00 Program nauki Technik techno Nieznany (4)

Autorzy:

inż. Anna Jabłońska
mgr inż. Maria Juszczak
mgr inż. Marian Popławski
mgr inż. Urszula Przystalska

Recenzenci:

dr inż. Stanisław Miklaszewski
mgr inż. Maria Rozkwitalska

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Zdzisław Kot

Spis treści

Wprowadzenie

I. Założenia programowo – organizacyjne

kształcenia w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu

dydaktyczno – wychowawczego

II.

Plany nauczania

III. Moduły kształcenia w zawodzie

1. Podstawy procesów technologicznych

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska

Korzystanie z przepisów Kodeksu pracy

Rozpoznawanie metali i ich stopów

Rozpoznawanie, składowanie i zabezpieczanie
drewna

Wykonywanie, odczytywanie i interpretowanie
szkiców, schematów i rysunków

Rozróżnianie typowych części i zespołów maszyn

Wykorzystywanie metrologii technicznej

Wykorzystywanie techniki komputerowej
i dokumentacji techniczno-technologicznej

Promowanie i sprzedaż wyrobów drzewnych

2. Technologia przerobu drewna

Dostawa i odbiór drewna okrągłego

Obróbka drewna tartacznego

Sortowanie materiałów tartych

Suszenie drewna

Technologia tworzyw drzewnych

Chemiczny przerób drewna

3. Technologia wytwarzania elementów

Kształtowanie elementów narzędziami ręcznymi
i zmechanizowanymi

Maszynowe pozyskiwanie elementów surowych

Technologia strugania wyrównującego
i grubościowego oraz szlifowania powierzchni

Maszynowe wykonywanie złączy i profili

Technologia toczenia i obtaczania

Parzenie i gięcie drewna

Szlifowanie drewna

Wykorzystywanie komputeryzacji i automatyzacji
w procesach obróbki drewna

4. Technologia prac pomocniczych

Klejenie drewna i tworzyw drzewnych

102

Wykończanie powierzchni wyrobów stolarskich

105

Wykonywanie naprawy oraz renowacji wyrobów
z drewna i tworzyw drzewnych

108

5. Technologia tapicerstwa 110

Rozpoznawanie surowców, materiałów
i półfabrykatów tapicerskich

112

Dobieranie narzędzi, maszyn i urządzeń do prac
tapicerskich

115

Wykonywanie wyrobów tapicerowanych

118

Technologia

montażu i magazynowania

121

Rozpoznawanie okuć, akcesoriów i łączników 123

Dobieranie maszyn i urządzeń do prac
montażowych

125

Wykonywanie prac montażowych, pakowanie
i magazynowanie wyrobów

127

7. Technologia projektowania wyrobów z drewna 130

Klasyfikowanie wyrobów z drewna

133

Wykonywanie połączeń elementów
w konstrukcjach z drewna

135

Wykonywanie dokumentacji konstrukcji
wielkowymiarowych z drewna

137

Projektowanie mebli

140

Projektowanie wyrobów stolarki budowlanej

143

Określanie trwałości i wytrzymałości konstrukcji
z drewna litego i tworzyw drzewnych

146

Wykonywanie dokumentacji techniczno-
technologicznej wyrobu

148

8. Praktyka zawodowa 150

Organizowanie i nadzorowanie procesu produkcji
w zakładzie pracy

152

Przygotowywanie surowców i materiałów
do produkcji

154

Obsługiwanie wybranych stanowisk produkcyjnych

156

9. Specjalizacja – Technologia meblarstwa

159

Określanie struktury organizacyjnej zakładu
meblarskiego

162

Wykonywanie dokumentacji techniczno –
technologicznej

165

Wytwarzanie mebla według opracowanej
dokumentacji

168

Wprowadzenie

Celem kształcenia w szkole zawodowej jest przygotowanie

aktywnego, mobilnego i skutecznie działającego pracownika

w warunkach gospodarki rynkowej. Absolwent współczesnej szkoły
powinien charakteryzować się kreatywnością, wyobraźnią, zdolnością do
ciągłego kształcenia i doskonalenia się oraz umiejętnością poruszania
się na rynku pracy.

Współczesna szkoła zawodowa powinna zwrócić szczególną uwagę

na kształtowanie umiejętności korzystania z komputera i stosowania jego
oprogramowania w procesie rozwiązywania różnych problemów,
przygotowanie absolwenta do myślenia i działania przedsiębiorczego
oraz kształtowania umiejętności wytwarzania pomysłów i rozwiązywania
problemów.

Wprowadzenie do systemu szkolnego modułowych programów

nauczania, w których cele i materiał wynikają z zadań zawodowych,
umożliwi przede wszystkim: przygotowanie ucznia do wykonywania
zawodu, głównie poprzez realizację zadań zbliżonych do tych, które są
wykonywane na stanowisku pracy oraz korelację i integrację treści
kształcenia z różnych dyscyplin wiedzy i opanowanie umiejętności
zawodowych.

Kształcenie modułowe w odróżnieniu od kształcenia przedmiotowego,

charakteryzuje się tym, że:
– programy kształcenia są elastyczne, poszczególne jednostki można

wymieniać, modyfikować, uzupełniać oraz dostosowywać do poziomu
uzyskiwanych kwalifikacji, wymagań i potrzeb gospodarki oraz
lokalnego rynku pracy,

– proces uczenia się dominuje nad procesem nauczania,
– rozwiązania organizacyjno-programowe dają możliwość uzyskania

kwalifikacji zawodowych różnymi drogami,

– każdy moduł zaliczany oddzielnie daje kwalifikacje do wykonywania

pracy zawodowej,

– przejście do kolejnej jednostki modułowej następuje po ocenie

i zaliczeniu przez ucznia jednostki poprzedniej,

– kształcenie odbywa się na zasadach transferu przyswojonych

wiadomości i umiejętności.

Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie

umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia
w zawodzie.

Modułowy program nauczania składa się z zestawu modułów

kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych,
wyodrębnionych na podstawie ustalonych kryteriów.

Program jednostki modułowej stanowi element modułu kształcenia

w zawodzie, obejmujący logiczny i możliwy do wykonania wycinek pracy
o wyraźnie określonym początku i zakończeniu, który nie podlega
dalszym podziałom, a jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna
decyzja.

W strukturze programu wyróżnia się:

– założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,
– plany nauczania,
– programy modułów i jednostek modułowych.

Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz

jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych,
literaturę.

Program jednostki modułowej zawiera: szczegółowe cele kształcenia,

materiał nauczania, ćwiczenia, środki dydaktyczne, wskazania
metodyczne do realizacji programu jednostki modułowej, propozycje
metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia.

W programie został przyjęty system kodowania modułów i jednostek

modułowych, zawierający elementy:
– symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z obowiązującą klasyfikacją

zawodów szkolnictwa zawodowego,

– symbol literowy, oznaczający grupę modułów:

O – dla modułów ogólnozawodowych,
Z – dla modułów zawodowych,

– cyfrę arabską dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej

wyodrębnionej w module jednostki modułowej.

Przykładowy zapis kodowania modułu:
311[32].O1
311[32] – symbol cyfrowy zawodu: technik technologii drewna
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: podstawy procesów

technologicznych

Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:
311[32].O1.01
311[32] – symbol cyfrowy zawodu: technik technologii drewna
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: podstawy procesów

technologicznych

01 – pierwsza jednostka modułowa wyodrębniona w module O1:

przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

I. Założenia programowo – organizacyjne kształcenia

w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

Typowe stanowiska pracy

Szerokoprofilowe kształcenie w zawodzie technik technologii drewna

daje możliwość zatrudnienia w zakładach przemysłu drzewnego:
meblarskiego, tartacznego, stolarki budowlanej, produkcji tworzyw
drzewnych, opakowań, galanterii drzewnej i innych oraz w ośrodkach
projektowania i marketingu wyrobów z drewna. Absolwent technikum lub
szkoły policealnej może być zatrudniony w działach techniczno-
produkcyjnych i nieprodukcyjnych, w laboratoriach zakładowych oraz
branżowych na stanowiskach:
– kierownik zakładu, działu produkcyjnego, magazynu,
– mistrz działu produkcyjnego,
– technik kontroli jakości,
– technik laborant,
– technolog,
– technik konstruktor, projektant,
– operator obrabiarek, urządzeń, linii obróbczych i produkcyjnych,
– konsultant w placówkach obrotu drewnem, płytami i wyrobami.

Zadania zawodowe
Zadania zawodowe technologa drewna obejmują:
– organizowanie i nadzorowanie procesów produkcyjnych

w zakładach przemysłu drzewnego,

– projektowanie i wykonywanie wyrobów z drewna i tworzyw

drzewnych,

– ocenianie jakości materiałów i wyrobów,
– sporządzanie dokumentacji projektowej, konstrukcyjnej

i technologicznej,

– programowanie, nadzorowanie i obsługę obrabiarek, urządzeń, linii

obróbczych i produkcyjnych,

– określanie stanu technicznego i zdolności produkcyjnych maszyn

i urządzeń.

Umiejętności zawodowe:
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć:
– rozpoznawać rodzaje, badać oraz oceniać jakość drewna, tworzyw

drzewnych i innych materiałów stosowanych w procesie wytwórczym,

– dobierać materiały podstawowe i pomocnicze do produkowanych

wyrobów,

– stosować podstawy mechaniki technicznej, elektroniki, automatyki

i informatyki w procesie produkcyjnym,

– zabezpieczać drewno i wyroby z drewna przed działaniem czynników

zewnętrznych,

– sterować procesem suszenia materiałów drzewnych i kontrolować jego

przebieg,

– nadzorować przygotowanie do pracy, ustawienie i obsługę obrabiarek,

maszyn i urządzeń, linii obróbczych i produkcyjnych,

– projektować oprzyrządowanie i pomoce warsztatowe,
– obsługiwać i konserwować obrabiarki i urządzenia w procesie

produkcyjnym,

– organizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
– wykonywać badania laboratoryjne, interpretować i wdrażać ich wyniki,
– organizować i kontrolować procesy technologiczne,
– posługiwać się programami komputerowego wspomagania,

przygotowania i prowadzenia procesów produkcyjnych,

– odczytywać, interpretować, wykonywać szkice i rysunki techniczne,
– projektować wyroby z drewna i tworzyw drzewnych,
– opracowywać dokumentację rysunkową i technologiczną,
– kontrolować i oceniać jakość elementów, podzespołów i wyrobów,
– stosować energooszczędne technologie procesów produkcji,
– ustalać warunki magazynowania, pakowania, transportu materiałów

i wyrobów,

– przygotowywać oferty handlowe, prowadzić reklamę i marketing,
– wykonywać naprawy i renowacje wyrobów z drewna,
– stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej, prawa pracy i zasady ochrony środowiska,

– korzystać z literatury technicznej, norm oraz innych źródeł informacji,
– prowadzić racjonalną gospodarkę materiałową,
– oceniać jakość i poprawność wykonanej pracy,
– komunikować się i współpracować z zespołem,
– prezentować i doskonalić umiejętności zawodowe,
– udzielać pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.

Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:
– zainteresowania i uzdolnienia techniczne,
– wyobraźnia przestrzenna,
– koncentracja i podzielność uwagi, szybkość orientacji,
– cierpliwość, wytrwałość i systematyczność,
– spostrzegawczość i opanowanie,
– zdyscyplinowanie, poczucie odpowiedzialności,
– łatwość nawiązywania kontaktów społecznych,
– umiejętność współpracy w zespole, zdolności organizacyjne,

– zdolność do analizowania sytuacji i podejmowania decyzji.

2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno

- wychowawczego

Modułowy program nauczania dla zawodu technik technologii drewna

może być realizowany w 4-letnim technikum oraz w szkole policealnej
dla młodzieży i dla dorosłych.

Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe

i zawodowe. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia orientację
w zawodzie i ułatwia ewentualną zmianę zawodu. Kształcenie zawodowe
ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji zadań
na typowych dla zawodu stanowiskach pracy. Ogólne i szczegółowe cele
kształcenia wynikają z podstawy programowej kształcenia w zawodzie.

Treści programowe są zawarte w dziewięciu modułach: jeden

ogólnozawodowy, siedem zawodowych i jeden specjalizacyjny (do
wyboru). Moduły są podzielone na jednostki modułowe. Każda jednostka
modułowa zawiera treści programowe stanowiące określoną całość,
a ich realizacja umożliwia opanowanie umiejętności, niezbędnych do
wykonania określonego zakresu pracy. Czynnikiem sprzyjającym
nabywaniu umiejętności zawodowych jest wykonywanie ćwiczeń
określonych w programach jednostek modułowych.

Program modułu 311[32].O1 - Podstawy procesów technologicznych,

składający się z dziewięciu jednostek modułowych, zawiera
ogólnozawodowe treści kształcenia dotyczące budowy drewna,
sposobów jego składowania i zabezpieczania, metrologii technicznej,
przepisów bhp oraz prawa pracy, wykorzystania dokumentacji
techniczno-technologicznej, programów komputerowych oraz innych
źródeł informacji w przemyśle drzewnym. Powinien on być realizowany
w pierwszej kolejności.

Program modułu 311[32].Z1 - Technologia przerobu drewna-

składający się z sześciu jednostek modułowych, zawiera zawodowe
treści kształcenia dotyczące zasad racjonalnego przerobu drewna.

Program modułu 311[32].Z2 - Technologia wytwarzania elementów -

składający się z ośmiu jednostek modułowych, zawiera zawodowe treści
kształcenia umożliwiające opanowanie umiejętności związanych
z podstawowymi rodzajami obróbki drewna, organizacją stanowisk
pracy, z uwzględnieniem zasad ergonomii, bezpieczeństwa i higieny
pracy, obsługą maszyn i urządzeń.

Program modułu 311[32].Z3 - Technologia prac pomocniczych -

składa się z pięciu jednostek modułowych, zawiera zawodowe treści
kształcenia dotyczące procesu klejenia, wykończania powierzchni oraz
naprawy i renowacji wyrobów z drewna.

Program modułu 311[32].Z4 - Technologia tapicerstwa – składający

się z trzech jednostek modułowych, obejmuje treści kształcenia
dotyczące rozróżniania i dobierania surowców, materiałów i narzędzi
oraz wykonywania wyrobów tapicerowanych.

Program modułu 311[32].Z5 - Technologia montażu

i magazynowania – składający się z trzech jednostek modułowych,
zawiera zawodowe treści kształcenia, umożliwiające nabycie
umiejętności montażu, pakowania i magazynowania wyrobów.

Program modułu 311[32].Z6 - Projektowanie wyrobów z drewna -

składający się z siedmiu jednostek modułowych, zawiera zawodowe
treści kształcenia, umożliwiające ukształtowanie umiejętności
związanych z konstruowaniem wyrobów z drewna oraz wykonywaniem
dokumentacji techniczno-technologicznej.

Program modułu 311[32].Z7 - Praktyka zawodowa – składa się

z czterech jednostek modułowych, które są realizowane w zakładzie
produkcyjnym i dotyczą treści związanych ze sposobami organizacji
i nadzorowania procesu produkcyjnego oraz przygotowaniem materiałów
do produkcji i obsługą wybranych stanowisk pracy.

Program modułu 311[32].S - Specjalizacja - składający się z trzech

jednostek modułowych, zawiera zawodowe treści kształcenia. W wyniku
realizacji programu uczeń (w zależności od specjalizacji jaką wybierze)
zapoznaje się ze strukturą organizacyjno-techniczną zakładu oraz
projektuje i wykonuje wyrób wraz z pełną dokumentacją techniczno-
technologiczną.

W trakcie realizacji programu należy zwrócić uwagę na tematykę

dotyczącą:
– oszczędnego gospodarowania surowcem drzewnym,
– wymagań stawianych wyrobom z drewna,
– dokumentacji techniczno-technologicznej wykorzystywanej

w przemyśle drzewnym,

– wykorzystania programów komputerowych,
– korzystania z różnych źródeł informacji,

– planowania i organizowania stanowiska pracy,
– prezentowania efektów własnej pracy.

W trakcie realizacji programów modułów zawodowych należy

wykorzystywać wiedzę i umiejętności z programu modułu
ogólnozawodowego. Ma to na celu utrwalenie wiedzy i umiejętności,
określonych w programach jednostek modułowych modułu 311[32].O1 -
Podstawy procesów technologicznych. W realizacji programu należy
również uwzględnić korelację między jednostkami modułowymi
umożliwiającą:
– skrócenie czasu nauki poprzez wyeliminowanie z cyklu kształcenia

wcześniej zrealizowanych wspólnych treści dla jednostek
modułowych,

– wykorzystanie tego samego wyposażenia techniczno-dydaktycznego

na różnych etapach kształcenia zawodowego.

W trakcie realizacji modułu 311[32].S uczeń wybiera specjalizację
zgodnie z zainteresowaniami lub zapotrzebowaniem lokalnego rynku
pracy.

Wykaz modułów i jednostek modułowych zamieszczono w tabeli.

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Zestawienie modułów i jednostek modułowych

Orientacyjna

liczba

godzin

na realizację

Moduł 311[32].O1
Podstawy procesów technologicznych

468

311[32].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska

311[32].O1.02

Korzystanie z przepisów kodeksu pracy

311[32].O1.03

Rozpoznawanie metali i ich stopów

311[32].O1.04 Rozpoznawanie,

składowanie

i zabezpieczanie drewna

311[32].O1.05

Wykonywanie, odczytywanie
i interpretowanie szkiców, schematów
i rysunków

311[32].O1.06

Rozróżnianie typowych części
i zespołów maszyn

311[32].O1.07 Wykorzystywanie

metrologii technicznej

311[32].O1.08

Wykorzystywanie techniki komputerowej
i dokumentacji techniczno - technologicznej

311[32].O1.09

Promowanie i sprzedaż wyrobów drzewnych

Moduł 311[32].Z1
Technologia przerobu drewna

252

311[32].Z1.01

Dostawa i odbiór drewna okrągłego 12

311[32].Z1.02

Obróbka drewna tartacznego

311[32].Z1.03 Sortowanie

materiałów tartych

311[32].Z1.04 Suszenie

drewna

311[32].Z1.05

Technologia tworzyw drzewnych

311[32].Z1.06

Chemiczny przerób drewna

Moduł 311[32].Z2
Technologia wytwarzania elementów

360

311[32].Z2.01 Kształtowanie elementów narzędziami ręcznymi i

zmechanizowanymi

311[32].Z2.02

Maszynowe pozyskiwanie elementów surowych

311[32].Z2.03

Technologia strugania wyrównującego
i grubościowego oraz szlifowania powierzchni

311[32].Z2.04

Maszynowe wykonywanie złączy i profili

311[32].Z2.05

Technologia toczenia i obtaczania

311[32].Z2.06 Parzenie

gięcie drewna

311[32].Z2.07 Szlifowanie

drewna

311[32].Z2.08 Wykorzystywanie komputeryzacji

i automatyzacji w procesach obróbki drewna

Moduł 311[32].Z3
Technologia prac pomocniczych

108

311[32].Z3.01

Klejenie drewna i tworzyw drzewnych

311[32].Z3.02 Wykończanie powierzchni wyrobów stolarskich

311[32].Z3.03 Wykonywanie

naprawy

oraz renowacji wyrobów

z drewna i tworzyw drzewnych

Moduł 311[32].Z4
Technologia tapicerstwa

311[32].Z4.01

Rozpoznawanie surowców, materiałów
i półfabrykatów tapicerskich

311[32].Z4.02 Dobieranie

narzędzi, maszyn i urządzeń do prac

tapicerskich

311[32].Z4.03 Wykonywanie

wyrobów tapicerowanych

Moduł 311[32].Z5
Technologia montażu i magazynowania

311[32].Z5.01 Rozpoznawanie

okuć, akcesoriów

i łączników

311[32].Z5.02

Dobieranie maszyn i urządzeń do prac
montażowych

311[32].Z5.03

Wykonywanie prac montażowych, pakowanie
i magazynowanie wyrobów

Moduł 311[32].Z6
Technologia projektowania wyrobów
z drewna

192

311[32].Z6.01

Klasyfikowanie wyrobów z drewna

311[32].Z6.02 Wykonywanie

połączeń elementów

w konstrukcjach z drewna

311[32].Z6.03

Wykonywanie dokumentacji konstrukcji
wielkowymiarowych z drewna

311[32].Z6.04 Projektowanie

mebli

311[32].Z6.05 Projektowanie

wyrobów stolarki budowlanej

311[32].Z6.06 Określanie trwałości i wytrzymałości konstrukcji

z drewna litego i tworzyw drzewnych

311[32].Z6.07

Wykonywanie dokumentacji techniczno-
technologicznej wyrobu

Moduł 311[32].Z7
Praktyka zawodowa

140

311[32].Z7.01

Organizowanie i nadzorowanie procesu produkcji
w zakładzie pracy

311[32].Z7.02

Przygotowywanie surowców i materiałów
do produkcji

311[32].Z7.03 Obsługiwanie wybranych stanowisk produkcyjnych

Moduł 311[32].S
Specjalizacja – Technologia meblarstwa

311[32].S.01 Określanie struktury organizacyjnej zakładu

meblarskiego

311[32].S.02

Wykonywanie dokumentacji techniczno –
technologicznej

311[32].S.03

Wytwarzanie mebla według opracowanej
dokumentacji

Razem: 1760

Proponowana liczba godzin na realizację programu odnosi się do planu nauczania
w czteroletnim technikum dla młodzieży.

Na podstawie wykazu opracowano dydaktyczną mapę programu

nauczania dla zawodu, na którą składają się schematy układów
jednostek modułowych w modułach.

Dydaktyczna mapa programu

311[32].O1.01

311[32].O1

Podstawy procesów

technologicznych

311[32].O1.02

311[32].O1.03

311[32].O1.06

311[32].O1.05

311[32].O1.07

311[32].O1.08

311[32].O1.04

311[32].O1.09

311[32].Z1

Technologia przerobu drewna

311[32].Z1.05

311[32].Z1.03

311[32].Z1.02

311[32].Z1.01

311[32].Z2.02

311[32].Z2.01

311[32].Z3.02

311[32].Z3.01

311[32].Z1.06

311[32].Z2

Technologia wytwarzania

elementów

311[32].Z4

Technologia tapicerstwa

311[32].Z3

Technologia prac

pomocniczych

311[32].Z4.01

311[32].Z4.02

311[32].Z1.04

311[32].Z3.03

311[32].Z2.06

311[32].Z4.03

311[32].Z2.05

311[32].Z2.04

311[32].Z2.03

311[32].Z5.03

311[32].Z5.02

311[32].Z5.01

311[32].Z2.07

311[32].Z5

Technologia montażu

i magazynowania

311[32].Z7

Praktyka zawodowa

311[32].Z6

Technologia projektowania

311[32]Z2.03

311[32]Z7.02

311[32]Z7.01

311[32].S

Specjalizacja

311[32].S.01

311[32].S.02

311[32].S.03

311[32]Z6.01

311[32]Z6.02

311[32]Z6.05

311[32]Z6.04

311[32]Z6.07

311[32]Z6.03

311[32]Z6.06

311[32].Z2.08

Dydaktyczna mapa programu nauczania stanowi schemat powiązań

między modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich
realizacji. Nauczyciel powinien z niej korzystać przy planowaniu zajęć
dydaktycznych. Ewentualna zmiana kolejności realizacji programu
modułów lub jednostek modułowych powinna być poprzedzona
szczegółową analizą dydaktycznej mapy programu nauczania oraz treści
jednostek modułowych. Moduł O1 powinien być realizowany w pierwszej
kolejności. Występują w nim treści wykorzystywane w innych modułach.

Nauczyciele realizujący program nauczania powinni posiadać

przygotowanie w zakresie metodologii kształcenia modułowego,
aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego

oraz projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych.

Nauczyciel kierujący procesem nabywania umiejętności powinien

udzielać pomocy w rozwiązywaniu problemów związanych
z realizacją zadań, sterować tempem kształtowania umiejętności
zawodowych, z uwzględnieniem predyspozycji oraz doświadczeń
uczniów. Ponadto, powinien rozwijać zainteresowania zawodem,
wskazywać na możliwości dalszego kształcenia, zdobywania nowych
umiejętności zawodowych. Powinien także kształtować umiejętności
kluczowe, a wśród nich szczególnie: pracę w grupie, komunikację
interpersonalną, wyszukiwanie i selekcjonowanie informacji. Powinien
również kształtować właściwe dla zawodu postawy uczniów,takie jak:
rzetelność i odpowiedzialność za pracę, dbałość o jej jakość, porządek
na stanowisku pracy, poszanowanie dla pracy innych osób, dbałość
o racjonalne stosowanie materiałów. W uzasadnionych przypadkach
nauczyciel może ustalić indywidualny tok kształcenia (dotyczy to uczniów
posiadających skierowanie z poradni psychologiczno-pedagogicznej).

Nauczyciel powinien uczestniczyć w organizacji bazy techniczno-

dydaktycznej oraz ewaluacji programu nauczania, szczególnie

w okresie dynamicznych zmian w technice. Wskazane jest
opracowywanie przez nauczycieli pakietów edukacyjnych, stanowiących
dydaktyczną obudowę programów jednostek modułowych. Pakiety
powinny być opracowane zgodnie z metodologią kształcenia
modułowego.

Modułowy program nauczania należy realizować aktywizującymi

metodami nauczania: metodą przypadków, sytuacyjną, metodą dyskusji,
samokształcenia kierowanego oraz praktycznymi: tekstu przewodniego,
projektów, ćwiczeń praktycznych. Dominującą metodą nauczania są
ćwiczenia praktyczne. Wskazane jest wykorzystywanie filmów
dydaktycznych oraz organizowanie wycieczek do zakładów, na targi
i wystawy branżowe. Podczas realizacji procesu dydaktycznego należy
zwrócić uwagę na samokształcenie, z wykorzystywaniem takich

materiałów, jak: podręczniki, czasopisma, foldery, normy, instrukcje,
poradniki, Internet i pozatekstowe źródła informacji.

W realizacji treści programowych, w tym ćwiczeń, należy uwzględniać

współczesne technologie, materiały, narzędzia i sprzęt.

Prowadzenie zajęć aktywizującymi metodami nauczania wymaga

przygotowania materiałów, jak: tekst przewodni, instrukcje do metody
projektów, karty instrukcyjne do samokształcenia kierowanego, instrukcje
do wykonania ćwiczeń, instrukcje stanowiskowe.

Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest system

sprawdzania i oceny osiągnięć uczniów. Wskazane jest prowadzenie
badań diagnostycznych, kształtujących i sumatywnych. Badania
diagnostyczne mają na celu dokonanie oceny poziomu wiedzy

i umiejętności uczniów w początkowej fazie kształcenia. Badania
kształtujące powinny być realizowane w trakcie zajęć. Mają na celu
dostarczanie bieżących informacji o efektywności procesu nauczania.
Informacje uzyskiwane w wyniku badań pozwalają na dokonywanie
korekt w procesie nauczania-uczenia się. Badania sumatywne powinny
być prowadzone po zakończeniu realizacji programu jednostki
modułowej.

W procesie oceniania należy określać poziom osiągnięć uczniów

w stosunku do wymagań edukacyjnych, wdrażać do systematycznej
pracy, samokontroli i samooceny. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć
ucznia powinno być realizowane za pomocą pomiaru dydaktycznego.
Sprawdzanie osiągnięć ucznia wymaga określenia kryteriów i norm
oceny, opracowania testów osiągnięć, arkuszy obserwacji i arkuszy
oceny postępów.

Środki dydaktyczne, niezbędne w organizacji i realizacji modułowego

procesu kształcenia, powinny obejmować: pomoce i materiały
dydaktyczne, techniczne środki kształcenia oraz dydaktyczne środki
pracy. Pracownie powinny być wyposażone w środki dydaktyczne,
określone w programach jednostek modułowych.

Orientacyjna liczba godzin na realizację programu, zamieszczona

w tabelach wykazu jednostek modułowych w poszczególnych modułach,
może ulegać zmianie w zależności od stosowanych metod nauczania
i środków dydaktycznych.

Programy modułów i jednostek modułowych mogą być realizowane w

różnych formach organizacyjnych, zależnie od tematyki:

w systemie klasowo - lekcyjnym, w pracowniach z podziałem uczniów na
grupy, indywidualnie, na stanowiskach ćwiczeniowych i w zakładach
pracy.

W procesie kształcenia modułowego realizowane są zintegrowane

teoretyczno - praktyczne treści programowe. Organizacyjne formy pracy
uczniów powinny być dostosowywane do treści i metod kształcenia.
Wskazane jest, żeby zajęcia były prowadzone w grupach 12-16
osobowych. Inne formy organizacyjne, to praca w zespołach 2-4
osobowych i praca indywidualna.

Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie według modułowego

programu nauczania powinna posiadać odpowiednie warunki lokalowe
oraz wyposażenie techniczne i dydaktyczne. Pracownie ćwiczeń
praktycznych (laboratoria), w których realizowany jest proces
dydaktyczny, powinny posiadać:
– stanowiska ćwiczeń praktycznych, wyposażone w niezbędne

narzędzia, sprzęt i urządzenia,

– stanowiska pracy uczniów, dostosowane do różnych form

organizacyjnych (praca grupowa, praca indywidualna),

– stanowisko pracy nauczyciela, wyposażone w sprzęt audiowizualny

i multimedialny,

– bibliotekę podręczną, odpowiadającą potrzebom samodzielnego

i grupowego uczenia się,

– stanowiska komputerowe wraz z oprogramowaniem do wykonywania

dokumentacji rysunkowej.

Na podstawie analizy zadań i umiejętności, określonych dla zawodu,

można wytypować następujące pracownie ćwiczeniowe:
– pracownia projektowania wyrobów z drewna,
– pracownia technologiczna,
– pracownia mechanicznej obróbki drewna,
– pracownia tapicerstwa,
– pracownia badań laboratoryjnych.

Część zajęć może być realizowana w zakładach pracy - dotyczy to

zwłaszcza modułów, których realizacja wymaga specjalistycznego
sprzętu (tartacznictwo, montaż, suszenie).

Stosowanie metody tekstu przewodniego i metody projektów wymaga

wyposażenia pracowni ćwiczeń praktycznych w sprzęt i urządzenia
techniczne, umożliwiające organizację pracy w grupach 2-4 osobowych
lub w zespołach wieloosobowych.

Wskazane jest, żeby uczniowie mogli zapoznać się z rzeczywistymi

warunkami pracy, z organizacją stanowisk pracy i procesem pracy,
warunkami magazynowania materiałów, sprzętu oraz zabezpieczeniem
pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony ppoż.

Konieczne są systematyczne działania szkoły, jak:

– organizowanie zaplecza technicznego, umożliwiającego opracowanie

obudowy dydaktycznej,

– współpraca z zakładami pracy, związanymi z kierunkiem kształcenia

zawodowego, celem aktualizacji treści programowych,
odpowiadających wymaganiom współczesnej techniki, technologii
oraz rynku pracy,

–

doskonalenie nauczycieli w zakresie metodologii kształcenia

modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru
dydaktycznego oraz projektowania pakietów edukacyjnych.

II. Plany nauczania

Czteroletnie technikum
Zawód: technik technologii drewna 311[32]
Podbudowa programowa: gimnazjum

Dla młodzieży Dla

dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo

w czteroletnim

okresie

nauczania

Liczba godzin

tygodniowo

czteroletnim

okresie

nauczania

Liczba godzin

czteroletnim

okresie

nauczania

Semestry I-VIII

Lp.

Moduły kształcenia

w zawodzie

Klasy I-IV

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

1. Podstawy

procesów

technologicznych

9 164

2. Technologia

przerobu

drewna

7 5

3. Technologia

wytwarzania

elementów

10 7

126

4. Technologia

prac

pomocniczych

3 2

5. Technologia

tapicerstwa

6. Technologia

montażu

i magazynowania

3 2

7. Technologia

projektowania

wyrobów z drewna

8 6

101

8. Specjalizacja

Razem 50

630

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

Plan nauczania

Szkoła policealna
Zawód: technik technologii drewna 311[32]
Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie

Dla młodzieży Dla

dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo

w dwuletnim

okresie nauczania

Liczba

godzin

tygodniowo

w dwuletnim

okresie

nauczania

Liczba

godzin

w dwuletnim

okresie

nauczania

Semestry I - IV

Lp.

Moduły kształcenia

w zawodzie

Semestry I - IV

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

1. Podstawy

procesów

technologicznych

10 177

2. Technologia

przerobu

drewna

7 5

3. Technologia

wytwarzania

elementów

10 8

136

4. Technologia

prac

pomocniczych

3 2

5. Technologia

tapicerstwa

6. Technologia

montażu

i magazynowania

3 2

7. Technologia

projektowania

wyrobów z drewna

8 6

109

8. Specjalizacja

4 3

Razem 50

682

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

Plan nauczania

Szkoła policealna
Zawód: technik technologii drewna 311[32]
Podbudowa programowa: liceum profilowane, profil leśnictwo
i technologia drewna

Dla młodzieży Dla

dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo
w rocznym

okresie

nauczania

Liczba godzin

tygodniowo

rocznym

okresie nauczania

Liczba

godzin

w rocznym

okresie

nauczania

Semestry I - II

Lp.

Moduły kształcenia

w zawodzie

Semestry I -II

Form

stacjonarna

Forma

zaoczna

1. Technologia

przerobu

drewna

6 5

2. Technologia

wytwarzania

elementów

9 7

122

3. Technologia

prac

pomocniczych

3 2

4. Technologia

tapicerstwa

5. Technologia

montażu

i magazynowania

3 2

6. Technologia

projektowania

wyrobów z drewna

7 5

7. Specjalizacja

Razem

32 24

432

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

III. Moduły kształcenia w zawodzie

Moduł 311[32].O1
Podstawy procesów technologicznych

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– posługiwać się podstawową terminologią stosowaną w przemyśle

drzewnym,

– określać znaczenie drewna jako surowca,
– rozpoznawać rodzaje, określać właściwości i przeznaczenie drewna,
– charakteryzować zasady składowania i zabezpieczania drewna przed

działaniem czynników zewnętrznych,

– sporządzać rysunki techniczne i szkice,
– posługiwać się dokumentacją techniczno-technologiczną,
– rozpoznawać typowe części i zespoły maszyn oraz narzędzia,
– odczytywać, wyszukiwać i analizować wyniki pomiarów,
– posługiwać się programami komputerowymi wykorzystywanymi

w przemyśle drzewnym,

– przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać

zagrożeniom,

– analizować potrzeby rynku konsumentów,
– przygotowywać ofertę handlową,
– korzystać z literatury i innych źródeł informacji technicznej,
– gromadzić i przetwarzać dane,
– posługiwać się kodeksem pracy, przestrzegać praw i obowiązków

pracownika,

– stosować zasady ochrony środowiska naturalnego.

Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

311[32].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa, higieny

pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska

311[32].O1.02

Korzystanie z przepisów kodeksu pracy

311[32].O1.03

Rozpoznawanie metali i ich stopów

311[32].O1.04 Rozpoznawanie,

składowanie

i zabezpieczanie drewna

311[32].O1.05

Wykonywanie, odczytywanie
i interpretowanie szkiców, schematów
i rysunków

311[32].O1.06 Rozróżnianie typowych części i zespołów maszyn

311[32].O1.07 Wykorzystywanie

metrologii technicznej

311[32].O1.08 Wykorzystywanie

techniki komputerowej

i dokumentacji techniczno - technologicznej

311[32].O1.09

Promowanie i sprzedaż wyrobów drzewnych

Razem

468

3. Schemat układu jednostek modułowych

311[32]O1

Podstawy procesów

technologicznych

311[32].O1.03

Rozpoznawanie metali i ich

stopów

311[32].O1.04

Rozpoznawanie,

składowanie

i zabezpieczanie drewna

311[32].O1.05
Wykonywanie,

odczytywanie

i interpretowanie szkiców

schematów i rysunków

311[32].O1.06

Rozróżnianie typowych

części i zespołów maszyn

311[32].O1.07

Wykorzystywanie metrologii

technicznej

311[32].O1.08

Wykorzystywanie techniki

komputerowej i dokumentacji

techniczno-technologicznej

311[32].O1.01

Przestrzeganie przepisów

bezpieczeństwa, higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska

311[32].O1.02

Korzystanie z przepisów

kodeksu pracy

311[32].O1.09

Promowanie i sprzedaż

wyrobów drzewnych

4. Literatura

Baranowicz W.: Wytyczne w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz
wzór instrukcji bezpieczeństwa pożarowego dla obiektów szkół. MEN,
Warszawa 1997
Bajkowski J.: Maszyny i urządzenia do obróbki drewna. Część1. WSiP,
Warszawa 1995
Bieniek S.: Maszyny i urządzenia do obróbki drewna. Część 2. WSiP,
Warszawa 1995
Buksiński T. Szpecht A.: Rysunek techniczny. WSiP, Warszawa 1996
Dobrzański T.: Rysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa, 1996
Giełdowski L.: Konstrukcje mebli. Część 1. Rysunek techniczny. WSiP,
Warszawa 1995
Gromadzki J., Poskrobko W.: Technologia drewna. Część I. PWRiL,
Warszawa 1982
Kokociński W.: Anatomia drewna. Prodruk, Poznań 2002
Kosiński Cz.: Rysunek zawodowy w meblarstwie. Część I i II. WSiP,
Warszawa 1986
Krzysik F.: Nauka o drewnie. PWN, Warszawa 1978
Olszewski J.: Maszynoznawstwo dla techników przemysłu drzewnego.
PWRiL, Warszawa 1977
Orlik Z., Surowiak W.: Części maszyn. Część I i II. WSiP, Warszawa
1974
Ordon J.: Podstawy normalizacji. Wydawnictwa normalizacyjne,
Warszawa 1981
Szczuka J., Żurowski J.: Materiałoznawstwo przemysłu drzewnego.
WSiP, Warszawa 1995
Technologia drewna - podręcznik do nauki zawodu. Praca zbiorowa.
Rea, Warszawa 2002
Żurawski J.: Pracownia techniczno-doświadczalna w meblarstwie.
PWSzZ, Warszawa 1973
Zbiór aktów normatywnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Katalogi maszyn i urządzeń do obróbki i przerobu drewna.
Normy branżowe.
Przemysł drzewny - Miesięcznik Stowarzyszenie SITLiD.
Kodeks pracy.

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych.

Jednostka modułowa 311[32].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– zastosować obowiązujące przepisy prawne w zakresie

bezpieczeństwa, higieny i prawa pracy,

– zinterpretować uprawnienia nadzoru państwowego dotyczące

warunków pracy,

– dostrzec zagrożenia związane z wykonywaną pracą i zareagować

zgodnie z obowiązującą instrukcją,

– udzielić pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
– ocenić wpływ czynników fizycznych, biologicznych i chemicznych na

człowieka w środowisku pracy,

– zastosować metody zapobiegania i likwidacji wpływu czynników

szkodliwych,

– określić źródła zanieczyszczeń środowiska naturalnego

spowodowane przez zakład pracy,

– zorganizować stanowiska pracy z uwzględnieniem wymagań

ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,ochrony
przeciwpożarowej.

2. Materiał nauczania

Prawna ochrona pracy.
Elementy ergonomii, fizjologii i higieny pracy.
Zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy.
Postępowanie w sytuacjach zagrożeń, awarii i wypadków.
Zasady ochrony środowiska.

3. Ćwiczenia

• Dobieranie środków ochrony indywidualnej, stosownie do rodzaju

pracy.

• Rozpoznawanie zagrożeń w środowisku pracy.

• Projektowanie bezpiecznego i ergonomicznego stanowiska pracy.

• Stosowanie podręcznego sprzętu i środków gaśniczych do gaszenia

zarzewia pożaru.

• Udzielanie pierwszej pomocy.

• Określanie przyczyn degradacji środowiska.

• Poznawanie metod eliminowania zagrożeń ekologicznych.

4. Środki dydaktyczne

Foliogramy i fazogramy.
Przezrocza i filmy dydaktyczne.
Teksty przewodnie.
Filmy dydaktyczne.
Typowy sprzęt gaśniczy, gaśnice.
Odzież ochronna i środki ochrony indywidualnej.
Ilustracje i fotografie – zagrożenia na stanowiskach pracy.
Instrukcje, regulaminy, zestaw norm.
Czasopisma fachowe.
Kodeks pracy.
Środki medyczne do udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia
zdrowia i życia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treści programowe jednostki modułowej obejmują zagadnienia
dotyczące podstawowych pojęć z zakresu bezpieczeństwa i higieny
pracy, zasad kształtowania bezpiecznych warunków pracy, ochrony
środowiska i wymagań ergonomii. Program jednostki powinien być
realizowany aktywizującymi metodami nauczania, takimi jak: metoda
przewodniego tekstu, metoda projektów, dyskusja, gry dydaktyczne,
metoda przypadków, metoda sytuacyjna i inscenizacji.
Wskazane jest prowadzenie ćwiczeń w grupach 3-4 osobowych.
Podczas

ćwiczeń uczeń powinien opanować umiejętności

rozpoznawania i stosowania sprzętu oraz wykonywania czynności
związanych z udzielaniem pierwszej pomocy oraz ochroną środowiska.
Uczniowie powinni korzystać z różnych źródeł informacji. Należy
wykorzystywać internet do pozyskiwania informacji zamieszczanych
przez firmy produkujące środki ochrony osobistej, sprzęt gaśniczy, środki
medyczne oraz urządzenia zabezpieczające.
Konieczne jest uświadomienia uczniom, że ochrona człowieka
w środowisku pracy jest zagadnieniem nadrzędnym.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno odbywać się

systematycznie w trakcie realizacji programu jednostki modułowej, na
podstawie określonych kryteriów przedstawionych uczniom na początku
zajęć. Sprawdzanie wiadomości ucznia niezbędnych do realizacji
ćwiczeń praktycznych może być prowadzone metodą: sprawdzianów
ustnych i pisemnych, testów osiągnięć szkolnych. Umiejętności
praktyczne proponuje się sprawdzać poprzez obserwację czynności
wykonywanych przez ucznia podczas ćwiczeń.

Obserwując czynności ucznia podczas wykonywanych ćwiczeń
i dokonując oceny pracy, należy zwrócić uwagę na umiejętności:
– wykonywanie zadań zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny

pracy,

– udzielania pierwszej pomocy w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia,
– stosowanie sprzętu przeciwpożarowego oraz środków gaśniczych.

Ocenę wykonania ćwiczeń należy przeprowadzić w trakcie i po jego

wykonaniu. Ćwiczenia wykonane nieprawidłowo należy powtarzać aż do
uzyskania wyniku pozytywnego.

Jednostka modułowa 311[32].O1.02
Korzystanie z przepisów Kodeksu pracy

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– wskazać zasady prawa pracy,
– sporządzić umowę o pracę,
– rozwiązać umowę o pracę,
– określić prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy,
– ustalić wymiar urlopu,
– wskazać co składa się na system ochrony pracy w Polsce,
– ustalić tok postępowania w razie wypadku przy pracy,
– wskazać rodzaje chorób zawodowych w przemyśle drzewnym,
– określić obowiązki organów sprawujących nadzór nad warunkami

pracy,

– ustalić sposób postępowania w sprawach o roszczenia wynikające ze

stosunku pracy.

2. Materiał nauczania

Podstawowe zasady prawa pracy.
Zawieranie i rozwiązywanie umów o pracę.
Prawa i obowiązki pracodawców i pracowników.
Wynagrodzenie za pracę.
Czas pracy.
Urlopy wypoczynkowe.
Ochrona pracy.
Wypadki przy pracy i choroby zawodowe.
Organy sprawujące nadzór nad warunkami pracy.
Odpowiedzialność za naruszenie prawa pracy.
Regulaminy zakładowe.

3. Ćwiczenia

• Sporządzanie umów o pracę.

• Przygotowanie rozwiązania umowy o pracę.

• Ustalanie składników i obliczanie wynagrodzenia za pracę.

• Pisanie podań o urlopy.

• Określanie obowiązków pracodawców i innych podmiotów
w zakresie ochrony pracy,
• Określanie obowiązków pracownika.

• Sporządzanie dokumentacji powypadkowej.

• Przygotowywanie dokumentacji do sądu pracy i organów

nadzorujących.

4. Środki dydaktyczne

Kodeks pracy.

Obowiązujące akty prawne.

Druki.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treści programowe jednostki modułowej są niezbędne
do funkcjonowania ucznia na rynku pracy w roli pracobiorcy

lub pracodawcy. Realizacja programu jednostki modułowej powinna
odbywać się z zastosowaniem aktywizujących metod nauczania

oraz ćwiczeń. Ćwiczenia powinny być wykonywane samodzielnie.
Przy wykonywaniu poszczególnych zadań należy zwrócić uwagę
na umiejętność posługiwania się Kodeksem pracy i aktami
normatywnymi oraz właściwe interpretowanie przepisów i staranne
wypełnianie druków.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno odbywać się
w trakcie i na zakończenie realizacji programu jednostki modułowej.
W ocenie osiągnięć ucznia należy uwzględnić poziom wykonania
ćwiczeń.
Podczas realizacji programu jednostki modułowej należy oceniać
ucznia w zakresie wyobrębnionych celów kształcenia na podstawie:
– sprawdzianów pisemnych i ustnych,
– poziomu wykonywanych ćwiczeń.

Obserwując czynności ucznia podczas wykonywanych ćwiczeń należy

zwrócić uwagę na:
– umiejętność posługiwania się aktami prawnymi,
– świadomość odpowiedzialności za naruszanie prawa pracy przez

pracowników i pracodawcę.
Ocenę wykonania ćwiczeń należy przeprowadzić w trakcie i po jego

wykonaniu.
Ocenianie osiągnięć ucznia powinno być dokonane zgodnie
z obowiązującą skalą ocen.

Jednostka modułowa 311[32].O1.03
Rozpoznawanie metali i ich stopów

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznać metale i stopy,
– określić zastosowanie metali i ich stopów,
– określić właściwości metali i ich stopów,
– określić rodzaje obciążeń, odkształceń i naprężeń,
– wykonać podstawowe obliczenia wytrzymałości materiałów.

2. Materiał nauczania

Ogólna charakterystyka metali i ich stopów.
Właściwości metali i ich stopów.
Żelazo i jego stopy.
Żeliwo i staliwo.
Wpływ składu chemicznego stali na ich właściwości mechaniczne.
Metale nieżelazne (kolorowe) i ich właściwości, stopy metali
nieżelaznych.
Spieki metaliczne.
Prawo Hooke'a.
Obliczenia wytrzymałościowe materiałów na rozciąganie, ściskanie,
ścinanie, zginanie i skręcanie.
Obróbka erozyjna.
Obróbka ręczna metali.

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie metali żelaznych, nieżelaznych oraz ich stopów.

• Wskazywanie zastosowania metali i ich stopów.

• Obliczanie wytrzymałości elementów na podstawowe rodzaje

obciążeń.

• Określanie sposobów ochrony antykorozyjnej.

4. Środki dydaktyczne

Próbki metali i ich stopów.
Plansze, rysunki, foliogramy, filmy dydaktyczne o metalach i ich stopach,
katalogi i materiały reklamowe.
Programy komputerowe wspomagające obliczanie wytrzymałości.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program nauczania jednostki modułowej powinien być realizowany

z wykorzystaniem aktywizujących metod nauczania.
Realizacja programu jednostki modułowej powinna odbywać się
w formie zajęć teoretycznych oraz praktycznych, w pracowni
wyposażonej w pomoce naukowe i sprzęt do prezentacji multimedialnej.

Szczególną uwagę należy zwrócić na samodzielność i dokładność

wykonania ćwiczeń oraz współpracę w zespole. Realizacja programu
jednostki powinna pozwalać na opanowanie umiejętności
komunikowania się, współpracy z zespołem, prezentowanie wyników.
Wskazane jest uzupełnianie wiadomości i umiejętności ucznia poprzez
wyświetlanie filmów dydaktycznych,

uczestnictwo w wycieczkach

dydaktycznych oraz poszukiwanie informacji w internecie.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Celem realizacji programu nauczania jednostki modułowej jest

wdrażanie ucznia do samodzielnej pracy, logicznego myślenia,
analizowania i wnioskowania.
W miarę możliwości na zajęciach należy prowadzić nauczanie
wielopoziomowe, stawiać trudniejsze zadania uczniom zdolniejszym.
Proponuje

się, aby osiągnięcia ucznia były badane za pomocą:

– testów osiągnięć szkolnych,
– sprawdzianów ustnych i i pisemnych,
– obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań i przygotowania

do zajęć.

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno obejmować wszystkie
umiejętności dotyczące metali i ich stopów, a także sposobów obróbki.
Stanowi to podstawę uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny.

Jednostka modułowa 311[32].O1.04
Rozpoznawanie, składowanie i zabezpieczanie
drewna

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– wskazać znaczenie drewna jako surowca,
– scharakteryzować budowę morfologiczną i anatomiczną roślin

drzewiastych,

– rozpoznać ważniejsze rodzaje drzew,
– rozpoznać elementy budowy makroskopowej i mikroskopowej

drewna,

– wykryć podobieństwa i różnice w budowie makroskopowej drewna

drzew iglastych i liściastych,

– wskazać właściwości techniczno-użytkowe poszczególnych rodzajów

drewna,

– rozpoznać i zdefiniować wady drewna zgodnie z obowiązującą normą,
– wskazać wpływ wad na właściwości techniczno-użytkowe

zastosowania drewna,

– określić zasady doboru drewna do celów produkcyjnych,
– określić miąższość drewna okrągłego i tarcicy,
– rozróżnić sortymenty drewna okrągłego i materiałów tartych,
– zaplanować sposób składowania drewna w zależności

od sortymentu,

– określić cele i znaczenie konserwacji drewna,
– dobrać środki chemiczne i metody konserwacji drewna okrągłego

i tarcicy, w zależności od zastosowania drewna.

2. Materiał nauczania

Kształt i morfologiczna budowa drzewa.
Makroskopowa i mikroskopowa budowa drewna.
Cechy rozpoznawcze drewna iglastego i liściastego.
Wady drewna okrągłego i tarcicy.
Właściwości fizyczne drewna.
Trwałość drewna.
Skład chemiczny drewna.
Właściwości mechaniczne drewna.
Właściwości techniczno-użytkowe drewna.
Zastosowanie drewna.
Składowanie drewna okrągłego i materiałów tartych.
Czynniki niszczące drewno.
Szkodniki drewna.

Zabezpieczanie drewna środkami chemicznymi.

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie drzew iglastych i liściastych.

• Rozpoznawanie gatunków drewna na podstawie cech mikroskopowej

i makroskopowej budowy.

• Rozpoznawanie i charakterystyka wad drewna.

• Oznaczanie właściwości technologicznych drewna.

• Mierzenie drewna okrągłego i materiałów tartych.

• Obliczanie miąższości drewna okrągłego i materiałów tartych.

• Dobieranie środków chemicznych i metod konserwacji drewna

okrągłego i tarcicy w zależności od przeznaczenia.

4. Środki dydaktyczne

Próbki ważniejszych gatunków drewna w trzech przekrojach.
Przekroje poprzeczne drewna okrągłego.
Próbki wad drewna.
Tablice szkodników drewna.
Średnicomierz, taśma miernicza, suwmiarka, lupa.
Tablice miąższości.
Klucze do oznaczania drzew.
Zestaw norm.
Filmy dydaktyczne, foliogramy.
Modele urządzeń do konserwacji drewna.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treść programu jednostki modułowej zawiera podstawowe
wiadomości z zakresu budowy i właściwości drewna. Szczególnie ważne
jest opanowanie przez ucznia umiejętności rozpoznawania gatunków
drewna oraz określania właściwości techniczno-użytkowych.

Osiągnięcie przez ucznia celów kształcenia ujętych w programie
jednostki jest niezbędne do realizacji programów kolejnych modułów.
Warunkiem osiągnięcia założonych

celów jest zastosowanie

pokazu, ćwiczeń praktycznych oraz metody przewodniego tekstu.
Zajęcia powinny odbywać się w pracowni technologicznej, w grupie
do 15 osób, ćwiczenia powinny być prowadzone w zespołach 2-3
osobowych. Część zajęć powinna odbywać się w zakładach
przemysłowych (konserwacja, składowanie, pomiar i klasyfikacja tarcicy)
oraz w lesie (rozpoznawanie drzew, składowanie, pomiar i klasyfikacja
drewna okrągłego).
Realizacja ćwiczeń powinna zapewniać warunki samodzielnej
i efektywnej pracy ucznia.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno odbywać się przez cały czas

realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie określonych
kryteriów.

Wiedza niezbędna do realizacji zadań praktycznych może być

sprawdzana za pomocą testów osiągnięć szkolnych. Zadania w teście
powinny dotyczyć budowy drewna, właściwości i sposobów konserwacji.

Sprawdzanie

umiejętności praktycznych powinno być realizowane

przez obserwację pracy ucznia podczas ćwiczeń.
W trakcie obserwacji pracy ucznia należy zwrócić uwagę
na organizację stanowiska pracy i dokładność wykonywania ćwiczeń.
W końcowej ocenie osiągnięć ucznia, po zakończeniu realizacji
programu jednostki modułowej, należy uwzględnić wyniki sprawdzianów
pisemnych i ustnych oraz poziom wykonania ćwiczeń.

Jednostka modułowa 311[32].O1.05
Wykonywanie, odczytywanie i interpretowanie
szkiców, schematów i rysunków

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku zorganizowanego procesu nauczania uczeń/słuchacz
powinien umieć:
– zastosować normy w rysunku technicznym,
– posłużyć się materiałami i sprzętem kreślarskim,
– wykonać rysunek szkicowy,
– wykonać rysunki w rzutach prostokątnych,
– zastosować kłady i obroty w rysunkach,
– zwymiarować rysunek,
– odczytać schematy kinematyczne maszyn i urządzeń,
– złożyć rysunki techniczne,
– zinterpretować rysunek techniczny maszynowy i budowlany.

2. Materiał nauczania

Normalizacja w rysunku technicznym.
Materiały i przybory rysunkowe.
Technika kreślenia.
Przekroje.
Rzutowanie.
Ogólne zasady wymiarowania.
Tolerancje.
Pasowania.
Rysunek odręczny.
Rodzaje rysunku technicznego.
Oznaczenia dodatkowe na rysunkach.
Uproszczenia rysunkowe.
Sporządzanie i odczytywanie schematów kinematycznych.
Numerowanie rysunków.
Składanie i przechowywanie rysunków i kopii rysunków.

3. Ćwiczenia

• Przygotowywanie arkusza do kreśleń.

• Wykonywanie pisma technicznego.

• Kreślenie oraz odręczne rysowanie przedmiotów z zastosowaniem

różnego rodzaju linii i podziałek.

• Rysowanie elementów w przekrojach.

• Wykonywanie rysunku przedmiotu z zastosowaniem widoków

pomocniczych, widoków i przekrojów cząstkowych.

• Czytanie rysunków przedmiotów.

• Wymiarowanie przedmiotów rysowanych.

• Czytanie rysunków zawierających tolerancje wymiarów

i pasowania.

• Wykonywanie rysunków prostych części maszyn.

• Czytanie rysunków złożeniowych.

• Czytanie schematów kinematycznych maszyn i urządzeń.

• Wykonywanie rysunku wykonawczego elementu.

• Wykonywanie rysunku podzespołu.

• Składanie rysunków technicznych i kopii do formatu A 4.

4. Środki dydaktyczne

Przezrocza z zestawem wzorów rysunkowych.
Wzorce rysunków technicznych.
Komplet tablic poglądowych.
Modele figur i brył geometrycznych.
Typowe części maszyn jako modele do rysunku pojedynczego
przedmiotu.
Dokumentacja rysunkowa budowlana.
Modele wyrobów drzewnych w różnych przekrojach wraz
z planszami poglądowymi.
Modele mebli tapicerowanych z planszami poglądowymi.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje wiadomości
i umiejętności niezbędne w realizacji programów innych modułów.
Zajęcia należy prowadzić w pracowni wyposażonej
w stoły kreślarskie, a także w pełny zestaw środków dydaktycznych.

Należy zwrócić uwagę na sprawdzanie umiejętności ucznia

w zakresie przygotowania przyborów kreślarskich i sposobów
posługiwania się nimi. Osiągnięcie zaplanowanych celów umożliwi
zastosowanie aktywizujących metod nauczania oraz metody projektów
i indywidualnych ćwiczeń. Ćwiczenia powinny być formułowane
w sposób problemowy i o różnym stopniu trudności.
Podczas realizacji programu jednostki modułowej należy zwrócić
uwagę ucznia na sposób rzutowania i podkreślić konieczność
przestrzegania zasady zgodności rzutów.
Należy wyjaśnić i wyraźnie zróżnicować pojęcia rysunku
złożeniowego i rysunku zestawieniowego wyrobu. Wskazane jest
wyjaśnianie sposobu rysowania schematów kinematycznych na
przykładach znanych obrabiarek do drewna i urządzeń produkcyjnych.

Realizacja programu jednostki modułowej decyduje o zawodowym
wykorzystaniu wiadomości i umiejętności czytania i sporządzania
dokumentacji rysunkowej produkowanych wyrobów.
Należy zadbać o taki dobór modeli do rysowania, który zapewni dużą
różnorodność konstrukcji i elementów.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno odbywać się
zarówno w trakcie, jak i na zakończenie realizacji programu jednostki
modułowej, na podstawie określonych kryteriów.
W ustalaniu oceny ucznia należy brać pod uwagę:
– poziom opanowania i wykorzystanie wiadomości,
– przygotowanie do ćwiczeń, np. przygotowanie arkusza rysunkowego

(format, obramowanie arkusza, tabliczka rysunkowa, pismo),
materiałów i przyrządów kreślarskich,

– wykonanie zadań typu: rozmieszczenie rzutów na arkuszu

rysunkowym, zastosowanie właściwych linii rysunkowych, zgodność
zasad wymiarowania, znajomość norm przedmiotowych,

– umiejętność czytania rysunków (linie, znaki, symbole, rzuty, przekroje,

wymiary).

Jako metody sprawdzania umiejętności proponuje się:
– sprawdziany pisemne - testy osiągnięć z zastosowaniem zadań

zamkniętych i otwartych, na przykład: dokończenie wymiarowania
przedstawionej na rysunku części lub elementu rysunku
wykonawczego.

Jednostka modułowa 311[32].O1.06
Rozróżnianie typowych części i zespołów maszyn

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– zdefiniować podstawowe pojęcia mechaniki technicznej,
– rozpoznać typowe części i mechanizmy maszyn,
– opisać połączenia części maszyn,
– dokonać obliczeń wytrzymałości połączeń części maszyn,
– rozpoznać silniki, przedstawić ich budowę, zasadę działania, określić

parametry techniczne i przeznaczenie,

– zidentyfikować sprężarki i wentylatory, określić ich przeznaczenie

i wydajność,

– rozpoznać dźwignice i przenośniki oraz ustalić ich przeznaczenie,
– rozpoznać pompy, określić ich przeznaczenie,
– dokonać obliczeń wydajności maszyn i urządzeń na podstawie

danych technicznych,

– określić i zastosować zasady konserwacji maszyn i urządzeń.

2. Materiał nauczania

Podstawowe pojęcia mechaniki technicznej.
Moc i sprawność maszyn.
Tarcie i jego oddziaływanie.
Definicja maszyny i jej rola w życiu człowieka.
Podział maszyn.
Parametry techniczne maszyn.
Zastosowanie silników i maszyn roboczych.
Klasyfikacja części maszyn.
Normalizacja i unifikacja części maszyn i zespołów.
Dobór materiału na części maszyn.
Połączenia rozłączne i nierozłączne.
Osie, wały, czopy, łożyska.
Teoria i technika smarowania - systemy smarowania.
Korozja - zapobieganie.
Ogólna charakterystyka elementów zespołów napędowych.
Rodzaje mechanizmów i ich zastosowanie.
Klasyfikacja, budowa i zasada działania pomp.
Klasyfikacja silników.
Budowa i zasada działania silników.
Klasyfikacja sprężarek, zasada działania i budowa.
Wentylatory - podział, budowa, zasada działania, zastosowanie.
Instalacje sprężonego powietrza.
Układy zasilania, chłodzenia i smarowania.

Klasyfikacja i zastosowanie dźwignic i przenośników.
Budowa, zasada działania dźwignic.
Budowa, działanie przenośników.
Przepisy dozoru technicznego dotyczące obsługi dźwignic
i przenośników.
Znaczenie mechanizacji transportu w zakładach przemysłu drzewnego.

3. Ćwiczenia

• Wyznaczanie prędkości liniowej i kątowej.

• Wyznaczanie momentu siły i pary sił.

• Określanie warunków równowagi ciał.

• Obliczanie mocy maszyn.

• Wyznaczanie przełożenia przekładni zębatej, pasowej

i łańcuchowej.

• Obliczanie wytrzymałości zębów prostych w kołach zębatych

walcowych.

• Rysowanie schematów połączeń, zaworów, łożysk, sprzęgieł,

hamulców, przekładni, mechanizmów, dławików, rozdzielaczy.

• Obliczanie wytrzymałości czopów na zginanie, nacisk powierzchni

i zagrzanie.

• Obliczanie średnicy wałów w zależności od przenoszonej mocy.

• Rysowanie schematu instalacji pneumatycznego odpylania.

• Uruchamianie i obsługa sprężarki tłokowej.

• Obliczanie wydajności wentylatora i mocy silnika do napędu

wentylatora.

4. Środki dydaktyczne

Materiały, narzędzia, przybory i sprzęt.
Plansze, rysunki.
Foliogramy, filmy dydaktyczne.
Części i zespoły maszyn lub ich modele.
Katalogi i materiały reklamowe.
Polskie normy.
Zestawy dokumentacji zespołów i części maszyn.
Czasopisma.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej powinien być realizowany

aktywizującymi oraz praktycznymi metodami nauczania: tekstu
przewodniego, projektów i ćwiczeń.

Realizacja programu jednostki modułowej powinna odbywać się

w formie zajęć teoretycznych i praktycznych, w pracowni wyposażonej

w pomoce naukowe i sprzęt do prezentacji multimedialnej. Zawarte
w programie ćwiczenia umożliwią uczniom pogłębienie i utrwalenie
wiedzy technicznej oraz zbliżenie jej do praktyki.

Celem realizacji programu jest wyposażenie ucznia

w wiadomości i umiejętności dotyczące części i zespołów maszyn oraz
wdrożenie ucznia do samodzielnej pracy, logicznego myślenia,
analizowania i wnioskowania.

Szczególną uwagę należy zwrócić na samodzielność i dokładność

wykonania ćwiczeń, współpracę w zespole, organizację oraz stosowanie
bezpiecznych metod pracy. Ćwiczenia powinny być prowadzone na
podstawie instrukcji pisemnej lub ustnej. Realizacja programu jednostki
modułowej umożliwi uczniom opanowanie umiejętności komunikowania
się, współpracy z zespołem, prezentowania wyników.

Stanowiska do ćwiczeń powinny być wyposażone w narzędzia,

materiały, środki dydaktyczne i sprzęt gwarantujący bezpieczeństwo
i higienę pracy.

Wskazane jest, żeby w trakcie realizacji programu jednostki

modułowej rozszerzać zagadnienia, dotyczące bezpośrednio przemysłu
drzewnego. Należy podkreślić sposoby zabezpieczania części maszyn
przed korozją i zużyciem. Wskazane jest uzupełnianie wiadomości
i umiejętności ucznia poprzez wyświetlanie filmów dydaktycznych,
uczestnictwo w wycieczkach przedmiotowych lub poszukiwanie
informacji w internecie.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie

realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
przedstawionych na początku zajęć. Proces kształcenie należy
poprzedzić diagnozą wstępną sprawdzającą wiedzę i umiejętności
z fizyki, niezbędne do osiągnięcia założonych celów edukacyjnych.
Na zajęciach należy stawiać trudniejsze zadania uczniom zdolniejszym.
Powinny to być zadania mobilizujące do pogłębiania wiedzy
wykraczającej poza program nauczania. Proponuje się, aby osiągnięcia
ucznia były badane za pomocą:
– testów osiągnięć szkolnych,
– sprawdzianów ustnych i pisemnych,

–

obserwacji wykonywanych ćwiczeń.

Jednostka modułowa 311[32].O1.07
Wykorzystywanie metrologii technicznej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku zorganizowanego procesu nauczania uczeń/słuchacz
powinien umieć:
– posłużyć się przyrządami kontrolno - pomiarowymi,
– dobrać przyrządy, dokonać pomiaru wielkości liniowych, kątowych

i odczytać wyniki,

– dokonać pomiaru właściwości fizycznych i mechanicznych drewna,
– dokonać pomiaru wilgotności względnej powietrza,
– odczytać wykres higroskopijnej równowagi drewna,
– dokonać analizy i zinterpretować wyniki pomiarów.

2. Materiał nauczania

Charakterystyka przyrządów i aparatury kontrolno-pomiarowej do
wykonywania badań.
Dobór aparatury i przyrządów do rodzaju badań.
Sposoby i zasady pobierania próbek.
Rodzaj i liczność próbek.
Metody badań.
Przeprowadzanie badań zgodnie z normami.
Sposoby zapisywania wyników badań, przygotowywanie zestawień
tabelarycznych, obliczenia.
Sposób przedstawiania wyników i opracowania wniosków.
Metody oceny wyników.
Normy jako podstawa do przeprowadzania badań oceny jakości
surowców i materiałów.

3. Ćwiczenia

• Określanie względnej wilgotności powietrza.

• Czytanie wykresu higroskopijnej równowagi drewna.

• Oznaczanie właściwości fizycznych drewna i tworzyw drzewnych.

• Określanie wielkości fizycznych na podstawie obliczeń i wyników

badań.

• Mierzenie wielkości liniowych i kątowych przy użyciu suwmiarki,

średnicomierza i mikrometru, pomiar masy próbek.

• Odczytywanie wskazań siłomierza, sekundomierza i termometru

laboratoryjnego.

• Mierzenie wielkości kątowych.

• Sprawdzanie dokładności pomiarów.

• Oznaczanie właściwości mechanicznych drewna i tworzyw drzewnych

przy użyciu urządzeń kontrolno – pomiarowych.

• Opracowywanie wniosków na podstawie wyników badań.

4. Środki dydaktyczne

Zestaw obowiązujących norm.
Maszyna wytrzymałościowa do badania drewna i tworzyw drzewnych.
Psychrometr.
Suszarka laboratoryjna.
Wilgotnościomierz elektryczny.
Higrometr, higrograf, kątomierz.
Wagi laboratoryjne.
Liniał milimetrowy, suwmiarka, kątomierz, mikrometr.
Czujnik zegarowy.
Termometry laboratoryjne.
Poradniki, podręczniki, normy, tablice.
Wykres zależności właściwości mechanicznych drewna od jego
wilgotności.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej powinna odbywać

się aktywizującymi oraz praktycznymi metodami nauczania. Ćwiczenia
powinny być realizowane w pracowni badań laboratoryjnych,
wyposażonej w podstawowe środki dydaktyczne.
W ramach ćwiczeń i pokazów należy zapoznać ucznia

z przyrządami i środkami pomiarowymi, które będą stosowane w toku
dalszych zajęć. Szczególny nacisk należy położyć na posługiwanie
się suwmiarką, mikrometrem i kątomierzem warsztatowym oraz na
odczytywanie wskazań siłomierza, termometru, sekundomierza. Należy
zwrócić uwagę na przyczyny powstawania i sposoby eliminacji błędów
pomiarowych, zarówno systematycznych jak i przypadkowych.
W dalszej kolejności należy przedstawić uczniom zasady ustalania
liczebności próbek przeznaczonych do badań w zależności od rodzaju
badania i materiału badawczego oraz sposoby matematyczno-
statystycznej obróbki otrzymanych wyników. Uczniowie powinni
wykonywać

ćwiczenia samodzielnie lub w grupach

2-3 osobowych. Każdy zespół po wykonaniu ćwiczenia powinien
sporządzić notatki zawierające wyniki przeprowadzonych badań.
Na podstawie notatek uczeń powinien sporządzić sprawozdanie
zawierające cel, zakres i sposób prowadzenia badań, uporządkowane
wyniki w formie tabel, wykresów oraz wnioski dotyczące interpretacji
wyników, porównanie z normami. Przy wykonywaniu poszczególnych
zadań należy zwrócić uwagę na umiejętność korzystania z norm

przedmiotowych, posługiwania się przyrządami, poprawne wykonywanie
pomiarów oraz właściwe odczytywanie danych z norm i umiejętność ich
interpretowania.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno odbywać się
zarówno w trakcie, jak i na zakończenie realizacji programu jednostki
modułowej, na podstawie określonych kryteriów.
W trakcie realizacji programu jednostki modułowej proponuje się
sprawdzać i oceniać poziom nabytych umiejętności za pomocą:
– sprawdzianów pisemnych i ustnych,
– obserwacji wykonywanych ćwiczeń.
Podczas kontroli i oceny osiagnięć ucznia należy zwracac uwagę na
poprawność wykonanych ćwiczeń, umiejętność samodzielnego
korzystania z norm i instrukcji.
Ćwiczenia wykonane nieprawidłowo należy powtarzać, aż do
uzyskania pozytywnego wyniku. W ocenie końcowej osiągnięć ucznia
uwzględnić należy wyniki wszystkich metod sprawdzania stosowanych
przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 311[32].O1.08
Wykorzystywanie techniki komputerowej
i dokumentacji techniczno - technologicznej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku zorganizowanego procesu nauczania uczeń/słuchacz
powinien umieć:
– wyszukać, zgromadzić, dokonać selekcji i przetwarzania informacji,
– zastosować programy wspomagające: rysunek, obliczenia, opis

wielkości i zjawisk,

– wykorzystać oprogramowanie komputerowe,
– sporządzić korespondencje handlową, kalkulację cenową wyrobu przy

użyciu komputera,

– wykonać rysunki techniczne wyrobu przy pomocy komputera,
– przeprowadzić analizę dokumentacji, obowiązującej w zakładach

przemysłu drzewnego,

– skorzystać z norm przedmiotowych.

2. Materiał nauczania

Sporządzanie planu pracy, korespondencji handlowej, reklamacji
dostawy.
Sporządzanie kalkulacji cenowej, przygotowywanie zestawień
tabelarycznych.
Sporządzanie rysunków przy zastosowaniu programu AutoCAD.
Możliwości unowocześniania produkcji.
Automatyzacja i komputeryzacja w zakładach drzewnych.
Analizowanie różnych źródeł informacji (normy, katalogi, prospekty).
Dokumentacja techniczna i technologiczna.
Rodzaje norm, forma i układ treści.
Sposoby korzystania z norm przedmiotowych.
Warunki techniczne wytwarzanych wyrobów, dokumentacja kontrolno-
ewidencyjna.

3. Ćwiczenia

• Wykonywanie rysunków technicznych z wykorzystaniem programów

komputerowych.

• Wykonywanie na podstawie rysunków wycinkowej dokumentacji

technologicznej.

• Sporządzanie graficznego przebiegu procesu technologicznego

wyrobu dla określonych oddziałów produkcyjnych.

• Obliczanie zużycia materiałowego.

• Sporządzanie kalkulacji i przeprowadzanie kontroli zużycia

materiałowego z wykorzystaniem techniki komputerowej.

• Obliczanie zapotrzebowania materiałów i surowców.

• Posługiwanie się normami i interpretacja wymagań.

4. Środki dydaktyczne

Komputery z oprogramowaniem graficznym.
Rzutnik, sprzęt video, programy komputerowe do projektowania
(Autocad).
Dokumentacja techniczno-technologiczna różnych wyrobów.
Zestaw obowiązujących norm.
Prospekty i katalogi mebli i innych wyrobów z drewna i tworzyw
drzewnych.
Schematy procesów technologicznych wyrobów.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treści programowe jednostki modułowej są niezbędne do dalszego
kształcenia w zawodzie. Realizacja programu jednostki modułowej
powinna odbywać się zarówno w formie zajęć teoretycznych, jak
i metodą ćwiczeń praktycznych. Ćwiczenia powinny być realizowane
w pracowni komputerowej. Uczeń powinien wykonywać ćwiczenia
samodzielnie lub w grupach 2 osobowych. Przy wykonywaniu
poszczególnych zadań należy zwrócić uwagę na umiejętność
korzystania z różnych źródeł informacji (katalogi, poradniki, internet,
normy), właściwe odczytywanie danych z norm oraz umiejętność
interpretowania wyników.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Ćwiczenia wykonane nieprawidłowo należy powtarzać, aż do
uzyskania pozytywnego wyniku.

Jednostka modułowa 311[32].O1.09
Promowanie i sprzedaż wyrobów drzewnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku zorganizowanego procesu nauczania uczeń/słuchacz
powinien umieć:
– określić potrzeby konsumenta branży drzewnej,
– przeprowadzić badania marketingowe,
– zareklamować wykonany produkt,
– ustalić sposób dystrybucji,
– przeprowadzić negocjacje dotyczące sprzedaży wyrobów z drewna,
– sprzedać produkty branży drzewnej.

2. Materiał nauczania

Zachowania konsumenta na rynku.
Pozycjonowanie produktu na rynku.
Metody badań marketingowych.
Pojęcie i struktura produktu.
Fazy życia produktów.
Pojęcie dystrybucji.
Strategia „wciągaj” i „pchaj”.
Kanały dystrybucji.
Pojęcie ceny.
Modele polityki cen.
Rabaty i upusty.
Definicja i struktura promocji.
Rodzaje kanałów dystrybucji.
Nośniki reklamy.
Budowanie kanału reklamowego.
Promocja dodatkowa.
Public relations.
Sprzedaż osobista.

3. Ćwiczenia

• Konstruowanie narzędzia badawczego rynku i konsumpcji.

• Budowanie mapy percepcji wybranego produktu.

• Projektowanie kanałów dystrybucji.

• Ustalanie ceny dla nowego produktu.

• Projektowanie znaku towarowego dla firmy i produktu.

• Projektowanie hasła reklamowego dla produktu.

• Projektowanie ulotki reklamowej.

• Określanie cech dobrego sprzedawcy.

• Prowadzenie negocjacji dotyczących sprzedaży wyrobów z drewna.

• Pisanie ofert przetargowych.

4. Środki dydaktyczne

Wzory znaków towarowych i produktów.
Wzory haseł reklamowych dla produktów.
Ulotki reklamowe.
Oferty przetargowe.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje podstawowe wiadomości
i umiejętności z zakresu marketingu i dystrybucji produktów branży
drzewnej. Podczas realizacji programu jednostki modułowej należy
zwrócić uwagę na umiejętność posługiwania się podstawowymi
pojęciami ekonomicznymi, rozumienia istoty mechanizmów rynkowych,
efektywnego prezentowania wyrobów. Zastosowanie aktywizujących
metod nauczania oraz zaproponowanych w programie ćwiczeń umożliwi
uczniom osiągnięcie zaplanowanych celów.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno odbywać się
zarówno w trakcie, jak i na zakończenie realizacji programu jednostki
modułowej, na podstawie określonych kryteriów.
Obserwując czynności ucznia podczas wykonywanych ćwiczeń
należy zwrócić uwagę na:
– pomysłowośc ucznia,
– walory estetyczne wykonywanych projektów.

W ocenie końcowej osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki:

– sprawdzianów pisemnych i ustnych,
– testów osiągnięć,
– obserwacji wykonywanych ćwiczeń.

Moduł 311[32].Z1
Technologia przerobu drewna

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– określać organizację pracy przy manipulacji drewna okrągłego,
– ustalać metody przetarcia drewna okrągłego,
– rozróżniać wydziały produkcyjne tartaku iglastego i liściastego,
– określać przebieg produkcji materiałów tartych i drewnopochodnych,
– klasyfikować tarcicę i półfabrykaty drzewne,
– dostosowywać sposób suszenia drewna do przyszłych warunków

użytkowania,

– kontrolować przebieg procesu suszenia,
– określać jakość i zastosowanie tworzyw drzewnych,
– rozpoznawać maszyny do produkcji tworzyw drzewnych,
– określać parametry technologiczne produkcji tworzyw drzewnych,
– wyróżniać sortymenty drewna przeznaczone do przerobu

chemicznego i określać wymagania im stawiane,

– dokonywać analizy składu chemicznego drewna i określać produkty

chemicznego przerobu drewna,

– charakteryzować produkty chemicznego przerobu drewna,
– organizować stanowiska pracy z uwzględnieniem zasad ergonomii,

bezpieczeństwa i higieny pracy,

– stosować odpowiednie narzędzia i obrabiarki do realizacji założonych

celów produkcyjnych.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin na

realizację

311[32].Z1.01

Dostawa i odbiór drewna okrągłego 12

311[32].Z1.02

Obróbka drewna tartacznego

311[32].Z1.03 Sortowanie

materiałów tartych

311[32].Z1.04 Suszenie

drewna

311[32].Z1.05

Technologia tworzyw drzewnych

311[32].Z1.06

Chemiczny przerób drewna

Razem 252

3. Schemat układu jednostek modułowych

311[32].Z1.03

311[32].Z1.02

Obróbka drewna

tartacznego

311[32].Z1.03

Sortowanie materiałów

tartych

311[32].Z1

Technologia przerobu

drewna

311[32].Z1.01

Dostawa i odbiór drewna

okrągłego

311[32] Z1.05

Technologia tworzyw

drzewnych

311[32].Z1.06

Chemiczny przerób drewna

311[32].Z1.04

Suszenie drewna

4. Literatura

Chudobiecki J.: Towaroznawstwo drzewne. AR, Poznań 1985
Drouet T.: Technologia płyt wiórowych. Wydawnictwo SGGW, Warszawa
1992
Dobrowolska E., Matejak M., Świgoń J.: Suszarki do drewna.
Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1997
Glijer L. Matejak M., Osipiuk J.: Teoria i technika suszenia drewna.
PWRiL, Warszawa 1984
Gromadzki J.: Technologia drewna dla techników przemysłu drzewnego.
PWRiL, Warszawa Część I 1974, Część II 1980
Kudra T.: Nowoczesne techniki suszarnicze. Politechnika Łódzka, Łódź
1997
Korczewski A.O., Krzysik F., Szmit J.M.: Tartacznictwo. PWN, Warszawa
1970
Perkitny T., Stefaniak J.: Technologia produkcji tworzyw drzewnych.
PWRiL, Warszawa 1970
Praca zbiorowa. Poradnik drzewiarza. PWRiL, Warszawa 1980
Praca zbiorowa. Technologia tworzyw drzewnych Część 1. WSiP,
Warszawa 1994.
Przybysz K.: Technologia celulozy i papieru. Część 2. WSiP, Warszawa
1997
Szczuka J., Strumiłło Cz.: Podstawy teorii i techniki suszenia. WNT,
Warszawa 1983,
Szczuka J., Żurowski J.: Materiałoznawstwo przemysłu drzewnego.
WSiP, Warszawa 1995
Technologia tworzyw drzewnych. Część 1. Praca zbiorowa. WSiP,
Warszawa 1994
Wandelt P.: Technologia celulozy i papieru. Część 1. WSiP, Wrszawa
1997
Wojciechowski T.: Chemiczna technologia drewna. PWRiL, Warszawa
1960
Przemysł drzewny – Miesięcznik, Stowarzyszenie SITLiD

Literatura powinna być na bieżąco aktualizowana

Jednostka modułowa 311[32].Z1.01
Dostawa i odbiór drewna okrągłego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– sprawdzić oznaczenia, jakość i wymiary surowca,
– określić przeznaczenie sortymentów drewna okrągłego,
– dokonać odbioru ilościowo-jakościowego drewna okrągłego,
– sporządzić dokumentację reklamacyjną,
– wyróżnić sposoby układania drewna w czasie jego magazynowania,
– zaprojektować skład drewna tartacznego,
– zmagazynować dostarczony surowiec.

2. Materiał nauczania

Zasady racjonalnego przerobu drewna.
Sortymenty do obróbki mechanicznej i fizyko – chemicznej.
Dostawa drewna tartacznego.
Odbiór drewna tartacznego.
Klasyfikacja jakościowo-wymiarowa drewna okrągłego.
Wyładunek drewna tartacznego.
Składowanie drewna tartacznego.
Narzędzia stosowane na składach drewna tartacznego.
Zapas dłużyc i kłód.

3. Ćwiczenia

• Odbieranie drewna okrągłego.

• Obliczanie miąższości drewna okrągłego.

• Cechowanie drewna.

• Wypełnianie druków reklamacyjnych.

• Projektowanie składu drewna tartacznego.

• Obliczanie pojemności mygły.

4. Środki dydaktyczne

Normy dotyczące klasyfikacji jakościowo-wymiarowej drewna okrągłego,
makiety składu tartacznego.
Średnicomierz, taśma miernicza, łata miernicza,
Narzędzia wykorzystywane na składzie drewna tartacznego,
Plansze, rysunki, foliogramy, filmy dydaktyczne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

W czasie realizacji programu nauczania uczeń powinien poznać

zasady pracy obowiązujące na składzie drewna tartacznego, dlatego
konieczne jest prowadzenie części ćwiczeń w tartaku. W toku nauczania
należy rozwijać u uczniów logiczne myślenie, samodzielność
i dokładność w rozwiązywaniu zadań, (znakowanie drewna okrągłego,
odbiór drewna).
Jednostka

modułowa powinna być realizowana metodami

aktywizującymi oraz praktycznymi, takimi jak: ćwiczenia, metoda tekstu
przewodniego, metoda projektów. Ćwiczenia mogą być wykonywane
indywidualnie lub w grupach 2-4 osobowych. W trakcie zajęć należy
wykorzystać umiejętności zdobyte w module ogólnozawodowym,
a w szczególności z jednostki 311[32].O1.03 - Rozpoznawanie,
składowanie i zabezpieczanie drewna.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno być systematyczne,

na podstawie określonych kryteriów oceniania. Wiedzę niezbędną
do realizacji zadań praktycznych należy oceniać za pomocą:
– testów osiągnięć szkolnych,
– sprawdzianów ustnych i pisemnych,
– obserwacji ucznia podczas wykonywanych ćwiczeń.
Obserwując czynności ucznia podczas realizacji zadań praktycznych
należy zwrócić uwagę na:
– posługiwanie się normami,
– realizację i prezentację projektu,
– dokładność i sprawność pomiaru drewna,
W ocenie końcowej osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki
sprawdzianów oraz efekty wykonywanych ćwiczeń. Sprawdzanie
osiągnięć ucznia powinno obejmować wszystkie umiejętności dotyczące
jednostki modułowej. Stanowi to podstawę uzyskania przez ucznia
pozytywnej oceny.

Jednostka modułowa 311[32].Z1.02
Obróbka drewna tartacznego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu nauczania uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozróżnić i dobrać narzędzia do operacji technologicznych,
– przeprowadzić manipulację drewna okrągłego,
– zaprojektować przygotowanie kłód do przetarcia,
– dokonać sortymentacji kłód iglastych i liściastych,
– oznakować kłody,
– dobrać sposób przetarcia do określonego sortymentu drewna,
– ustalić schematy sprzęgów pił,
– rozwiązać zadania dotyczące sprzęgów pił,
– wskazać warunki prawidłowego zawieszania pił w ramie pilarki

ramowej pionowej,

– zidentyfikować wady przetarcia i wskazać ich przyczyny,
– zaplanować proces pozyskania materiałów tartych,
– określić przydatności obrabiarek i urządzeń do przetarcia określonych

sortymentów surowca,

– określić i dobrać sposoby transportu międzyoperacyjnego

i międzywydziałowego.

2. Materiał nauczania

Manipulowanie dłużyc i wyrzynanie kłód.
Sortowanie wymiarowe i jakościowe oraz znakowanie kłód.
Przygotowanie kłód do przetarcia.
Sporządzanie sprzęgów pił.
Przecieranie kłód na pilarkach ramowych, taśmowych i tarczowych.
Wady przetarcia.
Obróbka materiałów bocznych.
Zasady organizacji pracy w hali przetarcia.
Produkcja elementów przeznaczeniowych.

3. Ćwiczenia

• Klasyfikowanie kłód iglastych i liściastych w zależności od: rodzaju

i zakresu występujących wad oraz przeznaczenia surowca.

• Znakowanie kłód.

• Przeprowadzanie manipulacji drewna okrągłego.

• Dobieranie sposobu przetarcia.

• Rozwiązywanie zadań z zakresu sprzęgu pił.

• Ustalanie schematu sprzęgów pił przy dążeniu do osiągnięcia

określonej wydajności sortymentowej oraz maksymalnej: ilościowej
i jakościowej.

• Rozpoznawanie wad przetarcia.

• Projektowanie stanowiska pracy.

• Określanie kolejności operacji technologicznych przy obróbce

materiałów bocznych.

4. Środki dydaktyczne

Taśma miernicza, średnicomierz.
Modele, schematy: procesów technologicznych, rozmieszczenia
obrabiarek i urządzeń.
Plansze i fazogramy ze schematami sposobów przetarcia.
Nomogram do obliczania sprzęgów pił.
Druki dokumentacji.
Filmy dydaktyczne.
Katalogi obrabiarek, urządzeń, środków transportowych.
Instrukcje technologiczne.
Instrukcje stanowiskowe.
Polskie normy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Podstawowymi metodami prowadzenia zajęć powinny być: praca
z tekstem, metoda projektów, dyskusja i ćwiczenia.
Dominującą formą organizacyjną powinna być praca

w 15 osobowych grupach i praca indywidualna. Wskazane jest, aby
część zajęć odbyła się w tartaku (szczególnie dotyczące przebiegu
procesu technologicznego). Podsumowaniem jednostki powinna być
prezentacja wykonanego przez ucznia projektu tartaku. W czasie
wykonywania ćwiczeń związanych z klasyfikowaniem drewna należy
nawiązać do umiejętności nabytych w module ogólnozawodowym.
Szczególną uwagę należy zwrócić na znaczenie procesu manipulacji
surowca oraz ustalanie sprzęgu pił.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Proponuje

się sprawdzenie poziomu wiadomości i umiejętności ucznia

za pomocą następujących metod: testów osiągnięć, sprawdzianów
ustnych i pisemnych.
Szczególną uwagę należy zwrócić na prezentację wykonanych
projektów. W prezentowanym projekcie oceniamy umiejętność
sporządzania sprzęgów pił, zastosowanie najkorzystniejszego (dla

przyjętych założeń) rozwiązania technologicznego, uzasadnianie wyboru
rozwiązania techniczno-technologicznego.
Nauczyciel powinien dokonywać oceny systematycznie obserwując
zachowania i czynności ucznia podczas ćwiczeń.

Jednostka modułowa 311[32]. Z1.03
Sortowanie materiałów tartych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– wskazać związek między wymiarami materiałów tartych

a przynależnością do określonych sortymentów,

– wyróżnić czynności wchodzące w skład operacji sortowania,
– obliczyć miąższość materiałów tartych,
– wskazać i nazwać wady występujące w tarcicy,
– sklasyfikować tarcicę iglastą i

liściastą zgodnie z obowiązującą

normą,

– oznakować tarcicę.

2. Materiał nauczania

Klasyfikacja, podział i znakowanie tarcicy.
Charakterystyka wymiarowa i jakościowa tarcicy ogólnego i specjalnego
przeznaczenia.
Pomiar, obliczanie miąższości materiałów tartych.
Rodzaje sortowni.
Sortowanie wizualne materiałów tartych.
Sortowanie wytrzymałościowe tarcicy konstrukcyjnej.
Organizacja sortowania materiałów tartych.

3. Ćwiczenia

• Ustalanie klasy jakości w oparciu o obowiązującą normę.

• Dokonywanie redukcji wymiarów - szerokości i długości tarcicy

nieobrzynanej.

• Dokonywanie pomiaru i obliczanie miąższości określonej partii tarcicy.

• Znakowanie tarcicy.

• Projektowanie schematu sortowni (sposób sortowania, urządzenia

podstawowe i ich rozmieszczenie, przepływ materiału, środki
transportowe, organizacja pracy).

4. Środki dydaktyczne

Narzędzia pomiarowe: średnicomierz, łata, przymiar wstęgowy zwijany
lub przymiar drewniany składany.
Taśma miernicza.
Makieta sortowni.
Normy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Zajęcia należy przeprowadzić na składzie materiałów tartych.
Szczególną uwagę należy zwrócić na kształtowanie umiejętności
klasyfikowania materiałów tartych. Zajęcia powinny być prowadzone
praktycznymi metodami nauczania. Szczególnie dotyczy to ćwiczeń
związanych z pomiarem i klasyfikacją materiałów tartych, a także
obliczaniem miąższości różnych sortymentów tarcicy.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie

realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
przedstawionych na poczatku zajęć.

Podczas kontroli i oceny osiagnięć ucznia należy zwrócić uwagę na:

– prawidłowy sposób klasyfikowania tarcicy,
– biegłość w obliczaniu miąższości,
– umiejętność korzystania z norm.

Umiejętności praktyczne ucznia sprawdzamy poprzez obserwację

wykonywanych ćwiczeń.
Ocenianie edukacyjnych osiągnięć ucznia powinno odbywać się
z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen.

Jednostka modułowa 311[32].Z1.04
Suszenie drewna

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– zinterpretować zjawiska zachodzące podczas procesu suszenia,
– określić rodzaj czynników i ich wpływ na przebieg naturalnego

i sztucznego suszenia drewna,

– skontrolować przebiegu wysychania,
– rozpoznać rodzaje stosów,
– wskazać zasady ręcznego i mechanicznego sztaplowania materiałów

tartych,

– rozmieścić sztaple na składzie z uwzględnieniem właściwości

składowanego drewna,

– wskazać różnice między suszeniem naturalnym i sztucznym,
– określić zalety i wady suszenia sztucznego i naturalnego,
– dobrać wilgotność końcową,
– obliczyć czas suszenia,
– wyróżnić etapy suszenia i określić ich przebieg,
– przeprowadzić kontrolę procesu suszenia tarcicy,
– zinterpretować zmiany parametrów czynnika suszącego,
– sporządzić zapisy i wykresy kontrolne procesu suszenia drewna,
– obsłużyć komputerowe programy suszenia drewna.

2. Materiał nauczania

Rodzaje wody w drewnie.
Wilgotność drewna.
Ruch wody w drewnie suszonym.
Zjawiska fizyczne zachodzące w procesie suszenia.
Czynniki wpływające na proces suszenia.
Suszenie drewna w warunkach naturalnych i sztucznych.
Rodzaje stosów, budowa, przeznaczenie.
Elementy wyposażenia i zasady działania suszarek.
Wykres suszenia.
Wady materiałów tartych powstające w czasie suszenia.
Klimatyzacja materiałów drzewnych po wysuszeniu.
Obliczanie czasu suszenia materiałów drzewnych.
Wydajność suszarek.
Zastosowanie komputera w suszarnictwie.
Niekonwencjonalne metody sztucznego suszenia drewna.
Magazynowanie wysezonowanej tarcicy.

3. Ćwiczenia

• Projektowanie składu tarcicy.

• Analizowanie wykresu higroskopijnej równowagi drewna.

• Obliczanie orientacyjnego czasu suszenia tarcicy iglastej i liściastej.

• Sporządzanie wykresu suszenia.

• Opracowywanie instrukcji suszarnika.

4. Środki dydaktyczne

Materiały reklamowe suszarń.
Aparatura kontrolno-pomiarowa.
Wykresy przedstawiające przebieg suszenia oraz zmiany parametrów.
Eksponaty próbek z wadami drewna powstałymi podczas suszenia.
Schematy i modele suszarń.
Programy komputerowe.
Filmy dydaktyczne.
Czasopisma branżowe.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

zajęciach nauczyciel powinien wykorzystać umiejętności nabyte

przez uczniów w trakcie realizacji modułu ogólnozawodowego. Należy
zwrócić szczególną uwagę na kształtowanie umiejętności związanych
z dobieraniem programu suszenia w zależności od gatunku drewna,
wymiarów i przeznaczenia tarcicy oraz sprawdzaniem bieżącej
wilgotności drewna, (rozkład wilgotności na przekroju poprzecznym),
prowadzeniem dokumentacji suszenia, sterowaniem komputerowym
procesu suszenia. Oprócz umiejętności zawodowych można kształtować
umiejętność wyszukiwania informacji, wykorzystania technologii
komputerowej oraz pracy w grupie. Zajęcia powinny odbywać się w 15
osobowych grupach, z podziałem na zespoły, na czas opracowywania
projektu składu tarcicy oraz instrukcji suszarnika.
Znaczna

część tego modułu powinna być realizowana w zakładach

produkcyjnych posiadających suszarnie.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Proponuje

się przeprowadzenie na wejściu badań diagnostycznych

za pomocą testów poziomu wiadomości i umiejętności w zakresie
właściwości drewna związanych z występowaniem w nim wody.
W trakcie realizacji programu jednostki modułowej należy
systematycznie sprawdzać poziom umiejętności, stosując test
praktyczny z zadaniami typu próba pracy (pomiar wilgotności drewna,

sporządzanie wykresu suszenia, rozplanowanie składowiska,
analizowanie sposobów i technik sztaplowania tarcicy). Ocenie
podlegają również: projekt składu tarcicy oraz instrukcja suszarnika.
Na

zakończenie realizacji programu jednostki modułowej, należy

przeprowadzić test osiągnięć szkolnych ucznia.

Jednostka modułowa 311[32].Z1.05
Technologia tworzyw drzewnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu nauczania uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznać tworzywa drzewne,
– rozróżnić surowce drzewne do produkcji oklein i tworzyw drzewnych,
– rozpoznać materiały niedrzewne stosowane w produkcji w/w

materiałów,

– sporządzić schematy procesów technologicznych pozyskiwania

tworzyw drzewnych,

– ocenić właściwości tworzyw drzewnych,
– sklasyfikować tworzywa drzewne,
– wskazać zakres stosowania tworzyw drzewnych.

2. Materiał nauczania

Surowce drzewne i niedrzewne stosowane do produkcji oklein i tworzyw
drzewnych.
Właściwości fizyczne, chemiczne, mechaniczne i technologiczne
tworzyw drzewnych.
Charakterystyka tworzyw drzewnych
Procesy produkcyjne tworzyw drzewnych.
Błędy produkcyjne – przyczyny powstawania wad tworzyw drzewnych.

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie tworzyw drzewnych i określanie ich zastosowania.

• Ocenianie jakości tworzyw drzewnych.

• Analizowanie wad produkcyjnych, określanie przyczyn powstawania

i sposobów usuwania.

• Projektowanie procesów technologicznych produkcji tworzyw

drzewnych.

4. Środki dydaktyczne

Zestaw próbek tworzyw drzewnych i materiałów do ich produkcji
(drzewnych i niedrzewnych).
Zestawy foliogramów i schematów maszyn i urządzeń stosowanych do
produkcji tworzyw drzewnych.
Filmy dydaktyczne przedstawiające produkcję materiałów
drewnopochodnych.
Zestaw norm dotyczących tworzyw drzewnych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

W realizacji programu jednostki modułowej, nauczyciel powinien

stosować w szerokim zakresie ćwiczenia i środki dydaktyczne, takie jak:
filmy, modele, plansze, foliogramy, fazogramy przedstawiające procesy
technologiczne produkcji tworzyw drzewnych. Ćwiczenia oraz projekty
powinny być wykonywane indywidualnie lub w zespołach uczniowskich
(podział klasy na zespoły 4-6 osobowe).

Wskazane

są wycieczki do zakładów produkcyjnych, wyjazdy na targi

branżowe, projekcje filmów dydaktycznych wprowadzających uczniów w
problematykę produkcji tworzyw drzewnych. Podczas omawiania
procesów technologicznych tworzyw drzewnych należy zwrócić uwagę
na parametry poszczególnych faz obróbki, mechanizację i automatyzację
procesów oraz zagadnienie wykorzystania odpadów drzewnych.
Szczególnie duży nacisk należy położyć na właściwości i zastosowanie
tworzyw drzewnych, gdyż te umiejętności będą niezbędne podczas
realizacji modułu - Technologia projektowania.
Na zakończenie realizacji programu uczniowie powinni ustalić
przebieg produkcji wskazanego tworzywa.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Nauczyciel powinien dokonywać oceny systematycznie, obserwując
zachowania i czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Do
sprawdzenia osiągnięć ucznia można zastosować: zadania testowe,
zadania typu „esej techniczny”. Ocenie powinny również podlegać
ćwiczenia. Wykonanie projektu techniczno - technologicznego produkcji
tworzyw drzewnych zaleca się potraktować jako oddzielnie oceniane
zadanie, stanowiące podsumowanie pracy w module. Ocenie
szczególnie powinny podlegać te umiejętności, które są niezbędne do
realizacji kolejnych modułów.

Jednostka modułowa 311[32].Z1.06
Chemiczny przerób drewna

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu nauczania uczeń/słuchacz powinien umieć:

– Dokonać analizy składu chemicznego drewna i określić produkty

chemicznego przerobu drewna,

– wyróżnić sortymenty drewna przeznaczone do przerobu chemicznego

i określić wymagania im stawiane,

– określić metody wydzielania celulozy z drewna i wskazać dziedziny

w których znajdują zastosowanie pochodne celulozy,

– określić przebieg rozkładowej destylacji drewna,

–

wskazać produkty rozkładowej destylacji drewna,

– określić właściwości i zastosowanie produktów przerobu żywic,
– zdiagnozować sposoby produkcji papieru,
– sklasyfikować wytwory papiernicze,
– określić właściwości wytworów papierniczych,

2. Materiał nauczania

Skład chemiczny drewna.
Rozkładowa destylacja drewna - produkcja węgla drzewnego i węgla
aktywnego.
Destylacja żywicy.
Ekstrakcja żywicy.
Właściwości i zastosowanie produktów żywicznych.
Pozyskiwanie olejków eterycznych i witamin.
Ekstrakcja garbników.
Produkcja celulozy i papieru.
Pochodne celulozy.
Hydroliza drewna.
Metody pełnego wykorzystania drewna.

3. Ćwiczenia

• Oznaczanie składu chemicznego drewna.

• Destylacja rozkładowa drewna.

• Sporządzanie procesu termicznego rozkładu drewna.

• Planowanie przebiegu produkcji papieru.

• Oznaczanie kalafonii i terpentyny z żywicy.

• Planowanie procesu ekstrakcji.

• Hydroliza drewna w skali laboratoryjnej.

•

Rozróżnianie wyrobów papierniczych.

•

Oznaczanie właściwości wyrobów papierniczych.

4. Środki dydaktyczne

Zestaw próbek produktów chemicznego przerobu drewna.
Kolekcja wyrobów wytwarzanych na bazie produktów chemicznego
przerobu drewna.
Próbki wyrobów papierniczych.
Filmy przedstawiające procesy hydrolizy, ekstrakcji garbników
i żywicy, produkcję papieru.
Zestaw sprzętu laboratoryjnego do oznaczania składu chemicznego
i hydrolizy oraz termicznej destylacji drewna.
Książki i podręczniki, katalogi, prospekty, normy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

W czasie realizacji programu jednostki modułowej, oprócz

umiejętności intelektualnych, takich jak: projektowanie procesu
technologicznego oraz ocena jakości otrzymanych produktów, uczeń
powinien nabyć umiejętności praktyczne z zakresu wykonywania
prostych oznaczeń chemicznych.
Kształcenie powinno być tak organizowane, by w tygodniowym planie
zajęć wystąpiły bloki 4-5-cio godzinne. Pozwoli to osiągnąć cele
kształcenia dotyczące przeprowadzania procesów chemicznych. Zaleca
się organizację zajęć w formie laboratoryjnej, w pracowniach
chemicznych.
Zajęcia w pracowni należy tak organizować, aby uczniowie mieli
możliwość pracować samodzielnie lub w grupach. Dlatego
przeważająca ilość zajęć powinna być realizowana metodami
aktywizującymi i praktycznymi: metodą projektów, tekstu przewodniego,
oraz metodą przypadków.
Warto również stosować samokształcenie kierowane.
Zaleca

się zorganizowanie w pracowni stanowisk do wykonywania

ćwiczeń, na których mogą pracować 2-3 osoby wykonujące określone
zadanie praktyczne. Wskazane jest organizowanie zajęć w zakładach
produkcyjnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie

umiejętności ucznia dokonuje się za pomocą:

– badań diagnostycznych, obejmujących umiejętności ukształtowane

w module ogólnozawodowym i na lekcjach chemii. Badania te należy
przeprowadzić za pomocą testów, przed rozpoczęciem kształcenia

w jednostce modułowej i powinny one dotyczyć składu chemicznego
drewna i typów reakcji chemicznych,

– badań kształtujących, wykonywanych w trakcie procesu kształcenia

w jednostce modułowej,

– badań sumatywnych - z zastosowaniem zadania typu „próba pracy”.
Badanie efektywności kształcenia może być prowadzone w formie:
sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz obserwacji pracy ucznia
podczas realizacji ćwiczeń.

Moduł 311[32].Z2
Technologia wytwarzania elementów

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– wykonywać trasowanie i manipulację materiałów

z uwzględnieniem nadmiarów na obróbkę,

– określać zakres przygotowania narzędzi do pracy, zasady ich

konserwacji i zabezpieczania,

– określać i dokonywać pomiarów parametrów narzędzi oraz dobierać

je do rodzaju obróbki,

– rozróżniać i dobierać narzędzia do operacji technologicznych,
– rozróżniać sposoby i kolejność operacji obróbki skrawaniem,
– dokonywać obróbki skrawaniem,
– określać zasady działania, budowę i przygotowanie do pracy

obrabiarek,

– mocować narzędzia w zespołach roboczych,
– określać czynniki wpływające na wydajność obrabiarek i urządzeń,
– obsługiwać maszyny i urządzenia sterowane numerycznie,
– określać wpływ oprzyrządowania na prawidłowość operacji

technologicznych oraz bezpieczeństwo pracy,

– oceniać jakość obróbki,
– rozróżniać obrabiarki przenośne i narzędzia zmechanizowane,

określać sposób obsługi i konserwacji,

– określać sposoby i parametry technologiczne gięcia

i wykonywania elementów giętoklejonych,

– organizować stanowiska pracy z uwzględnieniem zasad ergonomii,

bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

311[32].Z2.01 Kształtowanie elementów narzędziami

ręcznymi i zmechanizowanymi

311[32].Z2.02

Maszynowe pozyskiwanie elementów
surowych

311[32].Z2.03

Technologia strugania wyrównującego
i grubościowego oraz szlifowania powierzchni

311[32].Z2.04

Maszynowe wykonywanie złączy i profili

311[32].Z2.05

Technologia toczenia i obtaczania

311[32].Z2.06 Parzenie

gięcie drewna

311[32].Z2.07 Szlifowanie

drewna

311[32].Z2.08 Wykorzystywanie komputeryzacji

i automatyzacji w procesach obróbki drewna

Razem

360

3. Schemat układu jednostek modułowych

311[32].Z2

Technologia wytwarzania

elementów

311[32].Z2.01

Kształtowanie elementów

narzędziami ręcznymi

i zmechanizowanymi

311[32].Z2.02

Maszynowe pozyskiwanie

elementów surowych

311[32].Z2.03

Technologia strugania

wyrównującego

i grubościowego oraz

szlifowania powierzchni

311[32].Z2.04

Maszynowe wykonywanie

złączy i profili

311[32].Z2.05

Technologia toczenia

i obtaczania

311[32].Z2.06

Parzenie i gięcie drewna

311[32].Z2.08

Wykorzystywanie

komputeryzacji i automatyzacji

w procesach obróbki drewna

311[32].Z2.07

Szlifowanie drewna

4. Literatura

Bajkowski J.: Maszyny i urządzenia do obróbki drewna. WSiP,
Warszawa 1995
Bartodziej G.: Aparaty i urządzenia elektryczne. WSiP, Warszawa 1994
Bieniek S.: Maszyny i urządzenia do obróbki drewna. Część 2. WSiP,
Warszawa 1995
Bolkowski S.: Podstawy elektrotechniki. WSiP, Warszawa 1994
Duchowski K.: Obrabiarki i urządzenia w stolarstwie. WSiP, Warszawa
Gromadzki J., Poskrobko W.: Technologia drewna. Część I. PWRiL,
Warszawa 1982
Gromadzki J.: Technologia drewna dla techników przemysłu drzewnego,
PWRiL, Część I 1974, Część II Warszawa1980
Kostro J.: Elementy, urządzenia i układy automatyki. WSiP, Warszawa
1991
Ławniczak M.: Zarys hydrotermicznej i plastycznej obróbki drewna.
Część I, Wyd. AR, Poznań 1974
Obrabiarki i urządzenia techniczne dla techników przemysłu drzewnego.
Praca zbiorowa. PWRiL, 1982
Przygotowanie narzędzi skrawających do pracy. Praca zbiorowa
OBROM PWRiL, Warszawa 1971
Prządka W., Szczuka J.: Technologia meblarstwa Część I i II, WSiP
Warszawa 1989
Siemiński R.: Obrabiarki do drewna. PWN, Warszawa 1991
Stein Z.: Maszyny elektryczne. PWN, Warszawa 1994
Zenkteler M.: Mechaniczna technologia drewna. PWN, Warszawa 1971
Dokumentacja techniczna obsługi podstawowych obrabiarek do drewna
i urządzeń technicznych
Katalogi elementów i układów elektroniki i automatyki
Katalogi maszyn i urządzeń do obróbki i przerobu drewna
Przemysł Drzewny, Czasopismo techniczne NOT

Jednostka modułowa 311[32].Z2.01
Kształtowanie elementów narzędziami ręcznymi
i zmechanizowanymi

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– określić rodzaje i zasady ręcznej obróbki drewna i tworzyw

drzewnych,

– zorganizować stanowiska pracy ręcznej obróbki drewna,
– rozpoznać narzędzia tnące stosowane w ręcznej obróbce drewna

oraz określić ich przeznaczenie,

– dobrać narzędzia do rodzaju obróbki,
– określić stan techniczny i przygotować narzędzia do obróbki ręcznej

drewna i tworzyw drzewnych,

– dokonać pomiaru parametrów narzędzi,
– zastosować zasady konserwacji narzędzi,
– przygotować i przechować przyrządy, sprawdziany i szablony,
– wykonać operacje technologiczne narzędziami ręcznymi

i zmechanizowanymi,

– wykonać elementy stolarskie narzędziami ręcznymi

i zmechanizowanymi,

– rozpoznać i usunąć wady ręcznej obróbki drewna.

2. Materiał nauczania

Rodzaje, ogólna charakterystyka sposobów obróbki drewna.
Istota i znaczenie obróbki cięciem według grup rodzajowych.
Klasyfikacja rodzajów obróbki drewna i tworzyw drzewnych.
Charakterystyka i wyposażenie stanowisk do obróbki skrawaniem.
Zasady organizacji miejsca pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
higieny i bezpieczeństwa pracy.
Podstawowe pojęcia oraz charakterystyka procesu skrawania nożem
elementarnym.
Trasowanie drewna i tworzyw drzewnych.
Przygotowanie i konserwacja narzędzi do pracy.
Wpływ wad drewna na jego obróbkę i zakres przydatności.
Obróbka ręczna drewna i tworzyw drzewnych.
Ocena jakości ręcznej obróbki skrawaniem.
Rodzaje narzędzi zmechanizowanych.
Przeznaczenie, zakres stosowania, zasady budowy, działania
i konserwacji narzędzi ręcznych i zmechanizowanych.

Wykonywanie prostych elementów stolarskich narzędziami ręcznymi
i zmechanizowanymi z zastosowaniem podstawowych operacji.

3. Ćwiczenia

•

Opracowywanie procesu technologicznego ręcznej obróbki drewna

i tworzyw drzewnych.

•

Organizowanie stanowisk roboczych.

•

Dobieranie narzędzi i metod pracy do wykonywania operacji

technologicznych.

•

Analizowanie norm dotyczących klasyfikacji narzędzi do drewna.

•

Wykonywanie operacji technologicznych narzędziami ręcznymi

i zmechanizowanymi.

4. Środki dydaktyczne

Materiały, narzędzia, przybory i sprzęt.
Plansze, rysunki, foliogramy, filmy dydaktyczne.
Katalogi i materiały reklamowe.
Schematy procesów technologicznych podstawowych wyrobów
stolarskich.
Plansze z zakresu bhp i ochrony ppoż.
Zestawy dokumentacji stosowanej w warsztatach szkolnych oraz

w przemyśle drzewnym.
Czasopisma.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej powinna odbywać się

w formie zajęć teoretycznych oraz praktycznych, w pracowni
wyposażonej w pomoce naukowe i sprzęt do prezentacji multimedialnej.

Szczególną uwagę należy zwrócić na samodzielność i dokładność

wykonania ćwiczeń, współpracę w zespole, organizację oraz stosowanie
bezpiecznych metod pracy. Realizacja programu jednostki modułowej
umożliwi uczniom opanowanie umiejętności komunikowania się,
współpracy w zespole i prezentowanie wyników pracy.

Stanowiska pracy lub stanowiska do ćwiczeń powinny być

wyposażone w narzędzia, materiały, środki dydaktyczne i sprzęt
gwarantujący bezpieczeństwo i higienę pracy.

Wskazane jest, żeby w trakcie realizacji programu jednostki

modułowej rozszerzać i aktualizować zagadnienia, dotyczące
bezpośrednio pracy w zawodzie.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Na każdych zajęciach należy prowadzić nauczanie wielopoziomowe,

stawiać trudniejsze zadania, motywujące uczniów zdolniejszych

do pogłębiania wiedzy wykraczającej poza program nauczania.
Proponuje się, aby osiągnięcia ucznia były sprawdzane za pomocą:
– testów osiągnięć szkolnych,
– sprawdzianów ustnych,
– obserwacji uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno obejmować wszystkie

umiejętności dotyczące technologii obróbki. Stanowi to podstawę
uzyskania przez uczniów pozytywnej oceny.

Sprawdzanie postępów i osiągnięć ucznia powinno odbywać się

według kryteriów ustalonych na początku zajęć.

Jednostka modułowa 311[32].Z2.02
Maszynowe pozyskiwanie elementów surowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– dobrać narzędzia do określonego sposobu obróbki i rodzaju

materiału,

– przygotować do pracy narzędzia do maszynowego piłowania oraz

zabezpieczyć je po zakończeniu pracy,

– rozróżnić pilarki do drewna,
– określić sposób obsługi pilarek do drewna,
– przygotować obrabiarkę do pracy,
– wykonać operacje technologiczne przy zastosowaniu pilarek do

drewna,

– skontrolować jakość obróbki, ustalić i usunąć przyczyny wad

produkcyjnych,

– obsłużyć typowe ostrzarki do narzędzi tnących.

2. Materiał nauczania

Klasyfikacja narzędzi skrawających do maszynowego piłowania drewna
i tworzyw drzewnych.
Klasyfikacja pił tarczowych oraz ich charakterystyka.
Wyrzynarki - charakterystyka.
Klasyfikacja i charakterystyka pilarek tarczowych.
Automatyczne sterowanie piłowaniem.
Piły taśmowe - charakterystyka, przygotowanie do pracy.
Pilarki taśmowe.
Zasady bezpiecznej pracy na pilarkach.
Urządzenia ochronne i zabezpieczające pilarek, przepisy bhp i ochrony
ppoż.
Wykonywanie elementów z drewna litego i tworzyw drzewnych
maszynową obróbką skrawaniem.
Zasady piłowania wzdłużnego i poprzecznego.
Technologia wyrzynania krzywoliniowego.
Praca na pilarkach - przygotowanie pilarek tarczowych do pracy.
Piłowanie drewna i tworzyw drzewnych.
Wyrzynanie elementów z jednoczesną eliminacją niedopuszczalnych
wad drewna.
Dobór pił w zależności od rodzaju materiału i wykonywanej operacji.
Przygotowanie pilarek taśmowych do pracy.
Piłowanie prostoliniowe i krzywoliniowe elementów według trasy.
Narzynanie i wyrzynanie elementów z zastosowaniem wzorników.
Ocena jakości piłowania.

Organizacja stanowiska roboczego, przestrzeganie przepisów bhp

i ochrony ppoż. podczas pracy.
Przechowywanie i konserwacja narzędzi skrawających.
Przygotowanie pił do ostrzenia, geometria zębów i zasady ostrzenia
z zastosowaniem narzędzi, materiałów i urządzeń.
Wyrównywanie, rozwieranie i ostrzenie zębów pił.

3. Ćwiczenia

• Ustalanie podstawowych parametrów skrawania.

• Opracowanie procesu technologicznego maszynowego piłowania

drewna i tworzyw drzewnych.

• Opracowanie schematu rozmieszczenia obrabiarek.

• Dobieranie narzędzi i obrabiarek oraz metod pracy do wykonywania

operacji technologicznych.

• Oznaczanie parametrów liniowych i kątowych zębów i uzębień pił.

• Analizowanie dokumentacji techniczno-ruchowej pilarki tarczowej.

• Projektowanie oprzyrządowania do wykonywania określonej operacji

na pilarce.

• Pracowanie na pilarkach, maszynowe piłowanie drewna i tworzyw

drzewnych.

4. Środki dydaktyczne

Zestaw przyrządów pomiarowo-kontrolnych stosowanych przy obróbce
drewna.
Zestaw obowiązujących norm polskich.
Schematy budowy podstawowych pilarek do drewna.
Oprogramowanie obróbki drewna.
Tablice i plansze graficzne przedstawiające piły i pilarki do drewna.
Modele mechanizmów maszyn, podstawowych pilarek do drewna,
oprzyrządowania obrabiarek.
Filmy, przezrocza, foliogramy instruktażowo-dydaktyczne.
Katalogi pił, pilarek i urządzeń technicznych.
Narzędzia do maszynowego piłowania drewna.
Pilarki do drewna.

Instrukcje bhp i ochrony ppoż.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

W czasie realizacji programu nauczania uczeń powinien poznać:
zasady maszynowej obróbki drewna piłowaniem, czynniki wpływające na
proces piłowania, organizację ergonomicznego i bezpiecznego
stanowiska pracy. Szczególnie ważne jest opanowanie umiejętności
projektowania i wykonywania oprzyrządowania ułatwiającego
maszynową obróbkę skrawaniem.

W toku nauczania należy rozwijać u uczniów logiczne myślenie,
samodzielność w rozwiązywaniu zadań, odpowiedzialność
i dbałość o powierzony sprzęt.

Prawidłowa organizacja ćwiczeń i zajęć praktycznych umożliwi

uczniom opanowanie umiejętności zawodowych oraz adaptację
zawodową po podjęciu pracy. Ze względu na organizację procesów
technologicznych konieczny jest podział na zespoły 4-6 osobowe
i przydział zespołów do poszczególnych stanowisk pracy według
opracowanego harmonogramu. Uczeń stopniowo powinien być
wdrażany do czynności produkcyjnych (obserwacja, regulacja, pomiary,
wymiana narzędzi itp.). Podczas realizacji ćwiczeń należy informować
ucznia, że poznawane procesy mogą ulegać zmianom organizacyjnym,
technicznym i technologicznym. Dlatego ważne jest wyeksponowanie
pozytywnych zmian związanych z racjonalizacją, nowatorstwem,
wprowadzeniem nowych maszyn, lepszą gospodarką materiałami
i energią.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno być systematyczne, na

podstawie opracowanych kryteriów oceniania. Wiedzę niezbędną do
realizacji zadań praktycznych należy oceniać za pomocą:
– testów osiągnięć szkolnych,
– sprawdzianów ustnych i pisemnych,
– obserwacji ucznia podczas wykonywania zadań i przygotowania do

zajęć.
Obserwując czynności ucznia podczas realizacji zadań praktycznych

należy zwrócić uwagę na:
– rozróżnianie, dobór materiałów i narzędzi do piłowania,
– konserwację i przechowywanie narzędzi, szablonów i sprawdzianów,
– przygotowanie pił oraz obrabiarek do pracy,
– dokładność, sprawność i bezpieczeństwo wykonywania piłowania,
– składowanie i przechowywanie wytworzonych elementów.

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno obejmować wszystkie

umiejętności. Stanowi to podstawę uzyskania przez ucznia pozytywnej
oceny.

Jednostka modułowa 311[32].Z2.03
Technologia strugania wyrównującego
i grubościowego oraz szlifowania powierzchni

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu nauczania uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznać narzędzia tnące stosowane w obróbce drewna struganiem

i szlifowaniem oraz określić ich przeznaczenie,

– dobrać narzędzia do rodzaju obróbki,
– określić stan techniczny i przygotowanie narzędzi do pracy,
– rozróżnić obrabiarki do strugania oraz określić ich przeznaczenie,
– rozróżnić zespoły robocze stosowanych obrabiarek,
– sporządzić i odczytać schematy kinematyczne obrabiarek

na podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej,

– przygotować obrabiarkę do pracy,

– obsłużyć obrabiarki i wykonać struganie,

– obsłużyć typowe ostrzarki do noży strugarskich.

2. Materiał nauczania

Noże do strugarek.
Przygotowanie noży strugarskich do pracy.
Typowe konstrukcje wałów nożowych.
Wyrówniarki, grubiarki, strugarki - charakterystyka techniczna, budowa
i działanie.
Urządzenia zabezpieczające i ochronne.
Technologia strugania wyrównującego i strugania grubościowego.
Zasady obróbki drewna i tworzyw drzewnych na szlifierkach.
Automatyzacja procesów obróbczych.
Organizacja pracy.
Praca na strugarkach - Przygotowanie strugarek do pracy.
Struganie wyrównujące.
Znaczenie powierzchni bazowych w dalszej obróbce.
Struganie drewna na grubość na strugarkach grubiarkach.
Struganie klinowe, struganie profilowe na strugarkach trzy-
i czterostronnych.
Pomiar i ocena jakości strugania.

2. Ćwiczenia

• Mierzenie parametrów kątowych i liniowych noży.

• Wyważanie noży strugarskich i ich równoważenie.

• Ustalanie podstawowych parametrów skrawania.

• Dobieranie obrabiarek i metod pracy do wykonywania operacji

technologicznych.

• Opracowywanie procesu technologicznego maszynowej obróbki

struganiem.

• Ostrzenie i wygładzanie noży do strugarek.

• Kontrolowanie jakości ostrzenia.

• Struganie drewna i tworzyw drzewnych.

4. Środki dydaktyczne

Zestaw przyrządów pomiarowo-kontrolnych stosowanych przy obróbce
drewna.
Zestaw obowiązujących norm.
Schematy budowy strugarek.
Oprogramowanie obróbki drewna.
Tablice i plansze graficzne przedstawiające narzędzia, obrabiarki do
strugania.
Modele mechanizmów maszyn, podstawowych strugarek do drewna,
oprzyrządowania tych obrabiarek.
Filmy, przezrocza, foliogramy instruktażowo-dydaktyczne związane ze
struganiem drewna.
Katalogi noży strugarskich, strugarek i urządzeń technicznych.
Noże strugarskie do drewna.
Strugarki do drewna.
Szlifierki do drewna.
Instrukcje bhp i ochrony ppoż.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej wymaga stosowania

różnych form i metod nauczania. Najbardziej efektywne są metody
aktywizujące i praktyczne. Metody podające, takie jak: opis, wykład lub
pogadankę należy uzupełniać pokazem przezroczy, filmów, często
stosować analizę tekstu i schematów kinematycznych. Formą
organizacyjną takich zajęć jest praca w grupach. Ze względu na
organizację procesów technologicznych konieczny jest podział na
zespoły 4-6 osobowe i przydział zespołów do poszczególnych stanowisk
pracy według opracowanego harmonogramu. Uczeń stopniowo powinien
być wdrażany do czynności produkcyjnych (obserwacja, regulacja,
pomiary, wymiana narzędzi).

Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów posiadających

odpowiednie działy produkcyjne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno być systematyczne przez cały

czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie określonych
kryteriów oceniania. Wiedzę niezbędną do realizacji zadań praktycznych
należy oceniać za pomocą:
– testów osiągnięć szkolnych,
– sprawdzianów ustnych i pisemnych,
– obserwacji uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Obserwując czynności ucznia podczas realizacji zadań praktycznych

należy zwrócić uwagę na:
– rozróżnianie, dobór narzędzi do obróbki,
– konserwację i przechowywanie noży strugarskich,
– przygotowanie i mocowanie noży strugarskich,
– przygotowanie obrabiarek do pracy,
– dokładność, sprawność i bezpieczeństwo strugania,
– składowanie wystruganych elementów.
W ocenie końcowej osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki
sprawdzianów oraz efekty wykonywanych ćwiczeń. Sprawdzanie
osiągnięć uczniów powinno obejmować wszystkie umiejętności
dotyczące jednostki modułowej. Stanowi to podstawę uzyskania przez
ucznia pozytywnej oceny.

Jednostka modułowa 311[32].Z2.04
Maszynowe wykonywanie złączy i profili

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu nauczania uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznać narzędzia tnące stosowane do frezowania, wiercenia,

dłutowania oraz określić ich przeznaczenie,

– dobrać narzędzia do rodzaju obróbki,
– dokonać pomiaru parametrów narzędzi,
– określić stan techniczny i przygotowanie narzędzi do pracy,
– rozróżnić obrabiarki do frezowania, wiercenia i dłutowania oraz

określić ich przeznaczenie,

– rozróżnić zespoły robocze stosowanych obrabiarek,
– sporządzić schematy kinematyczne stosowanych obrabiarek na

podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej,

– przygotować obrabiarkę do pracy,
– obsłużyć obrabiarki i wykonać frezowanie, czopowanie, wiercenie,

dłutowanie,

– dokonać pomiaru i ocenić jakość wykonywanych operacji,
– obsłużyć typowe ostrzarki do noży strugarskich.

2. Materiał nauczania

Klasyfikacja narzędzi frezarskich.
Frezy i głowice frezarskie nasadzane - charakterystyka, budowa,
parametry liniowe i kątowe.
Zasady ostrzenia frezów i noży do głowic.
Ustawianie i mocowanie narzędzi w obrabiarkach.
Frezarki dolnowrzecionowe i górnowrzecionowe.
Wczepiarki.
Budowa, działanie, parametry techniczne w/w obrabiarek.
Urządzenia ochronne i zabezpieczające obrabiarek pracujących
narzędziami frezarskimi.
Oprzyrządowanie obrabiarek do poszczególnych rodzajów obróbki.
Technologia maszynowego wykonania złączy stolarskich i profili.
Zasady obróbki drewna i tworzyw drzewnych na czopiarkach,
wczepiarkach, frezarkach dolnowrzecionowych i górnowrzecionowych,
wiertarkach, dłutarkach.
Maszyny wielooperacyjne.
Automatyzacja procesów obróbczych.
Tolerancje i pasowania.
Czynniki wpływające na dokładność maszynowej obróbki skrawaniem.
Organizacja pracy.

Przygotowanie frezarek, czopiarek i wczepiarek do pracy.
Wykonywanie złączy.
Frezowanie profilowe.
Frezowanie modelowe i kształtowe na frezarkach dolno-
i górnowrzecionowych.
Pomiar i ocena jakości wykonywanych operacji.
Wiertła – klasyfikacja i zastosowanie.
Wiertarki i wiertarkofrezarki – budowa, działanie i parametry techniczne.
Klasyfikacja dłut i ich charakterystyka.
Dłutarki – budowa, zasada działania, parametry techniczne.
Przygotowanie wiertarek do pracy.
Dobór i mocowanie wierteł.
Wiercenie otworów i gniazd.
Nawiercanie i rozwiercanie otworów.
Ocena jakości wiercenia.
Przygotowanie dłutarek do pracy.
Dłutowanie gniazd i otworów.
Ocena jakości wykonywanych operacji.
Praca na obrabiarkach specjalnych.
Frezarko-kopiarki.
Ostrzenie wierteł, frezów i noży do głowic.
Kontrola jakości ostrzenia.

3. Ćwiczenia

• Mierzenie parametrów kątowych i liniowych noży, wierteł i frezów.

• Ustalanie podstawowych parametrów skrawania.

• Dobieranie profili konstrukcyjnych i zdobniczych do rodzaju frezarek,

wzorcarek, czopiarek, wczepiarek.

• Wyważanie statyczne freza nasadzanego i trzpieniowego.

• Projektowanie oprzyrządowania obróbczego frezarek.

• Opracowanie schematu rozmieszczenia obrabiarek.

• Dobieranie obrabiarek i metod pracy do wykonywania operacji

technologicznych.

• Ostrzenie i wygładzanie narzędzi do frezowania, wiercenia

i dłutowania.

• Kontrolowanie jakości ostrzenia.

• Wymienianie narzędzi w obrabiarkach.

• Frezowanie profili złączowych i ozdobnych.

• Wykonywanie gniazd i otworów.

4. Środki dydaktyczne

Zestaw przyrządów pomiarowo-kontrolnych stosowanych przy obróbce
drewna.
Zestaw obowiązujących norm polskich.
Schematy budowy frezarek, czopiarek, wczepiarek, wzorcarek, dłutarek,
wiertarek.
Tablice i plansze graficzne przedstawiające narzędzia, obrabiarki
do wykonywania złączy i profili.
Modele mechanizmów podstawowych obrabiarek, oprzyrządowania tych
obrabiarek.
Filmy, przezrocza, foliogramy instruktażowo-dydaktyczne związane
z frezowaniem, dłutowaniem i wierceniem drewna.
Katalogi frezów i głowic frezowych, wierteł.
Narzędzia do frezowania, wiercenia i dłutowania.
Frezarki dolnowrzecionowe i górnowrzecionowe do obróbki drewna.
Czopiarki i wczepiarki do obróbki drewna.
Wiertarki pionowe i poziome, jedno- i wielowrzecionowe oraz
oscylacyjne.
Dłutarki.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej wymaga stosowania

różnych form i metod nauczania. Metody podające takie, jak opis, wykład
lub pogadankę należy uzupełniać pokazem przezroczy, filmów, często
stosować analizę tekstu i schematów kinematycznych. Należy
wykorzystywać internet do pozyskiwania informacji aktualnych

o narzędziach, obrabiarkach i stosowanych technologiach. Zaleca się
stosowanie aktywizujących i praktycznych metod nauczania.

Formą organizacyjną zajęć edukacyjnych powinna

być praca

grupach.

Uczniowie powinni pracować samodzielnie, bądź

w zespołach 4-6 osobowych.
Praca w grupie sprzyja nabywaniu przez ucznia umiejętności
ponadzawodowych. Uczeń stopniowo powinien być wdrażany
do czynności produkcyjnych (obserwacja, regulacja, pomiary, wymiana
narzędzi itp.). Podczas realizacji zajęć praktycznych należy informować
ucznia, że poznawane procesy technologiczne mogą ulegać zmianom
organizacyjnym, technicznym i technologicznym. Dlatego ważne jest
wyeksponowanie pozytywnych zmian związanych z racjonalizacją,
nowatorstwem, wprowadzeniem nowych maszyn, lepszą gospodarką
materiałami i energią.

Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów posiadających

odpowiednie działy produkcyjne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno być systematyczne przez cały

czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie określonych
kryteriów oceniania. Wiedzę niezbędną do realizacji zadań praktycznych
należy oceniać za pomocą:
– testów osiągnięć szkolnych,
– sprawdzianów pisemnych i ustnych,
– obserwacji uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Obserwując czynności uczniów podczas realizacji zadań

praktycznych należy zwrócić uwagę na:
– rozróżnianie i dobór narzędzi do obróbki,
– konserwację i przechowywanie narzędzi do wiercenia i frezowania,
– przygotowanie i mocowanie narzędzi w zespołach roboczych

obrabiarek,

– dokładność, sprawność wykonania zadania,
– bezpieczeństwo wiercenia, frezowania i dłutowania,
– organizację stanowiska roboczego.
W ocenie końcowej osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki
sprawdzianów oraz efekty wykonywanych ćwiczeń. Sprawdzanie
osiągnięć ucznia powinno obejmować wszystkie umiejętności dotyczące
jednostki modułowej. Stanowi to podstawę uzyskania przez ucznia
pozytywnej oceny.

Jednostka modułowa 311[32].Z2.05
Technologia toczenia i obtaczania

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu nauczania uczeń/słuchacz powinien umieć:
– dobrać narzędzia do toczenia i obtaczania,
– określić stan techniczny i przygotowanie dłut i noży tokarskich do

pracy,

– rozróżnić obrabiarki do toczenia i obtaczania oraz określić ich

przeznaczenie,

– rozróżnić zespoły robocze stosowanych obrabiarek,
– określić sposób obsługi tokarek i obtaczarek do drewna,
– sporządzić i odczytać schematy kinematyczne stosowanych

obrabiarek na podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej,

– przygotować obrabiarki do pracy,
– obsłużyć obrabiarki i wykonać toczenie i obtaczanie,
– dokonać pomiaru i ocenić jakość wykonywanych operacji.

2. Materiał nauczania

Klasyfikacja, przeznaczenie tokarek i obtaczarek.
Budowa i zasada działania tokarek.
Tokarko-kopiarki.
Obtaczarki.
Zasady obróbki drewna i tworzyw drzewnych na tokarkach,
obtaczarkach.
Przygotowanie tokarek do pracy.
Dobór narzędzi i oprzyrządowania, mocowanie materiału.
Toczenie za pomocą dłut tokarskich na tokarkach kłowych i tarczowych
z podstawką.
Toczenie nożami imakowymi mocowanymi w suporcie tokarki.
Toczenie gwintów.
Toczenie według wzorników.
Obtaczanie na obtaczarkach.
Szlifowanie i czyszczenie elementów toczonych.

3. Ćwiczenia

• Mierzenie parametrów kątowych i liniowych noży do tokarek

i obtaczarek.

• Przygotowanie materiału do toczenia.

• Dobieranie podstawowych parametrów skrawania.

• Obliczanie prędkości obrotowej wrzeciona tokarki w zależności

od średnicy toczonego materiału.

• Ustawianie noży tokarskich w imaku nożowym.

• Dobieranie obrabiarek i metod pracy do wykonywania operacji

technologicznych.

• Ostrzenie i wygładzanie narzędzi do toczenia i obtaczania.

• Kontrolowanie jakości ostrzenia.

• Wymienianie narzędzi w obrabiarkach.

• Toczenie za pomocą dłut tokarskich na tokarkach kłowych

i tarczowych z podstawką.

•

Toczenie nożami imakowymi mocowanymi w suporcie tokarki.

• Obtaczanie na obtaczarkach.

• Szlifowanie elementów toczonych.

4. Środki dydaktyczne

Zestaw przyrządów pomiarowo-kontrolnych stosowanych przy toczeniu
i obtaczaniu.

Zestaw obowiązujących norm polskich.

Schematy budowy tokarek i obtaczarek.

Tablice i plansze graficzne przedstawiające narzędzia, obrabiarki do
toczenia i obtaczania.

Filmy, przezrocza, foliogramy instruktażowo-dydaktyczne związane
z toczeniem drewna.
Katalogi narzędzi do toczenia.
Narzędzia do toczenia i obtaczania.
Tokarki do drewna.
Obtaczarki do drewna.
Instrukcje bhp i ochrony ppoż.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

W czasie zajęć uczeń powinien pracować samodzielnie lub

w grupach. Praca w grupie sprzyja nabywaniu przez ucznia umiejętności
ponadzawodowych.
Uczniowie stopniowo powinni być wdrażani do wykonywania
czynności produkcyjnych (obserwacja, regulacja, pomiary, wymiana
narzędzi).

W realizacji programu zaleca się stosowanie aktywizujących

i praktycznych metod nauczania.

Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów posiadających

odpowiednie działy produkcyjne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno być systematyczne przez cały

czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie
wypracowanych kryteriów systemu oceniania. Wiedzę niezbędną do
realizacji zadań praktycznych należy oceniać za pomocą:
– testów osiągnięć szkolnych,
– sprawdzianów pisemnych i ustnych,
– obserwacji uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Obserwując czynności uczniów podczas realizacji zadań

praktycznych należy zwrócić uwagę na:
– ustalanie etapów przygotowania materiału do toczenia,
– dobór narzędzi do obróbki,
– przygotowanie i mocowanie narzędzi w zespołach roboczych

obrabiarek,

– dokładność, sprawność wykonania zadania,
– bezpieczeństwo toczenia lub obtaczania,
– organizację stanowiska roboczego.
W ocenie końcowej osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki
sprawdzianów oraz efekty wykonywanych ćwiczeń. Sprawdzanie
osiągnięć ucznia powinno obejmować wszystkie umiejętności dotyczące
jednostki modułowej. Stanowi to podstawę uzyskania przez ucznia
pozytywnej oceny.

Jednostka modułowa 311[32].Z2.06
Parzenie i gięcie drewna

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu nauczania uczeń/słuchacz powinien umieć:
– przygotować elementy do obróbki hydrotermicznej i plastycznej,
– rozróżnić urządzenia do parzenia i gięcia drewna oraz określić ich

przeznaczenie,

– określić sposób obsługi

parzelni i warzelni,

– określić zasady doboru giętarek i określić sposób ich obsługi,
– obsłużyć autoklawy i giętarki do drewna,
– ocenić jakość parzenia i gięcia.

2. Materiał nauczania

Rodzaje urządzeń do hydrotermicznej obróbki drewna.
Urządzenia do parzenia.
Urządzenia do warzenia drewna.
Metody hydrotermicznej obróbki drewna.
Zmiany zachodzące w drewnie podczas parzenia i warzenia.
Przebieg i kontrola procesu parzenia drewna.
Zalety i wady różnych metod uplastyczniania drewna.
Warunki bhp przy obsłudze parzelni i warzelni.
Cel i znaczenie gięcia drewna i tworzyw drzewnych.
Teoretyczne podstawy gięcia drewna.
Klasyfikacja i ogólna charakterystyka maszyn do plastycznej obróbki
drewna.
Budowa, działanie, zastosowanie giętarek.
Urządzenia do powierzchniowej obróbki plastycznej.
Zasady pracy na giętarkach.
Wpływ doboru drewna, jego właściwości i wad na wyniki obróbki
gięciem.
Technologia gięcia drewna i tworzyw drzewnych.
Metody gięcia drewna z taśmą stalową i bez taśmy.
Suszenie i sezonowanie elementów giętych.
Wady gięcia drewna i tworzyw drzewnych, przyczyny ich powstawania
i sposoby przeciwdziałania.
Organizacja pracy.

3. Ćwiczenia

• Sporządzanie i czytanie schematu kinematycznego wybranej giętarki.

• Ocenianie jakości elementów giętych.

• Obliczanie możliwości uzyskania najmniejszego promienia gięcia płyty

pilśniowej twardej zwykłej i lakierowanej o określonej grubości.

• Dobieranie urządzeń i metod pracy do wykonywania czynności

technologicznych.

4. Środki dydaktyczne

Zestaw obowiązujących Norm Polskich.
Schematy budowy parników, warników.
Schematy budowy giętarek.
Tablice i plansze graficzne przedstawiające parametry technologiczne
parzenia i gięcia drewna.
Modele oprzyrządowania giętarek.
Filmy, przezrocza, foliogramy instruktażowo-dydaktyczne związane
z parzeniem i gięciem drewna.
Przykłady elementów giętych i giętoklejonych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej wymaga stosowania

różnych form i metod nauczania. Szczególnie efektywne jest stosowanie
metod aktywizujących oraz ćwiczeń zaproponowanych w programie
jednostki. W zależności od potrzeb edukacyjnych ucznia ćwiczenia
można modyfikować.

Część zajęć należy realizować w zakładach drzewnych stosujących

w procesach wytwórczych obróbkę hydrotermiczną i plastyczną drewna.
Uczniowie powinni pracować w obecności wykwalifikowanego
pracownika. Praca w zespole sprzyja nabywaniu przez ucznia
umiejętności ponadzawodowych. Uczeń stopniowo powinien być
wdrażany do czynności produkcyjnych (obserwacja, regulacja, pomiary,
wymiana narzędzi).

Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów posiadających

odpowiednie działy produkcyjne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno być systematyczne przez cały

czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie określonych
kryteriów systemu oceniania. Wiedzę niezbędną do realizacji zadań
praktycznych należy oceniać za pomocą:
– testów osiągnięć szkolnych,
– sprawdzianów pisemnych i ustnych,
– obserwacji uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Obserwując czynności uczniów podczas realizacji zadań praktycznych

należy zwrócić uwagę na:
– rozróżnianie, dobór przyrządów do gięcia,
– przygotowanie i mocowanie łat i elementów do gięcia w zespołach

roboczych giętarek,

– dokładność, sprawność wykonania zadań,
– bezpieczeństwo parzenia i gięcia,
– organizację stanowiska roboczego.
W ocenie końcowej osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki
sprawdzianów oraz efekty wykonywanych ćwiczeń. Sprawdzanie
osiągnięć ucznia powinno obejmować wszystkie umiejętności dotyczące
jednostki modułowej. Stanowi to podstawę uzyskania przez ucznia
pozytywnej oceny.

Jednostka modułowa 311[32].Z2.07
Szlifowanie drewna

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu nauczania uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznać materiały ścierne nasypowe stosowane w obróbce drewna

szlifowaniem oraz określić ich przeznaczenie,

– dobrać materiały ścierne do rodzaju obróbki,
– rozróżnić obrabiarki do szlifowania oraz określić ich przeznaczenie,
– rozróżnić zespoły robocze stosowanych obrabiarek,
– sporządzić i odczytać schematy kinematyczne obrabiarek na

podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej,

– przygotować obrabiarkę do pracy,

–

obsłużyć obrabiarki i wykonać szlifowanie.

2. Materiał nauczania

Ogólna charakterystyka materiałów ściernych nasypowych.
Przygotowanie narzędzi ściernych nasypowych do pracy, mocowanie
w zespołach roboczych.
Szlifierki - budowa, działanie, parametry techniczne.
Przygotowanie do pracy i obsługa szlifierek.
Zasady obróbki drewna i tworzyw drzewnych na szlifierkach.
Automatyzacja procesów obróbczych.
Organizacja pracy.
Praca na szlifierkach - przygotowanie szlifierek do pracy.
Szlifowanie.
Bieżąca kontrola dokładności i jakości wykonywanych operacji.
Dobór materiałów szlifierskich.

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie materiałów szlifierskich nasypowych.

• Dobieranie materiałów szlifierskich do różnych rodzajów szlifowania.

• Dobieranie obrabiarek i metod pracy do wykonywania operacji

technologicznych.

• Opracowanie procesu technologicznego maszynowej obróbki

szlifowaniem.

• Szlifowanie powierzchni.

• Kontrolowanie jakości szlifowania.

• Łączenie taśm ściernych.

4. Środki dydaktyczne

Zestaw przyrządów pomiarowo-kontrolnych stosowanych przy obróbce
drewna.
Zestaw obowiązujących norm.
Schematy budowy szlifierek.

Oprogramowanie obróbki drewna.

Tablice i plansze graficzne przedstawiające narzędzia, obrabiarki do
szlifowania drewna.

Modele mechanizmów maszyn, podstawowych szlifierek do drewna,
filmy, przezrocza, foliogramy instruktażowo-dydaktyczne związane ze
struganiem i szlifowaniem drewna.

Katalogi szlifierek i urządzeń technicznych.

Papiery i płótna ścierne.

Szlifierki do drewna.

Instrukcje bhp i ochrony ppoż.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej wymaga stosowania
różnych form i metod nauczania. Zaleca się stosowanie aktywizujących
i praktycznych metod nauczania.
Ze względu na organizację procesów technologicznych konieczny jest
podział na grupy 4-6 osobowe i przydział do poszczególnych stanowisk
pracy według opracowanego harmonogramu. Uczeń stopniowo powinien
być wdrażany do czynności produkcyjnych (obserwacja, regulacja,
pomiary, wymiana narzędzi). Podczas ćwiczeń należy informować
ucznia, że poznawane procesy technologiczne mogą ulegać zmianom
organizacyjnym, technicznym i technologicznym. Dlatego ważne jest
wyeksponowanie pozytywnych zmian związanych z racjonalizacją,
nowatorstwem, wprowadzeniem nowych maszyn, lepszą gospodarką
materiałami, energią.

Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów posiadających

odpowiednie działy produkcyjne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno być systematyczne przez cały

czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie
wypracowanych kryteriów systemu oceniania. Wiedzę niezbędną
do realizacji zadań praktycznych należy oceniać za pomocą:
– testów osiągnięć szkolnych,
– sprawdzianów pisemnych i ustnych,
– obserwacji uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Obserwując czynności ucznia podczas realizacji zadań praktycznych

należy zwrócić uwagę na:
– rozróżnianie i dobór narzędzi do obróbki,
– przygotowanie i mocowanie taśm ściernych,
– przygotowanie obrabiarek do pracy,
– dokładność, sprawność wykonania zadania,
– bezpieczeństwo szlifowania,
– składowanie wyszlifowanych elementów.
W ocenie końcowej osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki
sprawdzianów oraz efekty wykonywanych ćwiczeń. Sprawdzanie
osiągnięć ucznia powinno obejmować wszystkie umiejętności dotyczące
jednostki modułowej. Stanowi to podstawę uzyskania przez ucznia
pozytywnej oceny.

Jednostka modułowa 311[32].Z2.08
Wykorzystywanie komputeryzacji i automatyzacji
w procesach obróbki drewna

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu nauczania uczeń/słuchacz powinien umieć:
– określić elementy automatyki,
– nastawić regulatory i elementy nastawcze,
– posłużyć się urządzeniami elektrycznymi do pomiaru wielkości

mechanicznych,

– zastosować sterowniki binarne – komputerowe układy sterujące,
– określić zasady tworzenia linii obróbczej,
– rozpoznać i określić funkcje poszczególnych ogniw linii obróbki

elementów,

– zastosować automatyzację procesów obróbczych,
– posłużyć się podstawowymi programami komputerowymi.

2. Materiał nauczania

Elementy automatyki - układ otwarty i zamknięty.
Automatyka, automatyzacja, urządzenie automatyczne, sterowanie,
obiekt sterowania (regulacji).
Układy blokowe regulacji automatycznej.
Sterowanie w układach otwartych i zamkniętych.
Rola urządzeń pomiarowych w układach regulacji automatycznej.
Klasyfikacja.
Schemat blokowy, elementy urządzenia pomiarowego.
Właściwości urządzeń pomiarowych.
Źródła błędów

pomiarowych.

Przetworniki pomiarowe.

Analogowe czujniki położenia oraz przesunięć liniowych i kątowych.
Selsyny.
Cyfrowe urządzenia do pomiaru przesunięć liniowych i kątowych.
Pomiary sił i odkształceń.
Pomiary parametrów ruchu.
Przyrządy do pomiaru strumienia.
Przyrządy do pomiaru temperatury.
Zawory nastawcze.
Charakterystyki zaworów.
Dobór charakterystyki zaworu do charakterystyki statycznej obiektu
regulacji.
Siłowniki.
Zadania regulatorów w układach regulacji automatycznej.

Rodzaje regulatorów.
Nastawy regulatorów.
Stacyjki komputerowe.
Regulatory bezpośredniego działania.
Elektroniczne regulatory o działaniu ciągłym.
Regulatory cyfrowe.
Regulatory pneumatyczne.
Budowa rejestratorów analogowych.
Mechanizmy pomiarowe w rejestratorach.
Obsługa i konserwacja rejestratorów.
Sterowanie binarne-komputerowe układy sterujące.
Struktura sprzętowa.
Struktura oprogramowania.
Układy kombinacyjne, sposoby zapisu programu (iloczyn logiczny, suma
logiczna).
Funkcje pamięciowe.
Funkcje czasowe.
Linie obróbcze.
Zasady tworzenia linii.
Łączenie obrabiarek i maszyn w ogniwa i ciągi produkcyjne.
Budowa, działanie linii obróbki elementów litych, linii obróbki elementów
płytowych.
Możliwości unowocześniania produkcji.
Automatyzacja i komputeryzacja procesów obróbczych.
Czynniki wpływające na dokładność maszynowej obróbki skrawaniem.
Światowe i krajowe tendencje rozwojowe przemysłu drzewnego.
Problemy podwyższania jakości wyrobów.
Organizacja pracy.

3. Ćwiczenia

• Budowanie strukturalnych schematów podstawowych układów

regulacji.

• Sprawdzanie przetwornika pneumatyczno – elektrycznego.

• Mierzenie ruchu tarczą kodową i prędkościomierzem impulsowym.

• Mierzenie ciśnienia manometrem z rurką Bourdona.

• Mierzenie temperatury czujnikiem termoelektrycznym.

• Badanie regulatora dwustawnego.

• Zadawanie parametrów i ustawianie taśmy w rejestratorach.

• Symulowanie obróbki skrawaniem z wykorzystaniem programów

komputerowych.

• Projektowanie obróbki skrawaniem obrabiarkami sterowanymi

numerycznie.

• Rysowanie schematu linii obróbki maszynowej elementów

graniakowych.

• Projektowanie linii obróbki elementu płytowego wybranego wyrobu.

4. Środki dydaktyczne

Filmy, przezrocza, foliogramy instruktażowo-dydaktyczne związane
z elementami i układami automatyki.
Katalogi i prospekty reklamowe elementów elektronicznych
i automatyki.
Programy komputerowe.
Mierniki uniwersalne analogowe i cyfrowe.
Modele układów regulacji automatycznej.
Elementy i układy sterownicze.
Dokumentacje techniczne i eksploatacji maszyn i linii obróbczych
drewna.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Interdyscyplinarny charakter jednostki modułowej stwarza
konieczność rozumienia przez ucznia podstawowych zjawisk, praw
i zależności występujących w elektronice i automatyce. Realizacja
programu jednostki modułowej wymaga stosowania różnych form

i metod nauczania. Przede wszystkim należy stosować aktywizujące
i praktyczne metody nauczania. Metody podające, takie jak: opis,
wykład lub pogadankę należy uzupełniać pokazem przezroczy, filmów,
stosować analizę tekstu i schematów kinematycznych. Uczeń powinien
mieć możliwość korzystania z internetu do pozyskiwania informacji
aktualnych o obrabiarkach sterowanych numerycznie i

stosowanych

technologiach. Formą organizacyjną zajęć dydaktycznych powinna być
praca w 15 osobowych grupach.

Ćwiczenia należy realizować w centrach kształcenia praktycznego lub

zakładach drzewnych stosujących w procesach wytwórczych obrabiarki
sterowane numerycznie. Uczeń powinien pracować
w obecności wykwalifikowanego pracownika. Praca w grupie sprzyja
nabywaniu przez ucznia umiejętności ponadzawodowych. Uczeń
stopniowo powinien być wdrażany do czynności produkcyjnych
(obserwacja, regulacja, pomiary, wymiana narzędzi).

Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów posiadających

odpowiednie działy produkcyjne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno być systematyczne przez cały

czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie określonych
kryteriów oceniania. Wiedzę niezbędną do realizacji zadań praktycznych
należy oceniać za pomocą:
– testów osiągnięć szkolnych,
– sprawdzianów pisemnych i ustnych,
– obserwacji uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.

Obserwując czynności ucznia podczas realizacji zadań praktycznych

należy zwrócić uwagę na:
– samodzielność wykonywania zadania,
– dokładność, sprawność i bezpieczeństwo podczas wykonywania

ćwiczeń,

– stosowanie i wykorzystanie nabytych wiadomości w sytuacjach

typowych i nowych.

W ocenie końcowej osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki
sprawdzianów oraz efekty wykonywanych ćwiczeń. Sprawdzanie
osiągnięć ucznia powinno obejmować wszystkie umiejętności dotyczące
jednostki modułowej. Stanowi to podstawę uzyskania przez ucznia
pozytywnej oceny.

Moduł 311[32].Z3
Technologia prac pomocniczych

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznawać kleje naturalne i syntetyczne,
– dobierać receptury roztworów klejowych,
– dobierać parametry klejenia i oklejania,
– określać sposób obsługi urządzeń do klejenia i okleinowania,
– przygotowywać roztwory robocze klejów,
– dokonywać klejenia i oklejania,
– wykonywać badania klejów i spoin,
– rozpoznawać materiały wykończające,
– dobierać materiały wykończeniowe w zależności od przeznaczenia

wyrobu,

– dobierać receptury roztworów roboczych materiałów malarsko -

lakierniczych,

– przygotowywać roztwory robocze materiałów malarsko - lakierniczych,
– dobierać sposób wykończania, parametry nakładania i utwardzania

powłok,

– rozróżniać i obsługiwać maszyny i urządzenia do wykończania

powierzchni,

– dobierać sposoby uszlachetniania powierzchni tworzyw drzewnych,
– rozróżniać uszkodzenia wyrobów i określać czynniki powodujące ich

zniszczenie,

– ustalać zasady i techniki napraw, renowacji i konserwacji wyrobów,
– oceniać jakość materiałów wykończeniowych,
– określać i wykonywać badania materiałów malarsko-lakierniczych

i powłok,

– określać kolejność i parametry operacji technologicznych.

100

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

311[32].Z3.01

Klejenie drewna i tworzyw drzewnych

311[32].Z3.02 Wykończanie powierzchni wyrobów stolarskich

311[32].Z3.03 Wykonywanie

naprawy oraz renowacji wyrobów

z drewna i tworzyw drzewnych

Razem 108

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Bacia K., Witkowski B.: Technologia tapicerstwa. WSiP, Warszawa 1978

Chudobiecki J.: Towaroznawstwo drzewne. AR, Poznań 1985

311[32].Z3

Technologia prac

pomocniczych

311[32].Z3.01

Klejenie drewna i tworzyw

drzewnych

311[32].Z3.02

Wykończanie powierzchni

wyrobów stolarskich

311[32].Z3.03

Wykonywanie naprawy oraz

renowacji wyrobów z drewna

i tworzyw drzewnych

101

Drouet T, Oniśko W., Starecki A.: Technologia tworzyw drzewnych.
WSiP, Warszawa 1989
Dzięgielewski S.: Meble tapicerowane. Produkcja przemysłowa. WSiP,
Warszawa 1996
Prządka J.: Technologia meblarstwa. Część I i II. WSiP, Warszawa 1990
Praca zbiorowa. Ergonomia i ochrona pracy w przemyśle drzewnym.
PWRiL, Warszawa 1982
Proszyk S.: Technologia tworzyw drzewnych. Część 2. Wykończanie
powierzchni. WSiP, Warszawa 1995
Szczuka J., Żurowski J.: Materiałoznawstwo przemysłu drzewnego.
WSiP, Warszawa 1995
Praca zbiorowa, Technologia tworzyw drzewnych. WSiP, Warszawa
1986
Praca zbiorowa, Powłoki malarsko-lakiernicze. WNP, Warszawa 1983
Tyszka J.: Powierzchniowe uszlachetnianie wyrobów z drewna. WNT,
Warszawa 1975
Technologia tworzyw drzewnych. Część 1. Praca zbiorowa. WSiP,
Warszawa 1994
Zenkteler M.: Kleje i klejenie drewna. Wyd. AR, Poznań 1996
Żurawski J.: Pracownia techniczno-doświadczalna w meblarstwie.
PWSzZ, Warszawa 1973
Przemysł Drzewny. Publikacja branżowa Wydawnictwa NOT.
Encyklopedia techniki - materiałoznawstwo. Praca zbiorowa. WNT,
Warszawa 1975
Zestaw aktualnych norm branżowych

Katalogi materiałów tapicerskich
Czasopisma specjalistyczne
Albumy

Literatura powinna być na bieżąco aktualizowana

102

Jednostka modułowa 311 [32].Z3.01
Klejenie drewna i tworzyw drzewnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznać rodzaje klejów na podstawie cech organoleptycznych,
– wykonać podstawowe badania klejów,
– dobrać składniki mas klejowych,
– określić warunki magazynowania,
– określić ich właściwości technologiczne i użytkowe.
– określić technologię łączenia drewna i tworzyw drzewnych,
– ustalić organizację pracy na poszczególnych stanowiskach,
– opracować schematy oklejania powierzchni drewna okleiną naturalną

i sztuczną,

– dobrać odpowiedni rodzaj roztworu klejowego do warunków klejenia,
– ustalić parametry klejenia i oklejania,
– określić technologię przygotowania drewna i materiałów drzewnych

do klejenia,

– ustalić sposoby nanoszenia roztworów klejowych,
– nanieść klej na podłoże,
– dokonać klejenia,
– rozróżnić wady klejenia i określić sposoby ich usuwania,
– wykonać podstawowe badania właściwości spoin klejowych.

2. Materiał nauczania

Terminologia i systematyka klejów.
Kleje naturalne: podział i charakterystyka - właściwości, zastosowanie.
Kleje syntetyczne: termo- i chemoutwardzalne oraz termoplastyczne.
Właściwości, postacie handlowe, zastosowanie.
Substancje dodatkowe.
Pakowanie, warunki przechowywania i transportu klejów.
Ocena jakości klejów.
Zjawiska zachodzące podczas klejenia.
Właściwości i wytrzymałość spoin klejowych.
Przygotowanie roztworów klejowych.
Przygotowanie drewna i tworzyw drzewnych do klejenia i okleinowania.
Przygotowanie oklein naturalnych i sztucznych.
Nanoszenie kleju.
Sposoby wykonywania połączeń klejowych.
Parametry technologiczne klejenia i okleinowania.
Zastosowanie zmechanizowanych linii w procesach klejenia
i okleinowania.

103

Wady klejenia i okleinowania.

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie klejów naturalnych i syntetycznych w różnych

postaciach.

• Rozpoznawanie i dobór substancji dodatkowych.

• Opracowywanie receptur klejarskich.

• Przygotowywanie klejów naturalnych i syntetycznych.

• Przygotowywanie podłoża do klejenia.

• Nanoszenie kleju.

• Przeprowadzanie klejenia.

• Badanie właściwości spoin klejowych.

• Rozpoznawanie wad klejenia i okleinowania drewna, określanie

przyczyn powstawania i sposobów usuwania.

• Obliczanie zużycia klejów i roztworów klejowych.

4. Środki dydaktyczne

Zestawy próbek: kleje naturalne, syntetyczne, substancje dodatkowe.
Zestaw sprzętu laboratoryjnego do oznaczania właściwości klejów
i spoin klejowych.
Poradniki, normy, tablice, katalogi.
Próbki klejów i substancji dodatkowych.
Modele urządzeń i narzędzi do wykonywania spoin klejowych.
Instrukcje technologiczne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizując program nauczania jednostki modułowej należy
posługiwać się instrukcjami technologicznymi dotyczącymi
przygotowania roztworów klejowych oraz parametrów klejenia

i okleinowania. Zadaniem nauczyciela jest wyrobienie u uczniów
przekonania o konieczności stosowania klejów ekologicznych,
odpowiednio dobranych do warunków użytkowania spoin klejowych.

Zajęcia powinny być prowadzone aktywizującymi oraz praktycznymi

metodami nauczania, w pracowni wyposażonej w niezbędny sprzęt.
Ćwiczenia powinny prowadzone w grupach (podział klasy na zespoły 4-6
osobowe).
Głównym celem kształcenia jest wdrażanie ucznia do samodzielnej
pracy, logicznego myślenia, analizowania i wnioskowania. Na zajęciach
należy prowadzić nauczanie wielopoziomowe, stawiać trudniejsze
zadania uczniom zdolniejszym. Powinny to być zadania mobilizujące do
pogłębiania wiedzy wykraczającej poza program nauczania.

104

Korzystnym elementem procesu kształcenia są odpowiednio
przygotowane wycieczki dydaktyczne do zakładów produkcyjnych.
Ze

względu na różnorodność materiałów oraz wytwarzanie nowych,

należy kształtować umiejętność trafnego wyboru i doboru materiałów do
określonych prac, z uwzględnieniem jakości, trwałości, zastosowania
oraz czynnika ekologicznego. Wskazane jest korzystanie z internetu do
pozyskiwania informacji dotyczących materiałów i technologii
stosowania.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Proces sprawdzania i oceniania osiągnięć ucznia należy realizować
przez cały czas realizacji jednostki modułowej, na podstawie przyjętych
kryteriów.
Proponuje

się, aby osiągnięcia ucznia były badane za pomocą testów

osiągnięć szkolnych. Zadania w teście powinny dotyczyć rodzajów,
zastosowania i właściwości klejów, sposobów ich przygotowywania oraz
nakładania. Sprawdzanie umiejętności praktycznych może odbywać się
przez obserwację pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń.
Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno obejmować wszystkie
umiejętności dotyczące jednostki modułowej. Stanowi to podstawę
uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny.

105

Jednostka modułowa 311 [32].Z3.02
Wykończanie powierzchni wyrobów stolarskich

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznać i określić właściwości i zastosowanie materiałów

wykończeniowych,

– ocenić jakość materiałów malarsko - lakierniczych,
– ustalić warunki magazynowania materiałów malarsko - lakierniczych
– rozróżnić rodzaje powłok wykończeniowych, przeprowadzić badania

ich właściwości,

– rozróżnić sposoby uszlachetniania powierzchni tworzyw drzewnych,
– rozpoznać wady powłok wykończeniowych,
– dobrać sposoby uszlachetniania powierzchni tworzyw drzewnych
w

zależności od przeznaczenia,

– ustalić sposób barwienia drewna,
– dobrać materiały do wybielania i odżywiczania powierzchni drewna,
– przygotować podłoża do wykończania,
– dobrać sposoby nanoszenia wyrobów malarsko - lakierniczych,
– nanieść na powierzchnie wyroby malarsko-lakiernicze,
– uszlachetnić powłoki lakiernicze,
– opracować schematy procesów technologicznych wykończania

powierzchni drewna.

2. Materiał nauczania

Terminologia i podział materiałów malarskich.
Barwniki - podział, charakterystyka, zastosowanie.
Wyroby lakierowe - podział, oznaczenia, właściwości i zastosowanie.
Materiały malarskie pomocnicze - podział, określenia.
Magazynowanie i transport materiałów malarskich.
Rodzaje i sposoby obróbki wykończeniowej.
Rodzaje wykończeń.
Technologie suche i mokre, stosowane materiały.
Czynniki wpływające na proces właściwego wykończenia powierzchni
drewna i tworzyw drzewnych.
Wykańczanie powierzchni drewna i tworzyw drzewnych materiałami
lakierniczymi.
Ręczne i mechaniczne sposoby nanoszenia materiałów lakierniczych.
Zasady tworzenia powłok lakierniczych.
Obróbka uszlachetniająca - szlifowanie i polerowanie.
Wady powłok lakierniczych, przyczyny powstawania i sposoby usuwania.
Procesy technologiczne wykończania powierzchni.
Rzemieślnicze sposoby wykończania powierzchni.

106

Technologia oklejania płyt wiórowych i paździerzowych okleinami
sztucznymi i laminatami.

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie materiałów lakierniczych i określanie ich właściwości

techniczno - użytkowych.

• Ocenianie jakości materiałów wykończeniowych zgodnie z normą.

• Dobieranie materiału do podłoża.

• Ocenianie higieniczności materiału malarskiego.

• Obliczanie zapotrzebowania na określone materiały lakiernicze.

• Rozpoznawanie wad wykończenia, określanie przyczyn ich

powstawania.

• Przygotowywanie powierzchni pod wykończenie.

• Ręczne nanoszenie materiałów lakierniczych.

• Mechaniczne nanoszenie materiałów wykończeniowych.

• Oklejanie powierzchni tworzywami sztucznymi (okleiny i laminaty).

• Opracowanie schematów procesów technologicznych wykończenia

powierzchni drewna.

• Oznaczanie właściwości powłok.

4. Środki dydaktyczne

Przyrządy do oznaczania właściwości powłok malarsko - lakierniczych.
Poradniki.
Katalogi wyrobów z drewna, zestaw obowiązujących norm.
Próbki różnych rodzajów powłok materiałów malarsko - lakierniczych.
Modele narzędzi i urządzeń do nanoszenia materiałów malarsko -
lakierniczych i uszlachetniania powierzchni.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treści programowe jednostki modułowej są niezbędne do dalszej
nauki w zawodzie. Należy wskazać najważniejsze cechy materiałów
malarskich i ich właściwe stosowanie z zachowaniem zasad ochrony
środowiska i przepisów ochrony przeciwpożarowej.
W procesie kształcenia należy stosować aktywizujące i praktyczne
metody nauczania: pokaz z opisem materiałów, tekst przewodni,
ćwiczenia praktyczne. Każdy uczeń powinien mieć możliwość
bezpośredniej identyfikacji materiałów.
Ze

względu na różnorodność materiałów oraz wytwarzanie nowych,

należy kształtować umiejętność trafnego wyboru i doboru materiałów do
określonych prac, z uwzględnieniem jakości, trwałości i zastosowania.

107

Realizując materiał nauczania programu jednostki modułowej należy
posługiwać się instrukcjami technologicznymi, dotyczącymi
przygotowania materiałów malarsko - lakierniczych oraz parametrów
i sposobów nanoszenia na powierzchnię. Zadaniem nauczyciela jest
wyrobienie u ucznia przekonania o konieczności stosowania materiałów
ekologicznych, odpowiednio dobranych do warunków użytkowania
powierzchni wyrobów oraz wyrobienie wrażliwości na ochronę
środowiska oraz bezpieczeństwo i higienę pracy.
Zajęcia powinny być organizowane w pracowni wyposażonej
w niezbędny sprzęt. Ćwiczenia powinny mieć charakter pracy
indywidualnej lub pracy w grupach (podział klasy na grupy 4-6
osobowe).
Głównym celem kształcenia jest wdrażanie ucznia do samodzielnej
pracy, logicznego myślenia, analizowania i wnioskowania. Na każdych
zajęciach należy stawiać trudniejsze zadania uczniom zdolniejszym,
zadania mobilizujące do pogłębiania wiedzy wykraczającej poza program
nauczania.
Korzystnym elementem procesu kształcenia są odpowiednio
przygotowane wycieczki dydaktyczne do zakładów produkcyjnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Proces sprawdzania i oceniania osiągnięć ucznia należy realizować
przez cały czas realizacji jednostki modułowej z uwzględnieniem
przyjętych kryteriów. Wiedza niezbędna do realizacji zadań praktycznych
może być sprawdzana za pomocą testów osiągnięć uczniów. Zadania w
teście powinny dotyczyć rodzajów, zastosowania oraz właściwości
materiałów malarsko - lakierniczych. Sprawdzanie umiejętności
praktycznych może odbywać się przez obserwację pracy ucznia podczas
wykonywania ćwiczeń. W trakcie obserwacji pracy ucznia należy
zwracać uwagę na: rozpoznawanie materiałów malarsko - lakierniczych,
określanie zastosowania materiałów malarsko - lakierniczych na
podstawie ich właściwości, dobór materiałów malarsko - lakierniczych do
realizacji określonych zadań.
Przed przystąpieniem do wykonania zadania należy sprawdzić
teoretyczne przygotowanie ucznia. W zależności od warunków może to
być sprawdzian ustny lub pisemny, obejmujący określony zakres
materiału.

108

Jednostka modułowa 311 [32].Z3.03
Wykonywanie naprawy oraz renowacji wyrobów

z drewna i tworzyw drzewnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– określić rodzaj uszkodzeń,
– dobrać materiały, narzędzia i technologię naprawy,
– określić sposoby renowacji,
– określić zasady jakościowego odbioru materiałów i wyrobów.

2. Materiał nauczania

Przyczyny i klasyfikacja uszkodzeń.
Naprawa połączeń konstrukcyjnych i uszkodzonych elementów.
Naprawa uszkodzeń powierzchni elementów z drewna i tworzyw
drzewnych.
Naprawa powłok lakierowanych.
Naprawa mebli tapicerowanych.
Naprawa i renowacja mebli stylowych.

3. Ćwiczenia

• Określanie przyczyn uszkodzeń wyrobów stolarskich

i tapicerowanych.

• Dobieranie materiałów, narzędzi i technologii prac naprawczych.

• Wykonywanie napraw powłok.

• Wykonywanie napraw połączeń konstrukcyjnych.

• Renowacja wyrobów z drewna.

4. Środki dydaktyczne

Katalogi mebli i wyrobów stolarki budowlanej.
Albumy.
Fotografie wyrobów.
Foliogramy.
Przezrocza i filmy dydaktyczne.
Plansze i rysunki.
Zestaw narzędzi do naprawy i renowacji mebli.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje podstawowe wiadomości
dotyczące: uszkodzeń mebli i stolarki budowlanej oraz sposobów
napraw. Przy klasyfikacji uszkodzeń mebli stylowych i stylizowanych
należy bezwzględnie korzystać z poradników i katalogów oraz

109

czasopism specjalistycznych. Program powinien być realizowany
następującymi metodami nauczania: tekstu przewodniego, projektów,
ćwiczeń praktycznych.
Wskazane jest organizowanie wycieczek do muzeów, zakładów
renowacji zabytków. Uczeń powinien korzystać z różnych źródeł
informacji (poradniki, instrukcje, katalogi), należy także wykorzystywać
internet do pozyskiwania informacji.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Proces sprawdzania i oceniania osiągnięć ucznia należy realizować
przez cały czas realizacji jednostki modułowej, z uwzględnieniem
przyjętych kryteriów. Wiedza niezbędna do realizacji zadań praktycznych
może być sprawdzana za pomocą testów osiągnięć uczniów. Zadania
w teście powinny dotyczyć klasyfikacji uszkodzeń wyrobów,
zastosowania odpowiednich materiałów i metod wykonania napraw.
Sprawdzanie umiejętności praktycznych może odbywać się przez
obserwację pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń.
Sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osiągnięć ucznia powinno
odbywać się z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen.

110

Moduł 311[32].Z4
Technologia tapicerstwa

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznawać surowce, materiały i półfabrykaty tapicerskie,
– oceniać jakość oraz przydatność technologiczną surowców,

materiałów i półfabrykatów tapicerskich,

– rozróżniać narzędzia, maszyny i urządzenia do prac tapicerskich,
– dobierać narzędzia, maszyny i urządzenia do prac tapicerskich,
– rozróżniać rodzaje konstrukcji nośnych mebli tapicerowanych,
– rozróżniać rodzaje zespołów tapicerowanych mebli oraz sprzętu

tapicerowanego,

– dobierać technologię wykonywania wyrobów tapicerowanych.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

311[32].Z4.01

Rozpoznawanie surowców, materiałów
i półfabrykatów tapicerskich

311[32].Z4.02

Dobieranie narzędzi, maszyn i urządzeń do prac
tapicerskich

311[32].Z4.03 Wykonywanie

wyrobów tapicerowanych

Razem 72

111

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Bacia K.: Materiałoznawstwo tapicerskie. WSiP, Warszawa 1988
Bacia K., Witkowski B.: Tapicerstwo. Technologia. WSiP, Warszawa
1986
Dzięgielelewski S.: Meble tapicerowane. Produkcja przemysłowa.
Technologia. WSiP, Warszawa 1996
Dzięgielewski S.: Meble tapicerowane. Produkcja rzemieślnicza
i naprawy. Technologia. WSiP, Warszawa 1997
Jurczyk J.: Materiałoznawstwo tapicerskie. WSiP, Warszawa 1990

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych.

311[32].Z4

Technologia tapicerstwa

311[32]. Z4.01

Rozpoznawanie surowców,

materiałów i półfabrykatów

tapicerskich

311[32].Z4.02

Dobieranie narzędzi, maszyn

i urządzeń do prac

tapicerskich

311[32].Z4.03

Wykonywanie wyrobów

tapicerowanych

112

Jednostka modułowa 311[32].Z4.01
Rozpoznawanie surowców, materiałów
i półfabrykatów tapicerskich

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– zidentyfikować wyroby tapicerowane,
– rozpoznać surowce, materiały i półfabrykaty wyściółkowe i określić ich

właściwości techniczno-użytkowe,

– rozpoznać i dokonać klasyfikacji nici,
– określić rodzaje, właściwości i zastosowanie tworzyw sztucznych oraz

wyrobów z tworzyw sztucznych w tapicerstwie,

– rozpoznać i określić właściwości techniczno-użytkowe materiałów

pokryciowych,

– rozpoznać rodzaje sprężyn i formatek sprężynowych, określić ich

budowę, właściwości techniczno-użytkowe oraz zastosowanie,

– rozpoznać i określić zastosowanie okuć, łączników, mechanizmów

i innych elementów metalowych,

– rozpoznać materiały tapicerskie wykończeniowe i dekoracyjne

i określić ich zastosowanie,

– określić i zastosować zasady magazynowania materiałów, surowców

i półfabrykatów tapicerskich.

2. Materiał nauczania

Podstawowe pojęcia i określenia z zakresu materiałoznawstwa
tapicerskiego.
Surowce włókniste.
Materiały wyściółkowe.
Półfabrykaty wyściółkowe.
Przędza i nici.
Tworzywa sztuczne, konstrukcyjne i piankowe elastyczne.
Materiały pokryciowe wewnętrzne i zewnętrzne.
Pasy tapicerskie.
Wyroby metalowe - sprężyny, formatki sprężynowe, okucia, łączniki
metalowe, mechanizmy i podzespoły tapicerskie.
Materiały tapicerskie wykończeniowe i dekoracyjne.
Zasady przechowywania i magazynowania surowców, materiałów
i półfabrykatów tapicerskich.

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie i ocena jakości materiałów i półfabrykatów

wyściółkowych.

113

• Porównywanie właściwości techniczno-użytkowych różnych

materiałów i półfabrykatów wyściółkowych.

• Określanie rodzaju i jakości nici do szycia ręcznego

i maszynowego.

• Rozpoznawanie tworzyw sztucznych.

• Oznaczanie gęstości tworzyw sztucznych elastycznych.

• Analizowanie splotów tkackich oraz struktury tkaniny.

• Rozpoznawanie materiałów pokryciowych i określanie ich własności

techniczno-użytkowych.

• Ocenianie poprawności budowy i jakości wykonania formatek

sprężynowych.

4. Środki dydaktyczne

Sprzęt do oznaczania właściwości materiałów tapicerowanych.

Modele i eksponaty: materiałów i półfabrykatów tapicerskich, sprężyn
i formatek sprężynowych, nici z oznaczeniem numeracji metrycznej
i ciężarowej, materiałów pokryciowych, materiałów do wykończeń części
tapicerowanych i do prac dekoracyjnych, okuć, łączników, mechanizmów
i podzespołów tapicerskich metalowych.

Plansze i tablice poglądowe: ilustrujące budowę włókien naturalnych
i sztucznych, obrazujące sposoby magazynowania materiałów.

Katalogi i zestawy norm.

Prospekty reklamowe.

Czasopisma fachowe.

Foliogramy, fazogramy, przezrocza i filmy dydaktyczne.

Zestaw przyrządów do pomiaru sprężystości i odkształceń trwałych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treści programowe jednostki modułowej są niezbędne do dalszej

nauki w zawodzie technik technologii drewna.
Program jednostki powinien być realizowany następującymi
metodami nauczania: pokazu z opisem, projektów, ćwiczeń
praktycznych.
Wskazane

jest

prowadzenie

ćwiczeń w grupach 3-4 osobowych.

względu na różnorodność materiałów i wytwarzanie nowych,

należy korzystać z internetu do pozyskiwania informacji,
zamieszczanych przez różne firmy, dotyczących materiałów
i półfabrykatów stosowanych w pracach tapicerskich.
Wskazane jest organizowanie wycieczek do sklepów i hurtowni
materiałów, a także do zakładów pracy oraz na targi specjalistyczne.
Należy zapraszać przedstawicieli różnych firm w celu organizowania
prezentacji nowych materiałów w szkole.

114

Uczniowie powinni korzystać z różnych źródeł informacji,

a stanowiska do ćwiczeń powinny być wyposażone w niezbędne
materiały i środki dydaktyczne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno odbywać się
w trakcie realizacji programu jednostki modułowej na podstawie
określonych i przyjętych kryteriów.
Sprawdzanie efektywności kształcenia może być prowadzone

w formie:
– sprawdzianów ustnych (pytania problemowe, zadania kontrolne

do rozwiązania),

–

sprawdzianów pisemnych (testy osiągnięć szkolnych

z zastosowaniem zadań otwartych i zamkniętych),

– obserwacji pracy uczniów podczas realizacji ćwiczeń.
W procesie sprawdzania i oceniania edukacyjnych osiągnięć ucznia
należy uwzględniać obowiązującą skalę ocen.

115

Jednostka modułowa 311[32].Z4.02
Dobieranie narzędzi, maszyn i urządzeń do prac
tapicerskich

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozróżnić i ocenić stan techniczny narzędzi do ręcznych prac

tapicerskich,

– rozpoznać, określić przeznaczenie oraz zasady obsługi krajarek

tapicerskich stałych i przenośnych,

– rozpoznać, określić przeznaczenie oraz zasady obsługi maszyn

i urządzeń do rozkroju i szycia, w tym maszyn sterowanych
numerycznie,

– rozpoznać, wyjaśnić budowę i zastosowanie zszywaczy,
– rozpoznać i określić sposób obsługi i zastosowanie urządzeń

pomocniczych w tapicerstwie,

– ocenić stan techniczny maszyn i urządzeń stosowanych

w tapicerstwie.

2. Materiał nauczania

Narzędzia ręczne i przybory tapicerskie.
Urządzenia do rozwijania, przeglądu i mierzenia długości tkanin
pokryciowych.
Krajarki tapicerskie stałe i przenośne.
Maszyny i urządzenia do wytwarzania sprężyn, formatek sprężynowych
i siatek materacowych.
Maszyny do szycia ogólnego zastosowania.
Maszyny specjalistyczne; do przeszywania, obszywania i zaszywania.
Maszyny i urządzenia sterowane numerycznie.
Zszywacze.
Urządzenia pomocnicze w tapicerstwie (urządzenia do napinania pasów,
do granulowania odpadów, obciągania guzików, prasy).

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie i dobieranie narzędzi ręcznych oraz przyborów

tapicerskich.

• Dobieranie igieł do rodzaju ściegu i materiału.

• Rozpoznawanie typowych maszyn i urządzeń oraz określanie zakresu

ich zastosowania.

• Dobieranie rodzaju maszyny i urządzenia do określonych zadań

technologicznych.

116

• Ocenianie stanu technicznego maszyn i urządzeń.

• Objaśnianie zasad konserwacji maszyn i urządzeń.

4. Środki dydaktyczne

Modele i eksponaty narzędzi ręcznych i przyborów tapicerskich, części
maszyn i mechanizmów.
Schematy kinematyczne maszyn i urządzeń.
Filmy, przezrocza, foliogramy: praca maszyn i urządzeń.
Instrukcje obsługi, eksploatacji i konserwacji maszyn i urządzeń.
Katalogi, prospekty firm produkujących narzędzia, maszyny i urządzenia.
Czasopisma fachowe.
Plansze i tablice poglądowe obrazujące sposoby składowania
materiałów w magazynie.
Foliogramy i fazogramy, przezrocza i filmy dydaktyczne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treści programowe jednostki modułowej obejmują zagadnienia

dotyczące budowy, zasad działania i zastosowania narzędzi, maszyn
i urządzeń, stanowią podstawę do realizacji programu jednostki
modułowej - Wykonywanie wyrobów tapicerowanych.

Program jednostki modułowej powinien być realizowany

aktywizującymi i praktycznymi metodami nauczania, takimi jak: metoda
przewodniego tekstu, metoda projektów, gry dydaktyczne, metoda
przypadków i sytuacyjna.

Wskazane jest prowadzenie ćwiczeń w grupach 3-4 osobowych.

Stanowiska do ćwiczeń powinny być wyposażone w niezbędne środki
dydaktyczne.

Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów

przemysłowych, na targi specjalistyczne, gdzie uczniowie bezpośrednio
poznają nowoczesne maszyny, narzędzia oraz prawidłowości
w eksploatacji maszyn i urządzeń.

Uczeń powinien korzystać z różnych źródeł informacji, co umożliwi mu

dalsze samodzielne kształcenie i doskonalenie zawodowe. Należy
wykorzystywać internet do pozyskiwania informacji zamieszczanych
przez firmy produkujące maszyny i urządzenia.

W trakcie realizacji programu należy wprowadzać treści wynikające

z postępu technicznego.

117

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno odbywać się

w trakcie realizacji programu jednostki modułowej na podstawie
określonych i przyjętych kryteriów.

Sprawdzanie efektywności kształcenia może być prowadzone za

pomocą:
– sprawdzianów ustnych (pytania problemowe, zadania kontrolne do

rozwiązania),

– sprawdzianów pisemnych,
– obserwacji pracy uczniów podczas realizacji ćwiczeń.

W procesie sprawdzania i oceniania edukacyjnych osiągnięć ucznia

należy uwzględnić obowiązującą skalę ocen.

118

Jednostka modułowa 311[32].Z4.03
Wykonywanie wyrobów tapicerowanych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– określić i rozpoznać rodzaje konstrukcji nośnych wyrobów

tapicerowanych,

– rozróżnić rodzaje warstw tapicerskich,
– dobrać określony rodzaj podłoża do typu wyrobu,
– określić zasady i techniki trasowania, manipulacji i rozkroju

materiałów tapicerskich w zależności od ich rodzaju

i przeznaczenia,

– określić sposób przygotowania półfabrykatów tapicerskich,
– dobrać sposób wykonywania poszczególnych warstw w układach

tapicerskich,

– określić sposoby łączenia elementów w tapicerowanych częściach

wyrobu,

– rozpoznać cechy charakterystyczne wyrobów tapicerowanych

z różnych okresów historycznych,

– scharakteryzować rodzaje prac dekoratorskich w zakresie

wyposażenia wnętrz,

– ocenić jakość wyrobów tapicerowanych,
– określić przyczyny powstawania błędów produkcyjnych i sposoby ich

usuwania.

2. Materiał nauczania

Rodzaje wyrobów tapicerowanych.
Konstrukcje wyrobów tapicerowanych.
Zasady i techniki trasowania, manipulacji i rozkroju materiałów
pokryciowych i półfabrykatów wyściółkowych.
Metody wykonywania warstw tapicerskich.
Zasady mocowania warstw, okuć, podnośników i mechanizmów
w wyrobach tapicerowanych.
Typowe procesy technologiczne dla zespołów i podzespołów
tapicerowanych.
Charakterystyka wyrobów tapicerowanych z różnych okresów
historycznych.
Podstawy prac dekoratorskich.
Zasady organizacji i przygotowania produkcji wyrobów tapicerowanych.

119

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie i dobieranie rodzajów konstrukcji nośnych i warstw

tapicerskich.

• Dobieranie materiałów i półfabrykatów w zależności od konstrukcji

i przeznaczenia wyrobu.

• Przygotowanie i rozkrój materiałów tapicerskich.

• Wykonywanie prostego wyrobu tapicerowanego.

• Wykonywanie dekoracji okolicznościowych.

• Rozpoznawanie charakterystycznych cech mebli stylowych.

• Dobieranie materiałów i metod wykonania do określonych typów mebli

stylowych.

• Obliczanie zapotrzebowania materiałowego do określonych prac

tapicerskich.

• Określanie kolejności operacji technologicznych podczas

wykonywania określonego wyrobu tapicerowanego.

• Sporządzanie schematu procesu technologicznego typowego wyrobu

tapicerowanego.

• Sporządzanie schematu organizacji stanowiska tapicerowania.

• Określanie alternatywnych rozwiązań polepszających jakość

wyrobów.

4. Środki dydaktyczne

Modele i eksponaty: podzespołów i zespołów tapicerowanych,
konstrukcji nośnych, różnych konstrukcji wyrobów tapicerowanych.
Zestawy próbek wzorów przeszyć warstw pokryciowych.
Plansze i tablice poglądowe: sposoby trasowania i rozkroju materiałów
tapicerskich, podłoża tapicerskie, konstrukcje nośne mebli
tapicerowanych, warstwy tapicerskie o różnej budowie materiałowej.
Wystroje i dekoracje wnętrz.
Schematy procesów technologicznych.
Schematy organizacyjne stanowisk pracy.
Wzory opakowań wyrobów tapicerowanych.
Filmy, przezrocza, foliogramy: przebieg procesów technologicznych,
konstrukcje i wzory wyrobów tapicerowanych.
Instrukcje stanowisk roboczych.
Dokumentacja techniczna i technologiczna wyrobów tapicerowanych,
zestawy obowiązujących norm.
Katalogi, prospekty, fotografie wyrobów.
Czasopisma fachowe.

120

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treści programowe jednostki modułowej obejmują zagadnienia

dotyczące całokształtu prac związanych z wytwarzaniem wyrobów
tapicerowanych.

Program jednostki modułowej powinien być realizowany

aktywizującymi oraz praktycznymi metodami nauczania, takimi jak:
metoda przewodniego tekstu, metoda projektów, gry dydaktyczne,
metoda przypadków i sytuacyjna.

Ćwiczenia powinny być prowadzone w grupach 3-4 osobowych.
Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów

przemysłowych, gdzie uczniowie bezpośrednio poznają nowoczesne
techniki i technologie wykonywania wyrobów tapicerowanych. Należy
wykorzystywać internet do pozyskiwania informacji zamieszczanych
przez firmy produkujące wyroby tapicerowane. W trakcie realizacji
programu należy wprowadzać treści wynikające z rozwoju techniki
i inżynierii materiałowej.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno odbywać się

w trakcie realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie
określonych i przyjętych kryteriów.

Sprawdzanie efektywności kształcenia może być prowadzone za

pomocą:
– sprawdzianów ustnych (pytania problemowe, zadania kontrolne

do rozwiązania),

–

sprawdzianów pisemnych (testy osiągnięć szkolnych

z zastosowaniem zadań otwartych i zamkniętych),

– obserwacji pracy ucznia podczas realizacji ćwiczeń.

W procesie sprawdzania i oceniania edukacyjnych osiągnięć ucznia

należy uwzględniać obowiązującą skalę ocen.

121

Moduł 311[32].Z5
Technologia montażu i magazynowania

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznawać rodzaje i typy okuć i akcesoriów,
– rozróżniać łączniki i inne elementy z tworzyw sztucznych,
– rozpoznawać urządzenia do prac montażowych,
– dobierać narzędzia, urządzenia do prac montażowych,
– określać i stosować sposoby montażu wyrobów,
– określać zasady składowania i pakowania materiałów, elementów,

podzespołów i wyrobów,

– stosować zasady prawidłowej gospodarki magazynowej.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

311[32].Z5.01 Rozpoznawanie

okuć, akcesoriów

i łączników

311[32].Z5.02

Dobieranie maszyn i urządzeń do prac montażowych

311[32].Z5.03

Wykonywanie prac montażowych, pakowanie i
magazynowanie wyrobów

Razem

122

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Bajkowski J.: Maszyny i urządzenia do obróbki drewna. Część 2. WSiP,
Warszawa 1996
Bieniek S., Duchnowski K.: Obrabiarki i urządzenia w stolarstwie. WSiP,
Warszawa 1996
Prażmo J.: Stolarstwo. Część 1. WSiP, Warszawa 1999
Prządka W.: Technologia meblarstwa. Część 1. WSiP, Warszawa 1996
Prządka W.,Szczuka J.: Technologia meblarstwa. Część 2. WSiP,
Warszawa 1986
Nowak H.: Stolarstwo. Część 2. WSiP, Warszawa 2000
Szczuka J., Żurowski J.: Materiałoznawstwo przemysłu drzewnego.
WSiP, Warszawa 1996
Swaczyna I., Swaczyna M.: Konstrukcje mebli. Część 2. WSiP,
Warszawa 1993
Swaczyna I.: Meble. PWRiL, Warszawa 1995

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych.

311[32].Z5

Technologia montażu

i magazynowania

311[32].Z5.01

Rozpoznawanie okuć,

akcesoriów i łączników

311[32].Z5.02

Dobieranie maszyn

i urządzeń do prac

montażowych

311[32].Z5.03

Wykonywanie prac

montażowych, pakowanie

i magazynowanie wyrobów

123

Jednostka modułowa 311[32].Z5.01
Rozpoznawanie okuć, akcesoriów i łączników

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznać typy okuć i łączników,
– określić właściwości i zastosowanie okuć i łączników,
– dobrać okucia do wyrobów,
– rozpoznać akcesoria,
– określić właściwości i przeznaczenie akcesoriów,
– określić i zastosować zasady magazynowania okuć oraz akcesoriów.

2. Materiał nauczania

Okucia i łączniki.
Akcesoria.
Klasyfikacja okuć i łączników.
Zasady doboru okuć, akcesoriów i łączników.
Wpływ okuć na jakość wyrobów.
Zasady prawidłowej gospodarki materiałami.
Zasady przechowywania i magazynowania okuć oraz akcesoriów.

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie i ocena jakości okuć stosowanych w wyrobach

meblowych i stolarce budowlanej.

• Porównywanie właściwości techniczno-użytkowych różnego rodzaju

okuć.

• Dobieranie okuć do założonych celów produkcyjnych.

• Czytanie znormalizowanych oznaczeń łączników i okuć.

4. Środki dydaktyczne

Modele i eksponaty: okuć meblowych i budowlanych, akcesoriów
meblowych.

Plansze i tablice poglądowe: ilustrujące typy okuć, obrazujące sposoby
magazynowania materiałów.

Katalogi i zestawy norm.

Prospekty reklamowe.

Czasopisma fachowe.

Foliogramy, fazogramy, przezrocza i filmy dydaktyczne.

124

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej powinien być realizowany

następującymi metodami nauczania: pokazu z opisem, projektów,
ćwiczeń praktycznych.
Wskazane jest prowadzenie ćwiczeń w grupach 3-4 osobowych.
Ze względu na różnorodność materiałów i wytwarzanie nowych, należy
korzystać z internetu do pozyskiwania informacji, zamieszczanych przez
różne firmy, dotyczących okuć i akcesoriów meblowych stosowanych
w pracach montażowych.

Wskazane jest organizowanie wycieczek do sklepów i hurtowni,

a także do zakładów pracy oraz na targi specjalistyczne.

Należy zapraszać przedstawicieli różnych firm w celu organizowania

prezentacji nowych materiałów w szkole.

Uczeń powinien korzystać z różnych

źródeł informacji,

a stanowiska do ćwiczeń powinny być wyposażone w niezbędne
materiały i środki dydaktyczne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno odbywać się

w trakcie realizacji programu jednostki modułowej na podstawie
określonych i przyjętych kryteriów.
Badanie

efektywności kształcenia może być prowadzone za pomocą:

– sprawdzianów ustnych (pytania problemowe, zadania kontrolne do

rozwiązania),

–

sprawdzianów pisemnych (testy osiągnięć szkolnych

z zastosowaniem zadań otwartych i zamkniętych),

– obserwacji pracy ucznia podczas realizacji ćwiczeń.
W procesie sprawdzania i oceniania edukacyjnych osiągnięć ucznia
należy uwzględniać obowiązującą skalę ocen.

125

Jednostka modułowa 311[32].Z5.02
Dobieranie maszyn i urządzeń do prac montażowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznać narzędzia, maszyny, urządzenia i linie montażowe,
– określić przeznaczenie narzędzi, maszyn, urządzeń i linii

montażowych,

– dobrać urządzenie montażowe do montażu wskazanego wyrobu,
– wyjaśnić sposób obsługi maszyn, urządzeń i linii montażowych.

2. Materiał nauczania

Rodzaje narzędzi, maszyn i urządzeń montażowych.
Główne elementy robocze urządzeń montażowych.
Urządzenia do montażu konstrukcji skrzyniowych.
Urządzenia do montażu konstrukcji ramowych i szkieletowych.
Linie montażowe.
Urządzenia montażowe specjalne.

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie i dobieranie narzędzi do prac montażowych.

• Rozpoznawanie typowych maszyn, urządzeń i linii montażowych oraz

określanie zakresu ich zastosowania.

• Dobieranie maszyny, urządzenia i linii do określonych zadań

technologicznych.

• Projektowanie urządzeń i linii do montażu określonego wyrobu.

4. Środki dydaktyczne

Modele i eksponaty narzędzi ręcznych, części maszyn i urządzeń.
Plansze i tablice poglądowe: schematy kinematyczne maszyn

i urządzeń.
Filmy, przezrocza, foliogramy: praca maszyn, urządzeń i linii.
Instrukcje obsługi, eksploatacji i konserwacji maszyn, urządzeń i linii.
Katalogi, prospekty firm produkujących narzędzia, maszyny, urządzenia
i linie montażowe.
Czasopisma fachowe.
Foliogramy i fazogramy, przezrocza i filmy dydaktyczne.

126

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treści programowe jednostki modułowej obejmują zagadnienia
dotyczące budowy, zasad działania i zastosowania narzędzi, maszyn,
urządzeń i linii, a więc stanowią podstawę do realizacji programu
jednostki modułowej - Wykonywanie prac montażowych.
Program jednostki modułowej powinien być realizowany
aktywizującymi i praktycznymi metodami nauczania, takimi jak: metoda
przewodniego tekstu, metoda projektów, gry dydaktyczne, metoda
przypadków i sytuacyjna.
Ćwiczenia powinny być prowadzone w grupach 3-4 osobowych.
Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów
przemysłowych, na targi specjalistyczne, gdzie uczeń bezpośrednio
poznaje nowoczesne maszyny, narzędzia oraz prawidłowości
w eksploatacji maszyn i urządzeń.
Uczniowie powinni korzystać z różnych źródeł informacji, co umożliwi
im dalsze samodzielne kształcenie i doskonalenie zawodowe.
Należy wykorzystywać internet do pozyskiwania informacji
zamieszczanych przez firmy produkujące maszyny i urządzenia.
W trakcie realizacji programu należy wprowadzać treści wynikające
z postępu technicznego.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
przedstawionych na początku zajęć.

Badanie efektywności kształcenia może być prowadzone za pomocą:

sprawdzianów ustnych (pytania problemowe, zadania kontrolne do
rozwiązania), sprawdzianów pisemnych (testy osiągnięć szkolnych

z zastosowaniem zadań otwartych i zamkniętych), obserwacji pracy
ucznia podczas realizacji ćwiczeń.
W procesie sprawdzania i oceniania edukacyjnych osiągnięć ucznia
należy uwzględniać obowiązującą skalę ocen.

127

Jednostka modułowa 311[32].Z5.03
Wykonywanie prac montażowych, pakowanie
i magazynowanie wyrobów

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– określić sposoby łączenia elementów w podzespoły i zespoły,
– zastosować układ tolerancji i pasowań,
– dokonać montażu elementów w podzespoły i zespoły,
– posłużyć się sprawdzianami w czasie montażu mebli,
– ocenić jakość zmontowanych wyrobów,
– ocenić prawidłowość przebiegu prac montażowych,
– określić zasady magazynowania materiałów, elementów

i wyrobów,

– dobrać sposób transportu operacyjnego,
– sklasyfikować opakowania wyrobów z drewna,
– dobrać opakowanie dla różnych wyrobów,
– zapakować wskazany wyrób,
– opracować instrukcję montażu, pakowania, przechowywania

i transportu wyrobów,

– określić przyczyny powstawania błędów produkcyjnych i sposoby ich

usuwania.

2. Materiał nauczania

Charakterystyka sposobów montażu wyrobów.
Przebieg procesu montażu z wykorzystaniem urządzeń montażowych.
Tolerancje i pasowania elementów stałych i ruchomych w wyrobie.
Wpływ dokładności obróbki na technikę montażu.
Ocena jakości wyrobów.

Montowanie: przygotowanie i obsługa zmechanizowanych urządzeń
montażowych zgodnie z instrukcją technologiczną wyrobu.
Montowanie elementów w podzespoły, zespoły i wyroby gotowe.
Okuwanie: elementów, podzespołów, zespołów i wyrobów.
Próbny montaż wyrobów rozbieralnych.
Ocena prac montażowych.
Ocena techniczno-jakościowa wyrobu, produktu i półproduktów.
Opracowanie schematu procesu technologicznego montażu określonego
wyrobu

Transport wewnątrzzakładowy.
Magazynowanie materiałów, elementów i wyrobów.
Rodzaje i typy opakowań.
Pakowanie wyrobów.

128

Zasady gospodarki magazynowej.
Zabezpieczenie wyrobów w środkach transportu.

3. Ćwiczenia

• Opracowywanie schematu procesu technologicznego montażu

określonego wyrobu.

• Montowanie prostych wyrobów.

• Rozpoznawanie i dobieranie typów opakowań do określonego

wyrobu.

• Pakowanie wyrobów.

• Określanie sposobu transportu wyrobu.

• Sporządzanie schematu organizacji stanowiska montażu.

• Sporządzanie instrukcji montażu wyrobu.

• Wypełnianie dokumentacji magazynowej.

• Rozplanowywanie powierzchni magazynowej.

4. Środki dydaktyczne

Modele i eksponaty: opakowań wyrobów.
Plansze i tablice poglądowe: sposoby montażu.
Schematy procesów technologicznych.
Schematy organizacyjne stanowisk pracy.
Wzory opakowań.
Filmy, przezrocza, foliogramy: przebieg procesów technologicznych.
Instrukcje stanowisk roboczych.
Dokumentacja techniczna, technologiczna i magazynowa.
Zestawy obowiązujących norm.
Katalogi, prospekty, fotografie wyrobów i opakowań.
Czasopisma fachowe.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treści programowe jednostki modułowej obejmują zagadnienia
dotyczące całokształtu prac związanych z wykonywaniem prac
montażowych, pakowaniem i magazynowaniem.
Program jednostki modułowej powinien być realizowany
aktywizującymi oraz praktycznymi metodami nauczania, takimi jak:
metoda przewodniego tekstu, metoda projektów, gry dydaktyczne,
metoda przypadków i sytuacyjna.
Ćwiczenia powinny być prowadzone w grupach 3-4 osobowych.
Stanowiska

ćwiczeń powinny być wyposażone w niezbędne środki

dydaktyczne.
Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów
przemysłowych, gdzie uczeń bezpośrednio poznaje nowoczesne techniki
i technologie montażu.

129

Uczeń powinien korzystać z różnych źródeł informacji, co umożliwi mu
dalsze samodzielne kształcenie i doskonalenie zawodowe oraz
zainspiruje do twórczej działalności technicznej.
Należy wykorzystywać internet do pozyskiwania informacji.
W trakcie realizacji programu jednostki modułowej należy
wprowadzać treści wynikające z rozwoju techniki i inżynierii
materiałowej.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno odbywać się
w trakcie realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie
określonych i przyjętych kryteriów.
Sprawdzanie efektywności kształcenia może być prowadzone

w formie:
– sprawdzianów ustnych (pytania problemowe, zadania kontrolne

do rozwiązania),

– sprawdzianów pisemnych,
– obserwacji pracy uczniów podczas realizacji ćwiczeń.

W procesie sprawdzania i oceniania edukacyjnych osiągnięć ucznia

należy uwzględnić obowiązującą skalę ocen.

130

Moduł 311[32].Z6
Technologia projektowania wyrobów z drewna

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozróżniać i klasyfikować wyroby z drewna i tworzyw drzewnych,
– rozróżniać podstawowe części wyrobu i ich połączenia,
– projektować i konstruować wyroby drzewne z uwzględnieniem zasad

funkcjonalności, technologiczności i estetyki,

– dobierać materiały podstawowe do konstrukcji wyrobów

z uwzględnieniem optymalnych fizycznych i mechanicznych
właściwości materiałów oraz jakości produkowanych wyrobów,

– dobierać połączenia elementów w projektach konstrukcyjnych,
– określać czynniki wpływające na mechaniczne właściwości połączeń

w zależności od konstrukcji wyrobów,

– określać wytrzymałość projektowanych konstrukcji,
– posługiwać się programami komputerowymi wspomagającymi

projektowanie,

– opracować dokumentację techniczno-technologiczną,
– rozróżniać style w meblarstwie i w innych wyrobach.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

311[32].Z6.01 Klasyfikowanie wyrobów z drewna

311[32].Z6.02 Wykonywanie

połączeń elementów

w konstrukcjach z drewna

311[32].Z6.03 Wykonywanie dokumentacji konstrukcji

wielkowymiarowych z drewna

311[32].Z6.04 Projektowanie

mebli

311[32].Z6.05 Projektowanie

wyrobów stolarki budowlanej

311[32].Z6.06 Określanie trwałości i wytrzymałości konstrukcji

z drewna litego i tworzyw drzewnych

311[32].Z6.07 Wykonywanie dokumentacji techniczno-

technologicznej wyrobu

Razem 192

131

3. Schemat układu jednostek modułowych

311[32].Z6.03
Wykonywanie

dokumentacji konstrukcji

wielkowymiarowych

z drewna

311[32].Z6.04

Projektowanie mebli

311[32].Z6

Technologia projektowania

wyrobów z drewna

311[32].Z6.01

Klasyfikowanie wyrobów

z drewna

311[32].Z6.06

Określanie trwałości

i wytrzymałości konstrukcji

z drewna litego i tworzyw

drzewnych

311[32].Z6.07

Wykonywanie dokumentacji

techniczno-technologicznej

wyrobu

311[32].Z6.05

Projektowanie

wyrobów stolarki

budowlanej

311[32].Z6.02

Wykonywanie połączeń

elementów w konstrukcjach

z drewna

132

4. Literatura

Burzyński K.: Konstrukcje wyrobów z drewna. WSiP, Warszawa 1983
Dziarnowski Z.: Konstrukcje z drewna i materiałów drzewnych. Arkady,
1974
Dzięgielewski S. Smardzewski J.: Meblarstwo - projekt i konstrukcja.
PWRiL, Poznań1995
Grandjean E.: Ergonomia mieszkania. Arkady, Warszawa 1978
Gołębiewski Z.: Konstrukcje drewniane. PWN, Warszawa 1976
Haun l.: Nowoczesny cieśla. Wydawnictwo Apis, Gdańsk 1995
Kosiński Cz. : Rysunek zawodowy w meblarstwie. Część I i Część II,
WSiP, Warszawa 1988
Kotwica J.: Konstrukcje drewniane. Oficyna Wydawnicza Politechniki
Warszawskiej, Warszawa 1996
Lenkiewicz W.: Ciesielstwo. WSiP, Warszawa 1998
Małyszkiewicz J.: Konstrukcje budynków w szkielecie drewnianym.
Amerykańsko-Polski Instytut Budownictwa, Gdańsk 1995
Mętrak Cz.: Meblarstwo – podstawy konstrukcji i projektowania. WNT,
Warszawa 1988
Neufert E.: Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego.
Arkady, Warszawa 1980
Nożyński W.: Przykłady obliczeń konstrukcji drewnianych. WSiP,
Warszawa 1994
Pracht K.: Budownictwo drewniane. Arkady, Warszawa 1991
Serwa S.: Galanteria drzewna. WSiP, Warszawa 1986
SwaczynaI., Swaczyna M.: Konstrukcje mebli. Część 2. WSiP,
Warszawa 1993
Zestaw aktualnych norm branżowych
Katalogi wyrobów z drewna

Wykaz literatury należy na bieżąco aktualizować w miarę ukazywania się
nowych pozycji wydawniczych.

133

Jednostka modułowa 311[32].Z6.01
Klasyfikowanie wyrobów z drewna

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozróżnić grupy wyrobów stolarskich,
– dokonać podziału wyrobów z drewna i tworzyw drzewnych,
– określić przeznaczenie i funkcje wyrobów z drewna,
– wskazać w wyrobie element, podzespół i zespół,
– zidentyfikować rodzaj elementów występujących w konstrukcji,
– rozpoznać poszczególne wyroby stolarki budowlanej,
– odróżnić konstrukcje nośne wielkowymiarowe z drewna i tworzyw

drzewnych,

– sklasyfikować wyroby galanterii drzewnej,
– sklasyfikować meble,
– wskazać czynniki wpływające na jakość i trwałość wyrobu.

2. Materiał nauczania

Kryteria podziału i podział wyrobów według tych kryteriów.
Nazwy i określenia elementów, podzespołów i zespołów wyrobów
z drewna i tworzyw drzewnych.
Klasyfikacja elementów z drewna i tworzyw drzewnych.
Definicja konstrukcji.
Czynniki wpływające na jakość, trwałość i technologiczność konstrukcji.

3. Ćwiczenia

• Rozróżnianie wyrobów z drewna i tworzyw drzewnych.

• Szkicowanie wyrobów i ich części składowych.

• Rozróżnianie w wyrobach elementów, podzespołów i zespołów.

• Analizowanie trwałości i jakości konstrukcji określonych wyrobów.

4. Środki dydaktyczne

Modele mebli.
Modele konstrukcji wielkowymiarowych i wybranych wyrobów stolarki
budowlanej.
Plansze i foliogramy ilustrujące klasyfikację wyrobów z drewna.
Aktualne katalogi i materiały reklamowe wyrobów stolarskich.

134

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej powinien być realizowany
następującymi metodami nauczania: tekstu przewodniego, projektów,
ćwiczeń i zajęć praktycznych.
Szczególną uwagę należy zwrócić na samodzielność i dokładność
wykonania ćwiczeń, staranność wykonywania rysunków, współpracę
w zespole. Należy uczniom wskazać szeroki asortyment konstrukcji
drewnianych. Realizacja programu jednostki powinna umożliwić uczniom
opanowanie umiejętności komunikowania się, współpracy
z zespołem oraz prezentowania wyników.

Wskazane jest uzupełnianie wiadomości ucznia poprzez wyświetlanie

filmów dydaktycznych, uczestnictwo w wycieczkach przedmiotowych lub
poszukiwanie informacji w internecie. W programie jednostki modułowej
zaproponowano konkretne rozwiązania technologiczne do opracowania.
Nauczyciel może dokonać korekty wyboru zgodnie z własnymi
doświadczeniami i obserwacją, szczególnie w

zakresie nowych

technologii.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

systematycznie, na podstawie określonych kryteriów.

Proponuje się, aby osiągnięcia ucznia były sprawdzane za pomocą:

− testów osiągnięć szkolnych,

− sprawdzianów ustnych i pisemnych,

− obserwacji ucznia podczas wykonywania ćwiczeń.

Podczas kontroli i oceny osiągnięć ucznia należy zwrócić uwagę na

poprawność wykonania rysunków odtwórczych lub twórczych oraz na
estetykę wykonanych prac.

135

Jednostka modułowa 311[32].Z6.02
Wykonywanie połączeń elementów
w konstrukcjach z drewna

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozróżnić rodzaje złączy i połączeń stolarskich i ciesielskich,
– dobrać złącza do założonego rodzaju wyrobu i typu konstrukcji,
– naszkicować i zwymiarować złącza,
– określić i zanalizować czynniki wpływające na mechaniczne

właściwości połączeń,

– zwymiarować i ustalić pasowania i tolerancję połączeń,
– wskazać zakres stosowania złączy.

2. Materiał nauczania

Rodzaje i odmiany połączeń elementów z drewna i tworzyw drzewnych.
Podział połączeń w zależności od układu elementów i rodzaju łącznika.
Połączenia rozłączne i nierozłączne.
Podział i charakterystyka złączy.
Normy.
Zasady doboru złączy.
Najczęściej stosowane złącza stolarskie i ciesielskie.
Dokładność wykonania złączy.
Czynniki wpływające na mechaniczne właściwości połączeń - warunki
użytkowania, materiały, konstrukcje złączy, dokładność wykonania,
technologiczne parametry klejenia i montażu.
Wymagania techniczne dla połączeń: nośność, wytrzymałość,
sztywność.
Wpływ warunków użytkowania, konstrukcji złączy, materiałów,
dokładności wykonania złączy i technologicznych parametrów montażu
na nośność i sztywność połączenia.

3. Ćwiczenia

• Rozróżnianie sposobu połączeń występujących w wyrobie.

• Proponowanie alternatywnych rozwiązań.

• Wymiarowanie połączeń.

• Dobieranie połączeń i złączy do konstrukcji wyrobu.

• Uzasadnianie wyboru złączy.

• Określanie czynników wpływających na wytrzymałość złączy

i połączeń.

136

• Sporządzanie szkiców aksonometrycznych połączeń elementów

w konstrukcjach ciesielskich typu "jaskółczy ogon", czop, gniazdo,
wręb.

4. Środki dydaktyczne

Modele połączeń, złączy stolarskich i łączników stosowanych

w wyrobach z drewna i tworzyw drzewnych.
Program do wspomagania wykonywania rysunków technicznych.

Programy wspomagające projektowanie elementów konstrukcyjnych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej powinien być realizowany

aktywizującymi i praktycznymi metodami nauczania, a w szczególności
metodą projektów i metodą tekstu przewodniego. Szczególną uwagę
należy zwrócić na kształtowanie umiejętności prawidłowego dobierania
sposobu połączeń oraz złączy, a także starannego i dokładnego
wykonywania rysunków. Wskazane jest uzupełnianie wiadomości
i umiejętności ucznia poprzez pracę na komputerze.
Komputer powinien być wykorzystywany w procesie projektowania
elementów konstrukcyjnych, do wspomagania wykonywania obliczeń
i rysunków.

Umiejętności poprawnego opracowania projektu wyrobu są

szczególnie ważne w procesie kształcenia przyszłego technologa
drewna.
Z uwagi na czas przewidywany na wykonanie zadań wynikających
z celów kształcenia, zajęcia powinny odbywać się w 15 osobowych
grupach, w blokach dwu - i trzygodzinnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie określonych
kryteriów.

Przewiduje

się badania diagnostyczne, kształtujące i sumatywne.

Sprawdzanie

umiejętności ucznia można dokonywać za pomocą:

testu osiągnięć ucznia oraz „eseju technicznego”. Ważnym elementem
w systemie oceniania jest obserwacja czynności ucznia podczas
ćwiczeń, w czasie których należy zwracać uwagę na estetykę
i terminowość wykonywanych prac.
Sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osiągnięć ucznia, powinno
odbywać się z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen.

137

Jednostka modułowa 311[32].Z6.03
Wykonywanie dokumentacji konstrukcji
wielkowymiarowych z drewna

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– odróżnić konstrukcje nośne wielkowymiarowe z drewna i tworzyw

drzewnych,

– określić przeznaczenie i warunki pracy konstrukcji nośnych,
– naszkicować i zwymiarować konstrukcje nośne,
– dobrać połączenia do typu i warunków pracy konstrukcji nośnej,
– odczytać rysunki wykonawcze konstrukcji ciesielskich,
– dobrać rozwiązania konstrukcyjne ścian, stropów i dachów,
– wykonać szkice połączeń elementów ścian i dachu.

2. Materiał nauczania

Ogólna charakterystyka konstrukcji nośnych wielkowymiarowych

i prefabrykatów budowlanych z drewna i tworzyw drzewnych.
Nazwy i określenia elementów konstrukcji nośnych.
Wymiarowanie elementów nośnych konstrukcji drewnianych.
Dźwigary kratowe, wiązary łukowe i trójkątne, więźby dachowe, podciągi,
belki i dźwigary płaskie, konstrukcje klejone, konstrukcje zespolone
z drewna i tworzyw drzewnych.
Elementy prefabrykowane baraków i domków małokubaturowych.
Określenie warunków pracy elementów.
Konstrukcje ciesielskie.
Konstrukcje ścian, stropów, dachów w budownictwie drewnianych
domków.
Połączenia elementów drewnianych w konstrukcjach ciesielskich.

3. Ćwiczenia

• Rysowanie konstrukcji nośnych wielkowymiarowych.

• Analizowanie dokumentacji konstrukcyjnej wybranych konstrukcji

nośnych.

• Czytanie dokumentacji budowlanej.

• Rysowanie szkieletu ściany (przekrój i widok).

• Rysowanie konstrukcji dachowej.

• Szkicowanie wybranych elementów więźby dachowej.

• Projektowanie dźwigarów belkowych.

• Projektowanie konstrukcji klejonych.

138

4. Środki dydaktyczne

Modele: połączeń stolarskich, konstrukcji wielkowymiarowych
i ciesielskich.
Normy dotyczące konstrukcji wielkowymiarowych.
Elementy konstrukcji z przekrojami technicznymi.
Specjalistyczne oprogramowanie komputerowe autocad.
Filmy.
Zestaw foliogramów.
Katalogi wyrobów.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Umiejętności ucznia powinny być kształtowane poprzez wykonywanie
różnych zadań formułowanych przez nauczyciela. Uczniowie

powinni

rozróżniać konstrukcje wielkowymiarowe z drewna, dobierać połączenia,
czytać dokumentację budowlaną. Dobór zadań powinien być
zróżnicowany, a ich stopień trudności dostosowany do indywidualnych
możliwości ucznia. W przypadku grupowego wykonywania zadań należy
dobrać uczniów w grupie o podobnych możliwościach intelektualnych,
co pozwoli indywidualizować proces kształcenia.
Należy zwrócić uwagę, aby uczniowie w trakcie rozwiązywania zadań
korzystali z różnych źródeł informacji tekstowych i pozatekstowych
oraz wykorzystywali różne

narzędzia wspomagające, a zwłaszcza

komputer.

Komputer powinien być wykorzystywany w procesie projektowania
elementów konstrukcyjnych, tzn. powinien wspomagać wykonywanie
obliczeń i rysunków.
Z uwagi na czas przewidywany na wykonanie zadań wynikających
z celów kształcenia, zajęcia powinny odbywać się w blokach 3-4
godzinnych. Wskazane są wycieczki do zakładów produkcyjnych
wdrażających nowe technologie.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie kryteriów
przedstawionych na początku zajęć.
Wiedzę niezbędną do realizacji zadań praktycznych należy oceniać za
pomocą:
− testów osiągnięć szkolnych uczniów,

− sprawdzianów ustnych i pisemnych.

139

Ważnym elementem w systemie oceniania jest obserwacja czynności
ucznia podczas ćwiczeń. Obserwując czynności ucznia zwracamy
uwagę na umiejętność analizowania dokumentacji konstrukcyjnej oraz
rysowanie i projektowanie konstrukcji ciesielskich.

W końcowej ocenie należy uwzględnić wyniki wszystkich metod

sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

140

Jednostka modułowa 311[32].Z6.04
Projektowanie mebli

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– określić styl mebla, jego przeznaczenie i funkcje,
– nazwać podstawowe elementy, podzespoły i zespoły w meblu oraz

określić ich znaczenie w konstrukcji,

– rozróżnić zestawy połączeń stosowanych w meblach o różnej

konstrukcji,

– zidentyfikować konstrukcję mebla,
– sklasyfikować meble według historycznego pochodzenia,
– dobrać materiały do produkcji elementów i podzespołów,
– naszkicować mebel konstrukcji skrzyniowej oraz dobrać zestaw

połączeń,

– naszkicować mebel konstrukcji szkieletowej oraz dobrać zestaw

połączeń,

– naszkicować mebel tapicerowany oraz dobrać zestaw połączeń,
– naszkicować mebel wyplatany oraz dobrać zestaw połączeń.

2. Materiał nauczania

Przegląd form plastycznych mebli z wybranych okresów historycznych.
Podział mebli.
Charakterystyka elementów, podzespołów i zespołów meblowych.
Nazwy i określenia elementów oraz wymagania techniczne.
Wybrane zagadnienia z dziedziny wzornictwa.
Kierunki w meblarstwie współczesnym.
Wybrane zagadnienia z ergonomii.
Funkcje i funkcjonalność mebla.
Bezpieczeństwo użytkowania mebli.
Projektowanie mebli a środowisko naturalne.
Rodzaje i typy konstrukcji mebli skrzyniowych.
Konstrukcje najważniejszych podzespołów (korpusów, podstaw, drzwi,
szuflad, wewnętrznych części).
Przykłady typowych rozwiązań konstrukcyjnych (połączenia ścian
korpusów, ścian tylnych z korpusami, korpusów z podstawami, skrzydeł
drzwiowych z korpusami).
Okucia i akcesoria.
Rodzaje i typy konstrukcji mebli szkieletowych.
Konstrukcje mebli do siedzenia (konstrukcje podstaw, siedzisk i oparć).
Konstrukcje stołów.

141

Stoły ze zmienną powierzchnią roboczą płyty.
Podział mebli tapicerowanych.
Części składowe konstrukcji mebli tapicerowanych.
Konstrukcje układów tapicerskich.
Przykłady konstrukcji mebli tapicerowanych.
Materiały plecionkarskie krajowe i zagraniczne.
Sploty plecionkarskie.
Konstrukcyjne elementy plecionkarskie.
Meble wyplatane w całości i częściowo.
Dokumentacja rysunkowa.

3. Ćwiczenia

• Szkicowanie elementów, podzespołów i zespołów mebli.

• Szkicowanie różnych typów konstrukcji mebli.

• Wykonywanie szkiców i rysunków mebli z różnych epok.

• Rysowanie elementów zdobniczych.

• Szkicowanie różnych rozwiązań konstrukcyjnych mebli.

• Rozpoznawanie i określanie części składowych mebli.

• Rysowanie szczegółów konstrukcyjnych wybranych mebli.

• Wykonywanie szkiców konstrukcji warstw podtrzymujących.

• Projektowanie ram tapicerskich.

• Szkicowanie przekrojów i rysowanie układów tapicerskich

sprężynowych i bezsprężynowych.

• Rozpoznawanie konstrukcji mebli wyplatanych i rodzajów

zastosowanych materiałów.

• Rysowanie różnych splotów.

• Sporządzanie opisu technicznego.

4. Środki dydaktyczne

Plansze i foliogramy ilustrujące klasyfikację mebli wg funkcji,
przeznaczenia, konstrukcji, rodzaju materiału.
Modele rozwiązań konstrukcyjnych różnych typów mebli.
Foliogramy ilustrujące różne sposoby rozwiązań konstrukcyjnych
w meblach skrzyniowych i szkieletowych, tapicerowanych
i wyplatanych, elementy mebli z przekrojami technicznymi.
Zdjęcia i rysunki mebli stylowych z różnych epok historycznych.
Aktualne katalogi, normy i materiały reklamowe mebli.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie
umiejętności: projektowania, sporządzania rysunków technicznych oraz
opisów technicznych dla wybranych projektów, prezentowania przez

142

ucznia wykonanych zadań i analizowania zastosowanych rozwiązań.
Proponuje się, aby zajęcia laboratoryjne prowadzone były w grupach
maksymalnie 15 - osobowych.
Dominująca w kształceniu, metoda projektów powinna być
wspomagana metodami: samokształcenia kierowanego, pogadanką
heurystyczną oraz metodą tekstu przewodniego.
Zaproponowane w programie ćwiczenia powinny odbywać się
w blokach 4-godzinnych.
Nauczyciele

prowadzący zajęcia winni zwrócić szczególną uwagę,

aby w projektach uczniowie stosowali najnowocześniejsze rozwiązania
materiałowe i technologiczne. Dobór zadań i ich stopień trudności
powinien być dostosowany do możliwości ucznia, a w przypadku
zespołowego wykonywania zadań do możliwości intelektualnych
zespołów uczniów.
Do sporządzenia rysunków technicznych uczniowie winni
wykorzystywać komputer i tekstowe źródła informacji.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
przedstawionych na początku zajęć.

Przy ustalaniu tematów zadań oraz poziomów wymagań należy

szczególnie uwzględnić cele kształcenia, które decydują
o kwalifikacjach zawodowych absolwenta. Poziom osiągnięć szkolnych
uczniów nauczyciel może sprawdzić za pomocą: obserwacji czynności
uczniów podczas rozwiązywania zadań problemowych, testów oraz
sprawdzianów ustnych.

Premiować należy pomysłowość przyjętych rozwiązań

konstrukcyjnych i estetykę wykonania projektu.

Sprawdzanie i ocenianie edukacyjne osiągnięć ucznia powinno

odbywać się z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen.

143

Jednostka modułowa 311[32].Z6.05
Projektowanie wyrobów stolarki budowlanej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:

– odczytać plany budowlane, ustalić wymiary otworów wnęk
– przeznaczonych na okna, drzwi i meble wbudowane,
– rozróżnić grupy wyrobów stolarskich,
– rozróżnić konstrukcje okien i drzwi,
– skonstruować wyroby stolarki drzwiowej i okiennej,
– określić wymagania użytkowe dla okien i drzwi,
– wykonać szkice i rysunki techniczne mebli wbudowanych,
– zaprojektować i skonstruować boazerię do kształtu i wystroju wnętrza,
– zaprojektować i skonstruować ścianki działowe dla określonych

wnętrz,

– wykonać projekt elementów podłogi i posadzki,
– zaprojektować konstrukcje schodów, balustrad i poręczy.

2. Materiał nauczania

Rola i znaczenie stolarki w urządzaniu wnętrz.
Ogólne informacje o rysunku budowlanym.
Podział wyrobów stolarki budowlanej.
Moduły budowlane.
Konstrukcje okien i drzwi.
Materiały konstrukcyjne i okucia budowlane.
Aktualne wzornictwo okien i drzwi.
Funkcjonalność okien i drzwi.
Stolarka okienna o podwyższonej szczelności.
Okna z tworzyw sztucznych.
Typy materiałooszczędnych konstrukcji mebli wbudowywanych we
wnęki.
Wymiary mebli wbudowanych.
Znaczenie boazerii we wnętrzu.
Konstrukcje boazerii.
Montaż i sposoby wykończenia boazerii.
Konstrukcje ścianek działowych.
Sposoby mocowania do sufitu i podłoża.
Materiały używane do konstrukcji ścianek działowych.
Wzory podłóg i posadzek.
Konstrukcja i kształt elementów tworzących podłogi i posadzki.
Montaż podłóg i posadzek.
Sposoby wykończenia wokół ścian.
Wykończenie powierzchni.

144

Rodzaje schodów i ich rola.
Konstrukcje schodów, poręczy i balustrad - materiały i sposoby łączenia.
Normy dotyczące stolarki budowlanej.

3. Ćwiczenia

• Odczytywanie planów budowlanych i ustalanie wymiarów otworów

i wnęk przeznaczonych na okna, drzwi i meble wbudowane.

• Sporządzanie rysunków stolarki okiennej i drzwiowej.

• Analizowanie konstrukcji i funkcjonalności okien.

• Czytanie i analizowanie norm dotyczących wyrobów stolarki

budowlanej.

• Sporządzanie rysunków mebli do wbudowania i ich fragmentów.

• Rysowanie konstrukcji połączeń elementów boazerii i jej mocowania

do ściany.

• Rysowanie połączeń elementów tworzących konstrukcję podłogi.

• Kreślenie konstrukcji schodów, balustrad i poręczy.

• Obliczanie wysokości stopni.

4. Środki dydaktyczne

Normy dotyczące wyrobów stolarki budowlanej.
Prospekty, katalogi wyrobów i materiałów.
Modele: połączeń stolarskich, konstrukcji, podzespołów i wyrobów
stolarki budowlanej.
Przezrocza, plansze, foliogramy, filmy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

W czasie realizacji programu jednostki modułowej należy zwrócić

uwagę, aby uczeń w trakcie rozwiązywania zadań korzystał z różnych
źródeł informacji tekstowych i pozatekstowych oraz wykorzystywał
różne narzędzia wspomagające, a zwłaszcza komputer.
Należy wzbogacić zajęcia foliogramami, przeźroczami i filmami
dydaktycznymi oraz organizowaniem wycieczek dydaktycznych. Zajęcia
powinny być prowadzone aktywizującymi i praktycznymi metodami
nauczania, w blokach 3-4 godzinnych. W celu maksymalnego
wykorzystania czasu pracy oraz umożliwienia uczniom jak najpełniejszej
konsultacji z nauczycielem, niezbędne jest prowadzenie ćwiczeń.
Projektowanie konstrukcji stolarki budowlanej wymaga przygotowania
wstępnego, a następnie wykorzystania wiedzy w procesie projektowania,
dlatego wskazane jest zadawanie pracy domowej. Praca ta ułatwi
aktywne uczestnictwo w zajęciach szkolnych. W procesie kształcenia
należy zachęcać ucznia do czytania artykułów w czasopismach

i literatury zawodowej, gromadzenia własnego zbioru materiałów do
projektowania, wnikliwej obserwacji „rzeczywistości”, twórczego myślenia

145

przekonania o możliwości kształtowania otoczenia.

ominującą metodą nauczania powinna być metoda projektów.

Konieczne jednakże jest wzbogacenie jej metodą samokształcenia
kierowanego, wykładem, pogadanką oraz metodami aktywizującymi.

Zajęcia powinny odbywać się w zespołach 3-5 osobowych,

tworzonych na czas wykonywania zadania projektowego.

Należy też

przewidzieć możliwość konsultacji z nauczycielami lub specjalistami
poza szkołą. Nauczyciel powinien wspomagać ucznia w samodzielnym
dochodzeniu do celu przez wyjaśnianie problemów, pokazywanie
rozwiązań przykładowych oraz wskazywanie źródeł informacji.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie

realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie kryteriów
przedstawionych na początku zajęć. W sprawdzaniu i ocenianiu
osiągnięć ucznia można zastosować sprawdziany pisemne na temat:
rozróżniania konstrukcji wyrobów stolarki budowlanej, ewentualnie
analizy rozwiązań konstrukcyjnych. Na zakończenie jednostki modułowej
przewiduje się badanie sumatywne, poprzez zastosowanie testów
z zadaniami otwartymi oraz „eseju technicznego”. Zaleca się
prowadzenie obserwacji ucznia w trakcie wykonywania ćwiczeń.
W końcowym etapie realizacji jednostki modułowej zaleca się
wykonywanie rysunku zaprojektowanego przez ucznia wyrobu.
Wykonany projekt należy ocenić pod kątem: doboru materiału, sposobów
połączeń, uzasadniania przyjętych rozwiązań, opracowania i wykonania
rysunków szczegółów konstrukcyjnych

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

odbywać się z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen.

146

Jednostka modułowa 311[32].Z6.06
Określanie trwałości i wytrzymałości konstrukcji
z drewna litego i tworzyw drzewnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– wskazać czynniki wpływające na trwałość,
– wyróżnić badania wytrzymałościowe, którym poddaje się wyroby

z drewna,

– narysować schematy obciążeń wyrobów z drewna,
– wskazać kryteria oceny trwałości wyrobów z drewna.

2. Materiał nauczania

Pojęcia i określenia trwałości i niezawodności wyrobów.
Wytrzymałość - zależność od materiałów, układu i wymiarów elementów,
wytrzymałości połączeń.
Sztywność - definicja, sposoby wyznaczania i zwiększania sztywności
połączeń, elementów, podzespołów oraz całego wyrobu.
Stateczność i sposoby jej zwiększania oraz sprawdzania.
Technologiczność - sposoby osiągania (unifikacja wymiarowa,
materiałowa i konstrukcyjna).
Odporność na obciążenia użytkowe.
Badania stateczności, wytrzymałości i sztywności wyrobów.
Metody oceny trwałości konstrukcji wielkowymiarowych.

3. Ćwiczenia

• Obliczanie nośności, sztywności i wytrzymałości połączeń.

• Projektowanie rozwiązań zwiększających sztywność połączeń

podzespołów i wyrobów.

• Obliczanie stateczności.

• Określanie technologiczności wybranych typów wyrobów.

• Określanie zalet i wad wskazanych elementów.

• Określanie sztywności i stateczności w zależności od konstrukcji.

• Rysowanie schematów obciążeń wybranych wyrobów siłami

użytkowymi.

• Wskazywanie węzłów konstrukcyjnych najbardziej narażonych na

działanie sił.

4. Środki dydaktyczne

Zestaw aktualnych norm dotyczących badań wytrzymałościowych
wyrobów z drewna.
Filmy dydaktyczne.

147

Foliogramy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treści zawarte w programie dotyczą trwałości i wytrzymałości

konstrukcji z drewna i tworzyw drzewnych. Realizacja programu wymaga
stosowania aktywizujących i praktycznych metod nauczania. W trakcie
ćwiczeń należy zwracać uwagę na cechy wpływające na poprawność
konstrukcji (wytrzymałość, sztywność, stateczność), przeprowadzać
obliczenia, porównywać z innymi konstrukcjami, uwzględniać
współczynnik bezpieczeństwa, wady materiałowe, tolerancje wymiarowe.
Wskazane jest aby zajęcia organizować w instytucjach zajmujących się
atestacją wyrobów z drewna.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzania postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
przedstawionych na początku zajęć.

Szczególną uwagę należy zwrócić na umiejętność korzystania z norm
i instrukcji dotyczących badania wyrobów. Ocenie powinna podlegać
dokładność wykonywanych obliczeń i forma prezentacji wyników.
Sprawdzanie umiejętności ucznia powinno być prowadzone za
pomocą: sprawdzianów ustnych, sprawdzianów pisemnych oraz
obserwacji pracy uczniów podczas realizacji ćwiczeń.

Ocenianie edukacyjnych osiągnięć ucznia powinno odbywać się

z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen.

148

Jednostka modułowa 311[32].Z6.07
Wykonywanie dokumentacji techniczno-
technologicznej wyrobu

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– opracować założenia projektowe dla dowolnego wyrobu z drewna lub

tworzyw drzewnych,

– zaproponować konstrukcję wyrobu i uzasadnić swój wybór,
– naszkicować kilka przykładów rozwiązania projektu i dokonać wyboru

najlepszego rozwiązania,

– wykonać rysunek projektowy wyrobu,
– opracować dokumentację rysunkową wyrobu,
– opracować dokumentację techniczno-technologiczną,
– dokonać wstępnej kalkulacji kosztów produkcji.

2. Materiał nauczania

Fazy i zasady projektowania.
Ustalanie wymiarów gabarytowych, funkcjonalnych i kształtu wyrobów.
Projektowanie konstrukcji z uwzględnieniem wytrzymałości, sztywności,
stateczności i technologiczności - dobór materiałów, układ i wymiary
elementów konstrukcji, dobór połączeń, tolerancje wymiarów

i pasowania połączeń i elementów.
Pojęcie i znaczenie estetyki wyrobu - wpływ kształtu, proporcji,
konstrukcji, barwy i faktury materiału, rodzaju wykończenia.
Zawartość dokumentacji projektowej.
Dokumentacja rysunkowa, techniczna i technologiczna.

3. Ćwiczenia

• Szkicowanie wyrobów i nanoszenie wymiarów funkcjonalnych.

• Dobieranie materiałów na elementy wyrobów o określonym

przeznaczeniu.

• Obliczanie wytrzymałości połączeń.

• Projektowanie wstępne wyrobów, ocena projektów.

• Sporządzanie dokumentacji projektowej.

• Sporządzanie norm zużycia materiałów.

• Sporządzanie norm czasowych.

• Opracowywanie planu obróbki technologicznej.

• Sporządzanie instrukcji technologicznej.

149

4. Środki dydaktyczne

Zestawy norm.
Podręczniki.
Przykładowe dokumentacje rysunkowe i techniczno-technologiczne.
Makiety, modele, plansze, foliogramy.
Poradniki, encyklopedie.
Czasopisma.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Dominującą metodą nauczania w czasie realizacji programu powinna
być metoda projektów, która umożliwia ukształtowanie najważniejszych
umiejętności, wynikających z celów kształcenia, a więc samodzielnego
wytwarzania i weryfikacji rozwiązań różnych problemów projektowych,
analizowania informacji z tekstowych i pozatekstowych źródeł .

Zaleca się aby uczeń wykorzystywał urządzenia wspomagające

proces projektowania, zwłaszcza komputer. Zajęcia powinny odbywać
się w 5 osobowych grupach, w blokach 4-5 godzinnych. Taka
organizacja umożliwi wykonanie zaplanowanych etapów pracy. W czasie
zajęć nauczyciel powinien prowadzić konsultacje ze

wszystkimi

zespołami oraz sprawdzać stan realizacji zadań projektowych.
Zespoły uczniów powinny opracowywać odrębne zadania projektowe.
Dla właściwego i sprawnego przebiegu pracy powinny być zgromadzone
wszelkie pomoce w postaci wymienionych środków dydaktycznych,
literatury oraz takich materiałów, które nauczyciel uzna za
wspomagające i usprawniające proces nabywania wiadomości
i umiejętności.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
przedstawionych na początku zajęć. Podczas kontroli i oceny należy
zwrócić uwagę na:

− sposób prezentacji wykonanego projektu,

− innowacyjność pracy,

− umiejętność samooceny.
W ocenie końcowej osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki:
− testu osiągnięć ucznia,

− sprawdzianów ustnych i pisemnych.
Sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osiągnięć ucznia powinno

odbywać się z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen.

150

Moduł 311[32].Z7
Praktyka zawodowa

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– charakteryzować strukturę organizacyjną zakładu, przedsiębiorstwa,

spółdzielni, spółki,

– określać zasady kierowania i zarządzania wydziałem w warunkach

produkcyjnych,

– przygotowywać materiały do produkcji,
– obsługiwać wybrane stanowiska pracy, szczególnie wyposażone

w nowoczesne maszyny i urządzenia,

– dokonywać kontroli jakościowej wyrobu,
– dokonywać składowania i magazynowania materiałów, elementów

i wyrobów.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

311[32].Z7.01

Organizowanie i nadzorowanie procesu produkcji
w zakładzie pracy

311[32].Z7.02

Przygotowywanie surowców i materiałów
do produkcji

311[32].Z7.03

Obsługiwanie wybranych stanowisk
produkcyjnych

Razem 140

151

Schemat układu jednostek modułowych

311[32].Z7

Praktyka zawodowa

311[32].Z7.01

Organizowanie

i nadzorowanie procesu

produkcji w zakładzie

311[32].Z7.02

Przygotowywanie

surowców i materiałów

do produkcji

311[32].Z7.03

Obsługiwanie wybranych
stanowisk produkcyjnych

152

Jednostka modułowa 311 [32].Z7.01
Organizowanie i nadzorowanie procesu produkcji
w zakładzie pracy

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– scharakteryzować strukturę organizacyjną zakładu pracy,
– określić zasady kierowania i zarządzania wydziałem w warunkach

produkcyjnych

– opracować warunki techniczne dla poprawy jakości procesów

technologicznych,

– dobrać materiały podstawowe i pomocnicze do wykonania wyrobu,
– sporządzić instrukcje technologiczne dla wyrobów,
– sporządzić instrukcje stanowiskowe,
– przygotować dokumentację obiegową,
– sporządzić proces technologiczny określonego wyrobu (sposobem

graficznym i opisowym),

– opracować normy czasowe i materiałowe,
– sporządzić kalkulację na wyroby,
– sporządzić zamówienie na surowce i materiały.

2. Materiał nauczania

Analizowanie struktury organizacyjno-technicznej zakładu.
Wykonywanie na podstawie rysunków wycinkowej dokumentacji
technologicznej.
Sporządzanie graficznego przebiegu procesu technologicznego wyrobu
dla określonych oddziałów produkcyjnych.
Obliczanie zużycia materiałowego.
Sporządzanie kalkulacji i przeprowadzanie kontroli zużycia
materiałowego.
Obliczanie zapotrzebowania materiałów i surowców.
Sporządzanie norm czasowych i materiałowych.
Przygotowywanie dokumentacji obiegowej.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program praktyki należy dostosować do potrzeb rynku pracy

i możliwości zakładu oraz wybranej przez ucznia specjalizacji.
Praktyka powinna być realizowana w zakładzie produkcyjnym
wyposażonym w nowoczesne obrabiarki i produkującym zróżnicowany
asortyment wyrobów drzewnych.
Przed

rozpoczęciem praktyki zawodowej należy zapoznać ucznia

z programem praktyki, zwrócić uwagę na przestrzeganie zakładowego
regulaminu pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

153

ochrony ppoż., wyjaśnić sposób i zasady prowadzenia dokumentacji,
poinformować o terminie i sposobie zaliczenia praktyki w szkole.
Pierwszy dzień praktyk należy przeznaczyć na zapoznanie
praktykantów z organizacją pracy zakładu, regulaminem pracy,
przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony ppoż.
W trakcie realizacji programu wskazane jest zapoznanie uczniów
z organizacją pracy działów produkcyjnych i nieprodukcyjnych,
z zasadami obiegu dokumentów w zakładzie pracy. Program jednostki
modułowej należy realizować w różnych działach. Przy wykonywaniu
poszczególnych zadań należy zwrócić uwagę na umiejętność
korzystania z różnych źródeł informacji, prawidłowe wypełnianie
dokumentów, właściwe odczytywanie danych z norm oraz umiejętność
interpretowania wyników.

W czasie odbywania praktyk uczeń ma obowiązek prowadzenia

dzienniczka praktyk, w którym dokonuje zapisu codziennych czynności
i spostrzeżeń.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
przedstawionych na początku zajęć.

Sprawdzanie umiejętności może odbywać się przez obserwację

pracy praktykanta na stanowisku podczas realizacji zadania oraz przez
sprawdzenie poprawności jego wykonania. Ocenie powinno podlegać
sporządzanie charakterystyki struktury organizacyjnej podmiotu
gospodarczego, w którym uczeń odbywa praktykę.
Sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osiągnięć ucznia powinno
odbywać się z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen.

154

Jednostka modułowa 311[32].Z7.02
Przygotowywanie surowców i materiałów do
produkcji

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– rozpoznać surowce i materiały wykorzystywane w procesie

produkcyjnym,

– określić charakterystyczne cechy budowy drewna,
– ocenić jakość drewna według rodzaju oraz wielkości występowania

wad,

– dobrać surowce i materiały do założonych celów produkcyjnych,
– określić przepływ surowców, materiałów i wyrobów w zakładzie pracy,
– ułożyć materiały, ustalić parametry i przeprowadzić proces suszenia,
– określić źródła zanieczyszczeń środowiska i sposoby ich

ograniczania,

– określić wpływ zużycia surowców, wody i energii na środowisko.

2. Materiał nauczania

Rozpoznawanie surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych.
Składowanie surowca drzewnego i materiałów niedrzewnych.
Dokonywanie manipulacji surowca drzewnego.
Dobieranie materiałów do założonego celu produkcyjnego.
Obróbka wstępna surowca drzewnego.
Suszenie drewna.
Oznaczanie twardości wody technologicznej.
Pomiar emisji gazów i pyłów.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej odbywa się w różnych
działach zakładu obróbki drewna. Część programu może być
realizowana w laboratorium zakładowym. Badania laboratoryjne mają na
celu sprawdzenie parametrów technologicznych surowców i materiałów
przeznaczonych do produkcji. Ze względu na różnorodność materiałów
i sposobów wytwarzania, należy doskonalić umiejętność trafnego doboru
surowców do realizacji zadań, z uwzględnieniem ich cech techniczno –
użytkowych, oceny jakości, przestrzegania przepisów ochrony
środowiska oraz bezpieczeństwa i higieny pracy związanych ze
składowaniem i magazynowaniem surowców.
Należy zwrócić uwagę na aspekty ekonomiczne, bhp i ochrony
środowiska oraz wskazać wpływ prawidłowego składowania drewna
i innych materiałów na ich jakość i trwałość, a także na ład na

155

składowiskach i w magazynach.
Szczególną uwagę należy poświęcić na sterowanie procesem
suszenia drewna.
W czasie odbywania praktyk uczeń ma obowiązek prowadzenia
dzienniczka praktyk, w którym dokonuje zapisu codziennych czynności
i spostrzeżeń. Treści programowe jednostki modułowej pozwalają
praktykantom poza nabyciem umiejętności praktycznych, na poznanie
i odróżnianie cech materiałów, z którymi będą stykać się w praktyce
zawodowej.
W wyniku prowadzonych ćwiczeń uczeń powinien rozpoznawać
podstawowe gatunki drewna i trafnie je dobierać do celów
produkcyjnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie kryteriów
przedstawionych na początku zajęć.

Sprawdzanie umiejętności może odbywać się przez obserwację

pracy praktykanta na poszczególnym stanowisku podczas realizacji
zadania oraz przez sprawdzenie poprawności jego wykonania.
W trakcie obserwacji pracy podczas wykonywania zadań, należy
zwrócić uwagę na:
– dokładność wykonanego zadania,
– wykonywanie pracy zgodnie z przepisami bhp.
Sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osiągnięć praktykantów
powinno odbywać się z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen.

156

Jednostka modułowa 311[32].Z7.03
Obsługiwanie wybranych stanowisk produkcyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– przygotować do pracy narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej

oraz zabezpieczyć je po zakończeniu pracy,

– określić rodzaje i zasady ręcznej i maszynowej obróbki drewna oraz

tworzyw drzewnych,

– ustalić warunki maszynowej obróbki drewna oraz tworzyw drzewnych,
– dobrać i opracować oprzyrządowanie do obrabiarek,
– ustawić obrabiarki według określonych parametrów technologicznych,
– wykonać operacje technologiczne przy zastosowaniu obrabiarek,

urządzeń do obróbki drewna i tworzyw drzewnych,

– skontrolować jakość obróbki, ustalić i usunąć przyczyny wad

produkcyjnych,

– określić sposób wykorzystania odpadów drzewnych.

2. Materiał nauczania

Trasowanie wstępne i międzyoperacyjne elementów.
Wykonywanie operacji technologicznych na obrabiarkach do drewna.
Sprawdzanie dokładności wymiarów i obróbki maszynowej.
Ustalanie podstawowych parametrów skrawania.
Korzystanie z instrukcji technologicznych.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej odbywa się w działach
obróbki maszynowej drewna. Ucznia należy zapoznać z budową, zasadą
działania oraz obsługą obrabiarek do drewna i tworzyw drzewnych.
Program

jednostki

modułowej: praktyka zawodowa, obejmuje zajęcia

na stanowiskach produkcyjnych i pomocniczych oraz działania związane
z przygotowaniem i realizacją produkcji.

Podczas zajęć w narzędziowni

należy zapoznać ucznia z organizacją pracy w narzędziowni,
przyjmowaniem, wydawaniem, przechowywaniem i konserwacją
narzędzi skrawających oraz ze sposobami przygotowania narzędzi do
pracy, wdrożyć ucznia do posługiwania się precyzyjnym sprzętem
pomiarowym. Praktykant powinien odbywać praktykę na przewidzianych
w programie stanowiskach pracy pod bezpośrednim nadzorem
wyznaczonego, wykwalifikowanego pracownika. Sposób przebiegu
praktyki na stanowiskach ustala opiekun praktyk. Może to być
bezpośrednia obsługa sprzętu, niektóre elementy obsługi i regulacji,
obserwacja procesu produkcji, wykonywanie szkiców, obliczeń,

157

wykresów, zapis parametrów. Ważnym czynnikiem decydującym
o czynnościach zleconych praktykantom powinno być zapewnienie
bezpieczeństwa pracy i pełna realizacja programu. Przed przystąpieniem
do wykonywania zadań objętych programem należy poinformować
ucznia o zakresie prac na poszczególnych stanowiskach oraz przepisach
bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony ppoż.
Przed wyrażeniem zgody na uruchomienie obrabiarki opiekun
powinien sprawdzić:
– poprawność mocowania narzędzi w obrabiarce,
– przygotowanie obrabiarek do obróbki,
– ogólny stan techniczny obrabiarki,
– stan zdrowia fizycznego i psychicznego praktykanta.
Można przydzielić praktykantów tylko do tych stanowisk, które
posiadają pełne zabezpieczenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz wykwalifikowaną obsługę. Stopniowo powinni oni być
wdrażani do czynności produkcyjnych (obserwacja, sterowanie,
regulacja, pomiary, wymiana narzędzi itp.) W czasie zajęć nauczyciel
powinien sprawdzać prawidłowość wykonywanych przez praktykantów
czynności, Zadaniem instruktora jest wdrażanie ucznia do dokładnej
i starannej obróbki, mającej wpływ na jakość i estetykę wytwarzanych
wyrobów.
Podczas realizacji zajęć praktycznych należy informować
praktykantów, że poznawane procesy technologiczne mogą ulegać
zmianom organizacyjnym, technicznym i technologicznym. Dlatego
ważne jest wyeksponowanie pozytywnych zmian związanych
z racjonalizacją, nowatorstwem, wprowadzeniem nowych maszyn

i urządzeń, lepszą gospodarką surowcami, materiałami, energią.
W czasie odbywania praktyk uczeń ma obowiązek prowadzenia
dzienniczka praktyk, w którym dokonuje zapisu codziennych czynności
i spostrzeżeń.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć praktykantów powinno odbywać
się przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na
podstawie ustalonych kryteriów.
Sprawdzanie

umiejętności może być dokonywane przez obserwację

pracy praktykantów podczas realizacji zadań.
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
– rozróżnianie i dobór obrabiarek i narzędzi oraz materiałów do prac,
– przechowywanie i konserwację narzędzi,
– wykonywanie operacji technologicznych na poszczególnych

stanowiskach pracy.

158

Sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osiągnięć praktykanta powinno

odbywać się z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen.

159

Moduł 311[32].S
Specjalizacja - Technologia meblarstwa

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– projektować wyroby funkcjonalne, dostosowane do stylu życia

człowieka,

– dobierać materiały i okucia do konstrukcji wyrobu,
– dobierać połączenia i złącza do zespolenia elementów drewnianych,
– rozróżniać meble według konstrukcji,
– określać wymagania stawiane wyrobom drzewnym,
– określać technologię elementów z drewna i tworzyw drzewnych,
– projektować i wykonywać drewniane zabudowy wnętrz,
– określać właściwości i zastosowanie tworzyw drzewnych,
– rozróżniać i dobierać narzędzia, maszyny i urządzenia do operacji

technologicznych,

– rozróżniać sposoby i kolejność operacji obróbki elementów,
– dokonywać obróbki skrawaniem elementów z drewna i tworzyw

drzewnych,

– obsługiwać maszyny i urządzenia sterowane numerycznie,
– oceniać jakość obróbki,
– organizować stanowiska pracy z uwzględnieniem wymagań ergonomii

oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin na

realizację

311[32].S.01 Określanie struktury organizacyjnej zakładu

meblarskiego

311[32].S.02

Wykonywanie dokumentacji techniczno –
technologicznej

311[32].S.03

Wytwarzanie mebla według opracowanej
dokumentacji

Razem

160

3. Schemat układu jednostek modułowych

311[32].S

Specjalizacja

Technologia meblarstwa

311[32].S.01

Określanie struktury

organizacyjnej

zakładu meblarskiego

311[32].S.02

Wykonywanie

dokumentacji

techniczno -

technologicznej

311[32].S.03

Wytwarzanie mebla

według opracowanej

dokumentacji

161

4. Literatura

Bajkowski J.: Maszyny i urządzenia do obróbki drewna. WSiP,
Warszawa 1995
Bezpieczeństwo i higiena pracy w przemyśle drzewnym. Praca zbiorowa.
PWRiL, Warszawa 1966
Bieniek S.: Maszyny i urządzenia do obróbki drewna. Część 2. WSiP,
Warszawa 1995
Burzyński K.: Konstrukcje wyrobów z drewna. WSiP, Warszawa 1983
Gromadzki J., Poskrobko W.: Technologia drewna. Część I. PWRiL,
Warszawa 1982
Gromadzki J.: Technologia drewna dla techników przemysłu drzewnego.
PWRiL, Część I 1974, Część II 1980
Kostro J.: Elementy, urządzenia i układy automatyki. WSiP, Warszawa
1991
Krzysik F.: Nauka o drewnie. PWRiL, Warszawa 1974
Ławniczak M.: Zarys hydrotermicznej i plastycznej obróbki drewna.
Część I. Wyd. AR, Poznań 1974
Praca zbiorowa, Obrabiarki i urządzenia techniczne dla techników
przemysłu drzewnego. PWRiL, 1982
Praca zbiorowa, Technologia tworzyw drzewnych. Część I. WSiP,
Warszawa 1994
Przygotowanie narzędzi skrawających do pracy. Praca zbiorowa.
OBROM, 1971
Prządka W., Szczuka J.: Technologia meblarstwa. Część I i II. WSiP,
Warszawa 1989
Szczuka J., Żurowski J.: Materiałoznawstwo przemysłu drzewnego.
WSiP, Warszawa 1990
Zenkteler M.: Mechaniczna technologia drewna. PWN, Warszawa 1971

Katalogi maszyn i urządzeń do obróbki i przerobu drewna
Przemysł Drzewny, Czasopismo techniczne NOT
Zestaw aktualnych norm branżowych

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych.

162

Jednostka modułowa 311[32].S.01
Określanie struktury organizacyjnej zakładu
meblarskiego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– określić strukturę przemysłu drzewnego i wytwórczości drzewnej,
– określić główne gałęzie przemysłu drzewnego,
– określić rodzaje i dokonać charakterystyki podmiotów gospodarczych,
– określić strukturę organizacyjną wybranego podmiotu gospodarczego,
– określić stanowiska pracy i zadania technika w strukturze

organizacyjnej,

– ocenić wpływ działalności podmiotu gospodarczego na środowisko

naturalne,

– określić potrzebę automatyzacji i komputeryzacji procesów

produkcyjnych w zakładach drzewnych.

2. Materiał nauczania

Struktura przemysłu drzewnego i wytwórczości drzewnej.
Główne gałęzie przemysłu drzewnego: tartacznictwo, meblarstwo,
stolarka budowlana, tworzywa drzewne.
Rodzaje i charakterystyka podmiotów gospodarczych.
Struktura organizacyjna wybranego podmiotu.
Światowe i krajowe tendencje rozwojowe przemysłu drzewnego.
Możliwości unowocześniania produkcji.
Automatyzacja i komputeryzacja w zakładach drzewnych.
Problemy podwyższania jakości wyrobów.
Zagadnienia ochrony środowiska.
Możliwość specjalizacji w zawodzie.
Stanowiska pracy i zadania technika w strukturze organizacyjnej
zakładu.
Warsztat pracy i jego wyposażenie.
Organizacja stanowiska pracy.
Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.

Opracowanie schematu rozmieszczenia obrabiarek i stanowisk ręcznej
obróbki.
Opracowanie organizacji stanowisk roboczych.
Dobór obrabiarek i metod pracy do wykonywania operacji
technologicznych.
Korzystanie z instrukcji technologicznych.

163

3. Ćwiczenia

• Sporządzanie charakterystyki struktury organizacyjnej wybranego

podmiotu gospodarczego.

• Określanie zadań wybranej gałęzi przemysłu drzewnego.

• Analizowanie różnych źródeł informacji (normy, katalogi, prospekty).

• Wykonywanie rysunków z opisem przedstawiających organizację

przykładowych stanowisk pracy technika technologii drewna.

4. Środki dydaktyczne

Plansze, rysunki, foliogramy, filmy dydaktyczne przedstawiające
organizację i charakterystykę drzewnych podmiotów gospodarczych.
Katalogi i materiały reklamowe.
Schematy procesów technologicznych stosowanych w zakładach
drzewnych.
Plansze z zakresu bhp i ochrony ppoż.
Zestawy dokumentacji stosowanej w przemyśle drzewnym.
Czasopisma.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej powinien być realizowany

aktywizującymi i praktycznymi metodami nauczania: metodą przypadku,
tekstu przewodniego, projektów i ćwiczeń.
Realizacja programu jednostki modułowej powinna odbywać się
w pracowni wyposażonej w pomoce naukowe i sprzęt do prezentacji
multimedialnej. Szczególną uwagę należy zwrócić na samodzielność
i dokładność wykonania ćwiczeń oraz współpracę w zespole. Realizacja
programu jednostki modułowej powinna umożliwić uczniowi opanowanie
umiejętności komunikowania się, współpracy w zespole, prezentowanie
wyników.

Celem realizacji programu nauczania jednostki modułowej jest

wdrażanie uczniów do samodzielnej pracy, logicznego myślenia,
analizowania i wnioskowania. Na każdych zajęciach należy stawiać
trudniejsze zadania uczniom zdolniejszym, zadania mobilizujące
do pogłębiania wiedzy wykraczającej poza program nauczania.
Wskazane jest w trakcie realizacji programu jednostki modułowej
rozszerzanie zagadnień, które dotyczą bezpośrednio pracy w zawodzie
oraz uzupełnianie wiadomości i umiejętności ucznia poprzez
wyświetlanie filmów dydaktycznych, uczestnictwo w wycieczkach
przedmiotowych lub poszukiwanie informacji w internecie.

164

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzania postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie

realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów
przedstawionych na początku zajęć. Podczas kontroli i oceny osiągnięć
ucznia należy zwrócić uwagę na:

− dokładność opisów,

− przygotowanie do zajęć.

W ocenie końcowej osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki
sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz poziom wykonywanych
ćwiczeń.

Sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osiągnięć ucznia powinno

odbywać się z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen.

165

Jednostka modułowa 311[32].S.02
Wykonywanie dokumentacji techniczno –
technologicznej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
– określić zasoby drewna w kraju i na świecie,
– określić gatunki drewna podatne na stosowaną w procesie obróbkę

i oczekiwane wyniki,

– posłużyć się podstawową wiedzą z zakresu rozwoju wybranej gałęzi

przemysłu drzewnego w różnych okresach historycznych,

– określić czynniki wpływające na jakość i trwałość wyrobu,
– określić wymagania techniczne stawiane wyrobom,
– określić podstawy i warunki wykonywania dokumentacji techniczno -

technologicznej,

– wykonać rysunki wyrobu, ustalić wymiary,
– zaprojektować kolorystykę i technologię wykończania powierzchni

elementów,

– dobrać materiały podstawowe i pomocnicze,
– określać kierunki rozwiązywania zagadnień gospodarki materiałami,
– dobrać półfabrykaty,
– dobrać narzędzia do rodzaju obróbki,

– dobrać maszyny i urządzenia,

– opracować proces technologiczny wyrobu,

– opracować dokumentację technologiczną,

– prowadzić gospodarkę magazynową materiałów i wyrobów gotowych,

– przetwarzać dane za pomocą komputera, sporządzać rysunki

i dokumenty techniczno-technologiczne.

2. Materiał nauczania

Struktura przemysłu drzewnego i wytwórczości drzewnej

Systemy zapewniania jakości wyrobów z drewna.
Parametry obróbki drewna.
Wymagania użytkowe, techniczno-konstrukcyjne i estetyczne.
Funkcjonalność i poprawność konstrukcji.
Sposoby łączenia elementów w różnych epokach historycznych,
stosowane materiały i półfabrykaty.
Dobór narzędzi, maszyn i urządzeń.
Proces technologiczny. Technologiczne i organizacyjne przygotowanie
produkcji.

166

Organizacja i metody wykonywania operacji i czynności
technologicznych, wyposażenie i organizacja stanowisk roboczych.
Pakowanie i magazynowanie gotowych wyrobów.
Komputeryzacja procesu przygotowania dokumentacji.

3. Ćwiczenia

• Ustalanie podstawowych parametrów obróbki drewna.

• Określanie sposobów łączenia elementów w wyrobie.

• Określanie technologiczności wybranych rozwiązań produkcyjnych.

• Posługiwanie się normami i interpretacja wymagań.

• Sporządzanie dokumentacji projektowej, rysunku technicznego.

• Opracowywanie procesu technologicznego.

• Opracowywanie normy materiałowej, normy czasu pracy.

• Opracowywanie schematu rozmieszczenia stanowisk roboczych.

• Opracowywanie organizacji stanowisk roboczych.

• Dobieranie obrabiarek i metod pracy do wykonywania operacji

technologicznych.

• Wykonywanie dokumentacji na opakowanie dla zaprojektowanego

wyrobu.

• Przygotowywanie dokumentacji magazynowej.

• Wykonywanie opisów, zestawień tabelarycznych i rysunków

z wykorzystaniem programów komputerowych.

• Korzystanie z instrukcji technologicznych.

4. Środki dydaktyczne

Zestaw obowiązujących norm polskich.
Tablice i plansze graficzne przedstawiające materiały drzewne

i sposoby ich łączenia.
Narzędzia, maszyny i urządzenia do drewna.
Modele mechanizmów maszyn, podstawowych obrabiarek

i urządzeń do drewna, oprzyrządowania obrabiarek.
Filmy, przezrocza, foliogramy instruktażowo-dydaktyczne.
Katalogi maszyn i urządzeń technicznych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizację programu nauczania należy przeprowadzić z wyjątkową
starannością, ponieważ decyduje ona o zawodowym wykorzystaniu
wiadomości i umiejętności dotyczących czytania i sporządzania
dokumentacji produkowanych wyrobów. Należy zadbać o taki dobór
wyrobów z drewna, który zapewni dużą różnorodność konstrukcji i ich
elementów. Osiągnięcie założonych celów umożliwi zastosowanie
aktywizujących i praktycznych metod nauczania.

167

Należy zwrócić uwagę na kontrolę wykonania ćwiczeń. Trudniejsze
i pracochłonne tematy ćwiczeń uczeń powinien wykonywać w zespołach.

Szczególnie ważne jest opanowanie umiejętności projektowania,

sporządzania dokumentacji techniczno-technologicznej metodami
tradycyjnymi. W końcowym etapie te same elementy dokumentacji
należy wykonać stosując technikę komputerową. Nabyte wiadomości
i umiejętności powinny być podstawą organizacji procesów
produkcyjnych. Opracowana dokumentacja będzie podstawą realizacji
kolejnego modułu. W toku nauczania należy u ucznia rozwijać logiczne
myślenie, samodzielność w rozwiązywaniu zadań, odpowiedzialność
i dbałość o powierzony sprzęt.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno być systematyczne, na

podstawie wypracowanych kryteriów systemu oceniania.

Wiedzę niezbędną do realizacji zadań praktycznych należy oceniać za

pomocą: testów osiągnięć szkolnych, opisów, obserwacji ucznia podczas
wykonywania zadań i przygotowania do zajęć. Podczas kontroli i oceny
osiągnięć ucznia należy zwrócić uwagę na:
− dokładność wykonywania schematów technologicznych, rysunków

projektowych i wykonawczych,

− opisy, obliczenia i zestawienia.

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno obejmować wszystkie

umiejętności dotyczące modułu. Stanowi to podstawę uzyskania przez
ucznia pozytywnej oceny.

168

Jednostka modułowa 311[32].S.03
Wytwarzanie mebla według opracowanej
dokumentacji

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu nauczania uczeń/słuchacz powinien umieć:
– dobrać narzędzia do rodzaju obróbki,
– określić stan techniczny i przygotowanie narzędzi do pracy,
– rozróżnić obrabiarki i urządzenia do obróbki drewna oraz określić ich

przeznaczenie,

– określić sposób obsługi obrabiarek i urządzeń do drewna,
– ustawić zespoły prowadzące, podpierające, dociskowe, zaciskowe

i inne,

– ustawić zespoły robocze,
– dobrać i ustawić zespoły ochronne i zabezpieczające,
– zamocować narzędzia w zespołach roboczych,
– obsłużyć obrabiarki i urządzenia stosowane w procesie

technologicznym,

– wykonać operacje i czynności technologiczne zaplanowane

w procesie technologicznym, praca na obrabiarkach CNC,

– wykonać elementy i wyrób zgodnie z opracowaną dokumentacją,
– wykonać opakowanie i dokonać pakowania wytworzonego wyrobu,
– zastosować środki zapobiegające wypadkom i chorobom związanym

z czynnikami środowiska pracy,

– zastosować odpowiednie zasady postępowania w razie wypadku przy

pracy, pożaru i w innych sytuacjach zagrożenia.

2. Materiał nauczania

Dobór materiałów, piłowanie poprzeczne i wzdłużne, suszenie drewna.
Technologia wykonywania elementów z drewna litego lub tworzyw
drzewnych dla zaprojektowanych wyrobów.
Struganie wyrównujące szerokich i wąskich powierzchni.
Wyrównywanie powierzchni elementów pod kątem prostym i dowolnym
kątem.
Struganie elementów na grubość i szerokość.
Struganie klinowe, struganie profilowe na strugarkach trzy-

i czterostronnych.
Wykonywanie profili złączowych, ozdobnych.
Toczenie elementów.
Pomiar i ocena jakości obróbki.
Klejenie elementów z drewna.

169

Przestrzeganie przepisów bhp i warunków ochrony ppoż.
Praca na szlifierkach.
Przygotowanie szlifierek do pracy.
Dobór i zakładanie papierów, płócien i taśm ściernych.
Szlifowanie elementów płaskich na szlifierkach wałkowych i taśmowo-
wałkowych.
Szlifowanie czół i załamywanie krawędzi.
Bieżąca kontrola dokładności i jakości wykonywanych operacji.
Przestrzeganie przepisów bhp oraz warunków ochrony ppoż.
Obróbka wykończeniowa.
Wykończanie przezroczyste lub kryjące.
Okleinowanie lub oklejanie powierzchni.
Montaż zaprojektowanego wyrobu.
Przygotowanie elementów do montażu, sklejanie złączy nierozłącznych,
przytwierdzanie łączników.
Montaż elementów w wyrób za pomocą łączników.
Pakowanie wyrobu.
Wykonanie opakowania, pakowanie wykonanego wyrobu.

3. Ćwiczenia

• Dobieranie obrabiarek i metod pracy do wykonywania operacji

technologicznych.

• Organizowanie stanowisk roboczych.

• Korzystanie z instrukcji technologicznych.

• Racjonalne i bezpieczne mocowanie obrabianych elementów.

• Wykonywanie operacji i czynności technologicznych przewidzianych

w opracowanej dokumentacji.

• Samokontrola jakości wykonywanych elementów procesu

technologicznego.

• Przestrzeganie przepisów bhp i ppoż.

4. Środki dydaktyczne

Zestaw obowiązujących norm polskich.
Instrukcje obsługi obrabiarek i urządzeń do obróbki drewna.
Oprogramowanie obróbki drewna.
Oprzyrządowania obrabiarek.
Filmy, przezrocza, foliogramy instruktażowo-dydaktyczne związane
z obróbką drewna.
Narzędzia do maszynowej obróbki drewna.
Obrabiarki i urządzenia do drewna.
Obrabiarki CNC do drewna.

170

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu nauczania jednostki jest kształtowanie

umiejętności obróbki drewna, organizację ergonomicznego

i bezpiecznego stanowiska pracy. Szczególnie ważne jest opanowanie
umiejętności wykonywania oprzyrządowania ułatwiającego maszynową
obróbkę skrawaniem oraz wpływającego na dokładność obróbki. W toku
nauczania należy u ucznia rozwijać logiczne myślenie, samodzielność
w rozwiązywaniu zadań, odpowiedzialność i dbałość o powierzony
sprzęt.

Program jednostki modułowej powinien być realizowany w zakładach

produkcyjnych, w centrach kształcenia praktycznego lub warsztatach
szkolnych wyposażonych w obrabiarki i urządzenia oraz stanowiska
robocze przewidywane w procesie technologicznym.

Prawidłowa organizacja ćwiczeń i zajęć praktycznych pozwolą

uczniom na lepsze opanowanie umiejętności zawodowych oraz
adaptację zawodową po podjęciu pracy. Ze względu na organizację
procesów technologicznych konieczny jest podział uczniów na grupy 4-6
osobowe. Zajęcia powinien rozpoczynać krótki instruktaż wstępny
dotyczący tematu, organizacji pracy w danym dniu i na danym
stanowisku oraz warunków bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ppoż.
Realizacja programu jednostki modułowej wymaga stosowania różnych
form i metod nauczania. Zalecane są przede wszystkim aktywizujące
i praktyczne metody nauczania. Formą organizacyjną takich zajęć jest
praca indywidualna lub w 15 osobowych grupach.

Wskazane jest organizowanie wycieczek do zakładów posiadających

odpowiednie działy produkcyjne.

Szczegółowy program modułu specjalizacyjnego powinien

opracować zespół nauczycieli w uzgodnieniu z pracodawcą lub
przedstawicielem CKP.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno odbywać się systematycznie,

na podstawie opracowanych kryteriów oceniania.

Sprawdzanie wiedzy i umiejętności praktycznych może być

dokonywane przez obserwację pracy ucznia podczas realizacji ćwiczeń
oraz ocenę wykonanej pracy. Obserwując czynności ucznia podczas
realizacji zadań praktycznych należy zwrócić uwagę na:
– rozróżnianie i dobór narzędzi do obróbki,
– przygotowanie i mocowanie narzędzi w zespołach obrabiarek

do drewna,

– przygotowanie stanowisk roboczych zapewniających wymaganą

jakość obróbki oraz bezpieczeństwo i higienę pracy,

171

– dokładność, sprawność i bezpieczeństwo obróbki,
– składowanie i magazynowanie elementów i wyrobów.
W ocenie końcowej osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki
wykonywanych ćwiczeń. Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno
obejmować wszystkie umiejętności dotyczące jednostki modułowej.
Stanowi to podstawę uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny.