Edward SIWY, Kurt ŻMUDA
Politechnika Śląska, Instytut Elektroenergetyki i Sterowania Układów
Intensyfikacja wykorzystania sieci w spółce dystrybucyjnej
Streszczenie W obecnym czasie dużego znaczenia nabiera intensyfikacja wykorzystania istniejących elementów sieciowych. Wiąże się ona ze
zwiększeniem możliwości przesyłowych, a także z poprawą sprawności dystrybucji, ograniczeniem kosztów, polepszeniem parametrów jakości
energii, zwiększeniem bezpieczeństwa eksploatacji systemu dystrybucyjnego. Prezentowane rozwiązania są związane z zastosowaniem
dynamicznej obciążalności termicznej linii napowietrznych, modernizacją termiczną linii z wykorzystaniem przewodów wysokotemperaturowych,
optymalizacją struktury i konfiguracji sieci oraz optymalizacją sposobu pracy punktu neutralnego sieci.
Abstract Nowadays, more intensive using of existing network elements is of great importance. It is connected with transmission capacity increasing
as well as distribution efficiency and energy quality improving and also distribution system safety. Chosen solutions using dynamic thermal line rating,
thermal modernization with high temperature low sag conductors, optimization of the network configuration, optimization of the neutral point
arrangements are presented in the paper. (Intensification of the network using in the distribution company)
Słowa kluczowe: dynamiczna obciążalność termiczna, przewody wysokotemperaturowe, punkt neutralny sieci, optymalizacja punktów
rozcięć
Keywords: dynamic thermal rating, high temperature low sag conductors, neutral point of network, optimization of division points in network
Wprowadzenie zwiększyć przepustowość linii w okresie letnim o co
Rozwój rynku energii powoduje, że obciążenia sieci najmniej kilkanaście procent nawet dla bardzo wysokich
elektroenergetycznej mogą ulegać stosunkowo częstym i temperatur otoczenia (30�C). Gdy temperatura jest niższa
szybkim zmianom. W warunkach wolnego dostępu do sieci zwiększenie przepustowości osiąga kilkadziesiąt procent.
wytwórców i odbiorców spodziewane jest znacznie częstsze Dalsze zwiększenie zdolności przesyłowych, przy
występowanie ograniczeń możliwości przesyłowych jednych zachowaniu ryzyka przekroczeń na racjonalnym poziomie
elementów sieci, a spadek obciążeń innych. Rozwój i uzyskuje się w warunkach awaryjnych. Zależności te są
rozbudowa sieci dystrybucyjnej pociąga za sobą znaczne podobne praktycznie dla wszystkich przekrojów i typów
ryzyko inwestycyjne. Napotyka ona również na duże przewodów stosowanych obecnie w kraju w liniach
trudności natury formalno-prawnej. Dotyczy to w napowietrznych 110 kV [5]. Na rysunku 1 przedstawiono
szczególności linii napowietrznych, dla których bardzo obciążalność dynamiczną linii z typowymi przewodami
utrudnione jest uzyskanie prawa drogi. Również w stosowanymi w liniach sieci 110 kV dla przyjętej
przypadku innych elementów sieci, np. stacji
temperatury granicznej 40�C. Należy podkreślić, że
transformatorowo-rozdzielczych, występują trudności z ich
wdrożenie dynamicznej obciążalności termicznej
lokalizacją. Dużego znaczenia nabiera w związku z tym
uzależnionej od temperatury otoczenia nie wymaga
intensyfikacja wykorzystania istniejących elementów
praktycznie żadnych nakładów inwestycyjnych. Z tak
sieciowych. Wiąże się ona ze zwiększeniem możliwości
określonej obciążalności korzysta obecnie operator sieci
przesyłowych [1,2,4,5], a także z poprawą sprawności
przesyłowej. Została ona jednak wdrożona jedynie przez
dystrybucji, ograniczeniem kosztów, polepszeniem
niektórych operatorów sieci dystrybucyjnych.
parametrów jakości energii, zwiększeniem bezpieczeństwa
eksploatacji systemu dystrybucyjnego. Wybrane
800
rozwiązania pozwalające na intensyfikację wykorzystania
700
elementów sieciowych są związane z zastosowaniem
AFL-6 240 mm�
dynamicznej obciążalności termicznej elementów
600
AFL-6 185 mm�
sieciowych (w szczególności linii napowietrznych),
modernizacją termiczną linii z wykorzystaniem przewodów 500
wysokotemperaturowych, optymalizacją struktury i
AFL-6 120 mm�
400
konfiguracji sieci oraz optymalizacją sposobu pracy punktu
neutralnego sieci.
300
Dynamiczna obciążalność termiczna 200
Dynamiczna obciążalność termiczna linii jest rozumiana
100
jako graniczne obciążenie prądowe, powodujące w
aktualnych warunkach atmosferycznych osiągnięcie przez
0
-10 -5 0 5 10 15 20 25 30
przewody robocze temperatury granicznej roboczej.
Temperatura otoczenia w �C
Zmienia się ona w szerokim zakresie. Dla operatorów sieci
dystrybucyjnych najwygodniej jest korzystać z obciążalności
Rys. 1. Dynamiczna obciążalność termiczna linii projektowanej na
dynamicznej uzależnionej od temperatury otoczenia. 40�C z typowymi przewodami stosowanymi w krajowych sieciach
110 kV
Wyznacza się ją na podstawie analizy ryzyka przekroczeń
temperatury granicznej. Ryzyko to jest określone zarówno
Modernizacja termiczna linii z wykorzystaniem
prawdopodobieństwem (rocznym czasem) występowania
przewodów wysokotemperaturowych
przekroczeń, jak i ich wartościami maksymalnymi.
Przewodami wysokotemperaturowymi określa się nową
Temperatura otoczenia (mierzona w cieniu) jest wielkością
generację przewodów, zdolnych do pracy ciągłej przy
stosunkowo stabilną wzdłuż trasy przebiegu linii. Jest ona
temperaturze powyżej 100�C, przy czym zwykle
również wielkością łatwo prognozowalną, a ponadto
temperatura ta jest co najmniej równa 150�C. Przewody
prognozy krótkoterminowe charakteryzują się wysoką
wysokotemperaturowe charakteryzują się także małym
dokładnością i są ogólnie dostępne. Jak wykazują analizy
zwisem, a więc nadają się w szczególności do modernizacji
zastosowanie obciążalności dynamicznej pozwala
PRZEGL
D ELEKTROTECHNICZNY (Electrical Review), ISSN 0033-2097, R. 85 NR 3/2009 243
Obciążalność w A
termicznej starych linii przesyłowych o niskich słupach, oraz kosztowej. Z reguły dla danej linii rozpatruje się 2 lub 3
do budowy nowych odcinków linii o wymaganej dużej warianty przewodów.
przepustowości (np. na połączeniach międzysystemowych). W tabeli 1 przedstawiono przykładowo możliwości
Przewody te w oplocie przewodzącym zamiast aluminium zwiększenia zdolności przesyłowej linii 110 kV z
twardego posiadają aluminium całkowicie wyżarzone 1350- przewodami AFL-6 185 mm2. Założono, że naciąg w
O (praca ciągła do 250 �C) lub stop aluminium z cyrkonem przewodach oraz występujące zwisy pozostają na
TAL (do 150�C), ZTAL (do 210�C) lub XTAL (do 230�C). niezmienionym poziomie, a więc wymiana przewodów na
Mały zwis tych przewodów gwarantuje najczęściej przewody wysokotemperaturowe jest możliwa wprost, bez
specjalna budowa rdzenia przewodu, wykonanego z jakiejkolwiek ingerencji (podwyższanie, wzmacnianie itp.) w
materiałów o małym współczynniku rozszerzalności słupy przelotowe i mocne linii.
cieplnej, lub niska temperatura punktu kolanowego ( knee-
Tabela 1. Efektywność wymiany przewodów roboczych AFL-6 185
point temperature ) danego przewodu 2-materiałowego.
mm2 w liniach 110 kV
Należy tutaj podkreślić, że temperatura graniczna robocza
Przewód Temperatura Zwis Obciążalność1)
linii przesyłowych, o długich przęsłach, jest najczęściej
[�C] [m] [A]
uwarunkowana przez maksymalny dopuszczalny zwis, a nie
AFL-6 40 8,40 270
przez maksymalną dopuszczalną utratę wytrzymałości
185mm2 60 9,04 455
przez przewód przez okres życia linii.
Linnet 120 8,47 735
ACSS/HS 140 8,80 815
ACCC Linnet 140 8,44 820
ACCC
ACCR 160 8,63 895
340-T16
Linnet 180 7,67 1070
ACCC/TW
1)
Dla przewodów wysokotemperaturowych obciążalność
została określona dla warunków: temperatura powietrza +30�C,
prędkość wiatru 0,5 m/s, nasłonecznienie 1000 W/m2, współczynnik
absorpcyjności i emisyjności przewodu 0,9.
Najtańszym przewodem jest przewód Linnet ACSS/HS,
który po prostej wymianie pozwala osiągnąć temperaturę
graniczną roboczą przewodów w linii 120�C, czyli
przepustowość  letnią linii 130 MW. Przewód Linnet
ACCC/TW pozwala osiągnąć temperaturę graniczną 180�C,
czyli przepustowość  letnią linii prawie 190 MW. Pewną
ACCR niedogodnością w przypadku tych przewodów jest
ACCR
GAP
GAP
początkowa niestabilność zwisu, tj. duży przyrost zwisu w
wyniku przejścia przewodu przez duże np. zimowe
Rys. 2. Nowe rodzaje przewodów stosowane w liniach
obciążenie mechaniczne. Przewód Linnet ACCR 340-T16
napowietrznych
pod względem technicznym jest najlepszą konstrukcją i
zapewnia m.in. stabilność zwisu, czyli nie wymaga żadnych
Nowe rodzaje przewodów w liniach napowietrznych
działań dla zachowania koordynacji zwisów. Przy
posiadają następującą budowę (rys. 2):
zachowaniu dotychczasowego naciągu w linii pozwala on
" ACSS (Aluminium Conductor Steel Supported) 
osiągnąć temperaturę graniczną roboczą 140�C, a przy
posiada druty oplotu z całkowicie wyżarzonego aluminium
zwiększeniu tego naciągu tylko o 7% nawet 180�C.
oraz zwykły rdzeń z drutów stalowych,
Przepustowość  letnia linii w tym przypadku osiąga 170
" G(Z)TACSR (Gap Type Aluminium Conductor
MW. Szczegółową analizę efektywności wymiany
Steel Reinforced)  ze szczeliną pomiędzy rdzeniem
przewodów przedstawiono m.in. w [4].
stalowym a trapezoidalnymi drutami ze stopu (Z)TAL,
W kraju zmodernizowano w ostatnim czasie linię
wypełnioną wysokotemperaturowym smarem; przewód jest
Kozienice-Mory (220 kV), w której zastosowany został
instalowany z małym naciągiem lub bez naciągu w
przewód ACCC/TW Stockholm. Wystąpiło również szereg
aluminiowym oplocie,
zapytań ofertowych od operatorów sieci dystrybucyjnych
" ACCR (Aluminium Conductor Composite
dotyczących modernizacji linii 110 kV, w szczególności
Reinforced)  posiada rdzeń kompozytowy z mikrowłókien
zamienników przewodów AFL 120 i 185 mm2. Należy się
tlenkowych osadzonych w aluminium (Al-Al2O3), o
spodziewać, że w najbliższym czasie co najmniej kilka linii
współczynniku rozszerzalności cieplnej 6,3�10-6 1/K, oraz
zostanie zmodernizowanych.
oplot ze stopu ZTAL,
" ACCC (Aluminium Coductor Composite Core) 
Optymalizacja sposobu pracy punktu neutralnego sieci
posiada rdzeń kompozytowy z włókien szklanych i
SN
węglowych osadzonych w żywicy polimerowej, o
W Polsce sieci średniego napięcia pracują z
współczynniku rozszerzalności cieplnej 1,6�10-6 1/K, oraz
nieuziemionym bezpośrednio punktem neutralnym. Punkt
oplot z aluminium całkowicie wyżarzonego,
neutralny tych sieci jest najczęściej izolowany, uziemiony
" przewody inwarowe (TACIR, ZTACIR i XTACIR) są
przez dławik gaszący lub uziemiony przez rezystor.
stosowane głównie w Japonii; posiadają rdzeń inwarowy o
Stosowane są również różne odmiany tych trzech
współczynniku rozszerzalności cieplnej 2,8& 3,6�10-6 1/K
zasadniczych sposobów pracy punktu neutralnego. Należy
oraz oplot ze stopu TAL, ZTAL lub XTAL.
podkreślić, że zastosowany w danym obszarze sieci sposób
Wybór przewodu wysokotemperaturowego wymaga
pracy punktu neutralnego wynikał często z rozwoju
każdorazowo szczegółowej analizy: pomiarów trasy linii,
historycznego sieci, panującej w danym okresie mody,
właściwego doboru przewodów i osprzętu, doboru
typowego rozwiązania stosowanego w całek spółce
parametrów zawieszenia przewodów oraz analizy
dystrybucyjnej itp. Ponieważ sposób pracy punktu
neutralnego powinien być dostosowany do warunków pracy
244 PRZEGL
D ELEKTROTECHNICZNY (Electrical Review), ISSN 0033-2097, R. 85 NR 3/2009
sieci (miejska-terenowa, napowietrzna-kablowa) często nie zastosowania rezystora uziemiającego o prądzie IR =500 A
jest on optymalny. Również parametry urządzeń lub 1000 A występuje znaczne obniżenie prądu
uziemiających nie zawsze są dostosowane do parametrów zwarciowego na końcu długich ciągów (zwłaszcza
sieci. Typowym przykładem jest tutaj stosowanie napowietrznych), co łagodzi wymagania z zakresu ochrony
standardowych rezystorów wymuszających prąd zwarcia przeciwporażeniowej. Z kolei w sieciach izolowanych
doziemnego na poziomie 500 A (lub nawet 1000 A) mieszanych o dużym prądzie pojemnościowym
niezależnie od rodzaju i prądu pojemnościowego sieci. wynikającym z dużego udziału ciągów kablowych,
Przy analizie sieci o różnym sposobie pracy punktu występuje przyrost prądu zwarcia nawet o 50% i więcej,
neutralnego należy brać pod uwagę następujące kryteria: przy doziemieniu na końcu długich odpływów
napowietrznych. Wynika to z częściowej kompensacji
" wartości przepięć ziemnozwarciowych,
reaktancji poprzecznej (pojemnościowej) reaktancją
" warunki działania zabezpieczeń ziemnozwarciowych,
wzdłużną (indukcyjną), która dla długich ciągów
" oddziaływanie prądu ziemnozwarciowego na
napowietrznych może mieć wartość tego samego rzędu co
środowisko (zagrożenie porażeniowe),
reaktancja poprzeczna rozległej sieci kablowej. Może to
" ciągłość dostawy energii elektrycznej,
m.in. tłumaczyć dużą awaryjność stwierdzoną dla takich
" koszty wykonania danego układu.
odpływów.
Od sposobu uziemienia punktu neutralnego zależy
wartość przepięć ziemnozwarciowych powstających w
Tabela 2. Wskaz
niki awaryjności (na 100 km i rok) w sieciach 15 i
stanie nieustalonym. Przepięcia takie towarzyszą
20 kV na wybranym obszarze (zwarcia przemijające / trwałe)
momentowi powstawania zwarcia oraz momentom
Linie Zwarcia Sieci Sieci Sieci z
ponownych zapłonów łuku podczas występowania zwarć o
izolowane kompen- rezystorem
łuku przerywanym. Na wartość tych przepięć ma nie tylko
sowane
wpływ sposób pracy punktu neutralnego, ale również
Doziemne 17,4 / 9,4 8,4 / 8,2 38,1 / 12,4
rozległość sieci oraz sam mechanizm powstawania zwarcia.
Napowie- Pozostałe 13,8 / 13,8 10,2 / 10,7 24,8 / 20,9
Korzystny przebieg zjawisk ziemnozwarciowych
trzne
Suma 54,4 37,5 96,2
zapewnia tylko kompensacja dobrej jakości. Praktycznie
Doziemne - / 87,4 - / 17,5 - / 11,8
musi to być kompensacja nadążna. Jeżeli stopień Kablowe
Pozostałe - / 18,2 - / 12,7 - / 6,7
rozstrojenia kompensacji jest utrzymywany w Suma 105,6 30,2 18,5
maksymalnych granicach ok. ą5%, następuje znaczne
Analiza awaryjności (tabela 2) wykazuje, że z punktu
ograniczenie szybkości narastania napięcia powrotnego na
widzenia niezawodności najkorzystniejszym sposobem
przerwie połukowej. Duża liczba zwarć doziemnych ulega
pracy punktu neutralnego w sieciach napowietrznych lub
wtedy samolikwidacji bez wyłączania linii.
napowietrzno-kablowych jest kompensacja prądu
W rozległych sieciach kablowych miejskich i mieszanych
ziemnozwarciowego. Sieci takie wykazują najmniejszą
o prądach ziemnozwarciowych rzędu 100 A i więcej, równie
liczbę zakłóceń wszelkiego rodzaju (doziemnych i
korzystny przebieg zjawisk ziemnozwarciowych zapewnia
pozostałych, przemijających i trwałych). Należy sądzić, że
rezystor dobrany wg warunku IRe"1,2IC. Rezystor taki
kompensacja ziemnozwarciowa skutecznie likwiduje bez
zmniejsza poziom generowanych przepięć w stosunku do
wyłączania linii znaczną liczbę zaburzeń występujących np.
sieci skompensowanej co najmniej o kilka procent.
przy wietrze lub podczas wyładowań atmosferycznych. W
Transformator uziemiający przy takim rezystorze musi
sieciach z rezystorem, w których z natury rzeczy
jednak posiadać małą impedancję dla składowej zerowej
przeważają linie kablowe, odpływy kablowe wykazują
(podobną jak np. transformator TUOc 1640/15). W sieciach
najniższą awaryjność w porównaniu do odpływów
o mniejszym prądzie IC, np. rzędu 50 A, rezystor powinien
kablowych w innych sieciach. Niestety jednocześnie
wymuszać prąd IR rzędu 150 A lub niewiele mniejszy.
występujące w takich sieciach odpływy napowietrzne
Należy przy tym uwzględnić, że skuteczne tłumienie
wykazują najwyższą awaryjność. Jest to spowodowane
przebiegów nieustalonych wymaga spełnienia warunków:
tym, że rezystor powoduje zadziałanie zabezpieczeń także
R0/X0e"2 i X0/X1d"10 na szynach SN stacji zasilającej.
w przypadku zaburzeń, które potencjalnie mogłyby ulec
Zagrożenie porażeniowe ludzi jest również jednym z
samolikwidacji bez wyłączania linii. Z uwagi także na duże
czynników decydujących o sposobie uziemienia punktu
zagrożenie porażeniowe w ciągach napowietrznych
neutralnego sieci średnich napięć. Występuje ono wskutek
(zwłaszcza przy rezystorze wymuszającym duży prąd)
przepływu prądów zwarciowych przez uziemienia urządzeń
należy takich sytuacji unikać.
podczas zakłóceń. O bezpieczeństwie ludzi i zwierząt
Z punktu widzenia warunków pracy zabezpieczeń
decyduje napięcie rażenia występujące w pobliżu urządzeń
kryteria admitancyjne wykazują najmniejszą podatność na
zasilanych ze stacji SN/nN. Napięcie rażenia jest częścią
zmiany sposobu pracy punktu neutralnego sieci,
spadku napięcia na uziomie wynikającą z rozkładu
charakteryzują się one również największą czułością przy
potencjału w pobliżu urządzeń w czasie rozpływu prądu
zwarciach wysokorezystancyjnych. Z uwagi na to, że
uziomowego przez ich uziemienia. Prawdopodobieństwo
napięcie zerowe jest wielkością rozruchową wszystkich
porażeń jest funkcją napięcia uziomowego
kryteriów ziemnozwarciowych należy tak sparametryzować
proporcjonalnego do prądu płynącego przez uziom i czasu
elementy uziemiające punkt neutralny (dławik i/lub
trwania. Sposób uziemienia punktu neutralnego wpływa na
rezystor), aby osiągnąć kompromis pozwalający na rozruch
wartość tego prądu i czasu trwania zwarcia, a więc i na
zabezpieczenia przy możliwie dużej rezystancji przejścia.
zagrożenie porażeniowe.
Rozważając uziemienie przez rezystor należy raczej
Z punktu widzenia zagrożenia porażeniowego
kierować się doborem jego rezystancji w oparciu o prąd
najlepszym układem pracy jest sieć kompensowana (w
pojemnościowy sieci, przez co uzyska się wymuszenie
praktyce z automatyką AWSC). W sieci izolowanej o
prądu ziemnozwarciowego na poziomie wystarczającym do
stosunkowo dużym prądzie pojemnościowym zagrożenie
pobudzenia kryteriów zabezpieczeniowych (zwłaszcza
porażeniowe jest nawet nieco większe niż w sieci z
admitancyjnych), zapewniając jednocześnie w wielu
odpowiednio dobranym do prądu pojemnościowego
przypadkach warunki do rozruchu zabezpieczenia już w
rezystorem (przy spełnieniu warunku IRe"1,2IC). Analiza
początkowej fazie zwarcia przy znacznej rezystancji
poziomów prądów ziemnozwarciowych przeprowadzona dla
przejścia  najkorzystniejsze jednak w tym kontekście jest
wytypowanych sieci pozwala stwierdzić, że w przypadku
PRZEGL
D ELEKTROTECHNICZNY (Electrical Review), ISSN 0033-2097, R. 85 NR 3/2009 245
zastosowanie kompensacji (najmniejsza podatność rozbudowa systemów identyfikacji stanu pracy sieci
napięcia zerowego na rezystancję przejścia) z (teletechnicznych i informatycznych). Istotne znaczenie
wymuszaniem składowej czynnej dla osiągnięcia może mieć również diagnozowanie stanu elementów
selektywnego wyłączenia linii z doziemieniem. sieciowych oraz opracowanie strategii reinwestycji w sieci.
Jak wykazują przedstawione analizy w wielu
Optymalizacja punktów rozcięć w sieciach SN
przypadkach zwiększenie zdolności przesyłowych sieci
Punkty rozcięć w sieci SN o strukturze zamkniętej są
często połączone z poprawą parametrów jakościowych
wyznaczane najczęściej w sposób arbitralny. Służby
energii nie wymaga większych nakładów inwestycyjnych.
planujące układ sieci kierują się orientacyjnymi poziomami
Pierwsze dwa przykłady dotyczące sieci 110 kV należy
obciążeń linii, napięć w węzłach sieci, przejrzystością
rozpatrywać jako alternatywę do rozbudowy systemu o
układu, wyposażeniem poszczególnych rozdzielni w
nowe linie, przy czym dynamiczna obciążalność termiczna
aparaturę łączeniową itp. Część z nich jest determinowana
powinna zostać wdrożona natychmiast przez wszystkich
występowaniem w sieci odbiorców wymagających
operatorów systemów dystrybucyjnych, choćby ze względu
zwiększonej pewności zasilania (np. szpitale). Punkt
na koordynację wymagań z siecią przesyłową. W
rozcięcia lokalizowany jest wtedy u tych odbiorców
przypadku linii stanowiących tzw. wąskie gardła dostępne
zapewniając możliwość automatycznego przełączenia
są liczne opcje modernizacyjne z wykorzystaniem
rezerwowego zasilania. Należy stwierdzić, że w sieciach o
przewodów wysokotemperaturowych. Pozwalają one na
skomplikowanej strukturze (jakimi są sieci miejskie)
znaczny przyrost obciążalności (do kilkuset procent) przy
rozmieszczenie punktów rozcięć zwykle odbiega od
umiarkowanych kosztach (w porównaniu do kosztów
optymalnego. Powoduje to zwiększone straty energii w
budowy nowych linii) i przede wszystkim, przy krótkim
sieci, nadmierne spadki napięć, nierównomierne obciążenia
czasie realizacji.
elementów sieci.
W przypadku sieci SN w wielu obszarach można
dokonać jej optymalizacji. Rozwój historyczny, ograniczony
Tabela 3. Możliwości ograniczenia strat energii po optymalizacji
zakres informacji o sieci, brak możliwości analitycznych
punktów rozcięć w miejskich sieciach SN na wybranych obszarach
powodowały, że obecna struktura i konfiguracja sieci
Liczba stacji Długość linii Zmniejszenie Szacunkowe
odbiega od optymalnej. Wdrożenie nowoczesnych metod i
SN/nN SN strat oszczędności
systemów eksploatacji sieci (metody sztucznej inteligencji,
[szt.] [km] [%] [tys. PLN/a]
systemy GIS itp.) pozwala na ich optymalizację.
600 500 16 130
780 550 4 80
Przedstawione w referacie wyniki analizy zostały uzyskane w
430 430 11 50
ramach Projektu Badawczego Zamawianego nr PBZ-MEiN-
1/2/2006  Bezpieczeństwo Elektroenergetyczne Kraju
Podstawowym problemem przy rozwiązywaniu zadania
realizowanego przez Konsorcjum Politechnik: Gdańskiej, Śląskiej,
optymalizacyjnego jest prawidłowa estymacja obciążeń w
Warszawskiej i Wrocławskiej.
sieci SN. Generalnie zakres stałego opomiarowania prądów
obciążenia w sieciach rozdzielczych jest stosunkowo LITERATURA
[1] Stephen R., Description and evaluation of options relating to
niewielki. Obejmuje on zazwyczaj jedynie GPZ-ty  i to w
uprating of overhead transmission lines, CIGRE Paper B2-201,
niepełnym zakresie. Szczególnego znaczenia nabiera więc
Paris, 2004
prawidłowe określenie tych obciążeń w poszczególnych
[2] Hoffmann S.P., Clark A.M., The approach to thermal uprating
elementach sieci. Dokonuje się tego na podstawie
of transmission lines in the UK, CIGRE Paper B2-317, Paris,
wyrywkowych pomiarów, odpowiednich modeli
2004
statystycznych, zużytej energii itp. Jako narzędzie
[3] Siwy E., Żmuda K., Dynamiczna obciążalność termiczna
optymalizacyjne zastosowano algorytm genetyczny.
napowietrznych linii przesyłowych, Zeszyty Naukowe
Wykonane analizy dla przykładowych sieci SN Politechniki Śląskiej  Elektryka , nr 186, Gliwice 2004
[4] Siwy E., Żmuda K. Borowski J., Zwiększenie możliwości
zasilających duże obszary aglomeracji miejskich
przesyłowych linii napowietrznych SN i WN poprzez
obejmujących każdorazowo kilkaset stacji SN/nN wykazują,
modernizację termiczną linii, Materiały konferencji  Kabel
że przeprowadzenie analizy optymalizacyjnej pozwala na
2008 , Zakopane 2008
istotne ograniczenie strat energii (tabela 3). Należy
[5] Siwy E., Żmuda K., Zwiększenie zdolności przesyłowej
podkreślić, że zmiana lokalizacji punktów rozcięć w sieci
istniejących linii napowietrznych 110 kV, Przegląd
jest jedynie przedsięwzięciem organizacyjnym nie
Elektrotechniczny R82 nr 9/2006
wymagającym nakładów inwestycyjnych.
Podsumowanie
Autorzy: dr hab. inż. Kurt Żmuda, prof. Pol. Śl., Politechnika Śląska,
Przedstawione w referacie sposoby intensyfikacji
Instytut Elektroenergetyki i Sterowania Układów, ul. Krzywoustego
2, 44-100 Gliwice, E-mail: [e-mail], dr inż. Edward
wykorzystania istniejących zasobów sieciowych stanowią
Siwy, Pol. Śl., IEiSU, ul. Krzywoustego 2, 44-100 Gliwice, E-mail:
wybrane przykładowe rozwiązania problemów z jakimi
[e-mail]
borykają się operatorzy systemów dystrybucyjnych. Można
również wskazać wiele innych. W szczególności duże
możliwości daje obserwowana w ostatnim czasie
246 PRZEGL
D ELEKTROTECHNICZNY (Electrical Review), ISSN 0033-2097, R. 85 NR 3/2009