Centrum Informacji Europejskiej

Departament Komunikacji Społecznej i Informacji Europejskiej, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej

ul. Krucza 38/42, 00-512 Warszawa, tel. (0....22) 455 54 54, fax. (0....22) 455 54 53

www.cie.gov.pl, www.ukie.gov.pl, e-mail:[e-mail]

1

25/02/01

FISZKA INFORMACYJNA

UNIA CELNA

Budowa WTC Wspólnot Europejskich

Wspólna Taryfa Celna (WTC)

Wspólna taryfa celna Wspólnot Europejskich (tj. jednolite cła w imporcie z krajów spoza
ugrupowania) jest oparta na Zharmonizowanym Systemie Opisu i Kodowania Towarów (ang.
Harmonized Commodity Description and Coding System). Sześciocyfrowa Nomenklatura
Zharmonizowana (HS) uzupełniona jest o ośmiocyfrowe podpozycje Nomenklatury Scalonej (ang.
Combined Nomenclature - CN) i w takiej formie jest stosowana we wspólnotowej taryfie celnej od
1988 r. W klasyfikacji tej istnieje 21 sekcji, 97 działów, ponad 1200 pozycji towarowych oraz
kilkanaście tysięcy bardziej szczegółowych podpozycji. Taki system klasyfikacji towarów w handlu
zagranicznym stosuje obecnie większość krajów świata. Do poziomu ośmiocyfrowych podpozycji
system jest identyczny dla krajów, które go przyjęły. Poczynając od podpozycji dziewiątej,
poszczególne państwa i unie celne (w tym WE) mogą wprowadzać własne, bardziej szczegółowe
nazewnictwo towarów i odpowiadające im stawki celne.
W 1988 r. Wspólnota wprowadziła też Zintegrowaną Taryfę Celną Wspólnot Europejskich (ang.
Integrated Tariff of the European Communities, franc. Tarif Intégré des Communautés, tzw. TARIC)
rozbudowującą Nomenklaturę Scaloną do 11 pozycji CN. Zawiera ona około 35 tysięcy podpozycji
towarowych. Każdej z nich przypisana jest nie tylko obowiązująca stawka celna, ale także wszystkie
inne środki taryfowe i parataryfowe, w tym kwoty taryfowe, zawieszenia autonomicznych stawek
celnych, cła antydumpingowe i wyrównawcze, a także preferencyjne stawki na import towarów z
państw rozwijających się, zasady odnoszące się do wymiany handlowej z krajami stowarzyszonymi.

Cła Wspólnej Taryfy Celnej są to tzw. cła konwencyjne, tj. stawki celne wynikające z porozumień
wielostronnych (na forum GATT/WTO) i stosowane wobec wszystkich krajów które korzystają na
rynku Wspólnot z klauzuli największego uprzywilejowania (członkowie WTO oraz państwa, z którymi
Wspólnota zawarła dwustronne umowy w tej sprawie, np. Rosja).
Poziom stawek celnych jest podany w trojaki sposób:
1.

jako procentowa części wartości towaru - tzw. cła ad valorem, zwane też cłami od wartości;

2.

cła obliczane od wagi, ilości, sztuki lub zawartości procentowej składnika (np. od każdego
procenta gęstości soku) - tzw. cła specyficzne;

3.

stawki celne mieszane (zwane też kombinowanymi), tj. liczone jako suma stawki cła ad
valorem oraz cła specyficznego.

Dostosowywanie Polski do zasad funkcjonowania wspólnej taryfy celnej WE

W latach 1991-1993 polska taryfa celna była oparta na Scalonej Nomenklaturze, a od 1994 r.
obowiązuje Polska Scalona Nomenklatura Towarowa Handlu Zagranicznego (PCN). Ta ostatnia
zachowuje pełną zgodność z CN do poziomu ośmiocyfrowych podpozycji (jest to zgodność zarówno z
klasyfikacją celną Unii Europejskiej, jak i innych państw stosujących ten system), natomiast poziom
dziewiąty różni się nieco od wspólnotowego.
W Polsce obowiązuje obecnie 4-kolumnowa taryfa celna, obejmujące następujące kolumny stawek
celnych:
1.

stawki konwencyjne: stosowane są wobec towarów pochodzących z krajów-członków WTO

Centrum Informacji Europejskiej

Departament Komunikacji Społecznej i Informacji Europejskiej, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej

ul. Krucza 38/42, 00-512 Warszawa, tel. (0....22) 455 54 54, fax. (0....22) 455 54 53

www.cie.gov.pl, www.ukie.gov.pl, e-mail:[e-mail]

2

oraz tych, którym Polska przyznała Klauzulę Największego uprzywilejowania w dwustronnych
umowach handlowych lub jednostronnie z uwagi na fakt, iż kraje te stosują wobec polskich
towarów stawki na poziomie KNU

1

,

2.

stawki autonomiczne: obowiązują wobec towarów pochodzących z krajów, które nie mają
przyznanej KNU lub jeżeli stawka celne konwencyjna jest wyższa od określonej dla tego towaru
stawki celnej autonomicznej lub też gdy stawka celna nie została określona,

3.

stawki preferencyjne: odnoszą się do krajów objętych w Polsce systemem powszechnych
preferencji celnych; w ramach tych preferencji istnieją dwie grupy beneficjentów obniżonych
stawek celnych:

−

kraje rozwijające się (DEV) – są to rozwijające się pozaeuropejskie kraje, w których wartość
PKB na jedngo mieszkańca jest mniejsza od tego wskaźnika w Polsce; stawka preferencyjna w
imporcie z tych krajów wynosi 80% stawki konwencyjnej;

−

kraje najmniej rozwiniętych (LCD) – wykaz tych państw ustalany jest corocznie przez ONZ. Dla
towarów pochodzących z tych krajów stosowane są zerowe stawki celna, zaś zakres towarowy
jest taki sam, jak dla krajów DEV.

4.

obniżone stawki celne: stosowane są do niektórych towarów pochodzących z państw Unii
Europejskiej (na podstawie Układu Europejskiego), państw członkowskich Europejskiego
Stowarzyszenia Wolnego Handlu (na podstawie Umowy między Polską a państwami EFTA),
państw CEFTA (na podstawie właściwych umów o utworzeniu i akcesji do CEFTA) oraz z
krajów, z którymi zostały zawarte preferencyjne umowy dwustronne (ze względu na zawieranie
umów wzajemnie preferencyjnych z kolejnymi krajami, w taryfie celnej stale dodawane są
kolejne kolumny zawierające odpowiednie obniżane stawki preferencyjne dla poszczególnych
beneficjentów).

W momencie członkostwa Polski w Unii Europejskiej nasz kraj będzie zobowiązany do
bezwarunkowego stosowania wspólnotowej taryfy celnej. Będzie to oznaczało między innymi
konieczność przyjęcia całej unijnej klasyfikacji towarów (pełny jej zakres zawiera TARIC). Nic się
nie zmieni do ośmiocyfrowego poziomu klasyfikacji towarów. Zmiany będą na poziomie
dziewięciocyfrowym. Dojdzie też bardziej rozbudowana klasyfikacja na poziomach dalszych.
Dostosowaniom do nowej klasyfikacji celnej będą odpowiadały zmiany poziomu stawek celnych
(wzrostu lub spadek), niekiedy sposobu ich ustalenia (stawkę od wartości towaru zastąpi
obowiązująca w Unii na dany towar stawka specyficzna lub odwrotnie), zakres krajów objętych
preferencjami celnymi, marża preferencji celnych itp.

weryfikacja: PECSA

1

Klauzula największego uprzywilejowania oznacza zobowiązanie się danego kraju do traktowania partnera lub partnerów

handlowych nie gorzej niż jakiegokolwiek najbardziej uprzywilejowanego kraju. Nie oznacza ona zobowiązania do
traktowania uprzywilejowanego w sensie absolutnym, lecz w sensie względnym, tj. w porównaniu z traktowaniem kraju
najbardziej uprzywilejowanego w danej dziedzinie. Głównym celem stosowania KNU jest zabezpieczenie przed
dyskryminacją w porównaniu z krajami trzecimi.