraju...
Kozakiewicz mieszkał w jednym z obiektów hamburskiego „Gymu”. Tam jadł, spał, tam też
współuczestniczył w treningach swego podopiecznego i wychowanka. Obejrzał zaplecze tego
ośrodka, jego sauny, sanitariaty, łaźnie, pralnię, pływalnię, sale treningowe.
Powrócił do Elbląga. Wkrótce do Hamburga wyprawił się ponownie. Tym razem z reprezenta-
cją bokserską juniorów Elbląga. Niespodziewanie, bowiem nie liczyli się z taką ewentualno-
ścią uprzednio, ulegli gospodarzom, juniorom z Hamburga 7:13. Najlepszym pięściarzem me-
czu został zgodnie uznany tczewianin Sławomir Malinowski.
Kozakiewicz: - Nagrałem to spotkanie na taśmę wideo. Pokazaliśmy je w naszej osiedlowej
kablowej telewizji.
Patryk Bursztynowicz przebywa w Hamburgu non stop od września roku 1999. Darek podjął
się obowiązków jego osobistego menedżera. Przejął się więc całkiem na serio zupełnie nową
dla siebie rolą. Elblążanin trenuje teraz 6-7 razy w tygodniu. Ponieważ jest uczniem 3. klasy
liceum ekonomicznego w Elblągu, jego trener załatwił mu indywidualny tok nauczania. - Sko-
ro od 11 roku życia mam tego chłopca pod swoją opieką, muszę się z moich obowiązków wy-
wiązywać możliwie jak najlepiej. O żadnej sprawie nie wolno mi przy tym zapomnieć - twier-
dzi Kozakiewicz.
Nie dziwota zatem, że właśnie Patryk, jako jedyny z bokserów, znalazł się w gronie obdarowa-
nych stypendiami „Tygrysa”. Znalazł się pośród 10 najbardziej zdolnych sportowców wszyst-
kich dyscyplin. W gronie takich młodych talentów, jak florecistka stołecznego AZS AWF
Otylia Składanowska, jak badmintonistka ze Słupska Aneta Augustyn (mimo że jest juniorką,
zdążyła już wywalczyć tytuł mistrzyni Polski seniorek), a także laureat olimpiady fizyczno-
chemicznej, filolog angielski, zapaśnik, pływak-paraplegik, lekkoatleta.
- On bywa taki nawiedzony - powiada o Kozakiewiczu prezes Okręowego Związku Bokser-
skiego w Gdańsku Jerzy Guss. - Podczas turnieju o Puchar Polski, który odbył się w Starogar-

dzie, biegał wokół ringu w trakcie finałowego pojedynku Bursztynowicza z Łukaszem Rusie-
wiczem, podopiecznym Zbigniewa Rompy. Gestykulował, miał pretensje do sędziów punkto-
wych o porażkę swego podopiecznego. W wywiadzie dla „Głosu Wybrzeża” twierdził, że nie-
słusznie jego podopieczny otrzymał od sędziów ostrzeżenie, zapominając, że jego rywal rów-
nież miał je na koncie. Nie mógł się pogodzić z faktem, że Rusiewicz po prostu Patrykowi nie-
zbyt leży. Są tacy pięściarze. Przecież Henryk Niedźwiedzki, mimo że w świecie odnosił suk-
cesy, w kraju nigdy nie mógł pokonać gdańszczanina Zygi Milewskiego. Kozakiewicz bywa
czasami taki zaślepiony...
Ostatnimi czasy ten „zaślepieniec” udał się wraz z kolejnym swym podopiecznym Marcinem
Pryczkiem, zaledwie 14-letnim chłopcem, na mistrzostwa Polski młodzików do Poznania.
Przywieźli ze stolicy Wielkopolski złoty medal w kategorii 77 kg.
- Marcin został uznany - powiada tonem przechwałki w głosie pan Hieronim - najlepszym za-
wodnikiem turnieju. Mnie również z tej okazji organizatorzy obdarowali złotym medalem.
Jest to kolejne osiągnięcie elbląskiego klubu „Tygrys-Witex”, któremu patronuje Dariusz Mi-
chalczewski...

„Rocky” kontra „Tygrys”

„Egzekutor zimny jak głaz” – napiszą po jego walce w wiernie od lat mu towarzyszącym –
dokładnie od zwycięskiej walki „Tygrysa” z Leonzerem Barberem – „Przeglądzie Sporto-
wym”. „Tygrys”zrobił to, co miał zrobić, czego mu życzyliśmy i czego on sam sobie winszo-
wał – zbił „Rocky’ego” na kwaśne jabłko. Przedtem jednak miała miejsce ta psychologiczna
wojna. W studio Polsatu Krzysiek Kosedowski, druh „Tygrysa” jeszcze z gdańsko-pelplińsko-
warszawskich czasów – gadał, gadał, gadał. Nie krył zdenerwowania, które pokrywał właśnie
nadmiernym gadulstwem.
A potem obaj weszli między liny ringu. „Tygrys” w długim szlafroku z wizerunkiem pomarań-
czowego tygrysa. Kamery bez ustanku pokazywały żonę Graciano. Ona również nie potrafiła
skryć emocji. Komentator opowiadał, jaką rolę w dniach zapomnienia swego męża odegrała. O
włoskiej mafii nie zająknął się choćby słowem. O jego 36 latach, i owszem, rozwodził się sze-
roko. O dwóch latach z okładem, podczas których nie pojawił się w ringu ani razu. O przygo-
towaniach do tej walki w amerykańskim Poconos. Gdzieś tam siedział Ralf, brat i opiekun
„Rocky’ego”. Niegdyś zdarzyło się im obu rozpędzić uzbrojony w pałki oddział niemieckiej
policji. Zdecydowanie: scenariusz na podstawie życia „Rocky’ego” dałoby się napisać z wielką
łatwością.
„Rocky”, „Rocky” – wrzeszczeli Niemcy pospołu z makaroniarzami. Madelaine Lang zaśpie-
wała w jazzowym stylu, na tle amerykańskiej flagi, oba hymny – amerykański i niemiecki.
Grajewski stał wyprostowany w ringu tuż obok Herr Kohla. Któż mógł wtedy przypuszczać, że
ten drugi towarzyszy „Tygrysowi” w walce po raz ostatni... Nic tego nie zapowiadało. Objawy
wzajemnej animozji nie dochodziły do publiczności. Wymagał tego interes.
Dla „Tygrysa” była to 17 obrona tytułu mistrza świata w formule WBO wagi półciężkiej. 42
walka w karierze boksera zawodowego. 31 wygrał przez nokaut.
Emanuel Steward. To nazwisko Amerykanina, trenera „Rocky’ego”. W ringu walkę sędziował
również Amerykanin. Na punkty sędziowali Meksykanin, kolejny Amerykanin oraz Niemiec...
„Tygrys” ma 32 lata. „Rocky” jest od niego o 5 lat starszy. Reguły walki znane są od zawsze.
Nie ma liczenia na stojąco. 3 knockdowny nie przerywają walki. Walka musi być przerwana
przez sędziego ringowego.

W chwili, gdy podchodzą do siebie na ringu, „Rocky” pochyla głowę. Jest 15 kwietnia, godzi-
na 23.08, gdy rozbrzmiewa gong rozpoczynający ten historyczny – jego stawką są spore pie-
niądze; mówi się o 2,5 mln marek dla każzdego z nich – pojedynek.
Tam w Hamburgu w 1996 roku „Rocky” trafił na rywala, który miał problemy rodzinne. Osła-
bił „Tygrysa” ciosami na korpus, posyłanymi z najbliższej odległości, z półdystansu. Tym ra-
zem było zawczasu wiadomym, że – jak sam Darek przyznawał – jest przygotowany nie na 12,
ale na 20 rund.
„Rocky” walczy za podwójną gardą. Pierwsza runda jest rozpoznawcza z obu stron. Druga jest
toczona w półdystansie. Z obu stron padają ciężkie ciosy. Wydaje się, że ktoś od nich powinien
paść. Ale nie. Brzmi gong na przerwę. Krzysiek Kosedowski w studio TV rzuca pełne obawy
uwagi na temat niewłaściwej, jego zdaniem, taktyki walki obranej przez przyjaciela. „Walka w
półdystansie – mówi – to woda na młyn Rocchignianiego”.
Jakże się myli. To się okazuje już w rundzie czwartej. W szóstej bowiem zarysowuje się prze-
waga Darka. To „Tygrys” zaczyna dyktować warunki. Przyjąl styl walki w półdystansie świa-
domie, chcąc wytrącić głowny atut z rąk swemu przeciwnikowi. Tu nie będzie walki w dystan-
sie. Zachwytów polską szkołą lewego prostego. Nic z tych rzeczy. „Tygrys” wyprowadza ciosy
sierpowe z obu rąk. I co ważne: ciosy te dochodzą celu. A „Rocky” skrywa twarz za podwójną
gardą, jakby chciał przeczekać ten szturm swego przeciwnika. Ósma runda wyraźnie dla Mi-
chalczewskiego. W przerwie sekundant „Rocky’ego” starannie reperuje oba łuki brwiowe
swego podopiecznego. Nadchodzi runda dziewiąta. Kluczowa dla losów tej walki. Lewy hak
„Tygrysa” ląduje na wątrobie rywala. Także prawy sierpowy dochodzi celu i w tym momencie
„Rocky” przyklęka. Arbiter ringowy go liczy. Po gongu na przerwę, w chwili, gdy sekundant
po raz kolejny reperuje „Rocky’emu” łuki brwiowe, ten podejmuje decyzję o zakończeniu po-
jedynku.
Specjalny „pchacz”, wynajęty przez „Tygrysa”, może już wypchać swego pracodawcę kolejno
w cztery narożniki ringu, by ten mógł pokazać tygrysie kły zwycięstwa.
„Ich habe schon genug” – powiedział „Rocky” do mikrofonu, który nagle pojawił się w ringu.
„Czy oznacza to koniec pana pięściarskiej kariery? Na to pytanie nie padła żadna odpowiedź.

***

Potem, kilka dni po świętach Wielkiejnocy, Michalczewski przyjechał do Gdańska. W „Tygry-
sim” pubie odbyła się, jak zawsze improwizowana, konferencja prasowa. Darek był rozluźnio-
ny, uśmiechnięty – u prawego boku miał nowego menedżera – jak i on 31-letniego, tyle że za-
mieszkałego nie w Hamburu, ale w Kolonii. Ze swadą zwierzył się z podjętej przed kilkoma
dniami decyzji o definitywnym rozstaniu się z dotychczasowym menedżerem. „Najbardziej
oddane sobie małżeństwa po pewnym czasie się rozchodzą. Teraz przyszedł czas i na nasz
związek” – powiedział. Zwierzał się też z zamiaru nakręcenia filmu fabularnego o jego życiu.
Projekt nadszedł z Hollywood. Trzeba tylko poczekać dwa lata, aż młodszy z dwójki jego sy-
nów – Nicholas, jakże do niego podobny – trochę zmężnieje i będzie mógł zagrać go w mło-
dym wieku. „Klub istnieje, salka istnieje, Nicholas jest do mnie podobny, ja się kamery nie
boję, rzecz jest do zrobienia” – oświadczył Darek. Oburzył się z lekka, gdy zacytowano mu
tytuł z „Kickera” – „Wielkie zwycięstwo Michalczewskiego ma na imię Fritz Sdunek”. „Suk-
ces ma wielu ojców – zripostował. W piłce nożnej, wiadomo, wygrywa 11 graczy plus trener.
W boksie jest się pozostawionym samemu sobie”.
Co się stanie z Patrykiem Bursztynowiczem oraz z Pawłem Miełkomjanem, jego dwoma pod-
opiecznymi? – naciskali żurnaliści. „Będę się nimi nadal opiekował. Chcę też więcej czasu
poświęcić swojej szczecińskiej szkole boksu. Ostatnio trochę ją zaniedbałem. Co będę robił po

zakończeniu kariery? Zostanę dyrektorem i będę jeździł na ryby... Roy Jones Junior... Na pew-
no przed nim nie zrejteruję. W ślady «Rocky’ego», który przez swoja rejteradę stracił tytuł
mistrza świata WBC, na pewno nie pójdę...”

WOKÓŁ „TYGRYSA”

Dramat Chychły

Był sportowym idolem Polski na długo przed zaistnieniem słowa „idol” w społecznej świado-
mości. Dużo więcej: był bohaterem narodowym. Jedną z tych polskich świadomościowych
alternatyw, które sprawiały, że w ogóle jakoś dało się w PRL żyć. Bez nich bowiem - w tym i
bez Zygmunta Chychły, o którym tu mowa - życie w kraju nad Wisłą byłoby o wiele trudniej-
sze do zniesienia. Należał więc do tej elitarnej kategorii ludzi, którzy zostali wyniesieni raptem
na nieoczekiwanie wysoki społeczny piedestał. Co przed wojną, za sprawą Janusza Kusociń-
skiego, Haliny Konopackiej, Stelli Walasiewiczówny było objaśniane kruchą, dopiero co odzy-
skaną, państwowością, po wojnie, tłumaczono chęcią tchnienia w polskie życie nowego ducha,
nowej nadziei. Odgórnie, pragnieniem państwowej i ustrojowej identyfikacji. Kto zaś mógł ją
stworzyć w stopniu większym od nich, czołowych wówczas sportowców?
- Tak było w gazetach oraz w radiu - przyznaje siwiuteńka staruszka o drobnej posturze, w
chwilę po tym, jak pełna nieufności, otworzyła mi drzwi swego mieszkania przy Szewskiej 47
w Gdańsku. - Tak naprawdę, nikt o nich nie dbał. Gdy byli potrzebni, szum wokół nich robiono
wielki. A zaraz potem zapadała kompletna cisza. Nie każdy, w tym i mój brat także, umiał so-
bie z tym poradzić.
Wypowiadająca te słowa staruszka jest rodzoną siostrą Zygmunta Chychły. Pani Zofia do dziś
nosi to sławne przed laty nazwisko, jako że nigdy nie wyszła za mąż. W chwili gdy rozma-
wiamy żyła też najstarsza z rodzeństwa Prakseda. - Ale ona, panie, nic już nie widzi. Jest nie-
mal całkowicie ślepa. Nie ma pan co do niej chodzić. Niczego pan od niej nie usłyszysz.
Natomiast młodsza siostra Zygmunta Chychły okazuje się nad podziw rozmowna., Odnosi się
wręcz wrażenie, że mimo remontu mieszkania na gdańskim Głównym Mieście, już od dawna
oczekiwała gościa przed którym będzie miała sposobność się otworzyć.
- Wtedy, gdy w roku 1972 mój brat - zwierza się pani Zofia - wyjechał na pobyt stały do NRF,
całkiem zerwałam z nim stosunki. Nie zgadzałam się z decyzją, jaką wtedy podjął. Miał do niej
swoje powody, to całkiem inna sprawa. Tylko, że mógł Zygmunt przewidzieć, że w tamtych
czasach skutki jej mogą objąć, bo objęły, całą resztę rodziny. A zaczęły się one następnego
dnia po jego wyjeździe. Myśmy w rodzinie byli temu jego wyjazdowi przeciwni.
Było ich sześcioro rodzeństwa. Trzy siostry zmarły. W roku 1967, jako pierwsza, Helena.
Skutki wojny dały znać o sobie. Po wojnie zatrudniła się w telekomunikacji, odpowiadała za
dział rachunków telefonicznych. Przeszła na przedwczesną rentę. Druga z sióstr, Cecylia,
zmarła, w wieku 62 lat, w roku 1981. Była główną księgową w zakładach sprzętu medycznego
na gdańskim Dolnym Mieście przy Toruńskiej. Podobnie jak Zofia, nigdy nie wyszła za mąż.
Najgorszy los spotkał ich brata Jana. Był harcerzem w Wolnym Mieście Gdańsku. Za takich
hitlerowcy w 1939 roku wzięli się na samym początku. Przeszedł tę gdańską Golgotę od wię-
zienia w Victoria Schule poczynając. Uwolniony, przymusowo został wcielony do Wehr-

machtu. Zginął na Froncie Wschodnim. Dziś nie ma nawet swego grobu. Zginął w maju 1944
roku w zaledwie 22. roku życia.
Pani Zofia - rocznik 1924 - pracowała po wojnie na poczcie przy gdańskim Targu Rakowym. Z
czasem przeniosła się do urzędu przy Długiej, stąd do kolejnego na Łąkowej, gdzie awanso-
wała do stopnia naczelnika. - Gdy brat zaczął te swoje starania o wyjazd, natychmiast mnie z
tej funkcji zdjęto - powiada pani Zofia. Siostra tego, co ma zamiar wyjechać na zachód, mu-
siała za to swoje odpokutować.
Zygmunt Chychła, gdy już, po latach sukcesów w ringu - złoty medal mistrzostw Europy w
Mediolanie, złoto igrzysk olimpijskich w Helsinkach (1952), złoto europejskiego czempionatu
w Warszawie w 1953 r. - zawiesił rękawice na sznurku, zapłacił za lata głodu i poniewierki
groźną chorobą, gruźlicą płuc. W życiu pozasportowym radził sobie, jak umiał i potrafił. Pra-
cował na kolei, był sokistą. W gdańskim porcie bywał sztauerem.
Ożenił się z Anną Marią Duczyńską z familii wywodzącej się, hen, z Królewca. Z tego związ-
ku rodziły im się kolejne dzieci. Zygmunt junior w roku 1951, Joachim w rok później. W tym
samym mniej więcej czasie, gdy jego ojciec zdjęty przez rozentuzjazmowanych kibiców
wprost z trapu transatlantyku „Batory”, bywał noszony przez nich na rękach z racji triumfu w
helsińskich igrzyskach. Najmłodszym z trójki synów Chychły jest, urodzony w 1956 r., Edwin.
- Przecież wszystko, co wtedy sportowcom dawali, to były te kupony materiałowe - powiada
Zofia Chychła. - Od pucharów, medali nikt się jeszcze nie wzbogacił. Może gdyby brat wcze-
śniej dał się nakłonić do przejścia do milicyjnego klubu, a nie trzymał się do końca swojej
sportowej kariery tej Gedanii, byłoby mu w życiu łatwiej. Kaptowali go do Gwardii, on sta-
nowczo odmawiał. Czuł się gdańszczaninem z krwi i kości. A taki za nic swojej pamięci o,
jeszcze przedwojennej, Gedanii nie splami. Im było potrzebne jego nazwisko, jego sława. Sa-
ma nie wiem, po kim pozostał taki hardy.
Może po kaszubskich przodkach spod Stężycy? Może po swoim ojcu, rodowitym Borowiaku z
Bysławia? Może po matce, Praksedzie Czapiewskiej, tej Kaszubce wywodzącej się ze szla-
checkiego rodu? Przed dziesiątkami lat zjechała do Gdańska - miasta, zdawało się jej, znacz-
nych życiowych możliwości. Bardzo długo bywała zatrudniona przy wychowywaniu dzieci
pewnego profesora, mającego związki z... lożą masońską.
W roku 1917 rodzice Zygmunta Chychły wzięli, już w Gdańsku, ślub. Na świat, równo z po-
wstaniem Wolnego Miasta, przychodzić zaczęły kolejne ich dzieci. Najpierw Prakseda, po niej
Cecylia, wreszcie Helena.
Ojciec przyszłego sławnego pięściarza, przyjął pracę z ogłoszenia. Został w roku 1920 woź-
nym w szkole senackiej z polskim językiem wykładowym. - Pracował na warunkach urzędni-
czych - zaznacza w rozmowie pani Zofia. - Wypłacał sprzątaczkom wynagrodzenie. Niektórzy
Gdańszczanie nazywali go „Polenkönig” - Polski król, bo tak bardzo agitował za Polską. W
roku 1939, gdy zaczęła się wojna, zawarł drzwi przed nimi do swojej szkoły. A gdy w końcu
zmusili go, by je otworzył, z miejsca zęby mu wybili.
Familia Chychłów była zmuszona opuścić służbowe mieszkanie. Zaczęła się ich życiowa tu-
łaczka. Najmowali się do robót przymusowych. W 1940 roku Chychła senior rozpoczął pracę
przy stawianiu baraków w rejonie Martwej Wisły i Mostu Siennickiego. Jego syn Zygmunt nie
zdążył ukończyć przed wojną żadnej szkoły. Natomiast osłuchał się w języku niemieckim.
Bywał gońcem w węglowym syndykacie. Zatrudnił się także w centrali rybnej. Rozwoził ryby
po rozmaitych restauracjach. A gdy podrósł, natychmiast został wcielony do niemieckich huf-
ców pracy.
Z nich zaś wiodła droga prosta do Wehrmachtu. Walczył na froncie francuskim. Zwiał do par-
tyzantki francuskiej, do sławnych maquis. Przez znajomego Kaszubę, Gerarda Mionskowskie-
go, dostał się do armii gen. Andersa.

Reszta rodziny Chychłów w tym samym czasie tułała się po podgdańskich okolicach. Trafiła
na Żuławy, gdzie we wsi Błotnik mieszkała córka kuzynki ich ojca o nazwisku Chmara. Znala-
zła u niej przytulisko na trudny dla siebie okres życia.
Rok 1945. Przeżyli gehennę marszów po podgdańskich, do szczętu zapchanych uchodźcami,
szosach. Szukali dla siebie nowego dachu nad głową. Na dłużej zakotwiczyli na Oruni przy ul.
Raduńskiej. Jako pierwsza pracę w ZUS-ie znalazła Cecylia. Już więc było im nieco lżej. Oj-
ciec został woźnym w szkole na Osieku. Oboje rodzice wkrótce po wojnie - w latach 1954-
1955 - zmarli. Zostali pochowani na cmentarzu przy Bramie Oliwskiej. Ich groby odwiedza od
czasu do czasu Zygmunt. Z rodzeństwem kontaktu nieomal nie nawiązuje...
Wrócił z wojny w roku 1946. Ponownie - bo już przed wojną trochę boksował - zainteresował
się sportem. Powrócił na ring. Nie od razu odnosił na nim sukcesy.
Na igrzyska w Helsinkach pojechał z dziurą w płucach wielkości kurzego jajka. Lekarz ekipy
dobrze o niej wiedział. Wolał jednak o tej okoliczności nikogo nie powiadamiać. A gdy źle się
poczuł, latami fałszowano wyniki jego badań zdrowotnych. Eksploatowano go ile tylko się
dało. Bardzo długo sam bokser nie był w pełni świadomy faktycznej przyczyny swych stałych
niedomagań, notorycznego bólu głowy, stale podwyższonej temperatury.
„My ci załatwimy maturę”, bywał kaptowany w gdańskim gwardyjskim klubie. Już mieli w
swoich szeregach sławnego „Bombardiera z Wybrzeża”, kolegę z kadry, Aleksego Antkiewi-
cza. Pragnęli mieć także mistrza olimpijskiego.
Bał się kontaktu z widzami. Stronił od publicznych spotkań. Przed wyjazdem na pobyt stały do
NRF, zamienił się na mieszkania z pewnym, powracającym „stamtąd” małżeństwem. Wyko-
rzystał okoliczność, że jego żona miała brata zamieszkałego w Hamburgu. Znalazł i tam pracę
na kolei. Wykorzystał niemieckie glejty, fakt służby w Wehrmachcie, żeby otrzymać niemiecki
paszport. Ze sportu całkiem się wyłączył. Raz jeden pojawił się u niego w domu umyślny z
polskiego konsulatu z prośbą o pieniądze na PKOL. Odmówił. Rozpoznał w tym facecie go-
ścia, którego pamiętał z Gdańska z okoliczności niezbyt sobie sympatycznych, gdy ten woził
się na sportowcach. „Pamiętam, jak pan mnie okradał”, powiedział mu wprost.
Synowie mistrza pięści wciąż biegle mówią po polsku. Joachim pracuje jako kreślarz w pra-
cowni pewnego architekta. Zygmunt junior jest wcale wziętym adwokatem. Najmłodszy Edwin
ukończył akademię wychowania fizycznego.
- Mojego brata w Hamburgu do dziś nazywają „Wasserpolacke”. Pozostał obywatelem drugiej
kategorii.
Porą kolejnych - kilku zaledwie - przyjazdów do Gdańska, najchętniej spotyka się z kolegą z
ringu sprzed lat Zygmuntem Milewskim. Wręcz odwiedzają się całymi rodzinami. Rodzeństwo
spotyka się z bratem po rozmaitych hotelach, za każdym razem na kilka chwil.
- Na grobach rodziców - powiada pani Zofia Chychła - wyglądał ostatnio jak chucherko. Wa-
żył wszystkiego może 40 kilogramów...
W Hamburgu ma 3-pokojowe mieszkanie oraz rentę. Zdrowia za wiele już nie posiada. Zabrała
mu je w całości wojenna i tuż powojenna poniewierka.

Bombardier z Gdańska

To był pierwszy wielki dzień polskiego boksu po wojnie. Do finałów olimpiady w Helsinkach
w roku 1952 awansowali dwaj gdańszczanie. Jednym z nich był reprezentant milicyjnego klu-
bu Gwardia Gdańsk, bokser wagi lekkiej Aleksy Antkiewicz. Drugim rodowity gdańszczanin,

jeszcze sprzed wojny, syn woźnego z gimnazjum polskiego, twardy Kaszuba Zygmunt Chy-
chła. Na ring wstępowali nieomal tuż po sobie.
Jako pierwszy skrzyżował rękawice w walce o olimpijskie złoto chłopiec rodem z przedwojen-
nej Gdyni Aleksy Antkiewicz. Pochodził z wielodzietnej rodziny, która do miasta-bękarta II
Rzeczypospolitej, jak o Gdyni niegdyś pisano, zjechała hen z ciechanowskiego. Nic dziwnego,
że już w wieku 14 lat rozpoczął fizyczną pracę w firmie „Paged" na Oksywiu. W tej też dziel-
nicy zaczął boksować w klubie o nazwie „Błękitni". Później w klubie marynarki wojennej
„Flota".
W życiorysie miał Antkiewicz zapisane przymusowe roboty w Rzeszy porą wojny. Zaznał
smaku głodu i poniewierki. Uczyniły go twardszym od rówieśników. Na tyle, że tuż po wojnie
wznowił bokserskie treningi w gdyńskim, już dziś nieistniejącym, „Gromie".
A w kilka lat później wywalczył w Londynie, w igrzyskach olimpijskich roku 1948, pierwszy
po wojnie dla polskiego pięściarstwa medal.
Dwaj pierwsi rywale Polaka byli mocno egzotyczni - Filipińczyk o nazwisku Trani oraz Peru-
wiańczyk Arcilla. Z oboma poradził sobie w ringu bez większych problemów.
W ćwierćfinale musiał Antkiewicz stoczyć walkę z Koreańczykiem z południa o nazwisku
Bung Nan Su. Obaj z „Papą" Stammem obserwowali poprzedniego dnia jego walkę z Austra-
lijczykiem. Wiedzieli, że skośnooki rywal jest szybki, dobry technicznie i że jest obdarzony
silnym ciosem. Jego siłę odczuł zresztą Australijczyk na sobie. W końcówce 3. starcia Koreań-
czyk trafił „Kangura” na szczękę i ten mógł już powrócić na antypody. Polak zaś wygrał z Ko-
reańczykiem bez większych problemów.
O brąz miał gdańszczanin stoczyć walkę z Argentyńczykiem Nunezem. W ciągu 20 godzin
Antkiewicz musiał stoczyć aż trzy pojedynki! Takiej piorunującej dawki wysiłku fizycznego
nikt przed nim i po nim sobie, z woli organizatorów zresztą, nie zaaplikował.
- Najgorszy był dojazd na miejsce decydującej o brązowym medalu walki - opowiadał Aleksy
Antkiewicz w wiele lat później. - Przysłowiowe londyńskie korki uliczne sprawiły, że czas
dojazdu na halę bokserską w sposób niemiłosierny się wydłużał. Podjąłem jedyną w tej sytu-
acji możliwą do podjęcia decyzję: przesiadki do metra. Minuty oczekiwania dłużyły się.
Wreszcie kolejka nadjechała. Wskoczyłem. Nieomal truchtem pobiegłem do szatni. Przebrałem
się drżącymi z rozemocjonowania rękami. Ważne, że zdążyłem.
Walkę o pierwszy po wojnie medal dla Polski Antkiewicz wygrał. On, gdańszczanin, repre-
zentant gdańskiej, tej wówczas milicyjnej, Gwardii, był na początku, tej tuż powojennej, drogi
polskiego sportu ku olimpijskim laurom.
Bowiem w walce o olimpijski finał Antkiewicz uległ Włochowi Formentiemu. Jego przeciwnik
w półfinale miał dużo łatwiejszą od Polaka drogę do tej fazy walk. Był więc dużo świeższy,
szybszy, bardziej dokładny. I to on wywalczył awans do finału.
Rok 1952. Helsinki. Miasto olimpijczyka Paavo Nurmiego. Antkiewicz rozpoczął swą drugą
już w karierze wędrówkę po olimpijskie laury od wygranej z Filipińczykiem Enriquezem. Po-
lak zapędził rywala do rogu, gdzie aplikował mu szybkie serie ciosów. Pod koniec tej walki
skośnooki przeciwnik był bliski nokautu.
Niemiec Wohlers. Twarda sztuka. Ale i on w trzeciej rundzie krył się po seriach ciosów
gdańszczanina za podwójną gardą. Arbitrzy nie mieli wątpliwości, kto był w tej walce o niebo
lepszy.
Ćwierćfinał z Anglikiem Reardonem, rewelacyjnym pogromcą radzieckiego bombardiera Za-
suchina, też był dość jednostronnym widowiskiem. Triumfowała technika Polaka. W końców-
ce tej walki Antkiewicz mógł sobie pozwolić na oszczędzanie sił na walkę półfinałową. Ale co
najważniejsze: Polak miał po tej wygranej zapewniony już co najmniej medal brązowy. Po raz

pierwszy bowiem w tych igrzyskach sam awans do tej strefy wystarczał, by medal został przy-
znany.
Rumun o „samochodowym” nazwisku Fiat poddał się Antkiewiczowi po tym, jak pękł mu po
jednym z ciosów w pierwszej rundzie łuk brwiowy.
W finale, mając zapewniony medal co najmniej srebrny, Polak miał nie byle jakiego przeciw-
nika. Był nim Włoch Bolognesi. W Londynie Polak uległ innemu reprezentantowi Italii o na-
zwisku Formenti. Czy i tym razem będzie podobnie?
Niestety. Ale wyłącznie z woli arbitrów tego pojedynku. Na ringu bowiem przeważał niemal
cały czas Polak. Sędziowie jednak skrzywdzili uprzednio w wadze piórkowej innego Włocha o
nazwisku Capriari, przyznając wygraną jego przeciwnikowi, Czechowi Zacharze, postanowili
więc teraz „nadrobić” tamtą omyłkę kosztem Polaka. Żal, że nie ma zapisu filmowego tej wal-
ki. Telewizja jeszcze nie transmitowała tej olimpiady...
Dziś gdański bombardier, jak nazywano Antkiewicza w okresie kariery sportowej, liczy sobie
76 lat. Mieszka na stałe w Słupsku, gdzie spędził ostatnie swoje zawodowe lata w tamtejszym
klubie Czarni. Przez jego ręce przeszedł wówczas między innymi, zanim „uciekł” z kraju, Da-
riusz Michalczewski, obecny zawodowy mistrz świata w wadze półciężkiej. Pan Aleksy, po
tym jak pokłócił się z działaczami swojej macierzystej gdańskiej Gwardii, przemianowanej z
czasem na Wybrzeże, znalazł pracę jako trener-koordynator właśnie w słupskim klubie.
- Dla fachowca, który ma oko - powiada pan Aleksy o Michalczewskim, którego pomagał
ściągnąć do Czarnych ze Stoczniowca Gdańsk - to on miał talent. Natychmiast robił to, co mu
kazano. Był wyjątkowo pojętnym chłopcem. Tego, czego mu wtedy brakowało, to otrzaskania
w ringu, pewności siebie.
A gdy misternie budowana konstrukcja słupskiego boksu rozsypała się niczym domek z kart -
pan Aleksy był zaś mimowolnym jego grabarzem - pozostały już tylko gorzkie słowa...
- Przy boksie pojawili się rozmaici mądrale, którzy nie mieli o nim zbyt wielkiego pojęcia.
Chcieli na nim porobić te swoje kariery, tymczasem to oni ten boks wykończyli. Teraz pozo-
stało już tylko liczyć na zawodowstwo. Na takich jak właśnie Michalczewski. Bo liga, w której
u siebie wygrywa się 18:2, a na wyjeździe przegrywa 2:18, nikogo już tak naprawdę nie intere-
suje.
W Słupsku zatem - pan Aleksy dokłada do tego rękę - szkoli się teraz pięściarski narybek. Mo-
że z czasem, tak uważa, coś z niego dla boksu pożytecznego wyrośnie. Jeden albo drugi talent,
który na pewien czas ożywi miejscowe, to słupskie, pięściarstwo.
A na 75-lecie urodzin wyprawiono Panu Aleksemu, najpierw jubileusz w Gdańsku - przyznano
mu tytuł honorowego obywatela miasta Gdańska - w ślad za tym także i w Słupsku. I pomimo
trapiącej go choroby (raka szczęki), na którą operował się po wielekroć w gdańskiej Akademii
Medycznej, nadal jest aktywny zawodowo. Codziennie dogląda postępów swoich słupskich
wychowanków w hali na Ogrodowej. Tych, oby, następców „Tygrysa”, po latach już legendy
pięściarstwa w mieście nad Słupią.

Gdańszczanin na Rugii

Nieduża wieś Sagard leży na północno-wschodnim skrawku wyspy Rugia. W przewodnikach
po tym najdalej na zachód wysuniętym skrawku Słowiańszczyzny (Arkona) znalazłem, jakże
lakoniczną, informację: „Deustches Boxsport Museum”. Postanowiłem je odwiedzić. Sassnitz,
w którym zakotwiczyłem na parę dni, dzieli od Sagard paręnaście kilometrów.

Nie bez pewnego trudu odnalazłem najpierw ulicę Augusta Bebela, później zaś numer 36, ów
długi barak, w którego wnętrzu kryje się ta niezwykła muzealna placówka. W progu powitał
mnie jowialny, o pogodnym usposobieniu, dość zażywny pan. Leo Weichbrodt okazał się być
założycielem, dyrektorem i kustoszem tego muzeum. Nie potrafił ukryć swej radości, gdy się
mu przedstawiłem jako dziennikarz przybyły z Gdańska.
- Nie może być! - zakrzyknął. - Ja się urodziłem w Neufahrwasser. Kilka też lat mieszkałem w
Ohra.
Lody pękły natychmiast. Bowiem to „Neufahrwasser” to nic innego, jak robotnicza dzielnica
Gdańska, Nowy Port, zaś owa „Ohra” to po prostu swojska Orunia. Relacja zwiedzający-
przewodnik z miejsca przerodziła się w układ Gdańszczanin przedwojenny-gdańszczanin po-
wojenny, układ jakże inspirujący. Jako że, prócz zainteresowania dla sportu, dla historii pod
muzealną postacią, rychło zezwoli nam obu na przejście w rozmowie na historię pisaną w zu-
pełnie inny od podręcznikowego stereotypu sposób.
Leo okazał się przewodnikiem jedynym w swoim rodzaju. Wielce barwnym, wręcz rodzajo-
wym. Skoro sam zgromadził przez wiele lat każdy mieszczący się tutaj eksponat, znał od pod-
szewki okoliczności jego pozyskania, o każdym z nich miał wiele ciekawego do powiedzenia.
Poprowadził mnie zatem po salkach mieszczących te wszystkie pięściarskie rekwizyty, insy-
gnia, cudeńka, po śladach światowej i niemieckiej wspaniałej bokserskiej przeszłości i teraź-
niejszości. Trzymając w ręku długi dwumetrowy nieomal kij, zakończony miniaturowymi bok-
serskimi rękawicami, wskazywał kolejno na owe puchary, medale, plakaty, szarfy mistrzow-
skie, zdjęcia, rękawice, kaski, ringowe szlafroki, stroje.
To muzeum poświęcono w przewadze boksowi niemieckiemu. By być ścisłym, w sposób naj-
bardziej szczegółowy obrazuje ono dzieje pięściarstwa w dawnej Niemieckiej Republice De-
mokratycznej. Mój cicerone przez wiele lat walczył w I-ligowym NRD-owskim klubie o na-
zwie Turbine Erfurt. Stoczył blisko 200 walk. I choć obecnie sylwetką wcale nie przypomina
niegdysiejszego boksera wagi lekkiej, w której to wadze odnosił największe sukcesy w ringu,
w chwili gdy pozuował do zdjęcia z naturalnej wielkości sylwetką Dariusza Michalczewskie-
go, stanowiącą jeden z eksponatów muzeum w Sagard, natychmiast stał się na powrót tamtym
Leo. Wcale ruchliwym bokserem. Czołowym niegdyś pięściarzem NRD. Wkrótce, już po obej-
ściu jego królestwa, przyszedł stosowny czas na wspominki...
- Urodziłem się o 150 metrów od dworca w Nowym Porcie - wspominał Leo Weichbrodt tam-
te, o 65 lat odległe chwile. - Dom mojej babci mieścił się przy Wolterstrasse. Już dziś nie ist-
nieje.
Mimo że miał zaledwie 2 lata, gdy jego rodzice opuścili tę portową dzielnicę przedwojennego
Gdańska, właśnie do Neufahrwasser najchętniej powraca on wspomnieniem. -. Tam leżą moi
dziadkowie. Tam są moje groby rodzinne Czy jednak zachowały się do naszych dni? - powąt-
piewa.
Orunia... Zajęli mieszkanie kolejowe. Ojciec Leo był nauczycielem botaniki oraz języka nie-
mieckiego w polskiej szkole. Wkrótce otrzymał nakaz pracy we wsi Czarne na Kociewiu.
- Ojciec opowiadał mi liczne anegdoty związane ze swoją pracą. Jak tę chociażby. „Wie heisst
Deutsch ein kleine Vogelchin? Szp...szp..., męczyły się z wymową słowa Sperling te polskie
dzieciaki. No i kończyły odpowiedź upierając się przy... wróblu.
Po latach wielu, raz jeden, a było to w roku 1969, Leo odwiedził swe stare gdańskie oraz ko-
ciewskie kąty. Był w Nowym Porcie, na Oruni. A także we wsi Czarne. Odnalazł dom, w któ-
rym mieszkał do roku 1945 i z którego został, w wieku 11 lat - wraz z rodzicami - oraz z licz-
nym rodzeństwem wysiedlony do Niemiec.
- Dom z zewnątrz wyglądał tak samo - zwierzył mi się w rozmowie. - Jego obecni lokatorzy, z
początku przynajmniej, patrzyli na mnie trochę nieufnie. Zauważyłem, że piece kaflowe zo-

stały zastąpione przez kaloryfery. I że jest w domu kanalizacja, której nie było za „moich” cza-
sów. Obecny gospodarz okazał się przybyszem spod Wilna. Zapewniłem go, gdy już zdarzyła
nam się 18-letnia znakomita tłumaczka, że nie mam zamiaru już nigdy w te strony powrócić.
Dobrze jest mi tam, skąd przybywam.
Ojciec Leo zmarł w roku 1941 w... Krakowie. On sam nie mówi wiele o okolicznościach tej
jego osobistej tragedii. Ogranicza się do stwierdzenia, że ociec służył w Wehrmachcie i że jest
pochowany na cmentarzu niemieckich ofiar wojny. A po niej wylądowali z matką i rodzeń-
stwem w Erfurcie. Zaczął, jako młody chłopiec, boksować w klubie KWU Erfurt. Raz nawet
został drużynowym mistrzem NRD. Stoczył łącznie 194 walki, z których 11 przegrał, w tym
dwie przez nokaut. - Po jednej z nich cucono mnie – powiada - przez prawie dwie godziny...
- Przez miesiąc na wspólnym enerdowsko-polskim obozie szkolił mnie i uczył techniki boksu
Feliks Stamm. To był wielki fachowiec, mimo że sam nigdy nie startował jako zawodnik. - Nie
wyprowadzałem Leo z błędu, boć przecież „Papa” Stamm boksował wcale niezgorzej.
A w roku 1954, wraz ze swoją rodziną, z żoną oraz z 4 synami, przeniósł się na wyspę Rugię.
Do niedużego Sagard. Boksował w III-ligowym klubie Traktor Sagard. - Jedną z walk, tę defi-
nitywnie ostatnią w karierze, stoczyłem – opowiada - w 42 roku życia. Wygrałem ją dość gład-
ko. Jednak postanowiłem wtedy w sposób ostateczny wziąć rozbrat z ringiem.
Silny był zapewne bardzo, bo przez wiele lat pracował fizycznie przy wydobyciu kredy w
miejscowym Kalkwerku. Niegdyś kopalnia ta zatrudniała kilkaset osób, obecnie zaledwie 27.
- Z pieniędzy, które odłożyłem za tę naprawdę dobrze płatną pracę, postanowiłem założyć w
Sagard „Muzeum Boksu Niemieckiego”. Dziś jest ono jednym z sześciu muzeów boksu na
świecie. Pozostałe istnieją w Louisville w USA, w całości poświęcone osobie Casiusa Claya, w
Johannesburgu w RPA, w Tampere w Finlandii, w Vancouver w Kanadzie. A także w Carne-
gie Hall w USA, gdzie stoją naturalnej wielkości figury najsławniejszych pięściarzy.
Odwiedzali jego muzeum - i są jego stałymi członkami wspierającymi - Max Schmeling (cóż z
tego, że był niegdyś ukochanym bokserem Hitlera), który mimo swoich z górą 90 lat jest
przedstawicielem koncernu Coca-Cola na Europę, Henry Maske, Dieter Kottysch, Axel Schulz.
- Darek Michalczewski również zapowiedział swoje odwiedziny. Jego trener Fritz Sdunek jest
tutaj stałym bywalcem. Może zdoła wreszcie swego podopiecznego nakłonić do przyjazdu do
Sagard.
Leo Weichbrodt zdołał zgromadzić w swoim muzeum 19,5 tysiąca eksponatów. W domu prze-
chowuje dalsze 3,5 tysiąca. Nie brakuje wśród nich pamiątek z Polski. Plakatów - chociażby z
meczu Polska-NRD juniorów w gdańskiej hali „Olivia”. Wie o Zygmuncie Chychle, jak i on
sam Gdańszczaninie i o tym, że wciąż mieszka on w Hamburgu. Są w kontakcie, powiada. -
Brakuje mi oryginalnego biało-czerwonego stroju polskich reprezentantów - narzeka. - Pismo
„Bokser” też od pewnego czasu przestało do mnie nadchodzić. I czemu to właściwie nie mogę,
mieszkając tak niedaleko Polski, oglądać polskiej telewizji? Mam znajomego, który mieszka
we Frankfurcie nad Odrą, a którego od Polski oddziela jedynie rzeka. On również nie ma do-
stępu do żadnej polskiej stacji. Ciekawe, czy gdy już będziemy we wspólnej Europie, ten stan
rzeczy nadal się utrzyma?

Chłopiec z Tczewa

Staś Zalewski zawsze miał niepospolity dar do wyłapywania bokserskich talentów. Masował je
w epoce Stamma i Szydły, masował za Michała Szczepana. Dziś ten w ogóle wiekiem nie-
zmieniony, choć bliski osiemdziesiątki pan, współtwórca polskiej szkoły boksu, mimo emery-

tury, wciąż jeździ na najważniejsze w kraju turnieje. Był też w Ostrowcu w trakcie ostatnich
mistrzostw Polski. Po finałowej walce Sławka Malinowskiego, w chwilę po ogłoszeniu wer-
dyktu, przyznającego wygraną tczewianinowi, właśnie Staś - tak mówi o Nim cała Polska od z
górą półwiecza - pojawił się w narożniku Sławka. Uściskał go serdecznie, ucałował, życzył
kolejnych laurów. Było w tym coś z namaszczenia uczynionego przez prawą rękę „Papy”
Stamma, na nową sportową drogę życia.
Czyżykowo. Dzielnica tczewskich domków jednorodzinnych. Tu, w odległości zaledwie 500
m od koryta Wisły, na jej odcinku zwanym, o czym niewielu tczewian ma pojęcie, Leniwką, w
niedużym domku skrytym w podwórzu, na ulicy - która swoje miano wzięła od nazwy tej
dzielnicy - Czyżykowskiej, pod numerem 28, urodził się i mieszka nowo kreowany mistrz rę-
kawic. Tam go odwiedziłem w dzień po jego największym życiowym triumfie.
Zastałem w obejściu rejwach niewąski. W podwórzu walał się ogrom metali różnych barw i
kształtów. To nie dziwota, jako że Malinowski senior prowadzi skład skupu metali. Z niego
zresztą utrzymuje wciąż synowski boks. Do tego doszedł remont mieszkania. On czekać nie
może, skoro został uprzednio zaplanowany. Sławek, w kilkanaście godzin po usłyszeniu fanfar,
w chwili gdy stał na najwyższym stopniu mistrzowskiego podium, gdy przepasany został szar-
fą, otrzymał złoty medal oraz dyplom wraz z załącznikiem w postaci telewizora marki Dae-
woo, musiał zakasać rękawy i wesprzeć oboje rodziców oraz starszą siostrę.
Z samego rana, w poniedziałek, został poproszony na tczewski ratusz, gdzie pan prezydent
osobiście uścisnął Sławkowi dłoń i... to by było na tyle. Ale że docenił, wezwał, zaprosił, to dla
Malinowskich – ojca oraz syna - jest też jakiś dowód uznania.
- Pan wie, że mój ojciec i ojciec Bronka Malinowskiego byli braćmi? - zapytuje mnie nieomal
od progu Bogdan Malinowski. - Sportowymi genami Sławek bije na kadrze wszystkich kole-
gów. Jako pierwszy, daleko przed innymi, wbiega na każdy górski stok. Jedziemy sobie z tre-
nerami Kusiorem i Denderysem kolejką na Kasprowy, wychylamy się z wagonika, patrzymy, a
w dole biegnie samotna sylwetka. To Sławek. Z tyłu zostawił kolegów z kadry. Już po chwili
był na szczycie.
- Z bieganiem nigdy problemów nie miałem - wtóruje Sławek ojcu. - Raz nawet wziąłem
udział, gdy miałem trochę wolnego od boksu, w tczewskich biegach po mieście. Zająłem, bez
specjalnego przygotowania, 8 miejsce na prawie stu uczestników. Talent jest chyba dziedzicz-
ny.
Gdy Sławek miał 10 lat, jego ojciec postanowił coś ze swoim chłopakiem zrobić, trafił wraz z
synem na salę, gdzie ćwiczyli tczewscy karatecy. Sławek doszedł do białego pasa w tym spo-
rcie i sekcja karate została rozwiązana. Co teraz, deliberowano w domu państwa Malinow-
skich. Napatoczył się Zbyszek Hauser. Z zawodu technik mechanik, z pasji człowiek boksu,
kierownik sekcji pięściarskiej w tczewskiej Wiśle zauważył:„Daj go do boksu”. „Czyś ty zgłu-
piał?”, usłyszał w odpowiedzi. „Ja dam chłopaka do boksu, żeby mi go tam zabili?” „Słuchaj,
on dostanie rękawice dopiero wtedy, jak sobie na to zasłuży. A to może potrwać. Najpierw,
przez wiele miesięcy będzie ćwiczył, ruszał się, korzystał ze skakanki, z przyrządów. Do walki
będzie gotowy po latach”.
Potem odbyła się rozmowa ojca z synem. „Chciałbyś trenować boks?”. „A czemu by nie?”,
usłyszał z ust tego czupurnego, już wtedy, 10-latka.
Tczew z dawien dawna boksem stał. Tu, w tczewskiej Wiśle, zaczynali boksować przyszli mi-
strzowie Europy (sławny Józef Kruża), medaliści olimpijscy (Brunon Bendig). Z tego miasta, z
tej sekcji wyszli Tomek Bonin, Sławek Ćwikliński, te filary I-ligowego Halexu Elbląg.
Hauser był więc na początku Sławkowej drogi po laury. Coś tam musiał wiedzieć o koliga-
cjach Malinowskich z mistrzem olimpijskim w biegu na 3 km z przeszkodami z igrzysk w Mo-
skwie, z mistrzem Europy, z rekordzistą świata i Europy. O tym, że Bronek jest jego wujem. A

skoro takie genetyczne uwarunkowania istniały, to jest rzeczą ogólnie wiadomą, iż można je
twórczo rozwinąć.
I wtedy zjawił się Zygmunt Wrzesiński. Trener boksu w Wiśle Tczew. Jego opoka, jego uoso-
bienie. Wziął Sławka w obroty. Zaprawiony w obróbce młokosów z tzw. pierwszego kroku,
mający do nich właściwe podejście, w porę temperujący ich wybujałe temperamenty, potrafią-
cy je ukierunkować we właściwą, tę sportową, stronę.
- Po dwóch latach ćwiczeń „na sucho”, miałem u niego prawo założenia rękawic po raz pierw-
szy - powiada Sławek. - Pamiętam Darka Heninga i Mariusza Stefańskiego. Obaj dużo starsi
ode mnie. Okładałem worek treningowy. „Nie bij tak, uderzaj sprężyście”, doradzał mu trener.
13-latka posłał do Starogardu na pierwszą w życiu walkę. Przyglądali się jej z pewną uwagą
prezes Wisły Tadeusz Hinz wraz ze znanym wychowawcą bokserów ze Starogardu Zbignie-
wem Rompą. Bo Kociewie zawsze boksem stało. Nie piłką, ale właśnie boksem. Ze stajni
Rompy wyszedł wicemistrz Polski z Ostrowca Krzysiek Suchomski, a także mistrz kraju, do-
bry ligowiec Tomek Zaborowski. Z talentów z Tczewa i ze Starogardu rodem, pół polskiej ligi
korzysta. A już Halex bez nich w ogóle by nie istniał. Bo to i Bonin, mistrz Polski w wadze
superciężkiej, i Ćwikliński, i tylu innych. Większość z nich wypromował „Kaszuba z Warsza-
wy”, czyli Hubert Okrój. Ten, w wolnych od treningów chwilach, zapamiętały pokerzysta -
ogrywa do suchej nitki stołecznych trenerów – wie, na kogo w boksie należy postawić w
pierwszym rzędzie. Na Kaszubów i Kociewiaków.
- Mojego rywala obiłem wtedy solidnie - przyznaje Sławek po latach. - Boksowałem w wadze,
która w ogóle nie istnieje - 42 kg. Trzeba było do Sławka dopasować rywala o wadze do niego
zbliżonej i wpuścić te koguty, te fifipiórka, pomiędzy liny ringu. Niechaj ze sobą skrzyżują te
swoje dziecięce rękawice.
Pierwsza porażka? W Chełmnie z Sebastianem Celerem z Astorii Bydoszcz stosunkiem głosów
1:2. - To był jego okręg - tłumaczy się z tej swojej minimalnej wówczas przegranej.
I raptem, po trzech latach pracy w klubie z trenerem Wrzesińskim, ojciec Sławka podjął tę hi-
storyczną, jak miało się okazać, decyzję. Z dnia na dzień uczynił tego szkoleniowca indywidu-
alnym trenerem swej latorośli.
- Bywało, że na sali huk był tak straszny, taka była w Wiśle gęstwina trenujących, że własnych
słów się nie słyszało - powiada Sławek.
Tylko czemu Malinowski senior kazał synowi występować poza klubowymi strukturami, jako
tzw.„niestowarzyszonemu”?
- Nic nie mam przeciwko Wiśle - twierdzi. - Chciałem jednak wziąć sprawy syna do końca we
własne ręce. Nie być od nikogo zależnym, do nikogo nie chciałem żywić żadnych pretensji.
I od tej pory przy nazwisku Sławka zaczęło pojawiać się, z okazji kolejnych turniejów - a licz-
ba ich stale rosła - słowo w krajowym boksie dotąd nieznane. Uprzednio się bowiem nie zda-
rzyło, by jakiś pięściarz mógł sobie poradzić bez klubowego wsparcia.
- Wszystko synowi kupiłem. Gruszkę, worek, skakankę, trenera. W drewutni na podwórzu
urządziłem salkę treningową. Trzy razy w tygodniu trener przychodził na wspólne z chłopcem
szkolenia. Na własny koszt posyłałem Sławka oraz jego trenera na rozmaite turnieje. Reszta
miała zależeć od niego. Jeżeli jest mocny i twardy - dla innych w boksie nie ma miejsca - to się
przebije.
Był koniec 1994 roku. Kolejno zyskiwał bokserskie książeczki. Najpierw miękką - po 5 wal-
kach - później twardą - po dziesięciu. Był zarejestrowany w okręgu, z tym nie było więc pro-
blemów. Prezes Jerzy Guss już o tym chłopaku z Tczewa się zwiedział i wraz z małżonką,
Lidką, też fanatyczką boksu, z pewnej oddali, zaczęli obu Malinowskich wspierać. W Gdańsku
boks się skończył, w Tczewie kwitł sobie w najlepsze. Na dokładkę, trafił się tam samorodny
talent.

W walce z Łosińskim - był aktualnym wicemistrzem Polski - toczonej na ringu w Starogardzie
arbitrzy - duet z Elbląga - ogłosili remis. Ich pojedynek został uznany za najlepszą walkę dnia.
Sławek pamięta, że dostał za nią, pierwszy w karierze, nieduży, ale zawsze, pucharek. - Ja
miałem 14 lat, on 17- zaznacza Sławek w rozmowie.
Nazwiska sprzed lat. Adam (dziś boksuje w Polonii Świdnica) oraz Rafał Grzankowscy,
Krzysztof Reszka, Marcin Ossowski, Krystian Czarnota. Stanowili dla Sławka niezbędne tło.
Rodzaj zaplecza. Czy byli mu też wzorami do naśladowania? Chyba nie. Od początku chciał w
boksie podążać własną ścieżką.
Startuje w kolejnych mistrzostwach okręgu. W Starogardzie, w Elblągu, w Grudziądzu, w
Chełmnie (sławny FAM), w Słupsku, w Świeciu, nierzadko też w Gdańsku. Tam, na Morenie,
Henryk Grajewski organizował wówczas turnieje dla młodzieży. Sławek wygrywał je, jeden po
drugim.
Trenera Wrzesińskiego wspierał przez pewien czas Zygmunt Drążek. Z pewnego dystansu po-
stępom Sławka przyglądali się szkoleniowcy Wisły Jacek Kleinschmidt i Ryszard Kruża.
Pojechał, hen do Szamotuł, na pierwsze w życiu mistrzostwa Polski juniorów młodszych. Wy-
grał trzy walki. Z Przemysławem Pęczyńskim (boksuje w Świdnicy), z Marcinem Wosiem z
Ostrowa Mazowieckiego i z Przemysławem Smulskim z Igloopolu Dębica. Dały temu 15-
latkowi tytuł najlepszego w kraju. Pierwszy, choć nie ostatni w karierze...
- Gdy patrzę na trening Sławka - zwierzył się jego ojcu trener kadry młodych niemieckich bok-
serów Reier - odnoszę nieodparte wrażenie, że Niemcy to patentowane lenie.
Do Tczewa, by uczyć Sławka sztuczek w ringu, nierzadko podjeżdżał z Gdańska, biegły w tej
sztuce, Henryk Rychłowski. Sławkowi bardzo się ta znajomość dzisiaj przydaje.
Został wytypowany na wyjazd do włoskiej Aosty na pierwsze w karierze mistrzostwa Europy.
Z Rosjaninem wygrał 3:0, z Łotyszem 3:1, w finale uległ Ukraińcowi 4:6. Przywiózł więc me-
dal srebrny. Był wicemistrzem Europy. W Sali Czerwonej Ratusza Głównomiejskiego w
Gdańsku, z rąk prezesa Gussa, odebrał okazały puchar z okazji 50-lecia okręgowego związku.
Stał w rządku obok Aleksego Antkiewicza, Henryka Dampca, Huberta Skrzypczaka - w gronie
mistrzów nad mistrze - ten 15-latek z Tczewa rodem.
Jeszcze przegrywał. Z Arturem Bojanowskim, swym odwiecznym rywalem z klubu Wda
Świecie, na ringu w Grudziądzu w Turnieju Miast Kopernikańskich. A także w Gdańsku na
mistrzostwach okręgu. Z Holendrem na jednym z turniejów za granicą. Z Sylwestrem Klasą z
Walki Zabrze, mimo że ten dwa razy leżał na deskach, przegrał 1:4. Trener kadry Mariusz Du-
riasz, w chwilę po ogłoszeniu tego werdyktu, zwrócił się do gwiżdżącej widowni ze słowami:
„Oto jest powołanie Sławka na mistrzostwa świata!”
Został, jako jedyny, wytypowany do udziału w mistrzostwach świata juniorów. Na Okęciu,
jego oraz trenera, żegnał zastęp działaczy związku. W stolicy Argentyny Buenos Aires pokonał
Mołdawianina i Chilijczyka. W walce z tym drugim doznał jednak bolesnej kontuzji kości
śródręcza. Z trudem dotrwał do końca walki. Przed pojedynkiem z Saitowem zamroził mu ją
usłużnie lekarz niemieckiej ekipy. Na niewiele się to zdało. Ból nie ustępował. Bił więc wy-
łącznie lewą, tą zdrową, ręką. Tych uderzeń jednak w ogóle nie rejestrował komputer, nasta-
wiony na ciosy z prawej ręki. Przegrał 1:5.
- Miałem szansę nawet na finał, bo mój rywal półfinałowy, Rumun, został już kiedyś przeze
mnie pokonany. W finale z Portorykańczykiem mógłbym przegrać. On umiał wyprowadzać
ciosy z wielu płaszczyzn, był bardzo elastyczny. Mnie trochę tej elastyczności brakuje...
Po powrocie, na lotnisku, na 5. zawodnika mistrzostw świata czekał jedynie ojciec. Ten Sław-
ka jeszcze nie zawiódł.
Nie, szlafroka z Buenos Aires w Ostrowcu podczas mistrzostw Polski nie założył. Jeszcze by
powiedzieli, że szpanuje, że mu szajba odbiła. Nosił więc dres z napisem „Metalbox - Tczew -

Winner - Sławomir Malinowski”. Identyczny mieli na sobie jego trener Władysław Maciejew-
ski, jego od pewnego czasu osobisty menedżer - pomaga mu ustalić plany udziału w turniejach
- Tadeusz Reszczyński z Gdańska. - Ten „Metalbox” - stwierdza Bogdan Malinowski - to moja
żelazna firma plus końcowy „box”.
Na koniec zeszłego roku Sławek został przez fachowy miesięcznik „Bokser” sklasyfikowany
na 1. miejscu w gronie krajowych juniorów.
Otrzymał wezwanie na obóz kadry seniorów. Z najlepszymi w Polsce udał się na obozy do
Zakopanego oraz do Cetniewa. - Pana syn był trzy razy pierwszy w biegach, a raz drugi - usły-
szał Malinowski ojciec z ust trenera kadry seniorów Adama Kusiora. - A co on za to dostał? -
spytał go więc natychmiast. - Bo na obozach kadry juniorów trener Duriasz miał zwyczaj ob-
darowywać Sławka, po jego kolejnych wygranych w biegach, na pamiątkę, koszulkami.
W Cetniewie Giennadij Staruszenko, naturalizowany w Polsce Białorusin, dwa razy trafił
Sławka na dolne partie. „Bielak”, czyli Jacek Bielski, w chwilę później swoje poprawił. Jeden
boksuje w wadze 60 kg, drugi w jego naturalnej 63,5. Chcieli mu boks wybić z głowy? Za-
wczasu pozbyć się groźnego, rosnącego im w mig, rywala?
Został Sławek włączony w skład kadry Sydney 2000. - Grosza za tę przynależność nie dostaje -
przyznaje Bogdan Malinowski w rozmowie. - Nadal ja jestem jego jedynym sponsorem.
Zgrupowany w Warszawie na Fortach Bema, jest w Tczewie coraz rzadszym gościem. Jak sam
oblicza, średnio przez 9 miesięcy w roku jest poza domem. Dobrze choć, że w pobliżu jest
stale, w roli jednego z trenerów kadry, Krzysztof Kosedowski, krajan z Pelplina rodem. To już
ostatni człon znakomitego pięściarskiego klanu Kosedowskich.
Na ringu w Ostrowcu w walce z rutynowanym Jarosławem Brzozowcem z Walki Zabrze - to
wielokrotny medalista mistrzostw Polski, ma 29 lat - wygrał 12:1. W ćwierćfinale trafił na
twardziela w osobie Marcina Piątkowskiego ze Startu Włocławek. Dzień wcześniej swego ry-
wala Piątkowski w minutę zmiótł z ringu. Nie było czasu ażeby podpatrzyć, jak właściwie bok-
suje. Ich ćwierćfinałowy pojedynek od początku był twardy, taki cios za cios. Wygrał ją 4:0
tczewianin. Miał więc już, pierwszy w karierze, medal seniorski. „Bielak” w chwilę później
uległ Osmólskiemu. Gdy ten Osmólski w półfinale nie istniał, bo przegrał z kretesem, zapytany
przez ojca Sławka o powody swej porażki, przyznał, że po walce z „Bielakiem” w ogóle nie
czuł mięśni, tak został przez niego poobijany.
Półfinał z Krzysztofem Rękawkiem. - Krew wprost się lała w ringu, tak go Sławek obił - przy-
znał filmujący tę walkę domową kamerą pan Bogdan. - Całkiem słusznie arbiter ogłosił rsc w
3. starciu.
Finał z Bojanowskim. Odwieczny rywal. Bilans walk bezpośrednich przed tą walką mieli 3 do
3. Znali się wiec wyśmienicie. Wszelkie swoje słabe i silne strony. Sławek woli walkę w pół-
dystansie, Bojanowski szachuje rywala ciosami zadawanymi z pewnej odległości. W narożniku
pięściarzowi Wdy Świecie Bojanowskiemu sekundował trener raptus. Gdy w chwilę po walce
ocenianej na sposób komputerowy, zwiedział się, że jego podopieczny został, stosunkiem gło-
sów 4:6, uznany za pokonanego, rzucił ręcznikiem w stronę sędziego punktowego. Kamera
prowadzona do tej pory wprawną ręką Malinowskiego seniora, raptem z okolic ringu powę-
drowała w bok w stronę stolika arbitrów.
- Nieduża „pieczątka” pod prawym okiem po Ostrowcu mi pozostała... - przyzna w trakcie
naszej, toczonej w Tczewie, rozmowy najmłodszy mistrz Polski seniorów.
A potem były fanfary, klapa, rąsia, goździk. I powrót, okazją, bo z trenerem Halexu, do Tcze-
wa.
- Żałuję, ale na lipcowe mistrzostwa świata na Filipiny raczej nie pojadę - stwierdził w rozmo-
wie Sławek. W związku uznali, że są za drogie. Szykować się będzie pięciu, pojedzie trzech.
Mnie wśród nich nie ma. Powiedzieli też, że jestem zbyt młody. Za to otworzyłem sobie drogę

do startu w cyklu 6 turniejów kwalifikacyjnych do mistrzostw Europy oraz do igrzysk w Syd-
ney.
Właśnie niedawno Dariusz Michalczewski ogłosił wszem i wobec, że inicjuje fundusz stypen-
dialny dla młodych zdolnych bokserów. - Sławek jest chyba pewniakiem do jego otrzymania -
zauważyłem w rozmowie z Malinowskimi ojcem oraz synem. - Pewniakiem jest Patryk
Bursztynowicz z „Tygrysa-Witexu” Elbląg, z klubu, którego Michalczewski jest prezesem -
usłyszałem w odpowiedzi.
Sławek był też, całkiem niedawno, gościem hamburskiego „Gymu”, ośrodka, w którym trenuje
Dariusz Michalczewski. Stało się to z okazji meczu juniorów Elbląga i Hamurga. W składzie
tych pierwszych znalazł się także i Sławek. Wygrał swoją walkę w sposób zdecydowany. Zo-
stał uznany najlepszym pięściarzem tego, przegranego przez elblążan 7:13 spotkania.
A całkiem ostatnio Sławek dał się nakłonić na występy w polskiej lidze. Został na sezon wypo-
życzony do Hetmana Białystok. Wystartował także, choć na razie bez powodzenia, w dwóch
turniejach kwalifikacyjnych do igrzysk olimpijskich w Sydney. Odgraża się, że jeszcze będzie
próbował.

Nota o autorze

Jego romans ze sportem rozpoczął się od wypraw z ojcem z Kartuz na stadion Lechii w Gdań-
sku Wrzeszczu. Był rok 1952 lub 1953. W planie ogólnym były igrzyska w Helsinkach, które
go ominęły, być może z powodu braku w domu stosownego radiowego odbiornika. Za to już w
domowej „adze” wysłuchał, jak leci, transmisji z finałów bokserskich mistrzostw Europy w
1953 r., jakże dla polskiego boksu pamiętnych. Była niedziela. Domownicy zasiedli w połu-
dnie do obiadu, on zaś, odrywając się od radia raz za razem, przybiegał z kolejną nowiną o
złocie to Henia Kukiera, to Zenka Stefaniuka, to Józka Kruży, wreszcie Leszka Drogosza i
Zygmunta Chychły. Nie bez znaczenia było też dla 10-latka, że nasi bili Ruskich - Miednowa,
Zasuchina, Szczerbakowa.
Na stadionie Lechii, o którym jeszcze nie wiedział, iż budował go porą wojny złowrogi gaule-
iter Albert Forster i że uprzednio służył dziewczętom z BDM - Bunde Deutsche Mädel - do ich
uroczystych, z udziałem samego gauleitera, zbiórek, capstrzyków oraz apeli i że, porą wojny,
rozegrano na nim mecz piłkarski Pommern kontra Schlesien zakończony wygraną tych drugich
5:1 - na tym więc stadionie przy Traugutta dokonywało się coś na kształt jego sportowej ini-
cjacji. Porą bokserskich mistrzostw w stołecznej Hali Mirowskiej sięgało się od razu, choć w
wymiarze kibicowskim, sportowych szczytów.
Potem były kolejne transmisje radiowe. Ta, dlań jakże pamiętna, redaktora Bohdana Toma-
szewskiego z olimpiady w Melbourne, z finałowego konkursu rzutu oszczepem. Wtedy Nor-
weg Egil Danielsen w ostatniej kolejce przerzucił naszego Janusza Sidłę i sprzątnął mu sprzed
nosa złoty medal, zaś na 5 miejscu uplasował się Janek Kopyto.
Przyszedł szał kolarskich Wyścigów Pokoju i lekkoatletycznego Wunderteamu. Ten pierwszy
odbierany poprzez radio. Przez jego kaszubskie Kartuzy powiedzie jedynie Wyścig Dookoła
Polski; ujrzy przeto podczas lotnego finiszu jego dwukrotnego niezapomnianego zwycięzcę
Henia Kowalskiego. Dopiero Czesio Lang, w końcu rodem z podbytowskich Kołczygłowów,
rozpoczynać będzie kolejne Tours de Pologne z Bytowa oraz ze Słupska.
O Wunderteamie z początku czytał jedynie w ukochanym „Przeglądzie Sportowym”. A był to
„Przegląd” Głuszków, Cergowskich, Jabrzemskich, Aleksandrowiczów, Zmarzlików, Wojdy-
gów, Eli Cunge, Adasia Choynowskiego, Magdy Jankowskiej, Domańskiego seniora. „Prze-

gląd” niejako klasyczny, jakim już nigdy późniejszymi laty nie będzie, choć czytać go nie
przestanie nigdy.
Te oszałamiające, oddziałujące na wyobraźnię chłopca tytuły: „Swatowski pokonał Hassa!”,
„Makomaski zwyciężył Courtneya”.
Nic więc dziwnego, że gdy „biały anioł” (Edmund Piątkowski) toczył na stadionie jego uko-
chanej Lechii bój z Zenonem Begierem, Rut z Ciepłym, Sidło z Radziwonowiczem, Gawron z
Kropidłowskim, Makomaski z Kazimierskim, Lewandowski z Fabrykowskim o tytuły mi-
strzów Polski w rzucie dyskiem, młotem, oszczepem, w skoku w dal, w biegu na 800 m, i w
skoku wzwyż, a było to latem .1959 roku, co dnia zasiadał na otwartej trybunie stadionu przy
Traugutta i, już samotnie pasł oczy wyczynami tych gladiatorów rzutni, skoczni oraz bieżni. To
wtedy zaczął się jego cichy, do dziś nieodwzajemniony - jakoś wciąż mało o niej pisze - ro-
mans z „królową sportu”.
Biało-zieloni toczyli wspaniałe mecze z chorzowską Unią (Ruchem), z CWKS-em (Legią), z
Włókniarzem (ŁKS) Łódź, z krakowską Gwardią (Wisłą), z Budowlanymi Chorzów (AKS), ze
szczecińską Gwardią (Pogonią), z Kolejarzem Poznań (Lechem) oraz tym z Bytomia, ale także
ze szwedzkim Djurgarden, zaś na wrzeszczańskim stadionie popisy Korynta, braci Gronow-
skich, Lenca, Kusza, Musiała, Nowickiego, Czubały, Kupcewicza seniora, oglądało regularnie
po 25-30 tys. widzów. Na przedmeczu z udziałem juniorów Lechii było po 10-15 tysięcy...
Pierwsze igrzyska olimpijskie pokazywane przez polską telewizję, te w Rzymie 1960 r., śledził
w gronie 50 osób na ekranie jednego z nielicznych wówczas w Kartuzach odbiornika pomiesz-
czonego w budynku byłego starostwa przy ul. Kościuszki. Kolejne - już jako student archeolo-
gii Uniwersytetu Warszawskiego w akademiku, w klubie „Ubab” przy Kickiego 12. Z czasem,
wespół z pewnym kolegą studentem, dziś już profesorem socjologii, w kawiarni na pięterku
hotelu „Europejskiego”.
Szał Wembley. Szalona noc 17 października 1973 roku w restauracji „Kameralna”. W całości
przebalangowana. Ze striptizem „na cześć” naszych kochanych piłkarzy. Z redaktorami Juce-
wiczem i Zmarzlikiem, którzy po północy przynieśli akurat w to miejsce naprędce wypichcone
wydanie specjalne „Przeglądu”.
W „Kulisach” publikował już wtedy, dość bezkompromisowe, artykuły o sporcie. Takim, ja-
kim mu się wówczas objawiał. Bronił, w kilku odcinkach, Jasia Szczepańskiego, gdy go kato-
wicka widownia spostponowała feerią gwizdów. Walczył o prawo do renty dla nieporadnego
życiowo wicemistrza Europy w wadze półciężkiej sprzed wojny Franka Szymury. Nawiedzał
go po wielekroć w jego klitce na Mokotowie. Na wiele lat przed zaistnieniem fundacji „Gloria
Victis”. Czyż więc nie był jej, boć Frankowi rozmaite zapomogi wychodził, mimowiednym
prekursorem? Ale też zachwycał się, jak i inni, kozakiem z Zakopanego Wojtkiem Fortuną.
Był więc pośród tych, którzy dopomogli Wojtkowi, wbrew związkowej oraz sportowej centra-
li, w otrzymaniu olimpijskiej nominacji. Choć też atakował - w 1970 roku - ówczesnego pre-
zydenta światowej federacji podnoszenia ciężarów Mr. Oskara State’a za to, że, niedobry,
zdyskwalifikował naszych chłopców. O tym, że ćpali koks ile wlezie, zwiedział się dużo póź-
niej. Publikował też rozmowę z legendarnym Gerdem Müllerem. Szydził z procederu sprzeda-
wania meczów, z rozmaitych matactw działaczy pionów wojskowych, górniczych oraz hutni-
czych. Starczyło tego na otrzymanie nagrody młodych SDP im. Juliana Bruna w r.1973, czyli
na ówczesnego Pulitzera.
Polska, ta sportowa, rosła w siłę. Pisał o niej na łamach „Tygodnika Kulturalnego” oraz „Pra-
wa i Życia”. Z Ireną Szewińską robił wywiad, gdy w swoim mieszkaniu na stołecznym Bagnie
leżała w łóżku złożona grypą. Z Sidłą spotykał się w zaciszu jego gabinetu szefa wyszkolenia
PZLA na Foksal. Z Drogoszem, tym „czarodziejem ringu”, w jego rodzinnych Kielcach. Też
uważał - podobnie jak pewien dyrektor w GKKFiT - iż jego rozmówca jest łudząco podobny

do... Zbigniewa Pietrzykowskiego. Choć najlepszy tekst o bokserze sprokurował w wyniku
odwiedzin Ostrowa Wielkopolskiego, gdzie wówczas mieszkał były bokser o nazwisku Ko-
szałkowski. Ten reportaż, napisany w formie monologu, opublikowany w jednej z wielu w
dekadzie lat 70. antologii reportażu, bardzo się spodobał prozaikowi, noweliście (trójca: No-
wakowski-Brycht-Płażewski), właśnie trzeciemu z nich Leszkowi Płażewskiemu, co jest, w
przypadku akurat boksu, niezgorszą legitymacją. Z Rysiem Szurkowskim przeprowadzał wy-
wiad w samolocie na trasie Warszawa-Wrocław, w trakcie rozmowy poddając się... torsjom.
Był więc Szczepański, był Franek Szymura, był Drogosz - a także odwiedziny legendarnego
Czortka w jego radomskim mieszkaniu - był Brunon Bendig, o którym reportaż opisujący roz-
liczne życiowe perypetie tego medalisty igrzysk olimpijskich (jak i kilka innych tekstów inter-
wencyjnych na tematy sportowe), wszedł w skład jego tomu reportaży „Pod miejscowym znie-
czuleniem” (LSW, 1978).
Odszedł w niebyt Wunderteam, cherlały w oczach Wyścigi Pokoju. Nie brakło jednak Polsce
sportowych sław, a także rozlicznych spraw wokół sportu. Z, w miarę starannego, opisywania
jednych i drugich wynikła nagroda Złotego Pióra Klubu Dziennikarzy Sportowych SDP. O tyle
pamiętna, że przyznana w roku 1981 przez jury w składzie: Stefan Sieniarski, Witold Domań-
ski (senior, co podkreślić warto), Bogdan Tuszyński, Zygmunt Głuszek. Na moment jej wrę-
czenia, tak się jakoś złożyło, zaproszony nie został...
Stan wojenny. Roczna przerwa w zawodowym życiorysie została wykorzystana na napisania
książki - tej pierwszej - o Grassie. Od 1983 roku dał się wciągnąć redaktorowi Witoldowi Duń-
skiemu do tygodnika „Sportowiec”. A tam już znalazł się pośród asów sportowego pióra. Po-
między Maciejem Biegą, Krzysztofem Wągrodzkim, Jerzym Iwaszkiewiczem, Zdzisławem
Ambroziakiem. Była więc stosowna pora, aby sportowe pióro nie na żarty rozruszać.
Powstała więc książka - tyle że zalega w maszynopisie - o gwiazdach światowego sportu. A
także druga - o pływackim fenomenie „Torpedy z Jeżyc”, czyli Arturze Wojdacie. O tenisie nie
popełnił tamtą porą - w latach 1983-1986 - ani jednego tekstu. Na to przyszła pora później, gdy
znalazł się w stopce wrocławskiego periodyku „Tenis”. W „Sportowcu” pisywał o ping-pongu,
o pływaniu - nie zaniedbując piłki nożnej (story o trenerskiej legendzie Lechii i jego własnej
sprzed lat Tadeuszu Forysiu) - żużlu, skokach narciarskich, o panczenach.(po latach nadarzyła
się sposobność, aby przeprosić Erwinę Ryś-Ferens za konfliktowanie jej z Zosią Tokarczyk).
Bywał, a jakże, w Europie. Na rzymskim Stadio del Nuoto porą mistrzostw Europy w pływa-
niu w.1983 r. Na bliźniaczej imprezie w Sofii, na mistrzostwach Europy w tenisie stołowym
(1985) na praskiej Sztvanicy oraz w paryskiej hali Bercy. W Pradze spotkał Krzysia Wyrzy-
kowskiego z paryskiego „L’Equipe”, który odwiedzał pokątnie, po tym, jak jej siostra wybrała
wolność, rodzinę Martiny Navratilovej. Był zszokowany aż taką dziennikarską dezynwolturą...
Zwolnionego z pracy przez Jacka Żemantowskiego - okaże się w kilka lat później grabarzem
„Sportowca” - przygarnął, na dobre oraz złe, redaktor Ryszard Niemiec w krakowskim „Tem-
pie”. Dotrwał w nim, hen do roku 1994. Do własnego dziennikarskiego biurka, zabranego mu
w wyniku weryfikacji dziennikarzy w styczniu 1982 roku, nigdy już nie miał powrócić. Na
wysuniętej stołecznej placówce „Tempa”, „bezprizornyj”, korzystał z pomocy kolegów z
„Rzeczypospolitej” oraz z „Gazety Wyborczej”.
A gdy z powodów osobistych przeniósł się, na dobrą sprawę powrócił, do Gdańska, miał z tego
miejsca wprost wyśmienite pole obserwacji fenomenu Dariusza Michalczewskiego. Nie
omieszkał z tego skorzystać, zakładając sobie w mieście nad Motławą - w redakcji „Gazety
Morskiej” - swoiste obserwatorium tegoż, jakże gdańskiego od jego korzeni, fenomenu spor-
towca. Gdzie nieopodal lokalu redakcji znajduje się pub braci Michalczewskich, gdzie w odle-
głości nie większej niż 200 m., bo na Długim Targu istnieje sklep ze srebrem oraz z burszty-
nem pani Marii Michalczewskiej-Wypych oraz Ryszarda Wypycha, ojczyma Darka. Gdzie

mieszka jego dziadek Edward Baranowski, liczni kumple Darka, których ten jakże często po
kolejnych zwycięskich walkach odwiedza. I gdzie wciąż świeża jest pamięć o wielkich Dar-
kowych poprzednikach Zygmuncie Chychle i Aleksym Antkiewiczu, gdzie, w niewielkiej od
Gdańska odległości, bo w Słupsku, mieszka były prezes Czarnych Marian Boratyński, (w El-
blągu działa Hieronim Kozakiewicz, a w Tczewie narodził się talent Sławka Malinowskiego).
Z tych okoliczności, a także dzięki zawodowej ruchliwości redaktorów Marka Serafina i Piotra
Górskiego z „Przeglądu Sportowego”, Lucjana Olszewskiego, Andrzeja Kostyry, Janusza Pin-
dery, Ryszarda Żochowskiego, Alfreda Palińskiego z miesięcznika „Bokser”, Radosława Le-
niarskiego i Olgierda Kwiatkowskiego z „Gazety Wyborczej”, Jacka Adamczyka z „Życia”,
dzięki dociekliwości Anny Kaplińskiej z „Vivy” i Marka Kurjana z pisma „On” – wszystkim
im serdecznie dziękuje - wynikła ta książka. Owe „Kły «Tygrysa». Rzecz o Dariuszu Michal-
czewskim”. Jak gdyby dalszy ciąg - po książce o Günterze Grassie - opowieści gdańskich spi-
sanych piórem reportażysty, wywodzącego się z nieodległych od Gdańska kaszubskich Kartuz.
Był bowiem czas, gdy mały chłopiec przyjeżdżał z nich na mecze jego ukochanej Lechii. Było,
w wiele lat później, ładowanie dziennikarskiego akumulatora opowieściami o „starszyźnie”
pięściarskiej - Antonim Czortku, Franciszku Szymurze, o Leszku Drogoszu, o Janie Szczepań-
skim. Były opowieści-reportaże o życiowych perypetiach Brunona Bendiga oraz o, jakże dra-
matycznych, losach Zygmunta Chychły. A także sprokurowanie niechcący - wspomnieniem na
łamach „Gazety Morskiej” - uroczystości jubileuszu 75-lecia urodzin Aleksego Antkiewicza.
Teraz zaś jest ta pierwsza książka o zawodowym mistrzu świata w wadze półciężkiej, rodowi-
tym gdańszczaninie, Dariuszu Michalczewskim.

Spis rzeczy

Zamiast wstępu

RODZINNE KORZENIE

Baranowscy
Babcia Michalczewska

POLSKIE WZRASTANIE

Był nieopierzonym młokosem
Ucieczka do Słupska
Akuszer Michalczewskiego

EMIGRACJA. DROGA NA SZCZYTY

Podążyć za swą szczęśliwą gwiazdą
Będę mistrzem świata
Zamiataczem ulic nie byłem – wywiad rzeka z „Tygrysem”
Indeks walk zawodowych „Tygrysa”

DROGI POWROTU

„Tygrys” i jego rozliczne biznesy
W oparach perfum
Sklep „Tygrysa”
„Tygrys” w Stoczniowcu
Prezes Guss się droczy
Nieświęty Hieronim
„Rocky” kontra „Tygrys”

WOKÓŁ „TYGRYSA”

Dramat Chychły
Bombardier z Wybrzeża
Gdańszczanin na Rugii
Chłopiec z Tczewa

Nota o autorze

Document Outline

Ryszard Ciemiński - KŁY TYGRYSA

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ciemiński [Kły tygrysa] (boks)
Ciemiński Ryszard Miasto Z Morza
Ciemiński Ryszard Miasto z morza
Biznes plan [ 3 wykłady u mgr Wacława Michalskiego][ ćw - mgr Dariusz Stronka], BIZNES PLAN-formular
Biznes plan [ 3 wykłady u mgr Wacława Michalskiego][ ćw - mgr Dariusz Stronka], Biznesplan wykład 2,
Biznes plan [ 3 wykłady u mgr Wacława Michalskiego][ ćw - mgr Dariusz Stronka], Biznesplan wykład 3,
Łukasiewicz Dariusz, ZŁO, MATEMATYKA A STWÓRCZY ZAMYSŁ BOGA PRZYCZYNEK DO FILOZOFII I MICHAŁA HELLER
Ks Władysław Michał Dębicki Filozofia nicości Rzecz o istocie buddyzmu
Michałowski Dariusz
Wojna pokoleń przy użyciu cyngli Michał Cichy Ryszard Bugaj Luiza Zalewska Piotr Zaremba
tygrysy
Organizowanie środowiska lokalnego na rzecz działalności opiekuńczo wychowawczej i pracy socjalnej p
michalpasterski pl 10 sposobw na nieograniczon motywacj

więcej podobnych podstron

Ciemiński Ryszard Kły tygrysa Rzecz o Dariuszu Michalczewskim

Document Outline