monter instalacji i urzadzen sanitarnych 713[02] z2 06 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Teresa Smolec

Instalacja urządzeń grzewczych i wymienników ciepła
713[02].Z2.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
dr inż. Marian Rubik
mgr inż. Beata Wiśniewski - Milej

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Marzena Więcek

Konsultacja:
dr inż. Bożena Zając

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[02].Z2.06
Instalacja urządzeń grzewczych i wymienników ciepła zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu monter instalacji sanitarnych.

Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Urządzenia grzewcze centralnego ogrzewania

5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Wymienniki ciepła

5.2.1. Ćwiczenia 16
5.3. Osprzęt urządzeń grzewczych

5.3.1. Ćwiczenia 19
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu Poradnik dla nauczyciela „Instalacje urządzeń grzewczych

i wymienników ciepła”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole
kształcącej w zawodzie monter instalacji sanitarnych 713[02].
W poradniku zamieszczono:

− wymagania wstępne,
− wykaz umiejętności, które uczeń powinien opanować podczas zajęć,
− przykładowe scenariusze zajęć,
− propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

− wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym
uwzględnieniem:

− pokazu z objaśnieniem,
− tekstu przewodniego,
− metody projektów,
− ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne procesu nauczania mogą być zróżnicowane, począwszy od pracy
samodzielnej uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może
posłużyć się, zamieszczonym w rozdziale 6, zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:

− plan testu w formie tabelarycznej
− punktację zadań.
− propozycje norm wymagań,
− instrukcję dla nauczyciela,
− instrukcję dla ucznia,
− kartę odpowiedzi,
− zestaw zadań testowych,
− test „próba pracy”
− kartę obserwacji testu „próba pracy”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat

Schemat układu jednostek modułowych

713[02].Z2.06

Instalacja urządzeń grzewczych

i wymienników ciepła

713[02].Z2

Technologia montażu instalacji

centralnego ogrzewania

713[02].Z1/2/3/4.01

Prace przygotowawczo – zakończeniowe
przy wykonywaniu instalacji sanitarnych

713[02].Z1/2/3/4.03

Montaż instalacji z rur miedzianych

713[02].Z1/2/3/4.02

Montaż instalacji z rur stalowych

713[02].Z1.04

Montaż instalacji z tworzyw sztucznych

713[02].Z1.05

Montaż instalacji centralnego ogrzewania

713[02].Z2.07

Konserwacja instalacji centralnego
ogrzewania i urządzeń grzewczych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Instalacja urządzeń

grzewczych i wymienników ciepła”, uczeń powinien umieć:
− rozpoznawać rodzaje instalacji,
− wykonywać prace przygotowawczo-zakończeniowe przy montażu instalacji,
− rozróżniać łączniki do połączeń rozłącznych i nierozłącznych stosowane w instalacjach

ze stali, miedzi i tworzyw sztucznych,

− oceniać stan techniczny rur i łączników stalowych, miedzianych i tworzywowych

używanych do montażu,

− wykonywać połączenia rozłączne rur instalacyjnych stalowych, miedzianych

i tworzywowych,

− wykonywać połączenia nierozłączne rur instalacyjnych stalowych metodą spawania

gazowego,

− wykonywać podstawowe operacje obróbki materiałów stalowych, miedzianych

i tworzywowych stosowanych w instalacjach sanitarnych,

− mocować elementy instalacji do przegród budynku,
− prowadzić instalacje różnymi sposobami,
− stosować terminologię budowlaną,
− przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać zagrożenia i im zapobiegać,
− stosować w praktyce procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
− odczytywać i interpretować rysunki budowlane,
− posługiwać się dokumentacją budowlaną,
− wykonywać przedmiary i obmiary robót,
− wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne,
− organizować stanowiska składowania i magazynowania materiałów,
− korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

− wykonać prace montażowe urządzeń grzewczych i wymienników ciepła w instalacji

centralnego ogrzewania, zgodnie z obowiązującymi przepisami bhp i ochrony ppoż.,

− skompletować urządzenia grzewcze przed montażem,
− dobrać urządzenia grzewcze przed zainstalowaniem,
− zainstalować urządzenia grzewcze,
− skompletować osprzęt urządzeń grzewczych,
− zainstalować osprzęt urządzeń grzewczych,
− zainstalować aparaturę kontrolno-pomiarową i elementy automatyki w urządzeniach

grzewczych,

− podłączyć urządzenia grzewcze do instalacji centralnego ogrzewania,
− wykonać próbę ciśnieniową połączeń urządzeń grzewczych centralnego ogrzewania po

wykonaniu montażu,

− dokonać regulacji zainstalowanych urządzeń grzewczych,
− posłużyć się dokumentacją techniczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02]
Moduł: Technologia montażu instalacji centralnego ogrzewania 713[02]Z2,
Jednostka modułowa:

Instalacja

urządzeń grzewczych i wymienników ciepła

713[02].Z2/06

Temat: Montaż kotła na paliwo stałe z pompą zamontowaną na zasilaniu zgodnie

z załączoną dokumentacją zawartą w instrukcji.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności wykonywania montażu kotłów na paliwo stałe

wraz z armaturą.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien potrafić:

− posłużyć się dokumentacją techniczną montażu kotła,
− zastosować w praktyce wytyczne montażu kotła,
− dobrać materiały i narzędzia do wykonania montażu kotła,
− dobrać środki ochrony osobistej i stosować je podczas wykonywania czynności

monterskich,

− zorganizować stanowisko do wykonywania czynności monterskich związanych

z montażem kotła, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,

− wykonać montaż kotła na paliwo stałe z pompą zamontowana na zasilaniu,
− utrzymywać ład i porządek podczas czynności monterskich,
− uporządkować stanowisko pracy, zagospodarować odpady i niewykorzystane materiały,
− ocenić jakość wykonanego montażu.

Metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− indywidualna.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie
Czas: 240min.
Środki dydaktyczne:

− instrukcja wykonania ćwiczenia wraz z dokumentacją zadania,
− urządzenia – kocioł, pompa,
− armatura: zawór z kulą gumową, filtr, zawór zwrotny, zawór odcinający – 2 sztuki,
− materiały pomocnicze: kształtki, łączniki, konopie, taśma teflonowa,
− komplet kluczy płaskich,
− komplet kluczy oczkowych,
− komplet kluczy hydraulicznych,
− komplet wkrętaków płaskich,
− komplet wkrętaków krzyżakowych,
− poziomnica,
− przymiar składany,
− młotek,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− apteczka pierwszej pomocy,
− środki ochrony osobistej,
− literatura z rozdziału 7.

Przebieg zajęć:

1. Sprawy organizacyjne.
2. Sformułowanie tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Wydanie uczniom materiałów do wykonywania ćwiczenia: pompa, zawór z kulą gumową,

filtr, zawór zwrotny, zawór odcinający – 2 sztuki, kształtki, łączniki, konopie, taśma
teflonowa,

5. Dobranie przez uczniów materiałów do montażu armatury kotła.
6. Wykonanie zajęć:

− Każdy uczeń zabezpiecza się w środki ochrony osobistej,
− Każdy uczeń sprawdza stan techniczny sprzętu i ocenia jakość materiału,
− Uczeń sprawdza ustawienie kotła zgodnie z dokumentacją,
− Uczeń montuje na króćcu odpływowym z kotła kształtki, zgodnie z dokumentacją,
− Uczeń montuje

na przewodzie głównym zawór z kulą gumową, zgodnie

z dokumentacją,

− Uczeń montuje na przewodzie obejściowym: zawór odcinający, filtr, pompę, zawór

zwrotny, zawór odcinający zgodnie z dokumentacją,

− Uczeń łączy przewód główny z przewodem obejściowym instalacji kotłowej zgodnie

z dokumentacją,

− Uczeń sprawdza poprawność wykonania połączeń,
− Uczeń napełnia wodą instalację kotłową,
− Uczeń sprawdza szczelność wykonanych połączeń,
− Uczeń łączy naczynie wzbiorcze otwarte z kotłem,
− Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w wykonaniu montażu instalacji

kotłowej. Sugeruje najlepsze rozwiązania.

7. Po wykonaniu wszystkich czynności uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego

ćwiczenia.

8. Uczeń wskazuje mocne i słabe strony swojej pracy.
9. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy wykonując kolejne połączenia czyni on

postępy.

10. Uczniowie prezentują swoje prace w kolejności wykonywania.
11. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: ,,Kotły wiszące dwufunkcyjne, zasady
montażu”
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

− anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i nabyte

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Instalacja

urządzeń grzewczych i wymienników ciepła

713[02].Z2/.06
Temat: Montażu gazowego kotła dwufunkcyjnego, wiszącego, zgodnie z dokumentacją
zawartą w Instrukcji.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności montażu kotłów wiszących. Montaż kotła wiszącego
zgodnie z dokumentacją.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien potrafić:

monterskich,

− zorganizować stanowisko do wykonywania czynności związanych z montażem kotła,

zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,

− wykonać montaż kotła wiszącego,
− sprawdzić szczelność wykonanych połączeń,
− utrzymywać ład i porządek podczas czynności monterskich,
− uporządkować stanowisko pracy, zagospodarować odpady i niewykorzystane materiały,
− ocenić jakość wykonanego montażu.
− ocenić jakość swojej pracy.

Metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne,
− metoda tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− indywidualna.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie

Środki dydaktyczne:
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację techniczną,
– urządzenia – gazowy kocioł wiszący, dwufunkcyjny,
– armatura: filtr do wody –2 sztuki, zawór zwrotny – 2 sztuki, zawór odcinający – 4 sztuki,

–

materiały pomocnicze: kształtki, łączniki, konopie, taśma teflonowa,

– komplet kluczy płaskich,
– komplet kluczy oczkowych,
– komplet kluczy hydraulicznych,
– komplet wkrętaków płaskich,
– komplet wkrętaków krzyżakowych,
– poziomnica,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– przymiar składany,
– młotek,
– apteczka pierwszej pomocy,
– środki ochrony osobistej,
– literatura z rozdziału 7.

1) Czas: 180 min.

Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem ćwiczenia jest montaż gazowego kotła dwufunkcyjnego, wiszącego, zgodnie
z dokumentacją techniczną.

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą
metodą tekstu przewodniego.
FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. Na jakiej wysokości należy zamontować kocioł wiszący?
2. Jakie narzędzia służą do montażu kotła?
3. W jaką armaturę powinien być wyposażony kocioł wiszący?
4. W jakiej kolejności należy montować armaturę?
5. W jakie środki ochrony osobistej należy wyposażyć się podczas wykonywania otworów

do mocowania kotła wiszącego?

PLANOWANIE
1. Ustal, jakimi narzędziami dokonasz montażu kotła.
2. Zaplanuj kolejność czynności montażowych.
3. Ustal, miejsce montażu kotła.
4. Zaplanuj czynności końcowe po wykonaniu montażu kotła.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Utrzymuj ład i porządek na stanowisku pracy.
2. Zwróć uwagę na prawidłowość i dokładność swojej pracy.
3. Wyznacz miejsce montażu kotła.
4. Zamontuj kocioł na ścianie.
5. Połącz kocioł z przewodem powrotnym instalacji centralnego ogrzewania, zgodnie

z załączoną dokumentacją.

6. Wykonaj połączenie kotła z przewodem zasilającym instalacji centralnego ogrzewania,

zgodnie z załączoną dokumentacją.

7. Wykonaj połączenie kotła z instalacją zimnej wody zasilającą wymiennik ciepłej wody,

zgodnie z załączoną dokumentacją.

8. Wykonaj połączenie kotła z instalacją ciepłej wody.
9. Wykonaj połączenie kotła z kominem.
10. Sprawdź poprawność wykonanych połączeń.
11. Napełnji wodą instalację kotłową.
12. Sprawdź szczelność wykonanych połączeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Uporządkuj stanowisko pracy.
14. Zagospodaruj odpady i nieużyte materiały.
15. Przygotuj się do zaprezentowania wyników swojej pracy.

SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie został zamontowany kocioł wiszący?
2. Czy prawidłowo zostały dobrane narzędzia?
3. Czy prawidłowo posługiwano się narzędziami?
4. Czy utrzymywano ład i porządek na stanowisku pracy
5. Czy uporządkowano stanowisko po wykonaniu ćwiczenia

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne
umiejętności zostały ukształtowane, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: ,,Zasady montażu kotłów na paliwo

płynne”.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

− anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności

podczas realizowania zadania i nabyte umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.ĆWICZENIA

5.1. Urządzenia grzewcze centralnego ogrzewania.

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zamontuj kocioł na paliwo stałe z pompą zamontowaną na zasilaniu instalacji, zgodnie

z załączoną dokumentacją zawartą w instrukcji.

Wskazówki do wykonania ćwiczenia:

Przed

przystąpieniem do wykonywania ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
2) zgromadzić materiał niezbędny do wykonania zadania,
3) skompletować narzędzia, sprzęt, sprawdzając jednocześnie ich stan techniczny,
4) zaopatrzyć się w środki ochrony osobistej,
5) sprawdzić ustawienie kotła zgodnie z dokumentacją,
6) zamontować na króćcu odpływowym z kotła kształtki, zgodnie z dokumentacją,
7) zamontować na przewodzie głównym zawór z kulą gumową zgodnie z dokumentacją,
8) zamontować na przewodzie obejściowym: zawór odcinający, filtr, pompę, zawór zwrotny,

zawór odcinający zgodnie z dokumentacją,

9) połączyć przewód główny z przewodem obejściowym instalacji kotłowej zgodnie

z dokumentacją,

10) połączyć przewód powrotny instalacji centralnego ogrzewania z kotłem,
11) sprawdzić poprawność wykonanych połączeń,
12) napełnić wodą instalację kotłową,
13) sprawdzić szczelność wykonanych połączeń,
14) połączyć z kotłem naczynie wzbiorcze otwarte,
15) uporządkować stanowisko pracy,
16) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
17) ocenić poprawność i estetykę wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

– instrukcja wykonania ćwiczenia wraz z dokumentacją zadania,
– urządzenia – kocioł, pompa,
– armatura: zawór z kulą gumową, filtr, zawór zwrotny, zawór odcinający – 2 szt.,
– materiały pomocnicze: kształtki, łączniki, konopie, taśma teflonowa,
– komplet kluczy płaskich,
– komplet kluczy oczkowych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– komplet kluczy hydraulicznych,
– komplet wkrętaków płaskich,
– komplet wkrętaków krzyżakowych,
– poziomnica,
– przymiar składany,
– młotek,
– apteczka pierwszej pomocy,
– środki ochrony osobistej,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Zamontuj gazowy dwufunkcyjny kocioł wiszący, zgodnie z załączoną dokumentacją

zawartą w instrukcji.

Wskazówki do wykonania ćwiczenia:

Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres i

techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zgodnie z załączoną dokumentacją,

7) wykonać połączenie kotła z przewodem zasilającym instalacji centralnego ogrzewania,

zgodnie z załączoną dokumentacją,

8) wykonać połączenie kotła z instalacją zimnej wody zasilającą wymiennik ciepłej wody,

zgodnie z załączoną dokumentacją,

9) wykonać połączenie kotła z instalacją ciepłej wody,
10) sprawdzić poprawność wykonania połączeń,
11) napełnić wodą instalację kotłową,
12) sprawdzić szczelność wykonanych połączeń,
13) uporządkować stanowisko pracy,
14) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
15) ocenić poprawność i estetykę wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

– dokumentacja techniczna zawarta w instrukcji,
– urządzenia – gazowy kocioł wiszący dwufunkcyjny,
– armatura: filtr do wody – 2 sztuki, zawór zwrotny – 2 sztuki, zawór odcinający – 4 sztuki,
– materiały pomocnicze: kształtki, łączniki, konopie, taśma teflonowa,
– komplet kluczy płaskich,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– komplet kluczy oczkowych,
– komplet kluczy hydraulicznych,
– komplet wkrętaków płaskich,
– komplet wkrętaków krzyżakowych,
– poziomnica,
– przymiar składany,
– młotek,
– apteczka pierwszej pomocy,
– środki ochrony osobistej,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Zamontuj kocioł olejowy, zgodnie z załączoną dokumentacją zawartą w Instrukcji.

Wskazówki do wykonania ćwiczenia:

Przed

przystąpieniem do wykonywania ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

z dokumentacją,

5) połączyć kocioł z przewodem zasilającym instalację centralnego ogrzewania
6) połączyć kocioł z przewodem powrotnym instalacji centralnego ogrzewania, zgodnie

z dokumentacją,

7) zamontować przeponowe naczynie wzbiorcze, zgodnie z dokumentacją,
8) zamontować zawór bezpieczeństwa zgodnie z dokumentacją
9) sprawdzić poprawność wykonanych połączeń,
10) napełnić wodą instalację kotłową,
11) sprawdzić szczelność wykonanych połączeń,
12) uporządkować stanowisko pracy,
13) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
14) ocenić poprawność i estetykę wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

– dokumentacja techniczna zawarta w instrukcji,
– urządzenia – kocioł olejowy, pompa,
– urządzenia zabezpieczające: zawór bezpieczeństwa, przeponowe naczynie wzbiorcze,
– armatura: filtr do wody, zawór zwrotny, zawór odcinający – 3 sztuki,
– materiały pomocnicze: kształtki, łączniki, konopie, taśma teflonowa,
– komplet kluczy płaskich,
– komplet kluczy oczkowych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Wymienniki ciepła

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zamontuj pojemnościowy wymiennik ciepłej wody, zgodnie z dokumentacją zawartą

w instrukcji.

Wskazówki do wykonania ćwiczenia:

Przed

przystąpieniem do wykonywania ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
2) zgromadzić materiał niezbędny do wykonania zadania,
3) skompletować narzędzia, sprzęt, sprawdzając jednocześnie ich stan techniczny,
4) wyposażyć się w środki ochrony osobistej,
5) ustawić wymiennik ciepłej wody, zgodnie z dokumentacją,
6) zamontować na rurze zasilającej wężownicy wymiennika ciepłej wody armaturę: zawór

zwrotny, pompę ciepłej wody, filtr i zawór odcinający, zgodnie z dokumentacją,

7) połączyć tak zmontowaną armaturę z instalacją zasilającą czynnikiem grzewczym

wymiennik ciepłej wody, zgodnie z dokumentacją,

8) zamontować na króćcu powrotnym wężownicy zawór odcinający,
9) połączyć zawór odcinający z powrotem instalacji grzewczej wymiennika ciepłej wody,
10) zamontować na doprowadzeniu do wymiennika zimnej wody armaturę: zawór

bezpieczeństwa, zawór zwrotny, filtr , zawór odcinający,

11) połączyć wymiennik z instalacją zimnej wody,
12) zamontować zawór odcinający na króćcu ciepłej wody,
13) połączyć wymiennik z instalacją ciepłej wody,
14) zamontować na króćcu cyrkulacyjnym zawór odcinający,
15) połączyć wymiennik z instalacją cyrkulacyjną,
16) sprawdzić poprawność wykonanych połączeń,
17) napełnić wodą wykonaną instalację,
18) sprawdzić szczelność wykonanych połączeń,
19) uporządkować stanowisko pracy,
20) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
21) ocenić poprawność wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

– dokumentacja techniczna zawarta w instrukcji,
– urządzenia – pojemnościowy wymiennik ciepłej wody, pompa,
– armatura: zawór bezpieczeństwa, filtry do wody – 2 sztuki, zawory zwrotne – 2 sztuki,

zawory odcinające – 5 sztuk,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– materiały pomocnicze: kształtki, łączniki, konopie, taśma teflonowa,
– komplet kluczy płaskich,
– komplet kluczy oczkowych,
– komplet kluczy hydraulicznych,
– komplet wkrętaków płaskich,
– komplet wkrętaków krzyżakowych,
– poziomnica,
– przymiar składany,
– młotek,
– apteczka pierwszej pomocy,
– środki ochrony osobistej,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Zamontuj przeciwprądowy wymiennik ciepła w instalacji centralnego ogrzewania,

zgodnie z dokumentacją zawartą w instrukcji.

Wskazówki do wykonania ćwiczenia:

Przed

przystąpieniem do wykonywania ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
2) zgromadzić materiał niezbędny do wykonania zadania,
3) skompletować narzędzia, sprzęt, sprawdzając jednocześnie ich stan techniczny,
4) wyposażyć się w środki ochrony osobistej,
5) ustawić wymiennik przeciwprądowy centralnego ogrzewania, zgodnie z dokumentacją,
6) połączyć wymiennik od strony czynnika grzewczego z siecią ciepłowniczą, montując

armaturę zgodnie z dokumentacją,

7) połączyć wymiennik z instalacją centralnego ogrzewania montując armaturę, zgodnie

z dokumentacją,

8) zamontować zawór bezpieczeństwa zgodnie z dokumentacją,
9) zamontować przeponowe naczynie wzbiorcze zgodnie z dokumentacją,
10) sprawdzić poprawność wykonanych połączeń,
11) napełnić wodą wykonaną instalację,
12) sprawdzić szczelność wykonanych połączeń,
13) uporządkować stanowisko pracy,
14) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
15) ocenić poprawność wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

– dokumentacja techniczna zawarta w instrukcji,
– urządzenia – wymiennik przeciwprądowy ciepła, pompa,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– urządzenia zabezpieczające: zawór bezpieczeństwa, przeponowe naczynie wzbiorcze,
– armatura: filtr do wody, zawór zwrotny, zawory odcinające – 4 sztuki,
– materiały pomocnicze: kształtki, łączniki, konopie, taśma teflonowa,
– komplet kluczy płaskich,
– komplet kluczy oczkowych,
– komplet kluczy hydraulicznych,
– komplet wkrętaków płaskich,
– komplet wkrętaków krzyżakowych,
– poziomnica,
– przymiar składany,
– młotek,
– apteczka pierwszej pomocy,
– środki ochrony osobistej,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3

Osprzęt urządzeń grzewczych.

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zamontuj aparaturę kontrolno-pomiarową kotła gazowego, stojącego, zgodnie

z załączoną, dokumentacją zawartą w instrukcji.

Wskazówki do wykonania ćwiczenia:

Przed

przystąpieniem do wykonywania ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
2) zgromadzić materiał niezbędny do wykonania zadania,
3) skompletować narzędzia, sprzęt, sprawdzając jednocześnie ich stan techniczny,
4) wyposażyć się w środki ochrony osobistej,
5) zamontować termometr, zgodnie z dokumentacją,
6) zamontować manometr, zgodnie z dokumentacją,
7) zamontować przylgowy czujnik temperatury na przewodzie zasilającym kocioł, zgodnie

z dokumentacją,

8) sprawdzić poprawność montażu,
9) napełnić wodą instalację kotłową,
10) sprawdzić szczelność wykonanych połączeń,
11) uporządkować stanowisko pracy,
12) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
13) ocenić poprawność wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne, metoda projektów

Środki dydaktyczne:

– dokumentacja techniczna zawarta w instrukcji,
– armatura kontrolno – pomiarowa: termometr, manometr, termometr przylgowy

z czujnikiem,

– materiały pomocnicze: kształtki, łączniki, konopie, taśma teflonowa,
– komplet kluczy płaskich,
– komplet kluczy oczkowych,
– komplet kluczy hydraulicznych,
– komplet wkrętaków płaskich,
– komplet wkrętaków krzyżakowych,
– urządzenie do próby ciśnieniowej,
– przymiar składany,
– młotek,
– apteczka pierwszej pomocy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– środki ochrony osobistej,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj próbę szczelności instalacji kotłowej centralnego ogrzewania, zgodnie

z dokumentacją.

Wskazówki do wykonania ćwiczenia:
Przed

przystąpieniem do wykonywania ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia zgodnie z wymogami bhp,
2) skompletować narzędzia, sprawdzając jednocześnie ich stan techniczny,
3) wyposażyć się w środki ochrony osobistej,
4) przeprowadzić próbę szczelności instalacji kotłowej,
5) wypełnić protokół z przeprowadzenia próby szczelności,
6) uporządkować stanowisko pracy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) ocenić poprawność wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

– stanowisko do przeprowadzenia ćwiczenia,
– przyrząd do próby szczelności instalacji,
– komplet kluczy płaskich,
– komplet kluczy hydraulicznych,
– notatnik,
– długopis,
– apteczka,
– środki ochrony osobistej,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Instalacja urządzeń
grzewczych i wymienników ciepła”.

Test składa się z 20 zadań, z których:

− zadania 1-15 są z poziomu podstawowego,
− zadania 16 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie 10 lub 11 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12

÷14 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 15 lub 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu

ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 17

÷20 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr zadania

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia

ucznia)

Kateg

celu

Poziom

wymaga

Poprawna

odpowiedź

Dobrać urządzenie grzewcze zlokalizowane
w łazience

C P

Dobrać miejsce lokalizacji kotła gazowego
stojącego

C P

3. Dobrać zabezpieczenie kotła na paliwo stałe

C P

Dobrać urządzenie zabezpieczające kocioł
na paliwo gazowe pracujący w systemie
zamkniętym

C P

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dobrać urządzenie zabezpieczające kocioł
na paliwo olejowe pracujące w systemie
zamkniętym

C P

Wskazać miejsce montażu rury
bezpieczeństwa

A P

7. Dobrać osprzęt wyposażenia pompy

C P

Wskazać miejsce montażu zaworu
bezpieczeństwa

A P

Zastosować jednostki układu SI do
określenia wielkości ciśnienia

C P

10
.

Dobrać przyrząd do pomiaru ciśnienia

C P

11
.

Wyjaśnić, do czego służy zawór
trójdrogowy

B P

12
.

Zastosować przepisy związane z pierwszym
uruchomieniem kotłów na paliwo gazowe

C P

Zastosować przepisy dotyczące
przygotowania instalacji kotłowej do
odbioru

C P

14
.

Wskazać miejsce montażu miarkownika
ciągu

A PP

15
.

Dobrać czujnik sterujący pracą wentylatora
nadmuchu powietrza do komory
paleniskowej

C PP

Dobrać urządzenie do podgrzewania ciepłej
wody

C P

Określić, w jakie urządzenie należy
wyposażyć kotłownie budynku
jednorodzinnego

B PP

18
.

Dobrać urządzenie grzewcze zlokalizowane
w kotłowni budynku jednorodzinnego

C PP

19
.

Dobrać urządzenie grzewcze zlokalizowane
w węźle ciepłej wody

C PP

20
.

Dobrać kocioł dla kotłowni, która będzie
źródłem ciepła dla instalacji centralnego
ogrzewania wykonanej z rur tworzywowych

C PP

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania sprawdzianu dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania sprawdzianu

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.

4. Test zawiera 20 pytań dotyczących instalacji urządzeń grzewczych i wymienników ciepła

Pytania w teście są to pytania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest

prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

− w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie

zakreślić odpowiedź prawidłową),

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci

pytania: 16 – 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8. Na rozwiązanie

testu

masz

min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,

− zestaw zadań testowych,

− karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
Część I

1. W pomieszczeniu łazienki możemy zamontować:

a) kocioł na paliwo stałe,
b) stojący kocioł gazowy,
c) gazowy kocioł wiszący,
d) kocioł olejowy

2. Kocioł stojący na paliwo gazowe montujemy:

a) na środku pomieszczenia kotłowni,
b) 10 cm od ściany kotłowni,
c) 50 cm od ściany kotłowni,
d) w odległości pozwalającej na dostęp do osprzętu kotła.

3. Urządzenie zabezpieczające kocioł na paliwo stałe to:

a) zawór bezpieczeństwa,
b) przeponowe naczynie wzbiorcze,
c) naczynie wzbiorcze otwarte,
d) zawór zwrotny.

4. Jakie urządzenie zabezpiecza kocioł gazowy pracujący w systemie zamkniętym?

a) zawór bezpieczeństwa + zawór zwrotny,
b) przeponowe naczynie wzbiorcze,
c) przeponowe naczynie wzbiorzcze + zawór bezpieczeństwa,
d) naczynie wzbiorcze otwarte.

5. Urządzenie zabezpieczające kocioł olejowy pracujący w systemie zamkniętym to:

a) zawór bezpieczeństwa + zawór zwrotny,
b) przeponowe naczynie wzbiorcze,
c) przeponowe naczynie wzbiorcze +zawór bezpieczeństwa,
d) naczynie wzbiorcze otwarte + zawór bezpieczeństwa.

6. Rurę bezpieczeństwa należy przyłączyć:

a) bezpośrednio do rury zasilającej instalacje centralnego ogrzewania,
b) do przewodu powrotnego z instalacji centralnego ogrzewania do kotła,
c) za zaworem odcinającym kocioł od instalacji,
d) za pompą centralnego ogrzewania.

7. Pompa powinna być wyposażona w:

a) zawór odcinający + zawór zwrotny,
b) zawór odcinający +zawór bezpieczeństwa,
c) filtr +zawór zwrotny,
d) filtr + zawór bezpieczeństwa.

8. Zawór bezpieczeństwa montujemy:

a) bezpośrednio na kotle centralnego ogrzewania,
b) na powrocie instalacji centralnego ogrzewania,
c) bezpośrednio na przeponowym naczyniu wzbiorczym,
d) za zaworem odcinającym kocioł od instalacji centralnego ogrzewania.

9. Jednostką ciśnienia w układzie SI jest:

a) MPa,
b)

°C,

c) W,
d) dżul.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Do pomiar ciśnienia służy:

a) manometr,
b) termometr,
c) wodomierz,
d) wodowskaz.

11. Zawór trójdrogowy służy do:

a) regulacji ciśnienia w kotle,
b) regulacji temperatury w instalacji centralnego ogrzewania,
c) regulacji ciśnienia w instalacji centralnego ogrzewania
d) regulacji wydajności cieplnej kotła.

12. Pierwszego uruchomienia kotła gazowego może dokonać:

a) instalator montujący instalację kotłową,
b) osoba posiadająca uprawnienia w danym zakresie robót,
c) kierownik budowy,
d) inspektor nadzoru.

13. Przygotowanie instalacji kotłowej do odbioru polega na:

a) wykonaniu próby szczelności instalacji z wynikiem pozytywnym

b) wykonaniu pomiaru temperatury w pomieszczeniu,
c) wykonaniu pomiaru ciśnienia w instalacji,
d) wykonaniu próby szczelności i pomiaru temperatury w pomieszczeniu.

14. Miarkownik ciągu montujemy na:

a) kotle grzewczym,
b) przeponowym naczyniu wzbiorczym,
c) przewodzie doprowadzającym wodę do kotła,
d) pompie.

15. Pracą wentylatora podmuchowego steruje:

a) czujnik ciśnienia,
b) czujnik temperatury wody na odpływie z kotła,
c) czujnik temperatury powietrza zewnętrznego
d) czujnik temperatury wody na powrocie do kotła.

Część II
16. Ciepła woda podgrzewana jest w:

a) kotle na paliwo stałe,
b) kotle gazowym,
c) pojemnościowym wymienniku ciepła,
d) hydroforze.

17. Wybierz urządzenie, które można zamontować w kotłowni budynku jednorodzinnego?

a) kocioł parowy,
b) hydrofor,
c) kocioł gazowy,
d) zasobnik ciepła.

18. W jakie urządzenie grzewcze należy wyposażyć węzeł ciepłowniczy?

a) kocioł parowy,
b) kocioł gazowy,
c) hydrofor,
d) wymiennik ciepła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19. W jakie urządzenie grzewcze należy wyposażyć węzeł ciepłej wody?

a) kocioł parowy,
b) wymiennik ciepłej wody,
c) kocioł gazowy,
d) kocioł olejowy.

20. W jaki kocioł należy wyposażyć kotłownię, która będzie źródłem ciepła w instalacji

centralnego ogrzewania wykonanej z rur tworzywowych?

a) kocioł opalany węglem,
b) kocioł opalany miałem,
c) kocioł gazowy,
d) kocioł parowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Instalowanie urządzeń grzewczych i wymienników ciepła.

Zaznacz poprawną odpowiedź poprzez postawienie znaku X przy prawidłowej
odpowiedzi. Jeżeli pomylisz się – błędną odpowiedź zakreśl kółkiem.

Odpowiedź prawidłowa Uzyskane

punkty

Numer pytania

a b c d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test „próba pracy”

− Test jest przewidziany jako próba pracy”.
Zadanie: Montaż dwufunkcyjnego gazowego kotła wiszącego, zgodnie z załączoną
dokumentacją zawartą w instrukcji.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłowo wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt. Za źle wykonaną

czynność lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający- za uzyskanie co najmniej 15 punktów,

dostateczny- za uzyskanie 16 - 17 punktów,

dobry- za uzyskanie 18 - 19 punktów,

bardzo dobry- za uzyskanie 20 - 21punktów,

celujący za uzyskanie 22 – 23 punktów.

Kryteria oceny

Klucz

punktowania

Obszar wymagań

Numer

czynno

ści

Sprawdzana czynność Kryterium

wykonania

czynności

Punktacja

0 - 1

Uczeń zapoznaje się
z dokumentacją zadania

Zapoznał się
z dokumentacją zadania

0 lub 1

Organizacja
stanowiska
pracy

Uczeń organizuje
stanowisko pracy

Zorganizował
stanowisko pracy
zgodnie z wymogami
bhp i ergonomii

0 lub 1

Wykonywanie
zadania z
zachowaniem
przepisów bhp
i wymagań
ergonomii

Uczeń dobiera kocioł wraz z
osprzętem: zawór
odcinający 4szt., filtr do
wody - 2szt.,zawór zwrotny
– 2 szt., ,

Z zestawu dobrał
zgodnie
z dokumentacją: zawór
odcinający 4szt., filtr do
wody - 2szt.,zawór
zwrotny – 2 szt.,

0 lub 1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczeń wyznacza miejsce
montażu kotła wiszącego

Wyznaczył miejsce
montażu kotła zgodnie
z dokumentacją

0 lub 1

Uczeń montuje uchwyty do
mocowania kotła

Zamontował uchwyty do
mocowania kotła

0 lub 1

Uczeń zawiesza kocioł na
ścianie

Zawiesił kocioł na
ścianie

0 lub 1

Uczeń montuje filtr na
przewodzie powrotnym
z instalacji centralnego
ogrzewania

Zamontował filtr na
przewodzie powrotnym
z instalacji centralnego
ogrzewania

0 lub 1

Uczeń montuje zawór
odcinający na przewodzie
powrotnym z instalacji
centralnego ogrzewania

Zamontował zawór
odcinający na
przewodzie powrotnym
z instalacji centralnego
ogrzewania

0 lub 1

Uczeń łączy kocioł z
przewodem powrotnym
instalacji centralnego
ogrzewania

Połączył kocioł z
przewodem powrotnym
instalacji centralnego
ogrzewania

0 lub 1

Uczeń montuje filtr na
przewodzie
doprowadzającym zimną
wodę do kotła

Zamontował filtr na
przewodzie
doprowadzającym zimną
wodę do kotła

0 lub 1

Uczeń montuje zawór
odcinający na przewodzie
doprowadzającym zimną
wodę do kotła.

Zamontował zawór
odcinający na
przewodzie
doprowadzającym zimną
wodę do kotła.

0 lub 1

Uczeń łączy kocioł z
instalacją zimnej wody

Połączył kocioł z
instalacją zimnej wody

0 lub 1

Uczeń montuje zawór
odcinający na przewodzie
ciepłej wody

Zamontował zawór
odcinający na
przewodzie ciepłej wody

0 lub 1

Uczeń łączy kocioł z
instalacją ciepłej wody

Połączył kocioł z
instalacją ciepłej wody

0 lub 1

Uczeń montuje zawór
odcinający na przewodzie
zasilającym instalację
centralnego ogrzewania

Zamontował zawór
odcinający na
przewodzie zasilającym
instalację centralnego
ogrzewania

0 lub 1

Uczeń łączy kocioł
z przewodem zasilającym
instalacji centralnego
ogrzewania

Połączył kocioł
z przewodem
zasilającym instalacji
centralnego ogrzewania

0 lub 1

Wykonywanie
zadania
z zachowaniem
przepisów bhp
i wymagań
ergonomii

Uczeń łączy kocioł
z kominem

Połączył kocioł
z kominem

0 lub 1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczeń sprawdza
poprawność wykonania
zadania

Sprawdził poprawność
wykonanego zadania

0 lub 1

Uczeń napełnia wodą
instalację kotłową

Napełnił wodą instalacje
kotłową

0 lub 1

Uczeń sprawdza szczelność
wykonanych połączeń

Sprawdził szczelność
wykonanych połączeń

0 lub 1

Uczeń utrzymuje ład
i porządek podczas
wykonywania ćwiczenia

Podczas wykonywania
ćwiczenia uczeń
utrzymywał ład
i porządek na stanowisku
pracy

0 lub 1

Wykonywanie
zadania
z zachowaniem
przepisów bhp
i wymagań
ergonomii

Uczeń porządkuje
stanowisko pracy

Uporządkował
stanowisko pracy po
wykonaniu ćwiczenia

0 lub 1

Prezentowanie
i ocena
wykonanego
ćwiczenia

Uczeń prezentuje i ocenia
wykonane ćwiczenie

Ocenił jakość swojej
pracy, wskazał
ewentualne
nieprawidłowości

0 lub 1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA OBSERWACJI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wymagania dotyczące montażu gazowego kotła dwufunkcyjnego,
wiszącego

Wykonaj montaż dwufunkcyjnego gazowego kotła wiszącego, zgodnie z załączoną
dokumentacją zawartą w instrukcji .

OBSZAR

WYMAGA

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA

LICZBA

PUNKTÓW

Czynność 1.:Zapoznawanie się z dokumentacją zadania
Kryterium wykonania: Uczeń zapoznał się z dokumentacją
zadania

Czynność 2.:Organizowanie stanowiska pracy

Organizacja
stanowiska
pracy

Kryterium wykonania: Uczeń zorganizował stanowisko pracy
zgodnie z wymogami bhp i ergonomii

Czynność 3.:Dobieranie: kotła, zaworu odcinającego - 4szt.,filtru
do wody – 2 szt., zaworu zwrotnego – 2szt
Kryterium wykonania: Uczeń dobrał: kocioł, zawór odcinający
– 4 szt., filtr do wody – 2szt., zawór zwrotny – 2szt.,

Czynność 4.: Wyznaczanie miejsca montażu kotła,
Kryterium wykonania: Uczeń wyznaczył miejsce montażu kotła
zgodnie z dokumentacją,

Czynność 5.: Montaż uchwytów do mocowania kotła,
Kryterium wykonania: Uczeń zamontował uchwyty do
mocowania kotła,

Czynność 6 Zawieszanie kotła na ścianie,
Kryterium wykonania: Uczeń zawiesił kocioł na ścianie,

Czynność 7: Montaż filtra na przewodzie powrotnym instalacji
centralnego ogrzewania,
Kryterium wykonania: Uczeń zamontował filtr na przewodzie
powrotnym instalacji centralnego ogrzewania,

Czynność 8: Montaż zaworu odcinającego na przewodzie
powrotnym instalacji centralnego ogrzewania,

Wykonywanie
zadania z
zachowaniem
przepisów bhp
i wymagań
ergonomii

Kryterium wykonania: Uczeń zamontował zawór odcinający na
przewodzie powrotnym instalacji centralnego ogrzewania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 9: Łączenie kotła z przewodem powrotnym instalacji
centralnego ogrzewania

Kryterium wykonania: Uczeń połączył kocioł z przewodem
powrotnym instalacji centralnego ogrzewania,

Czynność 10: Montaż filtra na przewodzie doprowadzającym
zimną wodę do kotła,

Kryterium wykonania: Uczeń zamontował filtr na przewodzie
doprowadzającym zimną wodę do kotła,

Czynność 11: Montaż zaworu odcinającego na przewodzie
doprowadzającym zimną wodę do kotła,
Kryterium wykonania: Uczeń zamontował zawór na przewodzie
doprowadzającym zimną wodę do kotła,

Czynność 12: Łączenie kotła z instalacją zimnej wody,
Kryterium wykonania: Uczeń połączył kocioł z instalacją zimnej
wody,

Czynność 13: Montaż zaworu odcinającego na przewodzie cieplej
wody,
Kryterium wykonania: Uczeń zamontował zawór odcinający na
przewodzie cieplej wody,

Czynność 14: Łączenie kotła z instalacją ciepłej wody
Kryterium wykonania: Uczeń połączył kocioł z instalacją ciepłej
wody,

Czynność 15.: Montaż zaworu odcinającego na przewodzie
zasilającym instalację centralnego ogrzewania,
Kryterium wykonania: Uczeń zamontował zawór odcinający na
przewodzie zasilającym instalację centralnego ogrzewania

Czynność 16.: Łączenie kotła z przewodem zasilającym instalacji
centralnego ogrzewania,
Kryterium wykonania: Uczeń połączył kocioł z przewodem
zasilającym instalacji centralnego ogrzewania,

Czynność 17.: Łączenie kotła z kominem,
Kryterium wykonania: Uczeń połączył kocioł z kominem,

Czynność 18.: Sprawdzanie poprawności wykonania zadania,
Kryterium wykonania: Uczeń sprawdził poprawność wykonania
zadania,

Czynność 19.: Napełnić wodą instalację kotłową
Kryterium wykonania: Uczeń napełnił wodą instalację kotłową

Czynność 20.: Sprawdzanie szczelności wykonanych połączeń
Kryterium wykonania: Uczeń sprawdził szczelność wykonanych
połączeń

Czynność 21.: Utrzymywanie ładu i porządku na stanowisku pracy

Wykonywanie

zadania z
zachowaniem
przepisów
bhp
i wymagań
ergonomii

Kryterium wykonania: Uczeń utrzymywał ład i porządek na
stanowisku pracy

Czynność 22.: Porządkowanie stanowiska pracy

Kryterium wykonania: - uczeń po zakończeniu zadania
uporządkował stanowisko pracy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 23.: Prezentacja i ocena przez ucznia wykonanego
zadania

Prezentowan
ie i ocena
wykonanego
zadania

Kryterium oceny: Uczeń zaprezentował swoją prace, ocenił jej
jakość, wskazał ewentualne nieprawidłowości

Łączna uzyskana liczba punktów

Uzyskana
liczba
punktów

Uzyskana ocena szkolna

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów ze sposobem testowania: „próba pracy” oraz z zasadami punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę ocen wykonywanych czynności, które będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób wykonania zadania typu „próba pracy”,

6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7. Rozdaj uczniom instrukcje wykonania zadania wraz z dokumentacją, podaj czas

przeznaczony na wykonanie zadania.

8. Rozdaj uczniom zestawy niezbędnych materiałów, narzędzi .

9. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia wykonania ćwiczenia.

11. Wpisz do karty obserwacji wyniki przeprowadzonego testowania..

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te czynności, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z dokumentacją zadania.
3. Test „próba pracy” oceniany jest według punktacji określającej zarówno czynności

wykonywane podczas testowania, jak i ich prawidłowość.

4. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
5. Zorganizuj stanowisko do wykonania ćwiczenia.
6. Zapoznaj się z dokumentacją zadania.
7. Zaplanuj miejsce montażu wiszącego, gazowego kotła dwufunkcyjnego i czynności

konieczne do wykonania ćwiczenia.

8. Wykonaj czynności związane z montażem wiszącego, gazowego kotła dwufunkcyjnego.
9. Sprawdź poprawność montażu wiszącego, gazowego kotła z dokumentacją.
10. Skoryguj ewentualne błędy.
11. Utrzymuj ład i porządek na stanowisku pracy.
12. Po zakończonym zadaniu uporządkuj stanowisko pracy.
13. Zaprezentuj efekty swojej pracy, wskaż trudności lub niedociągnięcia.
14. Na wykonanie zadania masz 120 minut

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja z dokumentacją zadania,
– kocioł wiszący, gazowy dwufunkcyjny,
– zawory odcinające - 4szt.,filtry do wody – 2 szt., zawory zwrotne – 2szt
– komplet kluczy płaskich,
– komplet kluczy oczkowych,
– komplet kluczy hydraulicznych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– komplet wkrętaków płaskich,
– komplet wkrętaków krzyżakowych,
– poziomnica,
– przymiar składany,
– młotek,
– kombinerki,
– wiertarka udarowa z kompletem wierteł,
– apteczka pierwszej pomocy,
– środki ochrony ososbistej,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Cieślowski S., Krygier K.: Instalacje sanitarne cz. 1. WSiP, Warszawa 1998
2. Górecki A.: Wewnętrzne instalacje wodociągowe, ogrzewcze i gazowe z rur

miedzianych. Branżowy Ośrodek Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej
„INSTAL”, Warszawa 1996

3. Karty katalogowe firmy Brostal (

www.brostal.com.pl

4. Karty katalogowe firmy BROTJE (

www.brotje.com.pl

)

5. Karty katalogowe firmy Danffos
6. Karty katalogowe firmy FERRO (www.ferro.pl)
7. Karty katalogowe firmy Flamco (

www.flamco.pl

)

8. Karty katalogowa firmy Konstal Olsztyn
9. Karty katalogowe firmy Kotłospław (www.kotlospaw.pl)
10. Karty katalogowe firmy Lumo (www.lumo.com.pl)
11. Karty katalogowe firmy Rothenberger (

www.rotenberger.pl

)

12. Karty katalogowe firmy TMK (www.tmk.com.pl)
13. Karty katalogowe firmy Valvex (www.valvex.pl)
14. Karty katalogowe firmy Vaillant (www.vaillant.pl)
15. Karty katalogowe firmy Vissman (

www.vissman.pl

16. Karty katalogowe firmy Wilo (

www.willo.pl

)

17. Krygier K., Cieślowski S.: Instalacje sanitarne cz. 2. WSiP, Warszawa 1998
18. Krygier K.,Klinke T.: Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja. WSiP, Warszawa 2005
19. Mizielińska K.,Olszak J.: Gazowe i olejowe źródła ciepła małej mocy. Oficyna

wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2005

20. Mroczek W.: Ogrzewanie podłogowe z rur wielowarstwowych (PE-AL.-PE) Systemu

KISAN, Instrukcja 2, PT-H „Kisan”, Warszawa 2002

21. Murator – Wydanie specjalne 3/2000
22. Płuciennik M.: Warunki techniczne wykonywania i odbioru instalacji ogrzewczych.

COB-RTI „INSTAL”, Warszawa 2003

23. PN-91/B-02413: Ogrzewnictwo i ciepłownictwo. Zabezpieczenie instalacji ogrzewań

wodnych systemu otwartego. Wymagania.

24. PN-91/B-02420: Ogrzewnictwo. Odpowietrzenie instalacji ogrzewań wodnych.

Wymagania.

25. PN-B-02414/1999: Ogrzewnictwo i ciepłownictwo. Zabezpieczenie instalacji ogrzewań

wodnych systemu zamkniętego z naczyniami wzbiorczymi przeponowymi. Wymagania.

26. PN-EN-303-5:2002 Kotły grzewcze. Kotły grzewcze na paliwo stałe z ręcznym

i automatycznym zasypem paliwa o mocy nominalnej do 300 kW. Terminologia, badania
i oznakowania.

27. PN-EN-303-1:2000: Kotły grzewcze. Kotły grzewcze z palnikami nadmuchowymi.

Terminologia, ogólne wymagania, badania i określenia.

28. PN-EN-297:2002: Kotły centralnego ogrzewania opalane gazem. Kotły typu B11

i B11BS, z palnikami atmosferycznymi, o nominalnym obciążeniu cieplnym
nieprzekraczającym 70 kW.

29. Rettig Heating Spółka z o.o.,(www.purmo.com.pl)
30. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków

technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31. Rubik M.: Centralne ogrzewanie, wentylacja, ciepła i zimna woda oraz instalacje gazowe

w budynkach

jednorodzinnych.

Ośrodek Informacji „Technika instalacyjna

w budownictwie”, Warszawa 2000 Sp.zo.o., Warszawa 2003

32. Sękowski K.: Poradnik projektanta i wykonawcy-system Kan-therm, KAN
33. Spaethe / Mast: Ogrzewanie – praktyczny poradnik instalatora w pytaniach

i odpowiedziach Instalator Polski, Warszawa 1998

34. „THERMA” Spółka oo. Przedsiębiorstwo Komunalne w Bielsku Biała
35. Wasilewski Z.: Rysunek zawodowy – Instalacje sanitarne i rurociągi przemysłowe.

WSiP, Warszawa 1993