00 Program nauki Technik spedytor 342 02

Autorzy:

mgr Marek Gubała

dr Jan Popielas

mgr Kazimiera Tarłowska

mgr inż. Krzysztof Zieliński

Recenzenci:

dr Izabela Dembińska-Cyran

dr Ryszard Świekatowski

Opracowanie redakcyjne:

mgr Kazimiera Tarłowska

Spis treści

Wprowadzenie

I. Założenia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie

Opis pracy w zawodzie

Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno-

wychowawczego 9

II. Plany

nauczania

III. Moduły kształcenia w zawodzie

1. Podstawy spedycji i transportu

Charakteryzowanie rynku usług transportowych

Charakteryzowanie usług spedycyjnych

Dobieranie środków transportu

Ubezpieczanie ładunków 32

2. Podstawy

działalności spedytora

Stosowanie przepisów prawa w działalności spedycyjnej

Stosowanie procedur obowiązujących w międzynarodowym
obrocie towarów

Wykonywanie prac biurowych

Prowadzenie rachunkowości 48

3. Działalność przedsiębiorstwa transportowo-

spedycyjnego

Organizowanie działalności transportowo-spedycyjnej

Realizowanie zadań transportowo-spedycyjnych

Dobieranie środków transportu do zadań spedycyjnych

Wdrażanie procedur zarządzania jakością 63

Zarządzanie marketingowe przedsiębiorstwem 66

4. Narzędzia spedycji i transportu 69

Wykorzystanie logistyki w działalności spedycyjnej

Wspomaganie komputerowe procesów transportowo-
spedycyjnych 76

Ustalanie cen i kosztów usług transportowo -spedycyjnych

Sporządzanie i prowadzenie dokumentacji spedycyjnej

Wykorzystanie badań statystycznych w procesach
decyzyjnych

5. Język obcy zawodowy

Porozumiewanie się z wykorzystaniem słownictwa
ogólnego i ogólnotechnicznego

Rozwijanie sprawności mówienia i rozumienia ze słuchu
w realizacji zadań transportowo-spedycyjnych

Rozwijanie sprawności pisania i czytania ze zrozumieniem
w realizacji zadań transportowo-spedycyjnych

100

Posługiwanie się językiem obcym w działalności
gospodarczej 104

6. Praktyka

zawodowa 107

Planowanie zadań transportowo -spedycyjnych

109

Realizowanie zadań transportowo-spedycyjnych

111

Organizowanie spedycji i czynności dodatkowych

114

Sporządzanie dokumentacji transportowo-spedycyjnej 116

Wprowadzenie

Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie aktywnego,

mobilnego i skutecznie działającego pracownika gospodarki.

Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga przygotowania

ogólnego i zawodowego oraz kształcenia ustawicznego.

Wprowadzenie modułowego programu nauczania do praktyki szkolnej

znacznie ułatwi osiągnięcie tego celu.

Kształcenie modułowe, w którym treści programowe są związane

z realizacją zadań zawodowych, umożliwia:

−

opanowanie podstawowych umiejętności zawodowych,

− przygotowanie do pracy w zawodzie, głównie przez realizację zadań

zbliżonych do tych, które są wykonywane na rzeczywistych
stanowiskach pracy,

− korelację i integrację treści kształcenia z różnych zakresów wiedzy.

W kształceniu modułowym występuje dominacja procesu uczenia się

nad procesem nauczania. Program nauczania jest elastyczny,
poszczególne jednostki można wymieniać, modyfikować, uzupełniać
oraz dostosowywać do potrzeb gospodarki oraz lokalnego rynku pracy.
W zintegrowanym procesie kształcenia nie ma podziału na zajęcia
teoretyczne i praktyczne.

Umiejętności opanowane w ramach poszczególnych modułów

pozwalają na wykonanie określonego zakresu pracy, a rozwiązania
programowo – organizacyjne dają możliwość kształtowania umiejętności
zawodowych różnymi drogami.
Realizacja

modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie

umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia
w zawodzie.

W pracach nad doborem treści programowych wykorzystano

dostępną literaturę oraz doświadczenia polskie i zagraniczne.

Modułowy program nauczania składa się z zestawu modułów

kształcenia w zawodzie oraz jednostek modułowych wyodrębnionych na
podstawie ustalonych kryteriów. Program jednostki modułowej stanowi
element modułu kształcenia w zawodzie obejmujący logiczny i możliwy
do wykonania wycinek pracy o wyraźnie określonym początku
i zakończeniu, nie podlegający zwykle dalszym podziałom, a jego
rezultatem jest produkt, usługa lub istotna decyzja.

W strukturze programu wyróżnia się:

− założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,

− plany nauczania,

− moduły kształcenia w zawodzie i programy jednostek modułowych.

Moduł zawiera:

− cele kształcenia,

− wykaz jednostek modułowych,

− schemat układu jednostek modułowych,

− literaturę.

Program jednostki modułowej zawiera:

− szczegółowe cele kształcenia,

− materiał nauczania,

− ćwiczenia,

− środki dydaktyczne,

− wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki,

− propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych

ucznia.

W programie został przyjęty system kodowania modułów i jednostek
modułowych zawierający następujące elementy:
− symbol cyfrowy zawodu zgodnie z obowiązująca klasyfikacją

zawodów szkolnictwa zawodowego,

− symbol literowy oznaczający grupę modułów:
O - dla modułów ogólnozawodowych,
Z - dla modułów zawodowych,
− cyfra arabska dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej

wyodrębnionej w module jednostki modułowej.

Przykładowy zapis kodowania modułu:
− 342[02].O1- symbol modułu

−

342[02] - symbol cyfrowy zawodu: technik spedytor

−

O1 - pierwszy moduł ogólnozawodowy: podstawy spedycji

i transportu

Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:
− 342[02].O1.01

−

342[02] - symbol cyfrowy zawodu: technik spedytor

− O1 - pierwszy moduł ogólnozawodowy: podstawy spedycji i transportu

− 01 - pierwsza jednostka modułowa wyodrębniona w module O1:

charakteryzowanie rynku usług transportowych

I. Założenia programowo-organizacyjne kształcenia
w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

Typowe stanowiska pracy

Absolwent

szkoły kształcącej w zawodzie technik spedytor może być

zatrudniony na stanowiskach: spedytor krajowy, międzynarodowy,
morski, lotniczy, drobnicowy, pojazdowy, sprzedawca usług
spedycyjnych, referent spedycyjny, kierownik punktu ładunkowego,
dyspozytor ładunkowy, organizator przewozów, taksator, specjalista
ekspedytor.

Zadania zawodowe

Kształcenie w zawodzie technik spedytor jest ściśle związane

z potrzebami gospodarki i rynku pracy. Złożony charakter procesów
i usług transportowo – spedycyjnych wymaga opanowania określonego
zakresu wiedzy technicznej, ekonomicznej i prawnej.

Technik spedytor uczestniczy we wszystkich etapach procesu

transportowo-spedycyjnego.

W procesach spedycji i transportu stosuje się różne technologie

i algorytmy związane z przemieszczaniem przesyłek i realizacją usług
spedycyjnych, takich jak: planowanie i organizacja przewozu ładunków
różnymi środkami transportowymi. Zakres zadań zawodowych technika
spedytora jest odmienny w dużych przedsiębiorstwach spedycyjnych
i w małych zakładach transportowych. Wspólną cechą tych zadań jest
znajomość teoretycznych oraz praktycznych podstaw współczesnej
spedycji.

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik spedytor może

realizować następujące zadania zawodowe:
− określanie zadań transportowo-spedycyjnych,

− organizowanie spedycji ładunków,

− organizowanie transportu i magazynowania ładunków,

− organizowanie i obsługa przewozów kontenerowych,

− obsługa statków w portach morskich i rzecznych,

− organizowanie i obsługa przewozów scentralizowanych,

− organizowanie przewozu ładunków ponadgabarytowych

i niebezpiecznych,

− organizowanie przewozów wagonowych i całopociągowych,

− ustalanie cen za usługi spedycyjne, prowadzenie rozliczeń

i rachunków ze spedytorami, klientami krajowymi i zagranicznymi,

− przygotowywanie dokumentów celnych,

− przygotowanie ładunków do odpraw celnych i fitosanitarnych,

− wykonanie zadań związanych z zaopatrzeniem, magazynowaniem,

transportem i spedycją,

− przygotowanie dokumentów związanych z ubezpieczeniem krajowym

i zagranicznym,

− rozpatrywanie reklamacji zgodnie z procedurami,

− prowadzenie działalności informacyjnej na rynku usług transportowo-

spedycyjnych.

Umiejętności zawodowe
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć:
− określać

właściwości podstawowych surowców, materiałów

i ładunków,

− określać zależności między strukturą, składem i właściwościami

materiałów,

− określać znaczenie towaroznawstwa i materiałoznawstwa w spedycji

i transporcie,

− określać zadania transportowo-spedycyjne,

− posługiwać się aktami normatywnymi dotyczącymi prawa

przewozowego,

− realizować transport zgodnie z potrzebami gospodarki,

− dobierać środki transportu do realizacji zadań spedycyjnych,

− organizować przewóz ładunków niebezpiecznych i ponad-

gabarytowych,

− organizować przewóz ładunków specjalnych,

− organizować obsługę portów morskich, rzecznych oraz terminali

kolejowych, samochodowych i lotniczych,

− organizować obsługę statków morskich i żeglugi śródlądowej

w portach,

− prowadzić negocjacje dotyczące realizacji zadań spedycyjnych,

− obsługiwać sprzęt komputerowy, korzystać ze specjalistycznego

oprogramowania,

− wykorzystywać satelitarne środki łączności do kontroli przebiegu

ładunków,

− obsługiwać i wykorzystywać sprzęt teleinformatyczny

i radiokomunikacyjny,

− organizować dodatkowe czynności spedycyjne z zakresu

konfekcjonowania, przepakowywania i magazynowania towarów,

− interpretować pojęcia ekonomiczne związane ze spedycją,

− opracowywać oferty cenowe na usługi transportowo - spedycyjne,

− dokonywać wyboru form ubezpieczenia i firm ubezpieczeniowych,

− dokonywać rozliczeń ze spedytorami i klientami,

− stosować przepisy kodeksu celnego dotyczące spedycji i transportu,

− prowadzić rozliczenia z Urzędem Celnym,

− wykorzystywać wiedzę z zakresu logistyki,

− stosować metody i narzędzia statystyczne podczas dokonywania

analiz procesów transportu i spedycji,

− stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

− wyszukiwać, gromadzić i przetwarzać informacje,

− podejmować decyzje,

− posługiwać się językiem obcym z uwzględnieniem terminologii

zawodowej,

− stosować przepisy kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków

pracownika,

− komunikować się i współpracować z zespołem,

− doskonalić umiejętności zawodowe,

− poszukiwać pracy i prezentować własne umiejętności zawodowe.

Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu

−

zdolność koncentracji i podzielność uwagi,

−

odpowiedzialność,

−

odporność na zmienne warunki pracy,

−

dobry wzrok i słuch,

− wyobraźnia przestrzenna,

− szybkość reakcji,

− komunikatywność,

− kultura osobista.

2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno-

wychowawczego

Proces kształcenia w zawodzie technik spedytor według modułowego

programu nauczania jest realizowany w technikum oraz w szkole
policealnej dla młodzieży i dla dorosłych.

Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe

i zawodowe.

Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia preorientację w zawodzie.

Kształcenie zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły
do realizacji zadań na typowych dla zawodu stanowiskach pracy.

Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy

programowej kształcenia w zawodzie. Treści programowe są zawarte
w następujących modułach:

− Podstawy spedycji i transportu;

− Podstawy działalności spedytora;

− Działalność przedsiębiorstwa transportowo-spedycyjnego;

− Narzędzia spedycji i transportu;

− Język obcy zawodowy;

− Praktyka zawodowa.

Moduły zostały wyodrębnione na podstawie logicznych związków

i zależności między zadaniami i umiejętnościami zawodowymi.

W modułach kształcenia w zawodzie wyodrębniono jednostki

modułowe. Każda jednostka modułowa zawiera treści programowe
stanowiące określoną całość, a ich realizacja umożliwia opanowanie
umiejętności niezbędnych do wykonania określonego zakresu pracy.

Program modułu 342[02].O1 – Podstawy spedycji i transportu –

składa się z czterech jednostek modułowych i obejmuje
ogólnozawodowe treści kształcenia z zakresu: rynku usług
transportowych, usług spedycyjnych, doboru środków transportu,
ubezpieczeń ładunków w transporcie.

Program modułu 342[02].Z1 – Podstawy działalności spedytora –

składa się z czterech jednostek modułowych. Zawodowe treści
programowe jednostek obejmują tematykę dotyczącą: podstaw
prawnych działalności spedycyjnej, stosowania procedur obowiązujących
w międzynarodowym obrocie towarów, wykonywania prac biurowych
oraz prowadzenia rachunkowości.

Program modułu 342[02].Z2– Działalność przedsiębiorstwa

transportowo-spedycyjnego – składa się z pięciu jednostek modułowych.
Zawodowe treści programowe jednostek obejmują tematykę dotyczącą:
organizacji działalności transportowo – spedycyjnej, realizacji zadań
transportowo-spedycyjnych, procedur zarządzania jakością, dobierania
środków transportu, zarządzania marketingowego przedsiębiorstwem.

Program modułu 342[02].Z3 – Narzędzia spedycji i transportu –

składa się z sześciu jednostek modułowych. Zawodowe treści
programowe jednostek obejmują tematykę dotyczącą: wykorzystania
logistyki w działalności spedycyjnej, komputerowego wspomagania
procesów spedycyjnych, określania kosztów usług transportowo –
spedycyjnych, prowadzenia dokumentacji, zastosowania badań
statystycznych w procesach decyzyjnych.

Program modułu 342[02].Z4 – Język obcy zawodowy – składa się

z czterech jednostek modułowych i dotyczy umiejętności posługiwania
się językiem obcym w pracy zawodowej, w zakresie działalności
transportowo-spedycyjnej.

Program modułu 342[02].Z5 – Praktyka zawodowa – składa się

z pięciu jednostek modułowych. Treści programowe jednostek obejmują
tematykę dotyczącą: planowania i realizacji zadań spedycyjno –
transportowych, organizacji spedycji oraz sporządzania dokumentacji.

Wykaz modułów i występujących w nich jednostek modułowych

zamieszczono w tabeli.

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Zestawienie modułów

i jednostek modułowych

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

Moduł 342[02].O1
Podstawy spedycji i transportu

468

342[02].O1.01

Charakteryzowanie rynku usług transportowych

342[02].O1.02 Charakteryzowanie usług spedycyjnych

342[02].O1.03 Dobieranie środków transportu

238

342[02].O1.04 Ubezpieczanie ładunków

Moduł 342[02].Z1
Podstawy działalności spedytora

324

342[02].Z1.01

Stosowanie przepisów prawa w działalności
spedycyjnej

342[02].Z1.02

Stosowanie procedur obowiązujących w między-
narodowym obrocie towarów

342[02].Z1.03 Wykonywanie prac biurowych

342[02].Z1.04 Prowadzenie rachunkowości

Moduł 342[02].Z2
Działalność przedsiębiorstwa transportowo-
spedycyjnego

396

342[02].Z2.01 Organizowanie

działalności transportowo -

spedycyjnej

342[02].Z2.02 Realizowanie

zadań transportowo-spedycyjnych

170

342[02].Z2.03

Dobieranie środków transportu do zadań
spedycyjnych

342[02].Z2.04 Wdrażanie procedur zarządzania jakością

342[02].Z2.05 Zarządzanie marketingowe przedsiębiorstwem

Moduł 342[02].Z3
Narzędzia spedycji i transportu

288

342[02].Z3.01 Wykorzystanie logistyki w działalności spedycyjnej

342[02].Z3.02 Wspomaganie

komputerowe procesów transportowo-

spedycyjnych

342[02].Z3.03 Ustalanie cen i kosztów usług transportowo –

spedycyjnych

342[02].Z3.04 Sporządzanie i prowadzenie dokumentacji

spedycyjnej

342[02].Z3.05 Wykorzystanie

badań statystycznych w procesach

decyzyjnych

Moduł 342[02].Z4
Język obcy zawodowy

72 x 2 = 144

342[02].Z4.01 Porozumiewanie

się z wykorzystaniem słownictwa

ogólnego i ogólnotechnicznego

18 x 2

342[02].Z4.02 Rozwijanie

sprawności mówienia i rozumienia ze

słuchu w realizacji zadań transportowo-spedycyjnych

20 x2

342[02].Z4.03 Rozwijanie

sprawności pisania i czytania ze

zrozumieniem w realizacji zadań transportowo-
spedycyjnych

22 x 2

342[02].Z4.04

Posługiwanie się językiem obcym w działalności
gospodarczej

12 x 2

Moduł 342[02].Z5
Praktyka zawodowa

160

342[02].Z5.01 Planowanie zadań transportowo-spedycyjnych

342[02].Z5.02 Realizowanie zadań transportowo-spedycyjnych

342[02].Z5.03 Organizowanie spedycji i czynności dodatkowych

342[02].Z5.04 Sporządzanie dokumentacji transportowo-

spedycyjnej

Proponowana liczba godzin na realizację odnosi się do planu nauczania dla

czteroletniego technikum dla młodzieży. Liczba godzin w module Z4 przewidziana
jest na realizację treści dwóch języków obcych.

Na podstawie wykazu modułów i jednostek modułowych opracowano

dydaktyczną mapę programu nauczania.

Dydaktyczna mapa programu nauczania

342[02].Z4.03

342[02].Z4.01

342[02].Z4

342[02].Z4.02

342[02].Z4.04

342[02].01

342[02].01.01

342[02].01.02

342[02].01.03

342[02].01.04

342[02].Z2.03

342[02].Z3.02

342[02].Z1.04

342[02].Z1.02

342[02].Z1.01

342[02].Z1

342[02].Z1.03

342[02].Z2

342[02].Z2.02

342[02].Z2.01

342[02].Z3.03

342[02].Z2.05

342[02].Z2.04

342[02].Z3

342[02].Z3.01

342[02].Z3.04

342[02].Z3.05

Dydaktyczna mapa programu nauczania wskazuje na powiązania

między modułami oraz jednostkami modułowymi i określa kolejność ich
realizacji.
Realizacja programu nauczania powinna odbywać się w kolejności
zgodnej z numeracją modułów i jednostek modułowych. Dopuszcza
się możliwość realizacji programu w innych wariantach w zależności
od aktualnych potrzeb edukacyjnych.
Przed podjęciem decyzji o zmianie kolejności realizacji modułów
i jednostek modułowych wskazane jest przeprowadzenie szczegółowej
analizy dydaktycznej mapy programu nauczania oraz treści jednostek
modułowych przy zachowaniu korelacji treści kształcenia.
Nauczyciel realizujący modułowy program nauczania powinien
posiadać przygotowanie w zakresie metodologii kształcenia
modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego
oraz projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych.
Nauczyciel

kierujący procesem kształcenia powinien udzielać pomocy

w rozwiązywaniu problemów związanych z realizacją zadań, sterować
tempem pracy uczniów z uwzględnieniem ich możliwości percepcyjnych
oraz doświadczeń. Ponadto powinien rozwijać zainteresowania
zawodem, wskazywać na możliwości dalszego kształcenia i zdobywania
nowych umiejętności zawodowych. Powinien również kształtować
pożądane postawy uczniów, takie jak: rzetelność i odpowiedzialność za
pracę, dbałość o jej jakość, o porządek na stanowisku pracy,
poszanowanie dla pracy innych osób, dbałość o racjonalne
wykorzystanie środków.
Nauczyciel powinien uczestniczyć w organizowaniu bazy techniczno –
dydaktycznej oraz aktualizacji treści programowych, szczególnie

w okresie dynamicznych zmian w technologii i technice.
Zaleca

się, aby kształcenie modułowe było realizowane metodą tekstu

przewodniego, sytuacyjną, projektów oraz ćwiczeń praktycznych.
W procesie realizacji programu należy uwzględniać współczesne
technologie, materiały, narzędzia i sprzęt.

342[02].Z5

342[02].Z5.01

342[02].Z5.03

342[02].Z5.04

342[02].Z5.02

W procesie nauczania-uczenia się wskazane jest wykorzystywanie
filmów dydaktycznych oraz organizowanie wycieczek do firm
transportowo – spedycyjnych.
Kształtowanie umiejętności praktycznych powinno odbywać
się na odpowiednio wyposażonych stanowiskach do ćwiczeń oraz
na stanowiskach pracy w warunkach rzeczywistych i symulowanych.

Treści programowe jednostek modułowych zawierają ćwiczenia,
których wykonanie ma na celu kształtowanie umiejętności zawodowych
oraz doskonalenie umiejętności ponadzawodowych, takich jak:
− wyszukiwanie i przetwarzanie informacji,

− integracja różnych dziedzin wiedzy,

− rozwiązywanie problemów, uzasadnianie decyzji.
Realizacja ćwiczeń ma również wdrażać do samokształcenia
niezbędnego w pracy zawodowej. Umiejętność ta jest istotna ze względu
na techniczno – technologiczny i organizacyjny rozwój spedycji

i transportu.
Kształcenie zawodowe powinno odbywać się we współpracy
z przedsiębiorstwami transportowo – spedycyjnymi dysponującymi
odpowiednią bazą techniczno – technologiczną i organizacyjną.
Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest
sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów. Proces sprawdzania

i oceniania powinien obejmować diagnozę poziomu wiedzy uczniów,
rozpoznawanie trudności w realizacji celów kształcenia oraz badanie
poziomu osiągnięć uczniów po zrealizowaniu programu.
Zaleca się prowadzenie badań diagnostycznych, kształtujących
i sumatywnych.
Badania diagnostyczne mają na celu dokonanie oceny zakresu oraz
poziomu wiedzy i umiejętności uczniów w początkowej fazie kształcenia.
Badania

kształtujące prowadzone w trakcie realizacji programu mają

na celu dostarczanie bieżących informacji o efektywności nauczania,
uczenia się. Informacje uzyskane w wyniku badań pozwalają na
dokonanie niezbędnych korekt w procesie kształcenia.
Badania sumatywne powinny być prowadzone na zakończenie
realizacji programów jednostek modułowych.
Ocenianie powinno uświadamiać uczniom poziom ich osiągnięć
w stosunku do wymagań edukacyjnych, wdrażać do systematycznej
pracy, samokontroli i samooceny. Ocenianie osiągnięć uczniów powinno
być realizowane za pomocą sprawdzianów ustnych, pisemnych

i praktycznych, obserwacji czynności ucznia oraz pomiaru
dydaktycznego.
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych wymaga od nauczyciela
określenia kryteriów i norm oceniania, opracowania testów osiągnięć,
arkuszy obserwacji i arkuszy oceny postępów ucznia.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów należy
stosować obowiązująca skalę ocen.
Kształcenie w zawodzie technik spedytor wymaga zapewnienia
odpowiednich warunków technicznych i dydaktycznych do realizacji
modułowego programu nauczania.
Wskazane jest, aby w szkole zostały zorganizowane następujące
pracownie:
− symulacyjna na wzór firmy spedycyjnej,

− towaroznawstwa i ładunkoznawstwa,

− środków transportu.
Pracownie powinny być wyposażone w nowoczesny sprzęt i środki
stosowane w przedsiębiorstwach transportowo - spedycyjnych.
Środki dydaktyczne niezbędne w realizacji programu nauczania
obejmują: pomoce i materiały dydaktyczne oraz techniczne środki
kształcenia.
W pracowniach, w których realizowany będzie proces dydaktyczny,
powinny znajdować się:
− stanowiska ćwiczeń praktycznych, wyposażone w niezbędne

narzędzia, sprzęt i urządzenia,

− stanowiska pracy uczniów, dostosowane do indywidualnej i grupowej

formy pracy,

− stanowiska pracy nauczyciela, wyposażone w sprzęt audiowizualny

i multimedialny,

− biblioteka, odpowiadająca potrzebom indywidualnego i grupowego

uczenia się.

W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału

na zajęcia teoretyczne i praktyczne. Formy organizacyjne pracy uczniów
powinny być dostosowane do treści i metod kształcenia. Zaleca się, aby
zajęcia były prowadzone w grupach 12-15 osobowych. Proponowane
formy organizacyjne zajęć, to praca w zespołach 2-3 osobowych oraz
praca indywidualna.

W trosce o jakość kształcenia konieczne są systematyczne działania

szkoły polegające na:
− pozyskiwaniu nowych środków dydaktycznych,

− opracowywaniu obudowy dydaktycznej programu nauczania,

− doskonaleniu nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego,

aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz
projektowania pakietów edukacyjnych.

II. Plany

nauczania

PLAN NAUCZANIA

Czteroletnie technikum

Zawód: technik spedytor 342[02]

Podbudowa programowa: gimnazjum

Dla

młodzieży

Dla dorosłych

Liczba

godzin

tygodniowo

czteroletnim

okresie

nauczania

Liczba

godzin

tygodniowo

czteroletnim

okresie

nauczania

Liczba

godzin

czteroletnim

okresie

nauczania

Semestry I -VIII

Lp. Moduły kształcenia w zawodzie

Klasy

I – IV

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

Podstawy spedycji i transportu

9 164

2. Podstawy

działalności spedytora

114

3. Działalność przedsiębiorstwa

transportowo-spedycyjnego

11 9 138

4. Narzędzia spedycji i transportu

150

5. Język obcy zawodowy*

Razem

630

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

* Liczba godzin przewidziana jest na realizację programu nauczania dwóch języków

obcych

PLAN NAUCZANIA

Szkoła policealna

Zawód: technik spedytor 342[02]

Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie

Dla

młodzieży

Dla dorosłych

Liczba

godzin

tygodniowo

w dwuletnim

okresie

nauczania

Liczba

godzin

tygodniowo

w dwuletnim

okresie

nauczania

Liczba

godzin

dwuletnim

okresie

nauczania

Semestry I -IV

Lp. Moduły kształcenia w zawodzie

Semestry

I – IV

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

Podstawy spedycji i transportu

10 178

2. Podstawy

działalności spedytora

122

Działalność przedsiębiorstwa
transportowo-spedycyjnego

150

4. Narzędzia spedycji i transportu

164

5. Język obcy zawodowy*

Razem

682

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

* Liczba godzin przewidziana jest na realizację programu nauczania dwóch języków

obcych

PLAN NAUCZANIA

Szkoła policealna

Zawód: technik spedytor 342[02]

Podbudowa programowa: liceum profilowane, profil transportowo -

spedycyjny

Dla

młodzieży

Dla dorosłych

Liczba

godzin

tygodniowo
w rocznym

okresie

nauczania

Liczba

godzin

tygodniowo

w rocznym

okresie

nauczania

Liczba

godzin

w rocznym

okresie

nauczania

Semestry I-II

Lp. Moduły kształcenia w zawodzie

Semestry

I – II

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

1. Podstawy

działalności spedytora

122

Działalność przedsiębiorstwa
transportowo-spedycyjnego

134

3. Narzędzia spedycji i transportu

122

4. Język obcy zawodowy*

Razem 32

432

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

* Liczba godzin przewidziana jest na realizację programu nauczania dwóch języków

obcych

III. Moduły kształcenia w zawodzie

Moduł 342[02].O1
Podstawy spedycji i transportu

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− klasyfikować usługi transportowe,

− określać zasady sporządzania umów spedycji i transportu,

− określać procedury spedycyjne w przewozach multimodalnych,

− określać procedury tranzytu krajowego,

− identyfikować problemy celne i ubezpieczeniowe,

− interpretować zagadnienia dotyczące ubezpieczeń i odpowie-

dzialności spedycyjnej,

− klasyfikować środki transportu według przeznaczenia, rodzaju napędu

i rozwiązań konstrukcyjnych,

− dobierać środki transportu z uwzględnieniem współczesnych

rozwiązań technicznych,

− dokonywać wyboru optymalnych rozwiązań dotyczących ruchu

pojazdów mechanicznych, statków wodnych i powietrznych,

− interpretować zjawiska związane z mechaniką ruchu środków

transportu,

− stosować techniki komputerowego wspomagania spedycji

i transportu,

− przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

− korzystać z literatury, aktów prawnych, norm, poradników

i katalogów.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

342[02].O1.01 Charakteryzowanie rynku usług transportowych

342[02].O1.02 Charakteryzowanie

usług spedycyjnych

342[02].O1.03 Dobieranie

środków transportu

238

342[02].O1.04 Ubezpieczanie

ładunków

Razem

468

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Banasiński A.: Ubezpieczenia gospodarcze: ekonomika, organizacja,
finanse. PWN, Warszawa 1993
Brdulak H.: Rynek usług transportowo - spedycyjnych w Polsce -
czynniki popytowe. Międzynarodowy Transport i Spedycja w Polsce.
III edycja. SGH, Warszawa 1997
Ciesielski M., Długosz J., Gołembska E.: Zarządzanie przedsiębiorstwem
transportowym. Akademia Ekonomiczna, Poznań 1996
Cygan Z.: Współczesna eksploatacja. Wydawnictwo Instytutu
Technologii Eksploatacji, Warszawa 1997
Cypko J., Cypko E.: Podstawy technologii i organizacji napraw pojazdów
mechanicznych. WKiŁ, Warszawa 1989
Gronowicz J.: Eksploatacja techniczna i utrzymanie pojazdów.
Wydawnictwo Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 1997

342[02].O1.03

Dobieranie środków

transportu

342[02].O1

Podstawy spedycji

i transportu

342[02].O1.01

Charakteryzowanie rynku

usług

transportowych

342[02].O1.02

Charakteryzowanie usług

spedycyjnych

342[02].O1.04

Ubezpieczanie ładunków

Grzejda A.: Spedycja: jej organizacja i technika pracy. PWE,

Warszawa 1980
Hebda M., Mazur T.: Podstawy eksploatacji pojazdów samochodowych.
WkiŁ, Warszawa 1980
Karczykowski A.: Transport samochodowy w firmie. Finans – Servis,
Warszawa 1996
Kordel Z.: Rola transportu samochodowego w realizacji łańcucha
dostaw. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002
Kordel Z.: Transport samochodowy w systemach

logistycznych.

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2001
Łańcucki J.: Podstawy finansów ubezpieczeń gospodarczych. PWN,
Warszawa 1993
Marciniak-Neider D., Neider J. (red).: Podręcznik spedytora. PIFFA,
Gdynia 2003
Mendyk E.: Ekonomika i organizacja transportu. Wyższa Szkoła
Logistyki, Poznań 2002
Musiałkiewicz J.: Elementy prawa. Ekonomik s.c, Warszawa 1995
Pogonowska – Szuszkiewicz A.: Europejski transport drogowy w pracach
organizacji międzynarodowych. Przegląd Komunikacyjny nr 9-10.
12/2003
Rydzykowski W., Wojewódzka – Król K.: Transport. PWN,

Warszawa 1997
Szczepaniak T. (red).: Transport międzynarodowy. PWE,

Warszawa 1996

Zasady i warunki funkcjonowania transportu drogowego w Unii
Europejskiej. Wybrane zagadnienia. ZMPD, Warszawa 2003

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych

Jednostka modułowa 342[02].O1.01
Charakteryzowanie rynku usług transportowych

Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić znaczenie transportu dla gospodarki narodowej,

− dokonać klasyfikacji usług transportowych,

− scharakteryzować strukturę własnościową transportu w Polsce,

− określić cechy i uczestników rynku transportowego,

− określić formy usług transportowych,

− określić podaż i popyt na rynku usług transportowych,

− rozpoznać wahania popytu na usługi przewozowe,

− określić zdolności przewozowe przedsiębiorstwa w zależności

od popytu na usługi transportowe,

− scharakteryzować kierunki zmian i warunki działania rynku usług

transportowych,

− wykazać znaczenie transportu w międzynarodowej wymianie

towarowej,

− wskazać czynniki wpływające na pozyskiwanie klientów przez

przedsiębiorstwa transportowe,

− scharakteryzować postęp techniczno-ekonomiczny i organizacyjny

w transporcie,

− wskazać postulaty określające sposoby realizacji usług

transportowych,

− określić prawa i obowiązki przewoźnika,

− scharakteryzować podstawy prawne działalności transportowej,

− scharakteryzować przepisy Unii Europejskiej dotyczące transportu,

− określić korytarze transportowe Europy,

− scharakteryzować zasady ochrony środowiska obowiązujące

w transporcie,

− określić zasady komputerowego wspomagania usług transportowych.

2. Materiał nauczania

Wpływ techniki na rozwój transportu.
Kierunki i tendencje rozwojowe w usługach transportowych.
Podział usług ze względu na rodzaj środka transportu.
Formy usług transportowych.
Rodzaje transportu. Miejsce transportu w działalności firm.
Transport i usługa transportowa.
Rynek transportowy. Formy i prawidłowości rynku.
Przewozy tranzytowe. Znaczenie gospodarcze tranzytu.

Popyt i podaż na rynku usług transportowych.
Zróżnicowanie, determinanty popytu i podaży.
Transport w międzynarodowej wymianie towarowej.
Formy zarządzania transportem.
Formy działalności przedsiębiorstw transportowych
Postęp techniczno-ekonomiczny i organizacyjny w transporcie:
mechanizacja, automatyzacja, elektronizacja, komputeryzacja.
Podstawy prawne działalności transportowej.
Regulacje prawne dotyczące międzynarodowego transportu drogowego.
Prawa i obowiązki przewoźnika.
Kompetencje administracji w zakresie udzielania zezwoleń i uprawnień
do wykonywania przewozów.
Konwencje międzynarodowe dotyczące przewozów środkami transportu
samochodowego, kolejowego, lotniczego, wodnego.
Dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące transportu, koncesjonowania
przedsiębiorstw transportowych.
Integracja systemów transportu kolejowego.
Korytarze transportowe Europy.
Fundusze strukturalne Unii Europejskiej w sektorze transportu.
Ochrona środowiska w ramach działalności transportowej.
Transport szynowy jako ekologiczny środek transportu.
Środki transportu a emisja substancji szkodliwych dla zdrowia.

Komputerowe wspomaganie usług transportowych.

3. Ćwiczenia

• Klasyfikowanie usług ze względu na rodzaj środka transportu.

• Określanie zasad przewozów tranzytowych.

• Analizowanie czynników determinujących popyt i podaż usług

transportowych.

• Opracowywanie rozszerzonej oferty usługi transportowej.

• Analizowanie podstaw prawnych działalności transportowej.

4. Środki dydaktyczne

Akty prawne dotyczące transportu i usług transportowych.
Tablice, foliogramy i fazogramy przedstawiające środki transportu,
klasyfikację środków transportu i usług transportowych.
Mapy drogowe.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej Charakteryzowanie rynku

usług transportowych umożliwi uczniom przyswojenie podstawowych
pojęć oraz poznanie mechanizmu rynkowego w transporcie polskim.

W czasie realizacji programu należy zwracać szczególną uwagę na
powiązanie zapotrzebowania na usługi transportowe z funkcjonowaniem
gospodarki i organizacją życia społecznego oraz na wzrastające
wymagania nabywców usług transportowych.

Osiągnięcie założonych w programie jednostki celów zapewni

stosowanie aktywizujących metod nauczania, takich jak: dyskusja,
metoda przypadku, metoda przewodniego tekstu oraz ćwiczeń
praktycznych. Ćwiczenia powinny być prowadzone w 15 osobowych
grupach w spedycyjnej pracowni symulacyjnej. Wskazane jest
korzystanie z Internetu, filmów dydaktycznych oraz organizowanie
wycieczek do przedsiębiorstw transportowych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

systematycznie, na podstawie kryteriów uwzględniających zaplanowane
cele kształcenia, a w szczególności:
− klasyfikowania usług transportowych,

− określania formy usług transportowych,

− rozpoznawania podaży i popytu na rynku usług transportowych,

− przygotowania rozszerzonej oferty usługi transportowej.
Sprawdzanie i ocenianie można przeprowadzić za pomocą:
− sprawdzianów ustnych,

− sprawdzianów pisemnych,

− testów osiągnięć ucznia,

− obserwacji pracy uczniów w czasie ćwiczeń.

Podczas obserwacji pracy uczniów należy zwracać uwagę na ich

aktywność, umiejętność współpracy w grupie, rozwiązywania
problemów, interpretowania podstaw prawnych działalności
transportowej.

W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich metod

oceniania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].O1.02
Charakteryzowanie usług spedycyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− przedstawić genezę i rys historyczny działalności spedycyjnej,

− określić czynności wykonywane i organizowane przez spedytora,

− dokonać klasyfikacji usług spedycyjnych,

− ustalić warunki zawarcia umowy spedycyjnej,

− przyjąć zlecenie spedycyjne,

− pozyskać informacje do wykonania zlecenia spedycyjnego,

− rozróżnić zlecenie transportowe i zlecenie spedycyjne,

− określić zasady przygotowywania ładunków do przewozu,

− dokonać zgłoszenia celnego,

− określić zasady ustalania cen na usługi spedycyjne,

− sklasyfikować materiały niebezpieczne i określić warunki ich

przewozu,

− przygotować dokumentację wymaganą w przewozie ładunków

niebezpiecznych,

− identyfikować oznakowania stosowane w przewozie ładunków

niebezpiecznych,

− zabezpieczyć prawa zleceniodawcy w przypadku wystąpienia szkody

w przesyłce,

− określić zasady przewozu towarów, osób i zwierząt,

− określić zakres wykorzystania środków łączności w spedycji,

− poinformować zleceniodawcę o miejscu pobytu i stanie ładunku,

− scharakteryzować rynek spedycyjny,

− określić podstawy funkcjonowania rynku spedycji,

− określić zadania krajowego stowarzyszenia spedytorów

− określić podstawy prawne działalności spedycyjnej i sprzedaży usług

spedycyjnych,

− określić uwarunkowania prawne zobowiązań,

− zastosować przepisy konwencji o działalności spedycyjnej,

− opisać międzynarodowe wykładnie formuł handlowych - Incoterms

2000.

2. Materiał nauczania

Geneza działalności spedycyjnej.
Rys historyczny działalności spedycyjnej. Rozwój spedycji.
Pojęcia: spedycja, spedytor, usługa spedycyjna.

Działalność spedycyjna w Polsce. Usługi spedycyjne, usługi
transportowe.
Spedycja właściwa. Czynności spedycyjne.
Zlecenie spedycyjne, umowa spedycji.
Klasyfikacja usług spedycyjnych. Obsługa spedycyjna.

Organizacja przewozu ładunków ciężkich, niebezpiecznych

i ponadgabarytowych. Zasady przewozu osób i zwierząt.
Popyt i podaż na rynku usług spedycyjnych.
Zróżnicowanie oraz determinanty popytu i podaży.
Spedycja w procesie międzynarodowej wymiany handlowej.
Polityka spedycyjna w handlu międzynarodowym, narzędzia polityki.
Stowarzyszenia zawodowe sektora usług spedycyjnych.
Proces spedycyjny.
Zakres spedycji w eksporcie i w imporcie towarów.
Dokumenty transportowe i spedycyjne. Regulacje prawne.
Koszty transportu i spedycji.
Usługi spedycyjne w świetle kodeksu handlowego.
Środki łączności w spedycji i transporcie.
Zobowiązania. Rodzaje i uwarunkowania prawne zobowiązań.
Przewóz i spedycja. Warunki uzyskiwania zezwoleń na wykonywanie
transportu.
Podstawy prawne działalności spedycyjnej.
Prawo o ruchu drogowym.
Przepisy konwencji o działalności spedycyjnej.

3. Ćwiczenia

• Definiowanie podstawowych pojęć: spedycja, spedytor, usługa

spedycyjna i transportowa.

• Analizowanie czynności wykonywanych przez spedytora.

• Klasyfikowanie usług spedycyjnych.

• Identyfikowanie podstawowych aktów prawnych związanych

z działalnością spedycyjną.

• Rozróżnianie dokumentów transportowych i spedycyjnych.

• Gromadzenie informacji potrzebnych spedytorowi do wykonania

eksportowego zlecenia spedycyjnego.

• Przygotowywanie dokumentów potrzebnych do wykonania zlecenia

spedycyjnego.

4. Środki dydaktyczne

Akty prawne.
Foliogramy i fazogramy.

Tablice, schematy, wykresy.
Słowniki, leksykony.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tematykę ogólnozawodową

dotyczącą podstawowej terminologii spedycyjnej oraz wykonywania
i organizowania czynności spedytora.

W trakcie realizacji programu należy zwracać uwagę na poprawne

stosowanie pojęć, rozróżnianie zleceń transportowych

i spedycyjnych, zawieranie umów spedycyjnych, klasyfikowanie usług
spedycyjnych.

Osiągnięcie zaplanowanych celów wymaga stosowania podających

i aktywizujących metod nauczania, takich jak: wykład konwersatoryjny,
dyskusja, metoda przypadków, metoda sytuacyjna oraz ćwiczenia.

Ćwiczenia powinny być prowadzone w 15 osobowych grupach,

w pracowni ładunkoznawstwa i towaroznawstwa. Każdy uczeń powinien
mieć możliwość identyfikowania materiałów, opakowań i oznaczeń,
przygotowywania ładunków i przyjmowania zleceń spedycyjnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

systematycznie na podstawie określonych kryteriów. W procesie
sprawdzania należy zwracać uwagę na umiejętności uczniów w zakresie:
– klasyfikowania usług spedycyjnych,
– określania czynności wykonywanych i organizowanych przez

spedytora,

– przygotowywania dokumentacji wymaganej w przewozie ładunków,
– identyfikowania oznaczeń stosowanych w przewozie ładunków

niebezpiecznych.

Ocena zakresu i poziomu umiejętności uczniów powinna być

dokonywana na podstawie:
– sprawdzianów ustnych,
– sprawdzianów pisemnych,
– testów osiągnięć szkolnych,
– obserwacji czynności uczniów podczas ćwiczeń.

W czasie obserwacji czynności uczniów należy zwracać uwagę

na umiejętności zbierania informacji niezbędnych do wykonania zlecenia
spedycyjnego, identyfikowania dokumentów spedycyjnych oraz
rozpoznawania materiałów przeznaczonych do przewozu.
W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich metod
sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].O1.03

Dobieranie środków transportu

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić zasady użytkowania środków transportu,

− określić zakres czynności transportowych,

− scharakteryzować środki transportu samochodowego,

− określić technologie stosowane w przewozie ładunków transportem

samochodowym,

− dobrać środek transportu samochodowego do rodzaju ładunku,

− dokonać podziału kolejowych środków transportu,

− dobrać wagony kolejowe do rodzaju przewożonych ładunków,

− scharakteryzować środki transportu i technologie przewozu

w żegludze śródlądowej,

− określić zasady doboru statków żeglugi śródlądowej do przewozu

towarów,

− scharakteryzować środki transportu morskiego,

− dobrać ładunki przewożone transportem morskim,

− określić zasady doboru ładunków do transportu lotniczego,

− dokonać podziału transportu multimodalnego ze względu na użyte

jednostki ładunkowe,

− określić technologie stosowane w transporcie multimodalnym,

− scharakteryzować międzynarodowe linie transportu multimodalnego

i obiekty towarzyszące,

− scharakteryzować proces eksploatacji środków transportu,

− obliczyć koszty eksploatacji środków transportu,

− określić warunki dopuszczenia środków transportu samochodowego

do ruchu,

− zaplanować obsługę techniczną środków transportu samochodowego,

− określić zasady prowadzenia prac naprawczo-remontowych,

− określić zasady oznakowania i przygotowania ładunków do przewozu,

− określić zasady zarządzania środkami transportu z uwzględnieniem

wspomagania komputerowego,

− zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Materiał nauczania

Transport i środki transportu. Klasyfikacja środków transportu.
Charakterystyka środków transportu: efektywność i intensywność
użytkowania i eksploatacji pojazdów.

Czynności transportowe.
Transport samochodowy. Środki transportu, klasyfikacja.
Charakterystyka techniczna. Infrastruktura.
Transport kolejowy. Środki transportu, klasyfikacja.
Charakterystyka techniczna. Infrastruktura.
Transport wodny śródlądowy. Środki transportu, klasyfikacja.
Charakterystyka techniczna. Infrastruktura.
Transport lotniczy. Środki transportu, klasyfikacja.
Charakterystyka techniczna. Infrastruktura.
Środki transportu morskiego, klasyfikacja.
Charakterystyka techniczna. Infrastruktura.
Transport multimodalny. Środki transportu, klasyfikacja.
Charakterystyka techniczna. Infrastruktura.
Eksploatacja środków transportu. Proces i zasady eksploatacji.
Zasady doboru środka transportu do zadania przewozowego.
Zasady planowania przewozów towarowych i osobowych.
Techniczne utrzymanie środków transportu.
Przepisy dotyczące badań technicznych.
Dopuszczenie środka transportu do ruchu.
Niezbędne wyposażenie środka transportu.
Badania i ocena stanu technicznego pojazdów, dokumentacja kontroli.
Warunki eksploatacji pojazdów, obsługa techniczna.
Naprawy i remonty.
Planowanie przebiegów między naprawami. Organizacja napraw.
Przygotowanie ładunków do przewozu, znakowania i zabezpieczanie.
Komputerowe wspomaganie procesu zarządzania środkami transportu.
Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

3. Ćwiczenia

• Charakteryzowanie środków transportu lądowego, wodnego

i powietrznego.

• Określanie zakresu czynności transportowych.

• Dobieranie środków transportu do rodzaju ładunków.

• Określanie warunków dopuszczenia środków transportu do ruchu.

• Obliczanie kosztów eksploatacji środków transportu

4. Środki dydaktyczne

Akty prawne dotyczące transportu i środków transportowych.
Tablice, foliogramy i fazogramy przedstawiające środki transportu.
Modele środków transportu samochodowego, kolejowego, morskiego,
śródlądowego, lotniczego i multimodalnego.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia o zasadniczym

znaczeniu w nauczaniu zawodu technik spedytor. W czasie jego
realizacji należy zwrócić uwagę na charakterystykę wszystkich środków
transportu, infrastrukturę transportu samochodowego, kolejowego,
lotniczego i morskiego oraz zasady eksploatacji, warunki techniczne
i koszty eksploatacji środków transportu.

Zajęcia należy prowadzić metodami podającymi i aktywizującymi,

takimi jak: wykład, dyskusja, metoda przypadków oraz ćwiczeń
praktycznych.

Ćwiczenia powinny być prowadzone w 15 osobowych grupach

w pracowni środków transportu oraz ładunkoznawstwa
i towaroznawstwa. Uczniowie powinni mieć możliwość dobierania
środków transportu do rodzaju ładunków, określania warunków
dopuszczenia środków transportu do eksploatacji.

Ćwiczenia umieszczone w programie są propozycją do wykorzystania,

wskazane jest przygotowanie dodatkowych ćwiczeń możliwych
do przeprowadzenia w warunkach szkolnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Kontrola i ocena osiągnięć ucznia jest nieodłącznym elementem
procesu nauczania. Powinna być przeprowadzana systematycznie

na podstawie ustalonych kryteriów. Kryteria oceniania powinny
uwzględniać cele kształcenia, a w szczególności:
– charakteryzowanie różnych środków transportu,
– dobieranie środków transportu do rodzaju przewożonych ładunków,
– określanie technologii stosowanych w transporcie,
– określanie zasad oznakowywania i przygotowywania ładunków

do przewozu.

Podczas realizacji programu nauczania należy oceniać osiągnięcia
na podstawie:
– sprawdzianów ustnych,
– sprawdzianów pisemnych,
– testów wiadomości i umiejętności,
– obserwacji uczniów w czasie wykonywania ćwiczeń.
Podczas

obserwacji

należy zwrócić uwagę na umiejętności:

– współpracy w zespole,
– rozwiązywania problemów,
– prezentowania wyników pracy zespołowej.
W końcowej ocenie osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki
wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].O1.04
Ubezpieczanie ładunków

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− wyjaśnić rolę ubezpieczeń w działalności spedycyjnej,

− określić zasady ubezpieczenia ładunku,

− porównać warunki ubezpieczenia ładunku w transporcie krajowym

i międzynarodowym,

− odróżnić polisę ubezpieczeniową od certyfikatu ubezpieczeniowego,

− przedstawić zakres ubezpieczenia ładunku w przewozie,

− określić przedmiot ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej

przewoźnika,

− określić przedmiot ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej

spedytora,

− określić zasady, formy, sposoby oraz zakres ubezpieczenia obiektów,

− określić zasady zapobiegania uszkodzeniom ładunku w trakcie

realizacji usługi,

− określić zobowiązania ubezpieczającego w razie powstania szkody,

− wskazać powody dochodzenia roszczeń wynikających z umowy

spedycji,

− określić zasady dochodzenia roszczeń i terminy ich przedawnienia,

− określić zakres roszczeń z tytułu ubezpieczenia,

− scharakteryzować warunki ubezpieczenia i wyłączenia

z ubezpieczenia,

− ustalić czynniki decydujące o koszcie ubezpieczenia,

− wypełnić wniosek ubezpieczeniowy,

− wskazać podstawy prawne zawierania umów ubezpieczeniowych,

− scharakteryzować rynek ubezpieczeń,

− określić przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Materiał nauczania

Ubezpieczenia. Rodzaje, klasyfikacja i funkcje ubezpieczeń.
Ubezpieczenia w transporcie.
Ubezpieczenia majątkowe i osobowe w transporcie.
Zakres odpowiedzialności prawnej w działalności spedycyjnej.
Ryzyko w transporcie i jego wpływ na ubezpieczenia.
Ubezpieczenia ładunków i obiektów.
Utrata mienia. Klasyfikacja utraty według różnych kryteriów.
Uszkodzenia, zaginięcia, zmiany ładunku.

Roszczenia, reklamacje, klasyfikacja, profilaktyka.
Usługi ubezpieczeniowe, zakres usług.
Ustawa o działalności ubezpieczeniowej.
Działalność ubezpieczeniowa. Firmy ubezpieczeniowe.
Rynek usług ubezpieczeniowych.

3. Ćwiczenia

• Określanie zasad ubezpieczania ładunków i obiektów.

• Porównywanie warunków ubezpieczenia w transporcie krajowym

i międzynarodowym.

• Analizowanie odpowiedzialności prawnej spedytora.

• Wypełnianie druków umów ubezpieczeniowych.

• Identyfikowanie roszczeń w ramach ubezpieczenia.

4. Środki dydaktyczne

Akty prawne.
Druki i wzory umów ubezpieczeniowych.
Druki i materiały dotyczące roszczeń, reklamacji, utraty, uszkodzenia,
zaginięcia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje szeroki zakres wiedzy

o ubezpieczeniach ładunków, obiektów, urządzeń oraz pracowników.

Celem realizacji programu jest przygotowanie uczniów

do interpretowania umów ubezpieczeniowych, rozpatrywania reklamacji
wynikających z uszkodzenia lub utraty ładunku oraz dokonywania
wyboru formy ubezpieczenia.

Zaplanowane w programie cele można osiągnąć przez zastosowanie

metod nauczania takich, jak: dyskusja dydaktyczna, metoda sytuacyjna,
metoda przypadków oraz ćwiczeń praktycznych. Zajęcia edukacyjne
powinny być prowadzone w 15-osobowych grupach, w pracowni
wyposażonej w środki dydaktyczne umożliwiające wykonanie ćwiczeń.
W czasie realizacji programu należy zwracać uwagę na różnorodność
ubezpieczeń, zasady i formy dokonywania ubezpieczeń, zakres
roszczeń i reklamacji z tytułu ubezpieczenia, zasady dokonywania oceny
uszkodzeń, zaginięć, utraty i zmiany ładunku.
Poleca

się korzystanie z różnych źródeł informacji oraz zapraszanie

na zajęcia agentów ubezpieczeniowych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

systematycznie na podstawie określonych kryteriów.

W procesie sprawdzania należy uwzględnić szczegółowe cele

kształcenia, a w szczególności:
− określanie zasad ubezpieczenia ładunku,

− określanie przedmiotu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej

spedytora

− określanie zobowiązania ubezpieczającego w razie powstania szkody,

− ustalanie czynników decydujących o koszcie ubezpieczenia,

− interpretowanie przepisów prawnych dotyczących zawierania umów

ubezpieczeniowych.

Ocena zakresu i poziomu umiejętności uczniów powinna być

dokonywana za pomocą sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów
osiągnięć szkolnych oraz obserwacji pracy uczniów w czasie
wykonywania ćwiczeń.
Podczas obserwacji należy zwracać uwagę na umiejętności:
− rozróżniania rodzajów ubezpieczeń,

− wypełniania wniosku ubezpieczeniowego,

− wskazywania czynników decydujących o koszcie ubezpieczenia.

W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich metod

sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Moduł 342[02].Z1
Podstawy działalności spedytora

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− posługiwać się podstawową terminologią prawną,

− interpretować przepisy prawne dotyczące działalności transportowo-

spedycyjnej,

− analizować przepisy konwencji obowiązujące w działalności

transportowo-spedycyjnej,

− stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej,

− stosować przepisy dotyczące podejmowania i wykonywania

krajowego transportu drogowego,

− interpretować przepisy dotyczące zawodu przewoźnika,

− interpretować przepisy dotyczące rynku krajowego i między-

narodowego w zakresie transportu drogowego osób i rzeczy,

− identyfikować standaryzowane dokumenty spedytorskie,

− charakteryzować etapy i rodzaje transakcji handlowej,

− stosować procedury zapłaty za usługi, obowiązujące w handlu

międzynarodowym,

− interpretować międzynarodowe wykładnie formuł handlowych

Incoterms,

− charakteryzować wspólnotowe procedury celne stosowane

w transporcie drogowym, kolejowym, lotniczym i morskim,

− organizować stanowisko pracy biurowej zgodnie z wymaganiami

ergonomii,

− użytkować sprzęt i urządzenia biurowe,

− korzystać z komputera podczas gromadzenia, przechowywania

i przetwarzania informacji,

− redagować pisma, sprawozdania, notatki służbowe,

− prowadzić korespondencję w sprawach personalnych i handlowych,

− prowadzić dokumentację związaną z działalnością przedsiębiorstwa,

− określać zasady prowadzenia rachunkowości i sprawozdawczości

przedsiębiorstwa,

− wykorzystywać programy komputerowe stosowane w rachunkowości.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

342[02].Z1.01

Stosowanie przepisów prawa w działalności
spedycyjnej

342[02].Z1.02

Stosowanie procedur obowiązujących w między-
narodowym obrocie towarów

342[02].Z1.03

Wykonywanie prac biurowych

342[02].Z1.04 Prowadzenie

rachunkowości

Razem

324

3. Schemat układu jednostek modułowych

342[02].Z1.01

Stosowanie przepisów prawa

w działalności spedycyjnej

342[02].Z1.03

Wykonywanie prac biurowych

342[02].Z1

Podstawy działalności spedytora

342[02].Z1.04

Prowadzenie rachunkowości

342[02].Z1.02

Stosowanie procedur obowiązujących

w międzynarodowym obrocie towarów

4. Literatura

Brzezin W.: Ogólna teoria rachunkowości. Wydawnictwo Politechniki
Częstochowskiej, Częstochowa 1995
Ciesielski M., Długosz J., Gołembska E.: Zarządzanie przedsiębiorstwem
transportowym. Akademia Ekonomiczna, Poznań 1996
Dembińska – Cyran I., Gubała M.: Podstawy zarządzania transportem
w przykładach. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2003
Grzejda A.: Spedycja: jej organizacja i technika pracy. PWE,
Warszawa 1980
Kiziukiewicz T. (red).: Rachunkowość – zasady prowadzenia

w jednostkach gospodarczych. Wydawnictwo Ekspert, Wrocław 1996
Kołaczyk Z.: Rachunkowość finansowa. Wyd. Akademii Ekonomicznej
w Poznaniu, Poznań 1996
Komosa A.: Technika biurowa. EKONOMIK s.c., Warszawa 1996
Kufel J., Siuda W.: Prawo gospodarcze dla ekonomistów. Scriptum,
Poznań 1994
Łazarska T.: Pisanie na maszynie w języku polskim i językach obcych.
WSiP, Warszawa 1984
Marciniak-Neider D., Neider J. (red).: Podręcznik spedytora. PIFFA,
Gdynia 2003
Musiałkiewicz J.: Elementy prawa. Ekonomik, s.c, Warszawa 1995
Neider J., Marciniak – Neider D.: Transport intermodalny. PWE,
Warszawa 1997
Rydzykowski W., Wojewódzka-Król K.: Transport. PWN, Warszawa 1997
Sawicki K.(red).: Podstawy rachunkowości. PWE, Warszawa1996
Sawicki K. (red).: Rachunkowość finansowa przedsiębiorstw – zadania
z przykładami. Wydawnictwo Ekspert, Wrocław1995
Sawicki K. (red).: Zasady prowadzenia rachunkowości w jednostkach
gospodarczych – zadania z przykładami. Wydawnictwo Ekspert,
Wrocław 1996
Seidel R.: Elementy prawa. Wydaw. EMPI, Poznań 1994
Siuda W.: Elementy prawa dla ekonomistów. PWN, Warszawa 1994
Szczepaniak T.(red).: Transport międzynarodowy. PWE, Warszawa1996
Świadectwo kompetencji zawodowej przewoźnika drogowego. Materiały
szkoleniowe. ZMPD, Warszawa 2003
Uniszewski Z.: Prawo. Wybrane wiadomości. AWM, Warszawa 1994
Zapała A.: Prawo celne. Warszawa 1998
Aktualne rozporządzenia resortowe

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych

Jednostka modułowa 342[02].Z1.01
Stosowanie przepisów prawa w działalności
transportowo-spedycyjnej

1.

Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:

− posłużyć się podstawowymi pojęciami z zakresu prawa,

− rozróżnić podstawowe gałęzie prawa,

− skorzystać z różnych źródeł prawa,

− przedstawić zakres obowiązywania prawa w czasie i przestrzeni,

− dostosować odpowiednią formę prawną do czynności prawnej,

− rozwiązać podstawowe problemy prawne w zakresie działalności

transportowo-spedycyjnej,

− określić podstawy prawne działalności transportowo-spedycyjnej,

− określić podstawy prawne sprzedaży usług transportowo-

spedycyjnych,

− scharakteryzować zasady i obowiązki wynikające z przepisów ustawy

prawo przewozowe,

− zinterpretować prawo finansowe dotyczące działalności transportowej

i spedycyjnej,

− zastosować kodeks handlowy i prawo zobowiązań,

− zastosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej,

− zinterpretować przepisy regulujące dostęp do zawodu przewoźnika

oraz do rynku krajowego i międzynarodowego transportu drogowego
osób i rzeczy,

− zanalizować przepisy bezpieczeństwa ruchu i standardy techniczne

pojazdów przeznaczonych do transportu osób i rzeczy.

2. Materiał nauczania

Prawo w znaczeniu podmiotowym i przedmiotowym.
Normy prawne i przepisy prawne. Gałęzie prawa.
Źródła prawa. Formy czynności prawnej.
Prawo przewozowe. Prawo finansowe.
Prawo w działalności transportowo-spedycyjnej.
Prawo zobowiązań.
Prawo o ruchu drogowym. Ustawa o czasie pracy kierowców.
Prawo europejskie w zakresie transportu i spedycji, dyrektywy,
rozporządzenia.

3. Ćwiczenia

• Określanie rodzaju norm i przepisów prawnych na podstawie kodeksu

cywilnego.

• Dobieranie formy prawnej do wskazanej czynności prawnej.

• Sporządzanie dokumentów z uwzględnieniem przepisów prawnych.

• Interpretowanie przepisów prawa dotyczących działalności

transportowo-spedycyjnej.

• Analizowanie najnowszych postanowień oraz regulacji prawnych

dotyczących działalności transportowo-spedycyjnej.

4. Środki dydaktyczne

Kodeksy: cywilny, handlowy, pracy.
Dzienniki urzędowe: Dzienniki Ustaw, Monitory Polskie.
Wzory umów o wykonanie usługi spedycyjnej.
Wzory pism urzędowych.
Specjalistyczne programy komputerowe.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program nauczania jednostki modułowej obejmuje zagadnienia

dotyczące ogólnych pojęć prawnych, prawa transportowego
i działalności spedycyjnej.

Celem realizacji programu jest wyposażenie uczniów w niezbędną

w pracy spedytora wiedzę prawniczą oraz umiejętności identyfikowania
i interpretowania przepisów prawnych oraz rozwiązywania prostych
problemów prawnych. W procesie nauczania należy również kształtować
postawę poszanowania i przestrzegania prawa oraz ponoszenia
odpowiedzialności za podejmowane decyzje.

Ze względu na specyficzną terminologię prawną, celowe jest

stosowanie podających i aktywizujących metod nauczania, takich jak:
dyskusja dydaktyczna, metoda przypadków oraz ćwiczeń praktycznych.
Ćwiczenia powinny odbywać się w 15-osobowych grupach

w pracowni wyposażonej w teksty źródłowe, wzory pism, formularze
i druki, filmy edukacyjne oraz komputery ze specjalistycznym
oprogramowaniem.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

systematycznie, na podstawie określonych kryteriów.

Kryteria oceniania powinny uwzględniać założone cele kształcenia,

aktywność uczniów na zajęciach, a także umiejętność współpracy

w grupie, zdolność twórczego myślenia oraz posługiwania się
terminologią prawniczą.

Proces oceniania powinien obejmować:

− diagnozę poziomu wiedzy ucznia przed przystąpieniem do realizacji

programu,

− sprawdzanie postępów uczniów w trakcie realizacji programu oraz

rozpoznawanie trudności w osiąganiu celów kształcenia,

− sprawdzanie poziomu opanowanych wiadomości i umiejętności po
zrealizowaniu programu.

Do sprawdzenia osiągnięć szkolnych uczniów można wykorzystać

następujące metody:
− sprawdzian ustny w formie pytań i dyskusji,

− sprawdzian pisemny: krótką wypowiedź na piśmie lub rozwiązanie

zadania problemowego,

− testy osiągnięć szkolnych z zadaniami otwartymi i wielokrotnego

wyboru,

− ukierunkowaną obserwację czynności ucznia podczas wykonywania

ćwiczeń. Szczególną uwagę należy zwrócić na dobór źródeł prawa,
interpretację przepisów oraz stosowanie specyficznych form
wypowiedzi i konstrukcji zapisów w dokumentach prawnych.
W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich metod

sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].Z1.02
Stosowanie procedur obowiązujących
w międzynarodowym obrocie towarów

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
− określić prawa i obowiązki spedytora,

− zinterpretować ogólne przepisy regulujące stosunki między

spedytorem a zleceniodawcą,

− rozpoznać przeszkody w wykonywaniu czynności spedycyjnych,

− sformułować cele i zadania międzynarodowych organizacji

spedytorów,

− scharakteryzować działalność krajowego zrzeszenia spedytorów,

− zidentyfikować standaryzowane dokumenty spedytorskie stosowane

w międzynarodowym obrocie towarów,

− wyjaśnić znaczenie standaryzacji dokumentów spedytorskich

stosowanych w międzynarodowym obrocie towarów,

− określić czynności wykonywane w ramach transakcji w handlu

zagranicznym,

− scharakteryzować etapy i rodzaje transakcji handlowej,

− ustalić kryteria wyboru formy prowadzenia działalności handlowej

z zagranicą,

− zastosować wzorcowe rozwiązania ograniczające wystąpienie ryzyka

w międzynarodowej wymianie handlowej,

− zidentyfikować ryzyko i oszacować wielkość możliwych strat,

− określić zasady zawierania kontraktów na podstawie dowolnych

formuł,

− zastosować obowiązujące w handlu zagranicznym procedury zapłaty

za usługi,

− zinterpretować międzynarodowe wykładnie formuł handlowych

Incoterms,

− obliczyć koszty odprawy celnej według formuł Incoterms,

− określić warunki płatności w handlu zagranicznym zawarte

w kontrakcie,

− scharakteryzować wspólnotową procedurę celną stosowaną

w transporcie drogowym, kolejowym, lotniczym i morskim.

2. Materiał nauczania

Prawa i obowiązki spedytora.
Przepisy regulujące prawa i obowiązki stron umowy spedycji.

Międzynarodowa organizacja spedytorów.
Krajowe zrzeszenie spedytorów.
Standaryzowane dokumenty spedytorskie.
Transakcja w handlu zagranicznym.
Kryteria wyboru formy prowadzenia działalności handlowej z zagranicą.
Rodzaje transakcji handlowych.
Ustawowe warunki uzyskania zezwolenia na prowadzenie handlu
zagranicznego na niektóre grupy towarów i usług.
Ryzyko występujące w transporcie towarów.
Zarządzanie ryzykiem. Identyfikowanie ryzyka. Szacowanie możliwych
strat. Formułowanie wariantów działania.
Warunki dostaw towarów w handlu zagranicznym.
Formuły ogólnej koncepcji kontraktu.
Międzynarodowa wykładnia formuł handlowych.
Formuły Incoterms 2000.
Warunki płatności w handlu zagranicznym.
Procedury zapłaty stosowane w handlu zagranicznym.
Sposoby zapłaty. Inkaso dokumentowe. Weksel trasowany. Akredytywa
dokumentowa. Weksle. Czeki.
Wspólnotowe procedury celne stosowane w transporcie drogowym,
kolejowym, lotniczym i morskim.

3. Ćwiczenia

• Interpretowanie przepisów regulujących prawa i obowiązki stron

umowy spedycji.

• Identyfikowanie zadań międzynarodowej organizacji spedytorów.

• Analizowanie standaryzowanych dokumentów spedytorskich

stosowanych w międzynarodowym obrocie towarów.

• Określanie czynności wykonywanych w ramach transakcji w handlu

zagranicznym.

• Identyfikowanie ryzyka występującego w międzynarodowej wymianie

handlowej.

• Interpretowanie formuł handlowych Incoterms.

• Analizowanie sposobów zapłaty stosowanych w handlu

zagranicznym.

4. Środki dydaktyczne

Formuły handlowe.
Dokumenty spedytorskie opracowane przez FIATA.
Wzory papierów wartościowych stosowanych jako forma zapłaty.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Określone w programie cele kształcenia zakładają opanowanie przez

uczniów wiadomości i umiejętności z zakresu procedur stosowanych
w międzynarodowym obrocie towarów.

Realizacja programu ma na celu przygotowanie uczniów

do interpretowania i stosowania przepisów, sporządzania umów

i kontraktów oraz stosowania procedur obowiązujących
w międzynarodowym obrocie towarów.

Zadaniem nauczyciela jest łączenie nowych wiadomości z wiedzą

i doświadczeniami już posiadanymi przez uczniów. W czasie realizacji
programu nauczyciel powinien odwoływać się do treści nauczania
z zakresu usług spedycyjnych oraz stosowania przepisów prawa
w działalności spedytora, powinien również rozwijać zdolności
poznawcze uczniów, wdrażać ich do samodzielnego myślenia,
samokontroli i samooceny.

Osiągnięcie zaplanowanych w programie efektów kształcenia jest

możliwe poprzez stosowanie aktywizujących metod nauczania: wykładu
konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej, metody sytuacyjnej oraz
ćwiczeń praktycznych. Ćwiczenia powinny być prowadzone w 15-
osobowych grupach w pracowni wyposażonej w odpowiednie środki
dydaktyczne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Ocenianie jako integralna część procesu nauczania-uczenia

się powinno motywować uczniów do systematycznej nauki i samokontroli
oraz dawać im satysfakcję z osiąganych wyników.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane

na podstawie określonych kryteriów. Kryteria oceniania powinny
uwzględniać szczegółowe cele kształcenia, takie jak:
− interpretowanie przepisów regulujących stosunki między spedytorem

a zleceniodawcą,

− identyfikowanie standaryzowanych dokumentów spedytorskich,

dokonywanie wyboru formy prowadzenia działalności handlowej

z zagranicą,

− stosowanie obowiązujących w handlu zagranicznym procedur zapłaty

za usługi spedycyjne.

Podczas oceniania należy uwzględnić również aktywność uczniów

na zajęciach, umiejętność rozwiązywania problemów oraz współpracy
w grupie.

W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich metod

sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].Z1.03
Wykonywanie prac biurowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:

− określić rolę biura w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa,

− zorganizować stanowisko pracy biurowej zgodnie z wymaganiami

ergonomii,

− zredagować pismo, sporządzić protokół, sprawozdanie i notatkę

służbową,

− przyjąć i wysłać korespondencję w sprawach służbowych,

− zorganizować spotkanie z zaproszonymi gośćmi,

− zorganizować pobyt delegacji krajowej i zagranicznej,

− zorganizować zebranie pracowników,

− określić i zorganizować obieg informacji,

− stosować obowiązujące w przedsiębiorstwie procedury obiegu

dokumentów służbowych,

− uporządkować dokumenty wykorzystując segregatory, skoroszyty

i przybory biurowe,

− wykonać podstawowe prace kancelaryjne,

− obsłużyć techniczne środki pracy biurowej,

− opracować dokumenty spedycyjne z wykorzystaniem urządzeń

teleinformatycznych,

− wykorzystać oprogramowanie użytkowe wspomagające zarządzanie

systemami transportowo - spedycyjnymi,

− wykorzystać komputerowe programy pocztowe,

− zastosować programy archiwizacji danych,

− opracować prezentacje w różnych układach współrzędnych na

potrzeby procesów decyzyjnych i sprawozdawczości,

− dokonać opracowań statystycznych,

− przygotować formularze na potrzeby GUS i innych instytucji,

− zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpożarowej.

2. Materiał nauczania

Rola i znaczenie pracy biurowej.
Biuro w strukturze organizacyjnej.
Elementy składowe i zasady redagowania pisma.
Redagowanie pism handlowych.
Informacja w pracy biurowej.
Instrukcja kancelaryjna.

Środki techniczne pracy biurowej.
Dokumenty informacyjne – protokoły, sprawozdania, notatki.
Łączność organizacyjna – narady, zebrania, konferencje.
Korespondencja w sprawach osobowych, finansowych, z kontrahentami
przedsiębiorstwa, instytucjami finansowymi, organami administracji
rządowej i samorządu terytorialnego.
Organizacja stanowiska pracy.
Programy komputerowe.
Podstawy ergonomii.
Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.
Ochrona przeciwpożarowa.

3. Ćwiczenia

• Posługiwanie się instrukcją kancelaryjną.

• Określanie zalet i wad dziennikowego i bezdziennikowego systemu

kancelaryjnego.

• Ustalanie wewnętrznego obiegu informacji.

• Obsługiwanie technicznych środków pracy biurowej, takich jak:

komputer, telefon, telefax, kserokopiarka, dyktafon, środki
pomocnicze.

• Redagowanie dokumentów informacyjnych.

• Przygotowanie zebrania, konferencji.

• Sporządzanie dokumentów związanych z poszukiwaniem

zatrudnienia: list intencyjny, list motywacyjny, życiorys (curriculum
vitae), podanie o przyjęcie do pracy.

• Wypełnianie kwestionariusza osobowego.

• Sporządzanie typowych pism handlowych: zapytanie o ofertę, oferta,

zamówienie, reklamacja.

• Charakteryzowanie wizerunku pracownika biurowego.

• Organizowanie stanowiska pracy z uwzględnieniem wymagań

ergonomii.

4. Środki dydaktyczne

Środki techniczne: komputery, telefaxy, kserokopiarki, dyktafony.
Instrukcja kancelaryjna.
Wzory pism, dokumentów, formularzy.
Dziennik podawczy.
Blankiety korespondencyjne.
Przykładowe akta spraw.
Plansze.
Zestaw foliogramów.
Materiały pomocnicze: segregatory, skoroszyty, teczki, przybory biurowe.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotyczące

prowadzenia korespondencji i wykonywania typowych prac biurowych.
Określone w programie cele zakładają opanowanie przez uczniów
umiejętności użytkowania nowoczesnych urządzeń biurowych,
redagowania pism, sporządzania dokumentów informacyjnych oraz
organizowania stanowiska pracy. Podczas realizacji programu jednostki
modułowej bardzo ważne jest kształtowanie u uczniów cech takich jak
rzetelność, dokładność i systematyczność w pracy.

Do osiągnięcia zaplanowanych w programie celów proponuje się

stosowanie metody przewodniego tekstu oraz ćwiczeń praktycznych.
Metoda przewodniego tekstu umożliwia łączenie teorii z praktyką
i przygotowanie uczniów do pracy zespołowej. Zaproponowane

w programie ćwiczenia, sprzyjają kształceniu samodzielności,
umiejętności współpracy i twórczego rozwiązywania problemów. Zajęcia
powinny odbywać się pracowni symulacyjnej wyposażonej
w nowoczesny sprzęt biurowy i środki łączności oraz zestawy
dokumentów: akta, wzory pism, zestawy druków i

formularzy,

pomocnicze materiały biurowe.

Warunkiem koniecznym do osiągnięcia pożądanych efektów

kształcenia jest podział na 15-osobowe grupy i wyodrębnienie
indywidualnych stanowisk pracy wyposażonych w komputer

z niezbędnym oprogramowaniem.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno się odbywać systematycznie

na podstawie określonych kryteriów. W ocenianiu należy uwzględnić
zaplanowane cele kształcenia, a w szczególności:
− użytkowanie środków i urządzeń technicznych oraz pomocniczych

materiałów biurowych,

− sporządzanie pism i dokumentów informacyjnych,

− organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.

Do sprawdzania osiągnięć ucznia można wykorzystać następujące

metody:
– sprawdzian ustny,
– sprawdzian pisemny,
– testy osiągnięć szkolnych,
– obserwację czynności ucznia w czasie ćwiczeń.

W czasie obserwacji pracy ucznia należy zwrócić uwagę na właściwe

użytkowanie wyposażenia technicznego biura, oszczędne
gospodarowanie materiałami biurowymi, przestrzeganie przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy, umiejętność współpracy w grupie oraz
prezentację wykonanego zadania.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].Z1.04
Prowadzenie rachunkowości

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− posłużyć się podstawową terminologią z zakresu rachunkowości,

− określić uwarunkowania prawne prowadzenia rachunkowości,

− rozróżnić i sklasyfikować składniki majątku i kapitałów,

− określić formy organizacyjno-prawne jednostek gospodarczych

na podstawie funduszy własnych,

− zastosować techniki rachunkowości i wykorzystać urządzenia

księgowe,

− określać zasady funkcjonowania kont bilansowych,

− poprawić błędne zapisy na kontach,

− zaewidencjonować operacje gospodarcze na kontach księgowych,

− sporządzić zestawienie obrotów i sald oraz bilans końcowy,

− określić zasady działania kont niebilansowych,

− zaewidencjonować operacje bilansowe i niebilansowe,

− określić tryb i zakres prowadzenia inwentaryzacji,

− przeprowadzić inwentaryzację majątku,

− ustalić wynik finansowy metodą księgową,

− sporządzić sprawozdanie finansowe w podstawowym zakresie,

− wykorzystać komputerowe programy finansowo-księgowe oraz

ekonomiczno-finansowe do ewidencji określonych operacji,

− obsłużyć komputerowe księgi przychodów i rozchodów,

− przeprowadzić ocenę wyniku finansowego przedsiębiorstwa.

2. Materiał nauczania

Zadania rachunkowości.
Klasyfikowanie majątku przedsiębiorstwa.
Bilansowanie majątku jednostki gospodarującej.
Zasady ewidencji operacji gospodarczych.
Zasady prowadzenia dokumentacji księgowej.
Zasady ustalania wyniku finansowego.
Sprawozdawczość finansowa w zakresie dochodów i wydatków.
Inwentaryzacja majątku przedsiębiorstwa.
Komputerowe programy finansowo-księgowe.

3. Ćwiczenia

• Klasyfikowanie składników majątku jednostki gospodarczej.

• Otwieranie kont bilansowych na podstawie bilansu otwarcia.

• Zamykanie kont i sporządzanie zestawienia obrotów i sald.

• Sporządzanie schematu tworzenia i podziału wyniku finansowego

jednostki gospodarczej.

• Przeprowadzanie inwentaryzacji.

• Sporządzanie arkusza spisu z natury.

• Interpretowanie mierników wykorzystywanych w analizie

ekonomicznej.

• Analizowanie bilansu i preliminarza budżetowego.

• Rozliczanie wyniku finansowego z tytułu prowadzonej działalności

gospodarczej.

4. Środki dydaktyczne

Plan kont z komentarzem.
Ustawa o rachunkowości.
Zestaw druków dowodów księgowych.
Wzór sprawozdania finansowego.
Programy komputerowe.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki jest przygotowanie uczniów

do prowadzenia rachunkowości w przedsiębiorstwie transportowo-
spedycyjnym.

Określone w programie cele zakładają opanowanie przez uczniów

umiejętności:
– klasyfikowania składników majątku i kapitałów,
– określania form organizacyjno-prawnych jednostek gospodarczych

na podstawie funduszy własnych,

– sporządzania i kontrolowania dowodów księgowych,
– ewidencjonowania operacji gospodarczych.

Osiągnięcie zaplanowanych celów zapewni stosowanie efektywnych

metod nauczania, takich jak: dyskusja dydaktyczna, metoda sytuacyjna,
ćwiczenia praktyczne. Metodę dyskusji można wykorzystać do realizacji
treści programu dotyczących określania uwarunkowań prawnych
prowadzenia rachunkowości oraz form organizacyjno-prawnych
jednostek gospodarczych.

Metoda sytuacyjna wymaga przygotowania przez nauczyciela opisu

sytuacji odzwierciedlającej rzeczywiste zdarzenia gospodarcze.
Ćwiczenia praktyczne prowadzone w 15-osobowych grupach mają
na celu utrwalenie wiadomości i umiejętności oraz zastosowanie ich
w nowych sytuacjach. Można je stosować do analizowania typów
operacji gospodarczych, składników bilansu, sporządzania zestawienia
obrotów i sald, interpretowania przepisów prawa o rachunkowości.

Zalecane jest korzystanie z Internetu, z komputerowych systemów

finansowo-księgowych i ekonomiczno-finansowych oraz z komputero-
wych ksiąg przychodów i rozchodów.

W procesie kształcenia należy zwrócić szczególną uwagę

na kształtowanie cech osobowości niezbędnych w pracy spedytora,
takich jak staranność, dokładność, odpowiedzialność i rzetelność
w wykonywaniu zadań zawodowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się według

określonych kryteriów, w trakcie i na zakończenie realizacji programu
jednostki modułowej.

W procesie oceniania szczególną uwagę należy zwracać na:

– posługiwanie się terminologią z zakresu rachunkowości.
– ewidencjonowanie operacji gospodarczych na kontach wynikowych,
– interpretowanie zestawienia obrotów i sald.

Ocena zakresu i poziomu wiedzy ucznia może być dokonywana

na podstawie:
– sprawdzianów ustnych,
– testów osiągnięć szkolnych,
– obserwacji czynności ucznia w czasie ćwiczeń.

Obserwując pracę uczniów należy zwracać uwagę na umiejętność

obliczania obrotów i sald na koncie, sporządzania zestawienia obrotów
i sald, przeprowadzania inwentaryzacji majątku.

Końcowa ocena osiągnięć uczniów powinna uwzględniać wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Moduł 342[02].Z2
Działalność przedsiębiorstwa transportowo –
spedycyjnego

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określać zasady planowania i realizacji zadań transportowo-

spedycyjnych,

− określać zasady prowadzenia działalności transportowo-spedycyjnej,

− określać warunki finansowe funkcjonowania przedsiębiorstwa

transportowo-spedycyjnego,

− charakteryzować systemy identyfikacji przesyłek i ładunków oraz

systemy oznaczania norm technicznych,

− stosować zasady zarządzania jakością usług transportowo-

spedycyjnych,

− charakteryzować koncepcję zarządzania marketingowego

przedsiębiorstwem,

− prowadzić negocjacje z kontrahentami,

− stosować procedury organizacji transportu,

− dobierać środki transportu do zadania spedycyjnego,

− określać zasady ochrony środowiska w trakcie realizacji zadań

transportowo - spedycyjnych,

− przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpożarowej.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

realizację

342[02].Z2.01 Organizowanie

działalności transportowo-spedycyjnej

342[02].Z2.02 Realizowanie

zadań transportowo-spedycyjnych

170

342[02].Z2.03 Dobieranie

środków transportu do zadań spedycyjnych

342[02].Z2.04 Wdrażanie procedur zarządzania jakością

342[02].Z2.05 Zarządzanie marketingowe przedsiębiorstwem

Razem

396

3. Schemat układu jednostek modułowych

Literatura

Altkorn J. (red): Podstawy marketingu. Instytut Marketingu,

Kraków 1992
Bank J.: Zarządzanie przez jakość. Gebethner i S- ka, Warszawa 1996
Christopher M.: Strategia zarządzania dystrybucją. Agencja Wydawnicza
Placet, Warszawa 1996
Ciesielski M., Długosz J., Gołembska E.: Zarządzanie przedsiębiorstwem
transportowym, Akademia Ekonomiczna, Poznań 1996

Cygan Z.: Współczesna eksploatacja. Wydawnictwo Instytutu
Technologii Eksploatacji, Warszawa 1997
Cypko J., Cypko E.: Podstawy technologii i organizacji napraw pojazdów
mechanicznych. WKiŁ, Warszawa 1989

342[02].Z2

Działalność przedsiębiorstwa

transportowo-spedycyjnego

342[02].Z2.01

Organizowanie działalności

transportowo - spedycyjnej

342[02].Z2.04

Wdrażanie procedur zarządzania

jakością

342[02].Z2.05

Zarządzanie marketingowe

przedsiębiorstwem

342[02].Z2.02

Realizowanie zadań transportowo-

spedycyjnych

342[02].Z2.03

Dobieranie środków transportu

do zadań spedycyjnych

Gronowicz J: Eksploatacja techniczna i utrzymanie pojazdów.
Wydawnictwo Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 1997
Grzejda Z.(red).: Spedycja: jej organizacja i technika pracy. PWE,
Warszawa 1980
Gubała M., Popielas J.: Podstawy zarządzania magazynem

w przykładach. Instytuy Logistyki i Magazynowania, Poznań 2002
Hebda M., Mazur T., Pelc H.: Teoria eksploatacji pojazdów. WKiŁ,

Warszawa 1978
Hebda M., Mazur T: Podstawy eksploatacji pojazdów samochodowych.
WKiŁ, Warszawa 1980
Kuziemkowski R., Zalewski P: Ekonomika transportu kolejowego.
Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 1986
Łańcucki J (red).: Zarządzanie jakością w przedsiębiorstwie. TNOiK -
OPO, Bydgoszcz 1997
Madeyski M., Lissowska E.: Badania analityczne transportu
samochodowego. WKiŁ, Warszawa 1981
Marciniak-Neider D., Neider J. (red).: Podręcznik spedytora. PIFFA,
Gdynia 2003
Musiałkiewicz J.: Marketing, Ekonomik. Warszawa 1995
Nadstoga Z.: Business Letters. Wzory listów handlowych, Atena 1992
Neider J., Marciniak – Neider D: Transport intermodalny. PWE,
Warszawa 1997
Nierenberg G. I.: Sztuka negocjacji jako metoda osiągania celu. Studio
EMKA, Warszawa 1994
Payne A.: Marketing usług. PWE, Warszawa 1996

Pfohl H. Ch: Systemy logistyczne. Podstawy organizacji i zarządzania.
Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 1998
Porter M.E.: Strategia konkurencji. PWE, Warszawa 1994
Romanow P.: Zarządzanie transportem przedsiębiorstw przemysłowych.
Wyższa Szkoła Logistyki, Poznań 2003
Rucińska D.(red).: Zarządzanie marketingowe działalnością
transportową. Uniwersytet Gdański, Gdańsk 1998
Rydzkowski W., Wojewódzka – Król K: Transport. PWN,

Warszawa 1997
Szczepańska K.: Kompleksowe zarządzanie jakością TQM. Alfa - Weka,
Warszawa 1998
Numery lokalizacyjne. Broszura Centrum Kodów Kreskowych. Instytut
Logistyki i Magazynowania, Poznań, 1998

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych

Jednostka modułowa 342[02].Z2.01
Organizowanie działalności transportowo –
spedycyjnej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
− określić strukturę i zakres działalności przedsiębiorstwa transportowo-

spedycyjnego na rynku usług transportowych,

− określić prawne i finansowe warunki funkcjonowania przedsiębiorstwa

transportowo-spedycyjnego,

− zaplanować zadania transportowo-spedycyjne,

− dokonać analizy parametrów działalności ekonomicznej,

− określić strukturę usług spedycyjno-transportowych,

− określić zasady funkcjonowania transportu,

− scharakteryzować cechy procesu transportowego,

− określić czynniki produkcji usług transportowych,

− określić formy organizacji transportu i usług spedycyjnych,

− określić zasady zarządzania zasobami ludzkimi,

− sporządzić podstawowe dokumenty spedycyjne,

− zaplanować usługi spedycyjne z uwzględnieniem różnych środków

transportu,

− zorganizować dodatkowe czynności spedycyjne zgodnie z zasobami

przedsiębiorstwa,

− zastosować techniki komputerowego wspomagania realizacji zadań,

− określić formę monitoringu działalności przedsiębiorstwa,

− posłużyć się narzędziami ekonomicznymi do oceny działalności

przedsiębiorstwa,

− wyjaśnić obieg dokumentacji w przedsiębiorstwie,

− zastosować przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Materiał nauczania

Organizacyjno-prawne formy funkcjonowania przedsiębiorstwa
transportowo-spedycyjnego.
Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa.
Zarządzanie zasobami ludzkimi przedsiębiorstwa.
Formy oferowania i sprzedaży usług.
Model kreowania rozwoju przedsiębiorstwa.
Aktywność firmy transportowej na rynku.
Specyfika planowania wynikająca z charakteru działalności
transportowo-spedycyjnej.

Charakterystyka i struktura usług transportowo-spedycyjnych.
Preferencje klientów.
Monitoring realizowanych zadań.
Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

3. Ćwiczenia

•

Określanie preferencji klientów przedsiębiorstwa.

•

Analizowanie struktury usług transportowo-spedycyjnych.

•

Identyfikowanie prawnych i finansowych uwarunkowań
funkcjonowania przykładowego przedsiębiorstwa.

•

Projektowanie systemu monitorującego realizację zadań związanych
z prowadzeniem działalności transportowo-spedycyjnej.

4. Środki dydaktyczne

Akty normatywne i materiały źródłowe.
Oferty banków dla firm.
Foliogramy i fazogramy.
Filmy dydaktyczne.
Arkusze kalkulacyjne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej dotyczy uwarunkowań funkcjonowania

przedsiębiorstwa transportowo-spedycyjnego, zarządzania oraz
kierowania działalnością transportowo-spedycyjną.

W trakcie realizacji programu należy zwracać uwagę na planowanie

zadań transportowo-spedycyjnych, kalkulację opłacalności realizacji
zadań transportowo-spedycyjnych oraz organizację usług spedycyjnych
z uwzględnieniem specyfiki różnych rodzajów środków transportu.

W procesie kształcenia zaleca się stosowanie metod nauczania

motywujących uczniów do aktywności i samodzielności.

Wskazane jest realizowanie programu następującymi metodami:

dyskusji dydaktycznej, pracy z tekstem, metodą przypadków

i sytuacyjną, ćwiczeń praktycznych oraz projektów. Ćwiczenia
praktyczne mają na celu kształtowanie umiejętności i nawyków oraz
stosowanie nabytych umiejętności w nowych sytuacjach. Powinny być
prowadzone w 15-osobowych grupach, w spedycyjnej pracowni
symulacyjnej.

Ćwiczenia zaproponowane w programie można modyfikować

i rozszerzać w zależności od potrzeb edukacyjnych uczniów.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być prowadzone

systematycznie na podstawie określonych kryteriów.

Proces oceniania powinien obejmować:

− diagnozę poziomu wiadomości i umiejętności uczniów pod kątem

założonych celów kształcenia,

− identyfikowanie postępów uczniów w procesie kształcenia oraz

rozpoznawanie trudności w osiąganiu założonych celów kształcenia,

− sprawdzanie wiadomości i umiejętności uczniów po zrealizowaniu

programu.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów może być dokonywane za

pomocą sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów osiągnięć szkolnych
oraz obserwacji pracy uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń
i realizacji zadań praktycznych.

W procesie oceniania należy zwracać uwagę na: stosowanie

poprawnej terminologii, jakość wykonywanych zadań, trafne
identyfikowanie dokumentów i przepisów prawa.

Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny jest poprawne wykonanie

ćwiczeń i zadań praktycznych.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].Z2.02
Realizowanie zadań transportowo-spedycyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
− określić zakres zadań transportowo-spedycyjnych z uwzględnieniem

specyfiki transportu samochodowego, kolejowego, lotniczego,
morskiego, śródlądowego,

−

określić podstawy funkcjonowania rynku usług transportowo-
spedycyjnych,

−

sklasyfikować usługi spedycyjne z uwzględnieniem zadań
i przedmiotu usługi,

−

przygotować ofertę usługi spedycyjnej,

−

przygotować spedycję ładunku,

−

dokonać wyboru formy obsługi transportowej,

−

wyznaczyć trasy przewozu,

−

zaplanować zadania transportowo-spedycyjne oraz określić kierunki
i metody ich realizacji,

−

zrealizować zaplanowane zadanie z wykorzystaniem intermodalnych
urządzeń transportowych,

−

zorganizować przewóz ładunków ponadgabarytowych

i niebezpiecznych,

−

obliczyć koszty realizowanego zadania spedycyjnego,

−

ocenić wydajność procesu transportowego,

−

rozróżnić usługi uniwersalne, specjalistyczne i specjalizowane,

−

zastosować przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Materiał nauczania

Działalność spedycyjna: spedycja właściwa, przepływy
i przemieszczanie przesyłek, czynności dodatkowe, organizacja
czynności dodatkowych.
Formy usług transportowych na rynku: przewozy tranzytowe, regulacje
prawne tranzytu, miejsce Polski w tranzycie.
Znaczenie transportu w wymianie towarowej.
Trasy przewozu.
Oferty usług spedycyjnych, spedycja ładunków.
Organizowanie przewozu ładunków ponadgabarytowych

i niebezpiecznych.
Techniczno-technologiczne, organizacyjne i handlowe aspekty usług
spedycyjnych.

Bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa oraz ochrona
środowiska.

3. Ćwiczenia

• Określanie zakresu usług w zależności od popytu i podaży.

• Ustalanie zadań transportowo-spedycyjnych z uwzględnieniem

specyfiki transportu.

• Planowanie usług realizowanych przez transport samochodowy,

kolejowy, lotniczy, morski, śródlądowy.

• Wyodrębnianie segmentów rynku transportowo-spedycyjnego

na podstawie różnych kryteriów.

• Przygotowywanie oferty usługi spedycyjnej na przewozy kolejowe,

morskie i lotnicze - w warunkach symulowanych.

• Obsługiwanie ładunków w portach morskich rzecznych i lotniczych

- w warunkach symulowanych.

• Organizowanie i obsługa przewozów kontenerowych - w warunkach

symulowanych.

4. Środki dydaktyczne

Akty normatywne.
Mapy drogowe i komunikacyjne.
Lokalizacje usługodawców i usługobiorców.
Modele jednostek opakowaniowych.
Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług.
Modele środków transportowych i urządzeń spedycyjnych.
Foliogramy.
Zbiory zadań.
Filmy dydaktyczne dotyczące transportu, magazynowania, obsługi
jednostek ładunkowych, systemów i narzędzi zarządzania.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tematykę dotyczącą zadań

i usług transportowo-spedycyjnych.

W trakcie realizacji programu należy zwrócić uwagę na znaczenie

usług transportowo-spedycyjnych dla gospodarki oraz na podstawowe
uwarunkowania działalności transportowo-spedycyjnej.

Wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania:

sytuacyjnej, inscenizacji, dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń
praktycznych, z wykorzystaniem sprzętu informatycznego

i audiowizualnego.

Program jednostki modułowej należy realizować w symulacyjnej

pracowni spedycyjnej, w 15 osobowych grupach. W wyniku realizacji

programu uczniowie powinni opanować umiejętności pozwalające
na klasyfikacje usług transportowo-spedycyjnych, planowanie

i realizowanie zadań transportowo-spedycyjnych w warunkach
symulowanych oraz opracowanie oferty usługi spedycyjnej.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

systematycznie na podstawie określonych kryteriów.

Proces sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych może być

realizowany za pomocą sprawdzianów ustnych i pisemnych.

Wiedza niezbędna do wykonywania zadań praktycznych może być

sprawdzana za pomocą testów osiągnięć szkolnych.

W zadaniach testowych można uwzględnić zagadnienia dotyczące

sporządzania opisów, wykonywania szkiców i schematów.

Sprawdzanie i ocenianie poziomu umiejętności może odbywać się

przez obserwację pracy uczniów podczas realizacji zadań praktycznych.

W trakcie obserwacji i oceny pracy uczniów należy zwracać uwagę na

umiejętność rozwiązywania problemów, współpracy w zespole oraz
prezentowania efektów pracy zespołowej i indywidualnej.

Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny jest poprawne wykonanie

ćwiczeń i zadań praktycznych.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].Z2.03
Dobieranie środków transportu do zadań
spedycyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:

− dobrać środki transportu z uwzględnieniem ich charakterystyki,

− określić znaczenie transportu w realizacji zadań spedycyjnych,

− scharakteryzować podstawowe formy transportu,

− określić zasady użytkowania środków transportu,

− określić zakres czynności transportowych,

− określić kryteria doboru środków transportu,

− dobrać rodzaj transportu do realizacji zadań spedycyjnych,

− dokonać analizy porównawczej środków transportu,

− dokonać analizy technologii prac transportowych w świetle

obowiązujących procedur i przepisów prawnych,

− określić elementy składowe procesu eksploatacji środków transportu,

− określić zasady prowadzenia prac naprawczo-remontowych,

− opracować taryfikator usług przewozowych,

− sporządzić plan przewozów,

− zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

2. Materiał nauczania

Transport, środki transportu, praca przewozowa.
Potrzeby i usługi transportowe.
Klasyfikacja środków transportu.
Prognozy rozwoju transportu.
Energochłonność środków transportowych.
Kryteria doboru środków transportu.

Eksploatacja środków transportu.
Techniczne utrzymanie środków transportu.
Naprawy i remonty.
Formowanie ładunków i transportu.
Koszty eksploatacyjne środków transportu.
Sporządzanie planów przewozów.
Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.
Ochrona przeciwpożarowa. Ochrona środowiska.

3. Ćwiczenia

• Charakteryzowanie rodzajów środków transportu.

• Określanie przydatności środków transportu zgodnie z potrzebami

transportowymi.

• Analizowanie i porównywanie technologii transportowych.

• Definiowanie pojęć związanych z użytkowaniem środków transportu:

efektywność, współczynnik wykorzystania, sprawność techniczna,
intensywność użytkowania, praca przewozowa, zdolność, gotowość.

• Dokonywanie analizy porównawczej środków transportowych.

• Dobieranie środka transportu do usługi spedycyjnej.

• Określanie wpływu przedmiotu usługi na wybór środka transportu.

4. Środki dydaktyczne

Akty normatywne.
Foliogramy.
Schematy.
Zdjęcia, przezrocza.
Zbiory ćwiczeń.
Mapy drogowe i komunikacyjne.
Lokalizacje usługodawców i usługobiorców.
Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług.
Modele środków transportowych i urządzeń spedycyjnych.
Filmy dydaktyczne dotyczące transportu, magazynowania, obsługi
jednostek ładunkowych, systemów, narzędzi zarządzania.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tematykę dotyczącą doboru

środków transportu do określonych zadań spedycyjnych.

W trakcie realizacji programu należy zwracać uwagę na zasady

i procedury stosowane podczas doboru środków transportu, kryteria
doboru oraz koszty eksploatacyjne środków transportu.

Wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania:

sytuacyjnej, inscenizacji, dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń
praktycznych w warunkach symulacyjnych, z wykorzystaniem sprzętu
informatycznego i audiowizualnego.

Program jednostki należy realizować w 15-osobowych grupach

w symulacyjnej pracowni spedycyjnej oraz w pracowni środków
transportu.

Zajęcia poświęcone rozwiązywaniu określonych problemów mogą być

prowadzone w zespołach kilkuosobowych.

Istotne jest uświadomienie uczniom konieczności ciągłego

aktualizowania wiedzy z zakresu stosowanych na rynku polskim

i rynkach zagranicznych środków transportu.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

systematycznie na podstawie określonych kryteriów.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów stosuje się

sprawdziany ustne i pisemne. Wiedza niezbędna do realizacji zadań
praktycznych może być sprawdzana za pomocą testów osiągnięć
szkolnych.
Sprawdzanie i ocenianie poziomu umiejętności praktycznych może
być dokonywane przez obserwację pracy uczniów podczas realizacji
ćwiczeń i zadań.
W trakcie obserwacji i oceny pracy uczniów należy zwracać uwagę na
posługiwanie się poprawną terminologią, dokonywanie analizy
porównawczej środków transportowych, dobieranie środka transportu do
usługi spedycyjnej, określanie wpływu przedmiotu usługi na wybór
środka transportu.

Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny jest poprawne wykonanie
ćwiczeń i zadań praktycznych.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].Z2.04
Wdrażanie procedur zarządzania jakością

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
− określić cele przedsiębiorstwa w zakresie jakości świadczonych usług,

− określić i zastosować zasady zarządzania jakością usług

spedycyjnych,

− scharakteryzować system zarządzania jakością według norm ISO,

− zastosować normy jakości podczas świadczenia usługi spedycyjnej,

− scharakteryzować model sterowania jakością usługi spedycyjnej,

− wykorzystać normy branżowe i międzynarodowe związane z obsługą

przewozową i realizacją zadań transportowo – spedycyjnych,

− uzasadnić potrzebę mierzenia i monitorowania poziomu jakości usług,

− określić poziom obsługi klienta z wykorzystaniem mierników oceny

jakości według zasad logistycznych,

− dokonać pomiaru jakości usług,

− wykonać badanie stopnia zadowolenia klienta przedsiębiorstwa

spedycyjnego,

− scharakteryzować usługi spedycyjne pod względem jakości,

− scharakteryzować system zarządzania środowiskiem według norm

jakości,

− zastosować system zarządzania jakością łącznie z systemem

zarządzania środowiskiem,

− określić koszty zapewnienia jakości,

− skalkulować koszty usług w zależności od ich jakości,

− określić efektywność usług na podstawie analizy kosztów,

− zastosować analizę FMEA, „domu jakości” i diagram Ishikawy.

2. Materiał nauczania

Charakterystyka usług spedycyjnych z punktu widzenia jakości. Poziom
jakości usług. Cele przedsiębiorstwa dotyczące jakości. Pomiar poziomu
jakości usług. System zarządzania jakością według norm ISO serii 9000.
Kompleksowe zarządzanie przez jakość (TQM).
Jakość działalności przedsiębiorstwa. Zależność od czasu, sposobu
i miejsca.
Planowanie i realizacja działalności przedsiębiorstwa z uwzględnieniem
jakości usług transportowo-spedycyjnych.
Metody badania jakości.
Analiza wskaźników oceny poziomu jakości. Skuteczność, efektywność,
wydajność, produktywność.

Kontrola w procesie realizacji usług spedycyjnych.
Monitorowanie i pomiar jakości usług. Ocena jakości na podstawie
wyników pomiaru. Badania stopnia zadowolenia klienta przedsiębiorstwa
transportowo-spedycyjnego.
Kryteria ocen jakości usług.

3. Ćwiczenia

• Ustalanie kryteriów oceny jakości usług oraz zakresu ich stosowania.

• Wartościowanie usług ze względu na czynniki kształtujące jakość

spedycji.

• Projektowanie narzędzi pomiaru jakości usług oraz poziomu

satysfakcji i realizacji potrzeb klienta.

• Zastosowanie analizy FMEA.

• Zastosowanie analizy „domu jakości”.

• Zastosowanie diagramu Ishikawy.

4. Środki dydaktyczne

Akty normatywne.
Narzędzia pomiaru jakości.
Foliogramy, fazogramy.
Prezentacje multimedialne.
Tablice punktowe.
Schematy systemów zarządzania jakością.
Wzory procedur i norm wewnątrzzakładowych.
Filmy dydaktyczne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje podstawową tematykę

dotyczącą zarządzania jakością w przedsiębiorstwie spedycyjno-
transportowym.

W trakcie realizacji programu należy zwracać uwagę na kryteria

oceny jakości usług, metody i narzędzia pomiaru jakości usług oraz
procedury związane z zapewnieniem jakości.

Wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania:

sytuacyjnej, inscenizacji, dyskusji dydaktycznej, metody projektów oraz
ćwiczeń praktycznych z wykorzystaniem sprzętu informatycznego
i audiowizualnego. Ćwiczenia powinny być realizowane

w 15- osobowych grupach w spedycyjnej pracowni symulacyjnej.
W programie jednostki można zaproponować uczniom następujące
projekty do wykonania: projektowanie narzędzi pomiaru jakości usług,
zbadanie poziomu realizacji potrzeb klienta i poziomu jego satysfakcji
z wykonanej usługi.

Metoda projektów sprzyja aktywności i samodzielności

w rozwiązywaniu problemów oraz wykorzystaniu doświadczeń uczniów.

Uczniowie planują i wykonują zaplanowane czynności, a następnie

dochodzą do konkretnych wniosków na podstawie analizy otrzymanych
wyników.

Podczas realizacji programu nauczania uczniowie powinni

klasyfikować usługi według różnych kryteriów oraz dokonywać oceny
jakości świadczonych usług.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

systematycznie na podstawie określonych kryteriów.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów stosuje się

sprawdziany ustne i pisemne, testy osiągnięć szkolnych oraz obserwację
pracy uczniów podczas realizacji zadań.

Wiedza niezbędna do realizacji zadań praktycznych może być

sprawdzana za pomocą testów osiągnięć szkolnych.

Sprawdzanie i ocenianie umiejętności może odbywać się przez

obserwację pracy uczniów podczas realizacji zadań praktycznych.

W trakcie obserwacji i oceny pracy uczniów należy zwracać uwagę

na stosowanie właściwej terminologii, określanie związków i zależności
między zadaniami oraz dobór metod i narzędzi pomiaru jakości usług
spedycyjno-transportowych.

Szczególnie ważny jest proces sprawdzania i oceniania ucznia

podczas wykonywania projektu. Kryteria i forma oceny powinny być
znane uczniowi w momencie podejmowania pracy nad projektem.
W ocenie projektu należy uwzględnić: plan projektu, dobór materiałów
źródłowych, proponowane rozwiązanie, wykonanie badań lub zadania
praktycznego, sprawozdanie i prezentację.

Ocenianie osiągnięć ucznia powinno być dokonywane zgodnie

z obowiązującym w szkole systemem oceniania. Ocena po zakończeniu
realizacji programu nauczania modułu powinna uwzględniać wyniki
wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania.

Jednostka modułowa 342[02].Z2.05
Zarządzanie marketingowe przedsiębiorstwem

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:

− określić rolę marketingu w gospodarce rynkowej,

− scharakteryzować koncepcję marketingowego działania

przedsiębiorstwa,

− scharakteryzować koncepcję marketingu partnerskiego,

− określić filozofię marketingowego działania spedytora,

− przedstawić etapy formułowania strategicznego planu

marketingowego,

− wykazać różnicę między celami strategicznymi i marketingowymi

przedsiębiorstwa,

− określić strategie marketingowe realizowane w firmie spedycyjnej,

− określić zasady opracowywania programu badań marketingowych,

− scharakteryzować podstawowe narzędzia marketingowe,

− opracować scenariusz przebiegu negocjacji dotyczących sprzedaży

usług spedycyjnych,

− przeprowadzić negocjacje z klientem w zakresie zadań spedycyjnych,

− scharakteryzować style negocjowania,

− przedstawić cechy dobrego negocjatora,

− określić znaczenie umiejętności komunikowania się w prowadzeniu

negocjacji,

− określić mocne i słabe strony podmiotu gospodarczego,

− zidentyfikować przepisy prawa regulujące działalność marketingową,

− scharakteryzować podstawowe techniki mierzenia efektywności

działań marketingowych przedsiębiorstwa,

− określić wpływ pracownika na kształtowanie wizerunku

przedsiębiorstwa,

− sformułować etyczne zasady postępowania spedytora wobec klienta,

− komunikować się zgodnie z obowiązującymi zasadami kultury,

− określić znaczenie promocji w usługach transportowo-spedycyjnych.

2. Materiał nauczania

Marketing w przedsiębiorstwie spedycyjnym.
Koncepcja marketingowego działania przedsiębiorstwa.
Koncepcja marketingu mix.
Marketing partnerski.
Wizja i misja przedsiębiorstwa.
Badania marketingowe.

Sztuka negocjacji w działalności transportowo-spedycyjnej.
Analiza SWOT.
Formy organizacji działalności marketingowej.
Techniki mierzenia efektywności działań marketingowych.
Podstawy prawne działalności marketingowej.
Kodeks etyczny spedytora.
Promocja usług transportowo- spedycyjnych.

3. Ćwiczenia

• Formułowanie misji przedsiębiorstwa.

• Określanie mocnych i słabych stron podmiotu gospodarczego

na podstawie analizy SWOT.

• Rozpoznawanie czynników wpływających na wybór strategii

marketingowej przedsiębiorstwa.

• Planowanie strategii marketingowej dla małego przedsiębiorstwa.

• Planowanie promocji usług transportowo-spedycyjnych.

• Opracowywanie scenariusza przebiegu negocjacji dotyczących

sprzedaży usług spedycyjnych.

4. Środki dydaktyczne

Scenariusze inscenizacji.
Filmy dydaktyczne.
Formularze ankiet do badań marketingowych.
Materiały reklamowe.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program nauczania jednostki modułowej obejmuje zagadnienia

dotyczące nowoczesnych koncepcji zarządzania przedsiębiorstwem oraz
prowadzenia negocjacji handlowych.
W czasie realizacji programu należy zwrócić szczególną uwagę
na kształtowanie umiejętności planowania działań marketingowych
przedsiębiorstwa, stosowania narzędzi marketingowych, prowadzenia
negocjacji, identyfikowania prawnych podstaw działalności
marketingowej oraz promowania usług spedycyjnych.
Zaplanowane cele należy realizować następującymi metodami
nauczania: dyskusji dydaktycznej, inscenizacji, przypadków, projektów
oraz ćwiczeń praktycznych.

Ćwiczenia zamieszczone w programie jednostki powinny być

prowadzone w 15-osobowych grupach. Można je modyfikować
i rozszerzać w zależności od potrzeb edukacyjnych uczniów.

W czasie ćwiczeń uczniowie nabywają umiejętności stosowania

wiedzy w typowych sytuacjach, współpracy w zespole oraz prezentacji
otrzymanych wyników.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć

informacji o zakresie i poziomie realizacji celów określonych w programie
jednostki modułowej. Proces oceniania powinien odbywać się
na podstawie ustalonych kryteriów.

W ocenie należy przede wszystkim uwzględnić umiejętności:

− doboru podstawowych narzędzi marketingowych i technik mierzenia

efektywności działań marketingowych,

− określania roli marketingu w działalności usługowej przedsiębiorstwa.

Sprawdzanie i ocenianie powinno odbywać się na podstawie

sprawdzianów ustnych i sprawdzianów pisemnych. Wiedza niezbędna
do wykonania ćwiczeń może być sprawdzana za pomocą testów
osiągnięć szkolnych. Natomiast umiejętności praktyczne należy
sprawdzać poprzez obserwację pracy uczniów w czasie ćwiczeń.
W trakcie obserwacji należy zwrócić uwagę na aktywność uczniów,
umiejętność współpracy w grupie, pomysłowość, samodzielność
i twórcze myślenie.

W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich metod

sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Moduł 342[02].Z3
Narzędzia spedycji i transportu

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:

−

określać zasady wykorzystania technik informatycznych,

− określać zasady instalowania i użytkowania oprogramowania

komputerowego do wspomagania procesów transportowo-
spedycyjnych,

− dokonywać analizy kosztów eksploatacji środków transportu,

− określać zasady ustalania cen za usługi spedycyjne,

− podejmować decyzje organizacyjno - finansowe na podstawie

wskaźników statystycznych,

− wykorzystywać wyniki badań statystycznych w działalności

spedycyjnej,

− charakteryzować podstawy zarządzania logistycznego

w przedsiębiorstwie spedycyjnym,

−

określać zasady organizacji spedycji i transportu oraz planowania
współpracy z firmami produkcyjnymi i handlowymi,

− określać zasady przewozu ładunków zgodnie z prawem polskim

i międzynarodowym,

− określać zasady ubezpieczania ładunków i środków transportu,

− prowadzić dokumentację spedycyjną,

− przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna liczba

godzin na

realizację

342[02].Z3.05 Wykorzystanie logistyki w działalności spedycyjnej

342[02].Z3.01

Wspomaganie komputerowe procesów
transportowo – spedycyjnych

342[02].Z3.02

Ustalanie cen i kosztów usług transportowo –
spedycyjnych

342[02].Z3.03

Sporządzanie i prowadzenie dokumentacji
spedycyjnej

342[02].Z3.04

Wykorzystanie badań statystycznych
w procesach decyzyjnych

Razem

288

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Abt S., Woźniak T.: Podstawy logistyki. Uniwersytet Gdański,
Gdańsk 1993
Doyle M.: Kontrola kosztów. Wydawnictwo Signum, Kraków 1996
Dziedziczak I., Nowakowski A.: Organizacja przetwarzania danych.
PWE, Warszawa 1991
Jarugowa A., Malec W., Sawicki K.: Rachunek kosztów. PWE,
Warszawa 1990
Jarugowa A., Nowak W. A., Szychta A.: Zarządzanie kosztami

w praktyce światowej. ODiDK, Gdańsk 1997
Kendall M. G., Buckland W. R.: Słownik terminów statystycznych. PWE,
Warszawa 1975
Kufel J., Siuda W.: Prawo gospodarcze dla ekonomistów. Scriptum,
Poznań 1994
Luszniewicz A.: Statystyka ogólna. PWE, Warszawa 1980
Marciniak-Neider D., Neider J. (red).: Podręcznik spedytora. PIFFA,
Gdynia 2003
Matuszewicz J.: Rachunek kosztów. Wydawnictwo Finans – Serwis,
Warszawa 1995

342[02].Z3

Narzędzia spedycji

i transportu

342[02].Z3.01

Wykorzystanie logistyki

w działalności spedycyjnej

342[02].Z3.03

Ustalanie cen i kosztów

usług transportowo –

spedycyjnych

342[02].Z3.05

Wykorzystanie badań

statystycznych

w procesach decyzyjnych

342[02].Z3.04

Sporządzanie i prowadzenie

dokumentacji spedycyjnej

342[02].Z3. 02

Wspomaganie komputerowe

procesów transportowo -

spedycyjnych

Nowak E.: Decyzyjne rachunki kosztów. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1994
Nowak E.: Teoria kosztów. Akademia Ekonomiczna, Wrocław 1994
Okólski M., Timofiejuk I.: Statystyka ekonomiczna. Elementy teorii. PWE,
Warszawa 1978
Sachs R.: Handelskorrespondenz, Ismaning 1995
Siuda W.: Elementy prawa dla ekonomistów. PWN, Warszawa 1994

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych

Jednostka modułowa 342[02].Z3.01
Wykorzystanie logistyki w działalności spedycyjnej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
− posłużyć się podstawową terminologią z zakresu logistyki,

− określić miejsce i znaczenie logistyki w działalności transportowo -

spedycyjnej,

− scharakteryzować podstawy zarządzania logistycznego w ramach

przedsiębiorstwa transportowego,

− określić zasady funkcjonowania transportu w sieci logistycznej,

− zidentyfikować korytarze transportowe,

− zastosować wiedzę z zakresu organizacji i technologii

magazynowania we współpracy z firmami produkcyjnymi

i dystrybucyjnymi,

− zastosować technologię transportu i magazynowania

do współdziałania z przedsiębiorstwami,

− posłużyć się podstawową wiedzą o procesach logistycznych,

ze szczególnym uwzględnieniem zarządzania zapasami,

− scharakteryzować system efektywnego i szybkiego reagowania

na potrzeby klienta,

− określić zasady mierzenia oferowanego poziomu obsługi klienta,

− uzasadnić potrzebę stałego monitorowania jakości obsługi klienta,

− wyjaśnić wartość dodaną w logistyce,

− określić koszty logistyki w kalkulacji cen za usługi transportowo-

spedycyjne,

− zidentyfikować techniczne elementy infrastruktury logistycznej,

− wykorzystać informacyjne systemy komputerowe do planowania,

monitorowania i kontrolowania procesów logistycznych,

− wykazać korzyści wynikające ze stosowania systemów

informatycznych w zarządzaniu logistycznym,

− scharakteryzować cele i zadania ekologistyki,

− wykorzystać światowy system EAN/UCC automatycznej identyfikacji

poprzez kody kreskowe do realizacji zadań logistycznych.

2. Materiał nauczania

Podstawowe pojęcia i historia logistyki.
Logistyka jako jedno z narzędzi funkcjonowania spedycji.
Obszary działań logistycznych.
Systemy logistyczne stosowane w przedsiębiorstwie.

Rola transportu w strategiach logistycznych.
Usługi logistyczne w kompleksowej ofercie: transport, składowanie,
dystrybucja, konsolidacja i konfekcjonowanie towarów.
Zarządzanie zapasami, magazynami oraz elementami kosztów.
Obieg informacji o procesach logistycznych w powiązaniu z transportem
wewnętrznym i zewnętrznym.
Funkcja informacyjnych systemów komputerowych w zarządzaniu
logistycznym.
Strategia logistyczna jako instrument osiągania przewagi
konkurencyjnej.
Ekologistyka.
System EAN/UCC automatycznej identyfikacji - kody kreskowe

w realizacji zadań logistycznych.

3. Ćwiczenia

• Definiowanie pojęcia logistyka.

• Określanie obszarów działań logistycznych.

• Charakteryzowanie elementów systemu logistycznego.

• Określanie celów działalności logistycznej i zakresu współdziałania

z klientami.

• Wyjaśnianie terminu zadanie logistyczne i jego relacji z zadaniem

transportowo-spedycyjnym.

• Planowanie zadania logistycznego.

• Sporządzanie harmonogramu wykonania zadania logistycznego.

• Sporządzanie formularza do oceny poziomu i stopnia realizacji

zadania logistycznego.

• Przeprowadzanie symulacji zadania logistycznego.

• Dokonywanie optymalizacji kosztów zadania logistycznego.

4. Środki dydaktyczne

Modele jednostek opakowaniowych.
Modele środków transportu i urządzeń spedycyjnych.
Filmy dydaktyczne dotyczące transportu, magazynowania, obsługi
jednostek ładunkowych, systemów i narzędzi zarządzania.
Foliogramy.
Informatory.
Wydawnictwa specjalistyczne.
Informatory firm logistycznych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej zawiera podstawową tematykę

dotyczącą procedur logistycznych jako funkcji systemu zapewniającego
realizację zadań w przedsiębiorstwach transportowo – spedycyjnych
i osiąganie przewagi konkurencyjnej na rynku.

W trakcie realizacji programu należy zwracać uwagę na projektowanie

zadań transportowo-spedycyjnych z uwzględnieniem procesów
logistycznych oraz na organizację i technologię transportu,
magazynowanie i współpracę z firmami produkcyjnymi i dystrybucyjnymi.

Osiągnięcie zaplanowanych w programie jednostki celów kształcenia

zapewni stosowanie podających i aktywizujących metod nauczania,
takich jak: wykład, praca z tekstem, dyskusja dydaktyczna, metoda
sytuacyjna oraz ćwiczenia praktyczne.

Podczas dyskusji nauczyciel powinien nawiązywać do wiedzy

i doświadczeń uczniów nabytych w czasie realizacji modułów O1:
„Podstawy spedycji i transportu”, Z1: „Podstawy działalności spedytora”,
Z2: „Działalność przedsiębiorstwa transportowo-spedycyjnego”.

W zależności od realizowanych treści programu należy stosować

pracę zbiorową, grupową oraz indywidualną. Praca w grupie pozwoli na
kształtowanie umiejętności komunikowania się, negocjacji, dyskusji,
podejmowania decyzji oraz prezentacji wyników.

Ćwiczenia powinny odbywać się 15-osobowych grupach

w spedycyjnej pracowni symulacyjnej.

Przedstawione

programie

ćwiczenia mogą być uzupełniane przez

nauczyciela w zależności od potrzeb edukacyjnych ucznia.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Ocenianie jako integralna część procesu nauczania-uczenia się,

powinno motywować uczniów do systematycznej nauki i samokontroli
oraz dawać im satysfakcję z osiąganych wyników. Ocena powinna być
oparta na jasno określonych kryteriach. Kryteria oceniania powinny
uwzględniać cele kształcenia, a w szczególności:
− charakteryzowanie podstaw zarządzania logistycznego w ramach

przedsiębiorstwa transportowego,

− określanie zasad funkcjonowania transportu w sieci logistycznej,

− charakteryzowanie systemu efektywnego i szybkiego reagowania na

potrzeby klienta,

− określanie zasad mierzenia oferowanego poziomu obsługi klienta,

− uzasadnianie potrzeby stałego monitorowania jakości obsługi klienta,

− określanie kosztów logistyki w kalkulacji cen za usługi transportowo-

spedycyjne,

− wykorzystywanie informacyjnych systemów komputerowych

do planowania, monitorowania i kontrolowania procesów
logistycznych.
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów może odbywać się

za pomocą sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów osiągnięć
szkolnych oraz obserwacji pracy uczniów podczas ćwiczeń.

W czasie obserwacji pracy uczniów należy zwracać uwagę na

umiejętność współpracy w grupie, precyzyjne określanie zdarzeń
i powiązań między faktami oraz poziom wykonania projektu zadania
logistycznego.

W końcowej ocenie osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki testu

pisemnego, wypowiedzi ustnych oraz ćwiczeń praktycznych.

Jednostka modułowa 342[02].Z3.02
Wspomaganie komputerowe procesów
transportowo - spedycyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
− zastosować oprogramowanie komputerowego wspomagania

procesów transportowych, spedycyjnych i logistycznych,

− określić korzyści wynikające z zastosowania narzędzi

informatycznych oraz międzynarodowych standardów,

− zastosować oprogramowanie komputerowego wspomagania

procesów decyzyjnych,

− zastosować arkusze kalkulacyjne do tworzenia skoroszytów

analizujących procesy transportowo- spedycyjne,

− wykorzystać urządzenia informatyczne oraz zasoby Internetu

w badaniach rynku, pozyskiwaniu kontrahentów oraz prowadzeniu
działalności gospodarczej,

− określić zasady poruszania się po wirtualnych giełdach usług

transportowych oraz giełdach towarowych,

− posłużyć się zestawem oprogramowania użytkowego typu

Map&Guide,

− posłużyć się oprogramowaniem do współpracy z ZUS i bankami,

− wykorzystać odpowiednie oprogramowanie w działalności finansowo -

księgowej.

2. Materiał nauczania

Techniki informatyczne wykorzystywane w działalności spedycyjnej.
Arkusz kalkulacyjny i inne programy pakietu Office jako narzędzia
wspomagające procesy transportowo – spedycyjne.
Obsługa Map&Guide.
Informacje dotyczące działalności transportowo – spedycyjnej.
Oferty usług świadczonych przez firmy transportowe, spedycyjne

i logistyczne.
Informacje Głównego Urzędu Statystycznego.
Informacje gospodarcze charakteryzujące środowiska i regiony.

3. Ćwiczenia

• Tworzenie tablic i formuł obliczających stawki.

• Symulowanie pracy systemu transportowego.

• Tworzenie wykresów charakteryzujących zjawiska gospodarcze.

• Tworzenie prostych makroinstrukcji automatyzujących prace

spedycyjne.

• Sporządzanie korespondencji seryjnej.

• Tworzenie tabel przestawnych w arkuszu kalkulacyjnym.

• Wykorzystanie programów Map&Guide do planowania tras

przewozów.

• Posługiwanie się internetowym językiem zapytań.

• Wykorzystywanie elektronicznej wersji Polskiej Klasyfikacji Wyrobów

i Usług.

4. Środki dydaktyczne

Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług.
Arkusz kalkulacyjny.
Programy: płatnik ZUS, FK, Przelewy, Map&Guide, Atlas Polski.
Wyszukiwarki internetowe.
Informatory GUS.
Elektroniczne informatory o sytuacji społeczno – gospodarczej regionów.
Foliogramy tematyczne i rodzajowe.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotyczące

zastosowania technik informacyjnych w działalności spedycyjno-
transportowej.

W trakcie realizacji programu należy zwracać uwagę

na znaczenie technik informacyjnych w pracy spedytora, a przede
wszystkim na:
− możliwość integracji w międzynarodowe sieci spedycyjne,

− możliwość świadczenia usług na globalnym rynku,

− dostęp do zleceń otrzymywanych od partnerów działających w sieci,

− wykorzystanie różnych rodzajów oprogramowania komputerowego.

W trakcie realizacji programu wskazane jest stosowanie metody

projektów oraz ćwiczeń praktycznych z wykorzystaniem sprzętu
informatycznego i audiowizualnego.

Program jednostki należy realizować w pracowni komputerowej

z indywidualnym dostępem każdego ucznia do komputera.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć

informacji o zakresie i poziomie realizacji celów określonych w programie
jednostki modułowej. Proces oceniania powinien odbywać się
na podstawie ustalonych kryteriów.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów stosuje się

sprawdziany ustne i pisemne oraz testy osiągnięć szkolnych. Wiedza
niezbędna do realizacji zadań praktycznych może być sprawdzana za
pomocą testów osiągnięć szkolnych.

Sprawdzanie i ocenianie umiejętności może odbywać się przez

obserwację pracy uczniów podczas realizacji zadań praktycznych.

W trakcie dokonywania oceny należy zwracać uwagę na sprawne

posługiwanie się edytorem tekstu, arkuszem kalkulacyjnym, bazą danych
oraz pozyskiwanie informacji internetowych związanych z działalnością
firm spedycyjnych.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].Z3.03
Ustalanie cen i kosztów usług transportowo -
spedycyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
− zdefiniować pojęcia: cena, taryfa,

− wyjaśnić pojęcia: koszt, nakład, wydatek, strata,

− zastosować podstawowe metody ustalania cen,

− zidentyfikować koszty według różnych kryteriów podziału,

− określić strukturę oraz miary kosztów niezbędne do kalkulacji cen,

− zastosować procedury kalkulacyjne w ramach stosowanej strategii,

− wykorzystać taryfikatory do oceny kosztów i cen świadczonych usług,

− określić strategie cen, zjawisko konfliktu kosztów oraz cenowej

elastyczności popytu,

− określić koszty usług transportowo-spedycyjnych według różnych

kryteriów,

− wypełnić dowody księgowe oraz poprawić błędy w dokumentacji,

− dokonać rozliczeń w podstawowych kontach wynikowych,

− określić koszty logistyki za usługi transportowo-spedycyjne,

− określić zasady zmian stawek w przewozach regulowanych

w krajowym i międzynarodowym transporcie osób i rzeczy.

2. Materiał nauczania

Ustawa o rachunkowości.
Zakładowy plan kont.
Urządzenia księgowe i kalkulacyjne.
Podstawowe zasady rachunkowości finansowej i zarządczej.
Podstawy rachunkowości gospodarowania składnikami majątku
i kapitału.
Podstawowe typy operacji gospodarczych, ich wpływ na składniki bilansu
oraz wynik finansowy przedsiębiorstwa.
Kalkulacje cen i porównywanie ich z kosztami obrazującymi składniki
bilansowe i pozabilansowe przedsiębiorstwa.
Elastyczność cenowa popytu.
Progi równowagi i granice opłacalności.

Zasady kształtowania cen za usługi spedycyjne.
Określanie kosztów działalności spedycyjnej.
Efektywność funkcjonowania przedsiębiorstwa spedycyjnego.

3. Ćwiczenia

• Określanie składników majątku i kapitału przedsiębiorstwa.

• Dokonywanie zapisów księgowych niezbędnych do badania

opłacalności działalności gospodarczej.

• Ustalanie cen równowagi, granicy opłacalności działalności na

podstawie analizy kosztów według zapisów w dokumentacji
księgowej.

• Klasyfikowanie kosztów dla potrzeb zarządzania.

• Sporządzanie, kontrola, dekretowanie, przechowywanie

i posługiwanie się zapisami z dowodów księgowych.

• Analizowanie kosztów działalności spedycyjnej.

• Analizowanie kosztów przechowywania zapasów.

• Ewidencjonowanie operacji na kontach wynikowych, obliczanie

zobowiązań.

• Obliczanie granicy równowagi i opłacalności.

• Szacowanie cenowej elastyczności popytu.

• Badanie strefy rentowności.

• Opracowanie struktury i strategii cenowej.

• Optymalizowanie kosztów usług transportowo-spedycyjnych.

4. Środki dydaktyczne

Ustawa o rachunkowości.
Zasady ewidencji finansowej.
Zasady identyfikacji zapisów finansowych.
Przykłady zakładowego planu kont.
Dokumenty finansowe.
Lokalizacje usługodawców i usługobiorców.
Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług.
Ustawa podatkowa.
Foliogramy i fazogramy.
Programy informatyczne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje podstawową tematykę

dotyczącą zarządzania kosztami i środkami finansowymi

w przedsiębiorstwie transportowo-spedycyjnym.

W trakcie realizacji programu należy zwracać uwagę na finansowe

uwarunkowania działalności transportowo-spedycyjnej, ze szczególnym
uwzględnieniem finansów i zobowiązań wobec skarbu państwa.

Wskazane jest stosowanie metody ćwiczeń praktycznych

z wykorzystaniem sprzętu informatycznego i audiowizualnego.

W wyniku realizacji programu uczniowie powinni opanować

umiejętności umożliwiające klasyfikowanie oraz kalkulowanie cen

i kosztów w przedsiębiorstwie transportowo-spedycyjnym zgodnie ze
strukturą i systemem funkcjonowania.

Należy uświadomić uczniom konieczność precyzyjnego ustalania

kategorii i klasy usługi oraz ciągłego aktualizowania wiedzy dotyczącej
rozporządzeń i ustaw w zakresie prowadzenia rachunkowości
w przedsiębiorstwach transportowo-spedycyjnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć

informacji o zakresie i poziomie opanowanych wiadomości i umiejętności
określonych w programie jednostki modułowej. Proces oceniania
powinien odbywać się na podstawie ustalonych kryteriów.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów stosuje się

sprawdziany ustne i pisemne. Wiedza niezbędna do realizacji zadań
praktycznych może być sprawdzana za pomocą testów osiągnięć
szkolnych.

Sprawdzanie umiejętności może odbywać się poprzez obserwację

pracy uczniów podczas realizacji zadań praktycznych. W czasie
obserwacji pracy uczniów należy zwracać uwagę na umiejętności:
− klasyfikowania kosztów dla potrzeb zarządzania,

−

analizowania kosztów działalności spedycyjnej,

− analizowania kosztów przechowywania zapasów,

− opracowywania struktury i strategii cenowej.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].Z3.04
Sporządzanie i prowadzenie dokumentacji
spedycyjnej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
− wykorzystać akty prawne w realizacji zadań związanych

z działalnością spedycyjną,

− uwzględnić postanowienia AETR podczas sporządzania

harmonogramów pracy kierowców,

− zastosować dokumentację towarzyszącą transportowi materiałów

niebezpiecznych,

− sporządzić umowy oraz zrealizować sprzedaż usług w ramach

przepisów prawa,

− zastosować system prawa o ruchu drogowym krajowym

i międzynarodowym,

− rozróżnić i zastosować dokumentację związaną z realizacją zadań

transportowych w ruchu drogowym i granicznym,

2. Materiał nauczania

Realizacja zadań transportowo - spedycyjnych w świetle prawa
polskiego i międzynarodowego.
Zgodność dokumentacji z aktami normatywnymi.
Dokumentacja przewozowa i spedycyjna. Instrukcje.
Normy polskie, branżowe, zakładowe.
Zbiory dokumentów.
Postanowienia ADR.
Przepisy prawa według formuły Incoterms 2000.

3. Ćwiczenia

• Analizowanie dokumentacji uprawniającej do realizacji zadań

spedycyjnych.

• Analizowanie formy i treści obowiązujących dokumentów oraz

uzupełnianie brakujących elementów.

• Opracowywanie dokumentacji związanej z przewozem pasażerów,

materiałów, zwierząt, materiałów niebezpiecznych, odpadów

i ładunków ponadgabarytowych.

• Opracowywanie dokumentacji planistycznej i uzupełniającej

dotyczącej realizacji zadań transportowych w powiązaniu z czasem
pracy kierowców i operatorów sprzętu.

• Sporządzanie dokumentacji celnej i przewozowej zgodnie

z obowiązującym prawem.

4. Środki dydaktyczne

Akty normatywne.
Manifesty. Konwencje dotyczące transportu lotniczego, morskiego,
lądowego, kolejowego, samochodowego.
ADR.
Przepisy prawa o ruchu drogowym.
Formuły Incoterms.
Kodeks cywilny.
Prawo zobowiązań.
Kodeks handlowy.
Mapy drogowe i komunikacyjne.
Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
Zbiory danych techniczno-użytkowych środków transportu.
Filmy dydaktyczne dotyczące transportu, magazynowania, obsługi
jednostek ładunkowych, systemów i narzędzi zarządzania.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tematykę dotyczącą zasad

sporządzania i prowadzenia dokumentacji spedycyjnej.

Znajomość procedur formalnych i prawnych pozwala na optymalizację

i bezpieczne prowadzenie oraz dokumentowanie czynności
transportowo-spedycyjnych.

W trakcie realizacji programu należy zwracać uwagę na powiązania

wewnątrzsystemowe oraz uwarunkowania działalności transportowo-
spedycyjnej wynikające z obowiązujących aktów normatywnych.

Wskazane jest stosowanie metody przypadków, sytuacyjnej oraz

ćwiczeń praktycznych z wykorzystaniem sprzętu informatycznego

i audiowizualnego. Konieczne jest ciągłe aktualizowanie wiedzy
dotyczącej aktów normatywnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinien odbywać się

systematycznie na podstawie określonych kryteriów.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów stosuje się

sprawdziany ustne i pisemne, testy osiągnięć oraz obserwację pracy
uczniów podczas realizacji zadań.

Wiedza niezbędna do realizacji zadań praktycznych może być

sprawdzana za pomocą testów osiągnięć szkolnych.

Sprawdzanie umiejętności może odbywać się przez obserwację pracy

uczniów podczas realizacji zadań praktycznych.

W trakcie oceny osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę

na umiejętności:
− przygotowania dokumentacji dotyczącej transportu materiałów

niebezpiecznych,

− sporządzania umowy transportowo-spedycyjnej,

− sporządzania dokumentacji celnej.
Uczniowie powinni sprawdzać wyniki swojej pracy na podstawie
wzorcowych rozwiązań.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].Z3.05
Wykorzystanie badań statystycznych w procesach
decyzyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
− określić rolę statystyki w procesie podejmowania decyzji,

− posłużyć się wynikami badań statystycznych do analizy procesów

decyzyjnych,

− wykorzystać narzędzia statystyki opisowej do oceny zjawisk, zdarzeń

i sytuacji,

− wykorzystać narzędzia statystyczne do podejmowania decyzji,

− zgromadzić, uporządkować i opracować informacje statystyczne,

− dokonać analizy i interpretacji wyników badań statystycznych,

− posłużyć się materiałami statystycznymi,

− wykorzystać wyniki badań statystycznych w realizacji zadań

operacyjnych.

2. Materiał nauczania

Techniki pozyskiwania, gromadzenia i wykorzystania informacji

w procesie podejmowania decyzji.
Statystyczna analiza opisowa określonego przedsiębiorstwa, firmy
transportowej.
Interpretacja i prezentacja uzyskanych opisów analitycznych.
Wskaźniki i mierniki oceny sytuacji.
Wskaźniki skuteczności i efektywności działalności.
Narzędzia badania poziomu obsługi klienta.
Wspomaganie działalności z wykorzystaniem narzędzi informatycznych.
Organizacja badań statystycznych.
Opracowanie materiału statystycznego, interpretacja i prezentacja
danych.

3. Ćwiczenia

• Określanie zdarzeń, zjawisk i faktów przy pomocy narzędzi

statystycznych.

• Określanie zmiennych wpływających na działalność spedycyjną

z uwzględnieniem analizy kosztów.

• Określanie zmiennych wpływających na działalność spedycyjną

z uwzględnieniem stanu technicznego urządzeń.

• Ustalanie niezbędnych narzędzi na określonym stanowisku pracy.

4. Środki dydaktyczne

Leksykony, roczniki statystyczne.
Algorytmy postępowania.
Formuły statystyczne.
Tablice matematyczne.
Programy statystyczne.
Zbiory ćwiczeń.
Foliogramy, fazogramy.
Oprogramowanie komputerowe: arkusze kalkulacyjne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej dotyczy wykorzystania badań

statystycznych w procesach zarządzania przedsiębiorstwem.

W trakcie realizacji programu należy zwracać uwagę na procedury

związane z prowadzeniem badań, opracowywaniem wyników oraz
analizą i interpretacją danych statystycznych. Właściwa interpretacja
wyników badań sprzyja projektowaniu i realizacji zadań transportowo –
spedycyjnych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej wskazane jest

stosowanie metody projektów oraz ćwiczeń praktycznych

z wykorzystaniem sprzętu informatycznego i audiowizualnego.

Program jednostki modułowej należy realizować w 15-osobowych

grupach, w pracowni komputerowej.

W wyniku realizacji programu uczniowie powinni opanować

umiejętności umożliwiające zastosowanie narzędzi statystycznych celem
ustalenia zakresu i doboru środków w przedsiębiorstwie transportowo-
spedycyjnym oraz określenia struktury i systemu zarządzania.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Ocenianie jako integralna część procesu nauczania-uczenia się,

powinno motywować uczniów do systematycznej nauki i samokontroli.
Ocena powinna być oparta na jasno określonych kryteriach.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów stosuje się

sprawdziany ustne i pisemne, testy osiągnięć oraz obserwację pracy
uczniów podczas realizacji zadań. Wiedza niezbędna do realizacji zadań
praktycznych może być sprawdzana za pomocą testów osiągnięć
szkolnych.

Sprawdzanie umiejętności może odbywać się przez obserwację pracy

uczniów podczas realizacji zadań praktycznych.

W trakcie oceny pracy uczniów należy zwracać uwagę na sposób

dokonywania analizy i interpretacji wyników badań statystycznych oraz
umiejętność posługiwania się materiałami statystycznymi.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Moduł 342[02].Z4
Język obcy zawodowy

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– posługiwać się ustnie i pisemnie językiem obcym na poziomie średnio

zaawansowanym w zakresie wykonywanych zadań,

– udzielać informacji o działalności firmy spedycyjnej,
– komunikować się z klientami wewnętrznymi i zewnętrznymi

wykorzystując słownictwo ogólne i ogólnotechniczne,

– wydawać instrukcje i polecenia w języku obcym,
– korzystać z dwujęzycznych słowników: ogólnego, technicznego oraz

z obcojęzycznych słowników specjalistycznych,

– czytać i tłumaczyć obcojęzyczną korespondencję, literaturę i prasę

z zakresu spedycji, transportu i handlu zagranicznego,

– czytać ze zrozumieniem i tłumaczyć obcojęzyczną dokumentację

spedycyjną, transportową i handlową,

– pozyskiwać, w drodze konwersacji telefonicznej, informacje dotyczące

wysyłki i odbioru przesyłek oraz innych usług transportowych,

– redagować notatkę z tekstu słuchanego i czytanego,
– korzystać z terminologii międzynarodowej podczas sporządzania

dokumentacji spedycyjnej i transportowej,

– korzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych

z tematyką zawodową,

– czytać ze zrozumieniem i tłumaczyć korespondencję otrzymywaną

w poczcie elektronicznej,

– prowadzić w języku obcym korespondencję z firmami spedycyjnymi,

instytucjami i osobami prywatnymi, w sprawach zawodowych,

przy użyciu poczty tradycyjnej i elektronicznej,

– tłumaczyć, z zachowaniem zasad gramatyki i ortografii języka

obcego, teksty zawodowe napisane w języku polskim,

– posługiwać się słownictwem związanym z prowadzeniem działalności

gospodarczej,

– korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji w celu doskonalenia się

i aktualizowania wiedzy zawodowej.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

342[02].Z4.01

Porozumiewanie się z wykorzystaniem słownictwa
ogólnego i ogólnotechnicznego

342[02].Z4.02

Rozwijanie sprawności mówienia i rozumienia
ze słuchu w realizacji zadań transportowo-
spedycyjnych

342[02].Z4.03

Rozwijanie sprawności pisania i czytania ze
zrozumieniem w realizacji zadań transportowo-
spedycyjnych

342[02].Z4.04

Posługiwanie się językiem obcym w działalności
gospodarczej

Razem

3. Schemat układu jednostek modułowych

342[02].Z4

Język obcy zawodowy

342[02].Z4.01

Porozumiewanie się

z wykorzystaniem słownictwa ogólnego

i ogólnotechnicznego

342[02].Z4.02

Rozwijanie sprawności mówienia

i rozumienia ze słuchu w realizacji
zadań transportowo-spedycyjnych

342[02].Z4.03

Rozwijanie sprawności pisania

i czytania ze zrozumieniem w realizacji

zadań transportowo-spedycyjnych

342[02].Z4.04

Posługiwanie się językiem obcym

w działalności gospodarczej

4. Literatura

Język angielski – słowniki
Collin P.H., Słupski J.: Słownik biznesu angielsko-polski z indeksem
polsko-angielskim. Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1999
Corbeil J.-C.: Wielojęzyczny słownik wizualny. Polski. Angielski.

Niemiecki. Francuski. Leksykon tematyczny. Wydawnictwo Wilga,

Warszawa 1996
France C., Mann P., Kolossa B.: Ekonomia. Angielsko-polski słownik
tematyczny. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

2002

Jastrzębska-Okoń I.: Polsko-angielski słownik tematyczny. Harald G.,
Warszawa

1997

Kienzler I: Słownik terminologii komputerowej angielsko-polski i polsko-
angielski. Ivax, Gdynia 2003
Lukszyn J.: Wielojęzyczny słownik modułowy. Avans, Warszawa 2001
Puławski M., Kozierkiewicz R.: Słownik handlowy angielsko-polski.
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1991
Mizgalski E.: Słownik techniczny polsko-angielski, angielsko-polski.
Aneks, Wałbrzych 1994
Rosenbaum O.: Praktyczny słownik komputerowy angielsko-polski,
polsko-angielski. Wydawnictwo REA, Warszawa 2001
Śmid W.: Słownik terminów angielsko-polski. Placet, Warszawa 2000
Praca zbiorowa: Wielki słownik angielsko-polski. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2002
Tittenbrun M.: Duży słownik polsko-angielski i angielsko-polski. Kastor,
Warszawa 2001
Welfe A., Brzeszczyński J., Majsterek M.: Słownik terminów metod
ilościowych angielsko-polski, polsko-angielski. Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2002

Język francuski
Bloomfield, Tauzin: Affaires à suivre. Hachette, Paris 2002
Bruchet-Collins: Objectif enterprise. Hachette, Paris 2002
CD-Rom Français Professionnel: À la recherche d’un emploi. CLE Int.,
Paris 2002
CD-Rom Français Professionnel: Vivez les affaires. Hachette, Paris 2002
Corado, Macagno, Sanchez: Faire des affaires en français. Hachette,
Paris 2002
Danilo M., Lincoln M., Penfornis J.-L.: Le français de la communication
professionnelle. CLE Int., Paris 2002
Danilo M., Tauzin B.: Le français de l’entreprise. CLE Int., Paris 2002
Dany, Geliot, Grand-Clement, Parizet: Le français du secrétariat

commercial. Hachette, Paris 2002

Dany, Noé: Les employés: service, commerce, industrie. Hachette, Paris
2002
Eurin, Henao: Pratiques du français scientifique. Hachette, Paris 2002
Gruneberg, Tauzin: Comment vont les affaires? Hachette, Paris 2002
Janik A.: Mały słownik informatyczny francusko-polski. WNT, Warszawa
1991
Janicka S., Szarski J.: Słownik naukowo-techniczny francusko-polski
i polsko-francuski. WNT, Warszawa 2002
Mitchell, Tauzin, Truscott: Le français à grande vitesse. Hachette, Paris
2002
Pieńkoś E., Pieńkoś J.: Wielki słownik francusko-polski i polsko-
francuski, tom 1 i 2. Wiedza Powszechna, Warszawa 2001
Piotrowska M., red.: Słownik tematyczny francusko-polski. Philip Wilson,
Warszawa 2000

Język niemiecki – słowniki
Alisch i in.: Ekonomia. Niemiecko-polski słownik tematyczny.

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999
Piprek J.: Wielki słownik niemiecko-polski i polsko-niemiecki, tom 1 i 2.
Wiedza Powszechna, Warszawa 2002
Praca zbiorowa: Słownik biznesmena polsko-niemiecki. Kanion, Zielona
Góra 2001
Seidel K.-H.: Słownik techniczny niemiecko-polski, polsko-niemiecki.
Wydawnictwo REA, Warszawa

2003

Skibicki W.: Słownik terminologii prawniczej i ekonomicznej niemiecko-
polski. Wiedza Powszechna, Warszawa 2000
Sokołowska M. i inni: Słownik naukowo-techniczny niemiecko-polski
i polsko-niemiecki. WNT, Warszawa 1999
Wiązek A.: Słownik techniczny niemiecko-polski, polsko-niemiecki.
Aneks, Wałbrzych 2003

W procesie nauczania należy wykorzystać również aktualną
obcojęzyczną prasę zawodową. Proponuje się także korzystanie ze stron
internetowych o tematyce zawodowej, na przykład z dwujęzycznego,
francusko-angielskiego serwisu zawierającego słownictwo związane
z transportem i spedycją: http://www.tci-transport.fr/LEXIQUE.htm

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych

Jednostka modułowa 342[02].Z4.01
Porozumiewanie się z wykorzystaniem słownictwa
ogólnego i ogólnotechnicznego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– posłużyć się językiem obcym stosując struktury morfosyntaktyczne

umożliwiające formułowanie prostych wypowiedzi w odniesieniu

do teraźniejszości, przeszłości i przyszłości oraz relacji
przestrzennych,

– udzielić ogólnej informacji o osobach, miejscach, przedmiotach,
– nawiązać i podtrzymać kontakt z otoczeniem,
– wyrazić opinię i postawę wobec rozmówcy i tematu rozmowy,
– zastosować werbalne i niewerbalne formy komunikowania się,
– posłużyć się podstawowym słownictwem komputerowym,
– rozróżnić podstawowe komendy komputerowe,
– porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując

słownictwo ogólnotechniczne,

– opisać właściwości techniczne przedmiotów.

2. Materiał nauczania

Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne.
Rodzajniki określone i nieokreślone. Przyimki.
Zaimki osobowe, wskazujące, dzierżawcze, względne, pytające,
nieokreślone.
Przymiotniki, stopniowanie przymiotników.
Przysłówki, stopniowanie przysłówków.
Rodzaje czasów i trybów.
Zdania warunkowe i następstwo czasów.
Strona bierna czasownika.
Mowa zależna.
Informowanie.
Nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu z rozmówcą.
Prowadzenie rozmowy.
Wyrażanie opinii i postaw wobec rozmówcy i tematu rozmowy.
Komunikacja werbalna i niewerbalna.
Sposoby określania wieku i czasu.
Sposoby określania miary, wagi, ilości oraz innych danych liczbowych.
Zasady pisowni i wymowy liczebników głównych i porządkowych.
Podstawowy słowniczek komputerowy.
Podstawowe komendy komputerowe.

3. Ćwiczenia

• Badanie poziomu kompetencji językowych za pomocą testu

diagnozującego.

• Wykonywanie ćwiczeń gramatycznych.

• Identyfikowanie osób, miejsc i przedmiotów.

• Opisywanie i porównywanie postaci, przedmiotów, miejsc.

• Opisywanie czynności i sytuacji mających miejsce w przeszłości.

• Przedstawianie osób.

• Prezentowanie powitań, pozdrowień i pożegnań.

• Rozpoczynanie i kończenie rozmowy.

• Sygnalizowanie niezrozumienia wypowiedzi oraz prośba o jej

powtórzenie i o wolniejsze mówienie.

• Wyrażanie pewności/niepewności, prawdopodobieństwa,

konieczności, zamiaru/intencji, zadowolenia/niezadowolenia,
zainteresowania, aprobaty/dezaprobaty, zdziwienia/zaskoczenia.

• Wyrażanie życzeń i żądań.

• Oferowanie pomocy.

• Udzielanie rad, sugerowanie rozwiązań.

• Wydawanie poleceń, instruowanie.

• Określanie wieku ludzi i przedmiotów, ćwiczenia z czasem i zegarem.

• Wykonywanie ćwiczeń leksykalnych z luką i testów wielokrotnego

wyboru.

4. Środki dydaktyczne

Testy diagnostyczne.
Zestaw ćwiczeń gramatycznych i leksykalnych.
Dwujęzyczne słowniczki komputerowe.
Materiały do ćwiczeń w formie tekstowej i elektronicznej.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej wyodrębnionej w module Język obcy

zawodowy ma charakter wyrównawczo-kompensacyjny. Ma on na celu
utrwalenie wiadomości i umiejętności nabytych przez uczniów

na poprzednich etapach nauki. Stanowi kontynuację języka obcego
nauczanego jako przedmiot ogólny, toteż warunkiem przystąpienia
do nauki jest jego znajomość przynajmniej w stopniu podstawowym.
Mając na uwadze zróżnicowany poziom kompetencji językowych
uczniów z zakresu gimnazjum czy też szkoły średniej, zaproponowano
ćwiczenia umożliwiające utrwalenie wcześniej zdobytej wiedzy.
Proces

kształcenia powinien rozpocząć się od poziomu niższego niż

zakładany, aby dokładnie zdiagnozować możliwości i potrzeby uczniów.

Ze względu na trudną do przewidzenia rozpiętość różnic w rozwoju

kompetencji językowych uczniów, wskazany jest elastyczny podział
czasu przeznaczonego na realizację poszczególnych zagadnień
gramatycznych i leksykalnych. Wyodrębnione tematy są jedynie pewną
propozycją mającą na celu ułatwienie nauczycielowi usystematyzowania
treści nauczania, tak aby w zależności od postępów uczniów mógł
on rozszerzać lub ograniczać realizację wybranych zagadnień.
Po zakończeniu realizacji programu jednostki, uczeń powinien
porozumieć się w miarę płynnie i poprawnie wymieniając informacje
dotyczące jego osoby, a także innych osób oraz przedmiotów.
W procesie nauczania-uczenia się niezwykle istotne jest kształtowanie
stosunków interpersonalnych.

Ze względu na to, iż komputer jest jednym z głównych narzędzi pracy

technika spedytora, uczeń powinien opanować również podstawowe
słownictwo komputerowe niezbędne w dalszym procesie kształcenia.
Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z dostępnych podręczników
do nauki gramatyki w ćwiczeniach, aby poszerzyć swoją wiedzę
i doskonalić stosowanie poszczególnych form. Należy ich zachęcać
do prowadzenia własnych, usystematyzowanych notatek na temat
poszczególnych problemów gramatycznych, a także do tworzenia map
mentalnych złożonych ze słownictwa związanego z omawianymi
tematami.

Realizując program jednostki, szczególny nacisk należy położyć

na powtórzenie i utrwalenie materiału gramatycznego oraz rozwój
sprawności porozumiewania się w języku obcym.

Do osiągnięcia zamierzonych celów kształcenia poleca się

stosowanie metod i technik pracy wyzwalających aktywność uczniów,
takich jak: dyskusja dydaktyczna, inscenizacja, odgrywanie ról w różnych
kontekstach komunikacyjnych, symulacja różnych sytuacji, gry językowe.
Na

początku każdych zajęć nauczyciel powinien zapoznać uczniów

z celami kształcenia, a następnie podsumowywać poszczególne
elementy zajęć oraz wykonywane ćwiczenia.

Zajęcia powinny odbywać się w laboratorium językowym, w grupach

liczących do 15 osób.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki,

na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć.

Przed przystąpieniem do realizacji zajęć należy przeprowadzić

badania diagnostyczne mające na celu sprawdzenie poziomu oraz
stopnia opanowania przez uczniów wiadomości i umiejętności nabytych

na poprzednich etapach nauki. Test kompetencji językowych nie
powinien być zbyt trudny, aby diagnozując obiektywnie umiejętności
uczniów, zachęcił ich jednocześnie do nauki i uwierzenia we własne siły.
Proponuje się zastosować jeden z wielu testów dostępnych w Internecie
lub inne testy sprawdzające poziom umiejętności wejściowych.
Oprócz wspomnianej techniki testującej proponuje się prowadzić
nieformalną obserwację uczniów sprawdzając, jak radzą sobie

w wielu sytuacjach komunikacyjnych.
W dalszym procesie oceniania wiadomości dotyczące struktur
gramatycznych można sprawdzać za pomocą sprawdzianów ustnych
i pisemnych oraz testów osiągnięć szkolnych.
Umiejętność komunikowania się można sprawdzać w czasie dialogu
ucznia z innymi uczniami lub z nauczycielem. W wypowiedziach ustnych
należy oceniać poprawność leksykalną i gramatyczną, poprawność
i płynność wymowy oraz zgodność wypowiedzi z tematem.
Ważne jest, aby nauczyciel premiował każdą samodzielną pracę
ucznia, jego inicjatywę w poszerzaniu wiedzy.
W

końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 342[02].Z4.02
Rozwijanie sprawności mówienia i rozumienia
ze słuchu w realizacji zadań transportowo-
spedycyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– porozumieć się ustnie w zakresie wykonywanych zadań,
– zrozumieć intencję wypowiedzi osób posługujących się zawodowo

danym językiem,

– zinterpretować sens prostych, autentycznych wypowiedzi w różnych

warunkach odbioru,

– wyjaśnić instrukcje nauczyciela,
– zinterpretować rozmowę na podstawie kontekstu i przekazać istotę

wypowiedzi,

– wyszukać informacje szczegółowe w nieskomplikowanych

wypowiedziach i dialogach,

– rozróżnić usłyszane komendy i polecenia,
– sformułować pytania dotyczące wysłuchanego tekstu,
– uzyskać, w drodze konwersacji telefonicznej, informacje dotyczące

ilości i rodzaju przewożonego materiału, miejsca i terminu dowozu,

– udzielić informacji dotyczących przedsiębiorstwa transportowo-

spedycyjnego,

– zrelacjonować wypowiedzi innych osób,
– wydać instrukcje i polecenia w języku obcym,
– przeprowadzić rozmowę z kontrahentem dotyczącą planowania

i realizacji zadań transportowo – spedycyjno – logistycznych,

– wynegocjować i ustalić z klientem szczegóły umowy.

2. Materiał nauczania

Słownictwo związane z wykonywaniem zawodu technika spedytora,
zwłaszcza w zakresie podstaw spedycji, transportu i logistyki, zawierania
umów ubezpieczeniowych, dokonywania odpraw celnych, stosowania
technik informatycznych, prowadzenia rachunków.
Komendy i polecenia o charakterze zawodowym.
Rozumienie ze słuchu.
Posługiwanie się kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi.
Stosowanie form grzecznościowych.
Prowadzenie rozmowy telefonicznej.
Słownictwo niezbędne w prowadzeniu negocjacji.

3. Ćwiczenia

• Diagnozowanie poziomu rozumienia ze słuchu za pomocą testów

sprawdzających.

• Zadawanie pytań i udzielanie odpowiedzi.

• Wyszukiwanie istotnych informacji w słuchanej wypowiedzi.

• Relacjonowanie wypowiedzi innych osób.

• Uzyskiwanie i udzielanie informacji w konwersacji przez telefon.

• Odbieranie i wydawanie instrukcji i poleceń.

• Prowadzenie negocjacji w warunkach symulowanych.

4. Środki dydaktyczne

Specjalistyczne materiały audiowizualne o tematyce zawodowej.
Filmy dydaktyczne w wersji obcojęzycznej dotyczące transportu

i spedycji.
Nagrania tekstów z zakresu języka obcego ogólnego, technicznego
i specjalistycznego.
Sprzęt audiowizualny: telewizor, magnetowid, urządzenia audio.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Zakres treści jednostki modułowej obejmuje działania uczniów

zmierzające do praktycznego posługiwania się językiem obcym

na poziomie średnio zaawansowanym poprzez rozwijanie integracji
dwóch sprawności językowych: rozumienia ze słuchu i mówienia.

Ze względu na specyfikę pracy w zawodzie technik spedytor, która

polega na ciągłym kontakcie z ludźmi, podstawowym celem realizacji
programu jednostki jest przygotowanie uczniów do prowadzenia rozmów
i negocjacji.

Nabywaniu umiejętności językowych powinien służyć kontakt

z autentycznymi wypowiedziami ustnymi. Należy także zapewnić
uczniom możliwość wykorzystania znajomości języka przy wykonywaniu
zespołowych, zwłaszcza interdyscyplinarnych projektów.

Po zakończeniu realizacji programu jednostki uczeń powinien bez

problemów porozumieć się ustnie w sytuacjach typowych, jak również
nietypowych, związanych z obszarem jego zadań zawodowych. Uczeń
powinien kreatywnie komunikować się w różnych warunkach odbioru,
zarówno w tradycyjnej rozmowie, jak i w rozmowie przez telefon.

W ramach doskonalenia umiejętności niezbędnej w zawodzie technika

spedytora jaką jest sztuka negocjacji, należy zwrócić uwagę
na zdolność uczestniczenia w dyskusji, w tym argumentowania,
wyrażania opinii, uzasadniania i obrony własnych sądów.

Do osiągnięcia zamierzonych celów kształcenia poleca się stosowanie

metod i technik pracy wyzwalających aktywność uczniów, takich jak:

dyskusja dydaktyczna, inscenizacja, odgrywanie ról w różnych
kontekstach komunikacyjnych, symulacja różnych sytuacji, gry językowe.

W scenkach sytuacyjnych należy ćwiczyć umiejętność planowania

spotkań z klientami, omawiania szczegółów dotyczących transportu,
uzgadniania terminu i miejsca, w którym towar ma być odebrany,
negocjowania ceny jaka będzie pobrana od klienta za usługę.

Na początku każdych zajęć nauczyciel powinien zapoznać uczniów

z celami kształcenia, a następnie podsumowywać poszczególne
elementy zajęć oraz wykonywane ćwiczenia.

Zajęcia powinny odbywać się w laboratorium językowym

ze stanowiskami dydaktycznymi wyposażonymi w sprzęt audiowizualny.

Ze względu na efektywność nauczania, grupy nie powinny

przekraczać 15 osób, będzie to sprzyjało opanowaniu sprawności
językowej jaką jest posługiwanie się językiem obcym w mowie.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się
systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki,

na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć.
Badając stopień rozwoju sprawności słuchania ze zrozumieniem
i obserwując reakcję ucznia na polecenia nauczyciela lub materiał
dźwiękowy nagrany na taśmie, proponuje się stosować następujące
techniki:
– określanie prawdziwości lub fałszu wypowiedzi,
– wybór jedynej właściwej odpowiedzi,
– korygowanie fałszywej odpowiedzi,
– określanie kontekstu wypowiedzi (czasu, miejsca, intencji),
– odpowiedź na pytanie zgodnie z usłyszaną informacją,
– uzupełnianie luki w tekście,
– dokończenie rozpoczętej wypowiedzi zgodnie z usłyszanymi

informacjami,

– referowanie treści wysłuchanego tekstu.
Umiejętność mówienia można sprawdzać w czasie dialogu ucznia
z innymi uczniami lub z nauczycielem. W wypowiedziach ustnych należy
oceniać poprawność leksykalną i gramatyczną, poprawność
i płynność wymowy oraz zgodność wypowiedzi z tematem. W celu
uniknięcia zakłócenia toku wypowiedzi, nie jest wskazane poprawianie
drobnych błędów i usterek językowych.
Uczeń powinien znać kryteria oceniania wypowiedzi ustnych, wiedzieć
kiedy otrzyma ocenę negatywną, a kiedy zasłuży na celującą. Każdą
dłuższą wypowiedź nauczyciel powinien zrecenzować, wskazać jej
zalety i niedociągnięcia. Recenzja ma uświadomić uczniowi jego

osiągnięcia, informować o brakach i dawać wskazówki do dalszej pracy.
Ocena powinna zachęcać ucznia do samodzielnej i poprawnej
językowo wypowiedzi.

Ważne jest, aby nauczyciel premiował każdą samodzielną pracę

ucznia, jego inicjatywę w poszerzaniu wiedzy.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

100

Jednostka modułowa 342[02].Z4.03
Rozwijanie sprawności pisania i czytania ze
zrozumieniem w realizacji zadań transportowo-
spedycyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– porozumieć się pisemnie w zakresie wykonywanych zadań,
– zinterpretować treść tekstu o tematyce zawodowej,
– zinterpretować ogólny sens tekstu, który zawiera niezrozumiałe

fragmenty posługując się kontekstem,

– wyszukać okreslone informacje z częściowo niezrozumiałego tekstu,
– zidentyfikować zagadnienia główne i drugorzędne w tekście,
– wyciągnąć wnioski z informacji podanych w tekście,
– skorzystać z dwujęzycznych słowników: ogólnego, technicznego oraz

z obcojęzycznych słowników specjalistycznych,

– skorzystać z norm, katalogów i poradników,
– posłużyć się mapami z obcojęzycznym oznakowaniem,
– przeczytać ze zrozumieniem i przetłumaczyć obcojęzyczną

dokumentację spedycyjną, transportową i handlową,

– wpisać do przeglądarki internetowej, wyszukać, przeczytać

i przetłumaczyć odpowiednie hasła dotyczące spedycji i transportu,

– przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję, literaturę

i prasę z zakresu transportu, spedycji i obsługi środków transportu,

– przetłumaczyć treść umowy,
– zredagować notatkę z przeczytanego tekstu,
– zastosować terminologię dotyczącą spedycji i transportu podczas

sporządzania dokumentów i wypełniania druków celnych,

– przygotować dokumenty spedycyjne i dokumenty celne,
– skorzystać z terminologii międzynarodowej podczas oznakowywania

ładunku wraz z ostrzeżeniami,

– przetłumaczyć, z zachowaniem zasad gramatyki i ortografii języka

obcego, teksty zawodowe napisane w języku polskim,

– napisać zwarty dłuższy tekst z wykorzystaniem słownictwa

zawodowego,

– udzielić pisemnej odpowiedzi na reklamację,
– wydać pisemnie instrukcje i polecenia w języku obcym.

2. Materiał nauczania

Słownictwo związane z wykonywaniem zawodu technika spedytora,
zwłaszcza w zakresie podstaw spedycji, transportu i logistyki, zawierania

101

umów ubezpieczeniowych, dokonywania odpraw celnych, stosowania
technik informatycznych, prowadzenia rachunków.
Międzynarodowa terminologia transportowo-spedycyjna.
Pojęcia związane z handlem międzynarodowym.
Rola kontekstu w rozumieniu tekstu.
Opisy jednostek ładunkowych i ładunków.
Internetowe zasoby zawodowe.
Korespondencja zawodowa.
Procedury rozpatrywania reklamacji.

3. Ćwiczenia

• Badanie znajomości terminologii zawodowej za pomocą testów

leksykalnych.

• Posługiwanie się kontekstem w zrozumieniu dokumentu.

• Analizowanie struktury tekstu, identyfikowanie zagadnień głównych

i drugorzędnych.

• Określanie formy i przeznaczenia dokumentów transportowo-

spedycyjnych.

• Analizowanie informacji zawartych w tekście.

• Porównywanie dokumentów pod względem ich struktury, celem

ustalenia rozbieżności.

• Aktualizowanie dokumentów na podstawie przeprowadzonych analiz.

• Analizowanie legendy mapy drogowej i komunikacyjnej.

• Korzystanie z materiałów pomocniczych: słowników, opracowań

specjalistycznych, Internetu.

• Wyszukiwanie artykułów o tematyce zawodowej w sieci Internet.

• Sporządzanie notatek z lektury tekstów obcojęzycznych.

• Tłumaczenie tekstów zawodowych z języka polskiego na język obcy.

• Sporządzanie oznakowania ładunku w języku obcym.

• Wykonywanie plansz ilustrujących przebieg procesu spedycyjnego

z zastosowaniem obcojęzycznej terminologii.

• Analizowanie treści listów przewozowych.

• Analizowanie dokumentów celnych.

4. Środki dydaktyczne

Dokumentacja działalności transportowo-spedycyjnej w języku obcym.
Słowniki dwujęzyczne, techniczne, specjalistyczne i ogólne.
Obcojęzyczna prasa specjalistyczna, normy, katalogi, poradniki.
Mapy drogowe i komunikacyjne.
Wzory korespondencji dotyczącej transportu i spedycji.
Podręczniki zawodowe w języku obcym.
Zestaw plansz z obcojęzyczną terminologią transportowo-spedycyjną.

102

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Zakres treści jednostki modułowej obejmuje działania uczniów

zmierzające do praktycznego posługiwania się językiem obcym

na poziomie średnio zaawansowanym poprzez rozwijanie integracji
dwóch sprawności językowych: czytania ze zrozumieniem i pisania.

Miejscem pracy technika spedytora są różne pomieszczenia biurowe

oraz magazyny przygraniczne, gdzie posługuje się on takimi narzędziami
pracy jak komputer czy fax, służącymi mu do umawiania się z klientami,
uzgadniania warunków umowy oraz kontaktowania się z urzędami
i instytucjami. W związku z tym, nabywaniu umiejętności językowych
powinien służyć kontakt z autentycznymi wypowiedziami pisemnymi -
przykładami dokumentów uzyskanych w wyniku zastosowania
wymienionych urządzeń.

Po zakończeniu realizacji programu jednostki uczeń powinien potrafić

porozumiewać się pisemnie w języku obcym w sytuacjach typowych,
jak również nietypowych, związanych z obszarem jego zadań
zawodowych.

Wskazane jest, aby zajęcia były prowadzone w porozumieniu

z nauczycielami kształcącymi uczniów w zawodzie, w celu skorelowania
materiału nauczania i tematyki ćwiczeń. Uczniowie powinni otrzymywać
do opracowania lub przetłumaczenia materiały wykorzystywane podczas
realizacji innych modułów.

Mając na celu przygotowanie uczniów do samodzielnego zdobywania

i wykorzystywania wiedzy, należy kształtować umiejętność posługiwania
się współczesnymi źródłami informacji, słownikami, prasą obcojęzyczną,
a w tym umiejętność czytania ze zrozumieniem, problematyzowania
odczytanego tekstu i hierarchizowania jego treści, streszczania,
sporządzania notatki. Należy położyć również nacisk na sprawne
korzystanie z Internetu. Umiejętność posługiwania się różnymi źródłami
informacji uczniowie mogą rozwijać poprzez przygotowywanie

i prezentowanie referatów na dany temat, streszczeń dokumentów
i artykułów zawodowych.

Do osiągnięcia zamierzonych celów kształcenia proponuje się

stosować indywidualne i zespołowe projekty na dany temat oraz
ćwiczenia praktyczne przy komputerze. Ćwiczenia indywidualne,
związane głównie z tłumaczeniami i korzystaniem z Internetu, powinny
być dostosowane do poziomu umiejętności językowych uczniów.

Na początku każdych

zajęć nauczyciel powinien przedstawić uczniom

ich

cele. Poszczególne elementy zajęć oraz ćwiczenia powinny być

zawsze podsumowane przez nauczyciela.

Zajęcia powinny być realizowane w pracowni komputerowej

z dostępem do Internetu i poczty elektronicznej, w grupach do 15 osób.

103

Podczas zajęć w pracowni, każdy uczeń w grupie powinien mieć
do dyspozycji zestaw komputerowy z odpowiednim oprogramowaniem.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki,

na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć.

Ocenie powinna podlegać zdolność rozumienia i budowania
poprawnych pod względem językowym wypowiedzi.

Kontrolując stopień rozwoju sprawności czytania z zrozumieniem,

proponuje się stosować następujące techniki:
– zaznaczanie wypowiedzi prawdziwej/fałszywej,
– odpowiedź na pytania do tekstu dotyczące informacji ogólnych

i szczegółowych,

– wybór zdania najlepiej oddającego/charakteryzującego tekst,
– dobór tytułu do tekstu,
– porządkowanie rozsypanych zdań tak, aby stanowiły spójny tekst,
– pisemne streszczanie tekstu.

W wypowiedziach pisemnych oceniać należy poprawność leksykalną

i gramatyczną, styl, zgodność wypowiedzi z tematem oraz ortografię.

Realizowane indywidualnie lub zespołowo projekty powinny być

oceniane według kryteriów poprawności językowej, kreatywności,
wartości estetycznej, dociekliwości.

Ważne jest, aby nauczyciel premiował każdą samodzielną pracę

ucznia, jego inicjatywę w poszerzaniu wiedzy, dodatkowe wiadomości
związane z obcojęzycznym słownictwem zawodowym. Konieczne jest
częste wykonywanie przez uczniów ćwiczeń związanych
z wyszukiwaniem informacji w różnych źródłach, opracowania dotyczące
zebranych informacji powinny być systematycznie sprawdzane przez
nauczyciela.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

104

Jednostka modułowa 342[02].Z4.04
Posługiwanie się językiem obcym w działalności
gospodarczej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– posłużyć się

słownictwem obcojęzycznym związanym

z prowadzeniem działalności gospodarczej,

– nawiązać korespondencję z firmami, instytucjami i osobami

prywatnymi, w sprawach zawodowych, przy użyciu poczty tradycyjnej
i elektronicznej,

– przeczytać ze zrozumieniem obcojęzyczną korespondencję

otrzymywaną tradycyjnie i w poczcie elektronicznej,

– udzielić odpowiedzi na zapytanie ofertowe,
– napisać typowy sformalizowany tekst użytkowy,
– sporządzić umowę na wykonanie usługi z zastosowaniem zwrotów

i struktury właściwych dla tego rodzaju dokumentu,

– wystawić fakturę,
– dokonać autoprezentacji, przedstawić umiejętności i doświadczenie

zawodowe w rozmowie kwalifikacyjnej o przyjęcie do pracy,

– rozróżnić formy działalności i umowy o pracę,
– sporządzić reklamę usług transportowo-spedycyjnych.

2. Materiał nauczania

Styl formalny i nieformalny.
Korespondencja handlowa.
Zasady sporządzania umów i ofert w języku obcym.
Słownictwo używane w fakturach.
Podstawowe elementy życiorysu i listu motywacyjnego.
Formalno-prawne podstawy działalności gospodarczej.
Działalność marketingowa firmy.

3. Ćwiczenia

• Pisanie krótkich tekstów użytkowych: zaproszenia, podania,

ogłoszenia.

• Prowadzenie korespondencji zawodowej.

• Wypełnianie faktur.

• Sporządzanie dokumentów związanych z zatrudnieniem: życiorysu,

listu motywacyjnego, podania o pracę.

• Wypełnianie typowych formularzy związanych z działalnością

gospodarczą.

105

• Prowadzenie rozmowy kwalifikacyjnej o przyjęcie do pracy.

• Rozróżnianie form działalności gospodarczej i umów o pracę.

• Sporządzanie reklamy usług transportowo-spedycyjnych.

4. Środki dydaktyczne

Wzory korespondencji.
Druki i formularze zamówień i ofert.
Wzory dokumentów, CV, listów motywacyjnych, podań.
Formularze umów o pracę.
Słowniki dwujęzyczne, techniczne, specjalistyczne i ogólne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej ma za zadanie ułatwienie uczniom
zaistnienia w gospodarce międzynarodowej, nawiązania kontaktów
z zagranicznymi specjalistami w dziedzinie spedycji i transportu,
wymiany doświadczeń, podjęcia pracy w międzynarodowej firmie.
Należy zwrócić szczególną uwagę na poprawne sporządzanie przez
uczniów życiorysu, listu motywacyjnego i prowadzenie korespondencji
zawodowej w języku obcym oraz na wypełnianie typowych formularzy
związanych z działalnością spedycyjną.
Szczególnie istotne jest również przygotowanie uczniów do wzięcia
udziału w rozmowie kwalifikacyjnej związanej z przyjęciem do pracy.

Do osiągnięcia zamierzonych celów kształcenia proponuje się

stosować następujące metody nauczania: symulację różnych sytuacji,
inscenizację, metodę projektów oraz ćwiczenia praktyczne przy
komputerze.

Zajęcia powinny być realizowane w pracowni komputerowej

z dostępem do Internetu i poczty elektronicznej, w grupach do 15 osób.
Podczas zajęć w pracowni, każdy uczeń w grupie powinien mieć
do dyspozycji zestaw komputerowy z odpowiednim oprogramowaniem.
Na

początku każdych

zajęć nauczyciel powinien przedstawić uczniom

ich

cele. Poszczególne elementy zajęć oraz ćwiczenia powinny być

zawsze podsumowane przez nauczyciela.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych

ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się
systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki,

na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć.
Ocenie powinno podlegać stosowanie wymaganych w tekstach
użytkowych form oraz przestrzeganie poszczególnych etapów rozmowy
kwalifikacyjnej.

106

Oceniając wypowiedzi ustne szczególną uwagę należy zwracać na:
– poprawność leksykalną i gramatyczną,
– poprawność i płynność wymowy,
– prezentację tematu.

Ważne jest, aby nauczyciel premiował każdą samodzielną pracę

ucznia, jego inicjatywę w poszerzaniu wiedzy, dodatkowe wiadomości
związane z obcojęzycznym słownictwem dotyczącym prowadzenia
działalności gospodarczej.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

107

Moduł 342[02].Z5
Praktyka zawodowa

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− klasyfikować oraz charakteryzować zadania transportowo-

spedycyjne,

− wykorzystywać nabytą wiedzę w realizacji powierzonych zadań,

− interpretować obowiązujące prawo transportowe,

− określać strukturę organizacyjną firmy spedycyjnej,

− dokonywać analizy działalności firmy spedycyjnej,

− organizować spedycję i czynności dodatkowe,

− sporządzać dokumenty transportowo - spedycyjne,

− użytkować sprzęt informatyczny i urządzenia biurowe,

− wykonywać czynności związane z obrotem środkami finansowymi,

− określać zasady prowadzenia działalności marketingowej i badań

rynku usług transportowo – spedycyjnych,

− prezentować działalność przedsiębiorstwa spedycyjnego na rynku

usług transportowych,

− określać zasady doboru środków transportu z uwzględnieniem

współczesnych rozwiązań technicznych,

− określać przydatność środków transportu do realizacji zadań

spedycyjnych,

− przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba

godzin na

realizację

342[02].Z5.01 Planowanie

zadań transportowo-spedycyjnych

342[02].Z5.02 Realizowanie

zadań transportowo-spedycyjnych

342[02].Z5.03 Organizowanie spedycji i czynności dodatkowych

342[02].Z5.04

Sporządzanie dokumentacji transportowo-
spedycyjnej

Razem

160

108

3.Schemat układu jednostek modułowych

Uczniowie powinni odbywać praktykę zawodową

w przedsiębiorstwach transportowo-spedycyjnych. Celem praktyki jest
doskonalenie umiejętności i rozwijanie zainteresowań zawodowych
uczniów w rzeczywistych warunkach pracy.

Przed rozpoczęciem praktyki należy zapoznać uczniów z programem,

regulaminem i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej obowiązującymi w zakładzie pracy.
W trakcie praktyki zawodowej uczniowie powinni uczestniczyć
w procesie pracy oraz w różnych formach szkolenia organizowanych
przez opiekuna praktyk, takich jak: pokazy, instruktaże, obserwacje
pracy specjalistów oraz spotkania i zajęcia szkoleniowe.

Program praktyki należy traktować w sposób elastyczny, można go

modyfikować w zależności od specyfiki zakładu pracy.

342[02].Z5.01

Planowanie zadań transportowo –

spedycyjnych

342[02].Z5

Praktyka zawodowa

342[02].Z5.04

Sporządzanie dokumentacji

transportowo - spedycyjnej

342[02].Z5.03

Organizowanie spedycji

i czynności dodatkowych

342[02].Z5.02

Realizowanie zadań transportowo –

spedycyjnych

109

Jednostka modułowa 342[02].Z5.01
Planowanie zadań transportowo – spedycyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić strukturę organizacyjną firmy spedycyjnej oraz dokonać

analizy jej działalności,

− zastosować techniki komputerowego wspomagania projektowania

zadań,

− określić cele i strukturę zadań transportowych,

− określić zadania transportowo – spedycyjne oraz organizację

spedycji,

− zidentyfikować potrzeby przewozowe i przeładunkowe,

− określić zakres prac transportowo – spedycyjnych,

− określić zasady kształtowania cen oraz kosztów usług transportowo –

spedycyjnych,

− przygotować ofertę usługi spedycyjnej,

− opracować projekt realizacji zadań transportowo – spedycyjnych,

− opracować dokumenty procesu spedycji,

− określić zasady organizacji spedycji i czynności dodatkowych,

− zaprojektować organizację przepływu towarów, materiałów oraz

przemieszczania się ludzi.

2. Materiał nauczania

Planowanie działalności spedycyjnej, szczególnie tzw. spedycji
miarowej.
Sporządzanie i weryfikacja planów spedycyjnych.
Ustalanie zakresu zadań transportowo – spedycyjnych oraz ocena
możliwości ich realizacji.
Ustalanie zakresu usług i narzędzi realizacji zadań spedycyjno –
transportowych.
Określanie warunków przewozów scentralizowanych i zdecentralizo-
wanych.

Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu przygotowanie

uczniów do samodzielnego planowania zadań spedycyjnych zgodnie
z obowiązującymi przepisami i uprawnieniami.

Opiekun praktyk powinien umożliwić uczniom zapoznanie się ze

strukturą organizacyjną przedsiębiorstwa spedycyjnego z realizowanymi

110

w nim zadaniami oraz obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa
i higieny pracy.

W trakcie realizacji programu praktyki uczniowie powinni doskonalić

umiejętności efektywnego wykorzystania czasu pracy, komunikowania
się z uczestnikami procesu pracy, samodzielnego wykonywania
powierzonych zadań. Uczeń zobowiązany jest do prowadzenia
dzienniczka, w którym zapisuje wykonywane czynności.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów stosuje się
systematyczną obserwację pracy uczniów.
Ocena pracy ucznia powinna uwzględniać:
− przestrzeganie dyscypliny,

− samodzielność w rozwiązywaniu problemów,

− jakość wykonanej pracy,

− umiejętność współpracy w zespole,

− przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny jest poprawne wykonanie

zadań praktycznych.

Oceny poziomu umiejętności opanowanych przez ucznia dokonuje

opiekun praktyki zawodowej.

111

Jednostka modułowa 342[02].Z5.02

Realizowanie zadań transportowo – spedycyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− zorganizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

− określić zadania spedycyjne oraz sposób ich realizacji,

− posłużyć się dokumentacją do identyfikacji środków transportu

i urządzeń,

− zgromadzić, opracować i zinterpretować informacje dotyczące

spedycji,

− zastosować procedury organizacji i realizacji zadań transportowo-

spedycyjnych,

− wykorzystać techniki komputerowego wspomagania realizacji zadań,

− sporządzić dokumentację pracy,

− zrealizować zadania spedycyjne zgodnie z zapotrzebowaniem

i obowiązującymi procedurami,

− zastosować przepisy prawa dotyczące działalności spedycyjnej,

− przygotować dokumenty związane z ubezpieczeniem,

− zorganizować przewóz ładunków ponadgabarytowych

i niebezpiecznych,

− wykonać czynności związane z magazynowaniem, spedycją

i transportem,

− wskazać lokalizację punktów przeładunkowych,

− zorganizować i obsłużyć przewozy kontenerowe,

− przyjąć i zrealizować zgłoszenie reklamacyjne,

− dokonać ilościowego odbioru towarów,

− posłużyć się narzędziami, środkami i urządzeniami technicznymi,

− skorzystać z literatury i innych źródeł informacji

− zastosować przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Materiał nauczania

Organizowanie stanowisk pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.
Określanie metod, narzędzi i procedur stosowanych w procesie usług
transportowo – spedycyjnych.
Określanie możliwości systemów i urządzeń w procesie realizacji zadań.
Określanie możliwości wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa.
Opracowywanie planów realizacji zadań i organizacji pracy.
Użytkowanie urządzeń niezbędnych w realizacji zadań spedycyjnych.

112

Charakteryzowanie systemów obsługi różnego typu przewozów

w ramach działalności transportowo – spedycyjnej.
Określanie systemu obiegu informacji.
Przyjmowanie zleceń spedycyjnych.
Dobieranie środków transportu do zlecenia spedycyjnego.
Sporządzanie umów i dokumentacji transportowej.
Udział w obsłudze spedycyjnej z uwzględnieniem systemu
logistycznego.
Sporządzanie i prowadzenie dokumentacji związanej z realizacją zadań
transportowo – spedycyjnych.
Sporządzanie harmonogramów czynności w ramach zadań
transportowych.
Monitorowanie procesu transportowego.
Określanie sposobu rozliczeń z działalności spedycyjnej.
Określanie zakresu usług zapewniających opłacalność działalności.

Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje podstawowe zagadnienia

dotyczące realizacji zadań transportowo-spedycyjnych

z uwzględnieniem przepisów prawnych stanowiących podstawę
organizacji działalności firmy. Program powinien być realizowany

w przedsiębiorstwach transportowych i spedycyjnych.

W trakcie realizacji programu należy zwracać uwagę na procedury

spedycyjne obowiązujące w procesie realizacji zadań, narzędzia i środki
wykorzystywane do rodzajowej i funkcjonalnej klasyfikacji usług oraz na
uwarunkowania działalności transportowo-spedycyjnej wywodzące się
z obowiązujących przepisów prawa.

Podczas praktyki uczniowie powinni doskonalić i weryfikować

umiejętności dotyczące klasyfikacji usług, doboru środków
przedsiębiorstwa transportowo–spedycyjnego, określania struktury
przedsiębiorstwa i systemu zarządzania. Istotne jest uświadomienie
uczniom konieczności precyzyjnego ustalania kategorii i klasy usługi
oraz ciągłej aktualizacji wiedzy z zakresu towaroznawstwa i technologii
prac spedycyjnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie umiejętności praktycznych może odbywać

się przez obserwację pracy uczniów podczas realizacji zadań
związanych ze spedycją i transportem.
Ocena

osiągnięć uczniów powinna uwzględniać:

− przestrzeganie dyscypliny,

113

− samodzielność w wykonywaniu zadań,

− jakość wykonanej pracy,

− przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Uczniowie powinni sprawdzać wyniki swojej pracy na podstawie

wzorcowych rozwiązań.

Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny jest poprawne wykonanie

zadań praktycznych.

Oceny poziomu opanowanych umiejętności dokonuje opiekun praktyki

zawodowej.

114

Jednostka modułowa 342[02].Z5.03
Organizowanie spedycji i czynności dodatkowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń / słuchacz powinien umieć:
– zorganizować proces spedycyjny w zależności od formy i zakresu

usługi,

– ustalić zakres usługi oraz związanych z usługą czynności

dodatkowych,

– zorganizować proces spedycyjny w warunkach szczególnych

i w stanach nadzwyczajnych,

– ustalić zakres spedycji właściwej przez porównanie z kompleksową

obsługą spedycyjną,

– zorganizować i obsłużyć przewozy kontenerowe,
– sporządzić i sprawdzić dokumenty spedycyjne,
− zastosować przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Materiał nauczania

Projektowanie i organizacja spedycji właściwej.
Projektowanie i organizacja spedycji w warunkach ograniczeń.
Projektowanie i organizacja spedycji w ograniczonych warunkach
wspomagania realizacji czynności dodatkowych.
Powiązania spedycji właściwej z czynnościami dodatkowymi
wpływającymi na efektywność działania.

Sporządzanie projektu organizacji czynności spedycyjnych

z uwzględnieniem procesów transportowych.
Organizowanie czynności spedycyjnych zgodnie z projektem spedycji
właściwej.
Organizowanie czynności spedycyjnych zgodnie z projektem
kompleksowej usługi transportowo-spedycyjnej.
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tematykę dotyczącą

organizacji procesu spedycyjnego i towarzyszących spedycji czynności
dodatkowych. Program powinien być realizowany w przedsiębiorstwach
transportowych i spedycyjnych.

W procesie realizacji programu należy zwracać uwagę

na projektowanie i organizację procesu spedycyjnego oraz na specyfikę

115

realizacji procesu spedycyjnego w warunkach szczególnych i w stanach
nadzwyczajnych.

Podczas praktyki uczniowie powinni doskonalić i weryfikować

umiejętności określone w programie jednostki.

Wskazane jest uświadomienie uczniom konieczności aktualizowania

wiedzy zawodowej.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie umiejętności praktycznych może odbywać

się przez obserwację pracy uczniów podczas realizacji zadań
związanych z organizacją spedycji i czynności dodatkowych.
W trakcie obserwacji i oceny pracy uczniów należy zwracać uwagę
na:
− organizowanie stanowiska pracy,

− przestrzeganie dyscypliny,

− samodzielność w wykonywaniu zadań,

− jakość wykonanej pracy,

− przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Uczniowie powinni sprawdzać wyniki swojej pracy na podstawie

wzorcowych rozwiązań.

Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny jest poprawne wykonanie

zleconych zadań.

Oceny poziomu opanowanych umiejętności dokonuje opiekun praktyki

zawodowej.

116

Jednostka modułowa 342[02].Z5.04
Sporządzanie dokumentacji transportowo –
spedycyjnej

1.Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– ustalić podstawowe dokumenty transportowo- spedycyjne,
– zgromadzić, uporządkować i uzupełnić dokumentację,
– posłużyć się technicznymi urządzeniami biurowymi,
– opracować dokumentację: dowody obce i własne,
– zastosować metody i formy ewidencji księgowej,
– określić zasady kształtowania cen za usługi,
– opracować dokumenty transportowo-spedycyjne krajowe

i międzynarodowe, dotyczące eksportu i importu,

– sporządzić ewidencje ładunków,
– sporządzić i opracować dokumentację kosztową oraz rozliczeniową

wewnątrz przedsiębiorstwa i między przedsiębiorstwami,

– przygotować dokumenty celne,
– przygotować dokumenty związane z ubezpieczeniem krajowym

i zagranicznym.

2. Materiał nauczania

Stosowanie systemu obiegu informacji obowiązującego
w przedsiębiorstwie.
Dokonywanie Elektronicznej obróbki danych związanych z działalnością
przedsiębiorstwa.
Identyfikowanie dokumentów i ich zastosowanie zgodnie

z przeznaczeniem.
Sporządzanie dokumentacji spedycyjnej, umów ubezpieczeniowych,
celnych oraz związanych z przemieszczaniem przesyłek i organizacją
czynności dodatkowych.
Sporządzanie dokumentów stosowanych w działalności transportowo-
spedycyjnej.
Dokonywanie aktualizacji oraz uprawnionych poprawek i uzupełnień
w dokumentacji,
Sprawdzanie oznaczeń i zapisów w dokumentach transportowo-
spedycyjnych.
Sprawdzanie zgodności dokumentacji z obowiązującymi przepisami
prawa.
Przesyłanie informacji z wykorzystaniem sprzętu komputerowego

i urządzeń biurowych.

117

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tematykę dotyczącą

przygotowania i sporządzania dokumentów niezbędnych w działalności
transportowo – spedycyjnej.

W trakcie realizacji programu należy zwracać uwagę na:

− stosowanie systemu obiegu informacji obowiązującego

− w przedsiębiorstwie,

− sporządzanie dokumentacji spedycyjnej, umów ubezpieczeniowych

i celnych,

− sprawdzanie oznaczeń i zapisów w dokumentach transportowo-

spedycyjnych.
Szczególną uwagę należy zwracać na poprawne sporządzanie

dokumentacji spedycyjno – transportowej oraz na konsekwencje
wynikające z nieprawidłowości procesu spedycyjnego.

Przygotowanie dokumentów powinno być wspomagane

oprogramowaniem komputerowym.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie umiejętności może odbywać się przez

obserwację pracy uczniów podczas realizacji zadań związanych
ze sporządzaniem dokumentacji transportowo-spedycyjnej.

W trakcie obserwacji i oceny pracy uczniów szczególną uwagę należy

zwracać na:
− przestrzeganie dyscypliny,

− samodzielność w rozwiązywaniu problemów,

− jakość wykonanej pracy,

− umiejętność współpracy w zespole.
Uczniowie powinni sprawdzać wyniki swojej pracy na podstawie
wzorcowych rozwiązań.

Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny jest poprawne wykonanie

zadań praktycznych.

Oceny poziomu opanowanych umiejętności dokonuje opiekun praktyki

zawodowej.