Archiwum Marksizmu
Wywiad El Nuevo Diario z Fidelem Castro: oskarżanie o wszystko Stalina byłoby upraszc
Wywiad El Nuevo Diario z Fidelem Castro: oskarżanie o wszystko Stalina
byłoby upraszczaniem historii
(1992)
P:
Monteskiusz powiedział, że historia to hałas towarzyszący pewnym wydarzeniom, ale są wydarzenia, które nie są
zwykłym hałasem, jak upadek państw socjalistycznych i przetrwanie rewolucji kubańskiej. Czy to znaczy, że
odchodzicie z historii?
O: Powiedziałbym, że ten prosty fakt, że zdecydowaliśmy się iść dalej naprzód, kiedy upadł blok socjalistyczny, i
teraz, kiedy staliśmy się jedyną ofiarą wściekłych ataków imperialistycznych, jest znaczącym wydarzeniem w historii.
Ten zwykły fakt, że Kuba zdecydowała się iść dalej naprzód i stawiać czoła niebezpieczeństwom i wyzwaniom
nadchodzącym po upadku bloku socjalistycznego i zniknięciu ZSRR jest znaczącym wydarzeniem w historii.
Tomas, to nie chodzi jednak o to, co mogliśmy zrobić do tej pory czy też co będziemy w stanie od teraz wytrzymać.
Wierzę, że wszystko zależy od tego, co przed nami, ponieważ to przypisze prawdziwe znaczenie temu, co robimy
dzisiaj.
P: Bez wątpienia mocno w to wierzysz, i ja to podzielam. Czy to znaczy, że rewolucja kubańska jest początkiem
wskrzeszenia alternatywy socjalistycznej na szczeblu światowym?
O: Wierzę, że bronimy pewnych zasad, które są ogromnie, niezwykle ważne w chwili zamętu na świecie. Jest to czas
oportunistów, czas, w którym politycy próbują się dostosować i możemy powiedzieć, że jest to czas ubóstwiania
imperialistycznej władzy militarnej i politycznej.
Nigdy wcześniej ludzkość nie doświadczyła takiej reakcyjnej ekspansji i budowania imperium. Nie znaczy to, że
będzie to trwało wiecznie. Imperium to jest zżerane przez rozmaite sprzeczności. Żyjemy w obecnym czasie i wierzę,
że zachowanie naszych wartości ma ogromne znaczenie dla wielu ludzi, którzy chcą jak najlepiej dla ludzkości. Wierzę
i zawsze wierzyłem, że symbole są bardzo ważne, flagi mają bardzo duże znaczenie. Wierzę, że nawet gdybyśmy stali
się samotną wyspą, miałoby to ogromne znaczenie. Gdybyśmy zostali zaatakowani i byli w stanie opierać się do
samego końca, miałoby to ogromne znaczenie. Gdybyśmy byli w stanie zwyciężać, bo bez wątpienia zwyciężymy, bo
strona 1 / 5
Archiwum Marksizmu
Wywiad El Nuevo Diario z Fidelem Castro: oskarżanie o wszystko Stalina byłoby upraszc
niemożliwa byłaby eksterminacja milionów ludzi zdeterminowanych do walki, miałoby to ogromne znaczenie.
P: Ostatnio powiedziałeś, nie odnosząc się do socjalizmu jako takiego ale w szczególności do ZSRR, że dokonano
zamachu na socjalizm, zadano mu cios nożem w plecy. W tej konspiracji nożowników, którzy zabili socjalizm,
powiedziałbyś, że Gorbaczow jest jednym z zamachowców?
O: Nie, nie mógłbym powiedzieć tego o Gorbaczowie, ponieważ mam inny pogląd na Gorbaczowa i to nie jest jeden z
zamachowców, którzy uknuli rozpad ZSRR.
ZSRR w niesamowity sposób sam się rozpadł. Odpowiedzialność za tę autodestrukcję bez wątpienia spoczywa na
rękach liderów tego państwa, tych, którzy prowadzili ten naród. I teraz, niektórzy z nich byli świadomi tego, że je
niszczą a inni nie. To mniej więcej miałem na myśli i widzieliśmy to od samego początku.
Nie mogę powiedzieć, że Gorbaczow odegrał rolę, w której był świadom upadku ZSRR, ponieważ nie mam
wątpliwości, że Gorbaczow zamierzał walczyć, aby ulepszyć socjalizm.
Popieraliśmy próby sowietów, aby ulepszyć socjalizm w ZSRR. Ale nie moglibyśmy poprzeć i nigdy nie
zgodzilibyśmy się nie tylko na upadek socjalizmu w ZSRR, ale również na rozpad samego ZSRR. Wyrządziło to
okropną krzywdę wszystkim ludziom na świecie i stworzyło złą sytuację w szczególności dla krajów trzeciego świata.
Imperializm byłby w stanie zdezintegrować Związek Radziecki, gdyby sowieci sami się nie zniszczyli, gdyby ci
odpowiedzialni za strategie i taktyki i za politykę rządową kraju sami tego kraju nie zniszczyli. Innymi słowy, socjalizm
nie umarł śmiercią naturalną: to było samobójstwo, socjalizm został zamordowany. To miałem na myśli.
P: Fidel, dla większości rewolucyjnych liderów latynoamerykańskich obecny kryzys socjalizmu ma głównego twórcę:
Józefa Stalina.
strona 2 / 5
Archiwum Marksizmu
Wywiad El Nuevo Diario z Fidelem Castro: oskarżanie o wszystko Stalina byłoby upraszc
O: Wierzę, że Stalin popełnił ogromne błędy, ale również pokazał ogromną wiedzę.
Moim zdaniem obwinianie Stalina za wszystko, co stało się w Związku Radzieckim byłoby upraszczaniem historii,
ponieważ żaden człowiek nie mógłby sam stworzyć pewnych warunków. Tak samo, gdyby przypisać Stalinowi całe
uznanie za to, czym kiedyś był ZSRR. To jest niemożliwe! Wierzę, że wysiłki milionów bohaterskich ludzi przyczyniły
się do rozwoju ZSRR i do jego znaczącej roli w świecie na korzyść setek milionów ludzi.
Krytykowałem Stalina za wiele rzeczy. Po pierwsze krytykowałem pogwałcenie struktur prawnych.
Wierzę, że Stalin dopuścił się ogromnego nadużycia władzy. To kolejne oskarżenie, które zawsze miałem.
Uważam, że polityka rolna Stalina nie rozwinęła stopniowego procesu uspołeczniania ziemi. Moim zdaniem proces
uspołeczniania ziemi powinien się zacząć wcześniej i powinien być wprowadzany stopniowo. Jego gwałtowne
wprowadzenie w życie pociągnęło za sobą bardzo wysokie koszty ekonomiczne i koszty w ludziach w bardzo krótkim
czasie.
Uważam również, że przedwojenna polityka Stalina była całkowicie błędna. Nikt nie może zaprzeczyć, że zachodnie
mocarstwa promowały Hitlera dopóki stał się potworem, prawdziwym zagrożeniem. Nie można zaprzeczyć potwornej
słabości ukazanej przez mocarstwa zachodnie przed Hitlerem. To pobudziło ekspansjonizm Hitlera i strach Stalina,
który doprowadził Stalina do zrobienia czegoś, co będę krytykował przez całe życie, ponieważ wierzę, że to było
skandaliczne pogwałcenie zasad: szukanie pokoju z Hitlerem za wszelką cenę, granie na zwłokę.
Podczas naszego rewolucyjnego życia, w stosunkowo długiej historii kubańskiej rewolucji, nigdy nie negocjowaliśmy
ani jednego prawa, aby zyskać czas lub, żeby osiągnąć jakąś praktyczną przewagę. Stalin dał się nabrać na słynny pakt
Ribbentrop – Mołotow w czasie, gdy Niemcy już domagali się przekazania korytarza polskiego.
Uważam, że pakt o nieagresji był daleko od pozyskania czasu, on przyspieszył czas, ponieważ wojna i tak wybuchła.
Potem, moim zdaniem, popełnił następny poważny błąd, ponieważ kiedy Polska została zaatakowana, on wysłał
wojsko, aby okupowało ten teren, który był dyskusyjny, ponieważ była tam ludność ukraińska lub rosyjska, nie jestem
pewien.
strona 3 / 5
Archiwum Marksizmu
Wywiad El Nuevo Diario z Fidelem Castro: oskarżanie o wszystko Stalina byłoby upraszc
Wierzę również, że mała wojna przeciwko Finlandii była następnym okropnym błędem z punktu widzenia zasad i
prawa międzynarodowego.
Stalin popełnił serię błędów, które były krytykowane przez znaczną część świata, i które postawiły komunistów –
którzy byli wielkimi przyjaciółmi ZSRR – w bardzo trudnej sytuacji, muszących popierać każdy z tych epizodów.
Skoro już dyskutujemy na ten temat, muszę ci powiedzieć, że nigdy nie dyskutowałem na ten temat z żadnym
dziennikarzem (czy podczas żadnej innej okazji, dodał).
Rzeczy, o których wspomniałem są sprzeczne z zasadami i doktryną; one są nawet sprzeczne z mądrością polityczną.
Chociaż prawdą jest, że był okres roku i dziewięciu miesięcy od września 1939 do czerwca 1941, w którym ZSRR
mógł się dozbroić, to jednak Hitler był tym silniejszym.
Gdyby Hitler wypowiedział wojnę z ZSRR w 1939, zagłada byłaby mniejsza niż ta spowodowana w 1941, a on
podzieliłby los Napoleona Bonaparte. Z udziałem ludu w nieregularnych walkach, ZSRR pokonałoby Hitlera.
W końcu, charakter Stalina, jego okropny brak zaufania do wszystkiego, spowodował, że popełnił on wiele innych
błędów: jednym z nich było wpadnięcie w pułapkę niemieckiej intrygi i przeprowadzenie okropnej, krwawej czystki sił
zbrojnych i praktycznie ścięcie armii sowieckiej w przededniu wojny.
P: Jakie twoim zdaniem były zalety Stalina?
O: Ustanowił on jedność w Związku Radzieckim. Umocnił to, co zaczął Lenin: jedność partii. On dał
międzynarodowemu ruchowi rewolucyjnemu bodziec. Uprzemysłowienie ZSRR było jednym z jego najmądrzejszych
działań i wierzę, że był to decydujący czynnik w zdolności ZSRR do stawiania oporu.
Jedną z największych zalet Stalina – i ekipy, która go wspierała – był plan przeniesienia przemysłu wojennego i
strona 4 / 5
Archiwum Marksizmu
Wywiad El Nuevo Diario z Fidelem Castro: oskarżanie o wszystko Stalina byłoby upraszc
głównych przemysłów strategicznych na Syberię i głęboko na sowieckie terytorium.
Wierzę, że Stalin dobrze prowadził ZSRR podczas wojny. Według wielu generałów, Żukowa i najwybitniejszych
sowieckich generałów, Stalin odegrał ważną rolę w obronie ZSRR i w walce z nazizmem. Wszyscy to docenili.
Myślę, że powinna być zrobiona bezstronna analiza Stalina. Obwinianie go o wszystko, co się stało byłoby
upraszczaniem historii.
strona 5 / 5