1

Dorota Zając

Piekary Śląskie, 15października 2006 r.

Pedagog szkolny
Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 2
41-948 Piekary Śląskie
ul. Rycerska 15a

Typ zajęć: korekcyjno-kompensacyjne
Poziom nauczania: szkoła podstawowa
Klasa: VI
Grupa (liczebność): 5 osób

I. TEMAT:

Utrwalenie pisowni wyrazów z „rz” wymieniającego się na „r” i po spółgło-

skach na podstawie materiału wyrazowo-zdaniowego

II. ZAŁO

ś

ENIA METODYCZNE:

Cele:

•

kształtowanie orientacji w schemacie własnego ciała;

•

usprawnianie koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej;

•

doskonalenie motoryki dłoni;

•

ć

wiczenia analizy wzrokowo-słuchowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej;

•

usprawnianie techniki czytania;

•

ć

wiczenia logicznego myślenia.

•

Czas pracy:

1 h

Pomoce:

•

plansze z zasadami pisowni wyrazów z „rz”;

•

karta pracy z tekstem List pana Grzebalskiego;

•

plansza z przykrywanką ortograficzną;

•

kartoniki z hasłami do przykrywania;

•

kredki, zeszyty;

•

płyta z muzyką relaksacyjną;

•

kartoniki z zagadkami;

•

zeszyt ćwiczeń ORTOGRAFFITI RZ-ś. Poziom drugi.

III. PRZEBIEG ZAJ

ĘĆ

:

Faza organizacyjno-mobilizująca

1. Powitanie. Nauczyciel prosi, by dzieci powitały się z wykorzystaniem poszczególnych czę-

ś

ci swojego ciała zgodnie z jego zaleceniami. Wydaje polecenia, np.:

•

„Podajcie sobie prawe ręce”;

•

„Dotknijcie się lewymi kolanami”;

2

•

„Połóżcie sobie prawe ręce na lewych ramionach”.

Następnie uczniowie sami proponują polecenia.

Ź

ródło: M. Bogdanowicz, Metoda Dobrego Startu, wyd. 7 zm., Warszawa 2006.

2. Nauczyciel pokazuje i zaleca wykonanie ćwiczeń z kinezjologii edukacyjnej:

•

Leniwe ósemki – rysowanie leniwej ósemki umożliwia płynne przekraczanie wzrokowej

linii środkowej, aktywizując równocześnie prawe i lewe oko oraz prawe i lewe pole wi-

dzenia. Znak ósemki powinien być zakreślany tak, aby punkt przecięcia linii znajdował

się na wysokości wzroku. Dla ułatwienia nauczyciel może narysować ósemkę na tablicy,

a uczniowie w powietrzu będą wodzić palcem po śladzie. Uczniowie przybierają jak naj-

wygodniejszą dla siebie pozycję, dostosowując szerokość i wysokość rysunku do swoich

możliwości (wykorzystują pełny zasięg ramion, zwiększając zakres pola widzenia). Za-

czynają od prawej ręki, począwszy od dowolnego punktu. Ważne jest jednak, żeby ręka

poruszała się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara: w górę i dookoła, za-

taczając pętlę, następnie z punktu znajdującego się na wysokości pasa, tym razem zgod-

nie z kierunkiem wskazówek zegara, zakreślając pętlę w górę i dookoła,

wracając do

punktu przecięcia się linii toru ósemki. Ćwiczenie należy powtórzyć co najmniej trzy ra-

zy każdą ręką.

•

Ć

wiczenia naprzemienne – ruch polega na jednoczesnym wymachiwaniu ręką i przeciw-

ną do niej nogą: prawa ręka dotyka lewego kolana, lewa ręka – prawego. W ten sposób

równocześnie są aktywizowane obie półkule mózgu.

•

Słoń – wyciągnięcie lewej ręki w przód, grzbietem dłoni do góry, położ głowę na ramie-

niu wyciągniętej ręki, nogi w kolanach lekko ugięte, mały rozkrok. Rysuj ręką w powie-

trzu obszerne leniwe ósemki (ucho przyłożone do ramienia). Prostuj całe ciało. Następnie

ć

wicz to samo z prawą ręką, pamiętając o kierunku pisania w lewo do góry. Ćwiczenie

stymuluje mowę wewnętrzną, twórcze myślenie, rozwój pamięci długoterminowej, zinte-

growane widzenie, słyszenie i ruch, mowę, pismo, zapamiętywanie.

Ź

ródło: P. E. Dennison, G. E. Dennison, Gimnastyka mózgu: podręcznik dla rodziców i na-

uczycieli, Warszawa 2005.

3. Uczniowie przypominają znane im zasady pisowni wyrazów z „rz” – nauczyciel zawiesza

plansze z zasadami i informuje uczniów, którymi będą zajmować się podczas zajęć.

3

4. Nauczyciel rozdaje uczniom tekst List pana Grzebalskiego z wyrazami z „rz”. Uczniowie

czytają tekst po cichu, po chwili jeden z chętnych odczytuje głośno. Następnie uczniowie

omawiają treść listu i podkreślają zielonym kolorem wyrazy z „rz”.

Ź

ródło: M. Iwanowicz, Mistrz ortografii: podręcznik do systematycznej nauki ortografii dla

klas IV–VI szkoły podstawowej, Łodź 2000.

Brzeg, 21 września 2005 r.

Drogi Panie Piotrze!

Dziwne rzeczy mi się przydarzyły

i trzeba mi pomocy, sąsiedzie miły!

Świnie u mnie krzyczą, a dzieci chrząkają,

w ulach pszczoły miodu nic nie dają.

A koty o swej zwykłej porze,

siedzą cicho w mysiej norze.

Chomik za to wrzeszczy od samego rana,

gdyż nie może znieść widoku barana.

Zaś kogut chodzi na smyczy,

a kura zamiast gdakać – ryczy.

Gruszki dojrzewają na wierzbie,

a na bukszpanie brzoskwinie.

Tak tu wszystko zwariowało

i dawny porządek zachwiało.

Szczerze oddany

Tytus Grzebalski

4

Faza intensywnej i efektywnej pracy terapeutycznej

1. Przykrywanka ortograficzna – nauczyciel rozkłada planszę z wyrazami z „rz” wymiennymi

na środku stolika. Uczniowie losują prostokąty z wyrazami, w których wystąpiła wymiana na

„r” i przykrywają nimi planszę. Ćwiczenie ma na celu kształtowanie koordynacji wzrokowo-

ruchowej, logicznego myślenia oraz doskonalenie umiejętności wymiany wyrazów z „rz” na

„r” w innej formie tego samego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych.

Przykładowe hasła do przykrywanki ortograficznej:

starzec

stary

górzysty

góra

wierzyć

wiara

morze

morski

dworzec

dworcowy

Nauczyciel poleca wyszukać w tekście listu wyrazy z „rz” wymiennym. Uczniowie otaczają

ż

ółtym kolorem wyrazy, w których występuje oboczność „rz” : „r”.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenie 10, s. 13, ORTOGRAFFITI RZ-ś. Poziom drugi. Ćwicze-

nie koordynacji wzrokowo-ruchowej. Doskonalenie motoryki dłoni.

3. Na polecenie nauczyciela uczniowie wyszukują w tekście listu wyrazy z „rz” po

spółgłoskach i otaczają je niebieskim kolorem, a odnaleziony w liście wyjątek czerwonym

kolorem. Odszukane wyrazy zapisują w zeszycie i „rz” zaznaczają kolorem.

4. Uczniowie wykonują ćwiczenie 7, s. 28, ORTOGRAFFITI RZ-ś. Poziom drugi. Ćwiczenie

słuchowo-językowe i usprawnianie ręki.

Klucz dla nauczyciela: brzask, trzeć, grzać, wrzos, chrzan, skrzydło.

5. Uczniowie wykonują ćwiczenie 9, s. 30, ORTOGRAFFITI RZ-ś. Poziom drugi. Uspraw-

nianie techniki czytania.

Faza relaksacyjno-odprężająca

Nauczyciel pokazuje i zaleca wykonanie ćwiczeń z kinezjologii edukacyjnej.

5

– Krążenie szyją – zwieszamy ciężko głowę i krążymy nią zaczynając w lewą stronę. Ćwicze-

nie pomagające przy czytaniu ze zrozumieniem, wyrażaniu emocji, myśleniu i zapamiętywa-

niu.

Uczniowie zamykają oczy, wyciszają się i wsłuchują w muzykę relaksacyjną. Po wysłuchaniu

melodii otwierają oczy, uśmiechają się do siebie, klaszczą w dłonie.

Ź

ródło: P. E. Dennison, G. E. Dennison, Gimnastyka mózgu: podręcznik dla rodziców i na-

uczycieli, Warszawa 2005.

Faza podsumowująco-utrwalająca

1. Uczniowie czytają ze zrozumieniem zagadki, następnie za pomocą pantomimy przedsta-

wiają odpowiedzi do zagadek. Zapisują odpowiedzi na kartkach i na tablicy.

Co to za złośnica,

Odpowiedzcie dzieci.

Poduszki, dywany

Bije, aż kurz leci.

Na głowie robi porządek.

Powinien być zawsze czysty.

Chociaż zębów ma rządek,

nie bywa u dentysty.

Choć kapelusz go zdobi,

Kłaniać się nie myśli.

Czeka, niech się pochylą

Ci, co tutaj przyszli.

Mają cztery struny.

Gdy użyjesz smyczka,

rozlegnie się wkoło

wspaniała muzyczka.

Zieloną nosi koronę,

Przed

skwarem

daje

ochronę.

6

2. Chętni uczniowie przypominają zasady ortograficzne, które pojawiły się w

trakcie zajęć. Podają zapamiętane przykłady wyrazów z „rz” wymieniających

się na „r” i pisanych po spółgłoskach.

3. Praca domowa: Ćwiczenie 13a i b, s. 32, ORTOGRAFFITI RZ-ś. Poziom drugi.

Klucz dla nauczyciela: szybki, szybszy, najszybszy; odważny, odważniejszy,

najodważniejszy; zdrowy, zdrowszy, najzdrowszy; krótki, krótszy, najkrótszy.