SÅ‚owniczek A-C
data aktualizacji: 2000-01-19
kategoria: SÅ‚owniczek fotograficzny
SÅ‚owniczek A-C
SA
OWNICZEK - terminy fotograficzne
Encyklopedia podstawowych pojęć i terminy techniczne stosowane w fotografii.
A
Aberacja - zniekształcenie koloru lub kształtu przez obiektyw, korygowane dzięki
wielosoczewkowej konstrukcji obiektywu lub użyciu małego otworu przesłony.
Rozróżniamy aberację sferyczną i chromatyczną.
Adapter kart pamięci - to urządzenie, które dokuje kartę pamięci umożliwiając
sczytywanie informacji za pomocÄ… tradycyjnej stacji dyskietek 1.44 MB. IstniejÄ…
adaptery kart SmartMedia i CompactFlash.
Adapter - pierścień nakładany na obiektyw lub bezpośrednio na body aparatu,
pozwala umocować na obiektywie filtr o innej średnicy lub założyć do aparatu obiektyw
o nietypowym gwincie.
Aerografia - technika retuszu negatywów lub odbitek fotograficznych polegająca na
napylaniu barwnika (pigmentu) za pomocÄ… aerografu.
Analizator barw - urządzenie z pomocą którego określa się właściwą korektę barwną
(przy zastosowaniu filtrów) podczas wykonywania odbitek fotograficznych.
Aparat do zdjęć natychmiastowych - aparat, najczęściej z uproszczonymi
systemami kontroli parametrów, z którego otrzymuje się gotowy obraz pozytywowy w
kilka minut po naświetleniu.
Aparat fotograficzny wielkoformatowy - aparat na pojedyncze arkusze błony
formatu 10x12,7 cm lub większe, z płytą czołową obiektywu, zamocowaną za pomocą
elastycznego, rozciągliwego miecha i ze szklaną matówką umieszczoną w płaszczyz
nie
obrazowej do nastawiania motywu i ostrości obrazu.
Aparat fotograficzny średnioformatowy (aparat na błonę zwojową) - aparat na
format błony większy niż 35mm, ale mniejszy niż w aparatach wielkoformatowych.
Najczęściej w aparatach tych używane są błony zwojowe 6cm, na formaty zdjęć 6x4,5
cm, 6x6 cm, 6x7 cm, i6x9 cm.
Aparat fotograficzny półklatkowy - format wykonywanych przez ten aparat zdjęć
obejmuje połowę standardowego formatu małoobrazkowego na błonie 35mm, co
pozwala wykonać 72 zdjęcia na normalnym ładunku błony.
Aparat fotograficzny panoramiczny - aparat z obiektywem skanującym, który przy
wykonaniu zdjęcia obraca się względem swego tylnego punktu węzłowego, dając
wydłużony obraz na zakrzywionej cylindrycznie powierzchni błony.
Aparat fotograficzny kompaktowy - mały aparat 35mm o zwartej, często
uproszczonej budowie. Zazwyczaj całkowicie zautomatyzowany i wyposażony a
celownik lunetkowy.
Apertura - kołowy otwór wewnątrz obiektywu, określający ilość światła, która po
przejściu przez obiektyw padnie na błonę. Prawie we wszystkich aparatach
fotograficznych, z wyjątkiem najprostszych modeli, wielkość otworu można regulować
za pomocą przesłony, którą nastawia się na różne wymiary średnicy, według
oznaczonych na skali tzw. wartości liczby przesłony.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek A-C.htm (1 z 3) [2002-11-29 14:26:18]
SÅ‚owniczek A-C
ASA (American Standard Association)- system sensometryczny. Znormalizowana
(ISO) skala określająca czułość kliszy fotograficznej.
Automatyczny naciąg aparatu - automatyczny mechanizm (silnik naciągowy), który
przesuwa błonę o jedną klatkę zdjęciową po każdorazowym wyzwoleniu migawki.
Autoekspozycja (AE) - system w aparacie, który mierzy światło i samoczynnie
ustawia jeden lub oba parametry ekspozycji (przesłona i czas otwarcia migawki), aby
prawidłowo naświetlić kliszę.
Autofocus (AF) - automatyka nastawiania ostrości. Automatyczny system, który
wykorzystuje silnik elektryczny wbudowany w obiektyw lub korpus aparatu dla
uzyskania takiego wysunięcia obiektywu, które zapewnia ostrość naświetlanego
obrazu. Odległość os fotografowanego obiektu ustalana jest na podstawie np. pomiaru
różnic faz wysyłanych fali lub na podstawie różnicowania kontrastów.
B
B - jeden z czasów otwarcia migawki trwający tak długo, jak długo naciśnięty jest
spust migawki.
Balans barwny - zrównoważenie barwnego procesu fotograficznego zapewniające
prawidłową reprodukcję kolorów.
Balans bieli - równoważenie barwy światła pochodzącego z różnych z
ródeł.
Przykładowo światło sztuczne powoduje na zdjęciu dominantę barwy żółtej. Regulacja
balansu bieli (spotykana w prawie każdym aparacie cyfrowym) niweluje ten efekt
sprawiając, że na fotografii kolor biały będzie wyglądał naturalnie.
Barwoczułość - uczulenie materiału światłoczułego na poszczególne zakresy widma
światła białego.
Barwy dopełniające - barwy przeciwstawne sobie w widmie światła. Na przykład
barwa żółta jest dopełniająca dla niebieskiej.
Barwy zasadnicze - inaczej kolory podstawowe. Barwy, które są podstawą w
tworzeniu innych kolorów. Poprzez wymieszanie barw podstawowych w odpowiednich
proporcjach uzyskuje siÄ™ inne barwy z palety. Barwy zasadnicze to: niebieski, zielony i
czerwony.
Błona - cienkie plastikowe podłoże, pokryte światłoczułą emulsją, która po
naświetleniu w aparacie, rejestruje obraz przedmiotu.
Błona arkuszowa - błona fotograficzna, produkowana w arkuszach płaskich, ciętych
na określone wymiary, używana w aparatach wielkoformatowych.
Błona litograficzna - wysokoczuła błona kreskowa, na której uzyskuje się bardzo
kontrastowe obrazy (przy wywoływaniu w specjalnym wywoływaczu litograficznym.)
Błona równoważona do światła dziennego - błona barwna przeznaczona do
prawidłowej reprodukcji barw przedmiotu, jeżeli jest on oświetlony światłem dziennym
albo światłem elektronicznej lampy błyskowej albo specjalną żarówką fotograficzną
pomalowanÄ… na niebiesko.
Błona równoważona do światła sztucznego - błona barwna przeznaczona do
prawidłowej reprodukcji barw przedmiotu, jeżeli jest on oświetlony światłem żarowym.
Jeżeli naświetlimy taką błonę przy świetle dziennym, bez użycia odpowiedniego filtra
konwersyjnego to barwy na zdjęciu będą nienaturalnie błękitne.
C
Camera obscura - najprostszy aparat fotograficzny składający się ze skrzynki
światłoszczelnej i otworka. Światło padające prze otworek tworzy na przeciwległej
ściance skrzynki odwrócony obraz przedmiotu.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek A-C.htm (2 z 3) [2002-11-29 14:26:18]
SÅ‚owniczek A-C
CCD (Charge Coupled Device) - półprzewodnikowy przetwornik obrazu. Płytka z siatką
elementów światłoczułych. W zależności od natężenia światła padającego na
poszczególne komórki płytki, wzbudzany jest prąd, który zamieniany jest póz
niej na
sygnał cyfrowy. Można w ten sposób zapisać cyfrowo obraz w pamięci. CCD znalazł
zastosowanie między innymi w aparatach cyfrowych.
Celownik - system obserwacyjny umożliwiający kadrowanie fotografowanej sceny.
Często pomaga również przy nastawianiu ostrości obrazu.
Celownik lustrzany - system wykorzystujÄ…cy ruchome lustro umieszczone w
aparacie pod kÄ…tem 45 stopni za obiektywem. Podczas fotografowania obraz
odwzorowywany przez obiektyw trafia za pośrednictwem lustra do oka obserwatora. W
momencie wyzwolenia migawki lustro podnosi siÄ™ a obraz zostaje utrwalony na kliszy.
Jest to najlepszy system obserwacyjny, gdyż jest wolny od błędu paralaksy. Obraz
obserwowany jest rzeczywistym obrazem fotografowanym.
Celownik lunetkowy - niezależny od obiektywu układ optyczny umożliwiający
obserwowanie fotografowanej sceny. Jego największą wadą jest błąd paralaksy, który
powoduje, iż obraz obserwowany różni się nieznacznie od fotografowanego. Wynika to
z nierównoległości osi celownika i obiektywu.
Chromatyczna aberacja - wada obiektywu, przez którą promienie o różnych
długościach fali skupiają się w punktach leżących na płaszczyznach różnych od
płaszczyzny ogniskowej obiektywu. Ujawnia się jako szereg obwódek o różnej barwie
otaczajÄ…cych fotografowany przedmiot.
Ciemnia - światłoszczelne pomieszczenie używane do obróbki materiałów
światłoczułych.
Ciemny obiektyw - obiektyw z małą średnicą maksymalnego otworu przysłony.
Ciepłe barwy - barwy o odcieniach czerwonych dające wizualne uczucie ciepła.
Czas otwarcia migawki - czas, podczas którego migawka pozostaje otwarta
powodując ekspozycję klatki. Jest zazwyczaj mierzony w częściach sekundy. Każda
zmiana czasu otwarcia migawki jest liczona jako jeden stopień przysłony.
"Czerwone oczy" - efekt w postaci czerwonej plamki na oku. Ujawnia siÄ™ na
zdjęciach barwnych, osób fotografowanych z pomocą lampy błyskowej znajdującej się
blisko osi obiektywu. Spowodowany jest bezpośrednim odbiciem się promienia światła
lampy błyskowej od siatkówki oka.
Czułość błony fotograficznej - stopień uczulenia na światło materiału określany w
odpowiedniej skali ISO, ASA lub DIN.
Ireneusz Zdrowak
Wszystkie prawa do materiałów zamieszczonych na stronach Foto-Netu zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja bez zgody autorów zabroniona.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek A-C.htm (3 z 3) [2002-11-29 14:26:18]
SÅ‚owniczek D-F
data aktualizacji: 2000-01-18
kategoria: SÅ‚owniczek fotograficzny
SÅ‚owniczek D-F
SA
OWNICZEK - terminy fotograficzne
Encyklopedia podstawowych pojęć i terminy techniczne stosowane w fotografii.
D
Dalmierz pola dzielonego - urządzenie pomagające w ustawieniu ostrości. Daje
podwójny lub przesunięty obraz, gdy obiekt jest nieostry.
Dalmierz sprzężony - system nastawiania na ostrość obrazu, w którym dalmierz i
układ nastawiania obiektywu na odległość przedmiotową są sprzężone. Fotografujący
widzi obraz przedmiotu w celowniku bezpośrednio, a na jego środkowej części,
nałożony obraz wtórny.
Dedykowana lampa błyskowa - lampa błyskowa przeznaczona do współpracy z
jednym konkretnym typem aparatu lub grupą aparatów.
Definicja obrazu - czytelność obrazu (rozdzielczość, ostrość, ziarno). Niskoczułe
filmy dają najwyższy poziom definicji obrazu.
Diafragma - inaczej przesłona, okrągły otwór umieszczony w obiektywie lub tuż obok
niego, regulujący ilość światła padającą na materiał światłoczuły a także wyznaczający
głębię ostrości. Może być stały lub zmienny. Jej wielkość oznacza się liczbą otworu
przesłony (f number).
Diapozytyw - pozytywowy obraz na błonie, przeznaczony do oglądania w
powiększeniu, przeważnie poprzez projekcję na ekran za pomocą rzutnika. Przyjęła się
potocznie nazwa "slajd" wywodzÄ…ca siÄ™ z angielskiego "slide"
Digilab - maszyna wyposażona w mechanizm kopiowania zdjęć z cyfrowych nośników
na klasyczny papier fotograficzny.
DIN - (Deutsche Institut fur Normung) system sensytometryczny ze skalÄ… stopni
czułości znormalizowaną przez tę instytucję był używany w Europie przed
wprowadzeniem międzynarodowej skali stopni czułości, znormalizowanej przez ISO.
Dioptraia - miara siły ugięcia światła przez soczewkę.
Długoogniskowy obiektyw - obiektyw o ogniskowej znacznie dłuższej niż przekątna
klatki filmu, na którym jest wykonywane zdjęcie z pomocą tego obiektywu.
Diminanta barwna - przewaga jednego koloru na zdjęciu.
"Duszki" - zniekształcenia obrazu na skutek refleksów, odbić promieni zbyt
intensywnego światła; można je wyeliminować za pomocą filtru polaryzacyjnego.
Dwukartkowy materiał do fotografii natychmiastowej - materiał do fotografii
natychmiastowej wychodzący z aparatu w postaci dwóch sklejonych kartek, które
trzeba rozdzielić w celu otrzymania obrazu pozytywowego i negatywowego.
Dwuogniskowe obiektywy - obiektywy z ruchomymi grupami soczewek dajÄ…cymi
możliwość pracy, jako obiektywy o dwóch różnych ogniskowych.
Dyfuzor - nasadka z materiału zmiękczająca światło przez nią przechodzące.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek D-F.htm (1 z 3) [2002-11-29 14:30:30]
SÅ‚owniczek D-F
Dystorsja - zniekształcenie optyczne kształtów i/lub proporcji w obrazie, występuje
przy niektórych typach obiektywów jak np. rybie oko. Może być także wykorzystywane
jako efekt specjalny.
DX kod - system automatycznego rozpoznawania czułości błony spotykany obecnie w
większości nowoczesnych aparatów fotograficznych.
E
Efekt Sabattiera - inaczej solaryzacja, jest to częściowe odwrócenie tonów
spowodowane znacznym prześwietleniem lub światłem zadymiającym w trakcie
wywoływania.
Efekt Schwarzshilda - pozorna utrata czułości filmu przy bardzo krótkich i bardzo
długich czasach naświetlania.
EFS-1 (Electronic Film System) - elektroniczna klisza do klasycznego aparatu.
Urządzenie (wkładka) jest zbudowane z elementu CCD oraz modułu pamięci. Po
włożeniu do klasycznego aparatu fotograficznego zamienia go w cyfrowy.
Ekspozycja - ilość światła, którego działaniu poddaje się materiał światłoczuły,
regulowana czasem otwarcia migawki lub zegarem powiększalnikowym oraz przesłoną
obiektywu.
Ekwiwalent ogniskowej - odpowiednik ogniskowej obiektywu aparatu cyfrowego w
klasycznym aparacie 35mm.
Emulsja - światłoczuła warstwa materiału fotograficznego, w której tworzy się obraz.
F
Film - światłoczuła emulsja, w której powstaje obraz, osadzona na cienkim podłożu
plastikowym.
Film do światła dziennego - film kolorowy zbalansowany do użycia w świetle
dziennym lub przy świetle lampy błyskowej. Na opakowaniu jest oznaczany:
"DAYLIGHT"
Film do światła sztucznego - film kolorowy zbalansowany do użycia w świetle
żarowym. Na opakowaniu jest oznaczany: "TUNGSTEN" (światło żarowe) lub "TYPE B"
(światło halogenowe).
Film graficzny - materiał fotograficzny o wyjątkowo wysokim kontraście. Służy na
ogół jako materiał pozytywowy wykorzystywany przy efektach specjalnych. Musi być
wywoływany w wywoływaczu przeznaczonym do filmów graficznych.
Film odwracalny - film, na którym po obróbce tworzy się obraz pozytywowy. Można z
niego otrzymać negatywy i odbitki. Nazywany jest również diapozytywem lub slajdem.
Filtracja - zestaw filtrów koniecznych do osiągnięcia prawidłowej korekcji barw przy
wykonywaniu odbitek kolorowych.
Filtr neutralny szary - filtr używany do regulacji ilości światła wpadającego przez
obiektyw w aparatach o stałym otworze przesłony lub kiedy trzeba użyć dużego
otworu przesłony w jasnym oświetleniu.
Filtry płaskie - szklane lub plastikowe nasadki na obiektyw zmieniające cechy lub
kolor tworzonego obrazu. Także kolorowe szybki szklane, plastikowe lub żelatynowe
używane do korekcji barw w powiększalniku.
Filtry kompensacyjne - (CC) filtry o niedużej gęstości używane do korekcji
dominanty barwnej.
Filtry kontrastujące - filtry do fotografii czarno-białej, które przyciemniają jedne, a
rozjaśniają inne kolory, zwiększając kontrast.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek D-F.htm (2 z 3) [2002-11-29 14:30:30]
SÅ‚owniczek D-F
Filtry konwersyjne - filtry zmieniające procentową zawartość fal różnej długości w
widmie światła białego, używane do dopasowania filmu do właściwego dla niego, ze
względu na jego balans barwny, z
ródła światła.
Filtry korekcyjne - (CP) filtry do korekcji przy powiększaniu, umieszczone w
specjalnej szufladce powiększalnika, rzadziej pod obiektywem.
Filtr polaryzacyjny - filtr, który zatrzymuje lub przepuszcza światło spolaryzowane.
Filtry połówkowe przejściowe - filtry częściowo zabarwione, stopniowo tracące
kolor, aż do całkowitej przejrzystości.
Filtr typu "Skylight" - bardzo jasno różowy filtr używany do likwidacji niebieskiej
dominanty barwnej spowodowanej zbyt dużą ilością światła z nieba oraz
wyeliminowania wpływu promieniowania ultrafioletowego i mgły.
Filtry UV - filtr absorbujący promieniowanie ultrafioletowe. Może zostawać na stałe na
obiektywie stanowiÄ…c jego dodatkowÄ… ochronÄ™.
Filtry żelatynowe - filtry z barwionej w masie żelatyny, umieszczane przed
obiektywem lub na z
ródłach światła, tańsze niż szklane lub plastikowe, ale też o
mniejszej wytrzymałości.
Flesz - pochodzi od angielskiego "flash", potocznie lampa błyskowa.
Format - wielkość, wymiary obrazu na filmie lub papierze.
Fotomontaż - obraz fotograficzny składający się z więcej niż jednego zdjęcia dzięki
zastosowaniu wielokrotnej ekspozycji, złożenia negatywów, wielokrotnego naświetlania
pod powiększalnikiem lub montażu.
Forsowanie czułości błony - naświetlanie błony tak, jakby była czulsza, niż to
wskazuje jej normalna wartość ISO. Forsowanie czułości błony rekompensuje się
podczas jej wywoływania po naświetleniu.
Fotogram - obraz fotograficzny wykonany przez ułożenie nieprzejrzystych lub
prześwitujących przedmiotów na papierze światłoczułym lub zawieszonych nad jego
powierzchnią, a następnie wystawienie na działanie światła, padającego z góry i
normalne wywołanie. Nazwa fotogram bywa też używana w odniesieniu do normalnie
wykonanych gotowych odbitek (powiększeń) fotograficznych.
Fotometr - inaczej światłomierz, przyrząd do pomiarów parametrów światła,
stosowany w różnych dziedzinach techniki świetlnej.
Fotomikrografia - wykonywanie zdjęć w znacznym powiększeniu w porównaniu z
oryginałami przedmiotów aparatem fotograficznym umocowanym na mikroskopie.
Ireneusz Zdrowak
Wszystkie prawa do materiałów zamieszczonych na stronach Foto-Netu zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja bez zgody autorów zabroniona.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek D-F.htm (3 z 3) [2002-11-29 14:30:30]
SÅ‚owniczek G-I
data aktualizacji: 2000-01-17
kategoria: SÅ‚owniczek fotograficzny
SÅ‚owniczek G-I
SA
OWNICZEK - terminy fotograficzne
Encyklopedia podstawowych pojęć i terminy techniczne stosowane w fotografii.
G
Gęstość - ilość srebra wytworzonego w emulsji przez naświetlenie i wywołanie.
Mierzona jest stosunkiem ilości światła padającego na materiał do ilości światła
odbitego lub przepuszczonego przez ten materiał.
Gęsty negatyw - ciemny negatyw o dużej gęstości.
Głębia ostrości - przestrzeń, w której wszystkie elementy są ostre w obrazie; im
obiekt jest bliżej aparatu, tym mniejsza jest głębia ostrości, zależy od typu obiektywu i
zadanej przesłony. Głębia ostrości zmienia się w zależności od nastawionej, wybranej
wartości liczby przesłony, nastawionej wybranej odległości przedmiotowej oraz od
odległości ogniskowej obiektywu użytego do zdjęć. Głębia ostrości wzrasta, jeżeli
zmniejsza otwór przesłony (nastawiona na skali większa wartość liczby przesłony),
jeżeli do zdjęć użyto obiektywu o krótszej odległości ogniskowej, i jeżeli obiektyw jest
nastawiony na maksymalną odległość przedmiotową.
Głębia ostrości obrazowa - dopuszczalny zakres, w jaki błona może zmienić swe
położenie względem płaszczyzny obrazowej aparatu przy zachowaniu zadawalającej
ostrości obrazu odwzorowanego przez obiektyw.
Głębia ostrości przedmiotowa- strefa zadawalająco ostrego odwzorowania pacz
obiektyw obrazów przedmiotów znajdujących przed i za punktem optymalnego
nastawieni obiektywu na określoną odległość przedmiotową.
Głowica barwna - część powiększalnika zawierająca z
ródło światła oraz zestaw
filtrów umożliwiających korekcję barw przy wykonywaniu powiększeń barwnych.
Głowica oświetlająca lampy błyskowej - ogólne określenie zespołów lampy
wysyłających światło.
Głowica panoramiczna - głowica statywu pozwalająca na ruchy pionowe aparatu i
obrót o 360 stopni przy zachowaniu stabilności aparatu. Może być zablokowana w
każdej pozycji.
Gniazdo wtykowe R - zewnętrzne gniazdo wtykowe spotykane jeszcze w wielu
aparatach Fotograficznych. Służy do połączenia migawki aparatu z elektroniczną lampą
błyskową, wyposażoną w przewód synchronizacyjny z wtykiem. Umożliwia
synchroniczny zapłon lampy aparatu.
Gorąca stopka - miejsce połączenia (wraz ze stykiem elektronicznym) aparatu z
lampą błyskową.
Gradacja papieru - skala charakteryzująca kontrastowość papierów czarno-białych,
papiery o miękkiej gradacji dają niższy kontrast, o twardej wyższy.
Grafizacja barwna - ograniczenie zdjęcia do partii o pełnych kolorach.
Grupy soczewek - połączenie kilku soczewek w jeden element optyczny. Zestawienie
takich różnych elementów jest wykorzystywane w obiektywach wielosoczewkowych w
celu poprawienia jakości obrazu.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek G-I.htm (1 z 2) [2002-11-29 14:30:31]
SÅ‚owniczek G-I
H
Halo - rozświetlenie, poświata pojawiające się wokół z
ródeł światła w kadrze.
Halogenki - wspólna nazwa chlorków, bromków i jodków srebra, których światłoczułe
kryształki tworzą bazę większości emulsji fotograficznych.
Halogenki srebra - światłoczułe kryształki srebra w emulsji tworzące obraz.
High-key (Wysoki klucz) - efekt w obrazie polegający na przewadze jasnych tonów i
braku głębokich cieni. Także określenie oświetlenia służącego do osiągnięcia tego
efektu.
Hiperfokalna odległość - najmniejsza odległość od aparatu, przedmiotu
odwzorowanego ostro, gdy obiektyw jest nastawiony na nieskończoność. Jeżeli
obiektyw zostanie nastawiony na ostrość dla przedmiotu znajdującego się w odległości
hiperfokalnej, to głębia ostrości rozciąga się od połowy odległości hiperfokalnej do
nieskończoności.
I
Internegatyw/Negatyw pośredni - otrzymany na specjalnym kolorowy filmie
negatyw lub duplikat negatywu oryginalnego przeznaczony do wykonywania kopii z
materiałów pozytywowych i odwracalnych.
ISO - skrót nazwy: International Standard Organization - skala stopni czułości
znormalizowana przez tę instytucję została przyjęta jako norma międzynarodowa dla
oznaczania fotograficznych materiałów światłoczułych i zastąpiła poprzednio używane
powszechnie skale stopni czułości według ASA i według DIN.
Interpolacja pikseli - rzeczywisty kolor piksela obrazu jest uzyskiwany na drodze
interpolacji punktów sąsiadujących. Na podstawie składowych koloru sąsiednich
elementów są obliczane wartości składowe barwy centralnego punktu.
Ireneusz Zdrowak
Wszystkie prawa do materiałów zamieszczonych na stronach Foto-Netu zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja bez zgody autorów zabroniona.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek G-I.htm (2 z 2) [2002-11-29 14:30:31]
SÅ‚owniczek J-L
data aktualizacji: 2000-01-16
kategoria: SÅ‚owniczek fotograficzny
SÅ‚owniczek J-L
Terminy fotograficzne
Encyklopedia podstawowych pojęć i terminy techniczne stosowane w fotografii.
J
Jasne obiektywy - obiektywy o dużym maksymalnym otworze przesłony.
Joule (dżul) - jednostka mocy wyjściowej promieniowania świetlnego elektronicznych
lamp błyskowych, równowartość 1 watosekundy lub 40 lumenosekund.
K
Kadrowanie w ciemni - suwanie niepożądanych części obrazu fotograficznego na
maskownicy w trakcie powiększania lub przez wysłanianie części przezrocza.
Kaseta na film - plastikowy lub metalowy pojemnik na film o szerokości 110, 126 lub
35 mm, wkładany do aparatu, a także specjalny magazynek wymienny do aparatu na
filmy cięte.
Katadioptryczny obiektyw = Obiektyw lustrzany
Kąpiel przerywająca - roztwór chemiczny (zwykle słaby kwas), który zatrzymuje
działanie wywoływacza na błonę lub papier fotograficzny i neutralizuje jego
pozostałości, co zapobiega skażeniu innych roztworów chemicznych.
Kąt widzenia obiektywu - kąt tworzący się między liniami wyznaczającymi
maksymalne pole widzenia obiektywu o danej ogniskowej.
Kąt odbicia - kąt utworzony między promieniem światła, po odbiciu od powierzchni i
wyobrażalną "normalną" wystawioną pod kątem prostym do tej powierzchni.
Kąt padania - kąt utworzony między promieniem światła, padającym na powierzchnię
wyobrażalną "normalną" wystawioną pod kątem prostym do tej powierzchni.
Kelvin - jednostka skali stopni temperatury bezwzględnej. W fotografii
wykorzystywana dla określenia temperatury barwowej z
ródła światła.
Klatka - pojedynczy obraz na filmie.
Klin (neutralnie szary, stopniowy) - film, na którym naniesiono serię gęstości od
prawie przezroczystej aż do nieprzepuszczalnej, przydatny w określeniu poprawnej
ekspozycji.
Klipsy - uchwyty do filmów.
Kolor nasycony - czysty kolor, niezmieszany z bielą, czernią ani żadnym innym
kolorem.
Koło barw - takie przedstawienie zakresu spektralnego światła białego w kształcie
koła, że barwy dopełniające występują naprzeciwko siebie.
Kontrast - różnica między najciemniejszymi i najjaśniejszymi partiami obrazu.
Stopień kontrastu zależy od takich czynników jak: kontrast właściwy samemu
przedmiotowi zdjęcia, zdolność rejestracji kontrastu przez błonę użytą przy
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek J-L.htm (1 z 4) [2002-11-29 14:30:33]
SÅ‚owniczek J-L
rejestrowaniu oryginalnego obrazu, kierunek i kąt padania światła, typu
powiększalnika przy sporządzaniu powiększeń oraz rodzaj papieru użytego na odbitki.
Kontrast obrazu fotograficznego - różnica światła odbitego, przedstawiona w
postaci stosunku dwóch liczb (n:1), w najciemniejszych i najjaśniejszych partiach
obrazu negatywowego lub pozytywowego.
Kontrast równoczesny - efekt oddziaływania kolorów na siebie, np. kolory
dopełniające zestawione ze sobą wzmacniają wzajemnie swoją intensywność i
kontrast.
Konwerter - dodatkowy układ optyczny, mocowany, między obiektywem i korpusem
aparatu fotograficznego, który powoduje wydłużenie odległości ogniskowej użytego
obiektywu. Na przykład konwerter dwukrotny (2x) powoduje podwojenie odległości
ogniskowej każdego obiektywu, z którym został użyty. Konwerter może spowodować
pewne pogorszenie jakości obrazu zdjęcia, a ponadto obniża "jasność" obiektywu.
Kompensacja tylnego oświetlenia - w wielu automatycznych aparatach
fotograficznych istnieje możliwość ręcznej regulacji parametrów naświetlania, przez
dodatkowe otwarcie przesłony o określoną wartość tła kompensacji, gdy przedmiot
jest oświetlony od tyłu. Większość systemów automatycznej regulacji wykazuje w tych
wypadkach skłonność niedoświetlenia błony.
Komórka fotoelektryczna - element a światłoczuły używany w światłomierzach.
Kompononent barwnika - substancja chemiczna niezbędna do utworzenia barwnika,
znajduje się w barwnych i niektórych czarno-białych materiałach światłoczułych.
Kompresja obrazu - algorytm zmniejszania rozmiaru pliku ze zdjęciem kosztem
utraty jakości obrazu.
Kopiorama - ramka do umieszczenia negatywu przy kopiowaniu stykowym.
Kopiowanie stykowe - wykonywanie odbitek za pomocą naświetlania przez materiał
wyjściowy położony bezpośrednio na materiale światłoczułym.
Koreks - pojemnik do obróbki kliszy lub papieru, musi być ładowany w ciemności, ale
cały proces można już prowadzić przy świetle.
Królicze oczy - efekt czerwonych oczu w fotografiach ludzi i zwierząt, spowodowany
odbiciem światła lampy błyskowej od wewnętrznej powierzchni oka (siatkówki).
Krążek rozproszenia - kolista plamka świetlna odwzorowana przez obiektyw jako
obraz punktu świetlnego przedmiotu. Im mniejsza jest ta plamka, tym ostrzejszy
obraz przedmiotu na zdjęciu. Jeżeli jest widoczna wyraz
nie jako krążek, to cały obraz
jest nieostry.
Krótkoogniskowy obiektyw - obiektyw o ogniskowej krótszej niż przekątna klatki
filmu, na którym jest wykonywane zdjęcie z użyciem tego obiektywu.
Kuweta - plastikowa, porcelanowa lub metalowa miseczka (najczęściej o
prostokątnym kształcie dna) służąca do obróbki odbitek.
L
Lampa błyskowa - sztuczne z
ródło światła dające krótki, jasny błysk o składzie
spektralnym zbliżonym do światła dziennego.
Lampa błyskowa dedykowana - typ lampy błyskowej przeznaczonej do współpracy
z określonymi typami aparatów fotograficznych. Lampa po połączeniu z aparatem jest
regulowana przez jego układ sterujący, w szczególności jego migawkę, a także
otrzymuje informacje dotyczące czułości użytej błony i pomiaru oświetlenia.
Lampa błyskowa dodatkowa - dowolny typ lampy błyskowej, używanej przy
zdjęciach jako lampa dodatkowa.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek J-L.htm (2 z 4) [2002-11-29 14:30:33]
SÅ‚owniczek J-L
Lampa błyskowa pierścieniowa - lampa z rurką palnika o kształcie pierścieniowym,
mocowanym na obiektywie. Ze względu na bezcieniowe oświetlenie używana głównie
przy fotografowaniu z bliska drobnych przedmiotów.
Lampa błyskowa studyjna - wysokowydajny oświetlacz błyskowy, często
podłączona do zasilacza sieciowego dużej mocy, zamontowany na regulowanym
statywie, przeznaczony do oświetlania dużych powierzchni w studiach Fotograficznych.
Lampa pilotująca - żarówka niskiej mocy, w głowicy lampy błyskowej studyjnej
pozwala fotografującemu przewidzieć efekt świateł i cieni spowodowanych błyskiem
lampy.
Lampa żarowa - z
ródło światła sztucznego, w którym prąd elektryczny przepływa
przez włókno wolframowe wewnątrz szczelnej bańki szklanej.
Lampa żarowa halogenowa - małogabarytowy, usprawniony typ lampy żarowej
wolframowej, która zapewnia przez okres jej użytkowania stalą temperaturę barwową
wysyłanego światła, gdyż jej bańka nie ciemnieje z biegiem czasu.
Lejek - potoczna nazwa osłony reflektorów.
Liczba przewodnia - miara maksymalnej wydajności świetlnej elektronowej lampy
błyskowej. Wartość ta jest dla danej lampy zmienna w zależności od czułości błony
użytej do zdjęć. Większość producentów podaje wartość liczby przewodniej dla
określonego modelu, przy założeniu, iż czułość błony wynosi ISO 100/21, oraz że
odległość fotografowanego przedmiotu od lampy błyskowej będzie mierzona w
metrach. Przy tych założeniach, wartość liczby przesłony, na którą należy nastawić
obiektyw, można obliczyć dzieląc liczbę przewodnią przez odległość fotografowanego
przedmiotu od lampy, na przykład: podana liczba przewodnia lampy wynosi 40 (dla
ISO 100/21), jeżeli odległość przedmiotu od lampy równa się 5 m, wartość liczby
przesłony trzeba nastawić na 8, gdyż 40: 5 = 8. Należy jednak zwrócić uwagę, że w
niektórych krajach odległość jest zwyczajowo nadal określana nie w metrach, lecz w
stopach angielskich (foot), przy czym 1 stopa = 0,305 m. W związku z tym również
podawana przez producentów wartość liczby przewodniej tych samych modeli lamp,
jeżeli odległość przedmiotu jest mierzona w stopach, będzie ponad trzykrotnie
większa. I tak, dla podanego powyżej przykładu, musiałaby ona wynosić nie 40, lecz
131,2, gdyż w podanym, przykładzie liczbowym 5 m = 16,404 stóp, a więc
131,2:16,404 = 8, jak poprzednio.
Liczba przesłony - według oznaczenia angielskiego. Szereg kolejnych wartości
liczbowych naniesionych na pierścieniu nastawczym oprawy obiektywu stanowi skalę,
której kolejne działki odpowiadają określonemu zwiększaniu, względnie zmniejszaniu
otworu przesłony obiektywu. Obrócenie pierścienia o jedną działkę skali, czyli o jedną
wartość liczby przesłony w kierunku większych wartości (na przykład z 4 na 5,6)
powoduje takie zmniejszenie otworu przesłony, że zmniejsza się o połowę ilość światła
przechodzącego przez obiektyw (przy niezmienionych warunkach oświetlenia
fotografowanego przedmiotu). I odwrotnie, obrócenie pierścienia o jedną działkę skali
w kierunku mniejszych liczb (na przykład z 11 na 8) zwiększa otwór przesłony tak, że
przechodząca przez obiektyw ilość światła podwaja się w porównaniu z poprzednim
nastawieniem. Poszczególne wartości skali liczb przesłony zostały wyliczone z
podzielenia odległości ogniskowej obiektywu przez odpowiadające danemu
nastawieniu, efektywne średnice otworu przesłony, które są nazywane "z
renicÄ…
wejściową" obiektywu.
Low-key (Niski klucz) - efekt w obrazie polegający na przewadze ciemnych tonów,
także określenie oświetlenia służącego do osiągnięcia tego efektu.
Luksogram - zdjęcie powstałe przez bezpośrednie naświetlenie obiektu leżącego na
papierze fotograficznym.
Lustro - element optyczny, w którym normalnie tworzą się obrazy bez zniekształceń.
Używane w sprzęcie fotograficznym mają pokryte płaszczyzny wierzchnie, w
odróżnieniu od tych codziennego użytku, gdzie warstwa kryjąca jest pod szkłem. Takie
rozwiązanie zabezpiecza przed powstaniem podwójnego obrazu - jednego odbitego w
szkle, drugiego w warstwie srebra.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek J-L.htm (3 z 4) [2002-11-29 14:30:33]
SÅ‚owniczek J-L
Lustrzanka jednoobiektywowa - typ aparatu, w którym za obiektywem jest
umieszczone ruchome lustro, ustawione pod kÄ…tem 45°, a w lustrzankach 35 mm,
zamontowany nad lustrem pryzmat pentagonalny z kilkoma posrebrzonymi
powierzchniami, m umożliwia obserwację w celowniku aparatu dokładnie tego samego
obrazu, który jest odwzorowany przez obiektyw.
Lustrzanka dwuobiektywowa - lustrzanka z dwoma obiektywami; jeden tworzy
obraz na filmie, a drugi przez odbicie w lustrze na matówce.
Ireneusz Zdrowak
Wszystkie prawa do materiałów zamieszczonych na stronach Foto-Netu zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja bez zgody autorów zabroniona.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek J-L.htm (4 z 4) [2002-11-29 14:30:33]
SÅ‚owniczek M-O
data aktualizacji: 2000-01-15
kategoria: SÅ‚owniczek fotograficzny
SÅ‚owniczek M-O
Terminy fotograficzne
Encyklopedia podstawowych pojęć i terminy techniczne stosowane w fotografii.
M
Magazynek wymienny - stosowany głównie w aparatach średnioformatowych
wymienny zespól, przeznaczony do wcześniejszego załadowania materiału
światłoczułego. W ten sposób możliwa jest, w czasie wykonywania zdjęć, szybka
zmiana błony czarno-białej na błonę barwną, błony negatywowej na błonę
pozytywową, a nawet formatu i typu materiału zdjęciowe-go (magazynki na błonę 35
mm lub na materiały natychmiastowe Polaroid). Dzięki odpowiedniemu zabezpieczeniu
wymiana magazynka na inny jest możliwa nawet po tylko częściowym naświetleniu
błony bez obawy jej zaświetlenia.
Makrofotografia - fotografia bardzo małych obiektów. Ukazuje obiekt na zdjęciu
większy niż jest on w rzeczywistości.
Maska - materiał zakrywający część emulsji światłoczułej podczas naświetlania w
aparacie lub pod powiększalnikiem.
Maskownica - ramka do przytrzymywania w określonym miejscu materiału
pozytywowego podczas kopiowania.
Matówka - powierzchnia, na której jest widoczny obraz w wizjerze, umożliwiająca
zakomponowanie kadru i ustawienie ostrości.
Mieszek - światłoszczelna harmonijka o zmiennej długości, mocowana pomiędzy
obiektywem a aparatem, służy do płynnej regulacji odległości płaszczyzny obiektywu
od płaszczyzny filmu; stosowany np. przy makrofotografii.
Miękki - określenie obrazu o niskim kontraście.
Migawka - zasłonka chroniąca film przed dostępem światła do czasu, gdy zostanie
wyzwolony spust migawki przy robieniu zdjęcia.
Migawka centralna - migawka wewnÄ…trz obiektywu zbudowana z cienkich
metalowych "listków", które otwierają się przy naświetlaniu filmu.
Migawka połączona z przesłoną - migawka złożona z przesłony irysowej i migawki
centralnej, które otwierają się jednocześnie podczas robienia zdjęcia.
Migawka szczelinowa - para roletek poruszających się wzdłuż filmu tuż przy jego
powierzchni, które tworząc między sobą szczelinę powodują naświetlenie materiału. Od
rozmiaru tej szczeliny zależy czas otwarcia migawki.
Mikroraster (raster mikropryzmatyczny) - pole w kształcie koła uformowane z małych
pryzmacików ułatwiających nastawienie ostrości. Przy nieostrości obiektu daje
wrażenie migotania.
Mocne punkty obrazu - punkty, w których przecinają się hipotetyczne linie pionowe i
poziome, dzielące obraz na trzy równe części; umieszczenie obiektu w tych punktach
wizualnie równoważy kompozycję.
Monochromatyczna barwa - pojedynczy kolor. Nazwa częściej używana w
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek M-O.htm (1 z 4) [2002-11-29 14:30:34]
SÅ‚owniczek M-O
odniesieniu do fotografii czarno-białej, ale także ma zastosowanie do sepii lub innych
tonowanych zdjęć w jednym kolorze.
Montaż (fotomontaż) - wycinanie i montowanie ze sobą części oddzielnych obrazów w
celu stworzenia innego obrazu.
Motor transportu filmu - silnik automatycznego przesuwu filmu w aparacie.
Motylki - metalowe klapki na zawiasach używane do regulacji strumienia światła z
reflektorów.
N
Najwyższe światła - najjaśniejsze partie obrazu.
Nałożenie zdjęć (tzw. sandwitch) - użycie dwóch lub więcej negatywów do
wykonania jednej odbitki.
Napisy na filmach - cyfry i napisy identyfikacyjne naświetlane przez producenta na
marginesie materiałów fotograficznych.
Nasadka dyfrakcyjna gwiazdkowa - nasadka na obiektyw do specjalnych efektów.
Naje na fotografii wzory w postaci gwiazdek, promieni wokół punktowych z
ródeł lub
odbić światła.
Nasadka pryzmatyczna - nasadka na obiektyw, dająca na zdjęciu szereg
powtarzających się obrazów wtórnych, otaczających środkowy obraz główny.
Nastawienie ostrości - nastawienie odległości między obiektywem i płaszczyzną
błony w aparacie w zależności od odległości fotografowanego przedmiotu od aparatu.
Umożliwia uzyskanie ostrego obrazu tego przedmiotu na błonie w celu jego
zarejestrowania.
Naświetlenie - poddanie materiału światłoczułego działaniu światła. Całkowite
naświetlenie jest rezultatem natężenia światła przyjętego przez błonę, a jest
regulowane wielkością otworu przesłony obiektywu. Długość czasu oddziaływania
światła na błonę jest regulowana przez migawkę aparatu fotograficznego.
Naświetlenie z automatyczną kompensacją (Bracketing) - wykonanie serii zdjęć
tego samego przedmiotu, każda klatka z innym naświetleniem błony, zmienianym
automatycznie. System przydatny zwłaszcza przy wyborze żądanej jasności obrazu na
przezroczach lub odbitkach z przez
roczy.
Negatyw - obraz odwrócony tonalnie w stosunku do rzeczywistości.
Niedoświetlenie - zbyt słabe działanie światła na materiał światłoczuły.
Niedoświetlenie lampą błyskową - stopniowe niedoświetlenie na obrazie tych partii
przedmiotu, które w trakcie dokonywania zdjęcia znajdowały się w większej odległości
od lampy, niż odległość, na której oświetlenie wystarczała jej moc robocza.
Niedowołanie - zbyt słabe wywołanie materiału światłoczułego.
Nienasycony kolor - barwa zmieszana z czerniÄ…, bielÄ… lub innym kolorem.
Nieskończoność - taka odległość aparatu od obiektu, przy której promienie światła
wysyłane przez obiekt stają się równoległe do siebie.
Niskoczuły film - film o niskiej światłoczułości i małej liczbie stopni w skali ISO.
Numer emulsji - numery na opakowaniu filmu lub papieru, pozwalajÄ…ce
zidentyfikować produkt.
O
Obiektyw - konstrukcja optyczna ze szkła lub plastiku mająca zdolność skupiania
promieni świetlnych. Obiektyw może składać się z pojedynczej soczewki lub grup
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek M-O.htm (2 z 4) [2002-11-29 14:30:34]
SÅ‚owniczek M-O
soczewek. Są dwa podstawowe typy soczewek: soczewka wypukła (skupiająca), która
skupia promienie w jednym punkcie, oraz soczewka wklęsła (rozpraszająca), która
ugina promienie na zewnÄ…trz. Obie sÄ… wykorzystywane w obiektywach
wielosoczewkowych, w których połączenie kilku różnych elementów daje w sumie efekt
soczewki skupiajÄ…cej.
Obiektyw makro - obiektyw do makrofotografii.
Obiektyw portretowy - obiektyw o odległości ogniskowe ok. 90 mm (dla aparatu 35
mm).
Obiektywy lustrzane - obiektywy przy konstrukcji, których dla zmniejszenia
rozmiarów obudowy obiektywu przy długiej ogniskowej wykorzystano zarówno
soczewki jak i lustra.
Obiektywy o stałej ogniskowej - obiektywy o jednej, stałej ogniskowej. Tzw.
ogniskowe, sztywne w przeciwieństwie do dwuogniskowych i obiektywów
zmiennoogniskowych posiadają jedną, stałą ogniskową.
Obiektywy o stałej ostrości (fix-fokus) - obiektywy o pewnej stałej odległości od
płaszczyzny filmu, nie mające możliwości zmiany ostrości w zależności od odległości
między aparatem a obiektem. Stosowane są w tanich, prostych aparatach.
Obiektywy o zmiennej ostrości - obiektywy, w których można ustawiać ostrość w
zależności od odległości obiektu.
Obiektywy szerokokątne - obiektywy o wyjątkowo krótkiej ogniskowej w stosunku
do przekÄ…tnej klatki (dla 35 mm - od 8 do 38 mm).
Obiektywy wielosoczewkowe - obiektywy zawierające grupy soczewek, które
współpracując ze sobą dają ostrzejszy obraz bez dystorsji.
Obiektywy zmiennoogniskowe - obiektywy ze zmienną ogniskową, nazywane także
transfokatorami lub z angielskiego zoom.
Obiektywy z warstwami przeciwodblaskowymi - obiektywy, w których
zewnętrzna powierzchnia soczewki jest pokryta specjalnymi warstwami chroniącymi
przed niepotrzebnymi odbiciami światła.
Obiektyw miękkorysujący - obiektyw odwzorowuje delikatny, miękki obraz
przedmiotu. Nie wszystkie elementy przedmiotu, na które jest nastawiony obiektyw,
odznaczają się krytyczną ostrością obrazu. Obiektyw portretowy może być również
obiektywem miękkorysującym.
Obraz graficzny - obraz składający się tylko z czerni i bieli, bez półtonów.
Obraz utajony - niewidoczny obraz tworzący się w emulsji materiału światłoczułego
pod wpływem działania światła.
Obudowa obiektywu - wyczerniony od wewnÄ…trz metalowy lub plastikowy cylinder
zapewniający właściwe położenie grup soczewek i ich ruch względem siebie.
Odbielacz - kąpiel chemiczna przeznaczona do usuwania części lub całości obrazu
fotograficznego. Używana jako element obróbki chemicznej lub jako przygotowanie do
tonowania.
Odbielacz utrwalający - kąpiel chemiczna łącząca działanie odbielacza i utrwalacza,
używana w wielu procesach obróbki chemicznej materiałów światłoczułych.
Odbitka/Odbitka pozytywowa - zdjęcie na papierze fotograficznym wykonane za
pomocą światła, które przechodzi przez negatyw lub przezrocze.
Ogniskowa - odległość pomiędzy miejscem, w którym obiektyw ustawiony na
nieskończoność tworzy obraz a płaszczyzną obiektywu.
Osłabianie - zmniejszanie ilości srebra w emulsji w celu zmiany kontrastu i gęstości.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek M-O.htm (3 z 4) [2002-11-29 14:30:34]
SÅ‚owniczek M-O
Osłona przeciwsłoneczna - gumowa, plastikowa lub metalowa osłonka na obiektyw
o kształcie cylindra zabezpieczająca przed bocznymi promieniami światła.
Ostrość wybiórcza - użycie minimalnej głębi ostrości przy ustawieniu ostrości na
obiekt tak, że oddziela się on od nieostrego pierwszego planu i tła.
Otwarty błysk - spotykany w niektórych lampach błyskowych przycisk, którego
naciśnięcie powoduje ręczne wyzwolenie błysku lampy bez uruchamiania migawki i
naświetlania błony. Bardzo przydatny, jeżeli dla zapewnienia prawidłowego
naświetlenia chce się korzystać ze światłomierza dla światła błyskowego.
Otwieranie, przymykanie obiektywu - zwiększanie zmniejszanie średnicy otworu
przesłony.
Ireneusz Zdrowak
Wszystkie prawa do materiałów zamieszczonych na stronach Foto-Netu zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja bez zgody autorów zabroniona.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek M-O.htm (4 z 4) [2002-11-29 14:30:34]
SÅ‚owniczek P-S
data aktualizacji: 2000-01-14
kategoria: SÅ‚owniczek fotograficzny
SÅ‚owniczek P-S
Terminy fotograficzne
Encyklopedia podstawowych pojęć i terminy techniczne stosowane w fotografii.
P
Pamięć nastawienia ostrości obrazu - układ spotykany w wielu automatycznych
aparatach lustrzanych i w niektórych aparatach kompakt, który umożliwia-
fotografującemu automatyczne nastawienie ostrości obrazu dla jednego określonego
fragmentu motywu i zachowanie tego nastawienia obiektywu w pamięci układu
sterujÄ…cego aparatem. Po przekomponowaniu obrazu sceny w celowniku aparatu
wystarczy już tylko nacisnąć wyzwalacz migawki dla dokonania zdjęcia. Rozwiązanie to
jest użyteczne, jeżeli główny przedmiot nie znajduje się w środku sceny, ponieważ
większość systemów, autofokus w aparatach fotograficznych nastawia ostrość obrazu
na ten przedmiot, który znajduje się w oznaczonej ramce na środku pola obrazowego
celownika.
Pamięć nastawienia parametrów naświetlania błony - układ spotykany w wielu
automatycznych aparatach lustrzanych i w niektórych aparatach kompakt, który
umożliwia fotografującemu dokonanie pomiaru oświetlenia dla jednego określonego
fragmentu motywu, automatyczne nastawienie parametrów naświetlania i zachowanie
tego nastawienia w pamięci układu sterującego aparatem. Po przekomponowaniu
obrazu sceny w celowniku aparatu wystarczy już tylko nacisnąć wyzwalacz migawki dla
dokonania zdjęcia. Rozwiązanie jest użyteczne, zwłaszcza przy zdjęciach pod światło,
lub gdy główny przedmiot jest znacznie jaśniejszy lub znacznie ciemniejszy niż
otaczajÄ…ca go scena.
Panorama - w znaczeniu fotograficznym szeroka, ciągła scena, zarejestrowana za
pomocą aparatu panoramicznego albo zmontowana z szeregu kolejnych zdjęć sceny
dla stworzenia widoku panoramicznego.
Panchromatyczna błona - błona fotograficzna, której emulsja jest uczulona na
wszystkie długości fal widzianego widma światła.
Papier bromowy - pozytywowy materiał światłoczuły na podłożu nieprzezroczystym.
Papier chlorowy - pozytywowy materiał światłoczuły na podłożu nieprzezroczystym o
niebieskawym zabarwieniu obrazu, używany do kopiowania stykowego.
Paralaksa - różnica między obrazem widzianym poprzez celownik aparatu
fotograficznego a obrazem odwzorowanym przez obiektyw na elemencie
światłoczułym. Błąd paralaksalny najbardziej uwidocznia się w aparatach z
celownikiem przeziernikowym (lunetkowym), spotykanym w większości cyfrówek,
ponieważ oś optyczna celownika jest w aparacie przesunięta względem osi optycznej
obiektywu.
Pasek testowy - pasek materiału fotograficznego z różnymi naświetleniami lub paski
z różnymi filtracjami, które służą do porównania rezultatów naświetlania materiału i
wybrania optymalnego wariantu.
Pełny zakres tonalny - zakres tonów obejmujący wszystkie tony szarości pomiędzy
czerniÄ… a bielÄ….
Perspektywa linearna - przedstawienie linii równoległych w dwuwymiarowym
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek P-S.htm (1 z 6) [2002-11-29 14:30:37]
SÅ‚owniczek P-S
obrazie w postaci linii zbieżnych - narasta wraz z odległością.
Perspektywa powietrzna - złudzenie głębi i dystansu spowodowane efektem
rozpraszania światła i zamglenia atmosferycznego, dającego zniebieszczenie barw i
rozjaśnienie tonów na zdjęciu widoków.
Pierścienie pośrednie - metalowe lub plastikowe pierścienie o różnych wymiarach
służące do mocowania obiektywu dalej od płaszczyzny filmu, co umożliwia
wykonywanie reprodukcji lub makrofotografii.
Pigment - nierozpuszczalny barwnik. Barwi materiały przez fizyczne osiadanie na ich
powierzchni.
Piksele - malutkie powierzchnie świecące, które tworzą obraz elektroniczny.
Piktogramy odległości - symbole rysunkowe używane zamiast cyfr do określenia
odległości obiektu od aparatu. W niektórych modelach o ograniczonym zakresie
ustawiania ostrości wskazują najczęstsze odległości stosowane przy wykonywaniu
portretu pojedynczych osób, grup postaci, i krajobrazów.
Plamkowanie - usuwanie plamek i skaz z odbitek.
Płaszcz wodny - basen wodny, w którym prowadzi się obróbkę chemiczną dla
zachowania stałej, właściwej temperatury odczynników.
Płaszczyzna filmu - płaszczyzna, w której jest umieszczony film w aparacie lub w
ramce do negatywów w powiększalniku.
Płaszczyzna ostrości - Płaszczyzna, w której obiektyw tworzy obraz; dla otrzymania
ostrego obrazu na filmie musi się ona pokrywać z płaszczyzną filmu.
Płukanie - pośrednie oraz ostatnie etapy obróbki chemicznej, w których pozostałości
kąpieli są wypłukiwane z filmu.
Płytka obrazowa - szklana lub plastikowa płytka wmontowana w układzie celownika
wewnątrz aparatu lustrzanego, która pozwala na dokonanie wyboru motywu zdjęcia i
nastawienie ostrości obrazu.
Podczerwień - zakres fal dłuższych od czerwonego zakresu widma, niewidocznych dla
oka, możliwych do zarejestrowania na filmie specjalnie na nie uczulonym.
Podklejanie na sucho - metoda przyklejania zdjęć do płaskich powierzchni,
polegająca na podgrzaniu będącej pod ciśnieniem warstwy szelaku (żywicy) pomiędzy
zdjęciem a podkładem.
Polaryzacja = Spolaryzowane światło.
Pole krycia obiektywu - maksymalna powierzchnia czytelnego obrazu tworzonego
przez obiektyw. Musi być większa od wymiaru formatu obrazu na filmie, do jakiego
obiektyw jest przeznaczony.
Pomiar światła odbitego - odczyt poziomu światła odbitego od obiektu np. od
powierzchni filmu.
Pomiar światła poprzez obiektyw - typ systemu pomiarowego stosowany ogólnie w
aparatach lustrzanych do pomiaru światła odbitego od przedmiotu, po przejściu
poprzez obiektyw aparatu. Używany powszechnie skrót angielski TTL (Through the
Lens).
Poruszanie/cyrkulacja - poruszanie, obracanie oraz kręcenie filmu lub papieru w
koreksie bÄ…dz
w kuwecie podczas obróbki chemicznej w celu utrzymania ciągłego
kontaktu emulsji ze świeżym roztworem danej kąpieli chemicznej.
Powiększalnik - urządzenie rzutujące obraz z filmu na inny materiał światłoczuły w
celu wykonania powiększeń; zasada pracy podobna jak w rzutniku do przezroczy.
Powiększalnik osadzony jest w osi pionowej tak, że rzutowany obraz pojawia się na
jego poziomej podstawie.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek P-S.htm (2 z 6) [2002-11-29 14:30:37]
SÅ‚owniczek P-S
Powiększenie - odbitka większa od negatywu, z którego została wykonana.
Pozytyw - obraz o zgodnej z rzeczywistością skalą tonalną.
Półtony - wrażenie szarości w obrazie uzyskiwane przez różne zagęszczenie
punkcików srebra metalicznego, chociaż obraz składa się tylko z czerni i bieli.
Preselekcja czasu migawki - typ półautomatycznego sterowania naświetlaniem, w
którym fotografujący ręcznie ustawia wartość czasu migawki, a układ sterujący
automatycznie dobiera wartość liczby przesłony, zapewniającą w konkretnych
warunkach prawidłowe naświetlenie.
Preselekcja przesłony - typ półautomatycznego sterowania naświetlaniem, w
którym fotografujący ręcznie ustawia wartość liczby przesłony, a układ sterujący
automatycznie dobiera czas migawki, zapewniający w danych warunkach prawidłowe
naświetlenie.
Proces jednokąpielowy - obróbka chemiczna składająca się z jednego roztworu
wywoływacza i utrwalacza.
Proces negatyw/pozytyw - proces wykonywania z negatywu odbitek pozytywowych
na papierze fotograficznym.
Proces pozytyw-pozytyw - proces otrzymywania odbitek pozytywowych na
odwracalnym papierze fotograficznym bezpośrednio z przezroczy.
Prószenie - metoda retuszu polegająca na rozprowadzeniu farby na powierzchni
zdjęcia za pomocą pylenia, najczęściej z pomocą aerografu wykorzystującego sprężone
powietrze.
Przykrawanie obrazu - usuwanie niepożądanych partii obrazu. Przykrawanie
aparatem, oznacza wybór właściwej odległości aparatu od przedmiotu i wybór
obiektywu o właściwej odległości ogniskowej, aby ująć na zdjęciu tylko pożądany
fragment obrazu.
Przykrawanie w ciemni - oznacza powiększenie tylko wybranego fragmentu
negatywu. Przykrawanie gotowych odbitek polega po prostu na obcięciu
niepożądanych fragmentów obrazu.
Pryzmat pentagonalny - pryzmat używany w wizjerach lustrzanek w celu
otrzymania na matówce obrazu nieodwróconego stronami.
PrzeglÄ…darka do przez
roczy - półprzezroczysta powierzchnia podświetlona
świetlówką służąca do oglądania negatywów i przezroczy.
Przerywacz - kąpiel używana do zatrzymania działania wywoływacza.
Przesłona - okrągły otwór umieszczony w obiektywie lub tuż obok niego, regulujący
ilość światła padającą na materiał światłoczuły a także wyznaczający głębię ostrości.
Może być stała lub zmienna. Jej wielkość oznacza się liczbą otworu przesłony f.
Przesłona irysowa - przesłona składająca się z pierścienia umieszczonego w
obiektywie lub tuż obok niego z zachodzącymi na siebie listkami (blaszkami), które
regulują otwór przesłony.
Przesłona krytyczna - otwór przesłony, przy którym dany obiektyw pracuje (rysuje)
najlepiej, najczęściej w środkowej części jego skali.
Przesłona zapadkowa - przesłona o skokowym, zapadkowym charakterze przesuwu,
używana np. w powiększalnikach, gdzie często ustawianie przebiega w ciemności.
Prześwietlenie - zbyt mocne działanie światła na materiał światłoczuły.
Przewołanie - zbyt mocne wywołanie wskutek przedłużenia czasu, za wysokiej
temperatury lub zbyt intensywnego poruszania materiału w roztworze wywołującym.
Przezrocze - obraz pozytywowy na filmie.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek P-S.htm (3 z 6) [2002-11-29 14:30:37]
SÅ‚owniczek P-S
Punktowiec - sztuczne z
ródło światła o regulowanym, wąskim strumieniu świecenia.
Punkt zbiegu linii - punkt w oddali, w którym zbiegają się linie perspektywy.
Purpura - kolor składający się z czystego światła niebieskiego i czerwonego, barwa
dopełniająca do purpury to zielony.
R
Ramka negatywowa - ramka do wkładania negatywów lub przezroczy do
powiększalnika, pomiędzy z
ródłem światła a obiektywem.
Rastrowanie - wykonywanie odbitek przez raster w celu rozbicia obrazu na punkty
lub linie.
RAW - tryb zapisu oznaczany jako RAW (tzw. surowy) jest trybem pozwalajÄ…cym na
transfer danych (bitów) bezpośrednio z aparatu cyfrowego (matrycy CCD lub CMOS)
do np. komputera, bez żadnej ingerencji w ten proces ze strony oprogramowania
(przetwarzania elektronicznego), czy też sprzętu.
Refleksy = "Duszki'.
Retusz - ręczne usuwanie plamek i uszkodzeń lub korekta barw gotowej odbitki.
Retykulacja emulsji - pękanie emulsji pod wpływem zbyt dużej zmiany temperatury,
nadmiernej kwasowości, lub zasadowości kąpieli.
Rękaw fotograficzny - specjalny światłoszczelny pojemnik z materiału, w formie
dwustronnie otwartego rękawa, używany do wszelkich manipulacji z materiałem
światłoczułym przy jasnym świetle.
Rozbicie na kolory = WyciÄ…gi barwne.
Ruchome grupy soczewek - grupy soczewek w obiektywie, które poruszają się w
stosunku do pozostałych grup w czasie ustawiania ostrości lub zmiany ogniskowej w
obiektywach zmiennoogniskowych.
Rybie oko - ekstremalnie szerokokątny obiektyw, w którym znaczna dystorsja
(beczkowate zniekształcenie linii w obrazie) jest wynagradzana znacznym kątem
widzenia siÄ™gajÄ…cym ponad 220°.
S
Samowyzwalacz - urządzenie opóz
niajÄ…ce o jakiÅ› czas otwarcie migawki po
naciśnięciu spustu.
Sepiowanie - zamiana czarnych i szarych tonów czarno-białego obrazu na brązowe.
Siatka - płótno umieszczane przed z
ródłem światła w celu zmniejszenia jego mocy i
zwiększenia rozproszenia.
Skala ostrości - skala na obudowie obiektywu podana w jednostkach lub w postaci
symboli, które w momencie ich ustawienia wskazują, że obraz obiektu znajdującego
się w tej odległości od obiektywu będzie ostry.
Skala powiększenia - stosunek wielkości obiektu w rzeczywistości do jego wielkości
na obrazie: kiedy są sobie równe, mówi się o skali powiększenia 1x. Oznacza także
stopień powiększenia odbitki z negatywu lub odległość pomiędzy obiektem a
obiektywem oraz obiektywem a obrazem.
Slajd = Przezrocze.
Slave unit - urządzenie do równoczesnego, zdalnego wyzwalania błysku w więcej niż
jednej lampie błyskowej.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek P-S.htm (4 z 6) [2002-11-29 14:30:37]
SÅ‚owniczek P-S
Soczewka - kawałek szkła lub plastiku posiadający zdolność skupiania lub
rozpraszania światła.
Soczewka wypukła - soczewka grubsza w środku, niż na brzegach, uginająca
promienie światła do wewnątrz w punkcie będącym ogniskiem danej soczewki. Inaczej
zwana soczewkÄ… skupiajÄ…cÄ….
Soczewka wklęsła - soczewka grubsza na brzegach niż w środku, uginająca
promienie światła na zewnątrz. Inaczej zwana soczewką rozpraszającą.
Soczewki nasadkowe - dodatkowe soczewki nakładane na obiektyw w celu zmiany
ogniskowej, używane w makrofotografii.
Solaryzacja - częściowe odwrócenie tonów spowodowane znacznym prześwietleniem
lub światłem zadymiającym w trakcie wywoływania.
Spolaryzowane światło - światło drgające tylko w jednej płaszczyz
nie, w
odróżnieniu od światła bezpośredniego, które drga we wszystkich płaszczyznach. Patrz
Filtr polaryzacyjny.
Srebro metaliczne - forma srebra tworzącego obraz po naświetleniu halogenków
srebra i ich wywołaniu.
Standardowy obiektyw - obiektyw o ogniskowej zbliżonej do przekątnej klatki filmu,
na którym wykonywane jest zdjęcie tym obiektywem.
Statyw - najczęściej trójnożna konstrukcja zapewniająca stabilność aparatu przy
robieniu zdjęć z długimi czasami otwarcia migawki lub przy użyciu teleobiektywu,
zabezpieczająca tym samym przed wstrząsami grożącymi zamazaniem obrazu.
Still video - metoda elektronicznego zapisu obrazu na nośniku magnetycznym.
Stolik bezcieniowy - półprzezroczysty materiał rozpięty wokół obiektu w celu
osiągnięcia równego rozproszonego oświetlenia i wyeliminowania refleksów na bardzo
błyszczących przedmiotach.
Stopień przesłony - miara ilości światła "wpuszczanego" do aparatu - każda zmiana
otworu przesłony lub czasu otwarcia migawki równa się jednemu stopniowi przesłony.
Stopnie czułości = Światloczulość.
Substancja przyspieszająca - związki chemiczne dodawane do wywoływacza w celu
przyspieszenia procesu redukcji.
Synchronizacja lampy błyskowej - system łączący wyładowanie lampy błyskowej z
momentem, w którym migawka jest całkowicie otwarta.
System TTL - system pomiaru światła wpadającego przez obiektyw w określonym
polu.
Szafa susząca - małe pomieszczenie do suszenia filmów po obróbce chemicznej, w
którym wytwarza się samodzielny system wentylacyjny powietrza.
Szkło opalizujące - szkło półprzepuszczalne o opalizującym zabarwieniu, używane
jako dyfuzor w powiększalnikach, podświetlarkach i światłomierzach.
Szparowanie = Wycinanie tła.
Szpula koreksu - wąska rurka z płaskimi dyskami po obu stronach, na które nawija
siÄ™ film.
Sztuczne z
ródła światła dziennego - żarówki lub inne lampy dające światło o
charakterze widma światła dziennego.
Szyberek do kasety - blaszka wsuwana do kasety na filmy cięte lub zwojowe w celu
zabezpieczenia materiału światłoczułego podczas wymiany lub ładowania kasety.
Śluza świetlna - sposób zabezpieczenia kasety, koreksu lub ciemni przed dostępem
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek P-S.htm (5 z 6) [2002-11-29 14:30:37]
SÅ‚owniczek P-S
światła.
Światło ciemniowe - światło używane w ciemni, które nie zaświetla filmów i
papierów. Różne dla różnych typów materiałów fotograficznych.
Światłoczułość - miara uczulenia materiału fotograficznego na światło.
Światło kluczowe - główne światło w scenie.
Światłomierz - urządzenie mierzące ilość światła padającego na obiekt lub od niego
odbitego i na tej podstawie przedstawiające parametry prawidłowej ekspozycji.
Światłomierz punktowy - światłomierz o wąskim kącie pomiaru, takim, że można
dokonywać dokładnego odczytu z całkiem małych powierzchni nawet oddalonych
obiektów.
Światłomierz zintegrowany z aparatem - światłomierz umieszczony w aparacie,
tak sprzężony z jego urządzeniami sterującymi, że przekazuje im bezpośrednio
zmierzone parametry ekspozycji.
Światło odbite - światło padające na obiekt po odbiciu się od innych powierzchni.
Światło padające - światło padające bezpośrednio na obiekt, w przeciwieństwie do
światła odbitego.
Światło punktowe - ukierunkowane z
ródło światła o niewielkich wymiarach żarnika i
przezroczystej
szklanej żarówce, dające ostre cienie.
Światło sztuczne - światło nie pochodzące z naturalnych z
ródeł.
Światła wypełniające - dodatkowe z
ródła światła używane do rozświetlenia cieni.
Światło zastane - naturalne światło w scenie, w odróżnieniu od światła użytego
specjalnie do fotografii. Jest to światło, jakie fotograf zastał w miejscu robienia
fotografii.
Światło żarowe - z
ródło światła wykorzystujące włókna wolframowe jako żarnik.
Większość lamp używanych w oświetleniu domowym jest typem światła żarowego.
Ireneusz Zdrowak
Wszystkie prawa do materiałów zamieszczonych na stronach Foto-Netu zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja bez zgody autorów zabroniona.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek P-S.htm (6 z 6) [2002-11-29 14:30:37]
SÅ‚owniczek T-Z
data aktualizacji: 2000-01-13
kategoria: SÅ‚owniczek fotograficzny
SÅ‚owniczek T-Z
Terminy fotograficzne
Encyklopedia podstawowych pojęć i terminy techniczne stosowane w fotografii.
T
Tabelka naświetleń - zestawienie parametrów ekspozycji i warunków
oświetleniowych pozwalających oszacować prawidłową ekspozycję.
Tank - światłoszczelny pojemnik do obróbki chemicznej filmów bądz
papierów.
Techniki tonorozdzielcze - techniki prowadzące do likwidacji płynnych tonów i
pozostawieniu tonów wyraz
nie oddzielonych.
Teleobiektyw - długoogniskowy obiektyw przeznaczony do robienia zdjęć ze znacznej
odległości.
Tolerancja ekspozycji - patrz tolerancja materiału fotograficznego.
Tolerancja materiału fotograficznego - zakres prześwietleń i niedoświetleń oraz
przewołań i niedowołań, przy których otrzymuje się jeszcze możliwe do
zaakceptowania rezultaty. Wysokoczule czułe filmy i papiery o miękkiej gradacji
charakteryzują się największą tolerancją.
Toner - substancja chemiczna zmieniająca czarno-białe obrazy w kolorowe.
Tonowanie - przekształcanie ciemnych partii czarno-białego obrazu na wybrany kolor
przez zamianę srebra metalicznego na jego związki lub barwnik. Najczęściej stosowaną
technikÄ… tonowania jest sepiowanie.
Twardy - kontrastowy obraz lub światło dające ostre cienie.
Tylna projekcja - efekt używany do sztucznego wprowadzenia tła w atelier.
Wcześniej sfotografowany obiekt lub scena rzutowana od tyłu na półprzepuszczalny
ekran, daje złudzenie naturalnego tła dla pierwszego planu znajdującego się w studiu.
Tylne oświetlenie - obiekt oświetlony jest światłem padającym od tyłu. Zazwyczaj
potrzebna jest korekta ekspozycji dla w ten sposób oświetlonych obiektów.
U
Uchwyty do filmu - metalowe lub plastikowe uchwyty (klipsy) zapobiegajÄ…ce
skręcaniu się filmu podczas suszenia: dla naprężenia obciążony jednym z nich od dołu,
film jest powieszony na drugim.
Uczulenie panchromatyczne - uczulenie na pełny zakres widma.
Ultrafiolet - niewidzialny zakres widma rejestrujÄ…cy siÄ™ na filmie w postaci
zadymienia.
Ustawianie ostrości - przesuwanie płaszczyzny obiektywu w stosunku do filmu w
zależności od odległości pomiędzy obiektem a aparatem, w celu osiągnięcia ostrego
obrazu.
Ustawianie ostrości w podczerwieni - posługiwanie się dodatkową skalą ostrości
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek T-Z.htm (1 z 3) [2002-11-29 14:30:39]
SÅ‚owniczek T-Z
na obiektywie przy wykonywaniu zdjęć na filmie uczulonym na podczerwień.
Utrwalanie - kąpiel polegająca na reakcji chemicznej, w wyniku której nienaświetlone
halogenki srebra z filmu lub papieru stajÄ… siÄ™ rozpuszczalne i przechodzÄ… do roztworu;
w procesie obróbki chemicznej
następuje po wywoływaniu, przerywaniu i odbielaniu, nadaje trwałość obrazowi w
białym świetle.
UV = Ultrafiolet.
UV filtry patrz Filtry UV.
W
Wężyk spustowy - elastyczny przewód służący do zdalnego wyzwalania migawki.
Widmo światła białego - widziana przez oko ludzkie część zakresu fal
elektromagnetycznych w postaci kolorów (w zależności od długości fali) od fioletu i
niebieskiego, przez zielony i żółty do czerwonego. Kiedy wszystkie barwy występują
razem, światło wydaje się białe.
Wielokrotna ekspozycja - kilkukrotne naświetlenie tej samej klatki.
Wielosoczewkowa konstrukcja obiektywu - układ optyczny składający się z kilku
grup soczewek, które pracując razem dają ostry obraz pozbawiony dystorsji.
Winietowanie - częściowe zniekształcenie obrazu na brzegach przez przysłonięcie
innym obrazem, ściemnienie lub zbytnie rozjaśnienie.
Wizjer - miejsce w aparacie, gdzie można zobaczyć obraz, który będzie
zarejestrowany na filmie. Patrz także Celownik optyczny.
Wskaz
nik chemiczny - substancja chemiczna wskazująca stopień zużycia kąpieli
poprzez zmianÄ™ barwy wskaz
nika.
Współczynnik filtru - liczba określającą krotność, o jaką trzeba zwiększyć odczytaną
przed przefiltrowaniem ekspozycję, aby uzyskać prawidłowe naświetlenie po założeniu
filtru. Różny dla różnych filtrów, najczęściej umieszczany jest na oprawie.
Wyciągi barwne - fotograficzne przekształcenie obrazu barwnego za pomocą filtrów
na trzy obrazy czarno-białe, odpowiadające barwom podstawowym: czerwonej,
zielonej i niebieskiej. Stosowane przy efektach specjalnych oraz w technice
drukarskiej.
Wycinanie tła - forma retuszu wielkoformatowych negatywów polegająca na pokryciu
niepotrzebnej części zdjęcia farbą kryjącą. W rezultacie otrzymuje się czyste białe tło.
Wydruk fotorealistyczny - wydruk jakościowo przypominający klasyczną odbitkę
fotograficznÄ….
Wyładowanie lampy - świecenie gazu w szklanej rurce pod wpływem przyłożonego
napięcia elektrycznego, wykorzystywane jako z
ródło światła m.in. w lampach
błyskowych.
Wysłanianie - zmniejszanie naświetlenia określonych partii odbitki przez ich
zasłanianie podczas naświetlania pod powiększalnikiem.
Wysokoczuły film - film o wysokiej światłoczułości wyrażonej w stopniach ASA i ISO.
Definicja obrazu nie jest taka dobra jak przy niskoczułych filmach ze względu na
większe ziarno. Im czulszy film tym większe ziarno.
Wywoływanie - proces chemiczny polegający na zamianie naświetlonych halogenków
srebra na srebro metaliczne, pierwszy element w fotograficznym procesie obróbki
chemicznej materiałów światłoczułych.
Wywoływanie barwne materiałów czarno-białych - proces chemiczny (zwany
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek T-Z.htm (2 z 3) [2002-11-29 14:30:39]
SÅ‚owniczek T-Z
inaczej chromogenicznym) polegający na wywołaniu halogenków srebra z użyciem
komponentów barwnika tak, że tworzą one obraz barwny.
Wyzwalacz przewodowy- mechaniczne lub elektryczne urzÄ…dzenie do wyzwalania
migawki.
Wyzwalacz przewodowy - jest zazwyczaj używany, jeżeli aparat jest zamocowany'
na statywie.
Z
Zadymienie - cienka, równomierna warstwa srebra metalicznego powstająca w
nienaświetlonych miejscach materiału światłoczułego pod wpływem zużycia
chemikaliów, przewołania lub specjalnych procesów obróbki.
Zaświetlenie - przypadkowe naeksponowanie materiału światłoczułego powodujące
jego zczernienie, zszarzenie lub zamglenie.
Zbliżenie - powiększenie obiektu lub jego fragmentu wypełniające cały kadr.
Ziarnistość subiektywna - określenie opisujące wizualne ukazanie się
nieregularnych skupisk naświetlonych i wywołanych ziaren halogenków srebra na
filmie lub papierze fotograficznym. Jest najbardziej widoczna na obszarach jasnych
tonów obrazu.
Ziarno - tworzące obraz kryształki srebra metalicznego, powstałe po obróbce
chemicznej naświetlonych halogenków srebra.
Zimne barwy - barwy z "niebieskiego końca" widma dające poczucie zimna.
Zmiękczenie obrazu - Rozmycie, miękki obraz.
Zoom = Obiektywy zmiennoogniskowe.
Zoom cyfrowy - stratne jakościowo zbliżenie obrazu, polegające na wycięciu
fragmentu z całości zdjęcia i powiększeniu go.
Zwilżacz - substancja chemiczna zmniejszająca napięcie powierzchniowe na mokrym
filmie, przyspieszajÄ…ca suszenie.
Żelatyna - postać naturalnego białka używane jako środek wiążący halogenki srebra z
podłożem.
Żółty - kolor powstający z czystego światła czerwonego i zielonego; barwa
dopełniająca to niebieski.
y
ródło światła - ogólne określenie każdego z
ródła światła używanego w fotografii,
jak na przykład światło słoneczne.
Ireneusz Zdrowak
Wszystkie prawa do materiałów zamieszczonych na stronach Foto-Netu zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja bez zgody autorów zabroniona.
file:///D|/DOKUMENTY/Czytelnia/Fotografowanie/_Poradnik_/SÅ‚owniczek T-Z.htm (3 z 3) [2002-11-29 14:30:39]