Centralna Komisja Egzaminacyjna
EGZAMIN GIMNAZJALNY
W ROKU SZKOLNYM 2011/2012
CZ
ŚĆ HUMANISTYCZNA
HISTORIA I WIEDZA O SPOA
ECZEC
STWIE
WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJ
TNOŚCI
PAy
DZIERNIK 2011
Numer
Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe
zadania
I. Chronologia historyczna.
Uczeń sytuuje wydarzenia,
zjawiska i procesy historyczne
w czasie oraz porządkuje je i ustala 1. Najdawniejsze dzieje człowieka. Uczeń:
związki poprzedzania, 1) porównuje koczowniczy tryb życia
1.
równoczesności i następstwa; z osiadłym i opisuje skutki przyjęcia przez
dostrzega zmiany w życiu człowieka trybu osiadłego.
społecznym oraz ciągłość
w rozwoju kulturowym
i cywilizacyjnym.
II. Analiza i interpretacja
historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje
informacje pozyskane z różnych
z
ródeł i formułuje wnioski; 2. Cywilizacje Bliskiego Wschodu. Uczeń:
dostrzega w narracji historycznej 1) lokalizuje w czasie i przestrzeni
warstwę informacyjną, cywilizacje starożytnej Mezopotamii
2.
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia i Egiptu;
związki przyczynowo-skutkowe 4) rozpoznaje typy pisma wykształcone na
analizowanych wydarzeń, zjawisk terenie Mezopotamii i Egiptu.
i procesów historycznych; wyjaśnia
znaczenie poznawania przeszłości
dla rozumienia świata
współczesnego.
II. Analiza i interpretacja
historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje
informacje pozyskane z różnych
z
ródeł i formułuje wnioski;
6. Dziedzictwo antyku. Uczeń:
dostrzega w narracji historycznej
1) charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia
warstwę informacyjną,
3. kultury materialnej i duchowej antycznego
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia
świata w różnych dziedzinach: filozofii,
związki przyczynowo-skutkowe
nauce, architekturze, sztuce, architekturze.
analizowanych wydarzeń, zjawisk
i procesów historycznych; wyjaśnia
znaczenie poznawania przeszłości
dla rozumienia świata
współczesnego.
II. Analiza i interpretacja 13. Polska pierwszych Piastów. Uczeń:
historyczna. 4) ocenia dokonania pierwszych Piastów
Uczeń wyszukuje oraz porównuje w dziedzinie polityki, gospodarki i kultury.
informacje pozyskane z różnych 14. Polska dzielnicowa i zjednoczona.
z
ródeł i formułuje wnioski; Uczeń:
4.
dostrzega w narracji historycznej 5) ocenia dokonania Kazimierza Wielkiego
warstwę informacyjną, w dziedzinie polityki wewnętrznej (system
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia obronny, urbanizacja kraju, prawo, nauka)
związki przyczynowo-skutkowe oraz w polityce zagranicznej.
analizowanych wydarzeń, zjawisk 15. Polska w dobie unii z Litwą. Uczeń:
i procesów historycznych; wyjaśnia 1) wyjaśnia przyczyny i ocenia następstwa
znaczenie poznawania przeszłości unii Polski z Litwą.
dla rozumienia świata 19. Polska i Litwa w czasach ostatnich
współczesnego. Jagiellonów. Uczeń:
1) ocenia politykę zagraniczną ostatnich
Jagiellonów.
II. Analiza i interpretacja
historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje
informacje pozyskane z różnych
13. Polska pierwszych Piastów. Uczeń:
z
ródeł i formułuje wnioski;
4) ocenia dokonania pierwszych Piastów
dostrzega w narracji historycznej
w dziedzinie polityki, gospodarki i kultury.
warstwę informacyjną,
5. 14. Polska dzielnicowa i zjednoczona.
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia
Uczeń:
związki przyczynowo-skutkowe
2) opisuje postanowienia statutu Bolesława
analizowanych wydarzeń, zjawisk
Krzywoustego.
i procesów historycznych; wyjaśnia
znaczenie poznawania przeszłości
dla rozumienia świata
współczesnego.
II. Analiza i interpretacja
historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje
informacje pozyskane z różnych
z
ródeł i formułuje wnioski; 14. Polska dzielnicowa i zjednoczona.
dostrzega w narracji historycznej Uczeń:
warstwę informacyjną, 5) ocenia dokonania Kazimierza Wielkiego
6.
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia w dziedzinie polityki wewnętrznej (system
związki przyczynowo-skutkowe obronny, urbanizacja kraju, prawo, nauka)
analizowanych wydarzeń, zjawisk oraz w polityce zagranicznej.
i procesów historycznych; wyjaśnia
znaczenie poznawania przeszłości
dla rozumienia świata
współczesnego.
I. Chronologia historyczna.
Uczeń sytuuje wydarzenia,
15. Polska w dobie unii z Litwą. Uczeń:
zjawiska i procesy historyczne
1) wyjaśnia przyczyny i ocenia następstwa
w czasie oraz porządkuje je i ustala
unii Polski z Litwą;
związki poprzedzania,
7. 2) porządkuje i sytuuje w czasie
równoczesności i następstwa;
najważniejsze wydarzenia związane
dostrzega zmiany w życiu
z relacjami polsko-krzyżackimi w epoce
społecznym oraz ciągłość
Jagiellonów.
w rozwoju kulturowym
i cywilizacyjnym.
II. Analiza i interpretacja 19. Polska i Litwa w czasach ostatnich
historyczna. Jagiellonów. Uczeń:
Uczeń wyszukuje oraz porównuje 2) przedstawia okoliczności zawarcia unii
8.
informacje pozyskane z różnych realnej pomiędzy Polską a Litwą i jej
z
ródeł i formułuje wnioski; główne postanowienia oraz wskazuje na
dostrzega w narracji historycznej mapie terytorium Rzeczypospolitej Obojga
warstwę informacyjną, Narodów.
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia
związki przyczynowo-skutkowe
analizowanych wydarzeń, zjawisk
i procesów historycznych; wyjaśnia
znaczenie poznawania przeszłości
dla rozumienia świata
współczesnego.
I. Chronologia historyczna.
Uczeń sytuuje wydarzenia,
zjawiska i procesy historyczne
w czasie oraz porządkuje je i ustala
związki poprzedzania,
równoczesności i następstwa;
dostrzega zmiany w życiu
społecznym oraz ciągłość
w rozwoju kulturowym 18. Rozłam w Kościele zachodnim. Uczeń:
9. i cywilizacyjnym. 2) opisuje cele i charakteryzuje działalność
III. Tworzenie narracji Marcina Lutra i Jana Kalwina&
historycznej.
Uczeń tworzy narrację historyczną,
integrując informacje pozyskane
z różnych z
ródeł; tworzy krótkie
wypowiedzi: plan, notatkę,
rozprawkę, prezentację;
przedstawia argumenty
uzasadniające własne stanowisko.
III. Tworzenie narracji
historycznej.
Uczeń tworzy narrację historyczną,
20. Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej
integrując informacje pozyskane
Obojga Narodów. Uczeń:
10. z różnych z
ródeł; tworzy krótkie
5) rozpoznaje charakterystyczne cechy
wypowiedzi: plan, notatkę,
kultury baroku&
rozprawkę, prezentację;
przedstawia argumenty
uzasadniające własne stanowisko.
II. Analiza i interpretacja
historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje
informacje pozyskane z różnych
z
ródeł i formułuje wnioski;
20. Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej
dostrzega w narracji historycznej
Obojga Narodów. Uczeń:
warstwę informacyjną,
11. 2) wyjaśnia okoliczności uchwalenia oraz
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia
główne założenia konfederacji warszawskiej
związki przyczynowo-skutkowe
i artykułów henrykowskich.
analizowanych wydarzeń, zjawisk
i procesów historycznych; wyjaśnia
znaczenie poznawania przeszłości
dla rozumienia świata
współczesnego.
I. Chronologia historyczna.
Uczeń sytuuje wydarzenia,
zjawiska i procesy historyczne
20. Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej
w czasie oraz porządkuje je i ustala
Obojga Narodów. Uczeń:
związki poprzedzania,
12. 2) wyjaśnia okoliczności uchwalenia oraz
równoczesności i następstwa;
główne założenia konfederacji warszawskiej
dostrzega zmiany w życiu
i artykułów henrykowskich.
społecznym oraz ciągłość
w rozwoju kulturowym
i cywilizacyjnym.
II. Analiza i interpretacja
historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje
26. Rzeczpospolita w dobie
informacje pozyskane z różnych
stanisławowskiej. Uczeń:
z
ródeł i formułuje wnioski;
2) sytuuje w czasie obrady Sejmu Wielkiego
dostrzega w narracji historycznej
oraz uchwalenie Konstytucji 3 maja;
warstwę informacyjną,
13. wymienia reformy Sejmu Wielkiego oraz
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia
postanowienia Konstytucji 3 maja;
związki przyczynowo-skutkowe
3) wyjaśnia okoliczności zawiązania
analizowanych wydarzeń, zjawisk
konfederacji targowickiej i ocenia jej
i procesów historycznych; wyjaśnia
następstwa.
znaczenie poznawania przeszłości
dla rozumienia świata
współczesnego.
13. Polska pierwszych Piastów. Uczeń:
II. Analiza i interpretacja
2) wskazuje, na przykładzie państwa
historyczna.
pierwszych Piastów, charakterystyczne
Uczeń wyszukuje oraz porównuje
cechy monarchii patrymonialnej.
informacje pozyskane z różnych
20. Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej
z
ródeł i formułuje wnioski;
Obojga Narodów. Uczeń:
dostrzega w narracji historycznej
1) wymienia instytucje ustrojowe
warstwę informacyjną,
14. demokracji szlacheckiej
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia
i charakteryzuje ich kompetencje.
związki przyczynowo-skutkowe
22. Formy państwa nowożytnego. Uczeń:
analizowanych wydarzeń, zjawisk
1) charakteryzuje, na przykładzie Francji
i procesów historycznych; wyjaśnia
Ludwika XIV, ustrój monarchii absolutnej;
znaczenie poznawania przeszłości
2) wymienia, odwołując się do przykładów
dla rozumienia świata
Anglii, główne cechy monarchii
współczesnego.
parlamentarnej.
26. Rzeczpospolita w dobie
I. Chronologia historyczna.
stanisławowskiej. Uczeń:
Uczeń sytuuje wydarzenia,
2) sytuuje w czasie obrady Sejmu Wielkiego
zjawiska i procesy historyczne
oraz uchwalenie Konstytucji 3 maja;
w czasie oraz porządkuje je i ustala
wymienia reformy Sejmu Wielkiego oraz
związki poprzedzania,
15. postanowienia Konstytucji 3 maja;
równoczesności i następstwa;
3) wyjaśnia okoliczności zawiązania
dostrzega zmiany w życiu
konfederacji targowickiej i ocenia jej
społecznym oraz ciągłość
następstwa.
w rozwoju kulturowym
27. Walka o utrzymanie niepodległości
i cywilizacyjnym.
w ostatnich latach XVIII w. Uczeń:
1) sytuuje w czasie I, II i III rozbiór
Rzeczypospolitej i wskazuje na mapie
zmiany terytorialne po każdym rozbiorze.
29. Epoka napoleońska. Uczeń:
2) wyjaśnia okoliczności utworzenia
Legionów Polskich i Księstwa
Warszawskiego.
II. Analiza i interpretacja
historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje
informacje pozyskane z różnych
z
ródeł i formułuje wnioski; 29. Epoka napoleońska. Uczeń:
dostrzega w narracji historycznej 2) wyjaśnia okoliczności utworzenia
warstwę informacyjną, Legionów Polskich i Księstwa
16.
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia Warszawskiego oraz opisuje cechy
związki przyczynowo-skutkowe ustrojowe i terytorium Księstwa
analizowanych wydarzeń, zjawisk Warszawskiego.
i procesów historycznych; wyjaśnia
znaczenie poznawania przeszłości
dla rozumienia świata
współczesnego.
II. Analiza i interpretacja
historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje
informacje pozyskane z różnych
z
ródeł i formułuje wnioski; 29. Epoka napoleońska. Uczeń:
dostrzega w narracji historycznej 2) wyjaśnia okoliczności utworzenia
warstwę informacyjną, Legionów Polskich i Księstwa
17.
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia Warszawskiego oraz opisuje cechy
związki przyczynowo-skutkowe ustrojowe i terytorium Księstwa
analizowanych wydarzeń, zjawisk Warszawskiego.
i procesów historycznych; wyjaśnia
znaczenie poznawania przeszłości
dla rozumienia świata
współczesnego.
II. Analiza i interpretacja
historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje
informacje pozyskane z różnych
z
ródeł i formułuje wnioski;
dostrzega w narracji historycznej 34. Społeczeństwo dawnej Rzeczypospolitej
warstwę informacyjną, w okresie powstań narodowych. Uczeń:
18.
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia 2) przedstawia przyczyny oraz porównuje
związki przyczynowo-skutkowe przebieg i charakter powstań narodowych.
analizowanych wydarzeń, zjawisk
i procesów historycznych; wyjaśnia
znaczenie poznawania przeszłości
dla rozumienia świata
współczesnego.
19. II. Analiza i interpretacja 36. Europa i świat na przełomie XIX i XX
historyczna. w. Uczeń:
Uczeń wyszukuje oraz porównuje 1) przedstawia skutki przewrotu
informacje pozyskane z różnych technicznego i postępu cywilizacyjnego,
z
ródeł i formułuje wnioski; w tym dla środowiska naturalnego.
dostrzega w narracji historycznej
warstwę informacyjną,
wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia
związki przyczynowo-skutkowe
analizowanych wydarzeń, zjawisk
i procesów historycznych; wyjaśnia
znaczenie poznawania przeszłości
dla rozumienia świata
współczesnego.
I. Chronologia historyczna.
Uczeń sytuuje wydarzenia, 37. I wojna światowa i jej skutki. Uczeń:
zjawiska i procesy historyczne 1) wymienia główne przyczyny narastania
w czasie oraz porządkuje je i ustala konfliktów pomiędzy mocarstwami
związki poprzedzania, europejskimi na przełomie XIX i XX w.
20.
równoczesności i następstwa; 38. Rewolucje rosyjskie. Uczeń:
dostrzega zmiany w życiu 3) opisuje bezpośrednie następstwa
społecznym oraz ciągłość rewolucji lutowej i paz
dziernikowej dla
w rozwoju kulturowym Rosji oraz Europy.
i cywilizacyjnym.
IV. Znajomość zasad i procedur
demokracji.
Uczeń rozumie demokratyczne
zasady i procedury i stosuje je 8. Naród i mniejszości narodowe. Uczeń:
w życiu szkoły oraz innych 4) wyjaśnia, co to jest Polonia i w jaki
21.
społeczności; rozpoznaje przypadki sposób Polacy żyjący za granicą
łamania norm demokratycznych i podtrzymują swoją więz
z ojczyzną.
ocenia ich konsekwencje; wyjaśnia
znaczenie indywidualnej
i zbiorowej aktywności obywateli.
I. Wykorzystanie i tworzenie
informacji. 6. Środki masowego przekazu. Uczeń:
Uczeń znajduje i wykorzystuje 4) uzasadnia, posługując się przykładami,
informacje na temat życia znaczenie opinii publicznej we
22.
publicznego; wyraża własne zdanie współczesnym świecie; odczytuje i
w wybranych sprawach interpretuje wyniki wybranego sondażu
publicznych i uzasadnia je; jest opinii publicznej.
otwarty na odmienne poglądy.
V. Znajomość podstaw ustroju
Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń opisuje sposób działania
13. Władza ustawodawcza w Polsce. Uczeń:
władz publicznych i innych
1) przedstawia zadania i zasady
23. instytucji; wykorzystuje swoja
funkcjonowania polskiego parlamentu,
wiedzę o zasadach demokracji
w tym sposób tworzenia ustaw.
i ustroju Polski do rozumienia
i oceny wydarzeń życia
publicznego.
VI. Rozumienie zasad gospodarki
rynkowej.
Uczeń rozumie procesy
gospodarcze oraz zasady 30. Wybór szkoły i zawodu. Uczeń:
24.
racjonalnego gospodarowania 3) sporządza życiorys i list motywacyjny.
w życiu codziennym; analizuje
możliwości dalszej nauki i kariery
zawodowej.