ANTY(PO)WAGA

Nie tylko czarna skrzynka

K

to by przypuszcza∏? A jednak to prawda: po drogach i bezdro˝ach Ameryki p´-
dzi w bie˝àcym dziesi´cioleciu blisko 6 mln aut produkcji General Motors z ukry-

tà czarnà skrzynkà – uproszczonà wersjà urzàdzenia rejestrujàcego przebieg lotu,
które czasami pozwala odkryç przyczyn´ samolotowej katastrofy. Najnowsza wer-
sja takiej skrzynki, zwana modu∏em pomiarowo-diagnostycznym (SDM – sensing
and diagnostic module) Êledzi to, co si´ wydarzy∏o w ciàgu ostatnich pi´ciu sekund
przed zderzeniem. SDM odnotowuje pr´dkoÊç, po∏o˝enie peda∏u gazu, moment,
kiedy u˝yto hamulców, oraz to, czy kierowca mia∏ zapi´te pasy. Celem tych badaƒ
ma byç poprawa bezpieczeƒstwa na drogach.

Niestety, g∏ównà wadà samochodowej czar-

nej skrzynki jest wartoÊç uzyskanych informa-
cji. Dane, które ona rejestruje, dotyczà jedy-
nie samego pojazdu i nie uwzgl´dniajà owego
s∏abego ogniwa uk∏adu, jakim jest kierowca.
System naprawd´ wartoÊciowy dostarcza∏by
szczegó∏owych informacji na temat m´˝czy-
zny, kobiety czy mo˝e ich ulubionego zwierza-
ka za kó∏kiem. Bo bywa przecie˝ i tak:

Przypadek I. Kretyn na prochach za kierow-

nicà oryginalnego volkswagena garbusa zje˝d˝a stromymi zakosami s∏ynnej Lom-
bard Street w San Francisco. Nagle mu si´ wydaje, ˝e widzi starego kumpla Jerry’ego
(Garci´). Dodaje gazu i p´dzi na skróty, ˝eby go dopaÊç. Po drodze rozje˝d˝a ulicz-
ne kwietniki. WysokoÊç szkód: 76 tys. dolarów.

Przypadek II. W miasteczku Scottsdale w Arizonie kobieta prowadzi auto mercury

marquis. Na Êrodkowym palcu lewej r´ki trzyma papu˝k´, a mi´dzy kciukiem i palcem
wskazujàcym lusterko, aby papu˝ka mog∏a w nim podziwiaç swoje odbicie. W prawej
d∏oni owej damy dopala si´ papieros. Tà˝e d∏onià nasza bohaterka usi∏uje manew-
rowaç tak, by od dogasajàcego peta przypaliç nowego papierosa. Endoprotezy ko-
lanowe tej mi∏ej pani niezbyt sprawnie zast´pujà r´ce na kierownicy.

Przypadek III. Nowojorski taksówkarz puszcza kierownic´ i obydwiema r´kami

wykonuje gesty obra˝ajàce koleg´ taksówkarza, który przyjecha∏ z sàsiedniego kra-
ju i przyjaênie go pozdrowi∏.

Przypadek IV. Student Cornell University, naciskajàc z ca∏ej si∏y obiema nogami

peda∏ hamulca, wpada w poÊlizg i zsuwa si´ po oblodzonej jezdni State Street, a˝
wreszcie w zaspie làduje na skwerze.

Przypadek V. Urzàdzenie wykaza∏o zgaÊni´cie lewego silnika odrzutowca pod-

czas podejÊcia do làdowania na lotnisku w Los Angeles. WyjaÊnienie zagadki: w sa-
mochodzie umieszczono nieodpowiednià czarnà skrzynk´.

Przypadek VI. Staruszkowi w Boca Raton na Florydzie, który czarnà limuzynà lin-

coln continental z pr´dkoÊcià 4.5 km/h przeje˝d˝a∏ przez parking, nagle wydaje si´,
˝e widzi starego kumpla Jerry’ego (Seinfelda). Wyrzuca kierunkowskaz w lewo, po
czym skr´ca w prawo. Jadàcy za nim drugi staruszek podczas próby wymini´cia
tego pierwszego nagle odbija w lewo, chocia˝ jego samochód skr´ca∏ ju˝ w prawo.
W kolizji na parkingu uczestniczà 23 pojazdy. Szkody ograniczajà si´ wprawdzie
do zadrapaƒ karoserii, ale sanitariusze muszà udzieliç pierwszej pomocy 14 kie-
rowcom, którzy dostali palpitacji serca.

Nie∏atwo jest uzyskaç informacje pozwalajàce ustaliç, co w∏aÊciwie wyczyniali kie-

rowcy tu˝ przed gigantycznym karambolem na autostradzie. Nie ka˝dy chce si´
przyznaç do tego, co wyprawia∏, zanim dosz∏o do kolizji, a prowadzàcy Êledztwo tyl-
ko w niewielkim stopniu potrafià zrekonstruowaç podzielnoÊç uwagi kierowcy.

Jest jednak nadzieja, ˝e wkrótce zbierane informacje b´dà bardziej pomocne. Natio-

nal Highway Traffic Safety Administration (Paƒstwowy Urzàd ds. Bezpieczeƒstwa Ru-
chu Drogowego) testuje obecnie wygodny w u˝yciu system montowanych w kabinie ka-
mer, które pozwolà Êledziç, czym dodatkowo zajmujà si´ kierowcy podczas jazdy.

Móg∏bym si´ Êmia∏o za∏o˝yç, ˝e jeÊli tylko ludziom uda si´ zapomnieç, i˝ sà obser-

wowani, kamery zarejestrujà przeró˝ne dziwa, i wtedy oka˝e si´, ˝e kierowcy sami
sprowadzajà na siebie nieszcz´Êcie. Do dziwów tych mo˝na zaliczyç: piwko, ci´˝-
kà nog´, tusz do rz´s, kasety, telefony komórkowe, pieski, ma∏e dzieci, zapalnicz-
ki, uprawianie seksu oraz takie manewry, jak uruchamianie wycieraczek w nadziei,
˝e uda si´ przesunàç irytujàcà reklam´, którà ktoÊ po∏o˝y∏ na przedniej szybie, kie-
dy robiliÊmy zakupy, tak by mo˝na by∏o po nià si´gnàç lewà r´kà podczas jazdy.
Albowiem jak powszechnie wiadomo, prawdziwie miarodajna czarna skrzynka kry-
je w sobie nieskoƒczonà ró˝norodnoÊç zdumiewajàcych ludzkich zachowaƒ.

Steve Mirsky

MICHAEL CRAWFORD

Ksià˝ki z serii

Krótkie wyk∏ady

●

zawierajà najwa˝niejsze informacje dotyczàce oma-

wianej dziedziny wiedzy

●

przedstawiajà wiadomoÊci w skondensowanej, no-

woczesnej formie przewodnika

●

majà doskona∏y uk∏ad materia∏u; has∏a wprowadza-

jàce u∏atwiajà orientacj´ w tekÊcie szczegó∏owym.

●

pomagajà utrwaliç wiadomoÊci oraz s∏u˝à do szyb-

kiej powtórki

●

stanowià uzupe∏nienie obszernych ogólnych pod-

r´czników

●

pomogà uporzàdkowaç wiedz´, uzupe∏niç jà, zro-

zumieç trudne tematy, zdaç egzamin.

ok.

45

z∏

ok.

40

z∏

ok.

40

z∏

Zamówienia na ksià˝ki mo˝na sk∏adaç:

➡

telefonicznie: bezp∏atna infolinia

0 800 120 145

w godz. 8.00-18.00

➡

faksem:

(0 22) 69 54 179

➡

w ksi´garni internetowej:

www.pwn.com.pl

➡

pisemnie: Wydawnictwo Naukowe PWN,
Dzia∏ Dystrybucji Wysy∏kowej i Prenumerat,
00-251 Warszawa, ul. Miodowa 10

WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN

Si´gnij po

Si´gnij po

Krótkie wyk∏ady

!