„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Autorzy:
mgr in
ż
. Teresa Jaszczyk
in
ż
. Urszula Łobejko
mgr in
ż
. Katarzyna Ma
ć
kowska
Recenzenci:
dr Gra
ż
yna Czech
dr in
ż
. Henryk Godlewski
Opracowanie redakcyjne:
mgr in
ż
. Teresa Jaszczyk
Korekta merytoryczna:
mgr Anna Wojciechowska
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
Spis tre
ś
ci
Wprowadzenie
3
I.
Zało
ż
enia programowo-organizacyjne kształcenia
w zawodzie
5
1. Opis pracy w zawodzie
5
2. Zalecenia dotycz
ą
ce organizacji procesu dydaktyczno-
wychowawczego
6
II.
Plany nauczania
13
III.
Moduły kształcenia w zawodzie
15
1. Podstawy zawodu
15
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy,
ochrony
przeciwpo
ż
arowej
oraz
ochrony
ś
rodowiska
18
Charakteryzowanie procesów poligraficznych
22
Posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
26
Stosowanie maszyn i urz
ą
dze
ń
30
Stosowanie materiałów introligatorskich
35
2. Introligatorstwo przemysłowe
39
Wykonywanie operacji jednostkowych w procesach
introligatorskich
43
Wykonywanie wkładów do opraw introligatorskich
48
Wykonywanie okładek do opraw introligatorskich
52
Wykonywanie opraw introligatorskich
55
Wykonywanie opakowa
ń
introligatorskich
59
Wykonywanie galanterii papierniczej
62
3. Introligatorstwo rzemie
ś
lnicze
65
Wykonywanie opraw jednostkowych i wtórnych
67
Wykonywanie galanterii introligatorskiej
71
4. Praktyka zawodowa
74
Obsługiwanie potokowych linii introligatorskich
76
Ekspedycja produktów introligatorskich
79
5. Usługi introligatorskie
81
Wykonywanie opraw artystycznych
83
Naprawa i renowacja opraw introligatorskich
87
Wykonywanie specjalistycznych prac introligatorskich
90
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
Wprowadzenie
Celem kształcenia w szkole zawodowej jest przygotowanie aktywnego,
mobilnego i skutecznie działaj
ą
cego pracownika gospodarki. Efektywne
funkcjonowanie na rynku pracy wymaga: przygotowania ogólnego,
opanowania podstawowych umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych oraz kształcenia
ustawicznego.
Absolwent
współczesnej
szkoły
powinien
charakteryzowa
ć
si
ę
otwarto
ś
ci
ą
, wyobra
ź
ni
ą
, zdolno
ś
ci
ą
do ci
ą
głego kształcenia i doskonalenia
oraz umiej
ę
tno
ś
ci
ą
oceny własnych mo
ż
liwo
ś
ci. Wprowadzenie do systemu
szkolnego programów modułowych powinno ułatwi
ć
kształtowanie takiej
sylwetki absolwenta.
Kształcenie według modułowego programu nauczania charakteryzuje si
ę
tym,
ż
e:
−−−−
cele kształcenia i materiał nauczania wynikaj
ą
z przyszłych zada
ń
zawodowych,
−−−−
przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu odbywa si
ę
głównie
poprzez realizacj
ę
zada
ń
zbli
ż
onych do tych, które s
ą
wykonywane na
stanowisku pracy,
−−−−
nie ma podziału na zaj
ę
cia teoretyczne i praktyczne,
−−−−
jednostki modułowe integruj
ą
tre
ś
ci kształcenia z ró
ż
nych dyscyplin
wiedzy,
−−−−
w szerokim zakresie wykorzystuje si
ę
zasad
ę
transferu wiedzy
i umiej
ę
tno
ś
ci,
−−−−
proces uczenia si
ę
dominuje nad procesem nauczania,
−−−−
programy nauczania s
ą
elastyczne, poszczególne jednostki mo
ż
na
wymienia
ć
, modyfikowa
ć
, uzupełnia
ć
oraz dostosowywa
ć
do poziomu
wymaganych umiej
ę
tno
ś
ci, potrzeb gospodarki oraz lokalnego rynku
pracy,
−−−−
umiej
ę
tno
ś
ci opanowane w ramach poszczególnych modułów daj
ą
mo
ż
liwo
ść
wykonywania okre
ś
lonego zakresu pracy.
Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie
przez uczniów umiej
ę
tno
ś
ci okre
ś
lonych w podstawie programowej
kształcenia w zawodzie oraz przygotowuje do kształcenia ustawicznego.
Modułowy program nauczania składa si
ę
z modułów kształcenia
w
zawodzie
i
odpowiadaj
ą
cych
im
jednostek
modułowych,
umo
ż
liwiaj
ą
cych
zdobywanie
wiadomo
ś
ci
oraz
kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci i postaw wła
ś
ciwych dla zawodu.
Jednostka
modułowa
stanowi
element
modułu
kształcenia
w zawodzie obejmuj
ą
cy logiczny i mo
ż
liwy do wykonania wycinek pracy,
o wyra
ź
nie okre
ś
lonym pocz
ą
tku i zako
ń
czeniu, który nie podlega
dalszym podziałom, a jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
decyzja.
W strukturze modułowego programu nauczania wyró
ż
niono:
−
zało
ż
enia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,
−
plany nauczania,
−
programy modułów i jednostek modułowych.
Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz
jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych,
literatur
ę
.
Jednostka modułowa zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał
nauczania,
ć
wiczenia,
ś
rodki dydaktyczne, wskazania metodyczne do
realizacji programu jednostki, propozycje metod sprawdzania i oceny
osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia.
Dydaktyczna
mapa
programu,
zamieszczona
w zało
ż
eniach
programowo-organizacyjnych, przedstawia schemat powi
ą
za
ń
mi
ę
dzy
modułami i jednostkami modułowymi oraz okre
ś
la kolejno
ść
ich
realizacji. Ma ona ułatwi
ć
organizowanie procesu kształcenia.
W programie przyj
ę
to system kodowania modułów i jednostek
modułowych, który zawiera nast
ę
puj
ą
ce elementy:
–
symbol cyfrowy zawodu zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
klasyfikacj
ą
zawodów szkolnictwa zawodowego,
–
symbol literowy, oznaczaj
ą
cy grup
ę
modułów:
O – dla modułów ogólnozawodowych,
Z – dla modułów zawodowych,
S – dla modułów specjalizacyjnych,
–
cyfr
ę
arabsk
ą
dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej
wyodr
ę
bnionej w module jednostki modułowej.
Przykładowy zapis kodowania modułu:
734[02].O1
734[02] – symbol cyfrowy dla zawodu: introligator,
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy zawodu.
Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:
734[02].Z1.06
734[02] – symbol cyfrowy dla zawodu: introligator
Z1 – pierwszy moduł zawodowy,
06 – szósta jednostka modułowa w module Z1: Wytwarzanie galanterii
papierniczej.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
I. Zało
ż
enia programowo-organizacyjne kształcenia
w zawodzie
1. Opis pracy w zawodzie
Absolwent szkoły kształc
ą
cej w zawodzie introligator mo
ż
e
podejmowa
ć
prac
ę
w:
–
zakładach poligraficznych i introligatorskich,
–
introligatorskich zakładach rzemie
ś
lniczych.
Mo
ż
e równie
ż
prowadzi
ć
działalno
ść
gospodarcz
ą
.
Zadania zawodowe
Absolwent szkoły kształc
ą
cej w zawodzie introligator powinien by
ć
przygotowany do wykonywania nast
ę
puj
ą
cych zada
ń
zawodowych:
–
przygotowania materiałów, półproduktów i produktów introligatorskich,
–
obsługiwania maszyn i urz
ą
dze
ń
introligatorskich,
–
wykonywania operacji introligatorskich,
–
prowadzenia kontroli jako
ś
ci półproduktów i wyrobów introligatorskich.
Umiej
ę
tno
ś
ci zawodowe
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umie
ć
:
–
posługiwa
ć
si
ę
terminologi
ą
poligraficzn
ą
,
–
posługiwa
ć
si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
,
–
charakteryzowa
ć
podstawowe procesy poligraficzne,
–
rozró
ż
nia
ć
podstawowe techniki drukowania,
–
charakteryzowa
ć
procesy introligatorskie,
–
charakteryzowa
ć
podstawowe rodzaje materiałów poligraficznych,
–
rozró
ż
nia
ć
i przygotowywa
ć
materiały do prac introligatorskich,
–
rozró
ż
nia
ć
podstawowe maszyny poligraficzne,
–
okre
ś
la
ć
budow
ę
oraz zasady działania urz
ą
dze
ń
i maszyn
introligatorskich,
–
wykonywa
ć
podstawowe operacje introligatorskie,
–
ocenia
ć
estetyk
ę
i jako
ść
wyrobów poligraficznych,
–
eksploatowa
ć
maszyny i urz
ą
dzenia introligatorskie,
–
wykonywa
ć
pakowanie i ekspedycj
ę
wyrobów poligraficznych,
–
przestrzega
ć
i wdra
ż
a
ć
normy dotycz
ą
ce zapewnienia jako
ś
ci
produkcji i wyrobów introligatorskich,
–
gospodarowa
ć
racjonalnie materiałami, energi
ą
i urz
ą
dzeniami,
–
stosowa
ć
techniki komputerowe w realizacji zada
ń
zawodowych,
–
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
–
organizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
–
komunikowa
ć
si
ę
z uczestnikami procesu pracy,
–
stosowa
ć
przepisy kodeksu pracy dotycz
ą
ce praw i obowi
ą
zków
pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy,
–
stosowa
ć
przepisy prawa w zakresie wykonywanych zada
ń
zawodowych,
–
korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji,
–
udziela
ć
pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy
pracy,
–
prowadzi
ć
działalno
ść
gospodarcz
ą
.
2. Zalecenia dotycz
ą
ce organizacji procesu dydaktyczno-
-wychowawczego
Proces kształcenia według modułowego programu nauczania dla
zawodu introligator mo
ż
e by
ć
realizowany w zasadniczej szkole
zawodowej dla młodzie
ż
y i dla dorosłych oraz w szkole policealnej.
Program
nauczania
obejmuje
kształcenie
ogólnozawodowe,
zawodowe i specjalizacyjne. Kształcenie ogólnozawodowe umo
ż
liwia
zdobycie
umiej
ę
tno
ś
ci
podstawowych
w
zawodzie.
Kształcenie
zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta do realizacji zada
ń
na
typowych
dla
zawodu
stanowiskach
pracy.
Ogólne
i szczegółowe cele kształcenia wynikaj
ą
z podstawy programowej
kształcenia w zawodzie.
Moduły uwzgl
ę
dniaj
ą
ce zadania zawodowe podzielone s
ą
na
jednostki modułowe. Ka
ż
da jednostka modułowa zawiera tre
ś
ci
stanowi
ą
ce wyodr
ę
bnion
ą
logicznie cało
ść
. Realizacja celów kształcenia
poszczególnych
modułów
i
jednostek
modułowych
umo
ż
liwia
opanowanie umiej
ę
tno
ś
ci pozwalaj
ą
cych na wykonanie okre
ś
lonego
zakresu pracy. Czynnikiem sprzyjaj
ą
cym nabywaniu umiej
ę
tno
ś
ci
zawodowych
jest
wykonywanie
ć
wicze
ń
zaproponowanych
w poszczególnych jednostkach modułowych.
Tre
ś
ci programowe zawarte s
ą
w pi
ę
ciu modułach: w jednym
ogólnozawodowym, w trzech modułach zawodowych oraz w jednym
module specjalizacyjnym.
Moduł ogólnozawodowy 734[02].O1 Podstawy zawodu składa si
ę
z pi
ę
ciu jednostek modułowych. Programy poszczególnych jednostek
obejmuj
ą
ogólnozawodowe
tre
ś
ci
kształcenia,
które
dotycz
ą
:
przestrzegania przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej
oraz
ochrony
ś
rodowiska,
charakteryzowania
procesów poligraficznych, posługiwania si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
, stosowania maszyn i urz
ą
dze
ń
oraz stosowania
materiałów introligatorskich.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
Moduł 734[02].Z1 Introligatorstwo przemysłowe jest pierwszym
modułem zawodowym, składa si
ę
z sze
ś
ciu jednostek modułowych
obejmuj
ą
cych
zagadnienia
dotycz
ą
ce
wykonywania
operacji
jednostkowych w procesach introligatorskich, wykonywania wkładów,
okładek
i
opraw
introligatorskich,
wykonywania
opakowa
ń
introligatorskich, wytwarzania galanterii papierniczej.
Moduł
734[02].Z2
Introligatorstwo
rzemie
ś
lnicze
składa
si
ę
z dwóch jednostek modułowych. Obejmuje on zagadnienia zwi
ą
zane
z wykonywaniem opraw jednostkowych i wtórnych oraz galanterii
introligatorskiej.
Moduł 734[02].Z3 Praktyka zawodowa, realizowany w szkole
policealnej, składa si
ę
z dwóch jednostek modułowych, które obejmuj
ą
zagadnienia dotycz
ą
ce obsługiwania potokowych linii introligatorskich
i ekspedycji produktów introligatorskich.
Moduł specjalizacyjny 734[02].S1 Usługi introligatorskie zawiera trzy
jednostki
modułowe,
które
obejmuj
ą
zagadnienia
dotycz
ą
ce
wykonywania opraw artystycznych, naprawy i renowacji opraw
introligatorskich
oraz
wykonywania
specjalistycznych
prac
introligatorskich.
Moduł specjalizacyjny mo
ż
na realizowa
ć
z wykorzystaniem programu
modułu 734[02].S1 lub programów autorskich innych wybranych przez
szkoł
ę
specjalizacji uwzgl
ę
dniaj
ą
cych potrzeby lokalnego rynku pracy.
Wykaz modułów i jednostek modułowych zamieszczono w tabeli.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Wykaz modułów i jednostek modułowych
Symbol jednostki
modułowej
Zestawienie modułów
i jednostek modułowych
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
Moduł 734[02].O1
Podstawy zawodu
360
734[02].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska
36
734[02].O1.02 Charakteryzowanie procesów poligraficznych
72
734[02].O1.03
Posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
36
734[02].O1.04 Stosowanie maszyn i urz
ą
dze
ń
72
734[02].O1.05 Stosowanie materiałów introligatorskich
144
Moduł 734[02].Z1
Introligatorstwo przemysłowe
900
734[02].Z1.01
Wykonywanie operacji jednostkowych
w procesach introligatorskich
118
734[02].Z1.02 Wykonywanie wkładów do opraw introligatorskich
116
734[02].Z1.03 Wykonywanie okładek do opraw introligatorskich
116
734[02].Z1.04 Wykonywanie opraw introligatorskich
318
734[02].Z1.05 Wykonywanie opakowa
ń
introligatorskich
154
734[02].Z1.06 Wykonywanie galanterii papierniczej
78
Moduł 734[02].Z2
Introligatorstwo rzemie
ś
lnicze
216
734[02].Z2.01 Wykonywanie opraw jednostkowych i wtórnych
116
734[02].Z2.02 Wykonywanie galanterii introligatorskiej
100
Moduł 734[02].Z3*
Praktyka zawodowa
140
734[02].Z3.01 Obsługiwanie potokowych linii introligatorskich
70
734[02].Z3.02 Ekspedycja produktów introligatorskich
70
Moduł 734[02].S1
Usługi introligatorskie
360
734[02].S1.01 Wykonywanie opraw artystycznych
160
734[02].S1.02 Naprawa i renowacja opraw introligatorskich
120
734[02].S1.03
Wykonywanie specjalistycznych prac
introligatorskich
80
Razem
1836
* wył
ą
cznie w szkole policealnej
Na podstawie wykazu jednostek modułowych sporz
ą
dzono dydaktyczn
ą
map
ę
programu.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Dydaktyczna mapa programu
734[02].O1
734[02].O1.01
734[02].O1.03
734[02].O1.02
734[02].O1.04
734[02].Z1.01
734[02].Z1
734[02].Z1.02
734[02].Z1.03
734[02].Z1.04
734[02].Z1.05
734[02].Z1.06
734[02].O1.05
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Dydaktyczna mapa programu stanowi schemat powi
ą
za
ń
mi
ę
dzy
modułami i jednostkami modułowymi oraz okre
ś
la kolejno
ść
ich
realizacji. Orientacyjna liczba godzin na realizacj
ę
, podana w tabeli
wykazu jednostek modułowych, mo
ż
e ulega
ć
zmianie w zale
ż
no
ś
ci od
stosowanych metod nauczania i
ś
rodków dydaktycznych.
Nauczyciel kieruj
ą
cy procesem kształtowania umiej
ę
tno
ś
ci powinien
udziela
ć
pomocy w rozwi
ą
zywaniu problemów zwi
ą
zanych z realizacj
ą
zada
ń
, sterowa
ć
tempem pracy, z uwzgl
ę
dnieniem predyspozycji
uczniów. Ponadto nauczyciel powinien rozwija
ć
zainteresowania
zawodem, wskazywa
ć
na mo
ż
liwo
ś
ci dalszego kształcenia, zdobywania
nowych umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych. Powinien równie
ż
kształtowa
ć
postawy uczniów, takie jak: rzetelno
ść
i odpowiedzialno
ść
za prac
ę
,
dbało
ść
o jej jako
ść
, porz
ą
dek na stanowisku pracy, poszanowanie dla
pracy innych osób, dbało
ść
o racjonalne wykorzystywanie materiałów.
734[02].S1.03
734[02].Z2
734[02].Z2.01
734[02].Z2.02
734[02].Z3.01
734[02].Z3
734[02].Z3.02
734[02].S1.01
734[02].S1
734[02].S1.02
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
Szkoła podejmuj
ą
ca kształcenie systemem modułowym powinna
posiada
ć
odpowiednie warunki lokalowe oraz wyposa
ż
enie.
Nauczyciel powinien uczestniczy
ć
w organizowaniu bazy techniczno -
dydaktycznej oraz ewaluacji programów nauczania, szczególnie
w okresie dynamicznych zmian w technologii i technice poligraficznej.
Wskazane jest opracowywanie pakietów edukacyjnych do wspomagania
realizacji programu nauczania. Pakiety edukacyjne, stanowi
ą
ce
dydaktyczn
ą
obudow
ę
programu, powinny by
ć
opracowane zgodnie
z metodologi
ą
kształcenia modułowego.
Kształcenie powinno by
ć
realizowane metodami aktywizuj
ą
cymi:
tekstu przewodniego, samokształcenia kierowanego, sytuacyjn
ą
oraz
projektów i
ć
wicze
ń
praktycznych. Dominuj
ą
c
ą
metod
ą
nauczania
powinny by
ć
ć
wiczenia praktyczne.
Prowadzenie zaj
ęć
metodami aktywizuj
ą
cymi wymaga przygotowania
materiałów: tekstów przewodnich, instrukcji do metod projektów, kart
instrukcji do samokształcenia kierowanego, instrukcji do wykonywania
ć
wicze
ń
, instrukcji stanowiskowych bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
Wskazane
jest
wykorzystywanie
filmów
dydaktycznych,
organizowanie wycieczek dydaktycznych do zakładów poligraficznych,
na targi, wystawy materiałów i sprz
ę
tu. W trakcie realizacji programu
nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na samokształcenie, z wykorzystaniem
materiałów innych ni
ż
podr
ę
czniki (normy, instrukcje, poradniki
i pozatekstowe
ź
ródła informacji). W realizacji tre
ś
ci programowych,
w tym
ć
wicze
ń
, nale
ż
y uwzgl
ę
dnia
ć
współczesne technologie, materiały,
narz
ę
dzia, urz
ą
dzenia i maszyny.
Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest
sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
szkolnych ucznia. Powinny by
ć
prowadzone badania diagnostyczne, kształtuj
ą
ce i sumuj
ą
ce.
Badania diagnostyczne maj
ą
na celu dokonanie oceny zakresu oraz
poziomu wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów w pocz
ą
tkowej fazie kształcenia.
Badania kształtuj
ą
ce, prowadzone w trakcie realizacji programu, maj
ą
na celu dostarczanie informacji o efektywno
ś
ci nauczania – uczenia si
ę
.
Informacje uzyskane w wyniku bada
ń
pozwalaj
ą
na dokonanie
niezb
ę
dnych korekt w procesie nauczania.
Badania sumuj
ą
ce powinny by
ć
prowadzone po zako
ń
czeniu
realizacji programu jednostki modułowej.
Ocenianie powinno u
ś
wiadamia
ć
uczniowi poziom jego osi
ą
gni
ęć
w stosunku do wymaga
ń
edukacyjnych, wdra
ż
a
ć
do systematycznej
pracy, samokontroli i samooceny. Ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów mo
ż
na
realizowa
ć
za
pomoc
ą
sprawdzianów
(ustnych,
pisemnych
i praktycznych), testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz testów typu próba
pracy. Prowadzenie pomiaru dydaktycznego wymaga od nauczyciela
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
okre
ś
lenia kryteriów i norm oceniania, opracowania testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych, arkuszy obserwacji i arkuszy oceny post
ę
pów.
Ś
rodki dydaktyczne, niezb
ę
dne w procesie kształcenia modułowego,
stanowi
ą
: pomoce i materiały dydaktyczne, techniczne
ś
rodki
kształcenia, dydaktyczne
ś
rodki pracy.
W procesie kształcenia modułowego nie ma podziału na zaj
ę
cia
teoretyczne i praktyczne. Formy organizacyjne pracy uczniów powinny
by
ć
dostosowane do tre
ś
ci i metod kształcenia.
Na podstawie liczby stanowisk
ć
wiczeniowych szkoła ustala
liczebno
ść
grup
uczniów,
uwzgl
ę
dniaj
ą
c
warunki
lokalowe
i wyposa
ż
enie techniczne.
Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach 15-osobowych,
ć
wiczenia mo
ż
na
realizowa
ć
w zespołach 2–3 osobowych lub indywidualnie.
Kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci
praktycznych
nale
ż
y
prowadzi
ć
w nast
ę
puj
ą
cych pomieszczeniach dydaktycznych:
−
pracowni projektowania graficznego,
−
pracowni materiałoznawstwa,
−
pracowni maszynoznawstwa,
−
pracowni technologii introligatorstwa,
−
pracowni komputerowej,
−
warsztatach szkolnych.
Wskazane jest, aby uczestnicy kształcenia modułowego poznali
warunki
pracy
w
zakładach
poligraficznych,
przemysłowych
i
rzemie
ś
lniczych,
w
szczególno
ś
ci:
organizacj
ę
procesu
technologicznego, zabezpieczenia maszyn, magazynowanie materiałów,
narz
ę
dzi, urz
ą
dze
ń
, maszyn, specyfik
ę
pracy indywidualnej i zespołowej
oraz organizacj
ę
stanowisk pracy.
W trosce o jako
ść
kształcenia konieczne s
ą
systematyczne działania
szkoły polegaj
ą
ce na:
−
współpracy z zakładami pracy, celem aktualizacji tre
ś
ci kształcenia
zawodowego,
−
doskonaleniu nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego,
aktywizuj
ą
cych metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz
projektowania pakietów edukacyjnych.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
II. Plany nauczania
PLAN NAUCZANIA
Zasadnicza szkoła zawodowa
Zawód: introligator 734[02]
Podbudowa programowa: gimnazjum
Dla
młodzie
ż
y
Dla dorosłych
Liczba
godzin
tygodniowo
w trzyletnim
okresie
nauczania
Liczba godzin
tygodniowo
w trzyletnim
okresie
nauczania
Liczba
godzin
w trzyletnim
okresie
nauczania
Semestry I – VI
Lp.
Moduły kształcenia w zawodzie
Klasy I – III
Forma
stacjonarna
Forma
zaoczna
1. Podstawy zawodu
10
8
138
2. Introligatorstwo przemysłowe
25
19
344
3. Introligatorstwo rzemie
ś
lnicze
6
4
82
4. Usługi introligatorskie
10
8
138
Razem
51
39
702
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
PLAN NAUCZANIA
Szkoła Policealna
Zawód: introligator 734[02]
Podbudowa programowa: szkoła daj
ą
ca wykształcenie
ś
rednie
Dla
młodzie
ż
y
Dla dorosłych
Liczba
godzin
tygodniowo
w rocznym
okresie
nauczania
Liczba
godzin
tygodniowo
w rocznym
okresie
nauczania
Liczba godzin
w rocznym
okresie
nauczania
Semestry I-II
Lp
.
Moduły kształcenia w zawodzie
Semestry
I – II
Forma
stacjonarna
Forma
zaoczna
1. Podstawy zawodu
5
4
68
2. Introligatorstwo przemysłowe
12
9
164
3. Introligatorstwo rzemie
ś
lnicze
3
2
41
4. Usługi introligatorskie
5
3
68
Razem
25
18
341
Praktyka zawodowa: 4 tygodnie
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
III. Moduły kształcenia w zawodzie
Moduł 734[02].O1
Podstawy zawodu
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
stosowa
ć
terminologi
ę
poligraficzn
ą
,
−
charakteryzowa
ć
podstawowe
procesy
poligraficzne:
przygotowawcze, drukowania, introligatorskie,
−
charakteryzowa
ć
podstawowe maszyny i urz
ą
dzenia poligraficzne,
−
klasyfikowa
ć
produkty poligraficzne,
−
okre
ś
la
ć
parametry
technologiczne
i
u
ż
ytkowe
produktów
poligraficznych,
−
charakteryzowa
ć
główne grupy materiałów introligatorskich,
−
dobiera
ć
materiały do wykonania okre
ś
lonego produktu,
−
charakteryzowa
ć
podstawowe i dodatkowe techniki drukowania,
−
odczytywa
ć
rysunki techniczne,
−
posługiwa
ć
si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
,
−
rozró
ż
nia
ć
podstawowe elementy konstrukcji maszyn,
−
planowa
ć
proces technologiczny wykonania okre
ś
lonego produktu,
−
przestrzega
ć
norm dotycz
ą
cych zapewnienia jako
ś
ci produkcji
wyrobów poligraficznych,
−
przewidywa
ć
zagro
ż
enia dla
ż
ycia i zdrowia człowieka oraz
ś
rodowiska wyst
ę
puj
ą
ce w przemy
ś
le poligraficznym,
−
dobiera
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej obowi
ą
zuj
ą
ce na stanowisku
pracy,
−
okre
ś
la
ć
sposoby udzielania pierwszej pomocy w stanach nagłego
zagro
ż
enia
ż
ycia i zdrowia,
−
korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji zawodowej.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
734[02].O1.01
Przestrzeganie
przepisów
bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska
36
734[02].O1.02
Charakteryzowanie procesów poligraficznych
72
734[02].O1.03
Posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
36
734[02].O1.04
Stosowanie maszyn i urz
ą
dze
ń
72
734[02].O1.05
Stosowanie materiałów introligatorskich
144
Razem 360
3. Schemat układu jednostek modułowych
734[02].O1
Podstawy zawodu
734[02].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska
734[02].O1.02
Charakteryzowanie procesów poligraficznych
734[02].O1.03
Posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
734[02].O1.04
Stosowanie maszyn i urz
ą
dze
ń
734[02].O1.05
Stosowanie materiałów introligatorskich
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
4. Literatura
Bo
ż
enko L.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1994
Cichocki L., Pawlicki T., Ruczka I.: Poligraficzny słownik terminologiczny.
Polska Izba druku, Warszawa 1999
Cie
ś
lak H.: Testy i sprawdziany z rysunku technicznego. ITeE, Radom
1996
Figurski J., Ornatowski T.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
Jakucewicz S., Magdzik S., Struci
ń
ski J.: Materiałoznawstwo dla szkół
poligraficznych. WSiP, Warszawa 2001
Jakucewicz S.: Farby drukowe. Michael Huber Polska Sp. z o.o.,
Wrocław 2001
Jakucewicz S.: Papier w poligrafii. Inicjał, Warszawa 1999
Jeruszka U., Niemierko B. (red.): Zastosowanie pomiaru sprawdzaj
ą
cego
w kształceniu zawodowym. Materiały z seminarium. MEN. Departament
Kształcenia zawodowego i Ustawicznego. Warszawa 1997
Magdzik S., Jakucewicz S.: Podstawy poligrafii. WSiP, Warszawa 1999
Maksymowicz A.: Rysunek zawodowy. WSiP, Warszawa 1992
Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro
Koordynacji Kształcenia Kadr. Fundusz Współpracy, Warszawa 1997
Praca
zbiorowa.
Poligrafia
procesy
i
technika.
Tłumaczenie
z j
ę
zyka słowackiego. COBRPP, Warszawa 2002
Polskie i bran
ż
owe normy poligraficzne
Normy PN – ISO, ISO
Czasopisma: Poligrafika, Poligrafia Polska,
Ś
wiat Druku, Print
Publishing,
Ś
wiat Poligrafii.
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Jednostka modułowa 734[02].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpo
ż
arowej,
−
okre
ś
li
ć
podstawowe obowi
ą
zki pracodawcy i pracownika dotycz
ą
ce
zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
−
okre
ś
li
ć
konsekwencje
naruszenia
przepisów
bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy podczas wykonywania zada
ń
zawodowych,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
wewn
ę
trznymi regulaminami dotycz
ą
cymi pracy na
okre
ś
lonych stanowiskach,
−
zidentyfikowa
ć
czynniki niebezpieczne i szkodliwe wyst
ę
puj
ą
ce
w pracy oraz okre
ś
li
ć
sposoby ich ograniczenia i eliminacji,
−
oceni
ć
zagro
ż
enia wynikaj
ą
ce z niewła
ś
ciwego u
ż
ytkowania urz
ą
dze
ń
elektrycznych,
−
podj
ąć
działania w przypadku po
ż
aru, zgodnie z instrukcj
ą
przeciwpo
ż
arow
ą
,
−
powiadomi
ć
słu
ż
by ratownicze zgodnie z przyj
ę
tymi procedurami
post
ę
powania,
−
udzieli
ć
pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
−
zastosowa
ć
przepisy ochrony
ś
rodowiska,
−
okre
ś
li
ć
rodzaje
materiałów
przeznaczonych
do
ponownego
przetwarzania.
2.
Materiał nauczania
Prawna ochrona pracy.
Czynniki szkodliwe dla zdrowia, uci
ąż
liwe i niebezpieczne, wyst
ę
puj
ą
ce
w procesie pracy.
Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Ś
rodki ochrony indywidualnej i zbiorowej.
Zagro
ż
enia po
ż
arowe, zasady ochrony przeciwpo
ż
arowej.
Zasady wykorzystywania
ś
rodków ga
ś
niczych.
Procedury udzielania pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy.
Zasady ochrony
ś
rodowiska na stanowisku pracy.
Selekcja i utylizacja odpadów.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
3.
Ć
wiczenia
•
Okre
ś
lanie praw i obowi
ą
zków pracownika oraz pracodawcy
dotycz
ą
cych bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy na podstawie kodeksu
pracy.
•
Rozpoznawanie znaków dotycz
ą
cych bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
•
Rozpoznawanie zagro
ż
e
ń
wypadkowych zwi
ą
zanych z procesem
pracy.
•
Udzielanie pierwszej pomocy osobie pora
ż
onej pr
ą
dem elektrycznym
(w warunkach symulacyjnych).
•
Udzielanie pierwszej pomocy osobie ze złaman
ą
ko
ń
czyn
ą
(w warunkach symulacyjnych).
•
Informowanie
słu
ż
b
ratowniczych
o
zaistniałym
zdarzeniu
(w warunkach symulacyjnych).
•
Dobieranie
ś
rodków ga
ś
niczych odpowiednio do gaszonego materiału
podczas po
ż
aru.
•
Wykonywanie sztucznego oddychania na fantomie.
•
Segregowanie
odpadów
oraz
okre
ś
lanie
ich
przydatno
ś
ci
do ponownego przetwarzania.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Teksty przewodnie.
Kodeks pracy.
Polskie Normy dotycz
ą
ce bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz zasad
ergonomii.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska.
Regulaminy i instrukcje dotycz
ą
ce obsługi maszyn i urz
ą
dze
ń
.
Sprz
ę
t ga
ś
niczy.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce: zasad kształtowania bezpiecznych
i higienicznych warunków pracy, zagro
ż
enia po
ż
arowego i zasad
ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz zasad udzielania pierwszej pomocy
osobom poszkodowanym.
Programy
komputerowe
dotycz
ą
ce
ochrony
przeciwpo
ż
arowej,
wykorzystywania
ś
rodków ga
ś
niczych i ochrony
ś
rodowiska na
stanowisku pracy.
Foliogramy przedstawiaj
ą
ce
ś
rodki ochrony indywidualnej i zbiorowej,
stosowanie
ś
rodków ga
ś
niczych, zasady ochrony
ś
rodowiska na
stanowisku pracy.
Dokumentacja dotycz
ą
ca bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
Fantom do nauki udzielania pierwszej pomocy.
Pomoce dydaktyczne do
ć
wicze
ń
z zakresu udzielania pierwszej
pomocy.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
5.
Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program
jednostki
modułowej
zawiera
tre
ś
ci
dotycz
ą
ce
przestrzegania przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy podczas
wykonywania wyrobów introligatorskich oraz zasad kształtowania
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
W
procesie
dydaktycznym
powinny
znale
źć
zastosowanie
nast
ę
puj
ą
ce metody nauczania: pokaz z obja
ś
nieniem, pokaz
z
instrukta
ż
em,
metoda
sytuacyjna,
ć
wiczenia
praktyczne
z zastosowaniem
ś
rodków ochrony indywidualnej i sprz
ę
tu.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na obowi
ą
zki
pracownika i pracodawcy w zakresie bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
znaczenie ochrony zdrowia i
ż
ycia człowieka w pracy zawodowej oraz
nieprawidłowo
ś
ci, które mog
ą
wyst
ą
pi
ć
w procesie pracy w zakresie
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej i ochrony
ś
rodowiska.
Nauczyciel prowadz
ą
cy zaj
ę
cia powinien by
ć
specjalist
ą
z zakresu
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na obowi
ą
zki
pracownika i pracodawcy dotycz
ą
ce bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
ochron
ę
zdrowia w procesie pracy, skutki nieprzestrzegania przepisów
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska. Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwróci
ć
na realizacj
ę
tre
ś
ci
dotycz
ą
cych udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.
Ka
ż
dy ucze
ń
powinien samodzielnie wykona
ć
na fantomie
ć
wiczenie
udzielania pierwszej pomocy.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pomieszczeniu
dydaktycznym wyposa
ż
onym w niezb
ę
dne
ś
rodki dydaktyczne.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w grupie licz
ą
cej do 15 uczniów,
a w miar
ę
potrzeb z podziałem na zespoły 2-3 osobowe.
Konieczne jest u
ś
wiadomienie uczniom,
ż
e zdrowie i
ż
ycie człowieka
oraz jego ochrona w
ś
rodowisku pracy jest spraw
ą
nadrz
ę
dn
ą
.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie post
ę
pów uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie na podstawie okre
ś
lonych kryteriów.
Sprawdzanie poziomu wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
na podstawie sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych. Zadania w te
ś
cie mog
ą
by
ć
otwarte (krótkiej odpowiedzi,
z luk
ą
), zamkni
ę
te (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda-
fałsz).
Umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne mog
ą
by
ć
sprawdzane podczas obserwacji
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
czynno
ś
ci wykonywanych przez uczniów w trakcie realizacji
ć
wicze
ń
.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na
udzielanie
pierwszej
pomocy
osobom
poszkodowanym, dobieranie i stosowanie sprz
ę
tu przeciwpo
ż
arowego
oraz
ś
rodków ga
ś
niczych, organizacj
ę
stanowiska pracy, dokładno
ść
i sprawno
ść
wykonania zada
ń
oraz przestrzeganie przepisów
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post
ę
pów uczniów
umo
ż
liwi korygowanie stosowanych metod nauczania oraz form
organizacyjnych pracy uczniów.
Po zako
ń
czeniu realizacji programu jednostki wskazane jest
zastosowanie testu osi
ą
gni
ęć
szkolnych.
Ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno by
ć
dokonywane zgodnie
z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Jednostka modułowa 734[02].O1.02
Charakteryzowanie
procesów
poligraficznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
zastosowa
ć
terminologi
ę
z zakresu poligrafii,
−
dokona
ć
klasyfikacji wyrobów poligraficznych,
−
scharakteryzowa
ć
procesy poligraficzne,
−
okre
ś
li
ć
znaczenie wody w poligrafii,
−
scharakteryzowa
ć
sposoby
oczyszczania
i
neutralizacji
zanieczyszcze
ń
wody,
−
wyja
ś
ni
ć
zastosowanie
ś
wiatła w poligrafii,
−
okre
ś
li
ć
zasady reprodukcji barw,
−
okre
ś
li
ć
sposoby wykonywania form kopiowych,
−
scharakteryzowa
ć
podstawowe i pochodne techniki drukowania,
−
okre
ś
li
ć
zasady przygotowania maszyny do drukowania,
−
okre
ś
li
ć
technologi
ę
wykonywania form drukowych,
−
okre
ś
li
ć
metody obróbki wyko
ń
czeniowej produktów poligraficznych,
−
scharakteryzowa
ć
sposoby uszlachetniania druków,
−
scharakteryzowa
ć
i opisa
ć
rodzaje opraw przemysłowych,
−
okre
ś
li
ć
parametry
technologiczne
i
u
ż
ytkowe
wyrobów
poligraficznych,
−
scharakteryzowa
ć
introligatorskie procesy jednostkowe i zło
ż
one,
−
zaplanowa
ć
proces technologiczny wykonania okre
ś
lonego wyrobu
introligatorskiego,
−
scharakteryzowa
ć
systemy
zapewnienia
jako
ś
ci
w
procesie
wytwarzania wyrobów poligraficznych,
−
skorzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji zawodowej.
2. Materiał nauczania
Terminologia poligraficzna.
Klasyfikacja wyrobów poligraficznych.
Charakterystyka
procesów
poligraficznych:
przygotowawczych,
drukowania i introligatorskich.
Woda w przemy
ś
le poligraficznym. Uzdatnianie i oczyszczanie wody.
Ś
wiatło i barwa.
Wykonywanie form kopiowych (monta
ż
stronicy, monta
ż
arkusza).
Techniki drukowania - podstawowe i pochodne.
Technologia wykonywania form drukowych.
Przygotowanie maszyny do drukowania.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
Introligatorskie procesy jednostkowe i zło
ż
one (druki lu
ź
ne, ł
ą
czone,
oprawy).
Obróbka wyko
ń
czeniowa produktów poligraficznych.
Parametry technologiczne i u
ż
ytkowe wyrobów poligraficznych.
Uszlachetnianie druków.
Systemy zapewnienia jako
ś
ci w procesie wytwarzania wyrobów
poligraficznych.
3.
Ć
wiczenia
•
Klasyfikowanie wyrobów poligraficznych.
•
Planowanie podstawowych procesów technologicznych w poligrafii.
•
Rozpoznawanie form drukowych.
•
Identyfikowanie rodzajów opraw.
•
Rozpoznawanie i okre
ś
lanie nazw półproduktów oraz wyrobów
poligraficznych.
•
Analizowanie przebiegu procesów poligraficznych na podstawie
schematu.
•
Rozpoznawanie sposobów uszlachetniania druków.
•
Rozpoznawanie rodzajów opraw introligatorskich przemysłowych.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Plansze przedstawiaj
ą
ce: klasyfikacje materiałów poligraficznych,
schematyczn
ą
budow
ę
podstawowych
maszyn
i
urz
ą
dze
ń
poligraficznych, zasady drukowania.
Schematy przebiegu procesów poligraficznych.
Filmy wideo obrazuj
ą
ce poszczególne procesy poligraficzne.
Plansze i prezentacje multimedialne ilustruj
ą
ce technologie procesów
przygotowawczych, drukowania i introligatorskich (prepress, press,
postpress).
Przykłady wyrobów poligraficznych.
Zestaw form drukowych.
Wzory półproduktów i wyrobów poligraficznych. Katalogi i materiały
reklamowe.
Przymiary metryczne, miarka typograficzna, lupy, mikroskopy.
Zbiór PN i BN z zakresu poligrafii.
Normy PN – ISO, ISO.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej zawiera tre
ś
ci dotycz
ą
ce procesów
poligraficznych i technik drukowania, stanowi on podstaw
ę
do realizacji
programów kolejnych jednostek modułowych.
W procesie kształcenia wskazane jest stosowanie nast
ę
puj
ą
cych
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
metod nauczania: wykładu informacyjnego, pokazu z obja
ś
nieniem,
tekstu przewodniego oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Podczas realizacji tre
ś
ci programowych trudnych do opanowania
przez uczniów nale
ż
y stosowa
ć
metod
ę
pokazu z obja
ś
nieniem oraz
metod
ę
ć
wicze
ń
praktycznych.
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
−
klasyfikowanie wyrobów poligraficznych,
−
rozpoznawanie oraz klasyfikowanie materiałów i półproduktów
poligraficznych,
−
rozpoznawanie technik drukowania na podstawie szczegółowych
opisów.
Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w warsztatach szkolnych.
Ć
wiczenia mog
ą
by
ć
wykonywane w grupach licz
ą
cych do 15 uczniów, podzielonych na
3-4 osobowe zespoły.
Przed przyst
ą
pieniem do zaj
ęć
nauczyciel powinien przygotowa
ć
odpowiednie materiały, takie jak: teksty przewodnie do wykonania
ć
wicze
ń
, filmy dydaktyczne, katalogi, materiały reklamowe surowców dla
przemysłu poligraficznego, półprodukty oraz wyroby poligraficzne.
Zaleca si
ę
prezentowanie filmów dydaktycznych obrazuj
ą
cych
realizacj
ę
poszczególnych etapów procesów technologicznych.
Podczas realizacji programu jednostki modułowej wskazane jest
równie
ż
organizowanie wycieczek dydaktycznych do przedsi
ę
biorstw
produkcyjnych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
podczas realizacji programu jednostki modułowej, według okre
ś
lonych
kryteriów. Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów powinien
dostarcza
ć
informacji dotycz
ą
cych zakresu i poziomu opanowania
umiej
ę
tno
ś
ci okre
ś
lonych w szczegółowych celach kształcenia programu
jednostki modułowej.
Prowadzenie pomiaru dydaktycznego wymaga od nauczyciela
okre
ś
lenia kryteriów i norm oceniania, opracowania testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych, arkuszy obserwacji i arkuszy oceny post
ę
pów uczniów.
Wskazane jest stosowanie nast
ę
puj
ą
cych metod oceniania:
−
sprawdzianów ustnych i pisemnych,
−
testu pisemnego, z zadaniami zamkni
ę
tymi (wielokrotnego wyboru)
i otwartymi (krótkiej lub rozszerzonej odpowiedzi),
−
obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zada
ń
.
Obserwuj
ą
c czynno
ś
ci ucznia, szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
−
klasyfikacj
ę
produktów poligraficznych,
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
−
rozpoznawanie technik drukowania,
−
rozró
ż
nianie rodzajów opraw.
Wszystkie
ć
wiczenia
powinny
by
ć
kontrolowane
w trakcie wykonywania i oceniane po ich zako
ń
czeniu.
Ocenianie powinno u
ś
wiadomi
ć
uczniom poziom ich osi
ą
gni
ęć
w stosunku do wymaga
ń
edukacyjnych oraz wdra
ż
a
ć
do systematycznej
pracy, samokontroli i samooceny.
W ocenie ko
ń
cowej osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki
sprawdzianów, testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz poziom wykonania
ć
wicze
ń
.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Jednostka modułowa 734[02].O1.03
Posługiwanie
si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
okre
ś
li
ć
rodzaje rysunków technicznych i zasady ich wykonywania,
−
rozpozna
ć
rysunki
szkicowe,
techniczne,
schematyczne
i konstrukcyjne,
−
dobra
ć
materiały i przybory kre
ś
larskie do rysowania,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
przyborami kre
ś
larskimi,
−
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
podziałk
ą
rysunkow
ą
,
−
dobra
ć
rodzaj i grubo
ść
linii do okre
ś
lonych rysunków,
−
zastosowa
ć
zasady normalizacji w rysunku,
−
opisa
ć
pismem technicznym rysunki elementów maszyn, urz
ą
dze
ń
i wyrobów,
−
wykona
ć
rysunki rozwini
ęć
i przekrojów brył,
−
wykona
ć
rzuty aksonometryczne i prostok
ą
tne brył,
−
sporz
ą
dzi
ć
rysunki przekrojów prostych cz
ęś
ci maszyn i urz
ą
dze
ń
,
−
opisa
ć
pismem technicznym rysunki elementów maszyn i urz
ą
dze
ń
,
−
okre
ś
li
ć
zasady tolerancji w rysunku technicznym,
−
rozpozna
ć
maszyny i urz
ą
dzenia introligatorskie na podstawie
rysunków technicznych,
−
rozró
ż
ni
ć
na rysunku technicznym podstawowe zespoły i cz
ęś
ci
maszyn,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
instrukcjami obsługi urz
ą
dze
ń
i maszyn introligatorskich,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
instrukcj
ą
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy stosowan
ą
podczas obsługi okre
ś
lonego urz
ą
dzenia lub maszyny poligraficznej,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
dokumentacj
ą
techniczno-ruchow
ą
,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
dokumentacj
ą
konstrukcyjn
ą
maszyn i urz
ą
dze
ń
,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
literatur
ą
techniczn
ą
, katalogami cz
ęś
ci zamiennych,
katalogami wyrobów,
−
wyja
ś
ni
ć
zasady obiegu dokumentów w zakładach poligraficznych,
−
zinterpretowa
ć
dane zawarte w karcie technologicznej,
−
zastosowa
ć
zasady współpracy w zespole,
−
skorzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji zawodowej.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
2. Materiał nauczania
Podstawy rysunku technicznego.
Rodzaje i zasady wykonywania rysunków technicznych.
Materiały i przybory kre
ś
larskie.
Organizacja stanowiska pracy.
Wymiary arkuszy, tabliczki i podziałki rysunkowe.
Rodzaje i grubo
ść
linii rysunkowych.
Pismo techniczne.
Normalizacja w rysunku technicznym.
Zasady rzutowania i wymiarowania. Widoki i przekroje.
Tolerancja w rysunku technicznym.
Techniki wykonywania i odczytywania rysunków.
Rysunek zło
ż
eniowy. Rysunki wykonawcze i schematyczne.
Elementy procesu technologicznego. Schemat obiegu dokumentów
w firmie poligraficznej. Karta technologiczna.
Podstawowe
elementy
i
mechanizmy
maszyn
oraz
urz
ą
dze
ń
introligatorskich.
Instrukcje obsługi maszyn.
Dokumentacje techniczno-ruchowe maszyn.
Katalog cz
ęś
ci zamiennych maszyn i urz
ą
dze
ń
introligatorskich.
Instrukcje bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy przy obsłudze maszyn
oraz urz
ą
dze
ń
introligatorskich.
3.
Ć
wiczenia
•
Przygotowywanie arkuszy rysunkowych ró
ż
nych formatów.
•
Stosowanie ró
ż
nych grubo
ś
ci linii podczas wykonywania rysunków.
•
Pisanie pismem technicznym pochyłym.
•
Kre
ś
lenie konstrukcyjne linii równoległych i prostopadłych.
•
Wykonywanie rysunków figur płaskich z zastosowaniem zasad
geometrii wykre
ś
lnej.
•
Rzutowanie uko
ś
ne figur płaskich i brył geometrycznych.
•
Odczytywanie rysunków technicznych przedstawiaj
ą
cych przekroje
cz
ęś
ci maszyn.
•
Odczytywanie schematycznych rysunków mechanicznych.
•
Rozpoznawanie cz
ęś
ci maszyn na rysunkach technicznych.
•
Rozpoznawanie elementów maszyn w katalogu cz
ęś
ci zamiennych.
•
Odczytywanie informacji zawartych w karcie technologicznej.
•
Rozpoznawanie mechanizmów oraz elementów maszyn i urz
ą
dze
ń
introligatorskich na podstawie rysunków technicznych.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Filmy, plansze i schematy dotycz
ą
ce rysunku zawodowego.
Tablice
lub
foliogramy
przedstawiaj
ą
ce
zasady
rzutowania
i wymiarowania.
Model rzutni prostok
ą
tnej.
Modele brył geometrycznych prostych i zło
ż
onych.
Modele i plansze przedstawiaj
ą
ce zasady wykonywania przekrojów.
Materiały dotycz
ą
ce tolerancji w rysunku technicznym.
Modele prostych elementów i mechanizmów.
Schematy maszyn i urz
ą
dze
ń
introligatorskich.
Dokumentacja techniczna maszyn.
Katalogi maszyn i cz
ęś
ci maszyn.
Wzorcowy komplet dokumentacji konstrukcyjnej.
Wzorcowy komplet dokumentacji technologicznej.
Zbiór PN i BN z zakresu poligrafii.
5. Wskazania metodyczne do realizacji materiału nauczania
Program jednostki modułowej obejmuje wiedz
ę
dotycz
ą
c
ą
zasad
wykonywania rysunku technicznego oraz posługiwania si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
.
Celem realizacji programu jednostki jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci
odczytywania i sporz
ą
dzania rysunków technicznych i instrukta
ż
owych,
opisywania rysunków elementów maszyn i urz
ą
dze
ń
oraz posługiwania
si
ę
instrukcjami obsługi maszyn i urz
ą
dze
ń
, dokumentacj
ą
techniczno –
ruchow
ą
, instrukcjami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy dotycz
ą
cymi
obsługi maszyn i urz
ą
dze
ń
.
Uczniowie podczas zaj
ęć
poznaj
ą
ró
ż
ne rodzaje pisma technicznego
i układów literniczych, dobieraj
ą
materiały i przybory do wykonywania
rysunków technicznych oraz wykonuj
ą
rysunki.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowni projektowania graficznego
wyposa
ż
onej w stoły i przybory kre
ś
larskie, materiały rysunkowe oraz
ś
rodki dydaktyczne.
Program jednostki powinien by
ć
realizowany takimi metodami jak:
pokaz z obja
ś
nieniem,
ć
wiczenia oraz metoda projektów. Podstawow
ą
metod
ą
nauczania powinny by
ć
ć
wiczenia indywidualne wykonywane
w grupie do 15 osób.
Organizuj
ą
c miejsce pracy ucznia nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na
rozmieszczenie materiałów i przyborów rysunkowych, o
ś
wietlenie oraz
postaw
ę
ucznia podczas pracy.
W trakcie wykonywania układów literniczych i rysunku technicznego
nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na poprawno
ść
wykonywania zada
ń
, a tak
ż
e
odczytywanie rysunków przekrojów cz
ęś
ci maszyn, odczytywanie
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
schematycznych rysunków mechanicznych oraz rozpoznawanie cz
ęś
ci
maszyn na rysunkach technicznych.
Podczas realizacji okre
ś
lonych
ć
wicze
ń
zaleca si
ę
korzystanie z komputera i tematycznych programów
komputerowych.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
nale
ż
y rozwija
ć
u uczniów
umiej
ę
tno
ś
ci samokształcenia i korzystania z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
Tre
ś
ci kształcenia powinny by
ć
aktualizowane zgodnie z post
ę
pem
technicznym oraz technologicznym.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów powinien
dostarcza
ć
informacji dotycz
ą
cych zakresu i poziomu opanowania
umiej
ę
tno
ś
ci okre
ś
lonych w szczegółowych celach kształcenia programu
jednostki modułowej.
Wiedza i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów mog
ą
by
ć
sprawdzane i oceniane
za pomoc
ą
:
−
sprawdzianów ustnych i pisemnych,
−
testu pisemnego, z zadaniami zamkni
ę
tymi (wielokrotnego wyboru)
i otwartymi (krótkiej lub rozszerzonej odpowiedzi),
−
obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zada
ń
.
Podstawowym kryterium oceniania wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów jest
stopie
ń
realizacji celów kształcenia.
Obserwuj
ą
c czynno
ś
ci ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
i dokonuj
ą
c oceny jego pracy, nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
−
wykonywanie rysunków technicznych,
−
odczytywanie schematów dokumentacji technicznej,
−
rozpoznawanie typowych elementów i mechanizmów maszyn
i urz
ą
dze
ń
,
−
odczytywanie dokumentacji technologicznej.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki sprawdzianów
i testów osi
ą
gni
ęć
oraz wykonane rysunki. Proces oceniania powinien
by
ć
realizowany
według
okre
ś
lonych
kryteriów
oraz
zgodnie
z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Jednostka modułowa 734[02].O1.04
Stosowanie maszyn i urz
ą
dze
ń
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
zidentyfikowa
ć
materiały przewodz
ą
ce i izolacyjne,
−
zmierzy
ć
podstawowe wielko
ś
ci elektryczne w obwodach pr
ą
du
stałego i zmiennego,
−
rozró
ż
ni
ć
na schematach elementy obwodów elektrycznych,
−
porówna
ć
ź
ródła
ś
wiatła pod wzgl
ę
dem poboru mocy i nat
ęż
enia
o
ś
wietlenia,
−
odczyta
ć
parametry odbiornika elektrycznego z tabliczki znamionowej,
−
rozpozna
ć
rodzaj silnika indukcyjnego na podstawie danych z tabliczki
znamionowej,
−
rozpozna
ć
gniazdka i wtyczki instalacji jednofazowej i trójfazowej,
−
rozró
ż
ni
ć
poszczególne elementy instalacji elektrycznej, sprz
ę
tu
instalacyjnego, zabezpiecze
ń
przeciwpora
ż
eniowych,
−
rozró
ż
ni
ć
elementy elektroniczne na podstawie wygl
ą
du i symboli
graficznych,
−
odczyta
ć
parametry elementów elektronicznych z katalogu,
−
okre
ś
li
ć
funkcje elementów elektronicznych w obwodach elektrycznych,
−
dokona
ć
analizy schematu blokowego automatycznego sterowania
i automatycznej regulacji,
−
scharakteryzowa
ć
obci
ąż
enia
elementów
konstrukcyjnych:
rozci
ą
ganie i
ś
ciskanie,
ś
cinanie, zginanie, skr
ę
canie oraz
wytrzymało
ść
zm
ę
czeniow
ą
,
−
rozpozna
ć
na podstawie oznaczenia rodzaj materiału konstrukcyjnego
cz
ęś
ci maszyn,
−
rozpozna
ć
i scharakteryzowa
ć
poł
ą
czenia rozł
ą
czne i nierozł
ą
czne
stosowane w maszynach i urz
ą
dzeniach,
−
wyja
ś
ni
ć
działanie ło
ż
ysk, osi, wałów, sprz
ę
gieł, hamulców
i przekładni oraz okre
ś
li
ć
ich zastosowanie,
−
wyja
ś
ni
ć
działanie mechanizmów funkcjonalnych: d
ź
wigniowych,
krzywkowych,
ś
rubowych,
−
okre
ś
li
ć
zastosowanie układów hydraulicznych i pneumatycznych,
−
okre
ś
li
ć
rol
ę
zabezpiecze
ń
stosowanych
w
maszynach
i urz
ą
dzeniach,
−
okre
ś
li
ć
zasady u
ż
ytkowania oraz bie
żą
cej konserwacji maszyn
i urz
ą
dze
ń
,
−
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
przeciwpo
ż
arowej.
2. Materiał nauczania
Materiały przewodz
ą
ce i izolacyjne.
Pomiary podstawowych wielko
ś
ci elektrycznych w obwodach pr
ą
du
stałego i zmiennego.
Elementy obwodów elektrycznych.
Ź
ródła
ś
wiatła – moc i nat
ęż
enie o
ś
wietlenia.
Oznaczenia znamionowe odbiorników energii elektrycznej.
Zabezpieczenia silników elektrycznych przed przeci
ąż
eniem i zwarciem.
Elementy składowe instalacji elektrycznych. Przewody i kable. Osprz
ę
t
elektryczny. Elementy zabezpieczaj
ą
ce. Instalacje sygnalizacyjne,
alarmowe, steruj
ą
ce.
BHP podczas eksploatacji odbiorników elektrycznych.
Podstawowe
elementy
elektroniczne:
wła
ś
ciwo
ś
ci,
budowa,
zastosowanie, symbole graficzne.
Podstawowe układy prostownicze.
Wzmacniacze – zasada działania, zastosowanie.
Układy scalone – rodzaje, zastosowanie.
Sterowanie automatyczne. Podział układów sterowania automatycznego.
Aparatura steruj
ą
ca. Układy sterowania stycznikowo-przeka
ź
nikowe.
Regulacja automatyczna. Regulatory. Człony układów automatycznej
regulacji. Rodzaje układów automatycznej regulacji. Mikroprocesory
i sterowniki mikroprocesorowe.
Obci
ąż
enia elementów konstrukcyjnych.
Wytrzymało
ść
zm
ę
czeniowa.
Materiały konstrukcyjne cz
ęś
ci maszyn i ich oznaczenia.
Poł
ą
czenia nierozł
ą
czne: spawane, zgrzewane, lutowane, klejone,
poł
ą
czenie przez odkształcenie trwałe.
Poł
ą
czenia rozł
ą
czne: cierne, kołkowe, sworzniowe, gwintowe.
Elementy spr
ęż
yste.
Poł
ą
czenia rurowe i zawory.
Osie i wały.
Ło
ż
yska.
Przekładnie: cierne, ci
ę
gnowe, z
ę
bate.
Sprz
ę
gła. Hamulce.
Mechanizmy funkcjonalne: d
ź
wigniowe, krzywkowe,
ś
rubowe.
Układy hydrauliczne i pneumatyczne.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo
ż
arowej
dotycz
ą
ce maszyn i urz
ą
dze
ń
.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
3.
Ć
wiczenia
•
Identyfikowanie materiałów przewodz
ą
cych i izolacyjnych.
•
Wykonywanie
pomiarów
napi
ę
cia,
nat
ęż
enia
pr
ą
du,
mocy
i rezystancji.
•
Rozró
ż
nianie elementów obwodów elektrycznych na schematach.
•
Porównywanie
ź
ródeł
ś
wiatła pod wzgl
ę
dem poboru mocy i nat
ęż
enia
o
ś
wietlenia.
•
Odczytywanie i interpretacja parametrów technicznych odbiornika
elektrycznego z tabliczki znamionowej.
•
Rozpoznawanie rodzajów silników indukcyjnych na postawie danych
znamionowych.
•
Identyfikowanie gniazdek i wtyczek jednofazowych i trójfazowych.
•
Rozró
ż
nianie elementów instalacji elektrycznej, sprz
ę
tu izolacyjnego,
zabezpiecze
ń
przeciwpora
ż
eniowych.
•
Rozró
ż
nianie elementów elektronicznych na podstawie wygl
ą
du
i symboli graficznych.
•
Odczytywanie parametrów technicznych elementów elektronicznych
z katalogu.
•
Okre
ś
lanie
funkcji
elementów
elektronicznych
w
obwodach
elektrycznych.
•
Analizowanie schematów blokowych automatycznego sterowania
i automatycznej regulacji.
•
Analizowanie podstawowych obci
ąż
e
ń
elementów konstrukcyjnych:
rozci
ą
gania
i
ś
ciskania,
ś
cinania,
zginania,
skr
ę
cania
oraz
wytrzymało
ś
ci zm
ę
czeniowej.
•
Rozpoznawanie na podstawie oznaczenia rodzaju materiału
konstrukcyjnego cz
ęś
ci maszyn.
•
Rozpoznawanie
poł
ą
cze
ń
rozł
ą
cznych
oraz
nierozł
ą
cznych
stosowanych w maszynach i urz
ą
dzeniach.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Zestaw elementów elektrycznych, elektronicznych i automatyki.
Mierniki wielko
ś
ci elektrycznych.
Układy elektryczne i elektroniczne.
Podstawowe maszyny i urz
ą
dzenia elektryczne.
Materiały dydaktyczne ilustruj
ą
ce: szeregowe i równoległe poł
ą
czenia
rezystorów, ł
ą
czenie odbiorników w trójk
ą
t i gwiazd
ę
, budow
ę
maszyn
elektrycznych.
Modele i eksponaty :
−
poł
ą
cze
ń
nierozł
ą
cznych,
−
cz
ęś
ci maszyn z poł
ą
czeniami kształtowymi,
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
−
wałów i osi z ło
ż
yskami tocznymi i
ś
lizgowymi,
−
spr
ęż
yn i innych elementów podatnych,
−
zaworów z przekrojami.
Modele sprz
ę
gieł, hamulców, kół z
ę
batych, przekładni mechanicznych.
Modele mechanizmów , maszyn i urz
ą
dze
ń
.
Schematy maszyn i urz
ą
dze
ń
.
Rysunki zło
ż
eniowe, wykonawcze, monta
ż
owe, schematyczne.
Instrukcje obsługi maszyn i urz
ą
dze
ń
.
Dokumentacja techniczno – ruchowa.
Symulacyjne programy komputerowe. PN, PN – ISO.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program nauczania jednostki modułowej obejmuje tre
ś
ci z zakresu:
elektrotechniki i elektroniki, mechaniki i wytrzymało
ś
ci materiałów oraz
podstaw konstrukcji elementów mechanicznych. Celem realizacji
programu jednostki jest przygotowanie ucznia do u
ż
ytkowania maszyn
i urz
ą
dze
ń
.
Podczas zaj
ęć
nale
ż
y wykorzystywa
ć
wiedz
ę
uczniów z zakresu fizyki
oraz umiej
ę
tno
ś
ci nabyte przez nich podczas realizacji jednostek
734[02].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy,
ochrony
przeciwpo
ż
arowej
oraz
ochrony
ś
rodowiska
i
734[02].O1.03
Posługiwanie
si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
, a tak
ż
e zach
ę
ca
ć
do samokształcenia i korzystania
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
Zaj
ę
cia powinny by
ć
realizowane w warsztatach szkolnych oraz
w pracowni komputerowej, w grupie do 15 osób, w zespołach 3 - 4
osobowych. W procesie kształcenia powinny znale
źć
zastosowanie
nast
ę
puj
ą
ce
metody
nauczania:
wykład
informacyjny,
pokaz
z obja
ś
nieniem, pokaz z instrukta
ż
em oraz
ć
wiczenia.
W procesie nauczania - uczenia si
ę
szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y
zwraca
ć
na:
rozró
ż
nianie
maszyn
elektrycznych,
u
ż
ytkowanie
przyrz
ą
dów do pomiaru warto
ś
ci elektrycznych, rozró
ż
nianie typowych
układów
elektronicznych,
elementów
automatyki,
urz
ą
dze
ń
elektronicznych. Nale
ż
y u
ś
wiadomi
ć
uczniom zagro
ż
enia zwi
ą
zane
z pr
ą
dem elektrycznym oraz wyja
ś
ni
ć
zastosowanie
ś
rodków ochrony
przeciwpora
ż
eniowej.
W zakresie podstaw konstrukcji elementów mechanicznych nale
ż
y
kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci rozró
ż
niania materiałów konstrukcyjnych,
czytania
dokumentacji
technicznej
i
identyfikowania
rysunków
z rzeczywistymi obiektami.
Podczas zaj
ęć
zaleca si
ę
korzystanie z filmów dydaktycznych,
komputera i tematycznych programów komputerowych.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
w trakcie realizacji programu jednostki modułowej na podstawie
okre
ś
lonych kryteriów.
W procesie oceniania wskazane jest stosowanie:
−
sprawdzianów ustnych,
−
sprawdzianów pisemnych,
−
testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych,
−
obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas kontroli i oceny osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y sprawdza
ć
umiej
ę
tno
ś
ci operowania zdobyt
ą
wiedz
ą
, zwraca
ć
uwag
ę
na
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
wła
ś
ciwe
stosowanie
poj
ęć
technicznych, poprawno
ść
wnioskowania.
Obserwuj
ą
c czynno
ś
ci ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
i dokonuj
ą
c oceny jego pracy, nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
−
operowanie wiedz
ą
z zakresu mechaniki oraz wytrzymało
ś
ci
materiałów,
−
klasyfikowanie maszyn i urz
ą
dze
ń
w zale
ż
no
ś
ci od budowy, zasady
działania oraz zastosowania praktycznego,
−
rozró
ż
nianie cz
ęś
ci maszyn,
−
wyja
ś
nianie zasad działania maszyn i urz
ą
dze
ń
,
−
okre
ś
lanie zasad eksploatacji maszyn.
Wskazane jest systematyczne prowadzenie kontroli i oceny. Bie
żą
ca
analiza post
ę
pów uczniów umo
ż
liwia nauczycielowi korygowanie
stosowanych metod kształcenia.
Ocenianie pracy uczniów powinno by
ć
dokonywane zgodnie
z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
Jednostka modułowa 734[02].O1.05
Stosowanie materiałów introligatorskich
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
rozró
ż
ni
ć
główne grupy materiałów poligraficznych,
−
dokona
ć
klasyfikacji i charakterystyki podło
ż
y drukowych,
−
dobra
ć
materiały do produkcji poligraficznej,
−
zastosowa
ć
podstawowe szeregi formatów papieru i druków,
−
sklasyfikowa
ć
farby drukarskie i lakiery,
−
okre
ś
li
ć
wła
ś
ciwo
ś
ci drukowe i u
ż
ytkowe farb,
−
wyja
ś
ni
ć
zasady utrwalania farb,
−
sklasyfikowa
ć
materiały pomocnicze stosowane podczas drukowania,
−
okre
ś
li
ć
zastosowanie materiałów introligatorskich,
−
sklasyfikowa
ć
materiały u
ż
ywane w introligatorstwie,
−
okre
ś
li
ć
wła
ś
ciwo
ś
ci
fizyczne,
chemiczne,
mechaniczne
i technologiczne materiałów stosowanych w introligatorstwie,
−
dokona
ć
klasyfikacji klejów,
−
sklasyfikowa
ć
materiały do laminowania, impregnowania, gumowania,
br
ą
zowania i tłoczenia,
−
rozró
ż
ni
ć
elementy ł
ą
cz
ą
ce cz
ęś
ci opraw,
−
sklasyfikowa
ć
materiały pomocnicze stosowane w introligatorstwie,
−
scharakteryzowa
ć
materiały smarne,
−
rozró
ż
ni
ć
metale i ich stopy,
−
dobra
ć
materiały do wykonaniu okre
ś
lonego wyrobu,
−
okre
ś
li
ć
warunki przechowywania papieru i zasady klimatyzacji,
−
okre
ś
li
ć
sposoby utylizacji odpadów,
−
skorzysta
ć
z PN, literatury technicznej i innych
ź
ródeł informacji.
2. Materiał nauczania
Materiały poligraficzne - klasyfikacja.
Ogólne zasady dobierania materiałów introligatorskich.
Podło
ż
a drukowe chłonne i niechłonne.
Materiały introligatorskie: wyroby papierowe, kleje, farby i lakiery, folie do
laminowania,
tłoczenia
i
br
ą
zowania,
materiały
pokryciowe,
wzmacniaj
ą
ce, usztywniaj
ą
ce.
Pomocnicze materiały introligatorskie - wła
ś
ciwo
ś
ci i zastosowanie.
Materiały konstrukcyjne:
ż
eliwa, stale konstrukcyjne, stopy metali
nie
ż
elaznych, materiały spiekane, tworzywa sztuczne konstrukcyjne.
Materiały smarne: oleje i smary.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
Wpływ wilgotno
ś
ci wzgl
ę
dnej powietrza na procesy introligatorskie.
Utylizacja odpadów.
3.
Ć
wiczenia
•
Klasyfikowanie materiałów poligraficznych.
•
Rozpoznawanie materiałów na podstawie próbek oraz okre
ś
lanie ich
zastosowania.
•
Badanie podstawowych wła
ś
ciwo
ś
ci wytworów papierniczych.
•
Badanie kierunku przebiegu włókien w wytworach papierniczych.
•
Rozró
ż
nianie rodzajów materiałów poligraficznych na podstawie
informacji
na
opakowaniach,
dotycz
ą
cych:
podstawowych
parametrów, cech, zastosowania i warunków przechowywania.
•
Badanie jako
ś
ci i przydatno
ś
ci do drukowania i oprawiania materiałów
poligraficznych na podstawie przedstawionych próbek.
•
Przygotowywanie wytworów papierowych do wykonania okre
ś
lonego
rodzaju produkcji.
•
Ustalanie parametrów klimatyzacji papieru.
•
Klasyfikowanie pomocniczych materiałów introligatorskich.
•
Dobieranie lakierów do wykonania operacji lakierowania.
•
Dobieranie materiałów do wykonania operacji laminowania.
•
Dobieranie klejów do operacji ł
ą
czenia materiałów.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Próbki: wytworów papierowych, materiałów pokryciowych, klejów, folii do
tłoczenia i laminowania, farb drukowych, tworzyw sztucznych, lakierów,
materiałów pomocniczych.
Zestaw materiałów smarnych.
Wzorniki papieru.
Wzorniki farb drukarskich.
Wzorniki materiałów introligatorskich.
Plansze
dydaktyczne
przedstawiaj
ą
ce
klasyfikacj
ę
materiałów
poligraficznych.
Materiały informacyjne i prospektowe producentów i dystrybutorów
materiałów poligraficznych.
Komputer z dost
ę
pem do Internetu.
Normy PN i BN.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz
ą
ce
charakterystyki
oraz
zastosowania
materiałów
poligraficznych
i introligatorskich. Tre
ś
ci programowe jednostki s
ą
niezb
ę
dne do dalszej
nauki zawodu.
Tre
ś
ci programowe jednostki powinny by
ć
realizowane w powi
ą
zaniu
z tematyk
ą
okre
ś
lon
ą
w programie jednostki modułowej: 734[02].O1.02
Charakteryzowanie procesów poligraficznych.
W procesie dydaktycznym zaleca si
ę
stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce metody
nauczania: wykład informacyjny, dyskusj
ę
dydaktyczn
ą
, pokaz
z instrukta
ż
em, tekstu przewodniego oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Do przeprowadzenia
ć
wicze
ń
nauczyciel powinien przygotowa
ć
teksty przewodnie. Uczniowie, korzystaj
ą
c z pyta
ń
prowadz
ą
cych,
arkuszy
ć
wiczeniowych w tekstach przewodnich, norm, literatury
zawodowej i innych
ź
ródeł informacji, powinni samodzielnie planowa
ć
i wykonywa
ć
ć
wiczenia.
Podczas realizacji tre
ś
ci programowych trudnych do opanowania
przez uczniów nale
ż
y stosowa
ć
metod
ę
pokazu w poł
ą
czeniu
z instrukta
ż
em oraz metod
ę
ć
wicze
ń
praktycznych. Podczas realizacji
programu nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
−
rozpoznawanie materiałów i okre
ś
lanie ich przydatno
ś
ci do okre
ś
lonej
produkcji,
−
ocenianie jako
ś
ci materiałów poligraficznych, zgodnie z wymaganiami
technologicznymi,
−
okre
ś
lanie warunków klimatyzacji papieru,
−
wyja
ś
nianie zastosowania wody w poligrafii.
Zaj
ę
cia
nale
ż
y
prowadzi
ć
w pracowni
materiałoznawstwa
wyposa
ż
onej w odpowiednie
ś
rodki dydaktyczne. Zaj
ę
cia mog
ą
by
ć
prowadzone w grupie licz
ą
cej do 15 uczniów, w miar
ę
potrzeb
z podziałem na zespoły 3-4 osobowe.
Wskazane jest korzystanie z Internetu w celu pozyskiwania informacji
dotycz
ą
cych materiałów poligraficznych, zamieszczanych przez firmy
handlowe i producentów.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów powinien
dostarcza
ć
informacji dotycz
ą
cych zakresu i poziomu opanowania
umiej
ę
tno
ś
ci okre
ś
lonych w szczegółowych celach kształcenia programu
jednostki modułowej.
Wiedza i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów mog
ą
by
ć
sprawdzane i oceniane za
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
pomoc
ą
:
−
sprawdzianów ustnych i pisemnych,
−
testów osi
ą
gni
ęć
z zadaniami zamkni
ę
tymi i otwartymi,
−
obserwacji pracy uczniów podczas realizacji
ć
wicze
ń
.
Podczas kontroli i oceny nale
ż
y sprawdza
ć
umiej
ę
tno
ś
ci uczniów
w zakresie operowania zdobyt
ą
wiedz
ą
, zwraca
ć
uwag
ę
na
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
wła
ś
ciwe
stosowanie
poj
ęć
technicznych, poprawno
ść
wnioskowania.
Kontrol
ę
poprawno
ś
ci wykonania
ć
wiczenia nale
ż
y przeprowadzi
ć
w trakcie i po jego wykonaniu.
W trakcie obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada
ń
nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
−
dobieranie materiałów do produkcji okre
ś
lonych wyrobów,
−
ocenianie jako
ś
ci materiałów przeznaczonych do produkcji, zgodnie
z wymaganiami technologicznymi,
−
okre
ś
lanie warunków przechowywania materiałów poligraficznych
i introligatorskich.
Wskazane jest systematyczne prowadzenie kontroli i oceny osi
ą
gni
ęć
uczniów, ocena powinna mobilizowa
ć
do pracy zarówno ucznia jak
i nauczyciela.
Bie
żą
ca
analiza
post
ę
pów
uczniów
umo
ż
liwia
nauczycielowi korygowanie stosowanych metod kształcenia.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki sprawdzianów, testów
osi
ą
gni
ęć
oraz poziom wykonania
ć
wicze
ń
. Proces oceniania powinien
by
ć
realizowany
według
okre
ś
lonych
kryteriów
zgodnie
z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
Moduł 734[02].Z1
Introligatorstwo przemysłowe
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
rozró
ż
nia
ć
etapy produkcji wyrobów poligraficznych i introligatorskich,
–
projektowa
ć
wyroby introligatorskie,
–
dobiera
ć
materiały stosowane w introligatorstwie,
–
obsługiwa
ć
maszyny introligatorskie,
–
wykonywa
ć
obróbk
ę
arkuszy,
–
wykonywa
ć
obróbk
ę
wkładów,
–
wykonywa
ć
i zdobi
ć
okładki,
–
wykonywa
ć
oprawy,
–
wykonywa
ć
galanteri
ę
papiernicz
ą
,
–
wykonywa
ć
druki opakowaniowe lu
ź
ne i ł
ą
czone,
–
wykonywa
ć
uszlachetnianie druków,
–
kontrolowa
ć
poszczególne etapy produkcji,
–
przygotowywa
ć
produkty do ekspedycji,
–
wyja
ś
nia
ć
budow
ę
oraz zasady działania urz
ą
dze
ń
linii potokowych
introligatorskich,
–
dokonywa
ć
konserwacji
oraz
regulacji
maszyn
i
urz
ą
dze
ń
introligatorskich,
–
okre
ś
la
ć
parametry techniczne maszyn i urz
ą
dze
ń
introligatorskich,
–
posługiwa
ć
si
ę
dokumentacj
ą
techniczno - ruchow
ą
maszyn
introligatorskich,
–
stosowa
ć
programy
komputerowe
wspomagaj
ą
ce
prace
introligatorskie,
–
dobiera
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy,
–
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej, ochrony
ś
rodowiska oraz wymaga
ń
ergonomii.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
734[02].Z1.01
Wykonywanie operacji jednostkowych
w procesach introligatorskich
118
734[02].Z1.02
Wykonywania wkładów do opraw
introligatorskich
116
734[02].Z1.03
Wykonywania okładek do opraw introligatorskich
116
734[02].Z1.04
Wykonywanie opraw introligatorskich
318
734[02].Z1.05
Wykonywanie opakowa
ń
introligatorskich
154
734 [02].Z1.06 Wykonywanie galanterii papierniczej
78
Razem
900
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Jakucewicz S., Magdzik S.: Materiałoznawstwo dla szkół poligraficznych.
WSiP, Warszawa 2001
Kołak J., Ostrowski J.: Maszyny i urz
ą
dzenia. Maszynoznawstwo
poligraficzne dla introligatorów. WSiP, Warszawa 1990
Magdzik S.:
Ć
wiczenia laboratoryjne z technologii introligatorstwa
przemysłowego. OWPW, Warszawa 1996
Magdzik S.: Introligatorstwo przemysłowe. WSiP, Warszawa 1992
Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro
734[02].Z1.01
Wykonywanie operacji jednostkowych
w procesach introligatorskich
734[02].Z1.02
Wykonywanie wkładów do opraw
introligatorskich
734[02].Z1.05
Wykonywanie opakowa
ń
introligatorskich
734[02].Z1.03
Wykonywanie okładek do opraw
introligatorskich
734[02].Z 1.06
Wykonywanie galanterii papierniczej
734[02].Z1.04
Wykonywanie opraw introligatorskich
734[02].Z1
Introligatorstwo przemysłowe
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
Koordynacji Kształcenia Kadr Fundusz Współpracy, Warszawa 1997
Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom
2000
Pietruczuk I., Godlewski H., J
ę
drych W.: Technika i technologia
introligatorstwa przemysłowego. WNT, Warszawa 1985
Rydel J., Sobczyk W.: Maszynoznawstwo poligraficzne. WNT, Warszawa
1978
Szcz
ę
sny R.: Materiałoznawstwo introligatorskie. WNT, Warszawa 1983
Zjawi
ń
ski Z.: Introligatorstwo. WPL, Warszawa 1967
Praca zbiorowa: Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo.
Mały słownik encyklopedyczny. Ossolineum, Wrocław 1986
Czasopisma: Poligrafika, Poligrafia polska, Print Publishing, Przegl
ą
d
Papierniczy, Opakowania,
Ś
wiat Druku,
Ś
wiat Poligrafii.
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
Jednostka modułowa 734[02].Z1.01
Wykonywanie operacji jednostkowych w procesach
introligatorskich
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
dobra
ć
maszyny i urz
ą
dzenia do poszczególnych procesów
introligatorskich,
–
wyrówna
ć
stos arkuszy półproduktów i produktów introligatorskich,
–
okre
ś
li
ć
ilo
ść
arkuszy, składek oraz innych półproduktów i produktów,
–
rozró
ż
ni
ć
typy utrz
ą
sarek,
–
scharakteryzowa
ć
proces
krojenia
arkuszy
w
stosie
z wykorzystaniem krajarek,
–
zastosowa
ć
zasady krojenia i ci
ę
cia,
–
wykona
ć
krojenie
na
urz
ą
dzeniach
jednono
ż
owych
i trójno
ż
owych,
–
obsłu
ż
y
ć
urz
ą
dzenia do krojenia arkuszy,
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje i przeznaczenie ró
ż
nych typów wykrojników,
–
wyja
ś
ni
ć
przebieg operacji perforowania i nadkrawania wyrobów
papierniczych,
–
wyja
ś
ni
ć
przebieg
operacji
wiercenia
oraz
budow
ę
wiertła
stosowanego w introligatorstwie,
–
wykona
ć
operacje
wykrawania,
perforowania,
nadkrawania
i wiercenia,
–
wyja
ś
ni
ć
przebieg procesu złamywania arkuszy i wst
ę
gi papieru,
–
wyja
ś
ni
ć
działanie ró
ż
nych rodzajów złamywarek,
–
obsłu
ż
y
ć
złamywark
ę
kasetow
ą
i kasetowo-no
ż
ow
ą
,
–
dobra
ć
i zastosowa
ć
ró
ż
ne warianty złamywania,
–
wyja
ś
ni
ć
budow
ę
i zasad
ę
działania introligatorskich pras do składek,
–
wykona
ć
operacje prasowania arkuszy, półproduktów i produktów
poligraficznych,
–
obsłu
ż
y
ć
urz
ą
dzenia do klejenia,
–
wykona
ć
operacje przyklejania, naklejania, oklejania i zaklejania
z zastosowaniem ró
ż
nego rodzaju klejów,
–
dobra
ć
metody zgrzewania materiałów termoplastycznych,
–
obsłu
ż
y
ć
urz
ą
dzenia do zgrzewania,
–
dobra
ć
sposoby uszlachetniania druków,
–
obsłu
ż
y
ć
urz
ą
dzenia introligatorskie słu
żą
ce do uszlachetniania
druków,
–
wykona
ć
operacje jednostkowe zgodnie z okre
ś
lon
ą
technologi
ą
,
–
dobra
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy,
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska dotycz
ą
ce wykonywania
operacji introligatorskich.
2. Materiał nauczania
Maszyny i urz
ą
dzenia stosowane w procesach introligatorskich.
Maszyny do wyrównywania arkuszy.
Wyrównywanie arkuszy, produktów i półproduktów.
Liczenie arkuszy, składek, półproduktów i produktów.
Krojenie
i
ci
ę
cie,
krojenie
na
urz
ą
dzeniach
jednono
ż
owych
i trójno
ż
owych.
Proces wykrawania. Wykrojniki płytowe, przelotowe, rotacyjne.
Perforowanie i nadkrawanie. Urz
ą
dzenia do perforowania i nadkrawania.
Wiertła do papieru. Wiercenie otworów w wytworach papierniczych.
Złamywarki no
ż
owe, kasetowe, kombinowane, lejowe i no
ż
owo-
rotacyjne.
Złamywanie arkuszy i wst
ę
gi papieru.
Prasowanie, prasy do składek.
Urz
ą
dzenia do klejenia, operacje klejenia.
Zgrzewarki, metody zgrzewania.
Proces
uszlachetnienia
druków:
lakierowanie,
laminowanie,
impregnowanie, gumowanie, br
ą
zowanie.
Maszyny do lakierowania, lakiery.
Laminówki.
Parafinowarki.
Gumowarki.
Br
ą
zowarki.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz
ochrony
ś
rodowiska
dotycz
ą
ce
wykonywania
operacji
introligatorskich.
3.
Ć
wiczenia
•
Wyrównywanie i liczenie arkuszy.
•
Krojenie stosu papieru na krajarce jednono
ż
owej.
•
Dobieranie rodzaju wykrojnika do okre
ś
lonej operacji.
•
Wiercenie otworów w wytworach papierniczych.
•
Złamywanie
arkuszy
papieru
na
złamywarkach
kasetowych
i kasetowo-no
ż
owych.
•
Wykonywanie operacji przyklejania, naklejania, oklejania, zaklejania
r
ę
cznego oraz z zastosowaniem maszyn.
•
Dobieranie rodzaju lakieru do wyrobów introligatorskich.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
•
Dobieranie sposobów laminowania wyrobów introligatorskich.
•
Laminowanie wyrobów introligatorskich.
•
Analizowanie wła
ś
ciwo
ś
ci u
ż
ytkowych uszlachetnionych produktów.
•
Wykonywanie operacji gumowania i br
ą
zowania druków.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Plansze dydaktyczne przedstawiaj
ą
ce: urz
ą
dzenia i maszyny do
wyrównywania, liczenia arkuszy, maszyny do wykrawania, złamywarki,
prasy, krajarki, perforowarki, urz
ą
dzenia do klejenia oraz produkty
wytwarzane w poszczególnych procesach.
Plansze
i
foliogramy
ilustruj
ą
ce
schematy
krajarek
oraz
ich
poszczególnych zespołów i mechanizmów.
Plansze ilustruj
ą
ce bł
ę
dy procesu krojenia.
Przykłady wykrojników ró
ż
nych typów.
Wiertła do papieru.
No
ż
e perforuj
ą
ce.
Dokumentacje techniczne i foldery ró
ż
nych typów złamywarek.
Przykłady składek.
Przykłady uszlachetnionych wytworów poligraficznych metodami:
laminowania, lakierowania, impregnowania, gumowania, br
ą
zowania.
Instrukcje
bezpiecze
ń
stwa
i
higieny
pracy
oraz
ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
Materiały introligatorskie.
Krajarka jednono
ż
owa.
Złamywarka.
Prasa.
No
ż
yce introligatorskie.
Instrukcje obsługi maszyn.
Polskie Normy.
Katalogi.
Apteczka pierwszej pomocy.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej zawiera tre
ś
ci dotycz
ą
ce wykonywania
jednostkowych operacji introligatorskich. W trakcie realizacji programu
jednostki nale
ż
y wykorzystywa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci uczniów nabyte podczas
realizacji
jednostek
modułowych:
734[02]O1.01
Przestrzeganie
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska,
734[02]O1.02 Charakteryzowanie procesów
poligraficznych oraz 734[02]O1.03 Posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
46
W procesie nauczania-uczenia si
ę
nale
ż
y stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce
metody nauczania: pokaz z obja
ś
nieniem, pokaz z instrukta
ż
em, tekst
przewodni oraz
ć
wiczenia praktyczne.
Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w warsztatach szkolnych. Stanowiska
ć
wiczeniowe powinny by
ć
wyposa
ż
one w odpowiedni sprz
ę
t, narz
ę
dzia,
urz
ą
dzenia, maszyny, materiały i pomoce dydaktyczne. Realizacja
ć
wicze
ń
mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
w warunkach rzeczywistych i symulacyjnych.
Zaj
ę
cia mog
ą
by
ć
prowadzone w grupie licz
ą
cej do 15 uczniów.
Uczniowie powinni pracowa
ć
samodzielnie lub w 2 - 6 osobowych
zespołach. Praca w grupie pozwala uczniom na zdobywanie
umiej
ę
tno
ś
ci ponadzawodowych takich jak: komunikowanie si
ę
,
zespołowe wykonywanie zada
ń
.
Przed przyst
ą
pieniem do wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zada
ń
, z obsług
ą
aparatury, maszyn i urz
ą
dze
ń
oraz z obowi
ą
zuj
ą
cymi przepisami
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo
ż
arowej.
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na zagro
ż
enia wynikaj
ą
ce
z nieprawidłowego u
ż
ytkowania maszyn i urz
ą
dze
ń
.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie
post
ę
pów
uczniów
powinno
odbywa
ć
si
ę
w trakcie realizacji programu jednostki modułowej na podstawie
okre
ś
lonych kryteriów.
Osi
ą
gni
ę
cia uczniów nale
ż
y ocenia
ć
w zakresie wyodr
ę
bnionych
celów kształcenia na podstawie:
−
ustnych sprawdzianów,
−
pisemnych sprawdzianów, testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych,
−
obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania zada
ń
.
W trakcie obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada
ń
nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
−
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
,
−
korzystanie z norm, instrukcji i katalogów,
−
organizacj
ę
pracy zwi
ą
zanej z realizacj
ą
zada
ń
,
−
systematyczno
ść
oraz terminowo
ść
wykonania prac,
−
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Kontrol
ę
poprawno
ś
ci wykonania
ć
wiczenia nale
ż
y przeprowadzi
ć
w trakcie i po jego wykonaniu. Ucze
ń
powinien samodzielnie sprawdzi
ć
wyniki swojej pracy według przygotowanego przez nauczyciela arkusza
oceny post
ę
pów. Potem, według tego samego arkusza, kontroli dokonuje
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
47
nauczyciel, oceniaj
ą
c poprawno
ść
, jako
ść
i staranno
ść
wykonania
zadania.
Ocena osi
ą
gni
ęć
szkolnych powinna aktywizowa
ć
i mobilizowa
ć
do
pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki sprawdzianów
i testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz poziom wykonania
ć
wicze
ń
. Proces
oceniania powinien by
ć
realizowany według okre
ś
lonych kryteriów,
zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
48
Jednostka modułowa 734[02].Z1.02
Wykonywanie wkładów do opraw introligatorskich
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
wyja
ś
ni
ć
budow
ę
i zasady działania maszyn do wykonywania
wkładów introligatorskich,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
,
–
wyja
ś
ni
ć
zasady projektowania wkładów,
–
zaprojektowa
ć
i wykona
ć
elementy dodatkowe składek,
–
dobra
ć
metody kompletowania wkładów,
–
zastosowa
ć
metody r
ę
cznego i maszynowego kompletowania
wkładów,
–
skontrolowa
ć
proces kompletowania wkładów,
–
scharakteryzowa
ć
sposoby ł
ą
czenia składek lub kartek we wkład,
–
dobra
ć
metody ł
ą
czenia składek lub kartek we wkład,
–
scharakteryzowa
ć
maszynowe szycie ni
ć
mi i rodzaje
ś
ciegów,
–
wykona
ć
szycie wkładu na maszynach do szycia ni
ć
mi,
–
dobra
ć
rodzaje drutu do szycia maszynowego,
–
wykona
ć
szycie wkładu na maszynach do szycia drutem,
–
dobra
ć
sposoby ł
ą
czenia klejowego składek lub kartek we wkład,
–
wykona
ć
ł
ą
czenie klejowe,
–
scharakteryzowa
ć
poł
ą
czenia specjalne stosowane do ł
ą
czenia
wkładów,
–
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane ze specjalnym ł
ą
czeniem wkładów,
–
wykona
ć
ł
ą
czenie składek ni
ć
mi termoplastycznymi,
–
wyja
ś
ni
ć
zasady krojenia na urz
ą
dzeniach jedno i trójno
ż
owych,
–
wykona
ć
operacje okrawania wkładów na urz
ą
dzeniach jedno
i trójno
ż
owych,
–
scharakteryzowa
ć
proces kształtowania grzbietu wkładu,
–
wykona
ć
operacj
ę
kształtowania grzbietu wkładu,
–
dobra
ć
sposoby wzmacniania grzbietu wkładu,
–
wykona
ć
wzmacnianie grzbietu wkładu,
–
wykona
ć
prasowanie i kalibrowanie grzbietu wkładu,
–
dobra
ć
sposoby zdobienia boków wkładów,
–
zastosowa
ć
zakładki lub inne elementy uzupełniaj
ą
ce oprawy,
–
obsłu
ż
y
ć
maszyny do wykonywania wkładów introligatorskich
zgodnie z przepisami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
49
2. Materiał nauczania
Maszyny do wykonywania wkładu: zbierarki, nakładarki. Maszyny do
szycia ni
ć
mi, ni
ć
mi termoplastycznymi, drutem, do ł
ą
czenia klejowego,
do zaklejania grzbietu, do kształtowania i wzmacniania grzbietu wkładu,
barwiarki, krajarki jedno i trójno
ż
owe.
Dokumentacja techniczna.
Kompletowanie wkładów.
Kontrola procesu kompletowania.
Procesy introligatorskie szycia drutem. Zszywka i jej elementy. Rodzaje
szycia drutem.
Procesy introligatorskie szycia ni
ć
mi. Rodzaje
ś
ciegów i ich
zastosowanie.
Sposoby ł
ą
czenia klejowego wkładu ze składek lub kartek.
Ł
ą
czenie składek ni
ć
mi termoplastycznymi.
Poł
ą
czenia specjalne - metody ł
ą
cze
ń
specjalnych, rodzaje elementów
ł
ą
czenia.
Okrawanie wkładów. Czynniki wpływaj
ą
ce na jako
ść
okrawania.
Kształtowanie grzbietu wkładu, zaklejanie grzbietu wkładu, wzmacnianie
grzbietu wkładu. Proces prasowania i kalibrowania grzbietów wkładów.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska dotycz
ą
ce pracy przy maszynach do obróbki
wkładu ksi
ąż
kowego.
3.
Ć
wiczenia
•
Projektowanie wkładu.
•
R
ę
czne kompletowanie wkładu ró
ż
nymi metodami.
•
Wykonywanie elementów dodatkowych składek oraz ł
ą
czenie ich ze
składkami.
•
Wykonywanie wkładów wieloskładkowych z zastosowaniem ró
ż
nych
metod ł
ą
czenia i rodzajów wyklejek.
•
Wykonywanie wkładów kartkowych z zastosowaniem ró
ż
nych metod
ł
ą
czenia.
•
Wykonywanie wkładów jednoskładkowych.
•
Wykonywanie zaokr
ą
glania i oporkowania grzbietów wkładów
w zale
ż
no
ś
ci od grubo
ś
ci wkładu.
•
Wzmacnianie grzbietów wkładów z uwzgl
ę
dnieniem metody ł
ą
czenia
i grubo
ś
ci wkładu.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
50
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Plansze, foliogramy ilustruj
ą
ce budow
ę
maszyn.
Instrukcje obsługi maszyn.
Schematy maszyn: do zbierania, nakładkowania, zszywarek, oklejarek,
do ł
ą
czenia specjalnego – zaciskaj
ą
cych i wykrawaj
ą
cych, agregatów do
kształtowania i wzmacniania grzbietów wkładów.
Dokumentacje techniczne maszyn.
Plansze lub foliogramy obrazuj
ą
ce metody szycia ni
ć
mi, drutem oraz
ni
ć
mi termoplastycznymi.
Przykłady wkładów skompletowanych ró
ż
nymi metodami w sposób
prawidłowy i nieprawidłowy.
Przykłady ró
ż
nego rodzaju wkładów z zastosowaniem ró
ż
nych
sposobów ł
ą
czenia.
Przykłady wkładów z elementami wzmacniaj
ą
cymi grzbiet.
Wzory elementów dodatkowych składek.
Maszyny do wykonywania wkładu – zbierarki, nakładarki, maszyny do
szycia ni
ć
mi, drutem, do ł
ą
czenia klejowego, do zaklejania grzbietu, do
kształtowania i wzmacniania grzbietu wkładu, barwiarki, krajarki jedno
i trójno
ż
owe. Złamywarka.
Polskie Normy.
Katalogi.
Komputer z dost
ę
pem do Internetu.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej zawiera tre
ś
ci dotycz
ą
ce obróbki
wkładów introligatorskich. W trakcie realizacji programu nauczyciel
powinien wykorzystywa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci uczniów nabyte podczas realizacji
modułu 734[02].O1 Podstawy zawodu.
W procesie dydaktycznym nale
ż
y stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce metody
nauczania: pokazu z instrukta
ż
em, przewodniego tekstu oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Podczas realizacji
ć
wicze
ń
szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
dokładno
ść
wykonania pracy, dobór wła
ś
ciwych narz
ę
dzi, maszyn,
materiałów, a tak
ż
e stosowanie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy oraz ochrony przeciwpo
ż
arowej.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowni technologii introligatorstwa,
warsztatach szkolnych lub zakładzie poligraficznym.
Ć
wiczenia uczniowie powinni wykonywa
ć
w grupie do 15 osób,
w 2 – 6 osobowych zespołach. Praca w grupie pozwala uczniom na
zdobywanie umiej
ę
tno
ś
ci ponadzawodowych takich jak: komunikowanie
si
ę
oraz praca w zespole.
Stanowiska
ć
wiczeniowe powinny by
ć
wyposa
ż
one w odpowiedni
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
51
sprz
ę
t,
narz
ę
dzia,
urz
ą
dzenia,
maszyny,
materiały
i
pomoce
dydaktyczne. Uczniowie powinni korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji
jak: normy, instrukcje, podr
ę
czniki, wzory, katalogi.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie podczas realizacji programu jednostki modułowej.
Wiedza i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów mog
ą
by
ć
oceniane na podstawie:
−
sprawdzianów ustnych i pisemnych,
−
testu pisemnego, z zadaniami zamkni
ę
tymi (wielokrotnego wyboru)
i otwartymi (krótkiej lub rozszerzonej odpowiedzi),
−
testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy,
−
obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zada
ń
.
Podstawowym kryterium oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów jest stopie
ń
realizacji celów kształcenia.
W procesie oceniania nale
ż
y zwraca
ć
szczególn
ą
uwag
ę
na:
−
wykonywanie wkładów,
−
dobieranie i stosowanie metod ł
ą
czenia kartek i składek we wkład,
−
dobieranie metod wzmacniania i kształtowania grzbietu,
−
dobieranie narz
ę
dzi i sprz
ę
tu do okre
ś
lonej technologii wykonania,
−
obsług
ę
maszyn i urz
ą
dze
ń
oraz posługiwanie si
ę
narz
ę
dziami,
−
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
,
−
korzystanie z norm, instrukcji i katalogów,
−
organizacj
ę
pracy zwi
ą
zanej z wykonaniem zada
ń
,
−
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Proces oceniania powinien by
ć
realizowany zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen. W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów po zako
ń
czeniu
realizacji programu jednostki modułowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki
stosowanych przez nauczyciela sprawdzianów i testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
52
Jednostka modułowa 734[02].Z1.03
Wykonywanie okładek do opraw introligatorskich
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
rozró
ż
ni
ć
rodzaje okładek do opraw introligatorskich,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
okładki,
−
sklasyfikowa
ć
okładki jednolite i okre
ś
li
ć
ich zastosowanie,
−
sklasyfikowa
ć
okładki ł
ą
czone i okre
ś
li
ć
ich zastosowanie,
−
dobra
ć
rodzaje okładek do wkładów,
−
dobra
ć
materiały okładkowe,
−
dobra
ć
maszyny i urz
ą
dzenia do wykonywania okładek,
−
wykona
ć
okładki jednolite i ł
ą
czone,
−
zaprojektowa
ć
zdobienia okładek,
−
dobra
ć
urz
ą
dzenia do zdobienia okładek,
−
dobra
ć
materiały do zdobienia okładek,
−
scharakteryzowa
ć
proces wypukłego i wgł
ę
bnego tłoczenia okładek,
−
obsłu
ż
y
ć
maszyny do zdobienia okładek,
−
wykona
ć
zdobienia okładek,
−
zastosowa
ć
programy
komputerowe
wspomagaj
ą
ce
prace
introligatorskie,
−
dobra
ć
i zastosowa
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej na stanowisku
pracy,
−
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska dotycz
ą
ce obsługi
maszyn i urz
ą
dze
ń
do wykonywania okładek.
2. Materiał nauczania
Rodzaje okładek, wykonywanie okładek jednolitych i ł
ą
czonych.
Dobór rodzaju okładek do wkładów.
Dobór materiałów do wykonywania okładek.
Maszyny i urz
ą
dzenia do montowania okładek.
Projektowanie zdobienia okładek.
Materiały do zdobienia okładek.
Metody zdobienia okładek.
Proces wypukłego i wgł
ę
bnego tłoczenia okładek.
Maszyny do zdobienia okładek.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
ce podczas obsługi maszyn
i urz
ą
dze
ń
do produkcji okładek.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
53
3.
Ć
wiczenia
•
Rozpoznawanie ró
ż
nych rodzajów okładek introligatorskich.
•
Dobieranie rodzaju okładek do wkładów.
•
Dobieranie materiałów okładkowych do ró
ż
nych opraw.
•
Wykonywanie okładek jednolitych.
•
Wykonywanie okładek ł
ą
czonych.
•
Projektowanie zdobienia i uszlachetniania okładek.
•
Wykonywanie tłoczenia na okładkach.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Plansze, foliogramy ilustruj
ą
ce budow
ę
poszczególnych rodzajów
okładek introligatorskich i metody zdobienia.
Przykłady okładek jednolitych i ł
ą
czonych.
Przykłady okładek tłoczonych ró
ż
nymi metodami.
Materiały niezb
ę
dne do wykonania ró
ż
nych typów okładek.
Formy i folie do tłoczenia okładek.
Schematy maszyn: montowarek okładkowych, pras do tłoczenia.
Prasa do tłoczenia.
Krajarka jednono
ż
owa.
Prasa.
No
ż
yce introligatorskie.
Instrukcje obsługi maszyn.
Polskie Normy.
Katalogi.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci zwi
ą
zanych z dobieraniem rodzaju okładek i ich
wykonaniem.
Podczas realizacji programu jednostki nale
ż
y wykorzystywa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci uczniów nabyte podczas realizacji jednostek modułowych:
734[02].Z1.01 Wykonywanie operacji jednostkowych w procesach
introligatorskich oraz 734[02].Z1.02 Wykonywanie wkładów do opraw
introligatorskich.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
nale
ż
y stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce
metody nauczania: sytuacyjn
ą
, projektów, pokazu z instrukta
ż
em oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Przed przyst
ą
pieniem do wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zada
ń
, z obsług
ą
maszyn i urz
ą
dze
ń
, z obowi
ą
zuj
ą
cymi przepisami bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo
ż
arowej.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
54
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w warsztatach szkolnych, pracowni
komputerowej lub zakładzie poligraficznym.
Ć
wiczenia mog
ą
by
ć
realizowane w grupie licz
ą
cej do 15 uczniów, indywidualnie lub
z podziałem na zespoły 2 - 6 osobowe. Praca w grupie pozwala uczniom
na zdobywanie umiej
ę
tno
ś
ci ponadzawodowych jak: komunikowanie si
ę
i praca w zespole.
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na: dokładno
ść
wykonania pracy,
dobór narz
ę
dzi, maszyn, materiałów oraz technologii, a tak
ż
e stosowanie
bezpiecznych metod pracy.
Stanowiska
ć
wiczeniowe powinny by
ć
wyposa
ż
one w sprz
ę
t,
narz
ę
dzia, urz
ą
dzenia, maszyny, materiały i pomoce dydaktyczne.
Uczniowie powinni korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji jak: normy,
instrukcje, podr
ę
czniki, wzory, katalogi.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów powinien
dostarcza
ć
informacji dotycz
ą
cych zakresu i poziomu opanowania
umiej
ę
tno
ś
ci okre
ś
lonych w szczegółowych celach kształcenia programu
jednostki modułowej.
Wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów mog
ą
by
ć
sprawdzane i oceniane
na podstawie:
–
sprawdzianów ustnych i pisemnych,
–
testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy,
–
obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zada
ń
,
–
projektów opracowanych przez uczniów.
W trakcie obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada
ń
nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
dobieranie okładek do wyrobów introligatorskich,
–
wykonywanie okładek jednolitych i ł
ą
czonych,
–
projektowanie i wykonywanie zdobienia okładek,
–
dobieranie narz
ę
dzi i sprz
ę
tu do okre
ś
lonej technologii wykonania,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
,
–
organizacj
ę
pracy podczas wykonywania zada
ń
,
–
korzystanie z norm, instrukcji i katalogów,
–
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Proces oceniania powinien by
ć
realizowany według okre
ś
lonych
kryteriów oraz zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen. W ko
ń
cowej ocenie
osi
ą
gni
ęć
uczniów po zako
ń
czeniu realizacji programu jednostki
modułowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki stosowanych przez nauczyciela
sprawdzianów i testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz opracowane projekty.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
55
Jednostka modułowa 734[02].Z1.04
Wykonywanie opraw introligatorskich
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
scharakteryzowa
ć
oprawy introligatorskie proste, zło
ż
one i specjalne,
–
odczyta
ć
schematy technologiczne wykonywania ró
ż
nego rodzaju
opraw,
–
dobra
ć
materiały do opraw prostych, zło
ż
onych, specjalnych,
–
obliczy
ć
ilo
ś
ci materiałów do wykonywania opraw,
–
dobra
ć
maszyny i linie potokowe do wykonywania opraw prostych,
zło
ż
onych i specjalnych,
–
wykona
ć
oprawy proste, zło
ż
one i specjalne,
–
wykona
ć
oprawy zintegrowane,
–
wykona
ć
kieszonki, opaski, obwoluty i futerały do opraw,
–
scharakteryzowa
ć
zasady działania poszczególnych zespołów linii
potokowych do opraw zeszytowych,
–
obsłu
ż
y
ć
maszyny do wykonywania opraw prostych wkładów
wieloskładkowych,
–
okre
ś
li
ć
zastosowanie automatycznych linii potokowych,
–
wyja
ś
ni
ć
zasady działania poszczególnych zespołów linii potokowej
do oprawy prostej,
–
wyja
ś
ni
ć
zasady działania poszczególnych zespołów linii potokowych
do oprawy zło
ż
onej,
–
dobra
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej obowi
ą
zuj
ą
ce na stanowisku
pracy,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska dotycz
ą
ce obsługi
maszyn i urz
ą
dze
ń
.
2. Materiał nauczania
Oprawy introligatorskie.
Materiały i technologie wykorzystywane przy wykonywaniu opraw.
Technologia wykonywania opraw prostych, zło
ż
onych i specjalnych.
Maszyny i linie potokowe do wykonywania opraw prostych, zło
ż
onych
i specjalnych.
Zasady wykonywania ł
ą
czenia wkładu z okładk
ą
.
Oprawy zintegrowane (mi
ę
kka okładka, poł
ą
czenie przez wyklejk
ę
).
Linie potokowe do opraw prostych.
Linie potokowe do opraw zło
ż
onych.
Obliczanie ilo
ś
ci materiałów do wykonywania opraw.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
56
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska dotycz
ą
ce obsługi maszyn i urz
ą
dze
ń
podczas
wykonywania opraw.
3.
Ć
wiczenia
•
Odczytywanie schematów technologicznych wykonywania opraw.
•
Dobieranie opraw prostych, zło
ż
onych i specjalnych w zale
ż
no
ś
ci od
sposobu ł
ą
czenia składek lub kartek we wkład, grubo
ś
ci wkładu oraz
rodzaju zastosowanej okładki.
•
Planowanie etapów technologicznych procesu introligatorskiego
wykonania przykładowej oprawy.
•
Dobieranie materiałów do wykonania ró
ż
nych rodzajów opraw
introligatorskich.
•
Obliczanie ilo
ś
ci materiałów do wykonania opraw introligatorskich.
•
Wykonywanie oprawy prostej zeszytowej.
•
Wykonywanie opraw przylegaj
ą
cych i zakrywaj
ą
cych.
•
Wykonywanie opraw ł
ą
czonych lamówk
ą
.
•
Wykonywanie opraw jednorodnych.
•
Wykonywanie opraw kombinowanych.
•
Wykonanie opraw specjalnych.
•
Analizowanie budowy linii potokowych na podstawie dokumentacji
technicznej w zakładach produkcyjnych.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Plansze przedstawiaj
ą
ce schematy technologiczne wykonywania opraw.
Multimedialne animacje działania maszyn i zespołów w maszynach do
opraw.
Filmy dotycz
ą
ce budowy, zasad działania, regulacji i konserwacji
maszyn.
Przykłady ró
ż
nych rodzajów opraw.
Katalogi materiałów do wykonywania opraw.
Przepisy
bezpiecze
ń
stwa
i
higieny
pracy
oraz
ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
Maszyny, urz
ą
dzenia, linie potokowe do wykonywania opraw.
Instrukcje obsługi maszyn, urz
ą
dzenia, linii potokowych do wykonywania
opraw.
Polskie Normy.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci
wykonywania opraw introligatorskich.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
57
Program jednostki powinien by
ć
realizowany z uwzgl
ę
dnieniem
nast
ę
puj
ą
cych metod nauczania: pokazu z instrukta
ż
em, metody tekstu
przewodniego oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Przed przyst
ą
pieniem do wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zada
ń
, z obsług
ą
aparatury, maszyn i urz
ą
dze
ń
oraz z obowi
ą
zuj
ą
cymi przepisami
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w warsztatach
szkolnych. Zaj
ę
cia mog
ą
by
ć
prowadzone w grupach licz
ą
cych do 15
uczniów, z podziałem na 3-4 osobowe zespoły. Praca wykonywana
w grupach wpływa korzystnie na kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci uczniów:
planowania i zespołowego wykonywania zada
ń
.
Nauczyciel powinien przygotowa
ć
odpowiednie materiały takie jak:
teksty przewodnie do wykonania
ć
wicze
ń
, instrukcje, normy, katalogi.
Stanowiska
ć
wiczeniowe powinny by
ć
wyposa
ż
one w niezb
ę
dne
maszyny i narz
ę
dzia.
Nale
ż
y równie
ż
zorganizowa
ć
wycieczk
ę
dydaktyczn
ą
do zakładów
poligraficznych.
Wskazane jest wykorzystywanie filmów dydaktycznych o tematyce
zwi
ą
zanej z wykonywaniem opraw introligatorskich w warunkach
przemysłowych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów powinien
dostarcza
ć
informacji dotycz
ą
cych zakresu i poziomu opanowania
umiej
ę
tno
ś
ci okre
ś
lonych w szczegółowych celach kształcenia programu
jednostki modułowej.
Ocenianie powinno u
ś
wiadamia
ć
uczniowi poziom jego osi
ą
gni
ęć
w stosunku do wymaga
ń
edukacyjnych, wdra
ż
a
ć
go do systematycznej
pracy, samokontroli i samooceny.
Nale
ż
y stosowa
ć
ró
ż
ne metody sprawdzania osi
ą
gni
ęć
uczniów,
głównie sprawdziany teoretyczne i praktyczne oraz testy osi
ą
gni
ęć
szkolnych.
W procesie oceniania nale
ż
y zwraca
ć
szczególn
ą
uwag
ę
na:
–
wykonywanie opraw prostych,
–
wykonywanie opraw zło
ż
onych i specjalnych,
–
dobieranie narz
ę
dzi i sprz
ę
tu do okre
ś
lonej technologii wykonania,
–
organizacj
ę
stanowiska pracy,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
,
–
korzystanie z norm, instrukcji i katalogów,
–
sprawno
ść
wykonywania zada
ń
,
–
dokładno
ść
i rzetelno
ść
podczas wykonywania zadania,
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
58
–
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki sprawdzianów
i testów osi
ą
gni
ęć
. Proces oceniania powinien by
ć
realizowany zgodnie
z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
59
Jednostka modułowa 734[02].Z1.05
Wykonywanie opakowa
ń
introligatorskich
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
okre
ś
li
ć
rodzaje opakowa
ń
introligatorskich,
–
scharakteryzowa
ć
metody wykonywania opakowa
ń
introligatorskich,
–
dobra
ć
materiały
stosowane
do
wykonywania
opakowa
ń
introligatorskich,
–
wykona
ć
projekt opakowania introligatorskiego,
–
zaplanowa
ć
proces wykonywania druków opakowaniowych lu
ź
nych
i ł
ą
czonych,
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje toreb introligatorskich,
–
dobra
ć
maszyny i urz
ą
dzenia do wykonywania toreb,
–
wykona
ć
torby papierowe ozdobne i reklamowe,
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje pudełek introligatorskich,
–
zaprojektowa
ć
ró
ż
ne rodzaje pudełek introligatorskich,
–
dobra
ć
materiały na pudełka,
–
dobra
ć
metody ł
ą
czenia elementów pudełek,
–
dobra
ć
maszyny i urz
ą
dzenia do wykonywania pudełek,
–
dobra
ć
i zastosowa
ć
sposoby zdobienia pudełek,
–
wykona
ć
pudełka introligatorskie,
–
dobra
ć
sposoby
pakowania
i
ekspediowania
opakowa
ń
introligatorskich,
–
dobra
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej obowi
ą
zuj
ą
ce na stanowisku
pracy,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania
opakowa
ń
introligatorskich.
2. Materiał nauczania
Rodzaje i metody wykonywania opakowa
ń
introligatorskich.
Projektowanie opakowa
ń
introligatorskich.
Rodzaje i budowa toreb introligatorskich.
Materiały stosowane do wykonywania toreb.
Maszyny i urz
ą
dzenia do wykonywania toreb.
Klasyfikacja pudełek wykonywanych w introligatorstwie przemysłowym.
Materiały do wykonywania pudełek.
Maszyny i urz
ą
dzenia do produkcji pudełek.
Zdobienie toreb i pudełek.
Zasady pakowania i ekspediowania opakowa
ń
introligatorskich.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
60
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz
ochrony
ś
rodowiska
obowi
ą
zuj
ą
ce
podczas
wykonywania
opakowa
ń
introligatorskich.
3.
Ć
wiczenia
•
Projektowanie druków opakowaniowych lu
ź
nych.
•
Projektowanie opakowa
ń
zgodnie z zało
ż
eniami technologicznymi.
•
Dobieranie
materiałów
i
sposobów
zdobienia
druków
opakowaniowych lu
ź
nych i ł
ą
czonych.
•
Projektowanie kształtu opakowa
ń
z uwzgl
ę
dnieniem sposobu ich
transportu i magazynowania.
•
Wykonywanie wzorów toreb.
•
Wykonywanie wzorów pudełek.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Przyrz
ą
dy, narz
ę
dzia i maszyny do wykonywania opakowa
ń
.
Instrukcje obsługi maszyn.
Filmy dydaktyczne przedstawiaj
ą
ce proces produkcji opakowa
ń
.
Modele maszyn, schematy technologiczne maszyn do wykonywania
opakowa
ń
. Katalogi maszyn i urz
ą
dze
ń
.
Plansze ze schematami linii do produkcji opakowa
ń
. Plansze i foliogramy
z rozrysowanymi siatkami opakowa
ń
.
Wzory ró
ż
nych rodzajów toreb i pudełek introligatorskich.
Katalogi maszyn i urz
ą
dze
ń
oraz materiałów do wykonywania opakowa
ń
.
Polskie Normy.
Komputer z dost
ę
pem do Internetu.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci wykonywania opakowa
ń
introligatorskich.
W procesie kształcenia powinny by
ć
stosowane głównie metody
stymuluj
ą
ce aktywno
ść
uczniów, metoda projektów, przewodniego tekstu
oraz pokaz z instrukta
ż
em i
ć
wiczenia praktyczne.
Ka
ż
dy ucze
ń
powinien wykona
ć
własny projekt opakowania,
wykorzystuj
ą
c zasady tworzenia opakowa
ń
do produktów o ró
ż
nych
kształtach, dobra
ć
materiały i urz
ą
dzenia do ich wykonania. Zadania
praktyczne mog
ą
polega
ć
na wykonaniu opakowania według własnego
projektu.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowni technologii introligatorstwa,
warsztatach szkolnych oraz w pracowni komputerowej, w grupach do 15
osób, indywidualnie lub w 2-3 osobowych zespołach.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
61
Stanowiska
ć
wiczeniowe powinny by
ć
wyposa
ż
one w narz
ę
dzia,
materiały, pomoce dydaktyczne, oraz specjalistyczne programy
komputerowe.
Nale
ż
y
organizowa
ć
wycieczki
dydaktyczne
do
zakładów
poligraficznych specjalizuj
ą
cych si
ę
w produkcji opakowa
ń
, gdzie
uczniowie mog
ą
pozna
ć
prac
ę
nowoczesnych linii do produkcji
opakowa
ń
.
Wskazane jest równie
ż
prezentowanie filmów dydaktycznych
przedstawiaj
ą
cych proces produkcji opakowa
ń
introligatorskich.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych powinno dostarczy
ć
informacji dotycz
ą
cych zakresu i stopnia opanowania umiej
ę
tno
ś
ci
okre
ś
lonych w celach jednostki modułowej.
Wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów mog
ą
by
ć
sprawdzane i oceniane
na podstawie:
–
testów osi
ą
gni
ęć
z zadaniami otwartymi i zamkni
ę
tymi,
–
testów praktycznych z zadaniami typu próba pracy,
–
obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zada
ń
,
–
projektów opracowanych przez uczniów.
Oceniaj
ą
c umiej
ę
tno
ś
ci uczniów nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
projektowanie i wykonywanie opakowania,
–
dobieranie kształtu opakowa
ń
jednostkowych do rodzaju opakowa
ń
zbiorczych i transportowych,
–
dobieranie materiałów i sposobu konstrukcji opakowania do kształtu
produktu,
–
dobieranie narz
ę
dzi i sprz
ę
tu do okre
ś
lonej technologii wykonania,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
,
–
korzystanie z norm, instrukcji i katalogów,
–
organizacj
ę
pracy zwi
ą
zanej z wykonaniem zada
ń
,
–
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej nale
ż
y równie
ż
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki
wszystkich sprawdzianów i testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych. Przedmiotem
oceny powinien by
ć
tak
ż
e projekt i produkt wykonany przez ucznia.
Proces oceniania powinien by
ć
realizowany według okre
ś
lonych
kryteriów oraz zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
62
Jednostka modułowa 734[02].Z1.06
Wykonywanie galanterii papierniczej
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje galanterii papierniczej,
–
dobra
ć
materiały do wykonania galanterii papierniczej,
–
dobra
ć
maszyny, urz
ą
dzenia oraz linie do produkcji galanterii
papierniczej,
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje kopert,
–
zaprojektowa
ć
podstawowe rodzaje kopert,
–
wykona
ć
koperty,
–
zaprojektowa
ć
albumy introligatorskie,
–
wykona
ć
albumy introligatorskie,
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje skoroszytów, teczek do akt, segregatorów,
futerałów,
–
zaprojektowa
ć
skoroszyty, teczki do akt i segregatory, kalendarze,
–
wykona
ć
skoroszyty, teczki do akt i segregatory,
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje brulionów, zeszytów i bloczków,
–
wykona
ć
bruliony, zeszyty i bloczki,
–
wykona
ć
futerały introligatorskie,
–
dobra
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej obowi
ą
zuj
ą
ce na stanowisku
pracy,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania
galanterii papierniczej.
2. Materiał nauczania
Galanteria papiernicza.
Materiały do produkcji galanterii papierniczej.
Maszyny i urz
ą
dzenia do wykonywania galanterii papierniczej.
Projektowanie kopert.
Technologia wykonywania kopert .
Technologia wykonywania skoroszytów i segregatorów.
Rodzaje teczek i technologia ich wykonywania.
Wykonywanie albumów introligatorskich z zastosowaniem ró
ż
nych
technologii i materiałów.
Wykonywanie futerałów.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
ce podczas wykonywania galanterii
papierniczej.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
63
3.
Ć
wiczenia
•
Projektowanie wzoru i wykonywanie koperty.
•
Projektowanie i wykonywanie albumu.
•
Projektowanie i wykonywanie ró
ż
nych wzorów teczek.
•
Opracowywanie schematu technologicznego wykonania brulionu
•
i zeszytu.
•
Wykonywanie notesu i bloczku.
•
Projektowanie i wykonywanie futerału.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Wzory produktów zaliczanych do galanterii papierniczej.
Plansze i foliogramy przedstawiaj
ą
ce schematy technologiczne
wykonania poszczególnych produktów galanterii papierniczej.
Maszyny i urz
ą
dzenia do wykonywania galanterii papierniczej lub ich
modele.
Instrukcje obsługi maszyn.
Katalogi maszyn i urz
ą
dze
ń
słu
żą
cych do produkcji galanterii
papierniczej.
Materiały introligatorskie.
Polskie Normy.
Specjalistyczne programy komputerowe.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci wykonywania produktów galanterii papierniczej.
Podczas realizacji programu jednostki nale
ż
y stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce
metody nauczania: metod
ę
pokazu w poł
ą
czeniu z instrukta
ż
em oraz
metod
ę
ć
wicze
ń
praktycznych. W procesie kształcenia nale
ż
y stosowa
ć
równie
ż
metod
ę
projektów. Ka
ż
dy ucze
ń
powinien zaprojektowa
ć
i wykona
ć
okre
ś
lone wyroby galanterii papierniczej pracuj
ą
c na
stanowisku odpowiednio wyposa
ż
onym w narz
ę
dzia, materiały oraz
specjalistyczne programy komputerowe.
Przed przyst
ą
pieniem do wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zada
ń
, z obsług
ą
maszyn i urz
ą
dze
ń
oraz z obowi
ą
zuj
ą
cymi przepisami bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w pracowni technologii introligatorstwa,
warsztatach szkolnych oraz w pracowni komputerowej, w grupach do
15 osób. Uczniowie mog
ą
pracowa
ć
samodzielnie lub w zespołach
2-3 osobowych.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
64
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie post
ę
pów ucznia powinno odbywa
ć
si
ę
w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów.
Wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów mog
ą
by
ć
sprawdzane i oceniane
na podstawie:
–
testów osi
ą
gni
ęć
z zadaniami otwartymi i zamkni
ę
tymi,
–
testów praktycznych z zadaniami typu próba pracy,
–
obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zada
ń
,
–
projektów wykonanych przez uczniów.
W procesie ocenia nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
projektowanie i wykonanie koperty,
–
projektowanie i wykonanie skoroszytu, segregatora, futerału,
–
dobór materiałów i wykonanie albumu,
–
planowanie procesu technologicznego wykonania brulionu, zeszytu
i wykonanie wyrobu,
–
projektowanie i wykonanie teczki do akt z zastosowaniem ró
ż
nych
materiałów,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
,
–
korzystanie z norm, instrukcji i katalogów,
–
dobieranie narz
ę
dzi i sprz
ę
tu do okre
ś
lonej technologii wykonania,
–
organizacj
ę
pracy zwi
ą
zanej z wykonaniem zada
ń
,
–
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki sprawdzianów
i testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz wykonane projekty i wyroby. Proces
oceniania powinien by
ć
realizowany zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
65
Moduł 734[02].Z2
Introligatorstwo rzemie
ś
lnicze
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
planowa
ć
proces technologiczny wykonywania opraw jednostkowych,
–
okre
ś
la
ć
zakres stosowania opraw wtórnych,
–
ocenia
ć
jako
ść
oprawy przeznaczonej do oprawiania wtórnego,
–
okre
ś
la
ć
etapy technologiczne wykonywania oprawy wtórnej,
–
charakteryzowa
ć
system oceniania jako
ś
ci opraw wtórnych,
–
planowa
ć
operacje technologiczne zwi
ą
zane z wykonywaniem oprawy
wtórnej ksi
ąż
ek, albumów,
–
planowa
ć
procesy wykonywania produktów jednostkowych,
–
projektowa
ć
pudełka oklejane,
–
dobiera
ć
materiały do wykonywania pudełek oklejanych,
–
projektowa
ć
i wykonywa
ć
galanteri
ę
papiernicz
ą
,
–
organizowa
ć
stanowisko pracy,
–
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej i ochrony
ś
rodowiska.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
734[02].Z2.01 Wykonywanie opraw jednostkowych i wtórnych
116
734[02].Z2.02 Wykonywanie galanterii introligatorskiej
100
Razem
216
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
66
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Magdzik S.: Introligatorstwo przemysłowe. WSiP, Warszawa 1992
Jefimow W.: Pracownia introligatorska w szkole i w domu. WSiP,
Warszawa 1986
Semkowicz A.: Introligatorstwo. Wiedza-Zawód-Kultura T. Zapiór i S-ka,
Kraków 1948
Zjawi
ń
ski. Z.: Introligatorstwo. Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego
i Spo
ż
ywczego, Warszawa 1967
Czasopisma: Poligrafika, Poligrafia polska, Print Publishing, Przegl
ą
d
Papierniczy, Opakowania,
Ś
wiat Druku.
Ś
wiat Poligrafii
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
734[02].Z2
Introligatorstwo rzemie
ś
lnicze
734[02].Z2.01
Wykonywanie opraw jednostkowych
i wtórnych
734[02].Z2.02
Wykonywanie galanterii introligatorskiej
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
67
Jednostka modułowa 734[02].Z2.01
Wykonywanie opraw jednostkowych i wtórnych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
zaplanowa
ć
proces wykonywania opraw jednostkowych i wtórnych,
–
dobra
ć
narz
ę
dzia, urz
ą
dzenia i maszyny do wykonywania opraw,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy,
–
zaprojektowa
ć
opraw
ę
introligatorsk
ą
,
–
dobra
ć
materiały do wykonywania opraw introligatorskich,
–
wykona
ć
szycie ni
ć
mi r
ę
cznie,
–
wykona
ć
szycie drutem na zszywarkach,
–
wykona
ć
r
ę
cznie opraw
ę
prost
ą
,
–
wykona
ć
r
ę
cznie opraw
ę
zło
ż
on
ą
,
–
wykona
ć
r
ę
cznie okładk
ę
jednolit
ą
i ł
ą
czon
ą
,
–
wykona
ć
r
ę
cznie opraw
ę
specjaln
ą
,
–
okre
ś
li
ć
zastosowanie opraw wtórnych,
–
oceni
ć
jako
ść
oprawy przeznaczonej do oprawiania wtórnego,
–
okre
ś
li
ć
etapy wykonywania oprawy wtórnej,
–
zaplanowa
ć
operacje zwi
ą
zane z wykonywaniem opraw wtórnych
ksi
ąż
ek, albumów,
–
wykona
ć
czyszczenie grzbietu wkładu,
–
uzupełni
ć
ubytki oraz wzmocni
ć
składki,
–
wykona
ć
szycie wkładu,
–
wzmocni
ć
grzbiet wkładu,
–
okre
ś
li
ć
kryteria oceny jako
ś
ci opraw wtórnych,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonania oprawy,
–
dokona
ć
kalkulacji kosztów wykonanego produktu,
–
dobra
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej i ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania opraw
introligatorskich.
2. Materiał nauczania
Proces wykonywania opraw jednostkowych.
Dobieranie materiałów, narz
ę
dzi, urz
ą
dze
ń
, maszyn do wykonywania
produktów.
Organizacja stanowiska pracy.
Projektowanie oprawy introligatorskiej.
Szycie r
ę
czne ni
ć
mi oraz szycie drutem na zszywarkach.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
68
Wzmacnianie grzbietu wkładu.
Wykonywanie okładek i ł
ą
czenie z wkładem.
Wykonywanie r
ę
czne opraw prostych, zło
ż
onych i specjalnych.
Wykonywanie r
ę
czne okładek jednolitych i ł
ą
czonych.
Proces wykonywania opraw wtórnych.
Czyszczenie grzbietu wkładu.
Uzupełnianie ubytków, wzmacnianie składek.
Ocena jako
ś
ci wykonanych opraw introligatorskich.
Koszty materiałów i usług introligatorskich, cenniki.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
ce podczas wykonywania opraw
introligatorskich.
3.
Ć
wiczenia
•
Dobieranie materiałów do wykonywania opraw.
•
Wykonywanie
r
ę
czne
oprawy
prostej
według
okre
ś
lonych
parametrów.
•
Wykonywanie r
ę
czne oprawy zło
ż
onej oraz specjalnej według
okre
ś
lonych parametrów.
•
Wykonywanie r
ę
czne okładek jednolitych.
•
Wykonywanie r
ę
czne okładek ł
ą
czonych.
•
Wykonywanie oprawy pracy dyplomowej.
•
Planowanie operacji zwi
ą
zanych z wykonaniem oprawy wtórnej.
•
Wykonywanie r
ę
czne oprawy wtórnej.
•
Ocenianie jako
ś
ci wykonania oprawy.
•
Sporz
ą
dzanie kalkulacji kosztów wykonania oprawy.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Plansze dydaktyczne przedstawiaj
ą
ce proces wykonywania opraw
jednostkowych i wtórnych.
Filmy dydaktyczne przedstawiaj
ą
ce prac
ę
w zakładzie introligatorskim.
Wzory opraw wtórnych z wykorzystaniem ró
ż
nych rodzajów okładek.
Materiały introligatorskie.
Dokumentacja techniczna i technologiczna.
Instrukcje obsługi maszyn.
Szywnice do szycia składek.
Krajarka jednono
ż
owa.
Złamywarka.
Prasa.
No
ż
yce introligatorskie.
Oklejarka.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
69
Zszywarka drutem.
Katalogi materiałów i cenniki.
Cennik usług introligatorskich.
Polskie Normy.
Normy Bran
ż
owe.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci
wykonywania
opraw
w
rzemie
ś
lniczej
pracowni
introligatorskiej. Prace tego typu wymagaj
ą
zdolno
ś
ci manualnych,
precyzji, umiej
ę
tno
ś
ci projektowania oraz dobierania materiałów,
narz
ę
dzi i urz
ą
dze
ń
.
Podczas realizacji programu nale
ż
y stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce metody
nauczania: pokaz w poł
ą
czeniu z instrukta
ż
em, metody tekstu
przewodniego i projektów oraz
ć
wiczenia praktyczne.
Przed przyst
ą
pieniem do zaj
ęć
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z zakresem
i rodzajem wykonywanych zada
ń
, z obsług
ą
maszyn i urz
ą
dze
ń
oraz
obowi
ą
zuj
ą
cymi przepisami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpo
ż
arowej. Nale
ż
y przygotowa
ć
odpowiednie materiały: teksty
przewodnie do wykonania
ć
wicze
ń
, instrukcje, normy, katalogi, plansze,
foliogramy, próbniki, przykłady wyrobów introligatorskich. Stanowiska
ć
wiczeniowe
powinny
by
ć
wyposa
ż
one
w niezb
ę
dne
przyrz
ą
dy
i narz
ę
dzia.
Zaj
ę
cia nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni technologii introligatorstwa
i warsztatach szkolnych, w grupach do 15 osób. Prace powinny by
ć
wykonywane na stanowiskach jednoosobowych, ewentualnie w 2-3
osobowych zespołach.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów powinien
dostarcza
ć
informacji dotycz
ą
cych zakresu i poziomu opanowania
umiej
ę
tno
ś
ci okre
ś
lonych w szczegółowych celach kształcenia programu
jednostki modułowej.
Wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów mog
ą
by
ć
sprawdzane i oceniane
na podstawie:
–
testu osi
ą
gni
ęć
szkolnych z zadaniami otwartymi i zamkni
ę
tymi,
–
testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy,
–
obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zada
ń
,
–
projektów opracowanych przez uczniów.
Oceniaj
ą
c osi
ą
gni
ę
cia uczniów nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
projektowanie oprawy introligatorskiej,
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
70
–
planowanie procesu wykonywania opraw introligatorskich,
–
wykonywanie oprawy jednostkowej,
–
wykonywanie oprawy wtórnej,
–
korzystanie z norm, instrukcji i katalogów,
–
organizacj
ę
pracy zwi
ą
zanej z realizacj
ą
zada
ń
,
–
systematyczno
ść
oraz terminowo
ść
wykonania zada
ń
,
–
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Przedmiotem
oceny
powinny
by
ć
tak
ż
e
walory
estetyczne
i u
ż
yteczno
ść
wykonanych projektów.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki sprawdzianów
i testów osi
ą
gni
ęć
oraz wykonane projekty i wyroby.
Proces oceniania powinien by
ć
realizowany według okre
ś
lonych
kryteriów oraz zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
71
Jednostka modułowa 734[02].Z2.02
Wykonywanie galanterii introligatorskiej
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
zaprojektowa
ć
wyroby galanterii introligatorskiej,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy,
–
zaplanowa
ć
procesy wykonywania wyrobów galanterii introligatorskiej,
–
dobra
ć
materiały do wykonywania wyrobów,
–
dobra
ć
narz
ę
dzia, urz
ą
dzenia, maszyny do wykonywania wyrobów,
–
zaplanowa
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z wykonaniem wyrobów,
–
wykona
ć
pudełka oklejane, stela
ż
e, oklejki, wyklejki i wypełnienia do
pudełek oraz futerały,
–
naklei
ć
mapy, obrazki i inne du
ż
e płaszczyzny,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanych wyrobów,
–
sporz
ą
dzi
ć
kalkulacj
ę
kosztów wykonanego wyrobu,
–
zastosowa
ć
ś
rodki
ochrony
indywidualnej
obowi
ą
zuj
ą
ce
na
stanowisku pracy,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania
wyrobów galanterii introligatorskiej.
2. Materiał nauczania
Procesy wykonywania galanterii introligatorskiej.
Dobieranie narz
ę
dzi, urz
ą
dze
ń
, maszyn do wykonywania wyrobów.
Organizacja stanowiska pracy.
Projektowanie wyrobów galanterii introligatorskiej.
Dobieranie materiałów do wykonania galanterii.
Wykonywanie pudełek oklejanych, stela
ż
y, oklejek, wyklejek i wypełnie
ń
do pudełek oraz futerałów.
Naklejanie map, obrazków oraz du
ż
ych płaszczyzn.
Ocena jako
ś
ci wykonanych wyrobów galanterii introligatorskiej.
Koszty materiałów i wyrobów galanterii introligatorskiej, cenniki.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
ce podczas wykonywania wyrobów
galanterii introligatorskiej.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
72
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie projektów galanterii introligatorskiej.
•
Wykonywanie pudełek oklejanych.
•
Wykonywanie futerałów.
•
Naklejanie map, obrazków oraz du
ż
ych płaszczyzn na ró
ż
ne
materiały.
•
Sporz
ą
dzanie kalkulacji kosztów wykonania okre
ś
lonych usług.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Plansze dydaktyczne przedstawiaj
ą
ce proces wykonywania wyrobów
galanterii introligatorskiej.
Filmy dydaktyczne przedstawiaj
ą
ce prac
ę
w zakładzie introligatorskim.
Wzory wyrobów galanterii introligatorskiej.
Materiały introligatorskie.
Dokumentacja technologiczna.
Instrukcje obsługi maszyn.
Krajarka jednono
ż
owa.
Prasa.
No
ż
yce introligatorskie.
Oklejarka.
Polskie Normy.
Normy Bran
ż
owe.
Katalogi materiałów i cenniki.
Cennik usług introligatorskich.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu nauczania jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci
wykonywania wyrobów introligatorskich w pracowni rzemie
ś
lniczej.
Prace tego typu wymagaj
ą
zdolno
ś
ci manualnych, precyzji, umiej
ę
tno
ś
ci
projektowania oraz dobierania materiałów, narz
ę
dzi i urz
ą
dze
ń
.
Podczas realizacji tre
ś
ci programowych nale
ż
y stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce
metody nauczania: pokazu w poł
ą
czeniu z instrukta
ż
em, tekstu
przewodniego, projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Przed przyst
ą
pieniem do zaj
ęć
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z zakresem
i rodzajem wykonywanych zada
ń
, z obsług
ą
maszyn i urz
ą
dze
ń
oraz
obowi
ą
zuj
ą
cymi przepisami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej. Nale
ż
y przygotowa
ć
odpowiednie materiały, jak:
teksty przewodnie do wykonania
ć
wicze
ń
, instrukcje, normy, katalogi,
plansze, foliogramy, próbniki, przykłady wyrobów introligatorskich.
Stanowiska
ć
wiczeniowe powinny by
ć
wyposa
ż
one w niezb
ę
dne
maszyny i narz
ę
dzia.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
73
Zaj
ę
cia nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni technologii introligatorstwa
i warsztatach szkolnych, w grupach do 15 osób. Prace powinny by
ć
wykonywane na stanowiskach jednoosobowych, ewentualnie w 2-3
osobowych zespołach.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów powinien
dostarcza
ć
informacji dotycz
ą
cych zakresu i poziomu opanowania
umiej
ę
tno
ś
ci okre
ś
lonych w szczegółowych celach kształcenia programu
jednostki modułowej.
Wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów mog
ą
by
ć
sprawdzane i oceniane
na podstawie:
–
testu osi
ą
gni
ęć
szkolnych z zadaniami otwartymi i zamkni
ę
tymi,
–
testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy,
–
obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zada
ń
,
–
projektów opracowanych przez uczniów.
Oceniaj
ą
c osi
ą
gni
ę
cia uczniów nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
wykonywanie projektów produktów introligatorskich,
–
wykonywanie wyrobów galanterii introligatorskiej,
–
naklejanie du
ż
ych płaszczyzn,
–
planowanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z wykonaniem wyrobów,
–
dobieranie materiałów do wykonywania wyrobów,
–
dobieranie narz
ę
dzi, maszyn i urz
ą
dze
ń
,
–
korzystanie z norm, instrukcji i katalogów,
–
organizacj
ę
pracy zwi
ą
zanej z realizacj
ą
zada
ń
,
–
systematyczno
ść
oraz terminowo
ść
wykonania zada
ń
,
–
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Przedmiotem
oceny
powinny
by
ć
tak
ż
e
walory
estetyczne
i u
ż
yteczno
ść
wykonanych projektów.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki sprawdzianów
i testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz wykonane projekty.
Proces oceniania powinien by
ć
realizowany według okre
ś
lonych
kryteriów oraz zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
74
Moduł 734[02].Z3
Praktyka zawodowa
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
stosowa
ć
terminologi
ę
zawodow
ą
,
–
okre
ś
la
ć
zastosowanie przemysłowych linii automatycznych do
wykonywania ró
ż
nych typów opraw,
–
obsługiwa
ć
linie potokowe do wykonywania opraw prostych,
–
obsługiwa
ć
linie potokowe do wykonywania opraw zło
ż
onych,
–
dokonywa
ć
konserwacji maszyn i urz
ą
dze
ń
introligatorskich,
–
wykonywa
ć
podstawowe operacje introligatorskie,
–
dokonywa
ć
oceny jako
ś
ci produktów introligatorskich,
–
rozró
ż
nia
ć
rodzaje opakowa
ń
i metody pakowania,
–
przygotowywa
ć
produkty do ekspedycji,
–
pakowa
ć
produkty introligatorskie,
–
stosowa
ć
zasady eksploatacji i obsługi typowych urz
ą
dze
ń
transportowych,
–
organizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej i ochrony
ś
rodowiska.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
734[02].Z3.01 Obsługiwanie potokowych linii introligatorskich
70
734[02].Z3.02 Ekspedycja produktów introligatorskich
70
Razem
140
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
75
3. Schemat układu jednostek modułowych
734[02].Z3
Praktyka zawodowa
734[02].Z3.01
Obsługiwanie potokowych linii introligatorskich
734[02].Z3.02
Ekspedycja produktów introligatorskich
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
76
Jednostka modułowa 734[02].Z3.01
Obsługiwanie potokowych linii introligatorskich
1. Szczegółowe cele kształcenia.
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy,
–
dobra
ć
materiały do okre
ś
lonego rodzaju produkcji, na podstawie
parametrów technologicznych wyrobu,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
instrukcjami obsługi maszyn i urz
ą
dze
ń
,
–
sprawdzi
ć
stan techniczny maszyn, urz
ą
dze
ń
i sprz
ę
tu,
–
przeprowadzi
ć
regulacj
ę
maszyn i urz
ą
dze
ń
,
–
dobra
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej,
–
obsłu
ż
y
ć
linie potokowe kompletujaco-zszywajaco-okrawaj
ą
ce do
wykonywania opraw zeszytowych,
–
obsłu
ż
y
ć
linie potokowe zbierajaco-oprawiaj
ą
ce do wykonywania
opraw prostych,
–
obsłu
ż
y
ć
linie potokowe zbierajaco-oprawiaj
ą
co-okrawajace do
wykonywania opraw prostych,
–
obsłu
ż
y
ć
linie potokowe do oprawy zło
ż
onej,
–
dokona
ć
bie
żą
cej kontroli pracy maszyn,
–
wykona
ć
produkty
introligatorskie
zgodnie
z
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanych produktów,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
normami i katalogami wyrobów,
–
dokona
ć
konserwacji maszyn i urz
ą
dze
ń
,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej i ochrony
ś
rodowiska podczas obsługi linii
potokowych.
2. Materiał nauczania
Posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
techniczn
ą
i technologiczn
ą
.
Organizowanie stanowiska pracy.
Dobór
materiałów
do
produkcji
ró
ż
nego
rodzaju
wyrobów
introligatorskich.
Przygotowanie maszyn i urz
ą
dze
ń
do produkcji.
Obsługiwanie linii potokowych do opraw prostych.
Obsługiwanie linii potokowych do opraw zło
ż
onych.
Kontrola bie
żą
ca pracy maszyn i urz
ą
dze
ń
.
Realizowanie procesów introligatorskich.
Ocena jako
ś
ci produktów introligatorskich.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
77
Konserwacja maszyn i urz
ą
dze
ń
.
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska podczas obsługi linii
potokowych.
3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu praktyki zawodowej jest kształtowanie
i doskonalenie umiej
ę
tno
ś
ci uczniów w zakresie obsługi potokowych linii
introligatorskich. Podczas praktyki zawodowej uczniowie powinni
wykorzystywa
ć
posiadan
ą
wiedz
ę
oraz doskonali
ć
umiej
ę
tno
ś
ci pracy
w zespole.
Warunkiem prawidłowego przebiegu praktyk zawodowych jest ich
realizacja w przedsi
ę
biorstwach wyposa
ż
onych w nowoczesne maszyny
i urz
ą
dzenia introligatorskie. Przedsi
ę
biorstwo, w którym odbywaj
ą
si
ę
praktyki powinno charakteryzowa
ć
si
ę
dobr
ą
organizacj
ą
pracy, zaj
ę
cia
powinny by
ć
prowadzone w małych grupach pod nadzorem instruktorów
o odpowiednich kwalifikacjach.
Przed
rozpocz
ę
ciem
zaj
ęć
nale
ż
y
zapozna
ć
uczniów
z harmonogramem praktyki. Uczniowie powinni pozna
ć
struktur
ę
organizacyjn
ą
przedsi
ę
biorstwa, obowi
ą
zuj
ą
ce regulaminy, przepisy
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska. Opiekun praktyki czuwa nad bezpiecze
ń
stwem uczniów
podczas wykonywania zada
ń
produkcyjnych.
Uczniowie odbywaj
ą
cy praktyk
ę
zawodow
ą
zobowi
ą
zani s
ą
do
prowadzenia dzienniczka i dokonywania w nim zapisów dotycz
ą
cych
stanowiska pracy, zakresu wykonywanych czynno
ś
ci, liczby godzin
pracy oraz wniosków i spostrze
ż
e
ń
.
W czasie trwania praktyki zawodowej nale
ż
y umo
ż
liwi
ć
uczniom
korzystanie z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji, takich jak: instrukcje,
dokumentacja techniczna, normy, poradniki, katalogi, przepisy,
oprogramowanie.
4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu praktyki, na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów. Kryteria oceniania powinny dotyczy
ć
poziomu oraz zakresu
opanowania
przez
uczniów
umiej
ę
tno
ś
ci
wynikaj
ą
cych
ze
szczegółowych celów kształcenia. Kryteria dotycz
ą
ce oceniania nale
ż
y
przedstawi
ć
przed rozpocz
ę
ciem praktyki.
Ze wzgl
ę
du na charakter zaj
ęć
, w procesie oceniania dominowa
ć
b
ę
dzie obserwacja pracy uczniów oraz ocena efektów tej pracy.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
78
Dokonuj
ą
c oceny pracy uczniów nale
ż
y zwraca
ć
szczególn
ą
uwag
ę
na:
–
postaw
ę
zawodow
ą
- porz
ą
dek, czysto
ść
i estetyk
ę
stanowiska pracy,
poszanowanie mienia, stosunek do przeło
ż
onych i kolegów, kultur
ę
pracy,
–
organizacj
ę
pracy - przygotowanie ucznia do pracy, zgromadzenie
odpowiednich materiałów zgodnie z dokumentacj
ą
, dobór narz
ę
dzi do
wykonania zadania, organizacj
ę
stanowiska pracy,
–
obsług
ę
maszyn i urz
ą
dze
ń
, dobór i posługiwanie si
ę
narz
ę
dziami,
konserwacj
ę
i zabezpieczanie maszyn oraz urz
ą
dze
ń
po zako
ń
czonej
pracy,
–
wykonywanie pracy zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
norm
ą
- sprawdzanie
jako
ś
ci materiałów przed rozpocz
ę
ciem pracy, przygotowanie
materiałów, maszyn i urz
ą
dze
ń
do pracy, zachowanie kolejno
ś
ci
wykonywania czynno
ś
ci według obowi
ą
zuj
ą
cej technologii, poprawne
wykonanie zada
ń
w okre
ś
lonym czasie,
–
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Po zako
ń
czeniu realizacji programu jednostki modułowej, opiekun
praktyki powinien wpisa
ć
w dzienniczku praktyk opini
ę
o pracy ucznia
oraz wystawi
ć
ocen
ę
ko
ń
cow
ą
zgodn
ą
z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
79
Jednostka modułowa 734[02].Z3.02
Ekspedycja produktów
introligatorskich
1. Szczegółowe cele kształcenia.
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy,
–
dobra
ć
rodzaje opakowa
ń
do okre
ś
lonych produktów,
–
dobra
ć
sposoby pakowania do rodzaju produktów,
–
obsłu
ż
y
ć
maszyny i urz
ą
dzenia pakuj
ą
ce,
–
okre
ś
li
ć
wymagania techniczne dla pomieszcze
ń
i urz
ą
dze
ń
do magazynowania i przechowywania wyrobów,
–
wykona
ć
pakowanie bezpo
ś
rednie jednostkowe,
–
wykona
ć
pakowanie bezpo
ś
rednie, zbiorcze, grupowe,
–
wykona
ć
pakowanie zbiorcze wysyłkowe,
–
zapakowa
ć
pojedyncze egzemplarze,
–
wykona
ć
pakowanie grupowe,
–
wykona
ć
pakowanie wysyłkowe i transportowe,
–
zastosowa
ć
zasady pakowania i transportu gotowych wyrobów,
–
zastosowa
ć
zasady eksploatacji i obsługi typowych urz
ą
dze
ń
transportowych,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska podczas pakowania
i ekspedycji.
2. Materiał nauczania
Organizacja stanowiska pracy.
Dobór opakowa
ń
.
Pakowanie wyrobów ró
ż
nymi metodami.
Obsługa maszyn i urz
ą
dze
ń
pakuj
ą
cych.
Przygotowanie
pomieszcze
ń
i
urz
ą
dze
ń
do
magazynowania
i przechowywania produktów.
Pakowanie i transport gotowych produktów.
Pakowanie jednostkowe, grupowe, zbiorcze, wysyłkowe.
Stosowanie opakowa
ń
transportowych.
Stosowanie
ś
rodków transportu wewn
ę
trznego.
Eksploatacja i obsługa typowych urz
ą
dze
ń
transportowych.
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska podczas pakowania
i ekspedycji.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
80
3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Warunkiem prawidłowego przebiegu praktyk zawodowych jest ich
realizacja w przedsi
ę
biorstwie wyposa
ż
onym w nowoczesne maszyny
i urz
ą
dzenia. Przedsi
ę
biorstwo, w którym odbywaj
ą
si
ę
praktyki powinno
charakteryzowa
ć
si
ę
dobr
ą
organizacj
ą
pracy, zaj
ę
cia powinny by
ć
prowadzone w małych grupach.
Praktyka powinna przebiega
ć
pod nadzorem opiekuna, lecz uczniowie
powinni samodzielnie wykonywa
ć
wszystkie zadania praktyczne.
Przed
rozpocz
ę
ciem
zaj
ęć
nale
ż
y
zapozna
ć
uczniów
z harmonogramem praktyki. Uczniowie powinni pozna
ć
struktur
ę
organizacyjn
ą
przedsi
ę
biorstwa, obowi
ą
zuj
ą
ce regulaminy, przepisy
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Uczniowie prowadz
ą
c dzienniczek praktyk powinni dokonywa
ć
w nim
zapisów z ka
ż
dego dnia praktyki dotycz
ą
cych: stanowiska pracy,
zakresu wykonywanych czynno
ś
ci, godzin praktyki oraz wniosków
i spostrze
ż
e
ń
wynikaj
ą
cych
z
analizy
wykonywanych
zada
ń
zawodowych.
Wskazane jest korzystanie przez uczniów z ró
ż
nych (tak
ż
e
obcoj
ę
zycznych)
ź
ródeł informacji takich jak: instrukcje, dokumentacja
techniczna, normy, poradniki, katalogi.
4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
według kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku praktyki zawodowej, na
podstawie obserwacji czynno
ś
ci wykonywanych przez uczniów oraz
zapisów w dzienniczku praktyki.
Podczas oceniania pracy uczniów nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
−
samodzielno
ść
wykonywania zada
ń
,
−
zdyscyplinowanie i punktualno
ść
,
−
organizacj
ę
stanowiska pracy,
−
organizowanie i wykonywanie prac,
−
jako
ść
wykonanej pracy,
−
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej, ochrony
ś
rodowiska oraz wymaga
ń
ergonomii.
Wskazane jest aby, ucze
ń
przedstawił opiekunowi praktyki
sprawozdanie z realizacji praktyki zawodowej w dzienniczku praktyki.
Na zako
ń
czenie praktyki zawodowej opiekun praktyki powinien
wpisa
ć
w dzienniczku praktyk opini
ę
o pracy i post
ę
pach ucznia oraz
ocen
ę
ko
ń
cow
ą
.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
81
Moduł 734[02].S1
Usługi introligatorskie
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
okre
ś
la
ć
ró
ż
nice
mi
ę
dzy
przedsi
ę
biorstwem
przemysłowym
a rzemie
ś
lniczym,
−
okre
ś
la
ć
zasady
podejmowania
i
prowadzenia
działalno
ś
ci
gospodarczej,
−
przygotowywa
ć
dokumenty
zwi
ą
zane
z
zatrudnieniem
oraz
podejmowaniem i prowadzeniem działalno
ś
ci gospodarczej,
−
okre
ś
la
ć
obowi
ą
zki i uprawnienia pracodawcy, pracownika i klienta,
−
sporz
ą
dza
ć
dokumenty zwi
ą
zane z poszukiwaniem pracy,
−
organizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
projektowa
ć
introligatorskie oprawy artystyczne,
−
wykonywa
ć
prace
introligatorskie
z
zastosowaniem
ró
ż
nych
technologii,
−
dobiera
ć
materiały i narz
ę
dzia do wykonywania prac introligatorskich,
−
stosowa
ć
odpowiednie elementy dekoracyjne opraw introligatorskich,
−
wykonywa
ć
oprawy artystyczne,
−
ocenia
ć
jako
ść
opraw przeznaczonych do renowacji oraz naprawy,
−
planowa
ć
proces technologiczny renowacji i naprawy wyrobu
introligatorskiego,
−
wykonywa
ć
okoliczno
ś
ciowe wyroby introligatorskie,
−
wykonywa
ć
specjalistyczne prace introligatorskie,
−
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej i ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania opraw
introligatorskich.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
734[02].S1.01 Wykonywanie opraw artystycznych
160
734[02].S1.02 Naprawa i renowacja opraw introligatorskich
100
734[02].S1.03 Wykonywanie specjalistycznych prac introligatorskich
100
Razem
360
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
82
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Magdzik S.: Introligatorstwo przemysłowe. WSiP, Warszawa 1992
Jefimow W.: Pracownia introligatorska w szkole i w domu. WSiP
Warszawa 1986
Semkowicz A.: Introligatorstwo. Wiedza-Zawód-Kultura t. Zapiór i S-ka,
Kraków 1948
Sowi
ń
ski M. :Nauczanie robót r
ę
cznych., cz
ęść
I oprawy. Kraków
Zjawi
ń
ski. Z.: Introligatorstwo. Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego
i Spo
ż
ywczego, Warszawa 1967
Czasopisma: Poligrafika, Poligrafia polska, Print Publishing, Przegl
ą
d
Papierniczy, Opakowania,
Ś
wiat Druku,
Ś
wiat Poligrafii.
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
734[02].S1.01
Wykonywanie opraw
artystycznych
734[02].S1.02
Naprawa i renowacja
opraw introligatorskich
734[02].S1.03
Wykonywanie
specjalistycznych prac
introligatorskich
734[02].S1
Usługi introligatorskie
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
83
Jednostka modułowa 734[02].S1.01
Wykonywanie opraw artystycznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
zaplanowa
ć
wyposa
ż
enie zakładu usługowego,
–
zorganizowa
ć
prac
ę
w zakładzie usług introligatorskich,
–
przyj
ąć
zamówienie od klienta,
–
dobra
ć
rodzaje introligatorskich opraw artystycznych,
–
przygotowa
ć
projekt graficzny oprawy artystycznej,
–
zaplanowa
ć
proces technologiczny wykonania oprawy artystycznej,
–
dobra
ć
materiały do wykonania oprawy artystycznej,
–
obliczy
ć
zu
ż
ycie materiałów,
–
dobra
ć
maszyny i narz
ę
dzia do rodzaju wykonywanej pracy,
–
dobra
ć
rodzaj szycia, ł
ą
czenia składek lub kartek we wkład,
–
dobra
ć
typ oprawy oraz rodzaj okładki,
–
zastosowa
ć
odpowiednie elementy dekoracyjne i zdobnicze,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanej oprawy,
–
sporz
ą
dzi
ć
kalkulacj
ę
kosztów oprawy artystycznej,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania
opraw artystycznych.
2. Materiał nauczania
Wyposa
ż
enie introligatorskiego zakładu usługowego.
Organizacja pracy w zakładzie usług introligatorskich.
Oprawy artystyczne.
Projekty graficzne opraw artystycznych.
Proces technologiczny wykonywania opraw artystycznych.
Szycie r
ę
czne ni
ć
mi wkładów do opraw.
Materiały do opraw artystycznych.
Rodzaje okładek do opraw artystycznych.
Elementy dekoracyjne i zdobnicze: zwi
ę
zy naturalne i sztuczne, złocenie,
barwienie i marmoryzowanie papieru oraz boków wkładów, tłoczenie
barwne i bezbarwne okładek, złocenie, intarsje, inkrustacje kamieniami
lub metalami szlachetnymi, reliefy i płaskorze
ź
by z ko
ś
ci i szlachetnych
kruszców, okucia, r
ę
cznie wyszywane kapitałki.
Ocena jako
ś
ci wykonanej oprawy.
Kalkulacja kosztów oprawy artystycznej.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania opraw artystycznych.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
84
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie szycia wkładu: na ta
ś
my, sznurki lub
ś
ciegiem
skrzy
ż
owanym.
•
Wykonywanie oprawy skórzanej posiadaj
ą
cej sztuczne zwi
ę
zy,
tłoczenie bezbarwne i barwne grzbietów i okładzin okładek.
•
Wykonywanie oprawy półskórzanej kombinowanej z oklejk
ą
grzbietow
ą
ze skóry, oklejk
ą
okładzinow
ą
z płótna, wyklejk
ą
specjaln
ą
zdobion
ą
, okładk
ą
posiadaj
ą
c
ą
: sztuczne zwi
ę
zy, tłoczenie
barwne grzbietu, złocon
ą
bordiur
ę
na okładzinach oraz szycie
wkładu na ta
ś
my.
•
Wykonywanie
oprawy
półskórzanej
bibliotecznej
z
oklejk
ą
okładzinow
ą
z r
ę
cznie wykonanego papieru marmoryzowanego,
oklejk
ą
grzbietow
ą
i naro
ż
nikowymi wykonanymi ze skóry,
z zastosowaniem zwi
ę
zów, tłoczenia bezbarwnego grzbietu oraz
szycia r
ę
cznego na sznurki.
•
Wykonywanie oprawy artystycznej zdobionej guzami na tylnej
okładzinie.
•
Wykonywanie oprawy skórzanej z okuciami.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Schemat organizacji i wyposa
ż
enia introligatorskiego zakładu
usługowego.
Schematy przebiegu procesu wykonywania introligatorskich opraw
artystycznych.
Plansze lub foliogramy dotycz
ą
ce opraw artystycznych.
Katalog opraw artystycznych.
No
ż
yce introligatorskie.
Szywnice do r
ę
cznego szycia wkładów do ksi
ąż
ek.
Krajarka jednono
ż
owa.
Złamywarka.
Prasa.
Oklejarka.
Zszywarka drutem.
Narz
ę
dzia do zdobienia: radełko, plakieta, tłoczki, matryce do tłoczenia,
matryce.
Prasa do tłoczenia: foli
ą
złot
ą
, srebrn
ą
, kolorow
ą
, reliefowe wytłoczenia,
bordiura.
Okucia, guzy, r
ę
cznie wyszywane kapitałki.
Materiały introligatorskie do opraw artystycznych: skóra ciel
ę
ca,
ś
wi
ń
ska
i ko
ź
la, papiery zdobione, papier czerpany, karton, nici, ta
ś
my, płótna
oraz inne tkaniny.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
85
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci
wykonywania introligatorskich opraw artystycznych w zakładzie
usługowym. Prace tego typu wymagaj
ą
zdolno
ś
ci manualnych, precyzji,
przygotowania projektu, dobierania materiałów, narz
ę
dzi i urz
ą
dze
ń
.
W procesie kształcenia nale
ż
y zastosowa
ć
metod
ę
pokazu
z instrukta
ż
em, projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Przed przyst
ą
pieniem do wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z przepisami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy obowi
ą
zuj
ą
cych na
stanowisku pracy oraz zwróci
ć
uwag
ę
na zachowanie prawidłowej
postawy ciała podczas pracy oraz wła
ś
ciwe o
ś
wietlenie stanowiska
pracy. Nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych
zada
ń
oraz obsług
ą
maszyn i urz
ą
dze
ń
.
Nauczyciel powinien przygotowa
ć
odpowiednie materiały takie jak:
instrukcje, normy, katalogi. Stanowiska
ć
wiczeniowe powinny by
ć
wyposa
ż
one w niezb
ę
dne przyrz
ą
dy, maszyny i narz
ę
dzia.
Ć
wiczenia powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowni introligatorskiej
i warsztatach szkolnych. Zaj
ę
cia nale
ż
y realizowa
ć
w grupach do 15
osób indywidualnie lub w 2-3 osobowych zespołach.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu jednostki na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów.
Wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów niezb
ę
dne do realizacji zada
ń
praktycznych mog
ą
by
ć
sprawdzane za pomoc
ą
sprawdzianów
pisemnych i ustnych oraz testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych. Sprawdzanie
umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych powinno odbywa
ć
si
ę
podczas obserwacji
czynno
ś
ci uczniów w trakcie wykonywania
ć
wicze
ń
.
Oceniaj
ą
c osi
ą
gni
ę
cia uczniów nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
przygotowanie projektu graficznego oprawy artystycznej,
–
dobór odpowiedniego typu oprawy i rodzaju okładki,
–
dobieranie materiału do rodzaju opraw artystycznych,
–
dobieranie elementów zdobniczych,
–
planowanie
procesu
technologicznego
wykonania
oprawy
artystycznej,
–
szycie r
ę
czne,
–
dobieranie narz
ę
dzi i sprz
ę
tu do wykonania zadania,
–
organizacj
ę
pracy zwi
ą
zanej z wykonaniem zada
ń
,
–
staranne i estetyczne wykonanie oprawy,
–
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
86
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Ocenianie powinno u
ś
wiadamia
ć
uczniom poziom ich osi
ą
gni
ęć
w stosunku do wymaga
ń
edukacyjnych, wdra
ż
a
ć
do systematycznej
pracy, samokontroli i samooceny.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki sprawdzianów ustnych, testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych, poziom
wykonania
ć
wicze
ń
oraz wykonane projekty i wyroby.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
87
Jednostka modułowa 734[02].S1.02
Naprawa i renowacja opraw introligatorskich
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
oceni
ć
jako
ść
opraw przeznaczonych do naprawy,
–
zaplanowa
ć
proces technologiczny wykonania naprawy oprawy
introligatorskiej,
–
dokona
ć
reperacji wkładu i okładek,
–
oceni
ć
jako
ść
oprawy przeznaczonej do renowacji,
–
zaplanowa
ć
proces technologiczny wykonania renowacji opraw
introligatorskich,
–
dobra
ć
materiały do naprawy i renowacji opraw,
–
dobra
ć
maszyny i narz
ę
dzia do rodzaju wykonywanej pracy,
–
dobra
ć
rodzaj szycia,
–
zastosowa
ć
elementy dekoracyjne,
–
wykona
ć
czyszczenie druków i ksi
ą
g,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanej pracy,
–
obliczy
ć
zu
ż
ycie materiałów,
–
sporz
ą
dzi
ć
kalkulacj
ę
kosztów wykonania naprawy oraz renowacji,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska podczas naprawy
i renowacji opraw introligatorskich.
2. Materiał nauczania
Organizacja stanowiska pracy.
Ocena jako
ś
ci oprawy przeznaczonej do naprawy oraz renowacji.
Procesy technologiczne wykonywania napraw oraz renowacji opraw
introligatorskich.
Maszyny i narz
ę
dzia do wykonywania naprawy i renowacji opraw
introligatorskich.
Materiały do naprawy i renowacji opraw introligatorskich.
Reperacja wkładu i okładek.
Czyszczenie druków i ksi
ą
g.
Ocena jako
ś
ci wykonanych usług.
Kalkulacja kosztów wykonanej usługi.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
ce podczas naprawy i renowacji
opraw introligatorskich.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
88
3.
Ć
wiczenia
•
Ocenianie jako
ś
ci oprawy introligatorskiej i planowanie procesu
technologicznego wykonania renowacji.
•
Wykonywanie naprawy uszkodzonego wkładu ksi
ąż
ki.
•
Wykonywanie naprawy okładki ksi
ąż
ki.
•
Wykonywanie renowacji okładki ksi
ąż
ki.
•
Czyszczenie druków ró
ż
nego rodzaju.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Foliogramy dotycz
ą
ce naprawy i renowacji opraw introligatorskich.
Materiały do wykonywania naprawy i renowacji opraw introligatorskich.
Krosno introligatorskie.
Elementy zdobnicze.
Narz
ę
dzia do renowacji.
Ś
rodki do czyszczenia starych druków i ksi
ą
g.
Album z oprawami z ró
ż
nych epok.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci
wykonywania naprawy i renowacji opraw introligatorskich w zakładzie
usługowym. Prace tego typu wymagaj
ą
zdolno
ś
ci manualnych, precyzji,
dobierania odpowiednich materiałów, maszyn oraz narz
ę
dzi.
W procesie kształcenia nale
ż
y zastosowa
ć
metod
ę
pokazu
z instrukta
ż
em, projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Przed przyst
ą
pieniem do wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z przepisami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy obowi
ą
zuj
ą
cych na
stanowisku pracy oraz zwróci
ć
uwag
ę
na zachowanie prawidłowej
postawy ciała podczas pracy oraz wła
ś
ciwe o
ś
wietlenie stanowiska
pracy. Nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych
zada
ń
oraz obsług
ą
maszyn i urz
ą
dze
ń
.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
wykonywanie naprawy uszkodzonego wkładu ksi
ąż
ki,
–
wykonywanie naprawy poł
ą
czenia wkładu z okładk
ą
,
–
wykonywanie renowacji okładki ksi
ąż
ki.
Nauczyciel powinien przygotowa
ć
odpowiednie materiały takie jak:
instrukcje, normy, katalogi.
Zaj
ę
cia dydaktyczne powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowni introligatorskiej
i warsztatach szkolnych.
Ć
wiczenia nale
ż
y realizowa
ć
w grupach do 15 osób indywidualnie lub
w 2-3 osobowych zespołach.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
89
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów powinno
odbywa
ć
si
ę
systematycznie przez cały czas realizacji programu
jednostki modułowej na podstawie ustalonych kryteriów.
Wiedza niezb
ę
dna do wykonania
ć
wicze
ń
praktycznych mo
ż
e by
ć
sprawdzana za pomoc
ą
sprawdzianów ustnych i pisemnych.
Umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne proponuje si
ę
sprawdza
ć
dokonuj
ą
c
obserwacji czynno
ś
ci wykonywanych przez uczniów podczas realizacji
ć
wicze
ń
.
W procesie oceniania szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
dobieranie materiałów do naprawy opraw,
–
planowanie procesu technologicznego wykonania naprawy oraz
renowacji opraw introligatorskich,
–
dobieranie narz
ę
dzi i sprz
ę
tu do wykonania zadania,
–
odtwarzanie oprawy z danej epoki,
–
podklejenie kart zniszczonych i podartych,
–
organizacj
ę
pracy zwi
ą
zanej z wykonaniem zada
ń
,
–
staranne i estetyczne wykonanie naprawy i renowacji opraw
introligatorskich,
–
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ocenie ko
ń
cowej osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów po zako
ń
czeniu
realizacji programu jednostki nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki sprawdzianów,
poziom wykonania
ć
wicze
ń
oraz jako
ść
wykonania prac. Ocenianie
osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno uwzgl
ę
dnia
ć
obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
90
Jednostka modułowa 734[02].S1.03
Wykonywanie specjalistycznych prac introligatorskich
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
okre
ś
li
ć
ró
ż
nice
mi
ę
dzy
przedsi
ę
biorstwem
przemysłowym
a introligatorskim zakładem usługowym,
–
okre
ś
li
ć
zasady
podejmowania
działalno
ś
ci
gospodarczej
i prowadzenia własnego zakładu usługowego,
–
zastosowa
ć
przepisy Kodeksu pracy, dotycz
ą
ce praw i obowi
ą
zków
pracownika i pracodawcy,
–
okre
ś
li
ć
prawa i obowi
ą
zki pracownika zawieraj
ą
cego umow
ę
o prac
ę
i umow
ę
zlecenie,
–
okre
ś
li
ć
formy aktywnego poszukiwania pracy,
–
okre
ś
li
ć
prawa klienta,
–
wykona
ć
projekty specjalistycznych wyrobów introligatorskich,
–
zastosowa
ć
technologie
wykonywania
specjalistycznych
prac
introligatorskich,
–
dobra
ć
materiały i narz
ę
dzia do wykonania prac,
–
zastosowa
ć
odpowiednie elementy dekoracyjne,
–
wykona
ć
wyroby okoliczno
ś
ciowe oraz upominkowe,
–
wykona
ć
skórzane pudełka, szkatułki, etui na medale,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanych wyrobów introligatorskich,
–
sporz
ą
dzi
ć
kalkulacj
ę
kosztów wyrobów introligatorskich,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania
prac introligatorskich.
2. Materiał nauczania
Działalno
ść
gospodarcza
zwi
ą
zana
ze
ś
wiadczeniem
usług
introligatorskich.
Prawa i obowi
ą
zki pracownika oraz pracodawcy. Kodeks pracy.
Prawa klienta.
Aktywne poszukiwanie pracy.
Organizacja stanowiska pracy podczas wykonywania specjalistycznych
prac introligatorskich.
Projekty specjalistycznych wyrobów introligatorskich.
Technologia wykonywania ekskluzywnych wyrobów okoliczno
ś
ciowych:
wizytowników, organizerów, teczek firmowych i konferencyjnych.
Technologia
wykonania
nietypowych
opraw
introligatorskich:
certyfikatów, kart członkowskich, legitymacji i dokumentów, kronik, ksi
ą
g
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
91
wpisów, albumów.
Technologia wykonywania opakowa
ń
: skórzanych pudełek, szkatułek,
etui na medale, kasetek, tub na dyplomy.
Materiały do wykonywania specjalistycznych prac introligatorskich.
Maszyny i narz
ę
dzia do wykonywania specjalistycznych prac
introligatorskich.
Ocena jako
ś
ci wyrobów introligatorskich.
Kalkulacja cen wyrobów introligatorskich.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania prac introligatorskich.
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie teczki skórzanej kopertowej.
•
Wykonywanie skórzanego etui na medale.
•
Wykonywanie wy
ś
ciełanej szkatułki zdobionej okuciami.
•
Wykonywanie szkatułki na monety.
•
Wykonywanie oklejanego pudła A3, wy
ś
ciełanego atłasow
ą
tkanin
ą
.
•
Kalkulowanie ceny sprzeda
ż
y produkowanych wyrobów.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Wzory dokumentów zwi
ą
zanych z podejmowaniem i prowadzeniem
działalno
ś
ci gospodarczej.
Kodeks pracy.
Projekty specjalistycznych wyrobów introligatorskich.
Specjalistyczne wyroby introligatorskie.
Materiały do wykonywania specjalistycznych wyrobów introligatorskich.
Elementy zdobnicze.
Narz
ę
dzia i maszyny do wykonywania prac introligatorskich.
Album z oprawami introligatorskimi z ró
ż
nych epok historycznych.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci wykonywania specjalistycznych prac introligatorskich oraz
prowadzenia samodzielnie działalno
ś
ci gospodarczej zwi
ą
zanej ze
ś
wiadczeniem usług introligatorskich.
W procesie kształcenia nale
ż
y zastosowa
ć
metod
ę
pokazu
z instrukta
ż
em, projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Przed przyst
ą
pieniem do wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z przepisami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy obowi
ą
zuj
ą
cych na
stanowisku pracy oraz zwróci
ć
uwag
ę
na zachowanie prawidłowej
postawy ciała podczas pracy oraz wła
ś
ciwe o
ś
wietlenie stanowiska
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
92
pracy. Nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych
zada
ń
oraz obsług
ą
maszyn i urz
ą
dze
ń
.
Prace tego typu wymagaj
ą
zdolno
ś
ci manualnych, precyzji, dobierania
odpowiednich materiałów oraz narz
ę
dzi.
Nauczyciel powinien przygotowa
ć
odpowiednie materiały takie jak:
instrukcje, normy, katalogi. Stanowiska
ć
wiczeniowe powinny by
ć
wyposa
ż
one w niezb
ę
dne przyrz
ą
dy, maszyny i narz
ę
dzia.
Ć
wiczenia powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowni introligatorskiej
i warsztatach szkolnych. Zaj
ę
cia nale
ż
y realizowa
ć
w grupach do 15
osób indywidualnie lub w 2-3 osobowych zespołach.
Wskazane
jest
organizowanie
wycieczek
dydaktycznych
do
potencjalnych miejsc zatrudnienia przyszłych absolwentów, celem
poznania przez uczniów rzeczywistych warunków pracy.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu jednostki na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów.
Wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów niezb
ę
dne do realizacji
ć
wicze
ń
mog
ą
by
ć
sprawdzane za pomoc
ą
testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych.
Zadania w te
ś
cie mog
ą
obejmowa
ć
tre
ś
ci dotycz
ą
ce zakładania
i prowadzenia działalno
ś
ci gospodarczej, zakresu działalno
ś
ci usługowej,
wypełniania dokumentów zwi
ą
zanych z prowadzeniem działalno
ś
ci
usługowej.
Sprawdzenie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e by
ć
realizowane
w tracie obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
praktycznych.
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
−
projektowanie wyrobów introligatorskich,
−
dobieranie materiałów do wykonywania specjalistycznych wyrobów
introligatorskich,
−
dobierania elementów zdobniczych,
−
dobieranie narz
ę
dzi i sprz
ę
tu do okre
ś
lonej technologii wykonania
wyrobów,
−
organizacj
ę
pracy zwi
ą
zanej z wykonaniem zada
ń
,
−
wykonywanie specjalistycznych prac introligatorskich,
−
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ocenie ko
ń
cowej osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki sprawdzianów i testów
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
93
osi
ą
gni
ęć
szkolnych, poziom wykonania
ć
wicze
ń
oraz jako
ść
wykonanych projektów i wyrobów. Ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno
by
ć
zgodne z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
skal
ą
ocen.