80

E

Essttrraaddaa ii S

Sttuuddiioo •• m

maarrzzeecc 22000066

TECHNOLOGIA

26 sposobów na uratowanie miksu

Tomasz Hajduk

Zdarza ssiê, ¿¿e pprace nnad m

miksem ppod¹¿a-

j¹ w

w zupe³nie iinnym kkierunku nni¿ bbyœmy

sobie ttego ¿¿yczyli. U

Utwór w

w ¿aden ssposób

nie cchce „„wspó³pracowaæ” ii nie ddaje ssiê
poprawnie zzmiksowaæ. W

W dodatku, ggdy

pracujemy ddla kkogoœ, kklient zzaczyna ssiê
niecierpliwiæ, ppodsuwaæ sswoje, ccoraz tto
nowsze ppomys³y oodnoœnie ttego jjak uutwór
ma bbrzmieæ ii jak tten ccel oosi¹gn¹æ. W

Wiesz

¿e m

mo¿na zz materia³u ccoœ ddobrego uukrê-

ciæ, aale zzabrn¹³eœ w

w miksie w

w œlep¹ uulicz-

kê ii nie w

wiesz jjak ssiê zz niej w

wydostaæ. D

Do-

œwiadczeni rrealizatorzy zzawsze w

w takim

wypadku rradz¹ w

wróciæ ddo ppocz¹tku...

A oto Plan Awaryjny, który warto mieć pod

ręką i stosować w takich sytuacjach. Od razu
uprzedzę, że nie jest to Złoty Przepis Na Miks
i poniższe rady dotyczą raczej sytuacji kryzyso-
wych. Można jednak pamiętać o nich także pod-
czas codziennej, realizatorskiej pracy-sielanki,
a szczególnie podczas poprzedzającego zgranie
etapu rejestracji ścieżek.

Jeœli nie mo¿esz zmiksowaæ poprawnie

utworu to:

1

Wyłącz wszystkie efekty oraz wyzeruj korek-
cję na ścieżkach.

2

Wyzeruj panoramę wszystkich ścieżek. Naj-
lepiej ustaw ścieżki w mono. Pamiętaj o tym,

że panoramę zaczniesz ustawiać dopiero wtedy,

gdy zgranie za-
cznie nabierać
właściwego
kształtu i stwier-
dzisz, że uzyska-
łeś już podstawę
dobrego brzmie-
nia i klarowność
w miksie. Jeżeli
ścieżki będą po-
prawnie współbrz-
miały w ustawieniu
monofonicznym, to
wtedy, gdy uloku-
jesz je w różnych
miejscach panoramy,
mogą zabrzmieć ra-
zem jeszcze lepiej. Tu-
taj uwaga – szerokie
panoramowanie nie
zawsze wychodzi mik-
sowi na dobre. Czasem
lepiej nie przesadzać z rozstawianiem instru-
mentów „po bokach”. Szczególną zmorą są dla
mnie przejścia na bębnach, które można słyszeć
w wielu, także polskich nagraniach. Niektórzy
realizatorzy upierają się by bębny „uprzestrzen-
niać” i lokują sygnał każdego z bębnów w in-
nym krańcu panoramy. Gdy takie kotły potrak-
tuje się dodatkowo bramką, cyfrowym pogłosem
itd., wychodzi z tego (podczas przejść) mon-
strum rozpraszające tylko uwagę słuchacza.

3

Wyrównaj głośność ścieżek do jednego, po-
dobnego poziomu. Bazując na takim usta-

wieniu zacznij budować miks od początku.

4

Jeśli tego wcześniej nie zrobiłeś, uporządkuj
ścieżki i czytelnie je opisz. Nie będziesz tra-

cił czasu na szukanie instrumentów w czasie
miksu. Zarówno wtedy, gdy pracujesz z mysz-
ką przed ekranem, przy cyfrowym wielośla-

dzie, jak i wtedy, gdy masz przed sobą wielką
konsoletę, porządek w ścieżkach i ich opisie
oznacza porządek w miksie. Odkąd sekwence-
ry programowe zostały wyposażone w funkcję
kolorowania ścieżek zawsze wybieram grana-
tową ścieżkę jako ścieżkę basu. Pomyśl wcze-
śniej o własnym, czytelnym sposobie oznacze-
nia i opisu poszczególnych śladów.

5

Przesłuchaj nagranie referencyjne dla utwo-
ru, który miksujesz. Zawsze lepiej podążać

z miksem w konkretnym kierunku niż w nie-
znane. Nie oznacza to, że Twój miks musi za-
brzmieć identycznie jak wybrany kawałek. Cho-
dzi raczej o ustalenie pewnych standardów
brzmienia i właściwe nastrojenie uszu. Nagra-
nie referencyjne bardzo pomaga w pracy, uła-
twia podjęcie wyborów dotyczących poziomu
głośności ścieżek czy rodzaju ogólnego brzmie-
nia całości. Pamiętaj: zawsze miej pod ręką na-
granie referencyjne.

6

Wróć do Twojego nagrania i zaplanuj całość
miksu, nad którym będziesz pracował. Ustal

wstępnie, jak głośno i w jakich przedziałach
częstotliwości będą grały różne ścieżki-instru-
menty, w jakim spektrum dana partia zabrzmi

S³uchaj¹c wspó³czesnych, przestrzennych produkcji zaczynamy

czasem doceniaæ, jak odmiennym i ciekawym pomys³em jest

patent, jaki stosowali zachwyceni systemem stereo Beatlesi

– perkusja tylko w jednym kanale! Co wiêcej, wraca moda na

taki „stary” sposób brzmienia i miksowania. Tak siê teraz robi

p³yty. Wystarczy pos³uchaæ m³odych brytyjskich i amerykañ-

skich kapel rockowych z White Stripes i The Strokes na czele.

2266

SSPPOOSSOOBBÓÓW

W

nnaa uurraattoowwaanniiee mmiikkssuu

26 sposobow na uratowanie miksu_psm.qxd 2006-02-28 08:55 Page 80

najkorzystniej i czy ślady wymagają
użycia korekcji. Zawsze ufaj pierw-
szemu wrażeniu i własnym uszom
– taką radę dał mi Tom Meyer, wła-
ściciel studia masteringowego Ma-
ster And Servant. Dodam do tego,
że najlepiej zapisać sobie wszystkie
uwagi na dużej kartce papieru i od
tej pory się tego trzymać, modyfiku-
jąc ewentualnie wstępne ustawie-
nia podczas miksu.

7

Teraz jest właściwy moment
na pozbycie się z miksu niepo-

trzebnych lub kłopotliwych ście-
żek. Czasem są takie ścieżki, któ-
rych uparcie my lub klient się trzy-
mamy, gdyż wydają nam się cie-
kawe i niezbędne, a tak naprawdę
nic nie wnoszą do całości. Przesłu-
chaj ślady, może któreś ze ścieżek
są powodem bałaganu w aranża-
cji i dlatego cały miks się nie
klei? Jeśli nie chcesz wyrzucać śla-
dów zbyt pochopnie, na początek
można wcisnąć na nich przycisk

M

MU

UTTEE

. Pod koniec miksu zazwy-

czaj się okazuje, że ścieżki te nie
są już nikomu do niczego potrzeb-
ne. W tym przypadku prościej zna-
czy lepiej.

8

Sekcja rytmiczna to szkielet
utworu, na którym opiera się

reszta. Zacznij miks od stopy i ba-
su. Zobacz czy współpracują ze
sobą tak jak trzeba. Sprawdź czy
stopa ma wystarczająco dużo
energii lub upewnij się czy nie za-
głusza basu. Przysłuchaj się bar-
wie instrumentu basowego i bar-
wie stopy kontrolując czy pasują
do siebie. Może trzeba nad nimi
lekko popracować korektorem?
Dopasuj te instrumenty do siebie
tak, by pokrywały brzmieniem
dolne pasmo, ale jeśli to możliwe
nie zachodziły na siebie zanadto
i nie zabierały sobie wzajemnie
energii. Pomyśl, który z tych in-
strumentów jest prowadzącym
w tym duecie i wyeksponuj go nie-
co bardziej. Czasem stopa prowa-
dzi bas, a czasem bas prowadzi
cały kawałek. Filtr górnoprzepu-
stowy przyda się do wyeliminowa-
nia niepożądanych odgłosów
w samym dole pasma.

9

Nadszedł dobry moment na
użycie filtru górnoprzepustowe-

go dla reszty ścieżek. Zastosuj taki
filtr do wszystkich śladów, dobie-

rając częstotliwość odcięcia filtru
do charakteru każdej ścieżki. To
samo dotyczy sygnału z najwyż-
szej góry pasma każdego ze śla-
dów, jeśli nie ma tam nic ciekawe-
go dla brzmienia danej partii – za-
stosuj filtr dolnoprzepustowy.

10

Jeśli stopa i bas brzmią już
przyzwoicie, można dodać

do miksu kolejne ścieżki, np. ścież-
ki padów. Na tym etapie częstym
błędem jest zostawienie zbyt dużej
ilości niskich częstotliwości na
ścieżce, przez co pad zakrywa prze-
dział pasma należnego instru-
mentom basowym i „zamula”
brzmienie dołu. Sprawdź co dzieje
się na krańcu ustawionego pasma
ścieżki padów i jeśli to konieczne
ściągnij dołu za pomocą właściwe-
go filtru. Pomyśl o szerokości bazy
stereo dla padu i poziomie głośno-
ści takiej ścieżki. Za szeroki i za
głośny pad zawsze zabiera energię
innym instrumentom w miksie
i zamiast zamierzonego efektu po-
tężnego brzmienia uzyskujemy
słabszy całościowo miks, który po-
tem trzeba dopalać niepotrzebnie
różnymi procesorami, by uzyskać
właściwą głośność. Od jakiegoś
czasu modne stało się filtrowanie
brzmienia padów, które grają wą-
skim pasmem. Można poszaleć.

11

Niepotrzebne przesłuchy
z wielu mikrofonów mogą

pokrywać się i powodować utratę
czytelności brzmienia całego mik-
su. Jeśli korzystasz ze ścieżek po-
chodzących z różnych ujęć mikro-
fonowych (głównie perkusja), po-
słuchaj tych ścieżek i oceń czy nie
trzeba użyć na nich bramki szu-
mów. Gdy będziesz bramkował ta-
kie sygnały upewnij się czy bram-
ka nie wywołuje wrażenia sztucz-
nego brzmienia śladów. Do zmniej-
szenia przesłuchów można też
użyć korekcji. Korektor parame-
tryczny będzie tu najlepszym wy-
borem.

12

Gitary. Mam taką teorię, za-
równo jako producent, jak

i gitarzysta, która mówi, że gitara
musi brzmieć „jakoś”. Może
brzmieć potężnie, może brzmieć
delikatnie, jaskrawo, nosowo lub
inaczej. Ścieżka gitarowa może być
zdublowana, może być brzęcząca,
powtórzona dziesięć razy, może

E

Essttrraaddaa ii S

Sttuuddiioo •• m

maarrzzeecc 22000066

26 sposobow na uratowanie miksu_psm.qxd 2006-02-28 08:55 Page 81

82

E

Essttrraaddaa ii S

Sttuuddiioo •• m

maarrzzeecc 22000055

TECHNOLOGIA

26 sposobów na uratowanie miksu

być z delayem, chorusem lub bez, może
nawet buczeć. Ale musi mieć charakter.
Gitara musi brzmieć wyraziście – „jakoś”.

Jeśli nagrywający gitarzysta to rozu-

mie i umie uzyskać swoje, wyraźne
brzmienie, z gitarami nie ma w miksach
problemów. Gorzej, gdy nagrane gitary
brzmią słabo lub mało przejrzyście. Za-
miast wnosić coś do miksu sprawiają, że
staje się nieczytelny (do tego jeszcze te
efekty... chorusy, delaye, flanger, pogłos
itd.). Co wtedy? Jeśli ścieżka jest napraw-
dę nieciekawa, a nie można już powtór-
nie jej zarejestrować, przepuść ślad przez
procesor gitarowy z ustawionym klarow-
nym brzmieniem. Czasem pomaga.
Świetnym patentem jest także ponowne
przepuszczenie nijakiej ścieżki gitary
przez piec gitarowy i wykorzystanie no-
wo powstałego nagrania w miksie.

Uwaga: Jeśli gitarzysta nagrywa

ścieżki gitar tylko przy pomocy proceso-
ra bądź symulatora, bez użycia mikrofo-
nów i wzmacniaczy, zawsze staraj się
nagrać przy tej okazji dodatkową ścież-
kę gitary przez mikrofon. Taki ratunko-
wy ślad dodany w tle często daje właści-
we życie gitarom w przypadku, gdy nie
pasują w miksie. Dotyczy to także gitary
basowej.

13

Jeśli masz do miksowania brzmie-
nie ostrej gitary rockowej (metalo-

wej), grającej podkład riffami, spróbuj
zharmonizować punkt odcięcia najniż-
szych częstotliwości z brzmieniem basu
i stopy. Można eksperymentować w okoli-
cach 100-200Hz. Istotną sprawą w przy-
padku gitar jest ich rozmieszczenie w pa-
noramie. Niech każda partia gitarowa
znajdzie swoje właściwe miejsce w obra-
zie stereo.

Choć początkujący gitarzyści rzadko

sobie zdają z tego sprawę, gitary często
świetnie brzmią (i dzięki temu dobrze się
miksują) z ustawioną korekcją odpowia-
dającą częstotliwościom słuchawki tele-
fonicznej. Jeśli takie brzmienie nie zada-
wala klienta lub ciebie, to rozszerzaj
stopniowo pasmo brzmienia instrumen-
tu do uzyskania pożądanego efektu.

14

Główny wokal najlepiej brzmi wte-
dy, gdy zachowuje swoje natural-

ne brzmienie. Nie ma znaczenia czy jest
to muzyka pop, czy zaawansowana
awangarda. Oczywiście każdy może do-
wolnie eksperymentować później z usta-
wieniami (tak, tak, można dać distor-
tion...), ale podczas miksu najpierw trze-
ba postarać się o to, by zachować możli-
wie naturalne brzmienie głosu. Dlatego
najlepiej spróbować jedynie delikatnej
kompresji w celu wyrównania sygnału.
Może się okazać, że jeśli wokal został na-
grany przyzwoicie, nic więcej nie trzeba
robić. No może ewentualnie dodać
szczyptę najlepszego pogłosu lub cichy,
synchroniczny delay (choć w żadnym wy-
padku nie róbcie tego do rapu).

15

Jeżeli główny wokal jest słabiutki,
a wokalista załamany efektami

sesji, (bo nagrywał na szybko, czasu by-
ło mało, nie mógł się skupić lub nie umie
śpiewać), ktoś podsuwa zawsze szatań-
ski pomysł, że trzeba ratować sesję i du-
blować partię wokalu. Potem oczywiście
wychodzi z tego nieciekawa zupa, która
nikogo nie satysfakcjonuje, ani artysty
ani ciebie jako realizatora nagrania. Pa-
da też czasem pomysł dodania pływają-
cego efektu chorusa do linii wokalu. Za-
nim dasz się do tego nikczemnego czynu

namówić, poczekaj. Chorusa można
zawsze dodać, ale niewiele, tyle co nic.
Znam jednak lepszy patent na uratowanie
wokalu. Do głównej linii wokalnej dodaj
taki sam głos, ale wyższy o oktawę. Jeżeli
wokalista nie jest tego w stanie zaśpiewać
użyj efektu Pitchshiftera do ścieżki. Pro-
porcje pomiędzy głosem głównym a prze-
tworzonym o oktawę wyżej ustaw tak, by
słuchając w całym miksie schować głos
dodany do poziomu niesłyszalnego. Tzn.
ustaw tak, by górną oktawę było ledwie
słychać i ściągnij o 0,5dB. Zobaczysz jak
wszyscy odetchną z ulgą, że Wokal Został
Uratowany!

16

Skoro jesteśmy przy wokalu to
wspomnijmy o automatycznym

strojeniu. Jeśli masz dwa takie same gło-
sy używane w miksie jednocześnie, na-
strój procesorem czy wtyczką korekcji
stroju tylko jeden z nich. Jeśli zastosu-
jesz korekcję stroju do dwóch ścieżek,
otrzymasz z nich na sumie zduszony,

Na pok³adzie cyfro-

wych stacji robo-

czych Cubase i Nu-

endo znajdziemy na-

rzêdzia do eliminacji

przes³uchów w pli-

kach audio. Jednym

z nich jest funkcja

Detect Silence, dzia-

³aj¹ca jak automa-

tyczna bramka szu-

mów z regulowanym

progiem ataku i zani-

kania. Funkcjê tê

znaleŸæ mo¿na w za-

k³adce

Menu > Au-

dio > Advanced

. Aby

móc jej u¿yæ wystar-

czy w oknie g³ównym

wskazaæ (zaznaczyæ)

wybrany plik audio.

P³yty z okresu eksplo-

zji polskiego rocka

na pocz¹tku lat 80.

to œwietny przyk³ad

na to, ¿e od u¿ytych

efektów w miksie

bardziej liczy siê sam

utwór. Takich nume-

rów jak: „Ten Wasz

Œwiat” Oddzia³u Za-

mkniêtego, „Tele-

fony” Republiki,

„Jezu Jak Siê Cieszê”

Klausa Mitffocha czy

„Fabryka Ma³p” Lady

Pank ci¹gle s³ucha

siê znakomicie, po-

mimo tego, i¿ brzmie-

nia nagrañ z tamtego

okresu nie mo¿na za-

liczyæ do najlepszych.

26 sposobow na uratowanie miksu_psm.qxd 2006-02-28 08:55 Page 82

nieciekawy dźwięk, gdyż procesor
dopasowuje właściwy strój do każ-
dej ze ścieżek osobno i w końcu
wychodzi brzmienie zepsutego
efektu chorus. Czy aby o to pier-
wotnie chodziło?

17

Poziom głośności dla głów-
nej ścieżki wokalnej najle-

piej ustawia się ściszając muzykę
na monitorach do poziomu mini-
malnego. Możesz ściszyć sygnał
zupełnie i podnosić do momentu,
gdy usłyszysz podkład poprawnie.
Następnie do tego ustaw poziom
głośności głównego wokalu. Na ta-
kim cichym poziomie bardzo do-
brze ustawia się też wszystkie inne
proporcje pomiędzy ścieżkami
w miksie.

Nigdy za to nie próbuj ustawiać

ogólnych poziomów i wokalu na
słuchawkach. Nic dobrego z tego
nie wyjdzie. Słuchawki są przydat-
ne jako narzędzie pomocnicze, ale
realizatora, który składa na nich
miks, nikt nie będzie traktował po-
ważnie...

18

Jedna z podstawowych za-
sad dotyczących korekcji

brzmi: lepiej odjąć niż dodawać.
Warto o tym pamiętać. Jeśli nie je-
steś zadowolony z brzmienia blach
zestawu perkusyjnego, to zamiast
kręcić i dodawać tu i tam, użyj fil-
tru górnoprzepustowego i odetnij
niższe częstotliwości zwiększając
częstotliwość odcięcia filtru do mo-
mentu, gdy blachy zabrzmią tak ja
trzeba. Podobnie z wokalem. Gdy
wydaje się nieczytelny, to zamiast
podbijać korekcją w wyższych oko-
licach ściągnij trochę niższego
środka. Zobaczysz, że to pomaga.

19

Inna złota zasada mówi, że-
by nie dotykać żadnej gałki

korektora, jeżeli nie jest to potrzeb-
ne. Zanim złapiesz za jakikolwiek
potencjometr EQ przypomnij sobie
ile razy męczyłeś się nad ustawie-
niem właściwej korekcji, wycina-
niem pasm itd., by na końcu po-
wrócić do naturalnego brzmienia
ścieżki?

20

Jeżeli w miksie, po wszyst-
kich zabiegach, które uwa-

żasz za słuszne, nadal coś nie gra,
spróbuj wyciąć korektorem trochę
zawartości z przedziału pomiędzy
600Hz a 800Hz. Szczególnie wte-

dy, gdy miks wydaje ci się za twar-
dy lub ”pudełkowy”.

21

Potencjalny odbiorca, choć
sam sobie z tego nie zdaje

raczej sprawy, nie lubi dudniących
utworów. Jeżeli puścisz laikowi ka-
wałek „dudniący” i „niedudniący”
zawsze wskaże ten drugi jako taki,
który bardziej mu się podoba. Przy-
słuchaj się czy miks nie dudni za
bardzo. Jeśli tak, sprawdź co się
dzieje w strefie od 100 do 250Hz.

22

Jeżeli miks wydaje ci się
zbyt jazgotliwy, zapewne

jest to zasługą zbyt wysokiego po-
ziomu częstotliwości 2,5-4kHz na
wszystkich ścieżkach. Przedział
ten to strefa, w której zbyt dużo
energii sprawia, że nagranie będzie
męczące dla odbiorcy i na dłuższą
metę nieprzyjemne w odbiorze.
Warto zostawić tu najwięcej miej-
sca dla głównego wokalu lub innej
ścieżki, która ma się przebijać
w miksie.

23

Przyjdzie taki moment, gdy
wpadniesz na pomysł uży-

cia pogłosu. Właściwie użyty po-
głos pomaga wykreować ciekawą
przestrzeń w nagraniu. Pamiętaj
tylko o tym, by nie przesadzić z ilo-
ścią i zbyt długim czasem pogłosu
na ścieżkach. Jeśli chcesz, zastosuj
na początek krótkie czasy w usta-
wieniach tego efektu. Pamiętaj, że
im więcej pogłosu na ścieżce, tym
bardziej jest ona schowana
w miksie. Jeśli dasz na wszystkie
ślady ten sam rodzaj pogłosu i to
w dużych ilościach („a może bę-
dzie lepiej”), nawet z dobrych na-
grań wyjdą nici. Wystrzegaj się jak
ognia zasady ulepszania ścieżki
„odrobiną” pogłosu, jeśli nie masz
porządnego uzasadnienia dla tej
czynności i sama ścieżka o to nie
woła.

24

Jeżeli coś nadal przeszkadza
ci w osiągnięciu idealnego

brzmienia, sprawdź czy przypad-
kiem prędkość odbić efektów delay
na ścieżkach zgadza się z tempem
utworu. Drobne przeoczenie faktu
synchronizacji delaya do tempa
kosztuje czasem sporo nerwów,
nim dojdziemy, z jakiego powodu
coś niewiadomego „kotłuje się”
w środku miksu psując ogólną har-
monię.

E

Essttrraaddaa ii S

Sttuuddiioo •• m

maarrzzeecc 22000066

26 sposobow na uratowanie miksu_psm.qxd 2006-02-28 08:55 Page 83

25

Zawodowcy radzą (choć niektórzy trzy-
mają tę tajemnicę dla siebie), by mikso-

wać szybko i prosto. Co to znaczy? Chodzi o to,
by w pierwszym zgraniu złapać właściwy cha-
rakter nagrania, wykonując przy tym jak naj-
mniej ruchów gałkami konsolety. I to się
sprawdza! Odpowiedni poziom głośności, ko-
nieczna korekcja i to wszystko. Cytat: „Przy-
znam, że straciłem w swoim życiu sporo czasu
kręcąc niepotrzebnie gałkami na siłę i szukając
dziury w całym, zamiast ograniczyć się do kil-
ku prostych ustawień”. OK, to moje własne
wyznanie, lecz jestem przekonany, że podpisze
się pod nim wielu realizatorów. Jeżeli złapiesz
już właściwe brzmienie nagrania, takie, o jakie
chodziło podczas rejestracji śladów, możesz
spróbować je ulepszyć. Ale czy to konieczny
zabieg? Czasem okazuje się, że niewiele trzeba
poprawiać. Tak zresztą teraz się miksuje na
świecie. Szczególnie muzykę rockową. Prosto
i na temat.

26

Powiedzmy sobie otwarcie: najważniej-
sza jest piosenka, kompozycja, melodia.

Nawet najlepszy miks, z użyciem najdroższego
korektora i pogłosu, nie zrobią z nudnego ka-
wałka arcydzieła na miarę ponadczasowych
„Help”, „Satisfaction” czy „Roxanne” (warto
posłuchać jak brzmią dzisiaj te kawałki!). Do-
bre utwory nawet bez właściwej kompresji na

bębnach i tak wpadną w ucho odbiorcy, a czas
pokaże czy były tego warte.

Podsumowuj¹c wszystko powy¿sze

Warto pamiętać, że końcowe brzmienie za-

leży od czterech najważniejszych rzeczy: kom-

pozycji, właściwej aranżacji, doboru barw
i wykonania. Każdy miks jest inny, nie ma na
to jednej właściwej recepty. Może poza taką,
że o dobre brzmienie trzeba się starać już od
pierwszych momentów pracy nad każdym
utworem.

E

i

i

S

TECHNOLOGIA

26 sposobów na uratowanie miksu

W przesz³oœci mistrzowski po-

pis minimalizmu pokaza³ pro-

ducent Rick Rubin podczas se-

sji nagraniowej p³yty „Electric”

grupy The Cult. Wzoruj¹c siê na

starych nagraniach AC/DC Ru-

bin po prostu wy³¹czy³ wszyst-

kie urz¹dzenia efektowe w stu-

diu, œcie¿ki gitar poda³ w mik-

sie tak, jak wysz³y z Marshalla,

rozk³adaj¹c je po kana³ach,

w solówkach zabroni³ u¿ycia

delaya, a w riffach u¿y³ krót-

kiego pog³osu. Bêbny posz³y na

p³ytê z pog³osem otoczenia

w studiu, a œcie¿ka wokalu to

ca³kiem ³adny przyk³ad brzmie-

nia „prosto w twarz”. Wyszed³

rockowy majstersztyk, którego

zawsze s³ucha siê z du¿¹ przy-

jemnoœci¹, a i Rick Rubin od

tamtej pory nie narzeka na

brak zleceñ...

Ka¿dy miks jest inny, nie ma na to jednej w³aœciwej re-

cepty. Mo¿e poza tak¹, ¿e o dobre brzmienie trzeba siê

staraæ ju¿ od pierwszych momentów pracy nad ka¿dym

utworem.

26 sposobow na uratowanie miksu_psm.qxd 2006-02-28 08:55 Page 84

26 sposobow na uratowanie miksu_psm.qxd 2006-02-28 08:55 Page 85