J drzej Winiecki

5 lutego 2013

Kobiety z US Army na front

Równaj krok!

oønierki z armii USA trafi na pierwsz lini frontu. Wedøug Pentagonu, nie ma podstaw, by s dzi , e poradz sobie gorzej od

m

czyzn. Przeciwnie – ju dzi w Afganistanie wiele z nich sprawdza si lepiej ni ich koledzy.

Mary Jennigs byøa pilotem helikoptera ratunkowego, który w Afganistanie transportowaø rannych oønierzy. 29 lipca 2009 r. w jej kokpicie eksplodowaø
pocisk wystrzelony przez talibów. Mimo 18 odøamków tkwi cych w udzie i w ramieniu dalej pilotowaøa, a zaøoga jej helikoptera zbieraøa poszkodowanych
i ostrzeliwaøa przy tym wroga. Cho kapitan Jennigs miaøa na koncie walk z przeciwnikiem, paradoksalnie nie mogøa ubiega si o adne powa ne
stanowisko dowódcze, poniewa dowódca musi… wykaza si do wiadczeniem bojowym. A za takie ameryka skie ministerstwo obrony nie mogøo uzna
akcji z lipca 2009 r., bo oficjalnie Jennigs nie braøa udziaøu w adnym boju. Wedøug ówczesnych przepisów stanowisko pilota helikoptera nie miaøo
charakteru bojowego. Dlatego byøo dost pne dla kobiet.

Na pocieszenie zwierzchnicy awansowali Jennigs do stopnia majora, za poniesione rany otrzymaøa te Purpurowe Serce. Nie poddaøa si jednak –
w listopadzie zeszøego roku zaskar yøa zakaz søu by kobiet na stanowiskach bojowych do S du Najwy szego i staøa si jedn z twarzy debaty
o równouprawnieniu w armii. Sytuacj pani major rozumie Tammy Duckworth, te byøa pilot helikoptera. W 2004 r. iraccy powsta cy trafili granatnikiem
jej Black Hawka. Duckworth straciøa obie nogi, lekarze ledwo odratowali jej r k . Po opuszczeniu armii dostaøa si do Izby Reprezentantów z ramienia
Partii Demokratycznej i dzi jest najlepiej rozpoznawaln zwolenniczk zrównania oønierzy z oønierkami.

23 stycznia obie panie triumfowaøy. Tego dnia odchodz cy wøa nie na emerytur sekretarz obrony Leon Panetta zniósø wszelkie ograniczenia dla søu by
kobiet w armii USA. Dotychczas ameryka skie oønierki nie mogøy zaci ga si do jednostek frontowych, gøównie do piechoty morskiej, wojsk
specjalnych, a tak e do niektórych oddziaøów wojsk l dowych, marynarki i lotnictwa. Teraz wszystko b dzie zale e wyø cznie od ich umiej tno ci. Idzie
w sumie a o wier miliona najlepiej pøatnych etatów, z których jednocze nie s najlepsze widoki na przyszøe awanse i prawdziw karier w wojsku.

Poprawno czy bezpiecze stwo?

Dwa lata temu Pentagon sam przyznaø, e zakaz bojowej søu by kobiet jest jawn dyskryminacj – resortowa komisja ds. ró norodno ci ju wtedy
rekomendowaøa dopuszczenie kobiet na front. Raport komisji wskazywaø m.in., e za spraw technologii oønierze nie musz mie tak du ej krzepy jak
kiedy – cho nie proponowaø np. rozwi za przyj tych w Norwegii, gdzie oønierki zdaj øatwiejsze testy sprawno ciowe. Nic z tego, ameryka ski

oønierz, niezale nie od pøci, musi by tak samo sprawny. Poza tym, wedøug komisji, adne badania nie potwierdziøy, by wspólna søu ba kobiet i m czyzn

obni aøa morale wojsk. A to jest cz sty argument przeciwników równouprawnienia w armii. Cho by wpøywowej, licz cej póø miliona czøonki , prawicowej
organizacji Zatroskane Kobiety Ameryki, która twierdzi, e decyzja Panetty to rozczarowuj cy przykøad przedkøadania poprawno ci politycznej nad
bezpiecze stwo pa stwa. Zatroskane uwa aj bowiem, e liberalnym politykom zale y na powi kszaniu babi ca w armii, by pompowa równo ciowe
statystyki. A te nijak b d si miaøy do realnych potrzeb siø zbrojnych. Podobne argumenty padaøy przy okazji wø czenia do søu by liniowej
Afroamerykanów.

Za równouprawnieniem kobiet w armii przemawia jednak kluczowy argument: w ostatnich dwóch dekadach zasadniczo zmieniø si charakter wojen. Jak
søusznie zauwa a „New York Times”, problem z umieszczeniem kobiet w okopach wynika z… braku samych okopów na wspóøczesnym polu walki.
W Afganistanie, gdzie Stany Zjednoczone tocz sw najdøu sz wojn w historii, trudno rozró ni stanowiska bojowe od niebojowych, skoro nie ma jasno
wyznaczonych linii frontu. To kampania przeciwpartyzancka, a nie starcie dwóch regularnych armii. Podczas takiego konfliktu oønierz liniowy jest tak
samo nara ony jak wszelki personel pomocniczy, tak e ten, który tylko wyj tkowo opuszcza bazy.

Wzorem Izrael

Stany Zjednoczone pó no doø czaj do grupy tych nielicznych pa stw, które nie maj nic przeciwko walcz cym kobietom. Niew tpliwym liderem w tej
dziedzinie jest Izrael, gdzie panie podlegaj obowi zkowej dwuletniej søu bie wojskowej. Wcielana jest okoøo poøowa z 30 tys. Izraelek, które co roku
osi gaj wiek poborowy, czyli 17 lat. Zwolnione s m.in. m atki, ci arne i matki, a søu ba jest krótsza i øatwiejsza ni dla m czyzn. Ale nawet
w Izraelu kilka procent stanowisk zarezerwowanych jest wyø cznie dla m czyzn, do oddziaøów bojowych mog trafi tylko te panie, które zdecydowaøy
si przedøu y søu b do trzech lat. I nawet w Izraelu kobiety w stopniu generaøa albo za sterami odrzutowego samolotu my liwskiego to nadal rzadko .

Przy okazji decyzji Panetty podawano tak e przykøady sfeminizowanych oddziaøów bojowych w takich krajach jak Kanada, która cz sto jest przywoøywana
przez ameryka skich liberaøów jako pa stwo bardziej post powe ni Stany. Ottawa pozwoliøa kobietom bra udziaø w zadaniach stricte wojennych ju
w 1989 r., a od 2001 r. Kanadyjki søu równie na okr tach podwodnych, z tym e Kanada ma ich raptem cztery, a caøe siøy zbrojne s przeszøo 20 razy
mniejsze od ameryka skich.

Podobnie jest jeszcze tylko w armiach skandynawskich, a tak e m.in. w Szwajcarii i Nowej Zelandii. W pozostaøych armiach wiata obowi zuje zasada, e
søaba pøe powinna si trzyma z daleka od powa nych zada w wojsku, bo – jak informuje oficjalny biuletyn Wojska Polskiego – „Kobiety (w armii –
przyp. red.) nie mog stanowi søabego ogniwa”. I cho pa stwa NATO musz uøatwia godzenie søu by z yciem rodzinnym, to wedøug polskiej
generalicji, „nale y jednak pami ta , e wojsko jest specyficznym miejscem, gdzie z jednej strony oferuje si staø , daj c poczucie stabilizacji posad ,
z drugiej jednak strony nale y liczy si z szeregiem trudnych, stresuj cych sytuacji, konieczno ci pozostawania w dyskomforcie, zarówno podczas
okresu szkolenia, jak i dalszej søu by”.

W pa stwach takich jak Polska, gdzie søu b wojskow peøni ledwie 3 tys. pa , czyli 3,5 proc. wszystkich oønierzy (i nie ma w ród nich adnej generaø),
trudno doceni znaczenie zmiany, przed któr stanie teraz armia USA. Cz ste søowa ameryka skich prezydentów o „dzielnych córkach, onach, matkach
i siostrach broni cych Ameryki” nie s wcale kurtuazj . W licz cym 1,4 mln oønierzy ameryka skim wojsku søu y a 207 tys. kobiet, to blisko 15 proc.

Strona 1 z 2

Kobiety z US Army na front | Równaj krok! - Polityka.pl

2013-02-18

http://www.polityka.pl/swiat/analizy/1535269,1,kobiety-z-us-army-na-front.read?print=true

caøego skøadu. W tym gronie jest 70 pa ze stopniem generalskim. Kobiety to jednak tylko 7 proc. korpusu generalskiego, dot d zaledwie dwie zdobyøy
cztery gwiazdki, najwy sz generalsk szar – w przypadku emerytowanej ju Ann Dunwoody w uznaniu za zasøugi dla logistyki wojskowej, a Janet
Wolfenbarger – za wkøad w in ynieri lotnicz i kosmiczn .

Od czasów wojny o niepodlegøo przez ameryka skie siøy zbrojne przewin øo si ponad 2 mln kobiet, przede wszystkim przez siøy pomocnicze. Tylko
podczas II wojny wiatowej w ameryka skiej armii søu yøo ich w sumie 400 tys. (po zawarciu pokoju wróciøy do cywila), na wojn korea sk pojechaøo
tysi c pa , a do Wietnamu – 7,5 tys. W obu wojnach irackich i afga skiej wzi øo udziaø ponad 320 tys. oønierek.

Kto pierwszy raz trafi do ameryka skich baz wojskowych w Afganistanie, b dzie zaskoczony obecno ci tak wielu dwudziestokilkuletnich kobiet w peønym
rynsztunku bojowym: w heømach, kamizelkach kuloodpornych, z karabinami, pistoletami, noktowizorami i wszystkim tym, co jest potrzebne
wspóøczesnemu oønierzowi. Kobiety i m czy ni mieszkaj obok siebie, tyle e w osobnych barakach – razem mog mieszka tylko maø e stwa søu ce
w tym samym miejscu. I cho podobnie jak alkohol i narkotyki, pozamaø e skie zwi zki mi dzy oønierzami, a tak e oønierzy z cywilnymi pracownikami
wojska s ci le zakazane, ten punkt regulaminu jest nagminnie øamany.

Amerykanki nawet tam chc by jednak równe Amerykanom. W konserwatywnym Afganistanie s niezast pione w rozmowach z miejscowymi kobietami,
dlatego towarzysz tak e wojskom specjalnym, gdy te dokonuj zatrzyma albo prowadz przeszukania. Zdarza si wr cz, e kobiety z patrolu potrafi
zøapa lepszy kontakt z lokaln starszyzn . U skoøowanych Afga czyków – maj do czynienia z uzbrojon kobiet – przewa a nieraz tradycyjny nakaz
go cinno ci. Zawieszaj wi c uprzedzenia na koøku i traktuj oønierki jak aseksualnych przybyszów, z wi ksz otwarto ci ni m czyzn.

Gin i zabijaj

Nie zmienia to faktu, e na misjach kobiety nara one s na ten sam poziom stresu co m czy ni i te same niebezpiecze stwa ze strony talibów
i powsta ców. Gin (do ko ca stycznia w Iraku i w Afganistanie mier poniosøy w sumie 152 oønierki), odnosz rany, bez przerwy s wiadkami mierci
i same zabijaj . A w bazach czeka na nie jeszcze jeden wróg – koledzy. Z informacji Pentagonu wynika, e co najmniej jedna na trzy kobiety w siøach
zbrojnych padøa ofiar napa ci na tle seksualnym. Serwis „Huffington Post” wyliczyø, e w Afganistanie prawdopodobie stwo gwaøtu albo molestowania
jest dla oønierek 180 razy wy sze ni prawdopodobie stwo mierci. Od pa dziernika 2010 do wrze nia 2011 r. Pentagon zarejestrowaø 3,2 tys. takich
ataków, przy czym zgøoszono prawdopodobnie niewiele ponad 10 proc. przypadków. Dopuszczali si ich zazwyczaj starsi stopniem m czy ni w wieku
okoøo 30 lat. Ofiary to najcz ciej kobiety, które nie sko czyøy jeszcze 25 lat. Z tych 3,2 tys. zgøoszonych przypadków mniej ni co dziesi ty sko czyø si
procesem.

O tym, jak trudno kobietom w mundurach dochodzi sprawiedliwo ci, Amerykanie dowiaduj si m.in. ze wstrz saj cego filmu dokumentalnego
„Niewidoczna wojna”, który w zeszøym roku zdobyø nagrod publiczno ci na festiwalu w Sundance, a w tym roku jest nominowany do Oscara. Film obna a
mit ameryka skich bohaterów, odznaczanych za akcje bojowe, którym puszczano pøazem gwaøty na kole ankach. A te, zwøaszcza po zmroku, chodz po
bazach uzbrojone np. w no e. Z drugiej strony, w ród tych, którzy w minionej dekadzie okryli ameryka ski mundur niesøaw , znalazøa si szeregowa
Lynndie England, stra niczka z bagdadzkiego wi zienia Abu Ghraib, która wietnie bawiøa si przy torturowaniu wi niów.

Kongresmenka Tammy Duckworth jest przekonana, e przeøomowa decyzja Panetty ukróci atmosfer bezkarno ci otaczaj c przemoc seksualn wobec

oønierek. Zadba o to wi cej kobiet w armii z wy szymi szar ami. Bo po dopuszczeniu do stanowisk bojowych wøa nie walka z molestowaniem b dzie

najwa niejszym frontem, na którym teraz powalcz ameryka skie oønierki.

Wykonanie Javatech | Prawa autorskie © POLITYKA

Sp. z o.o. S.K.A. (dawniej „POLITYKA” Spóødzielnia Pracy)

Strona 2 z 2

Kobiety z US Army na front | Równaj krok! - Polityka.pl

2013-02-18

http://www.polityka.pl/swiat/analizy/1535269,1,kobiety-z-us-army-na-front.read?print=true