„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Barbara Różańska

Stosowanie technik łączenia elementów obuwia
311[25].Z2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr inż. Jadwiga Rudecka
mgr inż. Małgorzata Smerda

Opracowanie redakcyjne:
mgr Barbara Różańska





Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

ą

programu jednostki modułowej 311[25].Z2.01,

„Stosowanie technik ł

ą

czenia elementów obuwia”, zawartego w modułowym programie

nauczania dla zawodu technik obuwnik.



















Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Techniki i zasady łączenia elementów obuwia

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Szycie jako podstawowa metoda łączenia elementów cholewek

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Zgrzewanie jako alternatywa dla połączeń szytych

17

5.3.1. Ćwiczenia

17

5.4. Klejenie jako uniwersalna metoda łączenia elementów obuwia

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

5.5. Łączniki sztywne i ich wykorzystanie do łączenia elementów obuwia

23

5.5.1. Ćwiczenia

23

5.6. Kryteria doboru technik łączenia i badania wytrzymałości połączeń

elementów obuwia

26

5.6.1. Ćwiczenia

26

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

29

7. Literatura

38

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik obuwnik.

W poradniku zamieszczono:

−−−−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−−−−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−−−−

przykładowe scenariusze zajęć,

−−−−

ć

wiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-uczenia oraz

ś

rodkami dydaktycznymi,

−−−−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

−−−−

Literaturę.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. pokazu z objaśnieniem,
ć

wiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

311[25].Z2.03

Dokonywanie montażu i wykończania

cholewek

311[25].Z2

Technologia wytwarzania cholewek

311[25].Z2.01

Stosowanie technik łączenia

elementów obuwia

311[25].Z2.02

Przygotowanie elementów

do montażu cholewek

311[25].Z2.01

Stosowanie technik łączenia

elementów obuwia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozpoznawać formy i elementy konstrukcyjne obuwia,

−

charakteryzować typy i rodzaje obuwia,

−

rozpoznawać, charakteryzować i klasyfikować materiały obuwnicze,

−

rozpoznawać i charakteryzować wady materiałów obuwniczych,

−

oceniać jakość podstawowych materiałów obuwniczych,

−

oceniać jakość i przydatność materiałów pomocniczych na podstawie dokumentacji
techniczno

−

technologicznej,

−

określać wpływ wad materiałowych na wskaźniki ekonomiczne i jakość obuwia,

−

dobierać materiały do typu i przeznaczenia obuwia,

−

posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną

−

klasyfikować i dobierać maszyny i urządzenia produkcyjne,

−

wycinać elementy cholewek i spodów obuwia z materiałów płaskich,

−

poddawać wycięte elementy procesom obróbczym i montażowym,

−

wytwarzać elementy obuwia z gumy i tworzyw sztucznych,

−

przestrzegać przepisy BHP i ochrony przeciwpożarowej

−

udzielać pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

dobrać parametry połączeń elementów w zależności od typów i konstrukcji cholewek
oraz rodzaju materiałów,

–

opracować instrukcje technologiczne procesu szycia, klejenia, zgrzewania i łączenia przy
użyciu łączników sztywnych,

–

określić czynniki wpływające na wytrzymałość i jakość połączeń,

–

dobrać igły, nici, ściegi i szwy w zależności od rodzaju łączonych materiałów,

–

dobrać i zastosować kleje w zależności od rodzaju łączonych materiałów i funkcji
połączenia,

–

dobrać matryce i elektrody do zgrzewania i zdobienia elementów,

–

dobrać łączniki sztywne do połączeń konstrukcyjnych i ozdobnych,

–

wykonać połączenia oraz określić ich wytrzymałość,

–

określić przyczyny powstawania błędów w procesie łączenia elementów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć

Osoba prowadząca:...........................................................................
Modułowy program nauczania:

Technik obuwnik 311[25]

Moduł:

Technologia wytwarzania cholewek 311[25].Z2

Jednostka modułowa:

Stosowanie technik łączenia elementów obuwia

311[25].Z2.01

Temat: Dobieranie klejów do połączenia wierzchów ze spodami obuwia.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności oceniania klejów poprzez badania wytrzymałości

połączenia klejonego na oddzieranie.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dobrać i przygotować klej,

−

przygotować próbki laboratoryjne do badań,

−

przygotować powierzchnię sklejanych próbek metodą mechaniczną lub chemiczną,

−

nanieść klej na próbki i zachować właściwy czas suszenia kleju,

−

aktywować powłokę naniesionego kleju przed sklejaniem,

−

dobrać parametry i wykonać prasowanie połączonych próbek,

−

wykonać badania wytrzymałości początkowej i końcowej sklejanych próbek na
oddzieranie,

−

ustalić lub obliczyć średnią wartość siły oddzierającej,

−

obliczyć wytrzymałość połączenia w [N

⋅

mm

-1

],

−

zaprezentować wykonaną pracę.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 2 osobowych.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

wycięte próbki materiałów wierzchnich i spodowych do klejenia,

−

kleje chloroprenowe i poliuretanowe,

−

rozpuszczalniki organiczne,

−

ś

rodki halogenizujące,

−

komora klimatyzacyjna,

−

pojemnik na klej,

−

mieszadło do kleju,

−

ś

cierarka wałkowa,

−

szczotka do odpylania,

−

pędzel do nanoszenia kleju,

−

pędzel do zmywania i halogenizacji,

−

prasa z regulacją ciśnienia do 0,6 MPa,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

−

normy przedmiotowe z rozdziału 7 oznaczone numerami porządkowymi: 7, 8, 9, 10,
16, 17,

−

stanowisko do nanoszenia kleju z urządzeniem do odprowadzania toksycznych oparów,

−

maszyna wytrzymałościowa o zakresie siły minimum do 1 kN i dokładności odczytu nie
mniejszej niż 1 N lub wyposażona w urządzenie rejestrujące i prędkość posuwu szczęk
100 mm/min.,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca klejów, klejenia i metod badań,

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celu zajęć.

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

4.

Realizacja zajęć:

−

podział uczniów na grupy ćwiczeniowe po 2 osoby,

−

przydział grup do przygotowanych próbek materiałów i klejów,

−

uczniowie dokonują przygotowania próbek materiałów klejonych i klejów,

−

nauczyciel zwraca uwagę, aby każdy uczeń uczestniczył w przygotowaniu próbek,

−

sklejenie przygotowanych próbek,

−

prasowanie sklejonych próbek,

−

wykonanie badania,

−

obliczenie wyników badań.

5.

Grupa przedstawia otrzymane wyniki badania.

6.

Nauczyciel analizuje pracę uczniów i stwierdza czy wykonali ją poprawnie.

7.

Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje analizy wyników oznaczeń poszczególnych

grup uczniów.

Zakończenie zajęć

Praca domowa:

Odszukaj w literaturze lub Internecie informacje o klejach rozpuszczalnikowych

stosowanych w przemyśle obuwniczym do łączenia wierzchów ze spodami obuwia.
Sporządzić krótką notatkę.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca………………………………………………………..
Modułowy program nauczania:

Technik obuwnik 311[25]

Moduł:

Technologia wytwarzania cholewek 311[25].Z2

Jednostka modułowa:

Stosowanie technik łączenia elementów obuwia

311[25].Z2.01

Temat: Badania wytrzymałości połączeń szytych elementów cholewki.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności badania szwów szytych na ścinanie.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

przygotować próbki do badań,

−

dobrać nici i igły do przeszycia próbek,

−

przygotować maszynę szyjącą,

−

ustalić i wyregulować długość ściegu,

−

połączyć próbki szwem naszywanym,

−

zawiązać końcówki nici w szwach,

−

dokonać badań na maszynie wytrzymałościowej,

−

obliczyć wyniki wytrzymałości w [N

⋅

mm-1],

−

zaprezentować wyniki wykonanej pracy.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

praca w zespole,

−

ocena pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały na wierzchy cholewek,

−

wykrojniki do próbek,

−

wycinarka ramienna,

−

różne rodzaje nici i igieł,

−

ś

ciegomierz,

−

ś

rubokręty i klucze do regulacji długości ściegów,

−

nożyczki,

−

maszyna do szycia

−

maszyna wytrzymałościowa o zakresie siły 0–1,5 kN i prędkości posuwu szczęki
100 mm/min.,

−

papier formatu A4, przybory do pisania,

−

normy przedmiotowe z rozdziału 7 oznaczone numerami porządkowymi 1, 2, 6.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–3osobowych.

Czas trwania zajęć: 3 godziny dydaktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Zadanie dla ucznia:
Wykonaj badania wytrzymałości połączeń szytych na ścinanie. Rodzaj materiału do
wykonania połączeń szytych oraz parametry szycia wskaże Ci nauczyciel.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna

1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.

3.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą pokazu z objaśnieniem i ćwiczeń
praktycznych.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą pokazu z objaśnieniem i ćwiczeń praktycznych.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:

1.

Na czym polega metoda badania wytrzymałości szwów szytych na ścinanie?

2.

Jakie obowiązują zasady w procesie przygotowania próbek?

3.

Jakim rodzajem ściegów należy połączyć wskazane przez nauczyciela próbki
materiałów?

4.

Na czym polega przygotowanie maszyny szyjącej do wykonania szwów szytych?

5.

Jakie obowiązują zasady podczas pomiaru siły ścinającej?

6.

W jaki sposób obliczamy wyniki badań?

Faza II. Planowanie

1.

Jak należy wycinać próbki do badań?

2.

Jaki kształt ma wykrojnik do próbek?

3.

Jak należy połączyć próbki?

4.

W jaki sposób należy umocować próbki w maszynie wytrzymałościowej?

5.

W jaki sposób i w jakich jednostkach należy określić badaną wytrzymałość?

Faza III. Ustalenie

1.

Uczniowie pracując w zespołach rysują schemat połączenia próbek na ścinanie.

2.

Uczniowie ustalają ilość próbek do badań.

3.

Uczniowie ustalają kolejność wykonywanych czynności podczas badań.

4.

Uczniowie konsultują z nauczycielem podjęte ustalenia.

Faza IV. Wykonanie

1.

Uczniowie wycinają, kompletują i oznaczają próbki do badań.

2.

Uczniowie regulują maszynę do szycia w aspekcie zadanych przez nauczyciela
parametrów szycia.

3.

Każdy z uczniów przeszywa próbki do badań.

4.

Uczniowie dokonują pomiaru siły ścinającej.

5.

Uczniowie obliczają wielkość siły ścinającej.

Faza V. Sprawdzanie

1.

Uczniowie sprawdzają w zespołach poprawność wykonanej pracy oraz porównują
wyniki badań wytrzymałości próbek wykonanych przy zastosowaniu różnych
parametrów.

2.

Uczniowie zapisują uwagi odnośnie zachowania się próbek podczas badań.

3.

Uczniowie przedkładają nauczycielowi wykonaną pracę do oceny

wraz

z zamieszczonymi uwagami.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1

.

Technika i zasady łączenia elementów obuwia

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj sposoby połączenia próbek materiałów otrzymanych od nauczyciela.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy otrzymanych próbek,

2)

określić rodzaj materiałów z których wykonane są próbki,

3)

określić zastosowane rodzaje łączników oraz sposób połączenia próbek,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbki materiałów łączonych i służących do łączenia,

−

próbki materiałów połączone różnymi technikami, przy użyciu różnych technik
(sposobów) łączenia,

−

przybory do pisania,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca stosowanych technik łączenia elementów obuwia.

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj karteczki z wypisanymi cechami charakterystycznymi procesu łączenia

elementów obuwia do wskazanego przez nauczyciela sposobu łączenia zamieszczonego na
planszy.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy zapisanych informacji na karteczkach,

2)

przyporządkować karteczki z wypisanym tekstem do właściwego sposobu łączenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

3)

zweryfikować dokonany wybór,

4)

nakleić karteczki pod wyszczególnionymi na planszy sposobami łączenia,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansze z wypisanymi sposobami łączenia elementów obuwia,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca stosowanych technik łączenia elementów obuwia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2

.

Szycie jako podstawowa metoda łączenia elementów cholewek

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj i scharakteryzuj szwy nitkowe wykonane na próbkach skór miękkich

obuwniczych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy otrzymanych próbek szwów nitkowych pod kątem zastosowanych
ś

ciegów i konstrukcji szwów,

2)

rozpoznać szwy nitkowe i zapisać ich nazwy,

3)

wykonać rysunki ilustrujące schematy rozpoznanych szwów w przekroju poprzecznym,

4)

scharakteryzować rozpoznane szwy nitkowe w oparciu o wykonane rysunki
schematyczne,

5)

zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

próbki szwów nitkowych wykonanych na próbkach skór miękkich obuwniczych,

–

papier formatu A4,

–

przybory do pisania służące do sporządzania rysunku odręcznego,

–

schematy ściegów i szwów nitkowych,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca ściegów i szwów nitkowych.

Ćwiczenie 2

Wykonaj szwy nitkowe (według wskazań nauczyciela) na wcześniej przygotowanych

próbkach materiałów stosowanych na wierzchy obuwia. Mogą to być próbki o wymiarach
50 x 150 mm odpowiednio ścienione, w zależności od rodzaju wykonanego szwu.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy tekstu ćwiczenia oraz otrzymanych instrukcji i próbek materiałów,

2)

dobrać nici i igły,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

3)

dobrać maszynę i sprawdzić jej stan techniczny,

4)

wyregulować maszynę, założyć igłę i nici, ustawić długość ściegu i naprężenie nici,

5)

wykonać próbne szycie,

6)

przygotować próbki do szycia,

7)

wykonać szwy szyte,

8)

zaprezentować uzyskane wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

próbki materiałów,

−

grubościomierz,

−

ś

ciegomierz,

−

maszyny szyjące,

−

zestaw kluczy i śrubokrętów,

−

nici i igły,

−

klej kauczukowy,

−

nożyczki,

−

eksponaty prezentujące różne rodzaje szwów nitkowych,

−

plansze i instrukcje szycia,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca szwów szytych.

Ćwiczenie 3

Opracuj instrukcję szycia dla operacji technologicznych montażu cholewek wskazanych

przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy treści ćwiczenia i zadania określonego przez nauczyciela,

2)

odszukać na planszach schematy szwów jakie ma wykonać,

3)

przeczytać i dokonać analizy wybranego tekstu z poradnika i dostępnej literatury,

4)

zaprojektować i zweryfikować parametry szycia,

5)

opracować skróconą wersję instrukcji szycia według wskazań zawartych w poradniku,

6)

zaprezentować projekt instrukcji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze poglądowe ilustrujące ściegi i szwy nitkowe oraz pozostałe parametry procesu
szycia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

−

instrukcje szycia,

−

dokumentacja technologiczna z zakładów obuwia (przykładowe opracowania),

−

prospekty i dane techniczne maszyn szwalniczych,

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca połączeń szytych.

Ćwiczenie 4

Opisz technikę tworzenia szwu przeszywanego i dublowanego na podstawie

przedstawionego schematu.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy otrzymanych schematów,

2)

rozpoznać szwy zamieszczone na schematach,

3)

opisać technikę tworzenia szwów szytych zilustrowanych na schematach,

4)

zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

schematy ściegów i mechanizmów tworzących te ściegi,

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca połączeń szytych elementów spodowych obuwia.

Ćwiczenie 5

Opisz zasadę tworzenia szwu łączącego pas z wargą podpodeszwy obuwia pasowego na

podstawie przedstawionego schematu.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy otrzymanego schematu,

2)

rozpoznać i nazwać elementy oznaczone na schemacie tworzenia szwu przy wszywaniu
pasa,

3)

opisać zasady tworzenia szwu,

4)

zaprezentować wykonaną pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansza ilustrująca schemat tworzenia szwu szytego łączącego pas z wargą podpodeszwy
obuwia pasowego,

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca połączeń szytych elementów spodowych obuwia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.3. Zgrzewanie jako alternatywa dla połączeń szytych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Obejrzyj film ilustrujący przebieg procesu zgrzewania i opisz zjawiska zaobserwowane

w tym procesie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film dydaktyczny,

2)

dokonać analizy filmu,

3)

zanotować informacje prezentowane w filmie (maszyny, urządzenia, materiały,
parametry zgrzewania itp.),

4)

obejrzeć ponownie film,

5)

zweryfikować i ewentualnie uzupełnić zapisany tekst,

6)

zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny ilustrujący proces zgrzewania elementów w polu działania prądów
wielkiej częstotliwości,

−

odtwarzacz,

−

plansze ilustrujące maszyny i urządzenia do zgrzewania,

−

eksponaty elementów lub cholewek zmontowanych techniką zgrzewania,

−

prospekty maszyn,

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zgrzewania.

Ćwiczenie 2

Oblicz dopuszczalną długość elektrod zgrzewających przy częstotliwości 30 MHz

i 100 MHz.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy ćwiczenia w kontekście wpływu częstotliwości na długość elektrody
zgrzewającej,

2)

odnaleźć w poradniku lub dostępnej literaturze informacje dotyczące wpływu
częstotliwości na proces zgrzewania,

3)

zapisać wzór umożliwiający obliczenie długości fali,

4)

obliczyć długość fali, a z uzyskanego wyniku obliczyć długość elektrod,

5)

zaprezentować rezultaty obliczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca procesu zgrzewania i ustalania parametrów
technicznych tego procesu.

Ćwiczenie 3

Oznacz miejsce połączeń elementów na cholewce zilustrowanej na planszy i opisz jaką

techniką wykonano te połączenia. Cholewkę wykonano z materiałów niezgrzewalnych
w procesie „Duo”.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odtworzyć technologię wytwarzania cholewek w procesie „Duo”,

2)

oznaczyć strzałkami miejsca połączeń, wytłoczonych faktur lica (na przykład skóry
i deseni zdobiących cholewkę), perforacji, otworów itp.,

3)

opisać zasadę i rodzaj wykorzystanej techniki zgrzewania,

4)

zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze ilustrujące cholewkę wykonaną systemem „Duo”,

−

elementy i cholewki wykonane technologią zgrzewania z materiałów zgrzewalnych i nie
posiadających tych właściwości,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

−

przybory do pisania,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca procesu zgrzewania materiałów nie posiadających
właściwości zgrzewalnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Klejenie jako uniwersalna metoda łączenia elementów obuwia

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz kleje i opisz technologię zawijania brzegów cholewki czółenka damskiego ze

skóry koziej przy użyciu zaklepywarki.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Uczniowie powinni
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować zasady działania zaklepywarki,

2)

dobrać kleje do zawijania brzegu,

3)

dobrać i przygotować tasiemkę wzmacniającą zawijane brzegi cholewki,

4)

przygotować i nałożyć klej na zawijane brzegi,

5)

pokryć tasiemkę klejem,

6)

nałożyć tasiemkę wzmacniającą brzegi,

7)

przygotować maszynę, zaklepywarkę,

8)

zawinąć brzegi cholewki na zaklepywarce (po przesuszeniu błony klejowej),

9)

zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

cholewki do zawijania lub próbki skóry koziej odpowiednio ścienione,

−

kleje rozpuszczalnikowe,

−

zaklepywarka,

−

pędzle do nakładania kleju,

−

naczynia na klej,

−

tasiemka wzmacniająca,

−

instrukcje obsługi maszyny i wykonania czynności zwijania,

−

nożyczki,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca klejów i technologii klejenia.

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj błędy klejenia spowodowane niewłaściwym wykonaniem operacji

i czynności technologicznych procesu klejenia, zapisane na karteczkach z papieru
samoprzylepnego, do odpowiednich miejsc na planszy ilustrującej schemat połączeń cholewki
skórzanej z podeszwami formowanymi z kauczuków termoplastycznych TR.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować otrzymany schemat,

2)

pogrupować karteczki z zapisanymi błędami według kryteriów wynikających ze
schematu,

3)

zweryfikować dokonaną selekcję błędów w odniesieniu do operacji i czynności
technologicznych zamieszczonych na schemacie,

4)

nakleić karteczki z błędami w odpowiednich miejscach na schemacie,

5)

zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze poglądowe do ćwiczeń,

−

plansze ilustrujące i opisujące błędy klejenia i przyczyny ich powstania,

−

karteczki

samoprzylepne

z

wypisanymi

błędami

klejenia

wynikającymi

z nieprzestrzegania obowiązujących reżimów technologicznych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca przyczyn i skutków błędów technologicznych
popełnianych w procesie przygotowania i klejenia wierzchów ze spodami obuwia.

Ćwiczenie 3

Opracuj

instrukcję

technologiczną

do

wykonania

czynności

związanych

z przygotowaniem powierzchni podeszew do klejenia, wykonanych metodą formowania
pośredniego z PCW, PU i TR.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy właściwości podeszew wykonanych z wymienionych materiałów,

2)

obejrzeć krótki film o sposobach przygotowania powierzchni podeszew do klejenia,

3)

przeanalizować metody przygotowania powierzchni podeszew do klejenia,

4)

zaproponować sposoby przygotowania powierzchni podeszew,

5)

dobrać metodę przygotowania powierzchni dla wymienionych rodzajów podeszew,

6)

zweryfikować i uzasadnić na piśmie dokonany wybór metody i krótko ją
scharakteryzować,

7)

zaprezentować wykonaną pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

różne rodzaje podeszew z przygotowaną i nie przygotowaną powierzchnią do klejenia,

−

krótki film ilustrujący technikę przygotowania podeszew do klejenia wykonanych
z różnych materiałów,

−

instrukcje technologiczne dotyczące klejów i technologii klejenia,

−

dokumentacje technologiczne montażu obuwia z zakładów przemysłowych,

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca montażu obuwia systemem klejonym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5.5. Łączniki sztywne i ich wykorzystanie do łączenia elementów

obuwia

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyselekcjonuj z otrzymanego zbioru grupy rodzajowe gwoździ obuwniczych, nazwij je

i opisz do jakich połączeń mogą być wykorzystane.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować kształty geometryczne otrzymanych łączników,

2)

wyselekcjonować grupy rodzajowe łączników z otrzymanego zbioru,

3)

nazwać wydzielone grupy łączników,

4)

scharakteryzować wydzielone grupy gwoździ i wskazać, do jakich połączeń mogą być
stosowane,

5)

zweryfikować wykonaną pracę i dokonać ewentualnych korekt,

6)

zaprezentować wykonaną pracę po weryfikacji,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

zbiór gwoździ stosowanych w obuwnictwie,

−

plansze ilustrujące profile gwoździ obuwniczych i ich przeznaczenie,

−

schematy połączeń wykonanych przy użyciu łączników sztywnych,

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy i stosowania obuwniczych łączników
sztywnych.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj przyczyny i skutki błędów popełnianych w procesie łączenia elementów

obuwia za pośrednictwem gwoździ i łączników wykonanych z drutu stosowanego dla celów
obuwniczych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

scharakteryzować łączniki sztywne stosowane w połączeniach elementów obuwia pod
kątem ich konstrukcji i wykonania,

2)

wskazać błędy wykonania łączników sztywnych,

3)

przeanalizować technikę i technologię wykonywania połączeń sztywnych w obuwnictwie
pod kątem możliwości zaistnienia błędów produkcyjnych,

4)

usystematyzować i wyszczególnić błędy, które mogą wystąpić w procesie łączenia
elementów obuwia przy użyciu gwoździ i łączników wykonanych z drutu,

5)

scharakteryzować wyszczególnione błędy i wskazać przyczyny ich powstawania,

6)

zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze ilustrujące i charakteryzujące łączniki sztywne stosowane w obuwnictwie,

−

schematy połączeń sztywnych,

−

prospekty maszyn stosowanych do połączeń sztywnych,

−

eksponaty i wyroby połączone łącznikami sztywnymi,

−

gwoździe i druty obuwnicze,

−

dokumentacje technologiczne, w których występują połączenia sztywne,

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca połączeń sztywnych.

Ćwiczenie 3

Obejrzyj krótki film ilustrujący procesy połączeń elementów obuwia za pośrednictwem

łączników sztywnych. Opisz technikę wykonywania połączeń oraz nazwy wykonywanych
czynności i zastosowanych łączników, jakie zaprezentowano w filmie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać i przeanalizować materiał nauczania zawarty w poradniku i dostępnej
literaturze na temat łączników sztywnych i ich wykorzystania w obuwnictwie,

2)

obejrzeć film,

3)

przeanalizować obejrzany film i wyszczególnić w punkach jego treść,

4)

obejrzeć ponownie film i zweryfikować oraz uzupełnić sporządzone notatki,

5)

opisać technikę wykonywania połączeń, wyszczególnić nazwy zauważonych czynności
łączenia i nazwy zastosowanych łączników,

6)

zaprezentować wykonaną pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film ilustrujący technologię łączenia elementów obuwia za pośrednictwem łączników
sztywnych (gwoździe, teksy, druty, kołki, nity zbitki),

−

odtwarzacz,

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca łączników sztywnych i technologii łączenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

5.6. Kryteria doboru technik łączenia i badania wytrzymałości

połączeń elementów obuwia

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj próbki do badania wytrzymałości połączeń szytych i klejonych na ścinanie

i rozwarstwianie.
Uwaga: Wycięte próbki wykorzystasz w kolejnym ćwiczeniu do wykonania badań
wytrzymałościowych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy wybranych fragmentów materiału nauczania o technice badań
wytrzymałości połączeń szytych i klejonych,

2)

dobrać wycinaki o kształtach i wymiarach wynikających ze stosowanych metod badań,

3)

wyregulować wycinarkę i wyciąć niezbędną ilość próbek do badań wynikającą z normy,

4)

oznaczyć próbki do poszczególnych badań i powiązać w komplety,

5)

zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały na wierzchy i spody obuwia,

−

wycinarka,

−

wykrojniki próbek laboratoryjnych,

−

nóż szewski,

−

norma PN-EN 1392:2000,

−

gumki recepturki do skompletowania opisanych próbek,

−

dermatografy do opisu próbek,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca badań wytrzymałościowych szwów szytych.

Ćwiczenie 2

Wykonaj połączenia szyte wyciętych wcześniej (ćwiczenie 1) próbek. Wykonaj badania

wytrzymałościowe na ścinanie i oddzieranie (rozwarstwianie). Oblicz wyniki badań.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy instrukcji badań wytrzymałościowych,

2)

zaplanować sposób wykonania badań,

3)

wykonać połączenia próbek zgodnie z projektem,

4)

dokonać pomiarów wytrzymałości połączeń na maszynie wytrzymałościowej,

5)

obliczyć wyniki pomiarów,

6)

opisać zachowanie się próbek podczas badań i ich stan po badaniach,

7)

zaprezentować wyniki badań.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

nici i igły do szycia,

−

maszyna płaska jednoigłowa,

−

nożyczki, komplet kluczy do regulacji maszyny szyjącej,

−

klej polichloroprenowe i poliuretanowe jedno i dwuskładnikowe,

−

pędzle, do nanoszenia kleju,

−

naczynia na klej

−

nóż szewski,

−

dwojarka do skóry,

−

ś

cierarka wałkowa,

−

papier ścierny do szorstkowania,

−

rozpuszczalniki organiczne,

−

ś

rodki halogenizujące,

−

szczotka ręczna do odpylania,

−

aktywator termiczny,

−

prasa z regulacją nacisku do 0,6 MPa,

−

suszarka, cieplarka,

−

przyrząd do pomiaru temperatury (termopara, papierki, proszki topliwe itp.),

−

papier formatu A4 i przybory do pisania,

−

maszyna wytrzymałościowa,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca techniki szycia i klejenia.

Ćwiczenie 3

Wykonaj badania wytrzymałości względnej szwów cholewki lub cholewy.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać wykrojniki do próbek,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

2)

przygotować cholewkę zgodnie z wytycznymi zawartymi w normie (na przykład
wyprucie nici itp.),

3)

wyregulować wycinarkę i wyciąć próbki do badań w ilości wskazanej przez nauczyciela,

4)

dokonać pomiaru siły zrywającej próbek bez szwu i ze szwem,

5)

obliczyć średnią wartość sił zrywających,

6)

obliczyć wytrzymałość względną szwów,

7)

zaprezentować wyniki swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

uszyte cholewki niskie i z cholewami,

−

gotowe obuwie (można je otrzymać z zakładów obuwia po likwidacji starych kolekcji),

−

norma PN – 84/O – 91114,

−

wykrojniki znormalizowanych próbek,

−

wycinarka,

−

maszyna wytrzymałościowa,

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

nóż szewski, nożyce (do wyprucia nici i zawiązania supłów uniemożliwiających ich
wypruwanie z wyciętej próbki – o ile jest to możliwe),

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca badań wytrzymałości szwów nitkowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Stosowanie technik łączenia
elementów obuwia”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. a, 4. d, 5. b, 6. b, 7. c, 8. a, 9. d, 10. c, 11. c,

12. a, 13. b, 14. d, 15. b, 16. c, 17. d, 18. c, 19. a, 20. b

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wymienić dominującą technikę łączenia
elementów cholewek

A

P

d

2

Wymienić dominującą technikę łączenia
cholewek ze spodami obuwia

A

P

c

3

Wymienić łączniki sztywne do
przymocowywania obcasów w obuwiu
damskim

A

P

a

4

Zdefiniować istotę połączeń zgrzewanych

A

P

d

5

Zidentyfikować elementy ściegu zwartego na
schemacie

A

P

b

6

Rozróżnić numerację igieł

B

P

b

7

Zidentyfikować sposób tworzenia ściegów

A

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

8

Rozpoznać rodzaj szwu nitkowego
zamieszczonego na schemacie

A

P

a

9

Wyjaśnić zastosowanie igły zamieszczonej na
rysunku

B

P

d

10

Rozpoznać rodzaj połączenia zamieszczonego
na schemacie

A

P

c

11

Rozróżnić elementy elektrody do zgrzewania

B

P

c

12

Rozpoznać zjawiska zachodzące w procesie
klejenia

A

P

a

13

Rozróżnić gwoździe stosowane w obuwnictwie

B

P

b

14

Rozpoznać próbkę laboratoryjną przeznaczoną
do badań

A

P

d

15

Określić średnicę trzonu igły przy szyciu
maszynowym nićmi Nm 80/3

C

PP

b

16

Zastosować właściwą grubość nici do
określonego numeru igły

C

PP

c

17

Określić parametry szycia

C

PP

d

18

Rozpoznać urządzenie na podstawie schematu

D

PP

c

19

Zastosować metodę przygotowania
powierzchni do klejenia

C

PP

a

20

Zanalizować wzór matematyczny
wykorzystywany w badaniach połączeń
szytych

D

PP

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.zadania pytania wielokrotnego wyboru.

4.

Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d.. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

6.

Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za
poprawną.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

9.

Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi w KARCIE
ODPOWIEDZI.

10.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

W procesie wytwarzania cholewek dominującą techniką łączenia jest

a)

klejenie.

b)

zgrzewanie.

c)

spawanie ultradźwiękami.

d)

szycie.

2.

W procesach montażu cholewek ze spodami obuwia dominującą techniką łączenia jest

a)

szycie.

b)

kołkowanie i gwoździowanie.

c)

klejenie.

d)

zgrzewanie ultradźwiękami.

3.

Do przybijania obcasów w obuwiu damskim używamy najczęściej

a)

gwoździ obcasowych i wkrętów.

b)

kołków drewnianych i gwoździ obcasowych.

c)

gwoździ podeszwowych.

d)

teksów i klamerek.

4.

Istota połączeń zgrzewanych techniką prądów wielkiej częstotliwości spoczywa na

a)

konwekcyjnym ogrzewaniu łączonych elementów.

b)

powierzchniowym ogrzewaniu łączonych elementów.

c)

uplastycznianiu jednego z łączonych elementów.

d)

pojemnościowym ogrzewaniu łączonych elementów z tworzyw termoplastycznych.

5.

Elementy oznaczone na schemacie cyfrą 3 to

a)

węzły tarcia ściegu zwartego.

b)

przeploty zwane potocznie pętlami.

c)

ogniwa wytworzone przez nić dolną.

d)

ogniwa wytworzone przez nić górną.

6.

Symbolami, którymi w numeracji metrycznej i w systemie „Singer” oznaczona jest igła,
której średnica trzonu wynosi 0,9 mm są
a)

9; 19.

b)

90; 14.

c)

0,9; 90.

d)

0,9; 16.

7.

Zamieszczony na rysunku schemat ilustruje technikę tworzenia ściegu łańcuszkowego
jednonitkowego, jednoigłowego w maszynie zwanej
a)

dublerką.

b)

wszywarką pasa.

c)

przeszywarką.

d)

zaciągarką.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

8.

Na rysunku obok zilustrowano schemat ściegów
a)

zwartych.

b)

łańcuszkowych.

c)

typu zyg-zag.

d)

okrętkowych.

9.

Igła, której widok ogólny zamieszczono na rysunku jest stosowana do
a)

dublowania.

b)

wszywania pasa.

c)

haftowania.

d)

przeszywania.

10.

Na rysunku zamieszczono schemat szwu na zakładkę prostą wykonaną techniką
a)

spawania ultradźwiękami.

b)

klejenia.

c)

zgrzewania stosowaną do materiałów nieposiadających
właściwości zgrzewalnych.

d)

zgrzewania stosowaną do materiałów termoplastycznych
posiadających właściwości zgrzewalne.

11.

Element oznaczony cyfrą 1 na schemacie elektrody zgrzewająco-wycinającej służy do
a)

zgrzewania.

b)

deseniowania.

c)

wycinania.

d)

ś

ciskania.

12.

Zamieszczony na rysunku schemat ilustruje zjawisko
a)

zwilżania złączonych powierzchni przez klej.

b)

adhezji kleju do podłoża.

c)

kohezji błony klejowej.

d)

autohezji.

13.

Do ćwiekowania cholewek stosuje się
a)

gwoździe obcasowe.

b)

teksy maszynowe.

c)

gwoździe podeszwowe.

d)

sztyfty.

14.

Zamieszczony rysunek ilustruje próbkę laboratoryjną przygotowaną do badania
wytrzymałości połączenia klejonego na
a)

ś

cinanie.

b)

ś

ciskanie.

c)

deformację.

d)

oddzieranie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

15.

Przy szyciu maszynowym nićmi Nm 80/3 należy zastosować igły, których średnica
trzonu wynosi
a)

0,5 mm.

b)

0,65–0,7 mm.

c)

1,0–1,2 mm.

d)

0,8–0,9 mm.

16.

Stosując igły maszynowe oznaczone w numeracji metrycznej 100/2 i 90/2 należy
zastosować nici oznaczone numerem metrycznym
a)

20/3.

b)

18/6.

c)

40/3.

d)

60/3.

17.

Przy naszywaniu skórzanych nosków na przyszwy pierwszy rząd ściegów należy
umieszczać od krawędzi noska w odległości
a)

2,1 mm.

b)

1,5–2,0 mm.

c)

0,3–0,5 mm.

d)

0,8–1,0 mm.

18.

Zamieszczony na rysunku schemat ilustruje
a)

wycinarkę pneumatyczną.

b)

urządzenie do zgrzewania laserem.

c)

urządzenie do zgrzewania prądami wielkiej częstotliwości.

d)

urządzenie do spawania ultradźwiękami.

19.

Powierzchnię podeszew z kauczuków termoplastycznych należy przed klejeniem
a)

szorstkować papierem ściernym.

b)

drapać szczotką drucianą.

c)

zmywać rozpuszczalnikami organicznymi.

d)

halogenizować.

20.

Przedstawiony poniżej wzór jest stosowany do obliczeń wytrzymałości

100

:

:

1

2

1

•

=

L

P

L

P

P

w

[%]

a)

szwów szytych na ścinanie.

b)

względnej szwów szytych cholewki i cholewy.

c)

względnej nici.

d)

na rozwarstwianie szwów szytych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Stosowanie technik łączenia elementów obuwia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

TEST 2

Test praktyczny typu „próba pracy” do jednostki modułowej „Stosowanie
technik łączenia elementów obuwia 311[25].Z2.01”.

Treść zadania

Dokonaj połączenia elementów cholewki otrzymanych od nauczyciela zgodnie

z przedłożonym Ci opisem technologicznym.

W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych

w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”.
Zadanie jest tak dobrane, aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności
w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności wykonywania czynności praktycznych.
Uczniowi należy stworzyć możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów
wykonywania zadania: zorganizowania stanowiska pracy, doboru odpowiednich maszyn lub
urządzeń produkcyjnych, wykonanie podstawowych ustawień i regulacji maszyn oraz
wykazania się umiejętnością wykonania połączeń elementów cholewki. Jest to jednocześnie
możliwość samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych umiejętności
i dokonania analizy podjętych działań praktycznych. Zadaniem nauczyciela jest stworzenie
warunków

umożliwiających

uczniowi

wykonanie

zadania

zgodnie

z

zasadami

technologicznymi i w określonym czasie.

Uczeń powinien mieć udostępnione:

-

stanowisko pracy do wykonania zadania, z pełnym wyposażeniem,

-

elementy cholewek do wykonania połączenia, po obróbce wstępnej,

-

dokumentację technologiczną szycia cholewek dla wzoru, z którego pochodzą elementy,

-

instrukcję obsługi maszyny,

-

wzorce pracy wykonywanych czynności.

Nauczyciel powinien:

-

zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska produkcyjnego w warsztatach
szkolnych lub zakładzie produkcyjnym,

-

przygotować elementy do łączenia,

-

przydzielić uczniom elementy cholewek do łączenia,

-

skontrolować

i

zatwierdzić

przygotowany

przez

uczniów

wykaz

czynności

technologicznych, które będą wykonywali,

-

skontrolować użycie właściwego ubioru kontrolnego,

-

przydzielić uczniom narzędzia i urządzenia kontrolno-pomiarowe oraz dokumentację
technologiczną i ścinki materiału do szycia kontrolnego,

-

określić czas na wykonanie zadania,

-

określić kryteria oceny wykonywanego zadania,

-

na bieżąco nadzorować pracę uczniów,

-

dokonać oceny wykonanej pracy.

Instrukcja dla ucznia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

-

dobrać i założyć odzież ochronną,

-

obejrzeć i scharakteryzować przydzielone do łączenia elementy,

-

wskazać i scharakteryzować szwy jakie będzie wykonywał,

-

sporządzić wykaz czynności przy łączeniu i przedłożyć je nauczycielowi,

-

przygotować stanowisko pracy pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy,

-

przygotować narzędzia i urządzenia kontrolno-pomiarowe,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

-

sprawdzić pracę maszyny, wyregulować długość ściegu,

-

założyć właściwe nici i igły według otrzymanej dokumentacji,

-

wykonać próbne szycie na ścinkach materiałów, z jakich wykonane są elementy,

-

przygotować elementy do szycia,

-

dokonać połączenia elementów,

-

zabezpieczyć końcówki nici przed wypruciem,

-

dokonać samooceny wykonanej pracy,

-

przedłożyć wykonane ćwiczenie do oceny nauczycielowi.

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty

do

uzyskania

Punkty

przyznane

1.

Dobranie odzieży ochronnej.

5

2.

Sposób zapoznania się z otrzymanym zadaniem

10

3.

Zaplanowanie kolejnych czynności technologicznych
w procesie łączenia otrzymanych elementów.

10

4.

Dobranie i sprawdzenie stanu technicznego maszyny
szyjącej i jej regulacja.

10

5.

Przygotowanie stanowiska pracy:

−

czystość i porządek miejsca pracy,

−

zabezpieczenie pod względem BHP,

−

przygotowanie potrzebnych urządzeń i narzędzi

pomocniczych.

10

6.

Wykonywanie zadania:

-

przygotowanie elementów do szycia,

-

sposób

umieszczenia

łączonych

elementów

w maszynie,

-

technika i dokładność szycia,

-

zakończenie szycia,

-

wyjęcie połączonych elementów z maszyny,

-

wyłączenie maszyny,

-

zabezpieczenie końcówek nici przed wypruciem.

40

7.

Wykonanie oględzin i ocena wykonania pracy.

5

8.

Uporządkowanie stanowiska pracy.

5

9.

Zaprezentowanie wykonania zadania.

5

Razem

100

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych

punktów

dopuszczający

60–70

dostateczny

71–85

dobry

86–95

bardzo dobry

96–100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

7. LITERATURA

1.

Borzeszkowski A., Borzeszkowski W., Persz T.: Obuwnictwo przemysłowe
część I. WSiP, Warszawa 1979

2.

Christ J. W.: Technologia obuwia. WSiP, Warszawa 1986

3.

Dimter L.: Kleje do tworzyw sztucznych. WNT, Warszawa 1989

4.

Encyklopedia Techniki – przemysł lekki. WNT, Warszawa 1986

5.

Grabkowski M.: Obuwnictwo. Podręcznik dla zasadniczej szkoły zawodowej. WSiP,
Warszawa 1992

6.

Grabkowski M.: Technika wytwarzania obuwia tom I. Politechnika Radomska, Radom
2000

7.

Grabkowski M.: Technika wytwarzania obuwia tom II. Politechnika Radomska, Radom
2000

8.

Grabkowski M.: Technologia obuwia. Ćwiczenia laboratoryjne. Wyższa Szkoła
Inżynierska w Radomiu, Radom 1982

9.

Grabkowski M. (red.): Zarys teorii procesów wytwarzania obuwia. Politechnika
Radomska, Radom 2004

10.

Katalog klejów topliwych stosowanych w przemyśle obuwniczym. CLPOb, Kraków
1989

11.

Lech M.: Katalog klejów obuwniczych. CLPOb, Kraków 1983

12.

Liszka R., Rerutkiewicz J., Uliasz H.: Cholewkarstwo. WSiP, Warszawa 1990

13.

Miernik A., Śmiechowski K., Wiśnios E.: Połączenia szyte i klejone w technologii
obuwia. Monografia nr 92. Politechnika Radomska, Radom 2006

14.

Persz T.: Materiałoznawstwo dla zasadniczych szkół skórzanych.. WSiP, Warszawa1997

15.

Zasady prawidłowego postępowania w zakresie klejów i technologii klejenia. IPS,
Łódź1976

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000

Czasopisma fachowe:
Przegląd Skórzany (wydania archiwalne),
Ś

wiat Butów (wydania archiwalne i bieżące).

Wykaz norm przedmiotowych:
1.

PN-83/P-84501 – Wyroby konfekcyjne. Szwy. Klasyfikacja i oznaczenia

2.

PN-83/P-84502 – Wyroby konfekcyjne. Ściegi. Klasyfikacja i oznaczenia

3.

PN-79/P-04652 – Metody badań wyrobów włókienniczych. Nitki. Wyznaczanie skrętu

4.

PN-EN ISO 2062:1997 – Tekstylia. Nitki w nawojach. Wyznaczanie siły zrywającej
i wydłużenia przy zerwaniu odcinków nitki

5.

PN-EN ISO 2060:1997 – Tekstylia. Nitki w nawojach. Wyznaczanie masy liniowej
(masa na jednostkę długości) metodą pasmową

6.

PN-84/O-91114 – Obuwie. Wyznaczanie wytrzymałości szwów na ścinanie
i rozwarstwianie

7.

PN-EN 1392:2000 – Kleje do skóry i materiałów obuwniczych. Kleje rozpuszczalnikowe
i dyspersyjne. Metody badań wytrzymałości połączenia w określonych warunkach

8.

PN-EN 923:2000 – Kleje. Terminy i definicje

9.

PN-EN 1066:1999 – Kleje. Pobieranie próbek

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

10.

PN-EN 1067:1999 – Kleje. Ocena wstępna i przygotowanie próbek do badań

11.

PN-EN 29142:1999 – Kleje. Wytyczne wyboru znormalizowanych warunków
laboratoryjnego starzenia do badania połączeń klejowych

12.

PN-EN ISO 10365:1998 – Kleje. Oznaczenie głównych wzorców zniszczenia połączeń
klejowych

13.

PN-ISO 554:1996 – Normalne warunki atmosferyczne klimatyzacji i/lub badań –
Wymagania

14.

PN-82/P – Nici. Badania odbiorcze

15.

PN-C-89354-1:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Postanowienia ogólne

16.

PN-C-89354-2:1996 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie
wytrzymałości złącza klejowego na obdzieranie

17.

PN-C-89354-3:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie
wytrzymałości złącza klejowego na ścinanie

18.

PN-C-89354-4:1998 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie
wytrzymałości złącza klejowego na oddzieranie po przyspieszonym starzeniu
hydrotermicznym

19.

PN-C-89354-5:1998 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie
wytrzymałości złącza klejowego na oddzieranie po przyspieszonym starzeniu
termicznym

20.

PN-C-89354-6:1997 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie odporności
termicznej spoiny klejowej pod stałym obciążeniem

21.

PN-C-89354-7:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie
wytrzymałości złącza klejowego na oddzieranie i ścinanie w podwyższonej lub obniżonej
temperaturze

22.

PN-C-89354-8:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie optymalnego
czasu otwartego

23.

PN-C-89354-9:1998 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie stabilności
klejów rozpuszczalnikowych

24.

PN-C-89354-10:1999 – obecnie norma zastąpiona przez PN-EN 12705:2002 – Kleje.
Kleje obuwnicze. Metody badań. Oznaczanie wpływu kleju na zmianę barwy strony
licowej skóry

25.

PN-C-89354-11:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań. Oznaczanie
wytrzymałości złącza klejowego w warunkach dynamicznych

26.

PN-C-89354-12:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań. Oznaczanie szybkości
odparowania rozpuszczalników organicznych z klejów rozpuszczalnikowych

27.

PN-C-89354-13:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań. Oznaczanie masowego
wskaźnika szybkości płynięcia klejów topliwych

28.

PN-73/O-91121 – Obuwie. Wyznaczanie wytrzymałości połączeń cholewki ze spodem
i części spodu

29.

PN-87/O-91122 – Obuwie. Wyznaczanie wytrzymałości przymocowania podeszwy

30.

PN-77/O-91110 – Obuwie. Wyznaczanie wytrzymałości przymocowania obcasów do
spodów

31.

PN-EN ISO 19957:2006/AC:2006 – Obuwie. Metody badania obcasów. Wytrzymałości
zamocowania gwoździ

32.

PN-EN ISO 20863:2006 – Obuwie. Metoda badania zakładek i podnosków. Podatność na
klejenie

33.

PN-EN ISO 17708:2006 – Obuwie. Metody badania całego obuwia. Adhezja wierzchu do
podeszwy

34.

PN-EN ISO 17708:2006 – Obuwie. Metody badania całego obuwia. Wytrzymałość
połączenia spodu z wierzchem