Jakie znaczenie twoim zdaniem w literaturze polskiej odegrała literatura baroku.











Piątek, 21 Kwietnia Imieniny obchodzą: Anzelm, Feliks, Bartosz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Barok
>
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???



Gdzie jestSciaga.pl
?
















Jakie znaczenie twoim
zdaniem w literaturze polskiej odegrała literatura
baroku.










kategoria:   J.polski
zakres:   Barok
dodano:   2000-01-16




Jakie znaczenie
twoim zdaniem w literaturze polskiej odegrała literatura baroku.
Literatura baroku kształtowała się pod wpły-wem licznych
wojen wyniszczających cały konty-nent, powodujących upadek
kulturalny państw. Znaczącą rolę w kształtowaniu literatury baroku
odegrał także sobór trydeński powołujący ruch kontrreformacyjny
mający na celu walkę z refor-macją przez prześladowanie innowierców,
spisy ksiąg zakazanych, wszechstronną cenzurę. To wła-śnie znalazło
odzwierciedlenie w charakterze lite-ratury. Twórcy barokowi
przeciwstawili się rene-sansowemu umiłowaniu ładu i harmonii,
klasycz-nemu kanonowi estetycznemu. Dlatego też w póź-niejszych
okresach uformował się pogląd oceniają-cy dorobek tego okresu jako
„zepsucie smaku”. Na tak negatywny odbiór baroku złożyło się wiele
faktów miedzy innymi niski stan wiedzy o literatu-rze barokowej –
nie wolno nam zapominać, że wiele siedemnastowiecznych utworów
pozostało, aż do końca dziewiętnastego stulecia w rękopisach na
przykład dzieła Wacława Potockiego, czy Jana Andrzeja Morsztyna.
Polska literatura barokowa jest zjawiskiem złożonym. Pierwszą
jego fazę cechuje pojawienie się obok dominującego w renesansie
klasycyzmu, nowych nurtów w literaturze, spojrzeniu na relację
człowiek- Bóg. Okres dojrzały charakteryzuje wszechstronny rozwój
literatury barokowej, która jednak często (choćby ze względu na
kontrrefor-mację, która prześladowała przedstawicieli religii
protestanckich) pozostawała w rękopisach i była dostępna tylko
elitarnej grupie wybranych, na przykład przyjaciół poety. Z kolei
trzecia faza to zahamowanie rozwoju literatury polskiej i liczone w
dziesiątkach lat opóźnienie kulturalne Polski w stosunku do
zachodniej Europy. Okres polskiego baroku zamykają tak zwane czasy
saskie, określa-ne inaczej jako noc saska. Odejście od
artystycz-nych gustów renesansu łączy się z pojawieniem w
literaturze marinizmu i konceptyzmu. W końcowej fazie epoki
pojawiają się pierwsze oznaki dążenia do odbudowy kraju, czego
wyrazem jest choćby poezja Wacława Potockiego. Od chwili
przeniesienia przez Zygmunta III Wazę stolicy z Krakowa do Warszawy
w Polsce zabrakło silnego, centralnego ośrodka kulturalnego, skąd
nauka i oświata mogłyby promieniować na całą Rzeczpospolitą. Rolę
instytucji kultural-nych próbowały przejąć dwory magnackie i dworki
szlacheckie. Ich charakter był jednak niezwykle zróżnicowany, co
spowodowało rozwarstwienie się polskiej kultury na dwa zasadnicze,
przeciwstaw-ne, lecz jednocześnie przeplatające się i uzupeł-niające
się nurty. Nurt dworski polskiej poezji barokowej pozo-stawał
pod przemożnym wpływem obcych tren-dów i mód literackich. Tworzyli w
jego obrębie poeci wykształceni, znający reguły poetyki, wła-dający
językami obcymi, a więc mogący czytać najnowsze dzieła zachodnich
twórców w orygina-le. W obrębie nurtu dworskiego działali często
dy-plomaci, traktujący poezję jako zajęcie uboczne – ta było w
przypadku Jana Andrzeja Morsztyna, dyplomatą był również Daniel
Naborowski. Szcze-gólne znaczenie dla rozwoju nurtu dworskiego miały
dwa kierunki poetyckie: marynizm i kon-ceptyzm. Niezwykle
istotnym czynnikiem kulturowym polskiego baroku jest sarmatyzm,
kształtujący w zasadzie cały nurt poezji ziemiańskiej. Sarmatyzm
jest typowo polską, oryginalną w skali europej-skiej, ideologią.
Mianem sarmatyzmu nazywamy pogląd o szczególnym pochodzeniu szlachty
pol-skiej. Pierwsze jego ślady pojawiają się w śre-dniowieczu,
jednak rozkwit ideologii sarmackiej przypada na okres między końcem
XV, a końcem XVIII wieku. Zgodnie z XVI – wiecznymi history-kami
twierdzono, że Polska szlachta wywodzi się od Sarmatów, starożytnego
plemienia, zamieszku-jącego przed wiekami ziemie polskie. Sarmatom
przypisywano wiele wspaniałych cech charakteru, na przykład wrodzoną
dumę, waleczność, odwagę, męstwo, patriotyzm, tolerancję, wierność.
Polska szlachta przypisywała sobie sarmackie pochodze-nie, zaczęto
poszukiwać własnych korzeni, wywo-dzić genezę całych rodów „od
Sarmatów”, stwo-rzono wielki sarmacki mit szlachecki. Ideologia
sarmacka ewoluowała, niestety, w złym kierunku. To co stanowiło
zalety, z biegiem czasu wynatu-rzyło się, zdegenerowało, straciło
wartość. Tak więc dzisiaj polski sarmatyzm utożsamiany jest ra-czej
z negatywnymi cechami szlachty polskiej: megalomanią (przesadnym
przekonaniu o swej wartości i wyższości nad innymi stanami),
nacjo-nalizmem (poczucie wyższości nacji polskiej nad innymi
narodami), nietolerancją religijną, awan-turnictwem, sobiepaństwem i
skłonnością do alko-holizmu oraz ksenofobią (lękiem przed wszystkim
co obce). Sarmatyzm to również niechęć do prze-sadnej nauki. Za
typowego Sarmatę pozytywnego uważany jest Wacław Potocki, z kolei
przedstawi-cielem sarmatyzmu zdegenerowanego jest Jan Chryzostom
Pasek. Literatura baroku nie wywarła większego wpływu na
literaturę polską, ponieważ: - dostępna była tylko dla
nielicznych czytelników znających języki obce, co wynikało ze
słabego wykształcenia, - represjonowano autorów dzieł
nieprawomyśl-nych, - wprowadzono cenzurę na utwory przeznaczone
do druku (rękopis Wacława Potockiego czekał około 230 lat na druk),
spowodowało to znaczne zawężenie grona czytelników, - nie
rozpowszechniano dzieł, które zazwyczaj tworzone były w celu
zabawienia, zadziwienia dworzan (dzieła Jana Andrzeja Morsztyna)
oraz poszukujące uzasadnienia faktu istnienia czło-wieka na świecie
(Daniela Naborowskiego), Całą epokę baroku wraz z literaturą
określano jako upadek obyczajów i kryzys kultury. Dała ona po-czątek
przeświadczeniu o szczególnej misji, ludzi wykształconych, którzy w
odpowiedzi na ten okres odegrali szczególną rolę w przezwyciężeniu
inte-lektualnego i moralnego kryzysu, w jakim znalazła się Europa –
tworząc nową epokę.







Autor: Zoe

Ocena : 6 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000