„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Krystyna Stelmach-Tyszko
Anna Taudul

Świadczenie dodatkowych usług pocztowych 421[01].Z1.04

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Hanna Grządziel
mgr Krzysztof Heljak



Opracowanie redakcyjne:
mgr Krystyna Stelmach-Tyszko




Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Zych

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 421[01].Z1.04,
„Świadczenie dodatkowych usług pocztowych”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik usług pocztowych i telekomunikacyjnych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Materiał nauczania

7

4.1.

Usługi filatelistyczne i inne walory kolekcjonerskie

7

4.1.1. Materiał nauczania

7

4.1.2. Pytania sprawdzające

11

4.1.3. Ćwiczenia

12

4.1.4. Sprawdzian postępów

13

4.2. Prenumerata prasy

14

4.2.1. Materiał nauczania

14

4.2.2. Pytania sprawdzające

16

4.2.3. Ćwiczenia

16

4.2.4. Sprawdzian postępów

17

4.3. Telegram pocztowy

18

4.3.1. Materiał nauczania

18

4.3.2. Pytania sprawdzające

21

4.3.3. Ćwiczenia

22

4.3.4. Sprawdzian postępów

23

4.4. Pełnomocnictwo pocztowe

24

4.4.1. Materiał nauczania

24

4.4.2. Pytania sprawdzające

29

4.4.3. Ćwiczenia

30

4.4.4. Sprawdzian postępów

31

5. Sprawdzian osiągnięć ucznia

32

6. Literatura

36

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Poradnik ten będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy na temat dodatkowych usług

pocztowych.

W niniejszym poradniku dowiesz się, w jaki sposób zamawiać prenumeratę prasy, jak

i gdzie zamówić abonament filatelistyczny, w jaki sposób wysłać telegram pocztowy oraz
kiedy korzystać z pełnomocnictwa pocztowego. Sposób ewidencjonowania skrytek
i przegródek znajdziesz w Poradniku dla ucznia „Doręczanie przesyłek listowych”.

Zajęcia odbywać będziesz w pracowni pocztowo – telekomunikacyjnej wyposażonej

w stanowiska komputerowe, komplety druków pocztowych itp.

W poradniku znajdziesz:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

−

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do osiągnięcia założonych celów
kształcenia i opanowania umiejętności zawartych w jednostce modułowej,

−

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

−

ć

wiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne,

−

sprawdzian postępów,

−

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału całej jednostki modułowej,

−

literaturę uzupełniającą.

Materiał nauczania został podzielony na 4 tematy. Umożliwia on samodzielne

przygotowanie się do odpowiedzi na pytania sprawdzające, wykonania ćwiczeń
i sprawdzianów postępów.

Do poszerzenia wiedzy wykorzystaj wskazaną literaturę oraz inne źródła informacji.

Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie „tak”, jeśli

opanowałeś materiał lub „nie”, jeśli odpowiedź na pytanie jest negatywna. Udzielenie
odpowiedzi „nie” oznacza, że nie opanowałeś dostatecznie materiału i musisz nad tym jeszcze
popracować.

Ć

wiczenia znajdujące się po każdym temacie zawierają treść poleceń, wskazówki

dotyczące sposobu wykonania oraz opis wyposażenia stanowiska potrzebnego do realizacji
ć

wiczenia. Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś

nauczyciela o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.

W rozdziale 5 poradnika zamieszczony jest zestaw zadań testowych sprawdzających

Twoje opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki modułowej. W rozdziale
zamieszczona została instrukcja, w której omówiono tok postępowania podczas
przeprowadzania sprawdzianu oraz kartę odpowiedzi, na której należy udzielać odpowiedzi.
Zaliczenie testu potwierdzi opanowanie materiału całej jednostki modułowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

421 [01].Z1.01

Przyjmowanie przesyłek

listowych krajowych

i zagranicznych

421 [01].Z1.02

Przyjmowanie paczek

pocztowych krajowych

i zagranicznych

421 [01].Z1.05

Doręczanie przesyłek pocztowych

421 [01].Z1.03

Ś

wiadczenie usług kurierskich

421 [01].Z1.04

Świadczenie dodatkowych

usług pocztowych

421 [01].Z1

Obsługa przesyłek pocztowych

krajowych i zagranicznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

rozróżniać usługi pocztowe,

−

posługiwać się regulaminami oraz cennikiem opłat,

−

udzielać informacji o świadczonych usługach pocztowych,

−

przewidywać skutki nieprawidłowego wykonania usługi,

−

posługiwać się oraz zabezpieczać rekwizyty imienne,

−

korzystać z komputerowych programów użytkowych stosowanych w procesie
ś

wiadczenia usług pocztowych (system POCZTA GDAŃSK lub POCZTA 2000),

−

obsługiwać sprzęt komputerowy,

−

sporządzać pisma,

−

organizować stanowisko pracy,

−

przestrzegać zasad bhp,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

zdefiniować pojęcie abonamentu filatelistycznego,

−

obliczyć opłaty abonamentowe,

−

zaewidencjonować abonament filatelistyczny,

−

scharakteryzować datowniki okolicznościowe,

−

scharakteryzować okolicznościowe nalepki „R”, przyjęcie prenumeraty prasy,

−

zastosować okolicznościowe nalepki „R”,

−

posłużyć się datownikiem i stemplem okolicznościowym,

−

przyjąć przedpłatę na prenumeratę prasy i czasopism,

−

rozliczyć przyjęte przedpłaty na prenumeratę czasopism,

−

przyjąć pełnomocnictwo pocztowe,

−

prowadzić notatnik pełnomocnictw,

−

wystawić, przechować i zaewidencjonować pełnomocnictwa i zastrzeżenia odbioru,

−

przyjąć telegram pocztowy w obrocie krajowym i zagranicznym,

−

sporządzić zamówienie na znaczki i druki płatne,

−

obsłużyć abonament filatelistyczny: przyjąć zamówienie, zrealizować i wydać
zamówione walory,

−

prowadzić ewidencję skrytek i przegródek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Usługi filatelistyczne i inne walory kolekcjonerskie

4.1.1. Materiał nauczania

Abonament filatelistyczny jest najprostszą i najtańszą formą budowania kolekcji jednego

państwa. Otrzymuje się wszystkie wydania, sukcesywnie tak jak one się ukazują
w kompletnych seriach. Abonent dostaje nie tylko wydania popularne, ale również serie
drukowane w ograniczonych nakładach.

Abonament jednego lub kilku państw obejmuje wszystkie emisje wprowadzane do obiegu

przez poszczególne administracje pocztowe. W ramach abonamentu otrzymuje się kompletne
wydania, także te drukowane w ograniczonych nakładach. Najczęściej takie znaczki po
stosunkowo krótkim okresie czasu kosztują kilkakrotnie więcej.
Poszczególne Poczty, po pewnym okresie niszczą niesprzedane zapasy znaczków. Poczta
Australii niszczy znaczki już po 6 miesiącach od dnia wprowadzenia ich do obiegu. Poczty
Anglii, Gibraltaru, Irlandii, Vanuatu, Jersey i Wyspy Man robią to po roku czasu.
Na rynku pozostają tylko te emisje, które zostały zakupione w ramach abonamentu. Taka
polityka tych poczt powoduje, że wartość znaczków szybko rośnie albowiem trudno jest je
potem dostać w cenie nominalnej. [8]

Poczta Polska również przyjmuje zamówienia na komplety:

−

znaczków pocztowych nie stemplowanych,

−

znaczków pocztowych stemplowanych,

−

kart pocztowych i kopert z wydrukowanym znaczkiem pocztowym,

−

kart pierwszego dnia obiegu (FDC),

−

odbitek datowników okolicznościowych.

Wszystkie wyżej wymienione walory występują w następujących grupach:

A – znaczków pocztowych nie stemplowanych,

E – znaczków pocztowych stemplowanych,
C – kart pocztowych i kopert z wydrukowanym znaczkiem pocztowym,
S – kart pierwszego dnia obiegu (FDC),
D – odbitek datowników okolicznościowych.

Zamówienia na abonament przyjmowane są przez wszystkie urzędy pocztowe, jak

również inne jednostki organizacyjne poczty. Przyjmowane jest ona na specjalnym druku
„Zamówienia”. Oznacza się je kolejnym numerem, po uprzednim wypełnieniu druku
zamówienia przez klienta zwanego abonentem.

Zamówienie podpisane przez abonenta i potwierdzone odbitką datownika lub odciskiem

pieczęci firmowej oraz podpisem pracownika poczty, stanowi potwierdzenie dwustronnej
umowy między abonentem a pocztą Polską.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

ZAMÓWIENIE ABONAMENTOWE

………………..

imię i nazwisko

ZAMAWIAM:

−

znaczki nie stemplowane „A” ………. jedn.abon.

−

znaki stemplowane „E” ……….. jedn.abon.

−

kopert 1 dnia obiegu FDC „S” ……….. kpl

−

kartki i koperty z wydrukowa-

nym znaczkiem pocztowym
„C” ……….. kpl

−

datowniki okolicznościowe „D” ……….. kpl

Nr ewid. ……………….

Kwota opłat abon

……..zł+VAT

…

Kwota przedpłat abon…………


……………………..

Podpis zamawiającego

……………………………

data

„A”

„E”

„S”

„C”

„D”

Data

Kwartał

ilość

wartość

ilość

wartość

ilość

wartość

ilość

wartość

ilość

wartość

Kwota

do

zapłaty

Podpis

odbiorcy

Rys. 1. Wzór zamówienia abonamentowego [opracowanie własne]

Terminy przyjmowania zamówień na abonament są następujące:

−

od 2 stycznia do 30 czerwca – wszystkie emisje danego roku,

−

od 1 lipca do 31 grudnia – na emisje II półrocza.
Odbiór zaabonowanych walorów powinien być dokonywany po zakończeniu każdego

kwartału, nie później niż:

−

za I kwartał do końca czerwca,

−

za II kwartał do końca września,

−

za III kwartał do końca grudnia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

−

za IV kwartał do końca marca następnego roku.

Na życzenie klienta, zgłoszone przy składaniu zamówienia, odbiór może być

dokonywany poszczególnymi emisjami już w dniu wprowadzenia do obiegu pocztowego.
Odbiór zaabonowanych walorów może być dokonany:

−

osobiście przez klienta,

−

przez osobę upoważnioną,

−

przez abonament wysyłkowy.

Jeżeli abonent zdecyduje się na doręczenie walorów pod wskazany adres listem

wartościowym za pobraniem zobowiązany jest do uiszczenia opłaty zasadniczej za przewóz
i doręczenie listu wartościowego oraz za podaną jego wartość.

Za zakupione walory filatelistyczne abonent płaci każdorazowo przy ich odbiorze. Zależą

one od zamówionego waloru, co przedstawia tabela 1.

Tabela 1. Opłaty filatelistyczne [opracowanie własne]

Grupa

Opłata przy

odbiorze

A

znaczki pocztowe nie stemplowane

wartość nominalna

otrzymanych walorów

E

znaczki pocztowe stemplowane

60% wartości nominalnej

znaczków niestemplowanch

C

kartki i koperty z wydrukowanym

znaczkiem

cena ustalona na te wydawnictwa

S

koperty pierwszego dnia obiegu

FDC

cena ustalona na te wydawnictwa

D

odbitki datowników

okolicznościowych

wartość nominalna wydawnictw

ostemplowanych tymi datownikami

Znaczki beznominałowe znajdujące się w odbieranym zestawie traktuje się tak, jak

znaczki mające nominał zgodny z aktualnym cennikiem za usługi pocztowe w obrocie
krajowym w dniu wydania.

Za przyjęte opłaty abonamentowe wydaje się osobne pokwitowanie, na którym

pracownik przyjmujący opłatę umieszcza dodatkowo numer zamówienia (kartoteki).
Wypełnione druki zamówienia ułożone w porządku numerycznym stanowią kartotekę
abonentów.

Opłata abonamentowa pobierana jest za kompletowanie znaczków oraz prowadzenie

dokumentacji.

Opłat abonamentowych nie pobiera się od abonentów indywidualnych, którzy zamówią

i odbiorą jednorazowo minimum 50 jednostek w grupie A(zwolnienie z opłat dotyczą również
grup E, S, C, D) ESCUD zobowiążą się na piśmie, że będą odbierali znaczki w arkuszach
bądź ich formatach, a koperty FDC, kartki pocztowe i koperty z wydrukowanym znaczkiem
pocztowym nie kompletowane.

Filateliści zorganizowani są uprawnieni do realizacji abonamentu zbiorowego. Ten

abonament zbiorowy określają następujące zasady:

−

płacą 50% opłaty abonamentowej,

−

korzystają z 5% bonifikaty promocyjnej do wartości zakupionych walorów udzielonej
przez urzędy pocztowe przy odbiorze abonamentu nie mniejszego niż łącznie w grupach
A, E, S, D – 10 kompletów rocznych,

−

zwolnieni zostają z uiszczenia opłaty abonamentowej pod warunkiem złożenia
zamówienia i odebrana jednorazowo co najmniej 50 jednostek abonamentowych w grupie
A (dotyczy również grup E, S, C, D)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Dla zamówień zorganizowanych prowadzi się odrębną kartotekę.
Przy przyjmowaniu zamówień na abonament oprócz opłat pobiera się przedpłaty na

poszczególne grupy. Przedpłata pozostaje w dyspozycji jednostki przyjmującej zamówienia
do czasu odebrania przez klienta walorów objętych abonamentem rocznym. Jest to forma
zabezpieczenia finansowego za zaabonowane walory, w przypadku ich nie odebrania całości
przez klienta. Przedpłaty nie podlegają zwrotowi.

Po odebraniu przez klienta wszystkich walorów objętych abonamentem przedpłata może

być:

−

zwrócona klientowi w gotówce,

−

zaliczona jako przedpłata na rok następny,

−

przy odbiorze ostatniej partii walorów objętych abonamentem zaliczona na poczet zapłaty
za odebrane walory.

Placówki pocztowe realizują zamówienie na walory abonamentowe na podstawie

przyjętych zamówień od klientów. Składają one zamówienie do CUP w następujących
terminach:

−

na I kwartał do 15 lutego,

−

na II kwartał do 15 maja,

−

na III kwartał do 15 sierpnia,

−

na IV kwartał do 15 listopada.
Zbiorcze zamówienie składa się na druku karta zamówień i oznacza dopiskiem

„Abonament”. W karcie zamówienia podaje się rodzaj i ilość zamawianych walorów oraz
okres, na jaki są zamówione. CUP sporządza zbiorcze zamówienie i przesyła je od Centrum
Handlu i Poligrafii w terminach:

−

na I kwartał do 25 lutego,

−

na II kwartał do 25 maja,

−

na III kwartał do 25 sierpnia,

−

na IV kwartał do 25 listopada.
Pracownik prowadzący obsługę abonamentu filatelistycznego w urzędzie pocztowym

oddawczym jest zobowiązany na życzenie klienta realizować usługę w formie wysyłkowej,
zachowując następujące zasady:

−

walory należy odpowiednio zapakować przed uszkodzeniem, wraz z dołączoną
specyfikacją podpisaną przez pracownika stanowią list wartościowy. Na liście pracownik
powinien umieścić kwotę pobrania (wszystkie jej elementy opisane powyżej),

−

zamówieniowe w abonamencie walory urząd pocztowy przekazuje doręczycielowi za
pokwitowaniem, doręczyciel pobiera opłatę wskazaną na przesyłce,

−

w przypadku nieobecności klienta doręczyciel pozostawia zawiadomienie.
Wszelkie reklamacje dotyczące realizacji abonamentu wysyłkowego załatwiają placówki

pocztowe, w których abonament wysyłkowy został zamówiony.

Datowniki okolicznościowe
Datownik – rodzaj stempla skonstruowanego w ten sposób, aby możliwe było w nim takie

ustawienie czcionek, aby odcisk tego stempla pokazywał datę. Datownik to, oprócz samego
stempla, także jego odcisk na papierze. Datownik może zawierać też kod pocztowy, godzinę,
a także wyróżnik cyfrowy, literowy lub literowo-cyfrowy. Jest to obecnie najczęściej
stosowany rodzaj stempla pocztowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Rys. 2. Stempel pocztowy [opracowanie własne]

Przy pomocy datownika dokonuje się:

−

oznakowania dokumentu datą: najczęściej jest to data przyjęcia i zarejestrowania
dokumentu lub przesyłki,

−

„skasowanie” znaczka pocztowego, tzn. przez odbicie na nim stempla datownika
oznakowuje się go trudno zmywalnym tuszem w celu uniemożliwienia powtórnego jego
wykorzystania po odklejeniu od dostarczonej przesyłki i przyklejenie do innej.
Poczta często wydaje specjalne datowniki okazjonalne, z okazji rocznic i niektórych

ś

wiąt, z ozdobnym rysunkiem. Dyrekcja Generalna Poczty Polskiej dokonuje

przydziału

datowników okolicznościowych na poszczególne wystawy i imprezy z puli datowników

przyznawanych.

Erki – nalepki okolicznościowe „R”

Nalepka pocztowa – stosowana na tzw. listach poleconych. Nadawca takiego listu dostaje

od poczty dowód nadania, a poczta zobowiązana jest do dostarczenia listu bezpośrednio do
rąk odbiorcy. Erki naklejone na kopertach są przedmiotem kolekcjonerstwa filatelistycznego.
W niektórych państwach zamiast nalepek stosowane są specjalne stemple do odbijania znaku
erki. Pierwszą okolicznościową nalepkę wydano w 1971 roku. Przykład okolicznościowej
nalepki pocztowej.

Rys. 3. nalepki okolicznościowe „R” [opracowanie własne]

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Co to jest abonament filatelistyczny?
2. Dlaczego warto abonować znaczki?
3. Jakie znaczki można abonować?
4. Jak otrzymuje się znaczki?
5. Ile to kosztuje?
6. Jak zamówić abonament?

7.

Jak zamówić abonament znaczków polskich w kraju?

8. W jaki sposób klient może odebrać znaczki?
9. Jak nalicza się opłaty abonamentowe?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

10. Kiedy nie pobiera się opłat abonamentowych?
11. Z jakich uprawnień mogą korzystać filateliści zorganizowani?
12. Dlaczego pobierana jest przedpłata?
13. W jaki sposób poczta rozlicza się z przyjętych przedpłat?
14. Jak realizują zamówienie placówki pocztowe?
15. Jakie są procedury realizacji usługi filatelistycznej w formie wysyłkowej?
16. Co to są datowniki okolicznościowe?
17. Co to są erki?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyjmij zamówienie abonamentowe od klienta na cały rok, na następujące grupy: A, E, S.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) wyjaśnić symbole grup abonamentowych,
2) odszukać w poradniku dla ucznia terminy przyjmowania zamówienia,
3) wypełnić za klienta zamówienie abonamentowe,
4) obliczyć i pobrać należną przedpłatę,
5) potwierdzić zawarcie dwustronnej umowy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

druk zamówienia abonamentowego

−

kalkulator,

−

datownik.

Ćwiczenie 2

Jesteś pracownikiem placówki pocztowej (Urząd Pocztowy Szczecin 3) prowadzącym

obsługę abonamentu filatelistycznego, złóż zamówienie na walory objęte abonamentem na
wszystkie grupy walorów filatelistycznych. Pozostałe dane dowolne.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) ustalić, gdzie placówki pocztowe składają zamówienia na walory filatelistyczne,
2) określić rodzaj, ilość oraz okres zamawianych walorów filatelistycznych,
3) obliczyć wartość zamawianych walorów filatelistycznych,
4) wypełnić kartę zamówień,
5) oznaczyć kartę dopiskiem „abonament”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

karta zamówień,

−

kalkulator.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Ćwiczenie 3

Jesteś pracownikiem placówki pocztowej (Urząd Pocztowy Szczecin 3) prowadzącym

obsługę abonamentu filatelistycznego, zrealizuj usługę w formie wysyłkowej na podstawie
następujących danych:

−

klient: Anna Kowalska, zamieszkała w Szczecinie 71-220, ul. Koralowa 13.

−

znaczki nie stemplowane o łącznej wartości 130 zł

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) odszukać w poradniku dla ucznia tryb działania w przypadku realizacji usługi w formie

wysyłkowej,

2) zabezpieczyć przed uszkodzeniem walory,
3) podpisać specyfikację,
4) umieścić walory w specjalnej kopercie,
5) obliczyć należne opłaty,
6) zapisać kwotę pobrania na liście.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

znaczki nie stemplowane,

−

specjalna koperta,

−

kalkulator.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić czynności pracownika składającego zamówienie?

2) złożyć zamówienie na walory filatelistyczne?

3) wymienić rodzaje walorów filatelistycznych?

4) określić terminy przyjęcia zamówienie na abonament filatelistyczny?

5) wypełnić zamówienie abonamentowe?

6) przyjąć zamówienie abonamentowe?

7) naliczyć opłaty abonamentowe?

8) wydać pokwitowanie za opłaty abonamentowe?

9) wymienić zasady stosowanych płat za walory filatelistyczne?

10) przygotować walory filatelistyczne do wysyłki?

11) scharakteryzuj datowniki okolicznościowe?

12) scharakteryzuj erki?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

4.2. Prenumerata prasy

4.2.1. Materiał nauczania

Pocztowa prenumerata czasopism jest usługą świadczoną przez Pocztę Polską na

zasadach umownych. Polega ona na przyjmowaniu przedpłat od prenumeratorów oraz
doręczaniu im zaabonowanych egzemplarzy czasopism. Prenumerata pocztowa prasy
prowadzona jest na terenie całego kraju. Urzędy pocztowe prowadzą ją w oparciu o umowy
z Wydawcami prasy zawieranymi przez Centralny Zarząd Poczty Polskiej (umowy centralne).
Prowadzona jest również prenumerata dzienników i czasopism o charakterze regionalnym na
określonych obszarach kraju, w oparciu o umowy zawierane przez terenowe jednostki Poczty
Polskiej (umowy lokalne).

Warunki prenumeraty określa „Regulamin dla PT Klientów korzystających z usługi

Pocztowa Prenumerata Prasy”. Przedpłaty na prenumeratę można dokonać:

−

drogą elektroniczną,

−

faksem,

−

w urzędzie pocztowym,

−

u listonosza.

Przedpłaty na prenumeratę dokonuje się wyłącznie na tytuły zamieszczone w „Cenniku

prasy w prenumeracie pocztowej” lub objętych prenumeratą na podstawie umów lokalnych..
Przedpłaty przyjmowane są od osób fizycznych i prawnych (instytucji, spółek i organizacji
społeczno-politycznych).

Poczta Polska zawiera z prenumeratorami umowy o charakterze cywilno-prawnym

w imieniu i na rzecz Wydawców.

Prenumeratę pocztową można zamówić na:

−

rok,

−

pół roku

−

kwartał

−

trzy kwartały.
Na okresy dłuższe niż 1 rok przedpłat na prenumeratę nie przyjmuje się. Prenumerata

rozpoczyna się od pierwszego dnia okresu kalendarzowego. Dyrektorzy terenowych jednostek
organizacyjnych Poczty Polskiej mogą ustalić inne okresy, na które przyjmuje się przedpłaty,
w przypadku prenumeraty realizowanej w oparciu o umowy lokalne.

Terminy przyjmowania przedpłat trwają:

–

do 30 listopada – odnośnie prenumeraty zrealizowanej do 1 stycznia następnego roku,

–

do końca lutego – odnośnie prenumeraty realizowanej od 1 kwietnia,

–

do 31 maja – odnośnie prenumeraty realizowanej od 1 lipca,

–

do 31 sierpnia – odnośnie prenumeraty realizowanej do 1 października.
Urzędy pocztowe nadawcze i oddawcze przyjmują przedpłaty, od prenumeratorów spoza

własnego obszaru:

−

na II kwartał – do 25 lutego,

−

na III kwartał – do 25 maja,

−

na IV kwartał – do 25 sierpnia.

Przy przyjmowaniu przedpłat na prenumeratę obowiązują okresy i ceny zamieszczone

w „Cenniku prasy w prenumeracie pocztowej” wydawanym przez Centralny Zarząd Poczty
Polskiej”, na poszczególne kwartały. Jeśli umowy lokalne dopuszczają przyjmowanie
przedpłat na inne okresy niż kwartalne to musi to być również uwidocznione w Cennikach.
Centralny Zarząd Poczty Polskiej może wprowadzić zmiany, uzupełnienia i sprostowania do

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

aktualnie obowiązującego Cennika. Urzędy pocztowe na podstawie otrzymanych wykazów
zmian dokonują niezwłocznego uaktualnienia Cennika. Wprowadzone kolejnymi Cennikami
zmiany cen nie dotyczy prenumeratorów, których wcześniej opłacona prenumerata jest
w realizacji. Nie wnoszą oni z tego tytułu żadnych opłat. Zmienione sumy obowiązują
nowych prenumeratorów.

Jeżeli zamówienie prasowe nie zostało w pełni zrealizowane, a wydawca postanowił

rozliczyć się z gotówką z prenumeratorami, CZPP przesyła do właściwej jednostki –
prowadzącej rozliczenia – zestawienie należności, jaką wydawca powinien przekazać na jej
konto. Na podstawie otrzymanych zestawień jednostka zalecają urzędom pocztowym, za
pośrednictwem rejonowych urzędów, zwrot nadpłat dla prenumeratorów. Prenumerator
powinien przedstawić wówczas dowód przyjęcia przedpłat na prenumeratę. Urzędy pocztowe
zwracają prenumeratorom nadpłaty za pokwitowaniem w odręcznie sporządzonym wykazie
nadpłat, w którym podaje się:

−

imię i nazwisko lub dokładną nazwę prenumeratora,

−

tytuł prasowy,

−

okres prenumeraty,

−

ilość egzemplarzy,

−

kwotę zwróconej nadpłaty.
Tam też prenumerator dokonuje potwierdzenia odbioru przedpłaty. Urzędy pocztowe

dołączają wykaz zwróconych nadpłat do ogólnego rachunku miesięcznego.

Do przyjmowania przedpłat na prenumeratę prasy służy bloczek złożony z potwierdzeń

przyjęcia prenumeraty i dowodów przyjęcia prenumeraty, będących kopiami potwierdzeń.
Bloczki są przechowywane w urzędach pocztowych pod zamknięciem i wydawane
pracownikom za pokwitowaniem, ponieważ są to druki ścisłego zarachowania. Wpisów na
bloczku dokonuje się przez kalkę, przy czym powinny być czytelne i dokładnie dostosowane
do nadruków bloczka. W przypadku pomyłki, wpis należy przekreślić, podać powód
skreślenia i umieścić swój podpis. Unieważnione potwierdzenie i dowód pozostawia się
w bloczku.

Przed przyjęciem przedpłaty należy sprawdzić w Cenniku warunki prenumeraty,

a w szczególności ceny i okresy, na które można przyjmować prenumeratę. Na przyjętą
przedpłatę wydaje się prenumeratorowi potwierdzenie przyjęcia przedpłaty, pozostawiając
w bloczku dowód przyjęcia prenumeraty.

Osoby prawne (instytucje, spółki i organizacje społeczno-polityczne) zamówienia na

prenumeratę składają na piśmie w urzędach pocztowych, a opłaty uiszczają przelewem. Urząd
pocztowy, po sprawdzeniu zamówienia pod względem merytorycznym i rachunkowym,
przyjmuje od prenumeratora przedpłatę w postaci dowodu, dokonanego przelewu na rachunek
bankowy właściwej jednostki pocztowej. Dowodem tym jest kopia odcinka =D= przelewu,
potwierdzona przez bank. Dowody wpłat i zamówienia na prenumeratę stanowią podstawę do
sporządzenia karty zamówień i zestawienia przyjętych przedpłat.

Każdy doręczyciel i pracownik okienkowy przyjmujący przedpłaty zobowiązany jest

rozliczyć się z końcem dnia na podstawie zużytych karteczek z bloczka. W tym celu
sporządza „Rozliczenie z przyjętych przedpłat”, w którym wpisuje:

−

numer indeksów i tytuły prasy,

−

ilość egzemplarzy i okres prenumeraty,

−

ceny i kwoty przedpłat.

−

numery przyjętych w ciągu dnia dowodów przyjęcia prenumeraty czasopism.
Kwotę z przyjętych przedpłat przekazuje do kasy urzędu pocztowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Pracownik przeprowadzający rozliczenie z doręczycielem sprawdza na podstawie

otrzymanych dowodów i Cennika prasy:

−

datę przyjęcia prenumeraty,

−

ilość przedpłat na poszczególne tytułu,

−

okres, na który przyjęto przedpłaty i wysokość pobranych przedpłat,

−

podsumowanie rozliczeń i zgodność przekazanej gotówki,

−

kolejność przekazanych dowodów i prawidłowość wpisów do „Spisu prenumeratorów”.
Na dowód przeprowadzonej kontroli pracownik zaopatruje rozliczenie w podpis i odcisk

datownika oraz umieszcza na dowodach przyjęcia prenumeraty swój podpis.

Przyjęte wpłaty na prenumeratę ewidencjonuje się w ‘Wykazie przedpłat na prasę

w prenumeracie pocztowej”. Wykaz ten prowadzi się miesięcznie w dwóch egzemplarzach.
Oryginał stanowi załącznik do Ogólnego Rachunku Miesięcznego, a kopia pozostaje
w urzędzie.

Po upływie okresu przyjmowania prenumeraty placówki pocztowe sporządzają

zamówienie. Dla każdego tytułu prasowego prowadzą „Karty zamówień”. W kartach tych
wpisują:

−

ilość zamówionych egzemplarzy,

−

liczbę przyjętych przedpłat od prenumeratorów zamieszkałych lub mających swoją
siedzibę we własnym obszarze doręczeń,

−

liczbę przyjętych przedpłat od prenumeratorów w innych urzędach.

„Karty zamówień powinny być ułożone w takiej kolejności, w jakiej umieszczone są tytuły
w Cenniku prasy w prenumeracie pocztowej.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Na czym polega pocztowa prenumerata prasy?
2. Jakie są terminy przyjmowania przedpłat na prenumeratę prasy?
3. Jakie dane zawiera Cennik prasy w prenumeracie pocztowej?
4. Jaka jednostka organizacyjna Poczty Polskiej wydaje Cennik prasy w prenumeracie

pocztowej?

5. Jaki formularz służy do przyjmowania przedpłat na prenumeratę czasopism?
6. Jaki formularz służy do dokonywania rozliczeń z przyjętych przedpłat na prenumeratę

prasy?

7. W jaki sposób doręczyciel rozlicza się z przyjętych przedpłat?
8. W jakim dokumencie zalicza się przyjęte przedpłaty na czasopisma?
9. W jaki sposób prowadzi się „Wykaz przedpłat na czasopisma w prenumeracie

pocztowej”?

10. Jaki jest cel prowadzenia „Karty zamówień”?
11. Jaki jest sposób wypełniania „Karty zamówień”?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyjmij zamówienie na prenumeratę prasy wykorzystując następujące dane:

−

prenumerator; Jak Nowak, zam. ul. Kwiatowa 1 60-803 Poznań,

−

okres: III kwartał bieżącego roku,

−

tytuł: Przyjaciółka, Przegląd techniczny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) odszukać w poradniku dla ucznia sposób przyjmowania przedpłat na prenumeratę,
2) odszukać w Cenniku prasy w prenumeracie pocztowej okresy i ceny czasopism,
3) obliczyć kwotę przedpłaty,
4) wypełnić karteczkę z bloczka,
5) wydać pokwitowanie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

Cennik prasy w prenumeracie pocztowej,

−

kalkulator,

−

bloczek,

−

dowód przyjęcia prenumeraty.

Ćwiczenie 2

Wypełnij 4 karteczki z bloczka- dane dowolne. Rozlicz się z przyjętych przedpłat na

prenumeratę prasy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) ustalić, w jaki sposób pracownik rozlicza się z przyjętych przedpłat na prenumeratę

prasy,

2) wypełnić karteczki z bloczka,
3) ułożyć karteczki z bloczka,
4) wypełnić „Rozliczenie z przyjętych przedpłat”.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

bloczek,

−

druk „Rozliczenie z przyjętych przedpłat”,

−

kalkulator.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić czynności pracownika przyjmującego zamówienie na

prenumeratę prasy zamówienie?

2) wypełnić bloczek?

3) korzystać z Cennika prasy w prenumeracie pocztowej?

4) określić terminy przyjęcia zamówienie na prenumeratę prasy?

5) wypełnić dowód przyjęcia prenumeraty?

6) rozliczyć z przyjęty przedpłat?

7) skontrolować pracownika przyjmującego przedpłaty?

8) prowadzić wykaz przedpłat na czasopisma w prenumeracie

pocztowej?

9) sporządzić zamówienie?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

4.3. Telegram pocztowy

4.3.1. Materiał nauczania

Telegram pocztowy jest adresowaną informacją pisemną składającą się z jednego lub

wielu modułów, przekazywaną przy wykorzystaniu sieci teleinformatycznych lub innych
ś

rodków łączności i doręczaną drogą pocztową.

Usługa telegram pocztowy jest realizowana na terenie całej Polski. Można go nadać w dni

robocze, w każdej placówce pocztowej, z wyłączeniem agencji pocztowych nie posiadających
łączności telefonicznej, zaś w soboty, niedziele i święta w placówce wyznaczonej przez
Dyrektora Okręgu Poczty. Telegram przeznaczony do doręczenia w niedziele i święta jest
przyjmowany za dodatkową opłatą.

Umowę o świadczenie usługi telegram pocztowy, uważa się za zawartą z chwilą przyjęcia

telegramu pocztowego przez placówkę nadawczą.

Tekst telegramu powinien być naniesiony na formularzu pocztowym lub na druku

przekazanym przez nadawcę pod warunkiem zgodności układu i zawartości merytorycznej
z drukiem nakładu pocztowego i zawiera adres adresata i nadawcy. Treść telegramu powinna
być napisana:

−

czytelnie,

−

w języku polskim,

−

w sposób zapewniający trwałość zapisanego tekstu,

−

z zachowaniem odstępów pomiędzy wyrazami.

W treści telegramu nie mogą być użyte słowa obraźliwe lub zwyczajowo uznane za

wulgarne, jak również groźby karalne.

Nadawca może nadać telegram za pośrednictwem telefonu, telefaksu lub poczty

elektronicznej po podpisaniu umowy z Pocztą Polską na nadawanie telegramów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Rys. 4. Wzór telegramu pocztowego [www.cennik.poczta.lublin.pl]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Do zakresu czynności pracownika przyjmującego telegram należy:

−

sprawdzenie prawidłowości wypełnienia telegramu,

−

poinformowanie o możliwości skorzystania ze świadczeń dodatkowych przyspieszających
przekazanie telegramu,

−

ustalenie i przyjęcie od nadawcy opłaty,

−

wydanie pokwitowania przyjęcia telegramu.
Przy nadawaniu telegramu klient możne skorzystać z następujących świadczeń

dodatkowych:

−

potwierdzenie doręczenia telegramu, które polega na poinformowaniu nadawcy
telefonicznie, telefaksem lub pocztą elektroniczną o dniu i godzinie doręczenia telegramu.
Jeśli telegram został odebrany przez osobę uprawnioną nie będącą adresatem, wówczas
nadawcę powiadamia się także o imieniu i nazwisku odbiorcy. Placówka doręczająca
telegram informuje nadawcę również w przypadku pozostawienia zawiadomienia
o możliwości odbioru telegramu, podając przyczynę, miejsce, datę i godzinę
pozostawienia telegramu,

−

potwierdzenie odbioru telegramu, polega na udokumentowaniu doręczenia telegramu
poprzez przekazanie nadawcy formularza "potwierdzenie odbioru" podpisanego przez
odbiorcę,

−

doręczenie telegramu przez Kuriera, stosowane może być do doręczenia telegramu
w zamiejscowym obszarze doręczeń,

−

wydanie telegramu w placówce oddawczej Poczty Polskiej nadanego na poste restante,
adres telegramu ze świadczeniem dodatkowym poste restante powinien zawierać poza
danymi identyfikującymi adresata, kod pocztowy i numer placówki pocztowej, w której
telegram ma być wydany. Jeśli telegram nie zostanie odebrany w ciągu 48 godzin
liczonych od godziny nadejścia, powiadamia się o tym nadawcę,

−

przekazanie telegramu adresatowi przez telefon, telefaks,

−

przekazanie telegramu adresatowi SMS-em lub pocztą elektroniczna,

−

podanie przez nadawcę numeru telefonu kontaktowego, pod którym można uzyskać
informacje o treści telegramu,

−

doręczenie telegramu w niedzielę i święta do wyznaczonych miast.
Nadawca telegramu może żądać jego wycofania lub dokonania zmiany w adresie. śądanie

wycofania nadanego telegramu składa się na piśmie w placówce nadawczej. śądający
powinien dołączyć pokwitowanie nadania telegramu. śądanie będzie spełnione o ile ze
względów technicznych będzie możliwość jego wycofania. W przypadku wycofania
telegramu po wysłaniu go z placówki nadawczej, opłata wniesiona przy nadaniu nie podlega
zwrotowi. Blankiet nadawczy wycofanego telegramu pozostaje w aktach placówki nadawczej.

Wysokość opłat określa cennik za świadczenie usługi telegram pocztowy w obrocie

krajowym. Opłata uiszczana jest przy nadaniu.

Doręczanie telegramów odbywa się od poniedziałku do soboty w czasie godzin pracy

placówek pocztowych doręczających telegramy. Telegram dostarczany jest w odpowiednim
czasie:

−

od nadania do doręczenia w miejscowym obszarze doręczeń – do 6 godz.,

−

od nadania do doręczenia w zamiejscowym obszarze doręczeń – do 8 godz.,

−

od nadania do doręczenia w zamiejscowym obszarze doręczeń, ze świadczeniem
dodatkowym KURIER – do 6 godzin.
Do czasów ustalonych nie wlicza się:

−

czasu poza godzinami pracy placówki pocztowej doręczającej telegramy, a jeśli placówka
ta czynna jest całodobowo, czasu między godziną 22.00 a 6.00,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

−

przerw w urzędowaniu instytucji lub urzędów, dla których telegramy są przeznaczone,
z wyjątkiem przypadków określenia przez nie sposobu doręczenia poza ich godzinami
urzędowania,

−

czasu od chwili pozostawienia zawiadomienia o nadejściu telegramu do chwili odbioru
przez adresata.
Telegram uznaje się za opóźniony, jeśli nie został on doręczony w czasie.

Telegram uznaje się za nie doręczony, jeśli doręczenie nie nastąpiło w czasie 48 godzin od
nadania.

Telegram powinien być doręczony adresatowi lub odbiorcy. W przypadku nieobecności

adresata, telegram doręcza się zastępczo osobie pełnoletniej wspólnie zamieszkującej
z adresatem. Odbiorca telegramu jest obowiązany pokwitować jego odbiór, poprzez złożenie
czytelnego podpisu, daty, godziny i minuty odbioru na dowodzie odbioru. Jeżeli telegram
doręczany jest zastępczo, należy na dowodzie odbioru podać cechy dokumentu tożsamości
odbiorcy. Odmowę pokwitowania telegramu przez adresata uważa się za odmowę jego
przyjęcia. W przypadku nie doręczenia telegramu powiadamia się o tym nadawcę.

Telegram doręcza się drogą pocztową w stanie zamkniętym.
Reklamację składa się za niewykonania lub nienależytego wykonania usługi telegram

pocztowy. Odszkodowanie przysługuje za:

−

za nie doręczenie telegramu (jest to kwota w wysokości trzykrotnej opłaty zasadniczej
pobranej za jego nadanie),

−

za zniekształcenie treści telegramu w stopniu takim, że treść ta stała się niezrozumiała lub
zmieniony został jej sens (jest to kwota trzykrotnej opłaty zasadniczej pobranej za nadanie
telegramu),

−

za opóźnione doręczenie telegramu (należna jest połowa kwoty opłaty zasadniczej
pobranej za jego nadanie).
Niezależnie od przyznanego odszkodowania nadawcy przysługuje zwrot wszystkich opłat

wniesionych przy nadaniu telegramu.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Co to jest telegram pocztowy?
2. Gdzie i na jakim obszarze realizowana jest usługa telegram pocztowy?
3. Jakie warunki trzeba spełnić, aby została zawarta umowa telegram pocztowy?
4. Jakie są czynności pracownika przyjmującego telegram?
5. Z jakich świadczeń dodatkowych można skorzystać przy nadawaniu telegramu?
6. Kiedy nadawca może żądać wycofania telegramu?
7. Jaka jest wysokość opłat za nadanie telegramu?
8. Kiedy odbywa się doręczanie telegramów?
9. Kiedy uznaje się usługę telegram za opóźnioną bądź niezrealizowaną?
10. W jakim przypadku można wnieść reklamacje na usługę telegram pocztowy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wypełnij blankiet telegram pocztowy. Dane i treść telegramu dowolna.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) odszukać w poradniku dla ucznia warunki nadania telegramów,
2) ustalić dane i treść telegramu,
3) wypełnić odpowiednie druki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

formularz telegramu,

−

długopis zapewniający trwałość zapisanego tekstu.

Ćwiczenie 2

Wykorzystując wypełniony formularz z ćwiczenia 1 dokonaj przyjęcia telegramu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) sprawdzić poprawność wypełnionego formularza,
2) obliczyć opłaty,
3) wydać pokwitowanie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

wypełniony formularz,

−

kalkulator,

−

cennik.

Ćwiczenie 3

Wykorzystując wypełniony formularz z ćwiczenia 1 nalicz odszkodowania przysługujące

za:

−

za niedoręczenie telegramu,

−

za opóźnione doręczenie telegramu,

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) odszukać w poradniku dla ucznia kiedy klientowi przysługuje odszkodowanie,
2) określić wysokość przysługującego odszkodowania,
3) obliczyć wysokość przysługującego odszkodowania.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

wypełniony formularz,

−

kalkulator,

−

cennik.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) zdefiniować telegram pocztowy?

2) wymienić usługi dodatkowe świadczone przy nadaniu telegramu?

3) wypełnić formularz telegramu ?

4) sprawdzić poprawność wypełnionego formularzu telegramu?

5) obliczyć opłaty za usługę telegram pocztowy?

6) wymienić, kiedy przysługuje odszkodowanie za nienależyte

wykonanie usługi telegram pocztowy?

7) wymienić terminy doręczania telegramu?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

4.4. Pełnomocnictwo pocztowe

4.4.1. Materiał nauczania

Pełnomocnik – osoba upoważniona przez adresata na podstawie pełnomocnictwa

pocztowego (odnoszącego się do odbioru przesyłek i przekazów) lub ogólnego zgodnie
z Kodeksem Cywilnym.

Na podstawie złożonego w placówce pocztowej pełnomocnictwa mocodawca (adresat)

udziela umocowania pełnomocnikowi do działania w jego imieniu.

Pełnomocnictwo ogólne jest to umocowanie udzielone przez mocodawcę wskazanej

osobie (pełnomocnikowi) do wykonywania określonych czynności prawnych w ramach
zwykłego zarządu, w tym do odbioru za adresata przesyłek pocztowych.

Mocodawcą w zakresie pełnomocnictwa uprawniającego do odbioru przesyłek może być

osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości
prawnej, będąca adresatem przesyłki.

Pełnomocnictwo ogólne wymaga formy pisemnej i powinno zawierać:

−

oznaczenie mocodawcy tj. imię i nazwisko, adres, rodzaj i cechy dokumentu tożsamości,

−

zakres umocowania lub sprecyzowanie i jest to pełnomocnictwo ogólne,

−

oznaczenie pełnomocnika tj. imię i nazwisko, adres, rodzaj i cechy dokumentu
tożsamości,

−

miejsce i data wystawienia oraz czas trwania tj. do określonego dnia lub bezterminowo,

−

własnoręczny podpis mocodawcy, potwierdzony albo przez notariusza, albo przez organ
administracji państwowej, samorządowej, itp. (potwierdzenie to powinno by imienne tj.
imienna pieczątka, podpis i pieczęć instytucji oraz pieczęć okrągła z wizerunkiem orła).
Przy odbiorze przesyłek na podstawie okazanego pełnomocnictwa ogólnego

niepotwierdzonego pracownik doręczający/wydający odnotowuje na dokumencie oddawczym
oprócz tożsamości pełnomocnika, datę wystawienia oraz dołącza kserokopię pełnomocnictwa
do dokumentu oddawczego.

Przy odbiorze przesyłek na podstawie okazanego pełnomocnictwa ogólnego

potwierdzonego przez notariusza, albo przez organ administracji państwowej, samorządowej,
itp. potwierdzenie to powinno być imienne tj. imienna pieczątka, podpis i pieczęć instytucji
oraz pieczęć okrągła z wizerunkiem orła, pracownik doręczający/wydający odnotowuje na
dokumencie oddawczym oprócz tożsamości pełnomocnika, numer pełnomocnictwa, datę
wystawienia oraz nazwę i adres organu potwierdzającego umocowanie.

Specjalnym rodzajem pełnomocnictwa, uprawniającego również do odbioru przesyłek

adresowanych do spółek handlowych, jest prokura.

Prokury nie można przenieść na inną osobę, jednak prokurent może ustanowić

pełnomocnika do poszczególnych czynności lub udzielić pełnomocnictwa pocztowego
w imieniu określonej spółki do odbioru adresowanych do niej przesyłek.

Pełnomocnictwa pocztowe

Pełnomocnictwo pocztowe może być stałe, okresowe i jednorazowe. Pełnomocnictwo stałe

i okresowe upoważnia do odbioru w okresie jego ważności wszystkich lub tylko wskazanych
rodzajów przesyłek. Pełnomocnictwo jednorazowe upoważnia daną osobę /osoby do odbioru
określonej w nim przesyłki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Pełnomocnikiem pocztowym może być tylko osoba pełnoletnia.
Upoważniony przez adresata pełnomocnik nie może upoważnić innych osób do odbioru

przesyłek. Jeżeli adresat ustanowi kilku pełnomocników (w jednym lub kilku
pełnomocnictwach), każdy z nich może działać samodzielnie do czasu odwołania (cofnięcia)
lub wygaśnięcia pełnomocnictwa.
Pełnomocnictwo pocztowe wystawia się na formularzu nakładu Poczty Polskiej.

Pełnomocnictwo pocztowe stałe i okresowe składa się w placówce pocztowej właściwej

dla miejsca zamieszkania lub siedziby adresata. W przypadku niemożności samodzielnego
poruszania się adresata pełnomocnictwo pocztowe może przyjąć listonosz obsługujący rejon
doręczeń.

Przy przyjmowaniu jednorazowego pełnomocnictwa przez listonosza, powinien on

stosować się do postanowień dotyczących sposobu wypełniania pełnomocnictwa pocztowego
zawartych w przepisach. Podpis mocodawcy powinien być złożony w obecności listonosza,
który następnie potwierdza własnoręcznie treść tego zapisu: „Potwierdzam własnoręcznie”
podpis Pani/Pana na podstawie dokumentu tożsamości, składa swój podpis oraz datę.
Opłatę należną za przyjęcie jednorazowego pełnomocnictwa listonosz powinien pobrać
w gotówce, nakleić znaczki w obecności klienta i pełnomocnictwo przekazać właściwemu
pracownikowi w macierzystej placówce pocztowej w celu dopełnienia dalszych formalności.

Rys. 5. Wzór pełnomocnictwa jednorazowego [opracowanie własne]

W przypadku pełnomocnictwa jednorazowego, co, do którego nie ma obowiązku jego

rejestrowania (przy odbiorze przesyłki, po sprawdzeniu jego prawidłowości i ważności,
dołącza się je do dokumentu oddawczego) dopuszcza się możliwość uwierzytelnienia podpisu
mocodawcy w każdej placówce pocztowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Pracownik przyjmujący pełnomocnictwo pocztowe od osoby fizycznej ma obowiązek

sprawdzić, czy zawiera:

−

dane osobowe mocodawcy, zgodne z danymi w jego dowodzie tożsamości,

−

rodzaje przesyłek, które ma odbierać pełnomocnik,

−

termin ważności pełnomocnictwa, jeżeli upoważnienie do odbioru przesyłek udzielane
jest na czas określony,

−

dokładne dane adresowe pełnomocnika (lub pełnomocników),

−

datę i miejsce wystawienia.

Pracownik sprawdza również, czy na blankiecie pełnomocnictwa nie dokonano

niedozwolonych poprawek.

Na złożonym formularzu pełnomocnictwa mocodawca składa swój podpis w obecności

pracownika przyjmującego oświadczenie jego woli. Na odwrocie formularza pełnomocnictwa
pracownik stwierdza tożsamość mocodawcy i jego własnoręczny podpis, odnotowując cechy
dokumentu tożsamości (rodzaj dokumentu, serię i numer, datę i miejsce wystawienia, nazwę
organu wydającego dokument), umieszcza swój podpis i odcisk datownika.

W przypadku pełnomocnictwa pocztowego składanego w imieniu osoby prawnej (np.

organu, organizacji, instytucji, jednostki, spółki) należy sprawdzić, czy:

−

osoba figurująca w pełnomocnictwie jako mocodawca jest uprawniona do
reprezentowania danej instytucji i występowania jako mocodawca, przez okazanie
stosownych dokumentów (np. odpisu wyciągu z wpisu do rejestru firm, odpis aktu
nominacji – powołania, itp.),

−

dalsze postępowanie dla pełnomocnictw przyjętych od instytucji powinno być
analogiczne jak dla pełnomocnictw przyjętych od osób fizycznych,

−

nie należy wymagać złożenia podpisu w obecności pracownika, jeżeli pełnomocnictwo
składane jest w imieniu instytucji państwowej posługującej się pieczęcią urzędową
z wizerunkiem orła, która została umieszczona obok podpisu mocodawcy, a na podpisie
umieszczona została pieczątka imienna kierownika tej instytucji.

Za przyjęcie pełnomocnictwa pocztowego w okienku pocztowym pobiera się opłatę

zgodnie z aktualnie obowiązującym cennikiem, którą zarachowuje się znaczkami
pocztowymi, przez naklejenie ich na formularzu pełnomocnictwa w miejscu oznaczonym
odpowiednim nadrukiem i skasowanie odciskiem datownika.

W przypadku przyjęcia pełnomocnictwa przez listonosza skasowanie znaczków

stanowiących opłatę za pełnomocnictwo następuje w placówce pocztowej.

Na przyjętym pełnomocnictwie pocztowym pracownik umieszcza notatkę: Przyjęto

dnia.....oraz odcisk datownika i podpis, po czym przekazuje je osobie upoważnionej do
prowadzenia księgi pełnomocnictw.

W przypadku złożenia pełnomocnictwa pocztowego w placówce pocztowej, w której

adresat odbiera awizowane przesyłki, powiadamia ona placówkę doręczającą, poprzez
sporządzenie odpisu pełnomocnictwa. Odpis ten przesyła się służbowym ekonomicznym
listem poleconym. Na oryginale i w księdze przyjętych pełnomocnictw odnotowuje się datę
sporządzenia i wysłania odpisu.

W przypadku złożenia pełnomocnictwa pocztowego w placówce pocztowej, doręczającej

przesyłki do danego adresata, placówka ta zobowiązana jest przyjąć takie pełnomocnictwo wg
obowiązujących zasad, a do placówki, w której adresat odbiera awizowane przesyłki przesyła
odpis tego pełnomocnictwa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Rys. 6. Wzór pełnomocnictwa [opracowanie własne]

Przyjęte pełnomocnictwo należy niezwłocznie wpisać w kolejnej pozycji księgi

pełnomocnictw/sprzeciwów prowadzonej rocznie, a nadany numer/rok, pod którym zostało
ono wpisane należy podać do wiadomości mocodawcy. Na przyjętym pełnomocnictwie
należy wpisać w sposób widoczny numer, pod którym wpisano je do księgi
pełnomocnictw/sprzeciwów.

Przyjęte pełnomocnictwo pocztowe powinien sprawdzić kierownik placówki pocztowej

lub inny wyznaczony do tych czynności pracownik i na dowód sprawdzenia umieścić
adnotację: Sprawdzono dnia....i złożyć podpis. Jeżeli osoba sprawdzająca stwierdzi, że
pełnomocnictwo nie odpowiada wymaganiom przepisów, powinna niezwłocznie spowodować
usunięcie nieprawidłowości. Pełnomocnictwa ułożone według chronologii wpisów, należy
wraz z księgą pełnomocnictw/sprzeciwów przechowywać w miejscu wyznaczonym przez

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

kierownika placówki pocztowej. W większych placówkach pocztowych można w razie
potrzeby dodatkowo prowadzić w kolejności alfabetycznej wykaz nazwisk mocodawców
(adresatów przesyłek).

Każda

placówka

oddawcza

powinna

uaktualniać

swoją

księgę

pełnomocnictw/sprzeciwów. Jeżeli w księdze pełnomocnictw znaczna część wpisów utraci
aktualność i posługiwanie się jest utrudnione, należy przystąpić do założenia nowej księgi,
zachowując numerację dotychczas udzielonych pełnomocnictw.

Dla potrzeb służbowych listonoszy i pracowników stanowisk oddawczych wydających

przesyłki kierownik lub wyznaczony przez niego pracownik sporządza wyciągi z księgi
pełnomocnictw/sprzeciwów na druku pod nazwą – Notatnik pełnomocnictw/ sprzeciwów

Pełnomocnictwo pocztowe wygasa:

−

z chwilą śmierci lub ubezwłasnowolnienia mocodawcy,

−

z chwilą śmierci pełnomocnika, którego pełnomocnictwo dotyczy,

−

przez pisemne odwołanie (cofnięcie) przez mocodawcę,

−

po upływie terminu, na który zostało wystawione,

−

z chwilą złożenia nowego pełnomocnictwa rozszerzającego lub zmieniającego rodzaje
przesyłek lub liczb osób upoważnionych do odbioru.

Wygasłe pełnomocnictwo należy wykreślić z księgi pełnomocnictw/sprzeciwów,

a w konsekwencji i z notatników, umieszczając adnotację – Wygasło dnia....., datę
wykreślenia i podpis osoby, dokonującej adnotacji.
Wygasłe pełnomocnictwa wyłącza się ze zbioru pełnomocnictw aktualnych tworząc nowy
zbiór formularzy pełnomocnictw zatytułowanych - Pełnomocnictwa wygasłe za rok........
Zbiór pełnomocnictw wygasłych przechowuje się przez okres 5 lat.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Kogo nazywamy pełnomocnikiem?
2. Na czym polega pełnomocnictwo ogólne?
3. Kto może być mocodawcą?
4. Jakie elementy zawiera pełnomocnictwo ogólne?
5. Na jakie okresy może być udzielone pełnomocnictwo pocztowe?
6. Kto może być pełnomocnikiem pocztowym?
7. Gdzie składa się pełnomocnictwo pocztowe?
8. Co sprawdza pracownik przyjmujący pełnomocnictwo pocztowe w imieniu osoby

fizycznej?

9. W jaki sposób składa się pełnomocnictwo pocztowe?
10. Co sprawdza pracownik przyjmujący pełnomocnictwo pocztowe w imieniu osoby

prawnej?

11. W jaki sposób uiszcza się opłatę za pełnomocnictwo pocztowe?
12. Gdzie rejestrowane są pełnomocnictwa pocztowe?
13. Kiedy wygasa pełnomocnictwo pocztowe?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyjmij pełnomocnictwo pocztowe na czas określony od 01.06. do 01. 09.2007 r.:

−

z dwoma pełnomocnikami. Mocodawca jest firma CocaCola Sp. z.o.o.;

−

z jednym pełnomocnikiem na odbiór paczek pocztowych. Mocodawcą jest osoba
fizyczna.

Pozostałe dane są dowolne.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) ustalić dane do pełnomocnictwa,
2) określić rodzaj pełnomocnictwa,
3) wypełnić druk pełnomocnictwa,
4) naliczyć opłatę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

druk pełnomocnictw.

Ćwiczenie 2

Przyjmij pełnomocnictwo pocztowe:

−

na czas określony tj. na 2 m-c. Mocodawcą jest przedsiębiorstw.

−

jednorazowe. Mocodawcą jest osoba fizyczna.

Pozostałe dane są dowolne.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) ustalić dane do pełnomocnictwa,
2) określić rodzaj pełnomocnictwa,
3) wypełnić druk pełnomocnictwa,
4) naliczyć opłatę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

druk pełnomocnictwa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

określić czynności pracownika przyjmującego pełnomocnictwo
pocztowe?

2)

wypełnić formularz pełnomocnictwa pocztowego?

3)

określić pełnomocnika i mocodawcę?

4)

wymienić czynności pracownika przyjmującego pełnomocnictwo?

5)

charakteryzować pełnomocnictwo ogólne?

6)

wymienić czynności doręczyciela przyjmującego
pełnomocnictwo?

7)

pobrać opłaty za udzielenie pełnomocnictwa?

8)

wyjaśnić, kiedy pełnomocnictwo wygasa?

9)

prowadzić księgę pełnomocnictw?

10) zaewidencjonować pełnomocnictwo w księdze pełnomocnictw?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadania. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi. Prawidłową odpowiedź zaznacz

znakiem X.

6. Błędne zaznaczenie zaznacz kółkiem, następnie ponownie zakreśl prawidłową odpowiedź.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Grupa A – to walory filatelistyczne

a) kart pocztowych i kopert z wydrukowanym znaczkiem pocztowym.
b) kart pierwszego dnia obiegu (FDC).
c) odbitek datowników okolicznościowych.
d) znaczków pocztowych nie stemplowanych.

2. Znaczków pocztowych stemplowanych oznaczone są literą

a) S.
b) E.
c) D.
d) C.

3. Zamówienia na abonament filatelistyczny przyjmowane jest

a) ustnie.
b) telefonicznie.
c) na specjalnym formularzu.
d) u doręczyciela.

4. Terminy przyjmowania zamówień na abonament

a) od 2 stycznia do 30 czerwca – wszystkie emisje danego roku.
b) od 1 stycznia do końca roku – wszystkie emisje roku.
c) od 2 lutego do 30 maja – na I kwartał.
d) od 2 stycznia do 30 czerwca – I kwartał.

5. Odbiór zaabonowanych walorów może być dokonany

a) osobiście przez klienta.
b) przez osobę upoważnioną.
c) przez abonament wysyłkowy.
d) wszystkie odpowiedzi są prawdziwa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

6. Za zakupione walory filatelistyczne abonent płaci

a) każdorazowo przy ich odbiorze.
b) przy składaniu zamówienia.
c) na koniec roku.
d) za pierwsze półrocze danego roku.

7. Za znaczki pocztowe stemplowane opłata wynosi

a) wartość nominalna otrzymanych walorów.
b) cena ustalona na te wydawnictwa.
c) 60% wartości nominalnej znaczków nie stemplowanych.
d) 50% wartości nominalnej znaczków nie stemplowanych.

8. Po odebraniu przez klienta wszystkich walorów objętych abonamentem przedpłata może

być
a) zaliczona jako przedpłata na rok następny.
b) przekazana organizacja społeczny.
c) przekazana na Związek Filatelistów.
d) wszystkie odpowiedzi są prawdziwe.

9. Przedpłaty na prenumeratę można dokonać

a) u listonosza.
b) ustnie w urzędzie pocztowym.
c) telefonicznie.
d) żadna odpowiedź nie jest prawdziwa.

10. Przy przyjmowaniu przedpłat na prenumeratę obowiązują okresy i ceny zamieszczone

a) w gazecie lokalnej.
b) w Cenniku prasy w prenumeracie pocztowej.
c) na stronie internetowej wydawnictwa czasopism.
d) w Informatorze prasy w prenumeracie pocztowej.

11. Do przyjmowania przedpłat na prenumeratę prasy służy

a) formularz wypełniany przez klienta.
b) bloczek złożony z potwierdzeń przyjęcia prenumeraty i dowodów przyjęcia

prenumeraty.

c) zeszyt przyjęcia prenumeraty pocztowej.
d) druk „Przyjęcie prenumeraty prasy”.

12. Każdy doręczyciel i pracownik okienkowy przyjmujący przedpłaty zobowiązany jest

a) przyjąć od klienta zaświadczenie o dochodach.
b) rozliczyć się z końcem dnia na podstawie zużytych karteczek z bloczka.
c) rozliczyć się z końcem dnia na podstawie wypełnionych formularzy.
d) przesłać do jednostki nadrzędnej zamówienie.

13. Przyjęte wpłaty na prenumeratę ewidencjonuje się w

a) „Wykazie przyjętej prenumeraty prasy”.
b) raporcie kasowym.
c) „Wykazie przedpłat na prasę w prenumeracie pocztowej”.
d) Rejestrze Obrotu Pieniężnego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

14. Nadawca może nadać telegram za pośrednictwem

a) telefonu.
b) telefaksu.
c) poczty elektronicznej.
d) żadna odpowiedź nie jest prawdziwa.

15. Potwierdzenie doręczenia telegramu jest to dodatkowa usługa polegająca na

a) na poinformowaniu nadawcy telefonicznie, telefaksem lub pocztą elektroniczną o dniu

i godzinie doręczenia telegramu.

b) udokumentowaniu doręczenia telegramu poprzez przekazanie nadawcy formularza

„potwierdzenie odbioru” podpisanego przez odbiorcę.

c) doręczeniu telegramu w zamiejscowym obszarze doręczeń.
d) pokwitowaniu pobrania opłaty od adresata.

16. Nadawca telegramu może żądać jego wycofania lub dokonania zmiany w adresie. śądanie

wycofania nadanego telegramu składa się
a) tylko ustnie w urzędzie nadania telegramu.
b) drogą elektroniczną, na adres urzędu w którym nadano telegram.
c) na piśmie w placówce nadawczej.
d) faksem w placówce nadawczej.

17. Odbiorca telegramu jest obowiązany pokwitować jego odbiór

a) poprzez złożenie skróconego podpisu.
b) poprzez złożenie czytelnego podpisu z zeszycie doręczyciela.
c) poprzez złożenie czytelnego podpisu, daty, godziny i minuty odbioru na dowodzie

odbioru.

d) poprzez złożenie czytelnego podpisu, daty, godziny i minuty odbioru na telegramie.

18. Pełnomocnictwo ogólne wymaga formy pisemnej i powinno zawierać

a) oznaczenie mocodawcy.
b) oznaczenie pełnomocnika.
c) miejsce i data wystawienia oraz czas trwania tj. do określonego dnia lub bezterminowo.
d) wszystkie odpowiedzi są prawdziwe.

19. Opłatę należną za przyjęcie jednorazowego pełnomocnictwa

a) listonosz powinien pobrać w gotówce, nakleić znaczki w obecności klienta

i pełnomocnictwo przekazać właściwemu pracownikowi w macierzystej placówce
pocztowej w celu dopełnienia dalszych formalności.

b) listonosz powinien pobrać w gotówce i pełnomocnictwo przekazać właściwemu

pracownikowi w macierzystej placówce pocztowej w celu dopełnienia dalszych
formalności.

c) listonosz powinien pobrać w gotówce i wystawić dowód wpłaty.
d) zawsze uiszcza się w okienku pocztowym.

20. Na przyjętym pełnomocnictwie pocztowym pracownik umieszcza notatkę

a) przyjęto dnia....., pobrano opłatę …oraz odcisk datownika i podpis, po czym

przekazuje je osobie upoważnionej do prowadzenia księgi pełnomocnictw.

b) przyjęto dnia.....oraz odcisk datownika i podpis, po czym przekazuje je osobie

upoważnionej do prowadzenia księgi pełnomocnictw.

c) przyjęto pełnomocnictwo od……., składa podpis i wpisuje w księdze pełnomocnictw.
d) przyjęto dnia.....oraz odcisk datownika i podpis, i wpisuje w księdze pełnomocnictw.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...............................................................................

Świadczenie dodatkowych usług pocztowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedzi

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

6. LITERATURA

1. Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik, Warszawa 1994
2. Materiały i referaty opracowane na kolejne sympozja Poczty Polskiej wydane przez

Centralny Zarząd Poczty Polskiej, Uniwersytet Szczeciński Wydział Transportu
i Łączności oraz Dyrekcję Okręgu Poczty w Szczecinie

3. Nojszewska E.: Podstawy ekonomii. WSiP, Wydanie VI zmienione Warszawa 2005
4. Regulamin usługi Telegram Pocztowy
5. Regulamin świadczenia usług pocztowych, Warszawa 2005
6. Ustawa prawo pocztowe
7. Wybrane materiały pomocnicze do przedmiotu organizacja i ekonomika łączności.

Ministerstwo Łączności, Warszawa 1992

8. www.filatelistyka.pl
9. Zielona Księga na temat jednolitego rynku usług pocztowych – materiał informacyjny

Komisji Wspólnoty Europejskiej, Warszawa 1992