321

An na De muth

(A,B,C,D,E,F,G)

, Ur szu la Czer niak

(B,D,E,F)

Ka te dra An tro po lo gii i Bio me trii, Aka de mia Wy cho wa nia Fi zycz ne go, Po zna ń
Department of Anthropology and Biometry, University of Physical Education, Poznan

ELE MEN TY STY LU ŻY CIA AB SOL WEN TÓW
UCZEL NI WY CHO WA NIA FI ZYCZ NE GO
I WIEL KO POL SKIEJ ELI TY WŁA DZY

LIFESTYLE ELEMENTS OF PE ACADEMY GRADUATES
AND OF WIELKOPOLSKA RULING ELITE

Sło wa klu czo we: styl ży cia, stan odży wia nia, eli ta
Key words: li fe sty le, nu tri tion con di tion, eli te

Stresz cze nie

Wstęp. Ce lem pra cy by ła oce na ele men tów sty lu ży cia ab sol wen tów uczel ni wy cho wa nia

fi zycz ne go i osób na le żą cych do wiel ko pol skiej eli ty wła dzy.

Ma te riał i me to dy. Ba da nia wy ko na no wśród mę żczyzn – ab sol wen tów uczel ni wy cho wa -

nia fi zycz ne go po znań skiej AWF oraz osób wcho dzą cych w skład wiel ko pol skiej eli ty spo łecz -
nej. Ba da ni mę żczyź ni po sia da li wy kształ ce nie wy ższe, a ich wiek mie ścił się w prze dzia le 40-
60 lat. W ana li zie da nych uwzględ nio no za cho wa nia zwią za ne ze zdro wiem tj. stan odży wie nia
or ga ni zmu ba da nych osób (ma sa cia ła, ob wód ta lii, wskaź nik BMI, wskaź nik WHtR), ko rzy sta -
nie z pro fi lak ty ki zdro wot nej, sa mo oce nę sta nu zdro wia i sa mo oce nę wła snej spraw no ści fi -
zycz nej oraz wy pa la nie dzien nie cho ciaż jed ne go pa pie ro sa. Ma te riał opra co wa no pod sta wo -
wy mi me to da mi sta ty stycz ny mi w uję ciu po rów naw czym ab sol wen ci -eli ta. W przy pad ku ana li -
zy po rów naw czej zmien nych ilo ścio wych za sto so wa no test U Man na -Whit ney’a, a w od nie sie -
niu do zmien nych ka te go ry zo wa nych za sto so wa no test chi -kwa drat.

Wy ni ki. Ko rzy sta nie z pro fi lak ty ki zdro wot nej, do bre pa ra me try fi zjo lo gicz ne i bio che micz ne

krwi, wy so ka sa mo oce na sta nu zdro wia i wła snej spraw no ści fi zycz nej, to ele men ty wy ró żnia ją ce
ba da ną gru pę. Nie wiel ki od se tek ana li zo wa nych mę żczyzn cha rak te ry zo wał się oty ło ścią brzusz -
ną (nad mier nym odży wie niem) i pa le niem pa pie ro sów. Za cho wa nia an tyz dro wot ne czę ściej prze -
ja wia ją ab sol wen ci Aka de mii Wy cho wa nia Fi zycz ne go ani że li roz pa try wa na eli ta spo łecz na.

Wnio ski. Wiek ka len da rzo wy oraz wy kształ ce nie sil nie wpły wa ją na za cho wa nia zdro wot -

ne ba da nych osób. Cha rak te ry sty ki te istot nie de ter mi nu ją wy bór za cho wań zdro wot nych, wy -
pie ra jąc nie ja ko kwa li fi ka cje za wo do we. Szcze gól nie do ty czy to ab sol wen tów uczel ni wy cho wa -
nia fi zycz ne go.

Summary

Background. The aim of this work was to exam the lifestyle of PE Academy graduates and

individuals belonging to Wielkopolska ruling elite.

Material and methods. The material basis for this work consisted of research conducted

on men –PE Academy graduates and individuals from Wielkopolska ruling elite. The men
studied were university graduate, aged between 40 and 60 years. In the analysis of data, con -
sideration was taken on the behavior related to health such as nutritional status (body weight,
waist circumference, BMI (Body-Mass Index) in dex, WHtR (Waist-to-Height Ratio) index), use
of health precautions, self-assessment as to the state of health and physical fitness as well as
number of cigarettes smoked per day if any. Data used to compare graduates with the ruling
elite were analyzed using basic statistical methods. U Mann-Whitney test was used for
quantitative varia bles while chi-square test was used for categorized variables.

Results. Beneficial health precautions, good physiological and biochemical blood para -

meters, high self-assessment of state of one’s health and physical fitness are the parameters
used to differentiate the researched group. There was relatively smaller percentage of men with
abdominal fatness (over nutrition) or smoking. There were more graduates leading unhealthy
lifestyle than among the elite.

Conclusions. Age and education are better determinants of healthy lifestyle than occupa -

tional qualifications, these characteristics significantly determine the choice of healthy beha -
viors, superseding any professional qualification. This is particularly true for PE Academy
graduates.

A

RTYKUŁ ORYGINALNY /

O

RIGINAL ARTICLE

Medycyna Sportowa

© MEDSPORTPRESS, 2011; 4(4); Vol. 27, 321-329

Adres do korespondencji / Address for correspondence
An na De muth
Ka te dra An tro po lo gii i Bio me trii, AWF Po znań
61-871 Po znań, ul. Kró lo wej Ja dwi gi 27/39, tel./fax: [phone], e -ma il: de [e-mail] znan.pl

Otrzymano / Received

11.01.2011 r.

Zaakceptowano / Accepted

23.05.2011 r.

Zaangażowanie Autorów
A – Przygotowanie projektu

badawczego

B – Zbieranie danych
C – Analiza statystyczna
D – Interpretacja danych
E – Przygotowanie manuskryptu
F – Opracowanie piśmiennictwa
G – Pozyskanie funduszy

Author’s Contribution
A – Study Design
B – Data Collection
C – Statistical Analysis
D – Data Interpretation
E – Manuscript Preparation
F – Literature Search
G – Funds Collection

Word count:

4670

Tables:

2

Figures:

7

References:

27

117 Demuth1:Layout 1 2012-01-16 17:34 Strona 1

Wstęp

Ra port o sta nie zdro wia na świe cie [1] po twier -

dza, że czyn ni ki zwią za ne ze sty lem ży cia są naj po -
wa żniej szym źró

dłem za

gro żeń zdro

wot nych. Jak

po da je No wak [2], w kra jach uprze my sło wio nych, za -
miesz ka nych przez po nad 20% po pu la cji świa ta, głów -
ne czyn ni ki ry zy ka sta no wią: pa le nie ty to niu, pod wy ż -
szo ne ci śnie nie tęt ni cze krwi, nad uży wa nie al ko ho lu,
pod wy ższo ny po ziom cho le ste ro lu, nad wa ga, ni ski po -
ziom spo ży cia wa rzyw i owo ców, brak ak tyw no ści fi -
zycz nej, uży wa nie nar ko ty ków, ry zy ko wa ne za cho wa -
nia sek su al ne, nie do bór że la za. We dług Świa to wej Or -
ga ni za cji Zdro wia, na szczy cie dra bi ny kla sy fi ku ją cej
czyn ni ki ry zy ka znaj du ją się nie wła ści we odży wia nie
i oty łość, brak ak tyw no ści fi zycz nej, pa le nie ty to niu
i kon sump cja al ko ho lu [1]. Wpływ wy mie nio nych ele -
men tów na stan na sze go zdro wia jest bar dzo do brze
po zna ny i udo

ku men to wa ny. Je

że li we

źmie my pod

uwa gę, że styl ży cia jest ka te go rią syn te ty zu ją cą wy bo -
ry jed nost ki w ró żnych ob sza rach jej ży cia co dzien ne -
go, to na uwa gę za słu gu je zwią zek mię dzy wa run ka mi
ży cia a in

dy wi du al ny mi wzo

ra mi za

cho wań, któ

re

z pew no ścią pod

le ga ją de

ter mi nan tom spo

łecz no -

-kul tu ro wym, śro do wi sko wym, a ta kże za le żą od in -
dy wi du al nych cech da ne go osob ni ka.

Ce lem pra

cy by

ła oce

na ele men tów sty

lu ży

cia

ab sol wen tów uczel ni wy cho wa nia fi zycz ne go i osób
na le żą cych do wiel ko pol skiej eli ty wła dzy.

Ma te riał i me to dy

Pod sta wę ma te ria ło wą do nie sie nia sta no wią ba -

da nia wy

ko na ne wśród mę

żczyzn – ab

sol wen tów

uczel ni wy

cho wa nia fi

zycz ne go oraz osób na

le żą -

cych do wiel ko pol skiej eli ty spo łecz nej. Ba da ne oso -
by po sia da ły wy kształ ce nie wy ższe, a ich wiek mie -
ścił się w prze dzia le 40-60 lat. Do wiel ko pol skiej eli ty
spo łecz nej za li czo no mę żczyzn peł nią cych funk cje kie -
row ni cze w wiel ko pol skich or ga ni za cjach biu ro kra tycz -
nych, w ad mi ni stra cji pań stwo wej, sa mo rzą do wej. Stąd
też do udzia łu w ba da niach za pro szo no dy rek to rów, ich
za stęp ców, kie

row ni ków sa

mo dziel nych jed

no stek

Urzę du Mia

sta Po

znań, Urzę

du Mar

szał kow skie go

Wo je wódz twa Wiel

ko pol skie go oraz Sta

ro stwa Po

-

wia to we go w Po zna niu. Ba da nia mi ob ję to ta kże bur -
mi strzów, wój tów po wia tu po znań skie go oraz ich za -
stęp ców. Łącz

nie zgro

ma dzo no in

for ma cje o 210

oso bach.

W ana li zie uwzględ nio no ma sę cia ła, ob wód ta lii,

wskaź nik BMI, WHtR oraz pod sta wo we pa ra me try fi -
zjo lo gicz ne i bio che micz ne krwi. Stan ukła du krą że -
nia scha rak te ry zo wa no na pod sta wie ci śnie nia skur -
czo we go i roz kur czo we go krwi, przyj mu jąc wiel kość
ci śnie nia skur czo we go po ni żej 140 i roz kur czo we go
po ni żej 90 ja ko nor mę. Wskaź nik bio che micz ny, ja -
kim jest po ziom cho le ste ro lu cał ko wi te go w su ro wi cy
krwi, ska te go ry zo wa no ja ko nor mę, przyj mu jąc wiel -
ko ści po ni żej 200.

Styl ży cia ba da nych osób okre ślo no zgod nie z de -

fi ni cją za

pro po no wa ną przez WHO [2]. W ana

li zie

uwzględ nio no za cho wa nia zwią za ne ze zdro wiem tj.
stan odży wie nia (ma sa cia ła, ob wód ta lii, wskaź nik
BMI, WHtR), ko

rzy sta nie z pro

fi lak ty ki zdro

wot nej,

sa mo oce nę sta nu zdro wia i spraw no ści fi zycz nej oraz
pa le nie pa

pie ro sów. Ele

men ty te ana

li zo wa no od

-

dziel nie w gru pach za wo do wych oraz łącz nie, wy ko -

Background

World report point that lifestyle factors such as

exercise, a healthy diet, and normal body weight are
associated with decreased health risk [1]. According
to Nowak, the major risk factors in the industrialized
world, inhabited by over 20% of the world's po

-

pulation, are: smoking, high blood pressure, alcohol
abuse, high cholesterol, overweight, low consump

-

tion of vegetables and fruit, lack of physical exer

-

cises, drug abuse, risky sexual behavior and iron de -
ficiency [2]. According to World Health Organization,
improper nutrition and obesity, physical inactivity,
smoking and alcohol consumption sit at the top of the
list of risk factors [1]. Impact of the specified items on
our health is very well understood and documented.
Considering the fact that an individual’s lifestyle is
a guiding principle in everyday choices made, the re -
lationship between living conditions and indivi dual’s
patterns of behavior, which certainly are determi

-

nants of social and cultural, environmental, and also
depend on an individual’s characteristics, deserve
attention.

Aim of this study was to assess lifestyle elements

of physical education graduates and persons be

-

longing to the Wielkopolska ruling elite.

Material and methods

The report is based on material research carried

out among male college graduates of physical edu -
cation as well as those belonging to the Wielkopolska
social ruling elite. The subjects were university gra -
du ates, aged between 40 and 60 years. Wielko pol -
ska ruling elite experimental group consisted of men
holding senior positions in Wielkopolska bureaucratic
organizations, in the state administration as well as
local government. Hence, directors, their deputies,
heads of different administrative departments of the
City of Poznan and of the office of president of Wiel -
kopolska as well as of the County Office in Poznan were
invited to participate in the study. The study also co -
vered mayors, heads of Poznan county and their depu -
ties. In total, data on 210 individuals were collected.

The analysis took into consideration the body

weight, waist circumference, BMI, WHtR and basic
blood physiological and biochemical parameters.
Car diovascular status was characterized on the ba -
sis of systolic and diastolic blood pressure, assuming
normal systolic blood pressure to be 140 or less
below and diastolic blood pressure to be 90 or less.
For biochemical indicator, represented by the total
cholesterol level in blood serum, the standard was
taken to be below 200.

Lifestyle of the subjects was determined in ac cord -

ance with definition proposed by WHO [2]. Health-
related behaviors such as nutritional status (body
weight, waist circumference, BMI, WHtR), use of
preventive medical care, self-assessment of health
status and physical fitness and smoking were ana -
lyzed. These elements were analyzed in professional
groups separately as well as together, using cluster
analysis. In order to compare the data, Mann-Whit -
ney U test was used for quantitative variables, and

322

Demuth A. i wsp., Elementy stylu życia osób dorosłych

117 Demuth1:Layout 1 2012-01-16 17:34 Strona 2

rzy stu jąc ana li zę sku pień. W ce lach po rów naw czych
za sto so wa no test U Man na -Whit ney’a w przy pad ku
zmien nych ilo

ścio wych, a w od

nie sie niu do zmien

-

nych ka te go ry zo wa nych za sto so wa no test chi -kwa -
drat. Ma te riał przed sta wio no ta be la rycz nie i gra ficz -
nie (ab sol wen ci -eli ta spo łecz na).

Wy ni ki

Naj po wa żniej sze ne ga tyw ne kon se kwen cje zdro -

wot ne nie sie ze so bą nad mier ne otłusz cze nie cia ła
oraz cen tral ny roz kład tkan ki tłusz czo wej [3,4]. Ele -
men ty te za li cza ne są do po wa żnych czyn ni ków ry zy -
ka cho rób ser co wo -na czy nio wych. W Tab. 1 ze sta -
wio no zmien ne okre śla ją ce sto pień otłusz cze nia oraz
typ roz

miesz cze nia tkan

ki tłusz

czo wej w ba

da nej

zbio ro wo ści.

We dług ak tu al ne go sta no wi ska „In ter na tio nal Dia -

bets Fe de ra tion” [5] oty łość cen tral na u Eu ro pej czy -
ków de

fi nio wa na jest ja

ko ob

wód ta

lii więk

szy

niż 94 cm. Prze cięt ne ana li zo wa nej ce chy w obu ba -
da nych gru pach są do sie bie zbli żo ne, a ró żni ca mię -
dzy śred ni mi jest sta ty stycz nie nie istot na. Na to miast
czę stość wy stę po wa nia po szcze gól nych skła do wych
szczu pło ści or ga ni zmu pla su je się w obu ze spo łach
na in nym po zio mie. Więk szość ba da nych mę żczyzn
na le żą cych do wiel ko pol skiej eli ty spo łecz nej po sia -
da ob wód ta lii po ni żej 94 cm, a tyl ko u 18 mę żczyzn
za re je stro wa no więk szy po miar ana li zo wa ne go pa ra -
me tru. Z ko lei w przy pad ku ab sol wen tów, co trze ci
mę żczy zna cha

rak te ry zu je się nad

wy żkę cen

ty me -

trów w oma wia nym ob wo dzie. Mo żna za tem stwier -
dzić, że znacz nie czę ściej nie pra wi dło wy mi wiel ko -
ścia mi ob

wo du ta

lii cha

rak te ry zu ją się ab

sol wen ci

po znań skiej AWF ani że li re gio nal na eli ta spo łecz na.

W to ku dal szym ana li zy wy ni ków od nie sio no wiel -

kość ob wo du ta lii do wy so ko ści cia ła, co wy ra żo no
wskaź ni kiem WHtR (Tab. 1). In ter pre ta cja te go wskaź -
ni ka spro wa dza się do pro stej za sa dy „oty łość brzusz -
na wy stę pu je wów czas, gdy ob wód ta lii prze kra cza po -
łowę wy

so ko ści cia

ła”, czy

li wiel

ko ści prze

kra cza -

ją 0,5 [6,7]. Tay lor i wsp. [4,7] oraz Sa vva i wsp. [6]
uwa ża ją, że ob wód ta lii oraz wskaź nik WHtR są lep -
szy mi pa

ra me tra mi ry

zy ka cho

rób ukła

du krą

że nia

niż wskaź nik BMI. Wy ni ki ni niej szych ba dań wska zu -
ją, że oty łość brzusz na wy stę pu je u pra wie co dru gie -
go ab

sol wen ta uczel

ni wy

cho wa nia fi

zycz ne go,

a więc znacz nie czę ściej niż w gru pie mę żczyzn na -
le żą cych do wiel ko pol skiej eli ty spo łecz nej. Ró żni ce
w czę sto ści wy

stę po wa nia oma

wia nej szczu

pło ści

or ga ni zmu są sta ty stycz nie istot ne.

Oprócz utrzy ma nia pra wi dło wej ma sy cia ła, wy ra -

zem oso bi stej tro ski o zdro wie jest pod da wa nie się

chi-square test was used for categorical variables.
Results have been presented using tables and
graphs (graduates social-elite).

Results

Most evidence indicates that both excess body fat

and central fat distribution are associated with an
increased risk for many adverse health consequen -
ces [3,4]. These elements are among the major risk
factors for cardiovascular disease. Table 1 summa r -
izes the variables determining the degree of adiposity
and type of fat distribution in the studied group.

According to the current position of the "Inter

-

national Diabetes Federation " [5] central obesity in
Europeans is defined as waist circumference greater
than 94 cm. The average analyzed characteristics of
both groups are similar, the difference between the
averages is statistically insignificant. However,
incidence of individual components of the thinness of
the body were at different levels in both groups.
Majority of men belonging to the Wielkopolska ruling
elite have waist circumference below 94 cm, only 18
men had waist circumference above this. On the
other hand, as to the graduates, every third man had
a waist circumference above the specified health
range. It therefore could be concluded that the gradu -
ates of the Poznan University of Physical Education
are characterized by more abnormal waist circumfe -
rence than the regional social elite. In the course of
further analysis, the waist circumference was com -
pared with the height and expressed as WHtR index
(Table 1). The interpretation of this ratio reduces to
a simple principle that "abdominal obesity” occurs when
the waist circumference exceeds half the height of
the body", i.e. the size exceed 0.5 [6.7]. Taylor et al
[4.7], and Savva et al [6] are of the idea that waist
circumference and WHtR index are better indicators
for cardiovascular risk factor than BMI. The results of
this study suggest that almost every second graduate
of physical education university has abdominal obe -
sity, and hence a much greater percentage than in
the group of men belonging to the Wielkopolska
ruling elite. The differences in the body measure

-

ments were statistically significant.

In addition to maintaining a healthy body weight,

an expression of personal concern for health is un -
dergoing regular medical check-ups. Studies con

-

ducted show that a very high percentage of respon -
dents participate in regular medical check-ups (Fig. 1).

323

Demuth A. et al., Elements of adult lifestyle

Tab. 1. Frakcje mężczyzn w wydzielonych kategoriach zmiennych
Tab. 1. Fractions of men in allocated categories of variables

117 Demuth1:Layout 1 2012-01-16 17:34 Strona 3

sys te ma tycz nym kon

tro l nym ba

da niom le

kar skim.

Jak wy ni ka z ni niej szych ba dań, bar dzo wy so ki od se -
tek an

kie to wa nych osób uczest

ni czy w ba

da niach

okre so wych (Ryc. 1). W ostat nim ro ku po prze dza ją -
cym rok ba dań, po nad 70% ab sol wen tów i po nad 30%
mę żczyzn na le żą cych do wiel ko pol skiej eli ty spo łecz -
nej pod

da ło się ba

da niom okre

so wym (chi

-kwa drat=

3,238, p=0,198). Znacz na rów nież gru pa osób sko -
rzy sta ła z pro fi lak ty ki lecz ni czej dwa la ta wcze śniej.
Co praw da z jed nej stro ny ba da ne oso by pra cu ją za -
wo do wo, co nie ja ko wy mu sza okre so we ba da nia le -
kar skie, z dru giej jed nak stro ny pa mię tać na le ży, że
zdol ność do pra cy wy da wa na jest na 3-4 la ta. Stąd
też uzy ska ny wy nik wią zać mo żna z wy so ką świa do -
mo ścią ba

da nych mę

żczyzn. Je

śli na

stęp nie przyj

-

mie my, że zdro wie czło wie ka to nie tyl ko brak cho ro -
by, ale „peł nia fi zycz ne go, psy chicz ne go i spo łecz ne -
go do bro sta nu”, to bar dzo traf nym na rzę dziem je go
po mia ru sta je się su biek tyw na sa mo oce na zdro wia
[8,9]. Do ko na na ana li za wska zu je, że wy żej stan swo -
je go zdro wia oce nia ją ab sol wen ci uczel ni wy cho wa nia

In the last year preceding the year of study, over 70%
of the graduates and over 30% of men belong ing to
Wielkopolska social elite underwent periodic medical
check-ups (chi-square = 3.238, p = 0.198). A large
group also had benefited from the prophylactic treat -
ment two years earlier. While it is true that on the one
hand the respondents are people working profes

-

sionally, hence the obligation to periodically take me -
dical examinations, on the other hand it has to be
remembered that the ability-to-work certificate is
issued every 3-4 years. Hence, the results obtained
might be associated with a high consciousness of the
individuals. If we next accept that human health is not
just absence of disease, but "the full physical, mental
and social well-being", then subjective self-assess -
ment of state of health becomes a very accurate tool
for its measurement [8,9]. The research conducted
indicate that PE Academy graduates assess their
state of health higher than individuals belonging to
regional ruling elite, and result of chi-square test point
to existence of correlation between the above

324

Demuth A. i wsp., Elementy stylu życia osób dorosłych

Ryc. 1. Frakcje osób uczestniczących w profilaktycznych badaniach lekarskich w poszczególnych latach poprzedza -
jących rok badań
Fig. 1. Percentage of individuals taking part in prophylactic medical research in following year preciding the year of
research

Ryc. 2. Samoocena stanu zdrowia badanych mężczyzn (%)
Fig. 2. The self estimation of men health condition (%)

117 Demuth1:Layout 1 2012-01-16 17:34 Strona 4

fi zycz ne go ani że li oso by na le żą ce do re gio nal nej eli -
ty wła dzy, a wy nik te stu chi -kwa drat wska zu je na ist -
nie nie za

le żno ści mię

dzy oma

wia ny mi ele

men ta mi

a roz pa try wa ną gru pą za wo do wą (Ryc. 2, chi -kwa -
drat=19,266, p=0,000). Rów nież spe cja li ści z za kre -
su kul

tu ry fi

zycz nej wy

żej oce

nia ją wła

sną spraw

-

ność fi

zycz ną i ta

kże w tym przy

pad ku wy

ka za no

istot ną za

le żność (Ryc. 3, chi

-kwa drat=13,281,

p=0,004).

Na to miast ana li za po rów naw cza roz pa try wa nych

pa ra me trów fi zjo lo gicz nych i bio che micz nych krwi nie
wy ka za ła istot nych za le żno ści (Ryc. 4 i 5; ci śnie nie:
chi -kwa drat=0,089, p=0,956; cho

le ste rol: chi

-kwa -

drat=1,117, p=0,572). W ba da nym ze spo le, za rów no
ab sol wen tów, jak i elit, do mi nu ją oso by o pra wi dło -
wych pa ra me trach krwi.

W to ku dal szej ana li zy okre ślo no licz bę osób w ka ż -

dej z ana li zo wa nych grup, któ re co dzien nie wy pa la ją

elements and considered professional group (Fig. 2,
chi-square = 19.266, p = 0.000). Also physical educa -
tion specialists have higher assessment of own phy -
sical fitness, and also in this case a significant corre -
la tion was demonstrated (Fig. 3, chi-square = 13.281,
p = 0.004).

However, comparative analysis of physiological

parameters under consideration and blood chemistry
showed no significant correlation (Fig. 4 and 5; pres -
sure: chi-square = 0.089, p = 0.956; cholesterol: chi-
square = 1.117, p = 0.572). In the studied groups,
both graduates and the elite, on average most of the
people had normal blood parameters.

In the course of further analysis, the number of

people in each of the analyzed groups who smoked
at least one cigarette per day was determined (Fig.
6). The World Health Organization considers tobacco
as the most serious health risk factor and a major

325

Demuth A. et al., Elements of adult lifestyle

Ryc. 3. Samoocena własnej sprawności fizycznej (%)
Fig. 3. The self estimation of self physical condition (%)

Ryc. 4. Poziom ciśnienia skurczowego i rozkurczowego krwi (%)
Fig. 4. The value level of diastolic and systolic blood pressure (%)

117 Demuth1:Layout 1 2012-01-16 17:34 Strona 5

cho ciaż jed ne go pa pie ro sa (Ryc. 6). Świa to wa Or ga ni -
za cja Zdro wia uzna ła pa le nie ty to niu za czyn nik naj po -
wa żniej sze go ry zy ka zdro wot ne go i głów ną przy czy -
nę przed

wcze snej umie

ral no ści [1]. Osza

co wa nia

wska zu ją, że w ba da nej gru pie więk szość sta no wią
oso by nie pa lą ce, do ty czy to za rów no ab sol wen tów,
jak i elit. War to ści te stu chi -kwa drat po twier dza ją brak
istot nych za le żno ści mię dzy pa le niem ty to niu a gru pą
za wo do wą (chi -kwa drat=3,895, p=0,142).

Na stęp nie, w ce lu zba da nia czy ana li zo wa ne gru -

py za wo do we ró żnią się pod wzglę dem roz pa try wa -
nych ele

men tów sty

lu ży

cia, po

gru po wa no ba

da ne

oso by w sku

pie nia licz

bą od

po wia da ją ce ba

da nym

gru pom spo łecz nym. Tyl ko 6 cech speł nia ło wy mo gi
sta ty stycz ne i zo sta ło za kwa li fi ko wa nych do dal szych
ob li czeń (ma sa cia ła, ob wód ta lii, BMI, WHtR, sa mo -
oce na sta nu zdro wia i wła snej spraw no ści fi zycz nej).
Do ana li zy sku

pień włą

czo no rów

nież po

pu lar ny

wskaź nik BMI. Wy ró żnio ne sku pie nia wska za ły gru py
osob ni ków, któ rzy po mi mo ró żnic w po je dyn czych ce -
chach cha

rak te ry zu ją się zbli

żo ną ogól

ną bu

do wą

mor fo lo gicz ną i sa

mo oce ną sta

nu zdro

wia i wła

snej

cause of premature mortality [1]. Estimates show that
in the study group non-smokers constituted the ma -
jority, both for graduates as well as ruling elite. The
values of chi-square test confirms the absence of sig -
nificant relationships between smoking and occupa

-

tion al group (chi-square = 3.895, p = 0.142).

Then, in order to examine whether the analyzed

occupational groups differ in terms of researched life -
style parameters, the tested individuals were group -
ed in a number corresponding to the test focus groups
in society. Only 6 properties met the statistical requi -
re ments and were selected for further calculations
(body weight, waist circumference, BMI, WHtR, self-
assessment of health status and physical fitness).
The popular BMI index was also introduced. A group
of individuals who, despite differences in individual
characteristics have similar overall morphology and
self-assessment of health status and physical fitness
showed distinct cluster. More than 57% of individuals
belonging to Wielkopolska social elite were in the first
cluster, and as many as 60% of graduates were in
second cluster. Considering the specific studies in

326

Demuth A. i wsp., Elementy stylu życia osób dorosłych

Ryc. 5. Poziom cholesterolu całkowitego w surowicy krwi (%)
Fig. 5. The level of total cholesterol value in blood serum (%)

Ryc. 6. Frakcje osób palących papierosy (%)
Fig. 6. Fraction of smoking people (%)

117 Demuth1:Layout 1 2012-01-16 17:34 Strona 6

spraw no ści fi zycz nej. Po nad 57% osób na le żą cych do
wiel ko pol skiej eli

ty spo

łecz nej zna

la zło się w pierw

-

szym sku

pie niu, a aż 60% ab

sol wen tów we

szło

w skład sku pie nia dru gie go. Bio rąc pod uwa gę spe cy -
fi kę stu diów kie run ku wy cho wa nie fi zycz ne spo dzie wa -
no się, że ab sol wen ci uczel ni spor to wej sta no wić bę -
dą dość ho mo ge nicz ną gru pę pod wzglę dem roz pa -
try wa nych pa

ra me trów. Tym

cza sem wy

ni ki ba

dań

oka za ły się od mien ne i dość za ska ku ją ce. Zró żni co -
wa nie ba da nej gru py pre zen tu ją Tab. 2 i Ryc. 7.

Dys ku sja

O wy stę po wa niu proz dro wot ne go sty lu ży cia mó -

wi my wte dy, gdy uzna wa ne war to ści zdro wia i spraw -
no ści fi zycz nej znaj du ją swój wy raz w re ali za cji za -
cho wań zwią za nych ze zdro wiem. Ba da ne oso by na -
le żą do po

pu la cji, któ

rej wy

ró żni kiem jest nie tyl

ko

wy ko ny wa ny za wód, ale rów nież wy ższe wy kształ ce -
nie. Stąd od osób tych ocze ku je się znacz nej od po -
wie dzial no ści za swo je zdro wie [10]. Wy ra zem tej tro -
ski mo że być pod da wa nie się kon tro l nym ba da niom
le kar skim. Ana li za oko licz no ści, w ja kich Po la cy kon -

physical education university, it would have been ex -
pected that graduates constitute a fairly homogenous
group in terms of examined parameters. Meanwhile,
test results proved to be different and quite sur

-

prising. Differentiation of the study group has been
presented in Table 2 and Fig. 7.

Discussion

We talk of healthy life style if the accepted health

and physical fitness values are reflected in the im -
plementation of health-related behaviors. The sub

-

jects belong to a group of population with distin guish -
ed profession and completed university education.
Thus, they would be expected to be significantly
responsibility for their health [10]. This concern for
health is reflected, among others, in the subjects
going for frequent medical check-ups. Analysis of the
circumstances in which Poles visit the doctor ge

-

327

Demuth A. et al., Elements of adult lifestyle

Tab. 2. Liczba osób w wydzielonych skupieniach
Tab. 2. The number of people in allocaed groupings

Ryc. 7. Wykres średnich każdego skupienia
Fig. 7. Average graph each groupings

117 Demuth1:Layout 1 2012-01-16 17:34 Strona 7

tak tu ją się z le ka rzem, po twier dza ogól nie nie chęt ny
ich sto su nek do wszel kich za bie gów pro fi lak tycz nych.
Jak wska zu je Ostrow ska, ok. 55% Po la ków do le ka -
rza uda je się w osta tecz no ści [11]. Po la cy nie chęt nie
kon tak tu ją się ze spe cja li sta mi w ce lach pro fi lak tycz -
nych – do mi nu je mo del wal ki z cho ro ba mi. Tym cza -
sem wy

ni ki ba

dań wska

zu ją na znacz

ny od

se tek

mę żczyzn, któ rzy w ostat nim ro ku lub dwa la ta wcze -
śniej wy ko ny wa li ba da nia pro fi lak tycz ne. Wska zy wać
to mo że na znacz ną świa do mość zdro wot ną ba da -
nych re spon den tów, choć nie mo żna za po mi nać, że
są to oso

by ak

tyw ne za

wo do wo, po

sia da ją ce obo

-

wią zek sys

te ma tycz nej kon

tro li wła

sne go zdro

wia.

Je że li jed nak we źmie my pod uwa gę ko rzyst ne pa ra -
me try fi zjo lo gicz ne i bio che micz ne krwi oraz wy so ką
sa mo oce nę sta

nu zdro

wia i wła

snej spraw

no ści fi

-

zycz nej, to mo żna by uznać ba da ną gru pę za ze spół
osób re ali zu ją cych proz dro wot ny styl ży cia. Nie mo -
żna jed nak za po mi nać o tym, że ba da ni mę żczyź ni
nie ustrze gli się za cho wań an tyz dro wot nych. Ana li zy
wska zu ją na wy ższy od se tek ab sol wen tów wy pa la ją -
cych dzien nie cho ciaż jed ne go pa pie ro sa oraz wy ż -
szą frak cję osób w tej gru pie, cha rak te ry zu ją cą się
oty ło ścią brzusz ną mi mo de kla ro wa nej wy ższej ak -
tyw no ści fi

zycz nej [12]. Jak po

da je Żu

kow ska [13,

14], ab sol went uczel ni wy cho wa ni fi zycz ne go po sia -
da wy

kształ ce nie z za

kre su na

uk przy

rod ni czych

i spo łecz nych, opa no wu je umie jęt no ści na ucza nia ru -
chu i uspraw nia nia cia ła, po sia da kwa li fi ka cje umo żli -
wia ją ce kom pe tent ne od dzia ły wa nie środ ka mi fi zycz -
ny mi na or ga nizm i środ ka mi spo łecz ny mi na oso bo -
wość w ce lu za spo ka ja nia do raź nych po trzeb. Stąd
spo dzie wa no się, że gru pa ta bę dzie dość jed no rod -
na pod wzglę dem roz pa try wa nych ele men tów sty lu
ży cia, a na pew no du żym za sko cze niem jest istot nie
wy ższy od

se tek osób cha

rak te ry zu ją cych się tzw.

oty ło ścią brzusz ną. Z ce chą tą wią że się zwięk szo ne
stę że nie cho le ste ro lu, pod wy ższo ne ci śnie nie tęt ni -
cze krwi czy pod wy ższo ny po ziom glu ko zy [15,16,17,
18,19,20,21,22,23,24,25,26,27 i in.]. Nie mo żna jed -
nak za

po mi nać, jak wska

zu je Osiń

ski i Musz

kie ta

[27], że stu dia są je dy nie wstę pem do wie dzy, umie -
jęt no ści, wstę pem do za wo do wych kwa li fi ka cji i kom -
pe ten cji, szcze gól nie prag ma tycz nych, a ży cie do pie -
ro je zwe ry fi ku je.

Wnio ski

Wstęp ne ana li za wy ni ków ba dań nie upo wa żnia

do wy su wa nie szcze

gó ło wych wnio

sków, po

zwa la

na to miast stwier dzić, że wiek ka len da rzo wy oraz wy -
kształ ce nie sil nie de ter mi nu ją za cho wa nia zdro wot ne
ba da nych osób, wy

pie ra jąc nie

ja ko ich kwa

li fi ka cje

za wo do we. Szcze

gól nie do

ty czy to ab

sol wen tów

uczel ni wy cho wa nia fi zycz nego.

nerally confirms their reluctant to any preventive
treat ments. As Ostrowska has pointed out, approx -
ima tely 55% of Poles go to the doctor as a last resort
[11]. Most Poles are reluctant to interact with medical
experts for preventive purposes – the dominating
mo del is fighting diseases. Meanwhile, results from
field study show a significant proportion of men last
year or two years earlier underwent preventive me -
dical examinations. This could indicate a significant
health awareness of the survey respondents, how -
ever, it should not be forgotten that these are econo -
mically active individual, with mandatory regular me -
dical tests. However, if we take into account the be -
neficial physiological and biochemical parameters of
blood and high self-assessment of one state of health
and physical fitness, than the studied group could be
considered as a group pursuing healthy lifestyles.
Nevertheless, it shouldn’t be forgotten that the sur -
veyed men did not abstain from unhealthy behaviors.
Studies show that a higher percentage of graduates
smoke at least one cigarette a day and a higher
fraction of people in this group are characterized by
abdominal obesity, despite declared higher physical
activity [12]. According Zukowska [13,14], a graduate
from physical education university is educated in the
field of natural and social sciences, is an expert in
teaching movement and body improvement skills and
has the qualifications that enables competent ma

-

nipulation of the body through physical means, mani -
pulation of personality through social means in order
to meet immediate needs. Hence it should be expect -
ed that this group would be fairly homogeneous in
terms of considered lifestyle parameters, what was
surprising, however, was the significantly higher
percentage of people in this group with the so-called.
abdominal obesity. This feature is characterized by
increased cholesterol level, high blood pressure and
elevated glucose levels [15,16,17,18,19,20,21,22,23,
24,25,26,27 et al.]. However, it should be kept in
mind that, as indicated by Osinski and musket [27],
studies are only a prelude to the knowledge, skills, an
introduction to professional qualifications and com -
petence, particularly pragmatic, but it is life that veri -
fies them.

Conclusion

Preliminary analysis of test results does not allow

for definite conclusion, however, from the results we
can ascertain that age and education strongly de

-

termine the health behavior of studied subjects, while
qualification plays somewhat smaller role. This is
particularly true for physical education graduates.

328

Demuth A. i wsp., Elementy stylu życia osób dorosłych

Pi śmien nic two / References

1. Ra port o sta nie zdro wia na świe cie 2002. Ana li za za gro żeń, pro mo cja zdro wia. War sza wa 2003.
2. No wak M. Ak tyw ność fi zycz na w proz dro wot nym sty lu ży cia. Mo no gra fia 374. AWF Po znań 2008.
3. De spres JP, La mar che B. Ef fects of diet and phy si cal ac ti vi ty on adi po si ty and bo dy fat di stri bu tion: im pli ca tions

for the pre ven tion of car dio va scu lar di se ase. Nutr Res Rev 1993; 6: 137-159.

4. Tay lor RW, Ke il D, Gold EJ, Wil liams MW, Gou l ding A. Bo dy mass in dex, wa ist girth, and wa ist -to -hip ra tio as in -

dex of to tal and re gio nal adi po si ty in wo men: eva lu ation using re ce iver ope ra ting cha rac te ri stic cu rves. Ame ri can
Jo ur nal of Cli ni cal Nu tri tion 1998; 67: 44-49.

5. In ter na tio nal Dia be tes Fe de ra tion (2005). Ze spół me ta bo licz ny – no wa de fi ni cja i za sa dy le cze nia. Ak tu al ne (2005)

sta no wi sko In ter na tio nal Dia be tes Fe de ra tion. Me dy cy na Prak tycz na 2005; 5: 45-55.

117 Demuth1:Layout 1 2012-01-16 17:34 Strona 8

6. Sa vva SC, Tor na ri tis M, Sa vva ME. Wa ist cir cum fe ren ce and wa ist -to -he ight ra tio are bet ter pre dic tors of car dio -

va scu lar di se ase risk fac tors in chil dren than bo dy mass in dex. In ter na tio nal Jo ur nal of Obe si ty and Re la ted Me -
ta bo lic Di sor ders 2000; 24: 1453-1458.

7. Tay lor RW, Jo nes IE, Wil liams SM. Eva lu ation of wa ist cir cum fe ren ce, wa ist -to -he ight ra tio, and the co ni ci ty in dex

as scre ening for high trunk fat mass, as me asu red by du al – ener gyX -ray ab sorp tio me try, in chil dren aged 3-19 y.
Ame ri can Jo ur nal of Cli ni cal Nu tri tion 2000; 72: 490-495.

8. WHO. The pro blem of over we ight and obe si ty. Obe si ty: pre ven ting and ma na ging the glo bal epi de mic. WHO Tech -

ni cal Re port Se ries 2000; 894: 5-37.

9. WHO. Fact she et no 31: Obe si ty and over we ight li fe sty le 2006 [cy to wa ny 15.03.2009] do stęp ny pod ad re sem

http://www.who.int/me dia cen tre/fact she ets/ fs311/en/.

10. War dle J, Step toe A. The Eu ro pe an he alth and be ha vior su rvey: ra tio na le me thods and in i tial re sults from the Uni -

ted King dom. Soc Sci Med 1991; 33: 925-936.

11. Ostrow ska A. Styl ży cia a zdro wie. War sza wa 1999.
12. De muth A. Po znan’s go ver ment eli te in the spec trum of poll re se arch. Ce ska an tro po lo gie 2006; 56: 33-36.
13. Żu kow ska Z. Styl ży cia ab sol wen tów uczel ni wy cho wa nia fi zycz ne go. AWF War sza wa 1979.
14. Ho dan B, Żu kow ska Z. Na uczy ciel wy cho wa nia fi zycz ne go i je go spo łecz no -wy cho waw cze funk cje. AWF War sza -

wa 1996.

15. Biał kow ska M. Oty łość ja ko pro blem zdro wot ny. Z cy klu wy kła dów w War szaw skiej Szko le Zdro wia. Pro ble my Spo -

łecz ne i Me dy cy na 1994; 7/8: 3-6.

16. Dan do na P, Al ja da A, Ban dy opa dhy ay A. In flam ma tion: the link be twe en in su lin re si stan ce, obe si ty and dia bets.

Trends in Im mu no lo gy 2004; 25: 4-7.

17. Dur ka lec -Mi chal ski K, Su li bur ska J, Krejp cio Z, Jesz ka J. Ak tyw ność fi zycz na a wy stę po wa nie oty ło ści u pa cjen -

tów z pier wot nym nad ci śnie niem tęt ni czym. Po lish Jo ur nal of Sports Me di ci ne 2010; 26 (2-3): 78-86.

18. Gu tin B, Bar be au P, Ownes S et al. Ef fects of exer ci se in ten si ty on car dio va scu lar fit ness, to tal bo dy com po si tion,

and vi sce ral adi po si ty of obe se ado le scents. Ame ri can Jo ur nal of Cli ni cal Nu tri tion 2002; 75: 818-826.

19. Gu tin B, Owens S. Ro le of exer ci se in te rven tion in im pro ving bo dy fat di stri bu tion and risk in chil dren. Ame ri can

Jo ur nal of Hu man Bio lo gy 1999; 11: 237-247.

20. In vit ti C, Ga brie la G, Lu isa G, Fran ce sco M, Gian car lo V. Pre ve lan ce and con co mi tans of glu co se in to le ran ce in

Eu ro pe an obe se chil dren and ado le scents. Dia be tes Ca re 2003; 26: 118-124.

21. Ja ku biec D, Paw li szak W, So biech K. Zmia ny sty lu ży cia u mę żczyzn w wie ku 45-55 lat w okre sie jed ne go ro ku

po pierw szym za wa le mię śnia ser co we go. Po lish Jo ur nal of Sports Me di ci ne 2008; 24 (3): 189-195.

22. Kang H, Gu tin B, Bar be au P et al. Phy si cal tra ining im pro ves in su lin re si stan ce syn dro me in obe se ado le scents.

Me di ci ne and Scien ce in Sports and Exer ci ce 2002; 34: 1920-1927.

23. Koh -Ba ner jee P, Wang Y, Hu FB, Spie gel man D, Wil lett WC, Rimm EB. Chan ges in bo dy we ight and bo dy fat di -

stri bu tion as risk fac tors for cli ni cal dia be tes in US Men. Ame ri can Jo ur nal of Epi de mio lo gy 2004; 159: 1150-1159.

24. Laz zer S, Bo irie Y, Mon tau rier C, Ve rent J, Mey er M, Ver mo rel M. A we ight re duc tion pro gram pre se rves fat -free

mass but not me ta bo lic ra te in obe se ado le scents. Obe si ty Re se arch 2004; 12: 233-240.

25. Mer tens I, van Der Plan cen M, Cor tho uts B. Vi sce ral fat is a de ter mi nant of pai -1 ac ti vi ty in dia be tic and dia be tic

over we ight and obe se wo men. Hor mo ne and Me ta bo lic Re se arch 2001; 33 (10): 602-607.

26. Zdro jew ski T, Wy rzy kow ski B. Epi de mio lo gia oty ło ści i oty ło ści brzusz nej w Pol sce, Eu ro pie Za chod niej i USA. Kar -

dio lo gia w Prak ty ce 2004; 3: 3-7.

27. Osiń ski W, Musz kie ta R. Kształ ce nie na uczy cie li wy cho wa nia fi zycz ne go wo bec wy zwań współ cze sno ści. [W:]

Czyż S (red.) Wy cho wa nie fi zycz ne w pol skich i nie miec kich szko łach. AWF Wro cław 2005; 152-157.

Fi nan so wa nie: Grant MNiSW nr N40402932/0534, MNiSW – Ba da nia Wła sne
Funding : Grant by the Ministry of Science and Higher Education (MniSW), No N40402932/0534, MNiSW – Own study

329

Demuth A. et al., Elements of adult lifestyle

117 Demuth1:Layout 1 2012-01-16 17:34 Strona 9