SP II[1] 6 zalacznik1 2006

Program Wieloletni Rozwój Telekomunikacji i Poczty w dobie społeczeństwa informacyjnego
Z A A C Z N I K 1
Program Wieloletni Rozwój Telekomunikacji i Poczty w dobie społeczeństwa informacyjnego
Politechnika Gdańska
WYDZIAA ELEKTRONIKI
TELEKOMUNIKACJI
I INFORMATYKI
Praca naukowo-badawcza
w ramach programu wieloletniego
Rozwój telekomunikacji i poczty w dobie społeczeństwa
informacyjnego na lata 2005-2008
Grupa tematyczna: Rynek telekomunikacyjny i teleinformatyczny;
aspekty techniczne i normalizacyjne
Kod zadania: SP II.6
Zadanie: Prace dotyczące normalizacji i przepisów technicznych
radiokomunikacji i telekomunikacji w świetle integracji z UE
Temat: Rozpoznanie rozwoju służb radiokomunikacji morskiej oraz
opis możliwych działań w gospodarce widmem
Raport naukowo-badawczy
Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej
do umowy z dnia 01.10.2006 r. z Instytutem Aączności w Warszawie
Kierujący: dr hab. inż. Ryszard KATULSKI, prof. nadzw. PG
Wykonawcy: dr inż. Jerzy ŻUREK
mgr inż. Mirosław RADZIWANOWSKI
dr inż. Jacek STEFACSKI
Gdańsk, listopad 2006
Spis treści
Spis treści ..................................................................................... 2
1. Wprowadzenie .......................................................................... 5
2. Diagnoza trendów rozwojowych w morskich systemach
radiowych systemy porozumiewawcze i alarmowe.............. 11
2.1. Podsystemy radiokomunikacyjne GMDSS ich prognozowana
ewolucja ............................................................................ 12
2.1.1. System VHF DSC..................................................... 12
2.1.2. Radioteleks (NBDP) .................................................... 15
2.1.3. Radiotelefonia w pasmach MF/HF ................................. 19
2.1.4. System DSC (Digital Selective Calling) .......................... 19
2.1.5. Systemy łączności satelitarnej w GMDSS....................... 20
2.1.6. Systemy dystrybucji MSI w GMDSS .............................. 22
2.1.7. EPIRB w GMDSS ........................................................ 23
2.1.8. SART w GMDSS ......................................................... 23
2.2. Systemy radiokomunikacji morskiej związane z Maritime
Security............................................................................. 25
2.2.1. Wprowadzenie........................................................... 25
2.2.2. Statkowy System Alarmowania Ship Security Alert
System (SSAS)......................................................... 27
2.2.3. System identyfikacji i śledzenia dalekiego zasięgu
(LRIT) ..................................................................... 29
2.3. Zmiany w obszarze łączności ogólnej morskiej służby
ruchomej ........................................................................... 31
2.4. Systemy komórkowe a radiokomunikacja morska.................... 33
2.5. System AIS (Automated Information System) ........................ 34
2.6. Reforma morskiego pasma radarowego 9300 - 9500 MHz
(pasmo 3 cm)..................................................................... 36
2.7. Zintegrowane systemy statkowego bezpieczeństwa
osobistego ......................................................................... 36
3. Identyfikacja najnowszych kierunków rozwoju morskich
systemów geostacjonarnych w aspekcie widmowym ............. 37
3.1. Systemy GEO (Geosychonous Equatorial Orbit)....................... 37
3.1.1. Inmarsat .................................................................. 37
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 2 z 83
3.1.2. VSAT - Stacje naziemne na pokładach statków - ESV
(Earth Stations on Vessels) ........................................ 42
3.1.3. Systemy DVB ............................................................ 44
3.1.4. COSPAS-SARSAT ....................................................... 44
3.1.5. Systemy regionalne.................................................... 46
3.2. Systemy Satelitarne MEO i LEO ............................................ 47
3.2.1. Konstelacja MEO programu COSPAS-SARSAT................. 48
3.2.2. Systemy S-PCS, segment satelitarny systemów IMT-
2000....................................................................... 49
4. Identyfikacja istotnych warunków rozwoju radiowych
systemów morskich w Polsce ................................................. 50
4.1. GMDSS-SAR ...................................................................... 50
4.2. Transmisja danych w pasmach VHF, MF i HF........................... 51
4.3. Reforma pasma VHF ........................................................... 52
4.4. System TETRA na morzu ..................................................... 52
4.5. Systemy komórkowe........................................................... 53
4.6. Maritime Security ............................................................... 53
4.7. Współpraca międzynarodowa ............................................... 54
4.8. Sprawy opłat za użytkowanie ............................................... 54
5. Perspektywy badawcze dotyczące kompatybilności nowo
wprowadzanych morskich systemów radiowych .................... 55
5.1. VHF .................................................................................. 55
5.2. MF i HF ............................................................................. 56
5.3. 2G i 3G ............................................................................. 56
5.4. ESV .................................................................................. 57
5.5. Statkowe sieci bezprzewodowe ............................................. 57
6. Propozycja stanowiska administracji polskiej odnośnie
problemów służby morskiej, zawartych w Agendzie WRC-07 ...... 59
6.1. Punkt 1.3 porządku obrad (Agenda item 1.3).......................... 59
6.2. Punkt 1.13 porządku obrad (Agenda item 1.13) ...................... 60
6.3. Punkt 1.14 porządku obrad (Agenda item 1.14) ...................... 62
6.4. Punkt 1.16 porządku obrad (Agenda item 1.16) ...................... 64
6.5. Punkt 2 porządku obrad (Agenda item 2) ............................... 64
6.6. Punkt 4 porządku obrad (Agenda item 4) ............................... 65
6.7. Punkt 7.2 porządku obrad (Agenda item 7.2).......................... 66
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 3 z 83
7. Podsumowanie ....................................................................... 76
Literatura.................................................................................... 77
Wykaz ważniejszych skrótów angielskich................................... 81
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 4 z 83
1. Wprowadzenie
Radiokomunikacja morska jest najstarszym rodzajem
radiokomunikacji. Guglielmo Marconi (1874-1937) jedno z pierwszych
swoich doświadczeń we Włoszech przeprowadzał realizując łączności
radiową pomiędzy swoim laboratorium a jachtem zakotwiczonym w
pobliskiej zatoce. Po wyjezdzie do Wielkiej Brytanii pierwszym zadaniem
realizowanym przez Marconiego była budowa systemu
radiokomunikacyjnego na zlecenie Royal Navy. Wraz z rozwojem
technologii radiokomunikacji ruchomej, na początku XX wieku, powstały
mechanizmy międzynarodowej regulacji zasad łączności radiowej. Na
międzynarodowych konferencjach telegraficznych ustalano procedury
łączności, przydzielano częstotliwości, umawiano się co do stosowanych
sygnałów. Mimo niewielkiej liczby państw zaangażowanych w tego typu
działania można uznać, że był to proces prawdziwie globalny. Już wtedy
powołano organizację międzynarodową w celu rozwiązywania bieżących
problemów, która była pierwowzorem i zaczątkiem dzisiejszego ITU
(International Telecommunication Union). Proces ten był imponująco
szybki. Już w roku katastrofy Titanica statki pasażerskie były wyposażone
w radiostacje i posiadały służbę radiową pełniącą nasłuchy na określonych
częstotliwościach.
Podstawowym celem radiokomunikacji morskiej przez wiele
dziesiątków lat było w pierwszej kolejności zapewnianie ogólnie
rozumianego bezpieczeństwa żeglugi (distress and safety communication),
a w drugiej kolejności łączności ogólnej (general communication) na
potrzeby eksploatacyjne statków oraz prywatne członków załóg. Przez
wiele lat rozwój radiokomunikacji morskiej postępował w sposób naturalny
i harmonijny. Pojawianie się nowych technologii radiokomunikacyjnych
takich jak łączność radiotelefoniczna FM (Frequency Modulation), AM
(Amplitude Modulation), SSB (Single Sideband), system transmisji danych
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 5 z 83
tekstowych NBDP (Narrow Band Direct Printing), łączność satelitarna
ruchoma, satelitarne systemy alarmowania, owocowało ich włączeniem do
globalnego systemu radiokomunikacji morskiej. W sposób ewolucyjny
rozwijane były procedury łączności związane zarówno z łącznością
niebezpieczeństwa i bezpieczeństwa, jak i łącznością ogólną. W wyniku
ustaleń międzynarodowych, w miarę potrzeb, różnym służbom
działającym w ramach radiokomunikacji morskiej przydzielano niezbędne
zakresy, podzakresy i kanały częstotliwościowe. Spójna była również
infrastruktura systemów łączności. Obejmowała ona globalną sieć stacji
nadbrzeżnych (coast stations) i w okresie pózniejszym satelitarnych
naziemnych stacji nadbrzeżnych (coast earth stations). Wszystkie rodzaje
łączności były zazwyczaj realizowane przez tą samą infrastrukturę
(przeważnie będącą własnością państwową), zapewniając łącza do
zróżnicowanych w skali globu instytucji poszukiwania i ratowania SAR
(Search And Rescue) oraz do publicznych sieci telekomunikacyjnych.
W wyniku międzynarodowych decyzji o budowie i wdrożeniu w
radiokomunikacji morskiej systemu GMDSS (Global Maritime Distress and
Safety System), gwałtownego rozwoju wszelakiego rodzaju technologii
radiokomunikacji ruchomej (systemów komórkowych, bezprzewodowych,
satelitarnych itp.), budowy nowoczesnego światowego systemu SAR,
rewolucji informacyjnej (gwałtowny wzrost zapotrzebowania na
przesyłanie ogromnych ilości informacji), oblicze radiokomunikacji
morskiej podlega i podlegać będzie w najbliższym czasie gwałtownym i
zasadniczym przemianom, zarówno technologicznym jak i organizacyjnym
[19]. Przez wiele lat radiokomunikacja morska była liderem w obszarze
nowych technologii radiokomunikacji ruchomej. Wykorzystywane systemy
podlegały również ścisłej regulacji. Obecnie ściśle regulowany jest jedynie
obszar łączności niebezpieczeństwa i bezpieczeństwa. Na rynku istnieje
jednak wiele systemów radiokomunikacyjnych, które oferują usługi
globalne, również specjalizowane na potrzeby użytkowników morskich,
które nie są stricte systemami radiokomunikacji morskiej. Co więcej
systemy dostępne na wolnym rynku zazwyczaj znacznie lepiej spełniają
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 6 z 83
potrzeby użytkowników morskich w obszarze łączności i wymiany
informacji z sieciami lądowymi. Są też często znacznie bardziej
zaawansowane technologicznie niż obowiązkowo instalowane na pokładach
statków systemy GMDSS. Postęp technologiczny wymusza zmiany także w
obszarze GMDSS. Wykorzystywanie na pokładach statków dowolnych
globalnych systemów radiokomunikacyjnych rodzi jeszcze jedną, często
zaniedbywaną kwestię związaną z kompatybilnością elektromagnetyczną
tychże systemów. Żaden system radiokomunikacyjny nie może
powodować ryzyka zakłócenia systemów radioelektronicznych
decydujących o bezpiecznej żegludze statków. Problem jest tym bardziej
istotny, że nowoczesny statek jest miejscem wyjątkowego nagromadzenia
wszelakich systemów radioelektronicznych, elektronicznych i
elektrycznych pracujących w zakresie od bardzo małych do bardzo dużych
mocy [25, 26, 27, 28, 29].
Należy jednak z całą mocą podkreślić, że bezpieczeństwo i ochrona
żeglugi (maritime safety and security), SAR, specyfika środowiska
statkowego, funkcjonowanie portów i operacje portowe wymagają i
wymagać będą wydzielonych, bezpiecznych sieci radiokomunikacyjnych
oraz specyficznych procedur łączności. Tak więc do kiedy będą pływać
statki i okręty oraz funkcjonować będzie transport morski konieczne
będzie funkcjonowanie wydzielonego rodzaju radiokomunikacji
nazywanego radiokomunikacją morską.
Światowa żegluga, zarówno w obszarze nawigacyjnym jak i
radiokomunikacyjnym, od swojego zarania wymagała międzynarodowych
regulacji i ścisłej międzynarodowej współpracy. Po zakończeniu drugiej
wojny światowej ukształtował się system organizacji narodów
zjednoczonych. System ten odziedziczył dorobek organizacyjny
międzynarodowej telekomunikacji (której częścią jest radiokomunikacja
morska) i międzynarodowej żeglugi lat poprzednich. W obszarze łączności
rozpoczęła funkcjonowanie agenda Narodów Zjednoczonych - ITU,
natomiast w obszarze żeglugi międzynarodowej głównym regulatorem
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 7 z 83
została agenda Narodów Zjednoczonych IMCO (International Maritime
Consultative Organization), która w trakcie funkcjonowania zmieniła
nazwę na IMO (International Maritime Organization). W obecnym stanie
rzeczy obie te organizacje stanowią filary regulacyjne w obszarze
radiokomunikacji morskiej i ściśle ze sobą w tym zakresie współpracują.
IMO jest kreatorem wymagań funkcjonalnych i parametrycznych (tzw.
performance standards) na systemy i urządzenia radiokomunikacyjne,
radionawigacyjne i radioelektroniczne. ITU jest regulatorem w obszarze
ostatecznego zatwierdzania standardów technicznych, zarówno w zakresie
technologii, parametrów jaki i przydziału częstotliwości, oraz procedur i
protokołów łączności. Obie te organizacje korzystają z ogromnie
rozbudowanej współpracy z innymi organizacjami międzynarodowymi oraz
organizacjami regionalnymi i przemysłowymi (producenci), które często są
inicjatorami i kreatorami nowych standardów technicznym, które muszą
być jednak ostatecznie zatwierdzone przez ITU [40].
W strukturze IMO [30] najważniejszym komitetem jest Komitet
Bezpieczeństwa na Morzu (MSC), na którego rzecz pracuje Podkomitet
zajmujący się problematyką radiokomunikacji morskiej i SAR - COMSAR
(Sub-Committee on Radiocommunications and Search and Rescue) wraz
ze swoimi Grupami Roboczymi i Korespondencyjnymi. Wyniki prac tych
ciał są publikowane w formie Rezolucji, Listów Okólnych, Raportów,
dokumentów roboczych, a najistotniejsze stanowią poprawki do
międzynarodowych konwencji. Zaś w przypadku radiokomunikacji
morskiej w postaci międzynarodowej konwencji SOLAS (Safety Of Life At
Sea) i konwencji STCW (Standards of Training, Certification and
Watchkeeping) - w zakresie szkolenia personelu radiowego.
W strukturze ITU wiodącą rolę odgrywa grupa robocza WP8B
(Working Party 8 B) oraz zespoły robocze przygotowujące konferencje
WRC (World Radiocommunication Conference). Najważniejsze decyzje
podejmowane są właśnie na tych konferencjach. Są one publikowane w
formie Rezolucji lub w formie zmian do Regulaminu
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 8 z 83
Radiokomunikacyjnego RR (Radio Regulations) [12, 13]. Regulamin
Radiokomunikacyjny stanowi najważniejszy dokument dla
radiokomunikacji morskiej, z punktu widzenia priorytetów i organizacji
łączności, procedur, serwisów, wykorzystywanych częstotliwości,
szerokości kanałów, rodzajów modulacji, mocy sygnałów nadawanych itp.
Regulamin Radiokomunikacyjny definiuje podstawowe struktury
organizacyjne radiokomunikacji w formie tzw. służb (Services). I tak
wyróżnia się w ogólności służby ruchome (Mobile Services) i służby stałe
(Fixed Services), dotyczące systemów radiokomunikacji naziemnej oraz
satelitarne służby ruchome (Mobile Satellite Service) i satelitarne służby
stałe (Fixed Satellite Service), dotyczące systemów radiokomunikacji
satelitarnej. W obszarze radiokomunikacji morskiej RR mówi zatem o
morskiej służbie ruchomej (Maritime Mobile Service) i morskiej satelitarnej
służbie ruchomej (Maritime Mobile Satellite Service). Obie te służby
wykorzystują mnogość dostępnych systemów radiokomunikacyjnych.
Obecnie jednak globalizacja systemów lądowych ruchomych i stałych
zarówno naziemnych jak i satelitarnych, spowodowała, że są one z
powodzeniem wykorzystywane na pokładach statków morskich, w
tradycyjnych obszarach będących do tej pory domeną radiokomunikacji
morskiej. Spowodowało to zasadnicze zmiany w sieciach radiokomunikacji
morskiej, powodując praktycznie eliminację naziemnej, komercyjnej
radiokomunikacji morskiej.
Tak więc aby dokonać oceny prognozy zmian następujących w
obszarze radiokomunikacji morskiej, należy w pierwszej kolejności
spojrzeć na prace prowadzone przez głównych regulatorów w tym
obszarze, a więc IMO i ITU wraz z organizacjami, które pracują na ich
rzecz. Prace IMO materializują się w postaci rezolucji podejmowanych
przez Zgromadzenie Ogólne IMO, Komitet Bezpieczeństwa na Morzu
(MSC) oraz wyniki prac Podkomitetu COMSAR. Wyniki Prac ITU objawiają
się w formie Rezolucji podejmowanych przez Światowe Konferencje
Radiokomunikacyjne (WRC), prace Konferencji Przygotowawczych CPM
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 9 z 83
(Conference Preparatory Meeting) oraz Grup Roboczych (Working Parties)
w tym przypadku Working Party 8 B (WP8B). To od decyzji tych ciał
zależy, czy dana technologia zostanie wdrożona w formie funkcjonującego
systemu, posiadającego określone funkcje i cechy.
Ponadto istnieje duży obszar, w którym twórcy systemów, producenci
sprzętu oraz dostarczyciele usług telekomunikacyjnych, mogą w zgodzie z
obowiązującymi powszechnie przepisami, również radiokomunikacyjnymi,
oferować usługi, nowe rozwiązania systemowe i technologiczne w
aplikacjach morskich. Takowe trendy należy również pilnie śledzić, gdyż
czasami są one zródłem rewolucji w dziedzinie usług i technologii dla całej
radiokomunikacji morskiej.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 10 z 83
2. Diagnoza trendów rozwojowych w morskich
systemach radiowych systemy porozumiewawcze
i alarmowe
Morska Służba Ruchoma po długotrwałym okresie wdrażania i
usprawniania systemu GMDSS znajduje się w przededniu kolejnych
rozległych i istotnych przemian, być może nawet bardziej rewolucyjnych
niż wprowadzenie samego systemu GMDSS. Świadczy o tym agenda na
konferencję WRC-07 [8], prace konferencji CPM, prace ITU WP8B oraz
IMO COMSAR, prowadzone także przez wspólne grupy ekspertów. Co
prawda przygotowywana agenda na konferencję WRC-10 nie zawiera
punktów dotyczących radiokomunikacji morskiej, jednak wielu ekspertów
liczy na to, że zostaną one do niej wprowadzone przez WRC-07 lub, że
niektóre problemy zostaną podjęte na WRC-10 w trybie spraw pilnych.
Powodem koniecznych zmian jest przede wszystkim postęp
technologiczny. Gwałtowny rozwój technologii radiokomunikacyjnych
spowodował nieprzewidywalne wcześniej zmiany na morskim rynku
radiokomunikacyjnym. Z kolei błąd popełniony przy konstruowaniu
systemu GMDSS, polegający na jego zamknięciu technologicznym i nie
stworzeniu mechanizmów stopniowego wprowadzania do niego nowych
technologii spowodowało, że w wielu elementach był on już przestarzały w
momencie wdrażania. Obecnie IMO i ITU oraz wiele innych organizacji
starają się naprawić te błędy [14].
Drugim istotnym czynnikiem jest wraz z rozwojem technologii
informacyjnych gwałtowny wzrost zapotrzebowania w obszarze przemysłu
żeglugowego na nowoczesne usługi związane z transmisją danych, często
usługi multimedialne i szerokopasmowe, które są dzisiaj stosunkowo łatwo
osiągalne na rynku telekomunikacyjnym. Należy pamiętać, że ostatni
okres rozwoju zaawansowanych technologii, mimo kryzysów, jest
nazywany erą łączności ruchomej, oraz że okres rozwoju i postępu w tej
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 11 z 83
dziedzinie trwa nadal. Rozwój nowoczesnych technologii
radiokomunikacyjnych, oraz dzięki nim również technologii lokalizacyjnych
(określania pozycji), stworzył nowe, bezprecedensowe i niespotykane
wcześniej możliwości poprawy bezpieczeństwa życia ludzi na morzu i
bezpiecznej nawigacji statków. Ponadto stwarza nowe możliwości
efektywnej pracy, kontaktów międzyludzkich i odpoczynku, w ciągle
trudnym i często śmiertelnie niebezpiecznym dla człowieka środowisku
morskim.
2.1. Podsystemy radiokomunikacyjne GMDSS ich prognozowana
ewolucja
Jak już wspomniano, istnieje problem ewolucji technologicznej
systemów GMDSS, z drugiej strony problem ich wad, które wymagają
korekty lub wprowadzenia całkowicie nowych rozwiązań [1, 51, 53, 54]. W
kolejnych podpunktach zostaną przedstawione poszczególne składowe
systemy GMDSS i zasadnicze aspekty ich funkcjonowania.
2.1.1. System VHF DSC
System VHF-DSC to najintensywniej wykorzystywany system
łączności naziemnej GMDSS. W podstawowych funkcjach, mimo
początkowych problemów, dosyć dobrze się sprawdził. Jest to również
podstawowy system komunikowania się na terenie portów i w ich pobliżu,
wszystkich jednostek i instytucji zaangażowanych w transport morski.
Ponadto jest to podstawowy system do łączności statków z systemami
VTS (Vessel Traffic Service), zarządzających ruchem statków na akwenach
o jego dużym natężeniu oraz komunikowania się statków między sobą w
celu zapewnienia bezpiecznej nawigacji (łączność mostek mostek). Z
tych powodów morski system VHF (Very High Frequency), w rejonach
dużych portów i ruchliwych szlaków żeglugowych jest przeciążony (brak
kanałów simpleksowych), co ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 12 z 83
żeglugi. Z tych względów Stany Zjednoczone już wiele lat temu dokonały
wyłomu w integralności systemu radiokomunikacji morskiej i przepisami
krajowymi wprowadziły własny rozdzielnik kanałów w paśmie VHF, w
którym część kanałów dupleksowych z rozdzielnika międzynarodowego
została podzielona na kanały simpleksowe.
Podstawowym sposobem wymiany informacji w tym systemie jest
transmisja analogowa FM sygnałów mowy. Parametry stosowanej
modulacji powodują, że pasmo kanału simpleksowego wynosi 25 kHz, a
kanału dupleksowego 50 kHz. W dobie oszczędnych widmowo metod
transmisji cyfrowych sygnałów mowy oraz problemy z lokalnym
przeciążeniem systemu, naraża IMO na zarzuty ze strony ITU, że
nieefektywnie gospodaruje zasobami widma elektromagnetycznego. Na
forum kilku organizacji (np. CEPT, BBRC, COMSAR) podjęto próby dyskusji
nad reformą tego pasma. Jednakże ze względu na duże koszty
wprowadzania systemu GMDSS, oraz problemy natury politycznej (jakie
rozwiązanie wybrać na przyszłość), sprawa jest ciągle odkładana ad acta.
Armatorzy protestują, że wydali spore sumy na nowe radiostacje VHF-DSC
(Digital Selective Calling), a niedługo po tym mówi się o całkowitej
zmianie tego elementu systemu GMDSS. W 1996 brytyjska
Radiocommunication Agency (obecnie OFCOM - Office of Communications)
zamówiła w firmie Scientific Generics Limited i opublikowała dogłębną
analizę możliwości reformy morskiego systemu VHF. Wszyscy eksperci
doskonale sobie zdają sprawę, że reforma ta musi dojść do skutku, jest
tylko kwestią kiedy. Wiąże się ona z ogromną liczbą prac studialnych,
badawczych, symulacyjnych oraz testowych. Po uzgodnieniu standardu
należy go wdrożyć poprzez przeprojektowanie i przebudowę wszystkich
sieci VHF.
Proponowane zmiany podzielone zostały na następujące etapy:
Etap I: Zwiększenie liczby kanałów simpleksowych, poprzez podział
istniejących kanałów dupleksowych, równoczesne podjęcie prac nad
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 13 z 83
wyborem istniejącej technologii lub opracowaniem nowego, cyfrowego
systemu transmisji sygnałów mowy w morskim paśmie VHF.
Etap II: Zwiększenie pojemności systemu, poprzez dwukrotne
zmniejszenie szerokości pasma kanału simpleksowego do 12,5 kHz, co
jest możliwe do zrealizowania w większości produkowanego sprzętu na
drodze programowej przez zmianę dewiacji modulacji FM, bez
znaczącego pogorszenia jakości transmisji. Niektórzy eksperci
proponują przejście od razu na kanały o szerokości 6,25 kHz.
Etap III: Stopniowa migracja do systemu cyfrowego, poprzez pewien
czas koegzystencja dwóch systemów. Przy czym sugeruje się wybór
systemu cyfrowego o kanałach wąskopasmowych 6,25 kHz z komutacją
kanałów częstotliwościowych, lub adaptację do celów radiokomunikacji
morskiej standardu TETRA (Terrestrial Trunked Radio).
W czasie ostatnich prac Technicznej Grupy Roboczej Podkomitetu IMO
COMSAR, pojawiła się propozycja podjęcia próby podziału kanałów
dupleksowych na simpleksowe, poparta argumentem, że ze względu na
zmniejszenie się ruchu komercyjnego i zamykanie komercyjnych stacji
nadbrzeżnych w paśmie VHF, część kanałów dupleksowych jest w ogóle
nieużywana, podczas gdy brakuje kanałów simpleksowych.
Zaproponowano także, aby część kanałów, dla celów testowych podzielić
na kanały o szerokości 12,5 kHz. Propozycje te znalazły oddzwięk w
postaci prac grup ekspertów. Problem ten w zakresie nowego odstępu
między kanałami i podziału części kanałów dupleksowych, zostanie
podjęty zgodnie z punktem 1.14 agendy na WRC-07.
Ze względu na skomplikowanie procedur DSC [9], mnogości w ogóle
nieużywanych opcji, IMO wraz ITU podjęły, jak już wspomniano, proces
modyfikacji protokołu DSC w celu jego uproszczenia. Propozycja
modyfikacji standardu DSC zostanie podjęta również w punkcie 1.14
agendy WRC-07.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 14 z 83
Kolejnym zagadnieniem wymagającym rozwiązania jest problem
cyfrowej transmisji danych w morskim paśmie VHF. Jak wskazują
doświadczenia Norwegii i USA, funkcjonalność taka jest ogromnie
przydatna, w szczególności na mniejszych jednostkach. Umożliwia ona
tani i prosty dostęp do takich usług jak e-mail, transmisja telefaxów,
dostęp do stron www i inne. System norweski potocznie nazywany jest
systemem TELENOR, natomiast system amerykański MARITEL. Oba
działają w oparciu o stosunkowo wolne, proste i tanie radiomodemy VHF,
wykorzystując kanały starego rozdzielnika. Pomysłodawcy systemu
TELENOR poszukują wsparcia dla idei rozpowszechnienia transmisji
cyfrowych w morskim paśmie VHF i są otwarci na współpracę i rozwój
technologiczny swojego rozwiązania. Zagadnienie wydaje się ciekawe i
przyszłościowe. Nawet w przypadku wdrażania reformy morskiego pasma
VHF, upłynie jeszcze wiele lat zanim doczekamy się w pełni systemu
cyfrowego w paśmie morskim VHF. Ponadto już w starym rozdzielniku
kanałów ITU dopuszcza, w niektórych kanałach możliwość transmisji
sygnałów cyfrowych, co powoduje, że nic nie stoi na przeszkodzie w
budowie takiego systemu w celach np. badawczo-rozwojowych. W trakcie
obrad WRC-07 ma być podjęta również próba definicji parametrów
systemu transmisji danych w morskim paśmie VHF.
2.1.2. Radioteleks (NBDP)
Radioteleks morski, oficjalnie w języku polskim nazywany:
wąskopasmowa telegrafia automatyczna o wydruku bezpośrednim
(Narrow Band Direct Printing), został zdefiniowany w rezolucji ITU w 1970
roku, obecnie nosi ona sygnaturę ITU-R M.476-5.
System ten z założenia miał w radiokomunikacji morskiej zastąpić
telegrafię Morse a. Ze względów historycznych terminalem użytkownika
był teleks, a łączność realizowana przy pomocy radioteleksu była
łącznością z abonentami sieci teleksowej na lądzie. W latach 70-tych, ten
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 15 z 83
rodzaj łączności był miarą ogromnego postępu. Teleks generuje znaki
zakodowane w 5-cio bitowym kodzie start-stopowym, znanym
powszechnie jako Międzynarodowy Alfabet Telegraficzny 2 ITA-2
(International Telegraph Alphabet #2). Do łączności wykorzystywane są
modemy radioteleksowe m.cz., kodujące znaki zródłowe w kodzie 7
bitowym, kształtujące sygnał i organizujące transmisję i modulujące (w
paśmie m.cz.) podnośną sygnałem niosącym informację z wykorzystaniem
modulacji FSK (Frequency Shift Keying). Tak ukształtowany sygnał jest
wprowadzany na wejście m.cz nadajnika i nadawany w
częstotliwościowym kanale roboczym z modulacją SSB. W torze
odbiorczym modem wykorzystuje odbiornik komunikacyjny odbierający
sygnał na danej częstotliwości z emisją SSB. Sygnał m.cz jest
wprowadzany na wejście toru odbiorczego modemu i dalej na wejście
teleksu. Szybkość transmisji po stronie zródła informacji wynosi 50 Bd, a
po stronie radiowej modemu 100 Bd. Modem może pracować w kilku
trybach, tzw. modach. W radiokomunikacji morskiej powszechnie
stosowane są dwa mody pracy i sporadycznie trzeci. Są to odpowiednio:
" tryb ARQ (Automatic Repeat-reQuest) Mode A łączność ze
sprzężeniem zwrotnym stacja stacja,
" FEC (Forward Error Correction) Mode B transmisja rozsiewcza
jedna stacja nadaje do wielu,
" SELFEC (Selective Forward Error Correction), który jest odmianą trybu
FEC.
Szerokość pasma wykorzystywanego kanału wynosi 500 Hz. Radioteleks
jest używany w pasmach pośredniofalowych MF (Medium Frequency) i
krótkofalowych HF (High Frequency).
Mimo ogromnych zasług dla przemysłu żeglugowego jest to więc
system pod wieloma względami już zabytkowy. W szczycie swojego
rozkwitu w pierwszej połowa lat 90-tych prawie wszystkie stacje
nadbrzeżne obsługiwały tą łączność w trybie automatycznym (za pomocą
komputerów PC) i świadczyły wiele wyrafinowanych usług jak na
możliwości systemu. Powszechną była usługa konwersji wiadomości
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 16 z 83
tekstowej i jej transmisja na telefax, oraz trochę pózniej retransmisja
wiadomości jako e-mail.
Liczba połączeń z wykorzystaniem radioteleksu zaczęła spadać, gdy
rozpowszechniły się tanie terminale Inmarsat C oraz pogorszyły się
kwalifikacje operatorów. Aatwiej jest wysłać telefax poprzez system
Inmarsat C, niż obsłużyć radiostację MF/HF nawiązać łączność
radioteleksową i dopiero wtedy wysłać telefax.
Pomimo tego, że komercyjne usługi radioteleksowe przestały praktycznie
funkcjonować, należy pamiętać, że technologia ta jest ciągle obecna w
radiokomunikacji morskiej.
Transmisja wiadomości MSI (Maritime Safety Information) w systemie
NAVTEX odbywa się właśnie w Modzie B (FEC) radioteleksu.
DSC w paśmie MF/HF, mimo innej organizacji wiadomości i innego
kodowania zródłowego, wykorzystuje dokładnie taki sam modulator jak w
radioteleksie (FEC, 100 Bd) i tryb nadawania FEC.
Należy również pamiętać, że radioteleks jest elementem GMDSS
zapisanym w konwencji SOLAS jako jeden z dwu sposobów prowadzenia
korespondencji w niebezpieczeństwie w pasmach MF/HF i jego eliminacja
wymaga modyfikacji konwencji SOLAS. Ponadto jest to jedyny środek
prostej transmisji danych tekstowych dla stacji pracujących w obszarze
strefy A4.
Istnieje również powszechna zgoda w środowisku ekspertów, że
istnieje potrzeba zastąpienia radioteleksu nowoczesnym systemem
transmisji danych w pasmach MF/HF, także po to, aby funkcjonowała tania
i sprawna alternatywa dla systemów satelitarnych, traktowana w
niektórych wypadkach jako łączność tzw. buckup owa.
Potrzebę istnienia takiego systemu pokazują doświadczenia firmy
GlobWireles (GW) i norweskiej Telenor. Firma Telenor zbudował system
praktycznie dla celów testowych i dalej go rozwija.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 17 z 83
Firma GlobeWireless, w latach gdy upadła komercyjna
radiokomunikacja morska, działająca w oparciu o systemy naziemne,
odniosła sukces oferując w zamian usługi w oparciu o firmowe rozwiązanie
transmisji danych w paśmie HF.
Obecnie, transmisja ta odbywa się z szybkością 4800 bit/s, w
kanałach o szerokości pasma 3 kHz. Firma GW wykorzystuje do tego celu
kanały foniczne HF, na co uzyskała zgodę ITU. Firma GW zbudowała swój
system w oparciu o sieć ponad 30 automatycznych stacji nadbrzeżnych,
rozmieszczonych odpowiednio na całym globie. Urządzenia końcowe
użytkownika, w formie modemu GW i sterującego łącznością komputera,
podłączone do statkowej radiostacji MF/HF są również dostarczane przez
GlobeWireless. Realizacja łączności zależy od typu radiostacji
krótkofalowej, ale jest z punktu widzenia funkcjonalnego, w systemie GW
całkowicie automatyczna. Obecnie firma posiada ponad 10 000 klientów
na całym świecie i oferuje usługi począwszy od poczty elektronicznej na
śledzeniu floty skończywszy. GW stara się cały czas rozwijać swój system
opracowując nowe modemy pracujące z większą prędkością transmisji.
GW podjął ostatnio dyskusję nad zwiększeniem pasma wykorzystywanych
kanałów do 6 kHz, tym bardziej, że wiele radiostacji nadbrzeżnych
morskiej służby ruchomej zostało zlikwidowanych, pozostawiając po sobie
wiele wolnych kanałów radioteleksowych i radiotelefonicznych. ITU złożyła
wstępną deklarację, że dokona reformy tego pasma w taki sposób, aby w
przyszłości mogło być używane jak najbardziej elastycznie.
Przy wprowadzaniu nowego standardu transmisji danych w pasmach
MF/HF, IMO i ITU na pewno skorzystają z doświadczeń firmy
GlobeWireless. Jednak jest pewne, że nie będzie to ślepa adaptacja ich
systemu. Dlatego warto prowadzić prace nad swoim własnym
rozwiązaniem technologicznym. Jak wiadomo floty wojenne państw NATO
są również ogromnie zainteresowane rozwijaniem systemów tego typu i
posiadają opracowane pewne gotowe standardy. W opinii IMO, przyjęte w
przyszłości rozwiązanie musi posiadać charakter zgodny z technologią
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 18 z 83
radia programowalnego SDR (Software Defined Radio). Natężenie dyskusji
w grupach roboczych IMO wskazują, że prace nad nowym systemem ruszą
niebawem.
2.1.3. Radiotelefonia w pasmach MF/HF
Po ostatnich przemianach znaczenie komercyjne radiotelefonii SSB w
pasmach MF i HF jest minimalne. Jednak jest ona nadal podstawą
radiokomunikacji morskiej, z jednej strony jako system łączności między
statkowej w codziennej eksploatacji, a także jako jeden z podstawowych
środków łączności SAR. Aączność tego typu pozostanie filarem GMDSS.
Szczególnie interesującą rolę odgrywa tutaj pasmo MF. Aączność w tym
paśmie zapewnia dużo większe zasięgi niż VHF, a równocześnie może być
stosowana w bezpośredniej bliskości stacji.
W krajach wysokorozwiniętych można zaobserwować, po likwidacji
nadbrzeżnych stacji komercyjnych, wzrost zainteresowania budową stacji
nadbrzeżnych przy Centrach Koordynacji SAR, co wiąże się często z
zasadniczą przebudową istniejącej infrastruktury radiokomunikacji
morskiej. W Polsce jesteśmy w przeddzień takiego procesu.
Pewien rozwój zaobserwować można także w produkcji sprzętu
radiokomunikacyjnego MF/HF. Najnowsze radiostacje MF/HF są budowane
w technologii DSP (Digital Signal Processor), co stwarza duże możliwości
modyfikacji działania tych urządzeń na drodze wymiany oprogramowania.
2.1.4. System DSC (Digital Selective Calling)
System ten stał się ważnym elementem GMDSS, zwłaszcza w
morskim paśmie VHF. Jednak jest jeszcze wiele kwestii wymagających
ulepszenia. Zbyt skomplikowany jest protokół DSC oraz algorytmy
łączności DSC. Szczególnie skomplikowane są procedury realizacji
alarmowania i potwierdzania alarmów w paśmie MF i pasmach HF (wiele
częstotliwości alarmowych). Podjęte zostały prace mające na celu
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 19 z 83
uproszczenie łączności i procedur obsługi DSC. Konferencja WRC-07,
punkt agendy 1.14, ma dokonać zasadniczego uproszczenia procedur
alarmowania DSC w pasmach MF i HF. Należy pamiętać, że DSC jest
podstawowym systemem alarmowania w morskiej służbie ruchomej (w
systemach naziemnych alarmowanie jest jeszcze możliwe przy pomocy
VHF EPIRB i SART).
Wydaje się, że w najbliższym czasie zostaną podjęte prace nad MF/HF
DSC. Skuteczność działania DSC w paśmie HF jest w dyskusjach
ekspertów stawiana pod znakiem zapytania.
Gdyby IMO i ITU przyjęło nowy standard transmisji danych w
pasmach MF/HF, to otwierałoby także dyskusję nad techniką transmisji
DSC w tych pasmach.
2.1.5. Systemy łączności satelitarnej w GMDSS
" Inmarsat
System Inmarsat jest nadal podstawowymi i jedynym dostarczycielem
usług łączności satelitarnej w ramach GMDSS.
Obecnie uznanie IMO jako systemy spełniającego wymogi GMDSS
posiadają:
- Inmarsat A
- Inmarsat C
- Inmarsat B
- Inmarsat Fleet F-77
- oraz jako system satelitarnych EPIRB (Emergency Position
Indicating Radio Beacons) Inmarsat E
Za zgodą IMO i IMSO (International Mobile Satellite Organization)
[31] podjęto decyzję o wyłączeniu systemu Inmarsat E z dniem 1 grudnia
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 20 z 83
2006 (mimo istotnych walorów technicznych i operacyjnych), ze względu
na duże koszty eksploatacji i małą liczbę użytkowników.
Ze względu na zużycie techniczne i technologiczne, również za zgodą
uprawnionych organizacji międzynarodowych, z dniem 31 grudnia 2007
roku zostanie definitywnie wyłączony system Inmarsat A.
Planowana jest zasadnicza modyfikacja standardu technicznego
systemu Inmarsat C. Prace te będą się wiązać z przebudową niektórych
sieci telekomunikacyjnych i modyfikacją instalacji urządzeń.
" COSPAS-SARSAT
Po wyłączeniu systemu Inmarsat E, program COSPAS-SARSAT
(International Satellite System for Search and Rescue) [2] pozostanie
jedynym dostarczycielem usług satelitarnych EPIRB dla GMDSS. System
ten doskonale się rozwija. Dwa lata temu ogłoszono oficjalnie
uruchomienie długo tworzonego systemu GEOSAR (Geostationary Search
And Rescue system), wykorzystującego satelity geostacjonarne, który
umożliwił wprowadzenie na rynek nowego typu EPIRB, wyposażonych w
GPS (Global Positioning System), co z kolei umożliwia natychmiastową
retransmisję alarmu do sieci SAR na lądzie, zaś w przypadku nowych
EPIRB wraz z pozycją.
W celu podniesienia skuteczności, ogłoszono rozpoczęcie prac nad
uruchomieniem trzeciej konstelacji satelitów, tym razem ponownie
ruchomych MEOSAR (MEO Search and Rescue system). Ogłoszono
również, że jest technicznie możliwym świadczenie usługi retransmisji
alarmów SSAS (Ship Security Alert System) za pośrednictwem swoich
satelitów.
" Inne systemy satelitarne w GMDSS
IMO i IMSO prowadzą intensywne prace nad ostateczną modyfikacją
rezolucji A.888(21), która otworzy system GMDSS na innych dostarczycieli
usług satelitarnych. Wszystko wskazuje na to, że uznanie przez IMO, po
modyfikacji rezolucji mogą się ubiegać Nowe Irydium, które już posiada
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 21 z 83
interesującą ofertę dla użytkowników na morzu, oraz Globalstar i
Orbcomm.
2.1.6. Systemy dystrybucji MSI w GMDSS
Podstawowe systemy dystrybucji informacji MSI w GMDSS to system
NAVTEX (NBDP FEC) i na akwenach otwartych Inmarsat C EGC SafetyNET.
Ponadto wiele państw utrzymuje (ze względu na jednostki
pozakonwencyjne) system dystrybucji MSI przy pomocy radioteleksu (np.
narodowe prognozy pogody) oraz system rozgłaszania MSI na fonii, np. w
paśmie VHF.
" NAVTEX
Działa bardzo sprawnie pod nadzorem Wielkiej Brytanii,
modyfikowane są sieć i rozkłady transmisji, stara się eliminować
zakłócenia. Jednak w rejonach dużego ruchu system jest przeciążony i
często stacje sieci NAVTEX wzajemnie się zakłócają. Wprowadzenie
szybszego sposobu transmisji rozwiązałoby problem konfliktów w sieci.
Dwa lata temu IMO zmieniło Performance Standards NAVTEX u,
dopuszczając nową generację odbiorników, bez konieczności wydruku
odebranych wiadomości MSI na papierze.
IEC TC80 (International Electrotechnical Commission Technical
Committee 80) prowadzi prace nad integracją odbiornika NAVTEX ze
zintegrowanym stanowiskiem nawigacyjnym i mapami elektronicznymi
ECDIS (Electronic Chart Display and Information System).
" Inmarsat C EGC SafetyNET
System ten od strony technicznej działa sprawnie, istnieje tylko
problem ilości i jakości retransmitowanych przez niego informacji. Czasami
z tego względu w niektórych rejonach system jest przeciążony i jest
przyczyną szumu informacyjnego na statkach.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 22 z 83
Zapowiadana przez IMSO i Inmarsat modyfikacja standardu Inmarsat
C również ma dotyczyć modyfikacji EGC.
2.1.7. EPIRB w GMDSS
Zgodnie z zapisami konwencji SOLAS, w systemie GMDSS można
stosować trzy różne rodzaje EPIRB:
- EPIRB VHF DSC (A1)
- EEPIRB Inmarsat E, L band, (A1,A2, A3)
- EPIRB 406 MHz, COSPAS-SARSAT, (A1, A2, A3, A4)
Jak już wspomniano, Inmarsat- E zostanie wkrótce wyłączony. EPIRB
406 MHz intensywnie się rozwija (nowe radiopławy z GPS). Ze względu na
liczbę użytkowników (ponad 370 tys.), system uruchamia kolejne nośne w
paśmie 406 MHz (do niedawna używana była tylko jedna nośna
406,025 MHz).
Ze względu na niedostatki infrastruktury GMDSS (mała powierzchnia
obszarów A1 pokrytych działaniem systemu GMDSS), mimo precyzyjnej
definicji technicznej, nigdy nie zostały zbudowane proste i tanie
radiopławy VHF DSC. Obecnie, przynajmniej w Europie, pokrycie obszarów
A1 jest bardzo dobre. Wiele administracji wprowadza obecnie obowiązek
posiadania EPIRB zgodnych z GMDSS dla jednostek pozakonwencyjnych, z
których większość nawiguje tylko w obszarze A1. Stwarza to możliwość
podjęcia opracowania prototypu radiopławy VHF DSC i jego komercyjnego
spożytkowania.
2.1.8. SART w GMDSS
Transpondery radarowe SART (Search and Rescue Radar
Transponder) [3, 4] są elementem systemu GMDSS, mającym na celu
wskazywanie rozbitków i jednostek w niebezpieczeństwie, ułatwiając tym
samym akcje poszukiwania i ratowania SAR. Jak pokazała praktyka
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 23 z 83
skuteczność SART, szczególnie w trudnych warunkach atmosferycznych
jest niewielka, nie spełnia narzuconych norm zasięgów.
Japonia przeprowadziła badania, które wykazały, że zmiana
polaryzacji promieniowanej przez SART fali e-m z liniowej na kołową w
zasadniczy sposób może poprawić skuteczność SART. Na wniosek Japonii,
IMO rozpoczęło proces modyfikacji SART Performance Standard IMO
przyjęło proponowane przez Japonię zmiany.
Od kilku już lat ITU próbuje rozpocząć proces reformy morskiego
pasma radarowego. Promuje przy tym rezygnację ze starej technologii
radarów impulsowych na rzecz radarów pracujących z falą ciągłą. Gdy
zostaną podjęte decyzje o wprowadzeniu tej technologii ponownie otwarty
zostanie problem SART.
Ostatnio podjęto prace nad budową AIS-SART (AIS Serach And
Rescue Transponder) [5, 6]. Urządzenie to do lokalizacji wykorzystuje
odbiorniki systemów nawigacji satelitarnej i następnie rozgłasza swoją
pozycję w standardzie i formacie AIS (Automated Information System)
[7], w morskim paśmie VHF. Testy przeprowadzone przez administrację
norweską są bardzo obiecujące. Prototypowe urządzenia zapewniają
zasięg wykrycia zbliżony do transponderów SART działających w oparciu o
technologię radarową.
Ponieważ większość nowoczesnych morskich systemów
radiokomunikacyjnych i radionawigacyjnych (również AIS), jako
identyfikator wykorzystuje numer MMSI (Maritime Mobile Service Identity)
[10, 34, 37]. W rezultacie okazało się, że przy obecnych zasadach
gospodarowania tymi zasobami numeracyjnymi liczba dostępnych
numerów MMSI jest dalece niewystarczająca. Zatem ITU podjęło wysiłek
opracowania nowych zasad gospodarowania numerami MMSI.
Najprawdopodobniej zostaną one wprowadzone w życie na konferencji
WRC-07, w punkcie agendy 1.16. Jest to bardzo ważny czynnik w dalszym
rozwoju nowoczesnych systemów radiokomunikacji morskiej.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 24 z 83
2.2. Systemy radiokomunikacji morskiej związane z Maritime
Security
2.2.1. Wprowadzenie
Po wydarzeniach z 11 września w Nowym Jorku, IMO podjęła
intensywne i szybkie działania mające na celu poprawę ochrony żeglugi
(Maritime Security) [56, 57, 58]. W wyniku intensywnych przygotowań w
grudniu 2002 roku, w kwaterze głównej IMO w Londynie odbyła się
Konferencja Dyplomatyczna (oficjalna nazwa tej konferencji). Konferencja
ta była znaczącą i kluczową, w sensie ochrony żeglugi i przeciwdziałania
zagrożeniu terrorystycznemu, wydarzeniem dla światowego środowiska
morskiego. W konferencji brały udział delegacje 108 państw sygnatariuszy
konwencji SOLAS, która jest najważniejsza konwencją dla
międzynarodowego środowiska żeglugowego, dotyczącą spraw
bezpieczeństwa życia na morzu. Ponadto w konferencji wzięły udział 2
delegacje państw mających status obserwatorów, 2 delegacje państw
będących członkami stowarzyszonymi oraz delegacje licznych organizacji
agend Narodów Zjednoczonych i innych organizacji międzynarodowych.
Było to największe zgromadzenie przedstawicieli w historii nowoczesnej
żeglugi, co świadczy o wadze rozważanych problemów.
Wynikiem Konferencji Dyplomatycznej jest całkowicie nowy, spójny
system ochrony międzynarodowego przemysłu żeglugowego. System ten
został przyjęty podczas spotkania w Londynie, ale ostatecznie wszedł w
życie 1 lipca 2004 roku.
Konferencja przyjęła wiele poprawek do Międzynarodowej Konwencji
SOLAS z 1974. Najważniejsze z nich to przyjęcie nowego Rozdziału XI-2,
dot. specjalnych środków mających na celu polepszenie ochrony żeglugi.
Rozdział ten konstytuuje Kodeks ISPS (International Ship and Port Facility
Security).
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 25 z 83
Kodeks ISPS ma zastosowanie w stosunku do statków o nośności
500 GT (Gross Tonnage) i większych, jednostek szybkich HSC (High-
Speed Craft), ruchomych i przybrzeżnych instalacji wiertniczych i portów,
obsługujących te jednostki w podróżach międzynarodowych.
Celem Kodeksu jest wprowadzenie standardowej struktury ochrony
żeglugi, tak aby łatwiej polepszać ochronę żeglugi w skali globalnej.
Wszystkie rządy państw podpisując poprawki zostały zobligowane do
przeprowadzenia przeglądu i oceny stanu ochrony portów i ich instalacji.
Ocena ta musi dotyczyć ochrony fizycznej, integralności strukturalnej
systemów ochrony, polityki proceduralnej, systemów transportowych,
systemów komunikacyjnych oraz innych systemów i instalacji przemysłu
żeglugowego, w celu prawidłowego oszacowania poziomu ryzyka.
Aby ustanowić prawidłowe sposoby komunikacji koniecznym było
ustanowienie 3 poziomów ochrony (bezpieczeństwa). Poziom 1 oznacza
poziom normalny, poziom 2 oznacza sytuację o średnim ryzyku zaś
poziom 3 oznacza sytuację wysokiego ryzyka. Poziomy ochrony wyzwalają
zastosowanie odpowiednich środków ochrony na pokładach statków, jaki i
w portach i instalacjach portowych. Kodeks ISPS stanowi, że
podstawowym sposobem zmniejszania ryzyka jest ograniczanie słabości
(słabych punktów) systemu poprzez zwiększenie monitoringu,
kontrolowany dostęp, monitorowanie działań osób i ruchów ładunków,
zapewnienie bezpiecznej łączności na rzecz systemów ochrony oraz
posiadanie i utrzymywanie w gotowości odpowiedniego wyposażenia,
odpowiednio do poziomu ochrony. Jasno z tego wynika, że monitorowanie
osób i towarów, oraz łączność odgrywają kluczową rolę w nowym systemie
ochrony żeglugi.
Zgodnie z Kodeksem ISPS jest konieczne utworzenie stanowiska i
powoływanie Oficera Ochrony Kompanii CSO (Company Security Officer)
dla całego przedsiębiorstwa żeglugowego oraz powoływanie Oficera
Ochrony Statku SSO (Ship Security Officer) dla każdego statku w
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 26 z 83
kompanii. CSO jest odpowiedzialny za odpowiednią ocenę systemu
ochrony statków oraz wyznaczenie SSO.
Kodeks ISPS wymaga od wszystkich statków podlegających konwencji
SOLAS, aby zostały wyposażone w system alarmowania SSAS [52].
Ustalono ścisły plan czasowy instalacji takich systemów na poszczególnych
typach statków. Według niego proces instalacji powinien zostać
zakończony do końca 2006 roku. Należy podkreślić, że plan ten dotyczy
tylko statków konwencyjnych.
Także podczas tej konferencji na wniosek Stanów Zjednoczonych
rozpoczęto dyskusję na temat systemu śledzenia statków dalekiego
zasięgu. Propozycja ta wtedy spotkała się z dużą niechęcią. Jednak w toku
dalszych dyskusji uzyskano powszechną akceptację i w 2004 roku, na
forum IMO zapadła decyzja o budowie systemów LRIT (Long Range
Identification And Tracking) [20, 21]. Obecnie znane są pewne założenia
do tych systemów i trwają intensywne prace w korespondencyjnej grupie
ekspertów nad opracowaniem spójnych Performance Standards [48, 49].
2.2.2. Statkowy System Alarmowania Ship Security Alert System
(SSAS)
Koncepcja Statkowego Systemu Alarmowania SSAS została
zaprezentowana na rys. 1. W przypadku uaktywnienia systemu na
pokładzie statku, powinien zostać nadany alarm ochrony statku (ship
security alert), który powinien zostać skierowany do odpowiednich
instytucji na lądzie, wyznaczonych przez administrację państwową oraz do
odpowiednich służb kompanii żeglugowej, w większości przypadków CSO.
Alarm tego rodzaju powinien identyfikować statek i jego położenie
(pozycję) oraz wskazywać, że bezpieczeństwo (security) statku zostało
naruszone lub powstało zagrożenie naruszenia tego bezpieczeństwa.
System ten nie powoduje uruchomienia jakiegokolwiek widocznego alarmu
na pokładzie statku lub na statkach znajdujących się w pobliżu.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 27 z 83
Rys. 1. Uogólniony schemat Statkowego Systemu Alarmowania SSAS.
System powinien być zbudowany w taki sposób, aby istniała możliwość
jego aktywacji bezpośrednio z miejsca, z którego prowadzi się nawigację
statku (mostka nawigacyjnego), oraz z drugiego poufnego miejsca. Tak
więc system powinien posiadać dwa przyciski aktywacyjne (ship alert
buttons), zainstalowane w ukrytych miejscach, na mostku i w ukrytym
miejscu na statku. System powinien mieć wbudowaną funkcję testowania,
która w większości aplikacji jest realizowana poprzez wyposażenie
systemu w trzeci przycisk nazywany testowym. Instalacja urządzeń
systemu na statku powinna być wykonana w sposób sekretny, w tym
sensie, że nie powinna być oczywista i łatwa identyfikacja poszczególny
elementów systemu takich jak antena, transceiver itp. Ponadto urządzenia
te nie powinny być wykazane w żadnej dokumentacji technicznej na
statku oraz certyfikatach bezpieczeństwa. W systemie SSAS może zostać
wykorzystany każdy system radiokomunikacji morskiej. Jednakże obecnie
realizowane aplikacje wykorzystują jak na razie tylko systemy satelitarne.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 28 z 83
Aplikacje te działają w oparciu o systemy Inmarsat D/D+ [52], Inmarsat
C/miniC, Irydium. Istnieją propozycje i techniczne możliwości
wykorzystania systemu COSPAS-SARSAT i sytemu ARGOS [47].
Interesującym jest, że firmy oferujące aplikacje SSAS sprzedają nie
tylko urządzenia statkowe, ale całe zestawy usług związanych z tymi
urządzeniami. Usługi te obejmują testowanie systemu i łącz ze statkami,
nasłuch alarmów przez 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu, rejestrację
historii testów i alarmów ze statków do poszczególnych statków i kompanii
żeglugowych oraz przekierowanie alarmów do odpowiednich władz i CSO,
przy pomocy dowolnego cyfrowego systemu komunikacyjnego,
zapewniającego odpowiedni poziom ochrony informacji. Właściciel statku
lub jego oficer ochrony może rejestrować nowe urządzenia alarmowe,
konfigurować zgodnie z procedurami funkcje przekierowania alarmów,
sprawdzać historię testów i ewentualnych alarmów oraz różnego rodzaju
statystyki połączeń. Wszystkie te czynności mogą zostać wykonane przy
pomocy zwykłej przeglądarki internetowej, wykorzystującej protokół SSL.
Wynika z tego, że firmy sprzedające aplikacje SSAS muszą posiadać
własne centra łączności, mieć podpisane umowy z dostarczycielami łącz,
odpowiednie bazy danych oraz niezawodny dostęp do sieci Internet,
pozwalający na dostęp do danych uprawnionym instytucjom i kompaniom
żeglugowym. Ten rodzaj outsourcingu jest bardzo wygodny dla kompanii
żeglugowych. Liderami tego rodzaju usług są: amerykańska firma
Satamatics i europejski Dutch Royal Dirkzwager.
2.2.3. System identyfikacji i śledzenia dalekiego zasięgu (LRIT)
Inicjatywa organizacji i budowy systemu dalekiego zasięgu
identyfikacji i śledzenia statków (LRIT) została podjęta przez Stany
Zjednoczone po wydarzeniach 11 września 2001. Celem wprowadzenia
tego systemu jest obniżenia ryzyka zagrożenia ochrony żeglugi. Docelowo,
w odległym horyzoncie czasowym, Stany Zjednoczone zamierzają śledzić
każdy ruchomy obiekt znajdujący się na ich wodach lub w ich pobliżu. Pod
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 29 z 83
pojęciem śledzenia rozumie się wykrycie, identyfikację, ciągły nadzór i
klasyfikację obiektów (statków). Oznacza to, że w przyszłości każdy statek
objęty konwencją SOLAS będzie śledzony przez system LRIT [48, 49]. W
wyniku prac Korespondencyjnej Grupy Roboczej ds. LRIT, na 10-tej sesji
COMSAR, która odbyła się w marcu 2006 roku w Londynie, uzgodniono
topologię systemu LRIT (rys. 2) i jego podstawowe funkcjonalności.
Podjęto już ogólne decyzje, że system powinien być otwarty w sensie
możliwości wykorzystywania dowolnego, obecnie już funkcjonującego jak i
przyszłych systemów radiokomunikacji morskiej, do celów transmisji
danych LRIT [45].
Obecnie pracuję Grupa Robocza, mająca opracować propozycję
szczegółowych zasad funkcjonowania i wymogów technicznych dla
systemu LRIT.
Rys 2. Schemat Systemu Identyfikacji i Śledzenia Dalekiego Zasięgu
(LRIT).
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 30 z 83
Wyniki tych prac zostaną zaprezentowane na sesji COMSAR11 na
wiosnę 2007 roku w Londynie. Należy zwrócić uwagę na to, że system ten
będzie wymagał złożonej i rozbudowanej infrastruktury
radiokomunikacyjnej, zarówno naziemnej jak i satelitarnej.
2.3. Zmiany w obszarze łączności ogólnej morskiej służby
ruchomej
Wprowadzenie systemu GMDSS spowodowało wiele niespodziewanych
procesów w obszarze radiokomunikacji morskiej. Na procesy wywołane
przez GMDSS nałożyły się efekty wynikające z rozwoju nowych
technologii. Razem procesy te spowodowały epokowe zmiany w strukturze
i funkcjonowaniu radiokomunikacji morskiej.
Wraz z wprowadzeniem GMDSS międzynarodowa konwencja STCW
stworzyła możliwość, przy odpowiednim zdublowaniu funkcjonalności
sprzętu i odpowiednich strategiach jego serwisowania, zatrudnianie na
statkach w roli radiooperatorów, zamiast profesjonalnych oficerów
radioelektroników (następca radiooficera), pobieżnie przeszkolonych
oficerów nawigacyjnych. Możliwość ta stała się często nie uzasadnioną
zasadą. Ze względu na niewielkie umiejętności obsługi bardziej
skomplikowanych systemów MF/HF, zarówno fonicznych jak i NBDP,
prawie cała łączność służbowa i prywatna członków załóg realizowana
poza zasięgiem systemów VHF została przeniesiona w domenę łączności
satelitarnej, gdyż terminale łączności satelitarnej są znacznie prostsze w
obsłudze. Podobnie stało się w paśmie VHF. Zamiast korzystać z odrobinę
uciążliwych procedur łączności ogólnej, większość członków załóg zarówno
w celach służbowych jak i prywatnych wolała korzystać z systemów
telefonii komórkowej. Spadek poziomu ruchu komercyjnego spowodował,
że większość stacji otwartych do korespondencji publicznej w pasmach
VHF, MF i HF zostało zlikwidowanych. Pozostały nieliczne, które są
utrzymywane przez odpowiedzialne rządy w celu zapewniania
obowiązkowych serwisów radiokomunikacji morskiej w ramach GMDSS.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 31 z 83
Zaistniałe zmiany naruszyły jednak strukturę GMDSS, gdyż w wielu
rejonach świata nie są świadczone konwencyjne usługi GMDSS łączności
ogólnej w systemach naziemnych, oraz także tzw. Medical Radio.
Równolegle, obok systemów GMDSS, w pasmach VHF, MF i HF
rozwinęły się tanie serwisy transmisji danych. Usługi te są świadczone
przez takich usługodawców jaki GlobeWireless, Sailmail, Seawave, Bern
Radio, Kiel Radio, Navelec i innych. Usługi te są tanie, realizowane w
sposób zautomatyzowany i w nowszych technologiach transmisji,
najczęściej w kanałach o szerokości 3 kHz (specjalna zgoda ITU).
Światowe środowisko ekspertów jest absolutnie przekonane, że ze
względu na bezpieczeństwo żeglugi utrzymanie systemów naziemnych
radiokomunikacji morskiej o zasięgu globalnym jest absolutnie niezbędne.
Rozwój firm oferujących transmisję danych w pasmach MF/HF skłonił
środowisko morskie do przekonania, że należy dokonać reformy w
pasmach MF i HF [16, 35, 36]. Należy zlikwidować system NBDP [22], zaś
kanały pozostałe po telegrafii Morse a i systemie NBDP przeznaczyć dla
nowego cyfrowego systemu transmisji danych, który w strukturze GMDSS
zastąpiłby docelowo NBDP. Konferencja WRC-07 w punkcie agendy 1.13
podejmie te problemy. Agenda jednak ogranicza się do zakresów od 4 do
10 MHz oraz reorganizacji nieużywanych kanałów telegraficznych i części
kanałów NBDP.
W przekonaniu środowiska ekspertów radiokomunikacji morskiej jest
to stanowczo za mało (być może uda się jeszcze dokonać korekt agendy).
Aby dokonać kompleksowej reorganizacji pasm oraz wprowadzenia
nowoczesnej technologii transmisji cyfrowej, należy dokonać również
zmian w pasmach morskich od 10 do 18 MHz. Ponadto należy podjąć
również wysiłek reorganizacji pasm fonicznych, gdyż wprowadzanie
nowoczesnej technologii cyfrowej transmisji danych wymaga o wiele
większych zasobów widmowych, a podzakresy foniczne w pasmach MF i
HF są obecnie prawie w ogóle nie używane.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 32 z 83
Na konferencji WRC-92 ITU rozpoczęła prace nad optymalizacją
zagospodarowania pasma HF i MF, natomiast na konferencji WRC-03
kontynuowała pewne aspekty tych prac w odniesieniu do morskich pasm
MF i HF.
Z prac i wytycznych ITU wynika, że wprowadzenie nowoczesnego
systemu transmisji danych w morskich pasmach MF i HF jest niezbędne.
ITU zaleca wykorzystanie zautomatyzowanych technologii adaptacyjnych,
które zapewniałyby bardziej niezawodną łączność w każdych warunkach
propagacyjnych. W celu pełnego wykorzystania tych technik konieczne
jest znacznie szersze pasmo. Zaleca się więc wykorzystanie technik
dynamicznego współdzielenia częstotliwości dla różnych służb,
mechanizmów unikania kolizji i techniki zarządzania pasmem w czasie
rzeczywistym. Proponuje się wykorzystanie metod cyfrowych modulacji
kodowych i opracowanie sposobów koegzystencji w tych samych pasmach
z cyfrowym radiem rozgłoszeniowym (broadcasting) DRM (Digital Radio
Mondiale), poprzez zastosowanie ortogonalnych modulacji. Dyskusja na
WRC-07 wskaże w jakim kierunku zmierzają prace nad
zagospodarowaniem tychże pasm. Z całą pewnością WRC przydzieli więcej
zasobów dla funkcjonujących już w morskich pasmach MF i HF
komercyjnych cyfrowych systemów transmisji danych, których rozwój jest
traktowany jako pewnego rodzaju poligon doświadczalny.
2.4. Systemy komórkowe a radiokomunikacja morska
Powszechność wykorzystania w strefie przybrzeżnej terminali
systemów komórkowych zarówno przez uczestników żeglugi
profesjonalnej, jak i amatorów rekreacji, skłoniła wiele administracji i
instytucji do prac nad próbą włączenia elementów tych systemów do
systemów radiokomunikacji morskiej. Jak dotąd nie udało się opracować
żadnego standardu wykorzystania tych systemów. Ponieważ ogromna ilość
(w niektórych rejonach większość) wezwań pomocy (wywołań
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 33 z 83
alarmowych) obsługiwanych przez profesjonalne instytucje jest
realizowana przy pomocy telefonów komórkowych, również w Polsce
podjęto prace nad wykorzystaniem usług systemów komórkowych i ich
funkcji lokalizacyjnych do realizacji systemu wzywania pomocy w strefie
przybrzeżnej, zintegrowanego z profesjonalnymi morskimi służbami
SAR [46].
Drugi obszar zastosowania systemów komórkowych to instalacje
stacji bazowych 2G i 3G na pokładach statków pasażerskich, promów,
jednostkach specjalnych oraz platformach wiertniczych i wydobywczych.
Stacje te we współpracy z szerokopasmowymi terminalami satelitarnymi
zapewniają użytkownikowi pełen dostęp do usług systemów komórkowych
na akwenach otwartych. Wraz ze zmniejszaniem się cen stacji bazowych
rozwiązania te będą coraz bardziej powszechne. Mogą one jednak
stwarzać poważne problemy kompatybilnościowe i instalacje te muszą być
dokładnie badane i weryfikowane.
2.5. System AIS (Automated Information System)
System AIS jest dobrze znany w kręgach związanych z nawigacją
morską [50, 55]. Jest to system cyfrowy, działający w oparciu o morski
system VHF (krótki zasięg), wykorzystujący zwielokrotnienie dostępu typu
STDMA do kanału radiokomunikacyjnego. Statek uczestniczący w tym
systemie musi być wyposażony w odpowiedni transponder, który nadaje w
sposób regularny. Nadawane informacje zawierają w ogólności dwa
rodzaje danych, tak zwane dane statyczne i dane dynamiczne. Obejmują
one identyfikację statku i jego dane nawigacyjne, takie jak pozycja, kurs,
prędkość, informacje o rodzaju ładunku itp. Wiadomości te są odbierane
przez stacje bazowe rozmieszczone na wybrzeżu. Odebrane dane mogą
zostać przetworzone i zachowane, a tym samym wykorzystane do różnych
celów, np. mogą być zobrazowane dynamicznie na mapach
elektronicznych lub wykorzystane przez inne aplikacje. Standard
techniczny AIS jest ustalony i ustabilizowany, chociaż niektóre państwa i
instytucje ciągle prowadzą prace nad rozwojem i nowymi wersjami
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 34 z 83
systemu. Kiedy rozpoczynano prace nad systemem AIS na początku lat
90-tych podstawowym zamierzeniem było stworzenie systemu służącego
poprawie bezpieczeństwa nawigacji i pewnym celom statystycznym. AIS
został powołany do życia poprzez wprowadzenie odpowiednich przepisów
do Rozdziału V Konwencji SOLAS, dot. bezpieczeństwa nawigacji. Po
wydarzeniach 11 września w Nowym Jorku uznano, że system może być
bardzo użyteczny z punktu widzenia monitoringu i śledzenia ruchu statków
dla potrzeb systemu ochrony żeglugi. Podczas wspomnianej już
Konferencji Dyplomatycznej podjęto polityczną decyzję, że ze względu na
ochronę żeglugi system będzie wykorzystany do celów śledzenia statków.
W wyniku tej decyzji dokonano odpowiedniej modyfikacji zapisów
rozdziału V Konwencji SOLAS, równocześnie wprowadzając zapisy
narzucające szybszy harmonogram instalacji transponderów AIS na
statkach konwencyjnych. Unia Europejska podjęła decyzję, że wszystkie
stację bazowe AIS zostaną połączone morską siecią transmisji danych, a
dane odbierane przez stacje bazowe będą dostępne dla instytucji
odpowiedzialnych za bezpieczeństwo nawigacji, SAR, ochronę środowiska i
ochronę żeglugi w czasie rzeczywistym. Część tej infrastruktury została
już zbudowana i działa. Działają już morskie serwery indeksujące
zlokalizowane w Luksemburgu. Infrastruktura sieciowa oraz stacji
bazowych AIS wymaga oczywiście dalszej rozbudowy, szczególnie w
krajach Europy Wschodniej. Prace instalacyjne postępują jednak bardzo
szybko i w niedalekiej przyszłości całe wybrzeże Europy będzie pokryte
zasięgiem systemu AIS. W przypadku Morza Bałtyckiego zasięgiem
systemu pokryta będzie prawie cała jego powierzchnia [47].
Obecnie, także w ITU, trwają prace nad budową satelitarnej wersji
systemu AIS [11, 15], co umożliwi jego wykorzystanie jako jednego z
komponentów systemu LRIT.
Drugim problemem, nad którym trwają prace jest system ochrony
danych w transmisjach AIS, ponieważ nie są one w żaden sposób
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 35 z 83
zabezpieczane zarówno przed nieuprawnionym odbiorem jaki i
fałszowaniem.
2.6. Reforma morskiego pasma radarowego 9300 - 9500 MHz
(pasmo 3 cm)
Na forum międzynarodowym problematyką zarządzania pasmami i
wprowadzaniem nowych technologii w morskich pasmach radarowych
zajmują się również instytucje związane z radiokomunikacją morską. ITU
prowadzi także prace nad dopuszczeniem do użytkowania tego pasma
przez serwis radiolokacyjnych badań kosmosu i monitoringu satelitarnego
Ziemi. Po długich dyskusjach i studiach nie stwierdzono zagrożenia dla
SART od tej strony, zaś IMO wstępnie wyraziło zgodę na tą alokację.
Zmiany zostaną dokonane w czasie WRC-07 (punkt agendy 1.3). Istnieją
także propozycje wprowadzania nowych technologii radarowych w
pasmach morskich radarów z falą ciągłą.
2.7. Zintegrowane systemy statkowego bezpieczeństwa
osobistego
Ostatnią nowością w dziedzinie radiokomunikacji morskiej są cywilne
systemy bezpieczeństwa osobistego (personalnego) na pokładzie statku.
Prace na takimi systemami i ich testy są prowadzone w Wielkiej Brytanii.
Bazują one na integracji systemów satelitarnych i specjalnych osobistych
terminali bezprzewodowych, wykorzystywanych przez załogę na pokładzie
statku. W przypadku aktywacji terminala, lub utraty łączności z
terminalem osobistym na morzu, system automatycznie generuje alarm
retransmitowany również do SAR RCC na lądzie, z pełną informacją o
zaistniałych problemach. System ten można rozbudowywać o wiele
elementów związanych z monitoringiem osób i można sobie wyobrazić
wiele jego bardzo użytecznych aplikacji [17].
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 36 z 83
3. Identyfikacja najnowszych kierunków rozwoju
morskich systemów geostacjonarnych w aspekcie
widmowym
3.1. Systemy GEO (Geosychonous Equatorial Orbit)
3.1.1. Inmarsat
W kwietniu 1999, po raz pierwszy w historii nastąpiło
przekształcenie organizacji międzyrządowej jaką był Inmarsat w spółki
brytyjskiego prawa handlowego. Powstało konsorcjum zarządzane przez
spółkę Inmarsat Ventures PLC. Konsorcjum to w swojej krótkiej historii
nabyło i sprzedało kilka spółek związanych z systemami łączności
satelitarnej. Główną spółką odpowiedzialna za systemy satelitarnej służby
ruchomej, w tym morskiej satelitarnej służby ruchomej, jest spółka
Inmarsat Ltd. Inmarsat Ventures PLC jest notowana na giełdzie
londyńskiej. Polityka kreowania nowych rozwiązań technologicznych oraz
usług wynika ściśle z potrzeb rynku oraz konkurencji i jest trudna do
prognozowania, poza tym poczynania Inmarsatu są obecnie często
utrzymywane w tajemnicy, ze względu na tajemnicę handlową.
Należy podkreślić, że mimo narastającej konkurencji na rynku usług
satelitarnej służby ruchomej, Inmarsat jest nadal potentatem na tym
rynku i nic nie wskazuje, aby w ciągu najbliższych kilku lat jego pozycja
miała ulec jakiejś zmianie.
Konsorcjum ruchomej łączności satelitarnej Inmarsat [59], w
morskiej ruchomej służbie satelitarnej wykorzystuje następujący zakres
częstotliwości:
" częstotliwość uplink: 1626.5 - 1660.5 MHz,
" częstotliwość downlink: 1525.0 - 1559.0 MHz.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 37 z 83
Obszar działania satelitarnej łączności morskiej Inmarsat
przedstawiono na rys. 3 [32].
Rys. 3. Graficzna ilustracja obszarów działania systemu Inmarsat.
Jak widać na powyższym rysunku, obszar działania systemu Inmarsat jest
podzielony na cztery obszary:
" obszar Oceanu Spokojnego POR (Pacific Ocean Region)
" obszar zachodniego Oceanu Atlantyckiego AOR-W (Atlantic Ocean
Region-West)
" obszar wschodniego Oceanu Atlantyckiego AOR-E (Atlantic Ocean
Region-East)
" obszar Oceanu Indyjskiego IOR (Indian Ocean Region)
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 38 z 83
Inmarsat oferuje obecnie pakiet systemów i usług dla użytkownika w
segmencie morskim. Niektóre z tych rozwiązań są odrębnymi
rozwiązaniami technologicznymi, zaś niektóre działają na tej samej
platformie technologicznej, ale oferują użytkownikowi inne możliwości
transmisyjne i tym samym inne usługi lub inny poziom tych samych usług.
Poniżej zaprezentowano chronologiczną listę tzw. morskich systemów
Inmarsat:
" Inmarsat A wprowadzony w 1982 roku;
" Inmarsat C - wprowadzony w 1991 roku;
" Inmarsat B - wprowadzony w 1993 roku;
" Inmarsat M/mini-M - wprowadzony w 1996 roku;
" Inmarsat D/D+ - wprowadzony w 1997 roku;
" Inmarsat E - wprowadzony w 1997 roku;
" Inmarsat E+ (instalacja na stacjach LES w 2003 roku;)
" Inmarsat mini-C wprowadzony w 2002 roku;
" Inmarsat Fleet F77 wprowadzony w 2002 roku;
" Inmarsat Fleet F55 i F33 wprowadzony w 2003 roku.
Powyższa lista obejmuje wszystkie morskie rozwiązania technologiczne
jakie kiedykolwiek oferował Inmarsat. Są one jeszcze obecnie w pełni
dostępne dla użytkownika. Jednakże 1 grudnia tego roku (2006)
rozpoczyna się proces pierwszych wyłączeń systemów Inmarsat. Po
spełnieniu wszystkich procedur IMO i IMSO, pomimo wysokiego
zaawansowania technologicznego, ze względu na małą liczbę
użytkowników (mniej niż 1300), zostanie wyłączony 1 grudnia 2006
system Inmarsat E/E+. System ten nie był w stanie konkurować z
dynamicznie rozwijającym się systemem COSPAS-SARSAT. Wyłączenie
systemu zwolni zajmowany przez niego podzakres pasma L. Jak dotąd nie
opublikowano dalszego sposobu wykorzystania tego podzakresu.
Kolejnym systemem, który zostanie wyłączony jest system Inmarsat
A, najstarszy technologicznie z systemów Inmarsat. Po przeprowadzeniu
niezbędnych procedur IMO i IMSO zadecydowano, pomimo protestów ze
strony nielicznych państw, że wyłączenie nastąpi 31 grudnia 2007 roku. Z
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 39 z 83
oczywistych względów podzakres pasma L zajmowany przez ten system
zostanie zwolniony. Podobnie jak poprzednio nie opublikowano sposobu
wykorzystania zwolnionego podzakresu. System ten zostaje wyłączony ze
względu na zużycie technologiczne, ponadto od kilku już lat funkcjonują
na rynku rozwiązania uznawane za następców Inmarsat A są to
Inmarsat B oraz ostatnio Inmarsat F77.
Najnowszy pakiet produktów dla segmentu morskiego to cyfrowa
platforma technologiczna Fleet (F). Użytkownik może w ramach tej
platformy korzystać z trzech rodzajów terminali ruchomych: F77, F55 i
F33. Różnią się ona zasadniczo zyskami anten, tym samym wielkością
układów antenowych i w rezultacie tego ich rozmiarami, dostępnymi
szybkościami transmisji i na tej bazie, usługami dostępnymi dla
użytkownika. Terminal F77, to rozwiązanie profesjonalne przewidywane na
statki handlowe. Zaś F55 to rozwiązanie dla małych jednostek, łodzi
patrolowych, służb SAR, oferujące średni poziom usług. Natomiast F33 to
rozwiązanie dla małych jednostek, łodzi rybackich, jednostek
rekreacyjnych nawigujących głównie w strefie przybrzeżnej. Wszystkie
oferują cyfrową łączność foniczną oraz, w zależności od opcji wyposażenia,
transmisję faksów G3 i G4 oraz transmisję danych. Transmisja danych
może być realizowana z komutacją łączy i komutacją pakietów. Komutacja
łączy to transmisja w standardzie ISDN z maksymalną szybkością 64
kbit/s. Transmisja z komutacja pakietów to tzw. mobile IP lub w
nomenklaturze Inmarsat Inmarsat MPDS (Mobile Packet Data Service) z
maksymalną szybkościa transmisji 128 kbit/s.
Konsorcjum Inmarsat, na podstawie tzw. umowy PSA (Public Services
Agreement) [31] jest zobowiązane do świadczenia usług łączności
satelitarnej na potrzeby GMDSS za darmo. Spełnianie tej funkcji jest ściśle
nadzorowane przez IMSO, która została powołana przez IMO podczas
prywatyzacji Inmarsatu i jest depozytariuszem zobowiązań publicznych
dawnej organizacji Inmarsat.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 40 z 83
Obecnie usługi dla potrzeb GMDSS, które są zgodne z jego
wymogami, świadczą systemy: Inmarsat A, Inmarsat B, Inmarsat C,
Inmarsat E/E+ i Inmarsat Fleet F77 (tylko w zakresie łączności fonicznej).
Od pierwszego stycznia 2008 będą to tylko systemy Inmarsat B, C i
F77. Nie są znane dalsze plany konsorcjum Inmarsat, co do wprowadzania
nowych systemów zgodnych z GMDSS. Z zakulisowych informacji
wiadomo, że Inmarsat pracuje nad nowa definicją techniczną systemu
Inmarsat C.
Inmarsat świadczy obecnie swoje usługi za pośrednictwem satelitów,
których jest właścicielem. Używane są obecnie w segmentach
satelitarnych satelity geostacjonarne drugiej, trzeciej i czwartej generacji.
Są to odpowiednio satelity Inmarsat 2, Inmarsat 3 i Inmarsat 4. Satelity
Inmarsat 2 pełnią obecnie tylko funkcje rezerwowe. Satelity Inmarsat 3 są
satelitami podstawowymi w obszarach satelitarnych POR i AOR-E (rys. 3).
W roku 2005 (na wiosnę i na jesieni) Inmarsat umieścił na orbicie dwa
satelity Inmarsat 4. Satelity te są obecnie największymi i najbardziej
zaawansowanymi cywilnymi satelitami geostacjonarnymi. Rozpoczęły one
funkcjonowanie jako satelity podstawowe, odpowiednio w obszarach
Inmarsat IOR i AOR-W (rys. 3). Planowane jest wystrzelenie trzeciego
takiego satelity, który będzie pełnił rolę satelity rezerwowego. Ich
podstawową cechą jest posiadanie anten o trzech rodzajach
charakterystyk. Są to anteny o wiązce globalnej, dużych wiązkach
regionalnych i małych wiązkach regionalnych tzw. punktowych. Zyski
anten o charakterystyce regionalnej umożliwiają realizację usług szybkiej i
bardzo szybkiej transmisji danych.
Jeszcze przed wystrzeleniem tych satelitów, Inmarsat rozwijał, w
oparciu o mobile IP, usługę transmisji danych GAN (Global Area Network).
Po wprowadzeniu tych satelitów, rozwijana jest obecnie usługa B-GAN
(Broadband Global Area Network). Dla terminali użytkownika
dostosowanych do współpracy z tymi satelitami osiągalna jest obecnie cała
gama szybkości transmisji, do maksymalnie 482 kbitów/s. Na rynku
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 41 z 83
istnieje wybór terminali satelitarnych użytkownika w wykonaniach
specjalnych (wielokanałowych), oferta ta zapewne będzie rozbudowywana.
Istotną informacją związaną z satelitami Inmarsat 4, jest wyrażana
nieoficjalnie przez konsorcjum Inmarsat chęć dołączenia do grupy
standardów IMT-2000 i zostania pierwszym dostarczycielem usług
łączności satelitarnej (mikrokomórki satelitarne) w systemach 3G. Plan ten
będzie realizowany w ciągu najbliższych kilku lat. Jeżeli się on powiedzie,
to z pewnością nastąpi wtedy rewolucja w radiokomunikacji morskiej,
szczególnie w obszarze łączności ogólnej (general communication).
3.1.2. VSAT - Stacje naziemne na pokładach statków - ESV (Earth
Stations on Vessels)
Obecnie daje się zauważyc zapotrzebowanie na globalne, satelitarne
usługi szerokopasmowe na pokładach statków. Niestety usługi oferowane
przez Inmarsat są drogie i nie umożliwiają transmisji z wystarczającą
szybkością. Już kilka lat temu niektóre firmy armatorskie, będące
operatorami dużych jednostek pasażerskich, promów, a także jednostek
naukowo-badawczych i poszukiwawczych (ropa), pracujących w naftowym
przemyśle wydobywczym (offshore oil industry), stwierdziły, że do celów
szybkiej transmisji danych z pokładów statków doskonale nadają się
terminale/stacje satelitarne pracujące w stałym serwisie satelitarnym FSS
(Fixed Service Satellite), tzw. VSATy (Very Small Aperture Terminals).
Wykorzystanie tego serwisu umożliwia realizację wielu połączeń
telefonicznych z pokładu statku, korzystanie z usług szerokopasmowych
typu szybka transmisja danych, czy też łatwy dostęp do sieci Internet.
Usługi te są również znacznie tańsze (przede wszystkim koszty
eksploatacji pasma satelitarnego) niż usługi łączności satelitarnej
oferowanej przez morską satelitarną służbę ruchomą. Jak się okazało
istnieje kilku dostarczycieli takich usług w skali globalnej.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 42 z 83
Na konferencji WRC-2000, w punkcie 1.8 agendy, wprowadzono pod
obrady zagadnienie, dot. naziemnej stacji VSAT na pokładach statków -
ESV (Earth Stations on Vessels) [39]. Zezwolono na użytkowanie
zakresów 5925 6425 MHz up-link i 3700 4200 MHz downlink w
paśmie C. Pozostało jednak nierozstrzygniętych wiele kwestii
legalistycznych i technicznych. Konferencja WRC w Rezolucji 82 wskazuje
na konieczność przeprowadzenia przez ITU-R (ITU Radiocommunication
Standardization Sector) dalszych studiów zarówno dla ww. zakresów w
paśmie C, jak i dla zakresów 10700 12750 MHz downlink i 14000
14500 MHz up-link, w paśmie Ku.
Na konferencji WRC-03 przyjęto rezolucję 902, która uregulowała
prawie wszystkie kwestie sporne. Używanie systemów ESV na wodach
przybrzeżnych wymaga licencji ze strony administracji, na wodach której
statek się znajduje. Systemy te mogą być eksploatowane bez żadnej
zgody w odległości powyżej 300 km od linii brzegowej (w paśmie C) i
125 km (w paśmie Ku). Najistotniejszy spór podczas WRC-03 w tej materii
dotyczył dopuszczalnych minimalnych średnic anten. Determinują one
poziom zakłóceń, ale również decydują o cenie stacji naziemnej i tym
samym jej dostępności. W czasie WRC-03, mimo protestów państw CEPT
(European Conference of Postal and Telecommunications Administrations),
uzgodniono minimalną średnicę anteny w paśmie C na 2,4 m, zaś w
paśmie Ku na 0,6 m. Według ostatnich informacji, państwom CEPT udało
się uzyskać zgodę na zmniejszenie średnicy anten w paśmie C do 1,2 m,
co wpłynie z pewnością na zwiększenie dostępności tej technologii.
W zależności od użytkowanych stacji technologia ta umożliwia
obecnie realizację połączeń o szybkości transmisji od kilkudziesięciu
kbit/s, poprzez łącza T1 i E1 (1.544 Mbit/s i 2.048 Mbit/s), aż do 45
Mbit/s. Operatorzy świadczący te usługi dla segmentu morskiego, to m.in.
Invsat (do niedawna spółka konsorcjum Inmarsat), Telia, Satpool, ViaSat,
Telenor, Xantic, Geolink.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 43 z 83
Dokument ECC/DEC/(05)09 przewiduje funkcjonowanie naziemnych
stacji satelitarnych na pokładzie statków, celem realizacji sieciowych
połączeń punkt-punkt.
Rozwój technologii informacyjnych, integrowanie informatycznych
środowisk statkowych z sieciami armatorskimi na lądzie, rozwój usług
multimedialnych i inne powodują, że zapotrzebowanie na odpowiednio
szybkie łącza ze statkami na morzu gwałtownie wzrasta. W tym
kontekście technologia ta może okazać się bardzo przyszłościowa i
atrakcyjna.
3.1.3. Systemy DVB
Na rynku usług satelitarnych istnieje oferta dostępu do usług szybkiej
transmisji danych za pośrednictwem systemów DVB (Digital Video
Broadcasting). Ofertę taką posiada np. konsorcjum Astra. W Wielkiej
Brytanii dokonano prób wykorzystania tych systemów do realizacji łącz
szybkiej transmisji danych na statki. Podjęte próby zakończyły się
sukcesem. Systemy te wydają się szczególnie atrakcyjne przy dostępie do
usług sieci Internet, gdyż zapewniają łącza asymetryczne, ze szczególnie
szybkim łączem downlink. Należy obserwować ten segment rynku, gdyż
jego znaczenie w zapewnianiu jednostkom pływającym dostępu do
zasobów sieci Internet może być znaczące, co ma również wpływ na
bezpieczeństwo żeglugi, np. dostęp do serwisów meteorologicznych on-
line. W miarę potrzeby należy zbadać czy drożenie tych systemów w
aplikacjach morskich na terytorium Polski będzie wymagać jakiś działań ze
strony Regulatora narodowego.
3.1.4. COSPAS-SARSAT
Program COSPAS-SARSAT rozwija się bardzo dynamicznie,
szczególnie w segmencie nadajników alarmowych (EPIRB, ELT, PBL -
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 44 z 83
Personal Locator Beacon) 406 MHz. Uruchamiane są nowe protokoły
nadajniki z odbiornikami GPS. Zezwolono na integrację EPIRB z S-VDR
(Simplified Voyage Data Recorder). Rozwijane są pomysły wykorzystania
nadajników COSPAS-SARSAT w systemach SSAS. Wreszcie intensywnie
rozwija się konstelacja wykorzystywanych satelitów. Po kilku latach
budowy i prób, oficjalnie ogłoszono uruchomienie systemu GEOSAR,
będącego nakładką na system LEOSAR. Nowy system nie jest w stanie
określić pozycji nadajnika, transmitującego alarm, ale eliminuje tak
problematyczne dotychczas opóznienia w odbiorze alarmów przez ten
system. Może on odbierać sygnały od nadajników wyposażonych w
odbiorniki GPS oraz współpracuje z systemem LEO (Low Earth Orbit), w
celu jak najszybszego określenia pozycji nadajnika. Dwa lata temu
Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego ICAO (International
Civil Aviation Organization) postanowiła zmienić system nadajników ELT
ze 121,5 MHz na 406 MHz. Większość statków powietrznych musi dokonać
tej zmiany do końca 2009 roku. Spowoduje to znaczny wzrost populacji
nadajników alarmowych.
Do tej pory, gdy w paśmie 406 MHz funkcjonowały głównie
nadajnika alarmowe morskie, wykorzystywana była częstotliwość nośna
406,025 MHz. Obecnie liczba nadajników pracujących w paśmie 406 MHz
oscyluje wokół 400 tys. Z tego względu podjęto decyzję o użytkowaniu
dwóch dodatkowych nośnych 406,022 MHz do celów prób, testów i
badań, oraz 406,028 MHz jako normalną częstotliwość użytkową. Szacuje
się, że do 2010 roku liczba nadajników wzrośnie do ok. 800 tys i system
ten w celu poprawnego funkcjonowania będzie musiał wykorzystywać 5
częstotliwości nośnych. Szacuje się również, że w roku 2015 liczba
wszystkich nadajników 406 MHz osiągnie 1,2 mln. Należy nadmienić, że z
przeprowadzonych analiz wynika, iż system ten jest w stanie obsłużyć
populację 3,2 mln nadajników. Szczegółowy, planowany rozdzielnik
częstotliwości można znalezć w dokumencie C/S T.012.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 45 z 83
3.1.5. Systemy regionalne
Oprócz systemów geostacjonarnych zdolnych świadczyć usługi
globalne, istnieją systemy regionalne, które rozbudowują się i świadczą
usługi dla użytkowników morskich, np. posiadają specjalizowana ofertę
usług i terminali ruchomych użytkownika. Do systemów tych należą
Thuraya i Nowe ICO.
" THURAYA
System ten wykorzystuje obecnie dwa nowoczesne satelity
geostacjonarne o dużej pojemności i dużej mocy sygnału nadawanego,
pokrywające swoim zasięgiem Europę (bez Skandynawii), Bliski Wschód,
część Centralnej Azji, Indie, północną i centralną Afrykę. Oferuje
regionalnie usługi konkurencyjne do INMARSAT-u, tzn. cyfrową transmisję
sygnałów mowy, fax G3, transmisja danych 9,6 kbit/s. Terminale Thuraya
mogą być wykorzystywane w polskiej strefie SRR (Search and Rescue
Region) na Bałtyku.
" New ICO
Jest kolejną generacja prowadzonego jeszcze przez organizację
Inmarsat projektu satelitarnej łączności personalnej P-21, następnie
przekształconego w odrębny system ICO. System ICO został kupiony
przez Teledesic Billa Gates a i Craiga McCow. Po nieudanym aliansie
Teldesic/ICO/Ellipso firma odbudowuje swoją pozycję. Posiada kilka
satelitów na orbitach MEO (Medium Earth Orbit) oraz jednego satelitę
geostacjonarnego w Stanach Zjednoczonych. Firma świadczy usługi dla
użytkowników morskich, chce rozbudowywać konstelację satelitów
zarówno ruchomych jak i geostacjonarnych oraz uzyskać zdolność
świadczenia usług globalnych.
W przypadku obu tych systemów należałoby sprawdzić, czy
wykorzystywane przez te systemy częstotliwości są dostępne dla nich na
terytorium Polski.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 46 z 83
3.2. Systemy Satelitarne MEO i LEO
Największe perspektywy rozwoju morskiej satelitarnej służby
ruchomej wiążą się z systemami satelitarnymi, wykorzystującymi
konstelacje satelitów ruchomych na orbitach LEO i MEO.
IMO podjęło decyzję o dopuszczeniu do świadczenia usług łączności
satelitarnej w ramach systemu GMDSS przez inne systemy satelitarne
aniżeli system Inmarsat. Decyzja ta zmaterializowała się w formie
rezolucji Zgromadzenia Ogólnego IMO A.888(21). Jednak rzeczywiste
wprowadzenie innych systemów satelitarnych do GMDSS wymaga
dalszego doprecyzowania kryteriów uczestnictwa zawartych w tej
rezolucji. Dotychczasowe projekty zmian tej rezolucji forsowane przez
IMSO faktycznie powodowały eliminacje ze świadczenia usług dla GMDSS
przez inne systemy niż Inmarsat. Szczególnie usilnie o dopuszczenie do
świadczenia tych usług zabiega Nowe Irydium. W kwietniu 2007 nastąpi
zmiana na stanowisku dyrektora IMSO. Niektóre państwa liczą, że nastąpi
otwarcie nowego rozdziału w działaniach i postawie IMSO. Może to
zaowocować szybkimi zmianami rezolucji A.888 w kierunku stosunkowo
szybkiego udziału w GMDSS systemów takich, jak Irydium i Globalstar, a
w przyszłości Orbcomm, ICO i innych. Zmiany takie spowodowałyby
wzrost konkurencji na rynku morskiej łączności satelitarnej i na pewno
obniżenie cen za tą łączność. System Orbcomm już teraz staje się na
rynku morskich usług satelitarnych jednym z głównych dostarczycieli
usług wolnej transmisji danych na potrzeby SSAS. Irydium i Globalstar
oferują dla użytkowników morskich usługi transmisji sygnałów mowy, faxu
i transmisji danych do 9,6 kbit/s. W wielu aplikacjach, szczególnie na
mniejszych jednostkach, usługi te są wystarczające. Z punktu widzenia
regulatora narodowego należałoby dokonać przeglądu częstotliwości
wykorzystywanych przez te systemy, w celu ich harmonizacji z
częstotliwościami wykorzystywanymi na terytorium Polski.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 47 z 83
Dokument SE40(06)004 rev. 1 opisuje zasady współdzielenia pasma
1610-1626.5 MHz pomiędzy operatorami Irydium, Globalstar oraz
rosyjskiego systemu Courier.
Należy wspomnieć, że wymienione systemy już obecnie posiadają
ofertę usług i aplikacji sprzętowych dla użytkownika morskiego, jednak ze
względu na brak uznania w GMDSS (dodatkowe koszty dublowania
terminali systemu Inmarsat), nie są chętnie wybierane przez armatorów
statków podlegających konwencji SOLAS w żegludze międzynarodowej,
czyli przez światową flotę handlową. Wydaje się jednak, że w dalszym
horyzoncie czasowym, systemy te z całą pewnością zostaną dopuszczone
do świadczenia usług GMDSS.
3.2.1. Konstelacja MEO programu COSPAS-SARSAT
Polska od dwóch lat jest wreszcie pełnoprawnym uczestnikiem
programu COSPAS-SARSAT. Po wdrożeniu systemu GEOSAR, w celu
poprawy skuteczności alarmowania, program ten przystąpił do wdrażania
systemu MEOSAR. Transpondery w paśmie 406 MHz mają zostać
umieszczone na satelitach systemów GPS i GLONASS. Obecnie już 6
satelitów GPS umieszczonych na orbitach posiada te transpondery.
Budowana jest naziemna infrastruktura transmisji danych. Polska obecnie
jako członek Programu może zabiegać o łatwiejszy dostęp do danych
alarmowych w ramach C/S Data Distribution Plan. Ponadto, ze względu na
ogromną liczbę problemów z identyfikacją alarmujących radiopław ponad
rok temu podjęto decyzję o uruchomieniu dobrowolnej, międzynarodowej
rejestracyjnej bazy danych EPIRB, ELT i PBL 406 MHz. Jak dotąd Polska
nie zezwala na bezpośrednią rejestrację w tej bazie radiopław przez ich
użytkowników. Polska nie posiada również elektronicznej bazy EPIRB
zarejestrowanych przez administrację polską, która powinna być dostępna
dla uprawnionych służb przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 48 z 83
Inicjatywa odnośnie utworzenia takiej bazy w Polsce (przez dowolną
instytucję) leży w kompetencjach regulatora narodowego.
3.2.2. Systemy S-PCS, segment satelitarny systemów IMT-2000
Rozważania dotyczące wprowadzenia systemów S-PCS (Satellite
Personal Communication Systems) [] wydają się może futurystyczne, ale
pewne symptomy wskazują, że wdrożenie tych usług jest stosunkowo
bliskie. Najbliższy ich wdrożenia jest konsorcjum Inmarsat w oparciu o
satelity I-4. Gdyby nie rozwiązanie systemu Teledesic, stosunkowo bliskie
ich wdrożenia było konsorcjum Teledesic/ICO/Ellipso. Wiadomo, że kilka
systemów satelitarnych prowadzi prace nad wdrożeniem tych systemów i
świadczeniem usług dostarczyciela interfejsu radiowego w ramach grupy
standardów IMT-2000. W ciągu najbliższych kilku lat nastąpią duże
zmiany w tym obszarze. Wdrożenie tych systemów będzie kolejną
rewolucją dla radiokomunikacji morskiej, której efekty są
nieprzewidywalne.
Unia Europejska wydała serię decyzji udostępniających pasma
satelitarne dla systemów S-PCS. Na podstawie europejskiej propozycji
przedstawionej na Światowej Konferencji Radiokomunikacyjnej (WRC-03),
opisanej w dokumencie ECC/DEC//(04)09 przewiduje się na potrzeby MSS
alokacje od 1 kwietnia 2007 r. następujących częstotliwości:
" częstotliwość uplink: 1668-1675MHz,
" częstotliwość downlink: 1518-1525MHz.
Natomiast dokument ERC/DEC/(97)03 w ramach MSS na potrzeby S-
PCS przewiduje wykorzystanie częstotliwości:
" częstotliwość uplink: 1610-1626.5 MHz, 1980-2010 MHz,
" częstotliwość downlink: 2483.5-2500 MHz, 2170-2200 MHz.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 49 z 83
4. Identyfikacja istotnych warunków rozwoju radiowych
systemów morskich w Polsce
Istnieją dwa podstawowe uwarunkowania mające istotny i
bezpośredni wpływ na rozwój systemów radiokomunikacji morskiej, są to:
posiadanie przez państwo dużej floty morskich jednostek pływających oraz
realizacja międzynarodowych zobowiązań konwencyjnych. Pierwszy
warunek niestety nie jest spełniony. Rzeczypospolita Polska, mimo
chlubnych tradycji i doświadczeń, a także ciągle istotnego potencjału w
dziedzinie radiokomunikacji morskiej (eksperci, zaplecze badawczo-
rozwojowe), nie jest obecnie potęgą morską. Nie oznacza to jednak, że nie
ma zapewniać odpowiednio wysokiej jakości nowoczesnych usług
radiokomunikacji morskiej w swojej strefie odpowiedzialności SRR (SAR)
oraz dla mniejszych jednostek pod polską banderą. Warunek ten musimy
wypełniać ze względu na zobowiązania międzynarodowe, szczególnie że
jesteśmy członkami UE. Unia Europejska może finansować niezbędne
zmiany związane z rozwojem radiokomunikacji morskiej w Polsce.
Istotne uwarunkowania rozwoju radiowych systemów morskich w
Polsce przedstawiono poniżej [42].
4.1. GMDSS-SAR
Polska jako państwo jest zobowiązana do zapewnienia funkcjonowania
systemu GMDSS w swojej strefie odpowiedzialności ratownictwa
morskiego (SRR). Obecnie usługi łączności są świadczone przez TP Emitel.
Funkcjonująca obecnie infrastruktura wymaga modernizacji i przebudowy.
Ponadto okazuje się, że ze względu na elastyczność funkcjonowania oraz
bezpieczeństwo, sieci łączności GMDSS są własnością agencji rządowych,
najczęściej odpowiedzialnych w danym państwie za SAR. W przyszłości,
wzorem państw ościennych, wraz z modernizacją sieci łączności w tych
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 50 z 83
obszarach sensownym wydaje się przekazanie tej łączności do Morskiej
Służby Poszukiwania i Ratownictwa - SAR. Wraz z reorganizacją i
przebudową systemu łączności niezbędnym wydaję się przegląd lokalizacji
stacji systemu w celu optymalizacji jego zasięgów oraz ponowne
określenie obszarów GMDSS. Wsparcie proponowanych przekształceń
przez narodowego regulatora wydaje się niezbędne. Ponadto WRC-07
dokona przeglądu procedur i funkcjonowania GMDSS. WRC-07 dokona
uproszczenia i zasadniczych zmian w procedurach działania systemu DSC
[23]. Regulator powinien wesprzeć upowszechnienie tych zmian. WRC-07
dokona także zmian w systemie nadawania numerów MMSI. Polski
Regulator jako nadający te numery powinien wdrożyć te zmiany tak
szybko jak to możliwe. Ponadto organizacje międzynarodowe (IMO)
wymagają utrzymywania baz danych, m.in. numerów MMSI. Ponieważ w
Polsce nie istnieje baza danych numerów MMSI oraz inne bazy danych o
jednostkach pływających, które powinny być utrzymywane przez
Administrację Morską, być może Regulator powinien delegować obowiązek
utworzenia i utrzymywania takiej bazy do Morskiej Służby Poszukiwania i
Ratownictwa SAR, która posiada możliwości techniczne utworzenia takiej
bazy zaś ze względu na istniejące potrzeby własne i sposób dostępu do
bazy wydaje się do utrzymywania tej bazy naturalnie predestynowana.
Szybka reakcja Regulatora i wdrożenie uzgodnionych zmian jest bardzo
pożądane.
4.2. Transmisja danych w pasmach VHF, MF i HF
Kolejne ważne decyzje WRC-07 dotyczyć będą wprowadzenia
cyfrowych systemów transmisji danych w pasmach VHF, MF i HF.
Wprowadzenie tych nowych technologii będzie się wiązać z istotną
reorganizacją tych pasm. Szybkie wprowadzenie zmian przez Regulatora
jest niezbędne dla rozwoju radiokomunikacji morskiej. W chwili obecnej, z
punktu widzenia Polski szczególnie istotne wydaje się wprowadzenie
transmisji danych w morskim paśmie VHF i MF, ze względu na potrzeby
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 51 z 83
polskich armatorów. Polska może wziąć aktywny udział w pracach
naukowo-badawczych, regulacyjnych i wdrożeniowych łączności cyfrowej
w morskich pasmach VHF, MF i HF.
4.3. Reforma pasma VHF
Konferencja WRC-07 podejmie również decyzje odnośnie reformy
morskiego pasma VHF [18]. Jest mało prawdopodobne, aby została
wprowadzona w tym paśmie nowa cyfrowa technologia transmisji
informacji (długo oczekiwana przez niektóre administracje), natomiast
zapewne zostanie zmieniona szerokość kanałów oraz zmniejszona zostanie
liczba kanałów dupleksowych (zostaną podzielone na kanały
simpleksowe). Szybkie opracowanie przez Regulatora i uprawomocnienie
nowego rozdzielnika kanałów VHF, oraz programu wdrożenia i
upowszechnienia zmian, będzie absolutnie kluczowe dla funkcjonowania
polskiej gospodarki morskiej.
4.4. System TETRA na morzu
Wsparcie prac badawczo-rozwojowych nad wyborem rodzaju cyfrowej
technologii transmisji informacji w morskim paśmie VHF, w szczególności
prac nad aplikacją w radiokomunikacji morskiej systemu TETRA. Pomoc
Regulatora przy budowie i testowaniu aplikacji badawczo-pilotażowych
wydaje się niezbędna. Państwa bałtyckie praktycznie dokonały
implementacji standardu TETRA na obszarach morskich, ale jako tzw. sieci
public security and safety . Polska w celu uzyskania interoperacyjności z
systemami łączności operacyjnej służb SAR [41] i Coast Guard ów państw
ościennych, także w ramach Unii Europejskiej, powinna również dokonać
wdrożenia takiego systemu. Należy tutaj podkreślić, że systemy te nie są
wdrożeniami systemu TETRA na potrzeby morskiej służby ruchomej w
paśmie VHF. Prace nad nowym rozwiązanie technologicznym dla
morskiego pasma VHF trwają w kilku państwach. System TETRA wydaje
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 52 z 83
się obecnie rozwiązaniem najbardziej predestynowanym do tego celu.
Jednak jest to standard europejski i przekonanie do jego wdrożenia
państw z innych rejonów świata będzie wymagać przekonywujących
argumentów. Mogą ich dostarczyć wyniki badań instalacji testowych
Polska, przy wsparciu narodowego Regulatora, może być pionierem takich
prac, co z pewnością zostanie bardzo pozytywnie ocenione przez
partnerów w Unii Europejskiej.
4.5. Systemy komórkowe
Wsparcie prac badawczo - rozwojowych prowadzonych w Polsce nad
wykorzystaniem technologii systemów komórkowych do alarmowania i
lokalizowania jednostek i osób w niebezpieczeństwie w strefie
przybrzeżnej i włączeniem tych technologii do systemu profesjonalnej
radiokomunikacji morskiej. Inkorporowanie technologii nowoczesnych
systemów komórkowych do systemów radiokomunikacji morskiej w
dłuższej perspektywie czasowej wydaje się nieuniknione. W wielu
miejscach na świecie, także w Polsce [46], podejmowane są próby
wykorzystania tych systemów na potrzeby radiokomunikacji morskiej.
4.6. Maritime Security
Celowym jest wsparcie prac badawczo-rozwojowych nad systemami
Maritme Security. W Polsce są prowadzone takie prace, obecnie na etapie
projektowo badawczym. Planowane są aplikacje takich systemów w
celach badawczych w środowisku rzeczywistym [43, 44].
Ważny jest także aktywny udział Polski w pracach nad rozwojem
systemu AIS zarówno w obszarze ochrony informacji w systemie, jak i
budowy odmiany satelitarnej systemu AIS. Prace studialne nad tym
zagadnieniem są obecnie prowadzone w ITU oraz w kilku państwach
europejskich (Norwegia, Szwecja).
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 53 z 83
4.7. Współpraca międzynarodowa
Bardzo ważna jest także organizacja współpracy środowisk ekspertów
uczestniczących w pracach ITU WP8B i IMO COMSAR, najlepiej organizacja
grupy ekspertów radiokomunikacji morskiej uczestniczących w pracach
obu organizacji w zakresie radiokomunikacji morskiej oraz forum wymiany
ich doświadczeń. Obie organizacje apelują o takie rozwiązanie gdyż
poprawia ono zasadniczo proces obiegu informacji i podnosi efektywność
prowadzonych prac.
Strona polska powinna brać aktywny udział w regionalnych
konferencjach BBRC (Baltic/Barents sea Regional Conference), które są
głównym forum organizacji współpracy, podejmowania inicjatyw, wymiany
doświadczeń i rozwiązywania problemów w zakresie radiokomunikacji
morskiej w regionie Morza Bałtyckiego.
Ponadto, ważna jest także dalsza intensyfikacja i integracja
współpracy w ramach EU, CEPT, HELCOM (Helsinki Commission) i innych
organizacji regionalnych mających wpływ na rozwój i harmonizację
systemów radiokomunikacji morskiej.
4.8. Sprawy opłat za użytkowanie
Należy również opracować i przygotować proces licencjonowania stacji
ESV, a także dokonać przeglądu systemu opłat za użytkowanie
częstotliwości w radiokomunikacji morskiej, a w szczególności opłat za
użytkowanie częstotliwości przez morskie ruchome terminale satelitarne,
używane w ośrodkach szkoleniowych na lądzie w celach treningowych.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 54 z 83
5. Perspektywy badawcze dotyczące kompatybilności
nowo wprowadzanych morskich systemów radiowych
Kluczowe dla prac badawczych, dotyczących kompatybilności nowo
wdrażanych systemów radiokomunikacji morskiej będą decyzje
konferencji WRC-07. Istotnym jest również śledzenie prac nad
wprowadzaniem nowych technologii w radiokomunikacji morskiej (IMO,
IEC, wdrożenia narodowe). Listę potencjalnych zadań w tym zakresie
opisano poniżej.
5.1. VHF
Najpoważniejszym zadaniem wydaje się przeprowadzenie zmian w
morskim paśmie VHF. Będą one miały najprawdopodobniej trojaki
charakter:
" zostanie najprawdopodobniej zmieniona szerokość kanału;
" dokonany zostanie podział kanałów simpleksowych na dupleksowe;
" oraz zostanie wprowadzony system transmisji danych w paśmie
VHF.
Ponieważ pasmo to jest używane na co dzień przez bardzo dużą liczbę
użytkowników jego dobre funkcjonowanie jest bardzo istotne. Zmiany
wprowadzone przez WRC będą wymagały opracowania nowego
rozdzielnika kanałów. Zmiany rozdzielnika będą wymagały uzgodnień
trans-granicznych z naszymi sąsiadami. Stworzy to również możliwość
dokonania, być może na forum BBRC, dawno postulowanych uzgodnień,
aby w basenie Morza Bałtyckiego, istotne dla bezpieczeństwa żeglugi
służby różnych państw, np. służby SAR, posługiwały się tym samym
zestawem kanałów operacyjnych. Być może tego typu harmonizacja
powinna także dotyczyć innych służb pracujących w morskim paśmie VHF.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 55 z 83
Odrębnym problemem będzie wprowadzenie w tym paśmie systemu
transmisji danych. Teoretycznie będzie można polegać na badaniach
wykonanych przez ITU, jednak uzasadnionym wydaje się być
przeprowadzenie analizy, badań pomiarowych i weryfikacji ewentualnych
oddziaływań nowego systemu na systemy funkcjonujące w Polsce.
Szczególnie istotnym może być przeprowadzenie badań w środowisku
statkowym i ocena ewentualnego oddziaływania na inne
radioelektroniczne systemy statkowe. Będzie to możliwe dopiero po
ustaleniu zasadniczych parametrów technicznych systemu.
5.2. MF i HF
W związku z zanikiem w morskich pasmach MF i HF usług starego
rodzaju (telegrafia Morse a, NBDP i fonia) oraz planowanym
wprowadzeniem w tych pasmach cyfrowej transmisji danych, musi
nastąpić zasadnicza zmiana organizacji tych pasm. Nowa organizacja
pasma będzie wymagać uzgodnień trans-granicznych, a także analizy
kompatybilnościowej podzakresów używanych w Polsce. Należy przy tym
nadmienić, że Polska nie dysponuje obecnie żadną stacją nadbrzeżną
pracującą w morskim paśmie HF. Jednak polskie statki będą zapewne
korzystały zarówno z nowych częstotliwości jak i systemu transmisji
danych. Tak więc konieczne mogą się okazać badania pomiarowe w
środowisku statkowym.
Natomiast morskie pasmo MF jest wykorzystywane w Polsce (stacja
Witowo Radio), należy więc w tym paśmie dokonać analiz zmiany
przydziału kanałów oraz ewentualnego oddziaływania nowego systemu na
inne systemy i środowisko.
5.3. 2G i 3G
Coraz więcej Administracji wydaje zgody na instalację stacji bazowych
systemów łączności komórkowej 2G i 3G na statkach. Instalacje te są
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 56 z 83
zazwyczaj realizowane na pokładach statków pasażerskich, promów,
jednostek specjalnych (platformy wiertnicze i wydobywcze). Miejsca te są
zazwyczaj wysoko-nasycone systemami i instalacjami
radioelektronicznymi, często istotnymi dla bezpieczeństwa tych jednostek i
życia załóg. Przed wydaniem zgody na takie instalacje należy dokonać
wnikliwej analizy środowiska, w którym ma być realizowana instalacja i
bardzo uważnie zbadać, najlepiej poprzez pomiary oddziaływanie
instalowanej stacji na inne systemy.
5.4. ESV
Zgodnie z decyzjami WRC Regulator narodowy ma licencjonować
budowę i użytkowanie naziemnych stacji satelitarnych na pokładach
statków ESV, a używanie takich stacji w naszej strefie przybrzeżnej i
portach powinno podlegać regulacji przy pomocy odpowiednich umów.
Zarówno wydanie pozwolenia na używanie jak i wydanie licencji powinno
być poprzedzone analizą kompatybilnościową takich systemów, zaś w
przypadku wydawania licencji analizą popartą również pomiarami
oddziaływania na inne systemy i środowisko.
5.5. Statkowe sieci bezprzewodowe
Kolejnym rozległym obszarem radiokomunikacji w środowisku
statkowym są różnego rodzaju sieci bezprzewodowe. Nie chodzi tutaj o
problematykę zapewnienia poprawnych warunków pracy tym sieciom, ale
o opracowanie zasad ich użytkowania na pokładach statków morskich oraz
ocenę ich wpływu na inne, bardziej istotne dla bezpieczeństwa statku
systemy radioelektroniczne.
Znane są przekłady instalacji sieci standardów Wi-Fi, Wi-MAX,
Bluetooth, ZigBee etc. Aplikacje dwóch pierwszych standardów są
oczywiste sieci bezprzewodowe LAN na pokładzie. Standard Bluetooth
jest wykorzystywany na pokładach małych promów w Norwegii do
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 57 z 83
zdalnego sterowania pewnymi elementami wyposażenia statku na
pokładzie. Istnieją prace nad wykorzystaniem standardu ZigBee do
budowy sieci sensoringowo-monitoringowych na pokładach statków.
Nasycenie środowiska statkowego tego rodzaju systemami będzie
rosło. Być może pojawią się kolejne, nowe standardy. Moce
promieniowane przez nadajniki niektórych z tych systemów (Wi-MAX) już
teraz są stosunkowo duże. Wydaje się absolutnie koniecznym podjęcie
badań kompatybilnościowych nad oddziaływaniem tych systemów na
środowisko i inne systemy na pokładach statków. Problem ten wydaje się
o tyle bardzo istotny, że trwają prace, także w Polsce nad budową sieci
łączności oraz systemów bezprzewodowych na potrzeby Maritime Security
(Ochrony Żeglugi). Zagadnienia te obejmują systemy monitoringu ruchu
ładunków (np. kontenerów, ładunków niebezpiecznych itp.) i osób na
pokładach statków i w portach [44]. W przypadku niektórych instalacji
nasycenie środowiska urządzeniami nadawczymi tych systemów może być
bardzo duże. Zagadnienia kompatybilnościowe stają się wtedy
zagadnieniami kluczowymi. Niezbędne w tym przypadku wydają się
rozległe badania pomiarowe.
Jak dotąd do harmonogramu prac ITU i tym samym do agend
konferencji WRC-07 i WRC-10 [38] nie zostały zgłoszone żadne prace nad
systemami związanymi z maritime security. Jednak niektóre środowiska
zapowiadają wprowadzenie taki zagadnień do prac ITU. Zarówno ITU jak i
IMO podkreślają, że ITU może zająć się taką problematyką w trybie
pilnym, a w agendach WRC istnieje punkt programu bieżące sprawy
pilne .
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 58 z 83
6. Propozycja stanowiska administracji polskiej odnośnie
problemów służby morskiej, zawartych w Agendzie WRC-07
Ostatni rozdział niniejszego opracowania stanowi propozycję
stanowiska administracji polskiej odnośnie problemów służby morskiej,
które zostały zawarte w Agendzie na Światową Konferencję
Radiokomunikacyjną w 2007 roku (WRC-07) [24, 33]. Rozdział ten
opracowany jest zgodnie z następującą strukturą: każdy podpunkt
niniejszego rozdziału związany jest z numerem porządku obrad na
konferencji WRC-07 i rozpoczyna się od jego przytoczenia w języku
angielskim, następnie podane jest jego tłumaczenie na język polski oraz
propozycja stanowiska administracji polskiej z punktu widzenia autorów
niniejszego opracowania.
6.1. Punkt 1.3 porządku obrad (Agenda item 1.3)
Treść agendy w języku angielskim: 1.3 in accordance with
Resolution 747 (WRC-03), consider upgrading the radiolocation service to
primary allocation status in the bands 9 000 - 9 200 MHz and 9 300 - 9
500 MHz, and extending by up to 200 MHz the existing primary allocations
to the Earth exploration-satellite service (active) and the space research
service (active) in the band 9 500 - 9 800 MHz without placing undue
constraint on the services to which the bands are allocated.
Treść agendy w języku polskim: 1.3 w zgodności z Rezolucją 747
(WRC-03) rozważyć poszerzenie statusu podstawowego przydziału
(primary allocation) służby radiolokacyjnej w pasmach 9 000 9 200 MHz
i 9 300 9 500 MHz, rozszerzenie o pasmo do 200 MHz istniejących
przydziałów podstawowych służby Badań Kosmicznych Ziemi (aktywna)
(Earth exploration-satelliteservice - active) i Służby Badań Kosmicznych
(aktywna) (space research sernice- active) bez powodowania
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 59 z 83
niepożądanych ograniczeń służb, którym pasma te już zostały
przydzielone.
Propozycja stanowiska administracji polskiej: W zgodzie ze
stanowiskiem IMO administracja polska powinna poprzeć rozszerzenie
alokacji w proponowanych pasmach o wymienione w tytule służby
radiolokacyjne, jednak pod warunkiem, że ITU-R przeprowadzi badania i
pomiary, które wykażą kompatybilność służb radionawigacyjnych i
radiolokacyjnych w paśmie 9 GHz. Istnieją obecnie dowody na
kompatybilną koegzystencję służb radionawigacyjnych i radiolokacyjnych,
należy jednak pamiętać, że wprowadzanie nowych systemów
radiolokacyjnych w ramach ww. służb (nowe technologie) może tą
kompatybilność naruszać. Dlatego niezbędne są pomiary i badania. Należy
również podkreślić, że w paśmie 9 300 9 500 MHz pracują morskie
radary nawigacyjne, których podstawowym zadaniem obok funkcji
nawigacyjnych jest zapewnianie bezpieczeństwa żeglugi, transpondery
radarowe SART i Rakony (oznakowanie nawigacyjne). Zakłócenie tych
systemów może mieć katastrofalne skutki dla żeglugi. Popierając
stanowisko IMO, bez względu na decyzję o rozszerzeniu zakresu alokacji,
należy pamiętać o wprowadzeniu zapisu do dokumentów regulacyjnych
(np. w formie adnotacji), zapewniającego ochronę morskiej służby
radionawigacyjnej. Na korzyść opisanego wyżej stanowiska przemawiają
również argumenty ITU, że współdzielenie pasma 9 GHz ze służbami
radiolokacyjnymi ograniczy naciski ze strony innych służb na
współdzielenie tych pasm oraz polepszy ich ochronę i wydłuży czas
nienaruszonego funkcjonowania.
6.2. Punkt 1.13 porządku obrad (Agenda item 1.13)
Treść agendy w języku angielskim: 1.13 taking into account
Resolutions 729 (WRC-97), 351 (WRC-03) and 544 (WRC-03), to review
the allocations to all services in the HF bands between 4 MHz and 10 MHz,
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 60 z 83
excluding those allocations to services in the frequency range 7 000 -
7 200 kHz and those bands whose allotment plans are in Appendices 25,
26 and 27 and whose channelling arrangements are in Appendix 17,
taking account of the impact of new modulation techniques, adapting
control techniques and spectrum requirements for HF broadcasting.
Treść agendy w języku polskim: 1.13 biorąc pod uwagę Rezolucje
729 (WRC-97), 351 (WRC-03) i 544 (WRC-03) dokonać przeglądu alokacji
dla wszystkich służb w pasmach HF pomiędzy częstotliwościami 4 MHz i
10 MHz, z wyłączeniem alokacji dla służb w zakresie częstotliwości od
7 000 MHZ do 7 200 MHz (służba amatorska) i tych pasm, których plany
przydziału (allotment plans) znajdują się w Załącznikach (Appendices) 25,
26 i 27 (RR Radio Regulations Regulaminu radiokomunikacyjnego), i
których rozdzielnik kanałów jest zawarty w Załączniku (Appendix) 17,
biorąc równocześnie pod uwagę wymogi (wpływ) nowych technik
modulacyjnych, adaptacyjne techniki sterowania i wymagania widmowe
dla radiodyfuzji (broadcasting) w paśmie HF.
Propozycja stanowiska administracji polskiej: Administracja
polska powinna poprzeć stanowisko ITU. ITU powinna dokonać przeglądu i
zmian w Artykule 33 RR (Aączność Pilna i Bezpieczeństwa Urgency and
Safety Communications) w celu lepszego zdefiniowania kategorii
wiadomości MSI, łączności bezpieczeństwa i łączności ogólnej związanej z
bezpieczeństwem. Powinna również zostać poparta opinia, że system
automatycznej telegrafii wąskopasmowej (NBDP) winien zostać utrzymany
na kanałach zawartych w Załączniku 15. Możliwe jest podjęcie dyskusji
odnośnie liczby tych kanałów. Należy również poprzeć stanowisko, że
sprzęt każdego nowego systemu transmisji danych wprowadzony w
morskim paśmie HF powinien być równocześnie zdolny do pracy w trybie
FEC NBDP. Należy także poprzeć stanowisko, że WP8B powinna
kontynuować prace nad Rekomendacjami technicznymi, mającymi na celu
wprowadzenie nowych, globalnych, interoperacyjnych technologii w tym
paśmie oraz związanych z tymi technologiami koniecznymi zmianami w
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 61 z 83
pasmach zawartych w Załączniku 17, równocześnie utrzymując jeszcze
przepisy dotyczące systemów morskich w tym funkcjonowania NBDP.
Należy poprzeć stanowisko IMO odnośnie poinformowania WRC o
użytkowaniu pasm zawartych w Załączniku 17 przez morską służbę
ruchomą oraz ważności tych pasm dla morskiej służby ruchomej.
Równocześnie należy poprzeć inicjatywę podjęcia prac nad
udostępnieniem nowych podzakresów częstotliwości dla systemów
wykorzystujących nowe technologie w przedziale częstotliwości od 10
18 MHz. W związku z planowanym wprowadzeniem nowych technologii
należy poprzeć prośbę o przydział morskiej służbie ruchomej nowego
podzakresu częstotliwości w przedziale od 9 10 MHz. (Służba morska
dotychczas nie posiada takiego podzakresu). Należy również poprzeć
stanowisko IMO, akceptujące konieczność bardziej efektywnego i
intensywnego wykorzystania morskiego pasma ruchomego HF oraz
akceptację (ze względu na zastosowanie nowych technologii) konieczności
wzajemnego współdzielenia pasm HF ze służbami stałymi (np.
radiodyfuzją).
6.3. Punkt 1.14 porządku obrad (Agenda item 1.14)
Treść agendy w języku angielskim: 1.14 to review the operational
procedures and requirements of the Global Maritime Distress and Safety
System (GMDSS) and other related provisions of the Radio Regulations,
taking into account Resolutions 331 (Rev.WRC-03) and 342 (Rev.WRC-
2000) and the continued transition to the GMDSS, the experience since its
introduction and the needs of all classes of ships.
Treść agendy w języku polskim: 1.14 dokonać przeglądu procedur
operacyjnych i wymagań Światowego Systemu Aączności Alarmowej i
Bezpieczeństwa (Global Maritime Distress and Safety System -GMDSS) i
innych powiązanych przepisów Regulaminu Radiokomunikacyjnego (Radio
Regulations), biorąc pod uwagę Rezolucje 331 (Rev.WRC-03) i 342
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 62 z 83
(Rev.WRC-2000), ciągłe przechodzenie (innych jednostek) na system
GMDSS oraz doświadczenia zebrane od początku jego wprowadzania i
potrzeby wszystkich klas statków (jednostek).
Propozycja stanowiska administracji polskiej: Administracja
polska powinna poprzeć stanowisko, że należy uprościć i objaśnić
procedury operacyjne oraz wymagania techniczne GMDSS, tak dalece jak
to tylko jest obecnie możliwe. Powinna również poprzeć opinię, że
odpowiednie przepisy dotyczące użytkowania kanału 16 VHF, w zakresie
wywołań fonicznych niebezpieczeństwa, pilnych, bezpieczeństwa i dla
celów nawiązania łączności ogólnej, powinny zostać utrzymane i
dostosowane do procedur GMDSS, zawartych w Rozdziale VII RR, ze
szczególnym uwzględnieniem procedur uwzględniających realizację
łączności typu distress relay do stacji wyposażonych w urządzenia
GMDSS. Administracja polska powinna wyrazić opinię, że z punktu
widzenia statków podlegających konwencji SOLAS, wszystkie przepisy i
procedury związane z używaniem częstotliwości 500 kHz i 2 182 kHz,
zawarte w Załączniku 13 mogą zostać usunięte. Należy jednak poddać tą
kwestię dyskusji, gdyż być może istnieją obszary świata i służby, dla
których usunięcie tych przepisów oznaczałoby pozbawienie łączności.
Należy poprzeć działania ITU i IMO mające na celu skłonienie jak
największej liczby różnego rodzaju jednostek do implementacji technologii
i systemów GMDSS w celu zapewnienia większego bezpieczeństwa
nawigacji na morzach i oceanach. Należy także poprzeć stanowisko, że
ITU powinna dalej prowadzić prace nad zmodyfikowaniem i zmniejszeniem
liczby przepisów i publikacji, które (w formie książek) muszą być
przewożone na pokładach statków zgodnie z Załącznikiem 16 RR i
skoncentrować się na przepisach związanych z odpowiednim
konstruowaniem urządzeń, tak aby wymagane procedury i przepisy w jak
największym stopniu były aplikowane w tych urządzeniach poprzez ich
odpowiednią budowę. Należy również poprzeć stanowisko, dotyczące
modyfikacji Załącznika 18, zawierającego rozdzielnik kanałów w morskim
paśmie VHF, w celu bardziej efektywnego użytkowania tego pasma. W
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 63 z 83
tym kontekście należy podjąć próbę rozpoczęcia dyskusji na temat
wprowadzenia nowoczesnych technologii transmisji danych i cyfrowej
łączności fonicznej w tym paśmie. Ponadto, należy poprzeć rezerwację
kanału VHF dla przyszłego nasłuchu satelitarnego systemu AIS. Na
podstawie zaprezentowanych wyników z przeprowadzonych badań należy
poprzeć (jeżeli będzie taka konieczność) wprowadzenie ochrony kanałów
70 (156.525 MHz) i kanałów AIS1 (161.975 MHz) AIS2 (162.025 MHz) w
morskim paśmie VHF.
6.4. Punkt 1.16 porządku obrad (Agenda item 1.16)
Treść agendy w języku angielskim: 1.16 to consider the
regulatory and operational provisions for Maritime Mobile Service
Identities (MMSIs) for equipment other than shipborne mobile equipment,
taking into account Resolutions 344 (Rev.WRC-03) and 353 (WRC-03).
Treść agendy w języku polskim: 1.16 rozważyć przepisy
regulacyjne i operacyjne, dotyczące numeracji MMSI (Maritime Mobile
Sernice Identities -MMSIs) dla urządzeń (sprzętu) innego rodzaju niż
statkowe urządzenia ruchome (wyposażenie radiokomunikacyjne), biorąc
pod uwagę Rezolucje 344 (Rev.WRC-03) and 353 (WRC-03).
Propozycja stanowisko administracji polskiej: Administracja
polska powinna popierać wszystkie prace i zmiany jakie zostały dokonane
w tym zakresie przez ITU.
6.5. Punkt 2 porządku obrad (Agenda item 2)
Treść agendy w języku angielskim: 2. to examine the revised
ITU-R Recommendations incorporated by reference in the Radio
Regulations communicated by the Radiocommunication Assembly, in
accordance with Resolution 28 (Rev.WRC-03), and to decide whether or
not to update the corresponding references in the Radio Regulations, in
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 64 z 83
accordance with principles contained in the Annex to Resolution 27
(Rev.WRC-03).
Treść agendy w języku polskim: 2. zbadać poprawione
Rekomendacje ITU-R, włączone poprzez odnośniki (odwołania) do
Regulaminu Radiokomunikacyjnego (Radio Regulations), ogłoszone przez
Zgromadzenia Radiokomunikacyjne (Radiocommunication Assembly), w
zgodności z Rezolucją 28 (Rev.WRC-03) i zadecydować czy dokonać, czy
też nie dokonywać aktualizacji odpowiednich odnośników w Regulaminie
Radiokomunikacyjnym (Radio Regulations), w zgodzie z zasadami
zawartymi w Aneksie do Rezolucji 27 (Rev.WRC-03).
Propozycja stanowiska administracji polskiej: Poprzeć
stanowisko IMO odnośnie odpowiednich Rekomendacji. Stanowisko to
zostało zaprezentowane w [Aneksie 1] na stronie 67 . Wyrazić poparcie
dla stanowiska IMO odnośnie włączenia do Regulaminu
Radiokomunikacyjnego odpowiednich Rekomendacji ITU-R poprzez
odnośniki (odwołania), ze względu na bardzo bliskie powiązania pomiędzy
wieloma Rekomendacjami, dotyczącymi urządzeń GMDSS, oraz tzw.
standardami działania (performance standards) ustalonymi przez IMO.
6.6. Punkt 4 porządku obrad (Agenda item 4)
Treść agendy w języku angielskim: 4. in accordance with
Resolution 95 (Rev.WRC-03), to review the Resolutions and
Recommendations of previous conferences with a view to their possible
revision, replacement or abrogation.
Treść agendy w języku polskim: 4. w zgodności z Rezolucją 95
(Rev.WRC-03), dokonać przeglądu Rezolucji i Rekomendacji z poprzednich
konferencji w kontekście ich możliwych poprawek, zamiany lub odwołania
(anulowania).
Propozycja stanowiska administracji polskiej: Administracja
polska powinna poprzeć zmiany w poszczególnych Rezolucjach i
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 65 z 83
Rekomendacjach ITU, związane z wdrażaniem GMDSS zgodnie ze
stanowiskiem IMO. Przegląd proponowanych zmian w odnośnych
Rezolucjach i Rekomendacjach zawarto w [Aneksie 2] na stronie 71 .
6.7. Punkt 7.2 porządku obrad (Agenda item 7.2)
Treść agendy w języku angielskim: 7.2 to recommend to the
Council items for inclusion in the agenda for the next WRC, and to give its
views on the preliminary agenda for the subsequent conference and on
possible agenda items for future conferences, taking into account
Resolution 803 (WRC-03).
Treść agendy w języku polskim: 7.2 rekomendować Radzie punkty
(zagadnienia), które powinny jeszcze zostać zawarte w programie pracy
(agendzie) następnej konferencji WRC (WRC-10), przekazać swoje
poglądy dotyczące wstępnej agendy następnej konferencji i
prawdopodobnych punktów agendy na przyszłe konferencje, biorąc pod
uwagę Rezolucję 803 (WRC-03).
Propozycja stanowiska administracji polskiej: Zgodnie ze
stanowiskiem IMO, należy stworzyć zapisy, które modyfikowałyby agendy
przyszłych konferencji WRC w taki sposób, aby możliwe było
wprowadzanie niezbędnych poprawek do przepisów regulacyjnych ITU
(np. RR) w konsekwencji zmian w Rozdziale IV konwencji SOLAS. Dotyczy
to również przyszłych, nowych systemów morskiej satelitarnej służby
ruchomej. Należy poprzeć opinię, że problem ten mógłby być rozwiązany
poprzez rozszerzenie punktu agendy eliminacja niespójności w
Regulaminie Radiokomunikacyjnym na eliminacja niespójności w
Regulaminie Radiokomunikacyjnym i konwencji SOLAS . Należy również
poprzeć opinię, że przyszła zmiana Załącznika 25 powinna być
dopuszczona w związku ze zmianami technologii transmisji w paśmie HF i
starać się o wprowadzenie tego problemu do agendy przyszłej konferencji.
Należy również podjąć dyskusję nad wprowadzeniem do agend przyszłych
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 66 z 83
konferencji nad problematyką dalszego rozwoju technologii, i związanej z
tym konieczności zmian, w morskim paśmie HF. W szczególności w
kontekście nowoczesnych systemów transmisji danych, współdzielenia
zasobów widmowych z innymi służbami oraz implementacji systemów
adaptacyjnych. Należy też podjąć dyskusję nad wprowadzeniem pod
obrady WRC i do prac ITU zagadnień związanych z reformą morskiego
pasma VHF zarówno w kontekście zwiększenia liczby kanałów,
wprowadzenia nowego systemu transmisji danych, jak i przyszłego
wprowadzenia technologii transmisji cyfrowej w tym paśmie.
* * *
_________________________
[ANEKS 1]
" RECOMMENDATION ITU-R M.257-3, SEQUENTIAL SINGLE
FREQUENCY SELECTIVE-CALLING SYSTEM FOR USE IN THE
MARITIME MOBILE SERVICE, (1959-1970-1978-1995).
Rekomendacja nie potrzebna z punktu widzenia IMO. Prawdopodobnie
nie potrzebna również z punktu widzenia aplikacji morskich. Ostatnia
stacja nadbrzeżna, używająca tego systemu (w Malezji) została
zamknięta dwa lata temu.
" RECOMMENDATION ITU-R M.476-5, DIRECT-PRINTING
TELEGRAPH EQUIPMENT IN THE MARITIME MOBILE SERVICE,
1)
(Question ITU-R 5/8), (1970-1974-1978-1982-1986-1995).
Rekomendacja obecnie potrzebna z punktu widzenia IMO, ze względu
na wymagania związane z obowiązkowym wyposażeniem statków w
1)
Rekomendacja ta zostaje utrzymana, w celu pozyskiwania informacji, dotyczących używanego jeszcze
sprzętu. Prawdopodobnie zostanie ona wycofana w przyszłości. Nowy sprzęt powinien być zgodny z
Rekomendacją ITU-R M.625, która zawiera informacje o wymianie sygnałów identyfikacyjnych oraz użyciu
identyfikacji 9-cio cyfrowej w morskiej służbie ruchomej i w sposobach zapewniania kompatybilności ze
sprzętem opisanym w tej Rekomendacji.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 67 z 83
urządzenia NBDP zawarte w Rozdziale IV SOLAS (GMDSS), pomimo
niewielkiego wykorzystanie tego systemu do łączności ogólnej.
Rezolucja ta jest skojarzona z punktem Agendy 1.13.
" RECOMMENDATION ITU-R M.489-2, TECHNICAL
CHARACTERISTICS OF VHF RADIOTELEPHONE EQUIPMENT
OPERATING IN THE MARITIME MOBILE SERVICE IN CHANNELS
SPACED BY 25 kHz, (1974-1978-1995).
Rekomendacja potrzebna z punktu widzenia IMO, ze względu na
wymagania związane z obowiązkowym wyposażeniem statku w
urządzenia VHF zawarte w Rozdziale IV SOLAS oraz potrzeby wspólnoty
morskiej w ogólności. Wydaję się że w niedalekiej przyszłości będzie
nadal aktualna.
" RECOMMENDATION ITU-R M.492-6, OPERATIONAL
PROCEDURES FOR THE USE OF DIRECT-PRINTING TELEGRAPH
EQUIPMENT IN THE MARITIME MOBILE SERVICE, (Question ITU-R
5/8), (1974-1978-1982-1986-1990-1992-1995).
Rekomendacja potrzebna z punktu widzenia IMO, ze względu na
wymagania związane z obowiązkowym wyposażeniem statku w
urządzenia NBDP zawarte w Rozdziale IV SOLAS (GMDSS), pomimo
niewielkiego wykorzystania tego systemu do łączności ogólnej.
Rezolucja ta jest skojarzona z punktem Agendy 1.13.
" RECOMMENDATION ITU-R M.541-8, OPERATIONAL
PROCEDURES FOR THE USE OF DIGITAL SELECTIVE-CALLING
EQUIPMENT IN THE MARITIME MOBILE SERVICE, (Question ITU-R
9/8), (1978-1982-1986-1990-1992-1994-1995-1996-1997).
Obecnie obowiązująca wersja Rekomendacji to ITU-R M.541-9.
Potrzeba funkcjonowania tej wersji wynika z odwołań do niej w
Rozdziale VII RR, a jej dalszy los zależy od decyzji podjętych w punkcie
1.14 agendy, dotyczącym również zmian w tym rozdziale RR.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 68 z 83
" RECOMMENDATION ITU-R M.625-3, DIRECT-PRINTING
TELEGRAPH EQUIPMENT EMPLOYING AUTOMATIC
IDENTIFICATION IN THE MARITIME MOBILE SERVICE,
2)
(Question ITU-R 5/8), (1986-1990-1992-1995).
Rekomendacja obecnie potrzebna z punktu widzenia IMO ze względu na
wymagania związane z obowiązkowym wyposażeniem statku w
urządzenia NBDP zawarte w Rozdziale IV SOLAS (GMDSS), pomimo
niewielkiego wykorzystanie tego systemu do łączności ogólnej.
Rezolucja ta jest skojarzona z punktem Agendy 1.13.
" RECOMMENDATION ITU-R M.627-1, TECHNICAL
CHARACTERISTICS FOR HF MARITIME RADIO EQUIPMENT
USING NARROW-BAND PHASE-SHIFT KEYING (NBPSK)
TELEGRAPHY, (Question ITU-R 54/8), (1986-1995).
Według posiadanej wiedzy Rekomendacja niestosowana przez IMO oraz
wspólnotę morską w ogólności.
" RECOMMENDATION ITU-R M.690-1, TECHNICAL
CHARACTERISTICS OF EMERGENCY POSITION-INDICATING
RADIO BEACONS (EPIRBs) OPERATING ON THE CARRIER
FREQUENCIES OF 121.5 MHz AND 243 MHz, (Question ITU-R
31/8), (1990-1995).
Rekomendacja wymagana przez IMO w celu zdefiniowania
charakterystyk sygnałów, służących do radionamierzania satelitarnych
EPIRB, wymaganych przez zapisy Rozdziału IV SOLAS.
Najprawdopodobniej będzie wykorzystywana przez wspólnotę morską
przez długi czas w celu lokalizacji EPIRB i urządzeń służących do
lokalizacji osób, które wypadły za burtę. COSPAS-SARSAT będzie
zapewniał usługi nasłuchu na częstotliwości 121.5 MHz do roku 2009.
2)
Nowobudowany sprzęt (urządzenia) powinien być zgodny z obowiązującą obecnie Rekomendacją, która
zapewnia kompatybilność ze sprzętem zbudowanym zgodnie z Rekomendacją ITU-R M.476.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 69 z 83
" RECOMMENDATION ITU-R M.1169, HOURS OF SERVICE OF SHIP
STATIONS, (1995).
Rekomendacja absolutnie niestosowana przez IMO lub wspólnotę
morską w ogólności. Nie ma obecnie morskich służb wykorzystujących
telegrafię Morse a oraz nie ma radiooficerów.
" RECOMMENDATION ITU-R M.1171, RADIOTELEPHONY
PROCEDURES IN THE MARITIME MOBILE SERVICE, (1995).
Wymagana przez IMO i wspólnotę morską tak długo, jak długo stacje
nadbrzeżne oferują usługi korespondencji publicznej. Jakkolwiek należy
podkreślić, że liczba tych stacji gwałtownie maleje.
" RECOMMENDATION ITU-R M.1172, MISCELLANEOUS
ABBREVIATIONS AND SIGNALS TO BE USED FOR
RADIOCOMMUNICATIONS IN THE MARITIME MOBILE SERVICE,
(1995).
Rekomendacja niepotrzebna z punktu widzenia IMO, która używa
Standardowego Morskiego Słownika (Standard Marine Communication
Phrases), ale może być wykorzystywana przez innych członków
wspólnoty morskiej.
" RECOMMENDATION ITU-R M.1173, TECHNICAL
CHARACTERISTICS OF SINGLE-SIDEBAND TRANSMITTERS USED
IN THE MARITIME MOBILE SERVICE FOR RADIOTELEPHONY IN
THE BANDS BETWEEN 1 606.5 kHz (1 605 kHz REGION 2) AND 4
000 kHz AND BETWEEN 4 000 kHz AND 27 500 kHz, (1995).
Rekomendacja wymagana przez IMO i użyteczna dla wspólnoty
morskiej, powinna być utrzymana w mocy w przewidywalnej
przyszłości.
" RECOMMENDATION ITU-R M.1174-1, TECHNICAL
CHARACTERISTICS OF EQUIPMENT USED FOR ON-BOARD
VESSEL COMMUNICATIONS IN THE BANDS BETWEEN 450 AND
470 MHz, (1995-1998).
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 70 z 83
Rekomendacja wymagana przez wspólnotę morską i użyteczna dla
IMO.
" RECOMMENDATION ITU-R M.1175, AUTOMATIC RECEIVING
EQUIPMENT FOR RADIOTELEGRAPH AND RADIOTELEPHONE
ALARM SIGNALS, (1995).
Rekomendacja niepotrzebna z punktu widzenia IMO, ponieważ
wszystkie statki podlegające konwencji SOLAS używają technologii
GMDSS. Radiotelegraficzny sygnał alarmowy nie jest w ogóle używany.
Radiotelefoniczny sygnał alarmowy może być ciągle używany przez
niektóre jednostki nie podlegające konwencji SOLAS np. statki
rybackie.
" RECOMMENDATION ITU-R M.1638, CHARACTERISTICS OF AND
PROTECTION CRITERIA FOR SHARING STUDIES FOR
RADIOLOCATION, AERONAUTICAL RADIONAVIGATION AND
METEORLOGICAL RADARS OPERATING IN THE FREQUENCY
BANDS BETWEEN 5 250 AND 5 850 MHz, (2003).
Rekomendacja nie jest wymagana z punktu widzenia IMO, ale może
być potrzebna z punktu widzenia wspólnoty morskiej, gdzie radary
morskie pracujące w tym paśmie są ciągle używane.
[ANEKS 2]
" RESOLUTION 13 (Rev.WRC-97), Formation of call signs and
allocation of new international series.
Utrzymać.
" RESOLUTION 18 (Mob-83), Relating to the procedure for
identifying and announcing the position of ships and aircraft of
States not parties to an armed conflict.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 71 z 83
Dokonać zmian zgodnie z Rozdziałem VII RR i Załącznikiem 13
(przedmiot prac w punkcie agendy 1.14).
" RESOLUTION 21 (Rev.WRC-03), Implementation of changes in
frequency allocations between 5 900 kHz and 19 020 kHz.
Anulować. Zmiany zostaną ukończone w 2007 roku.
" RESOLUTION 205 (Rev.Mob-87), Protection of the band 406-
406.1 MHz allocated to the mobile-satellite service.
Utrzymać.
" RESOLUTION 207 (Rev.WRC-03), Measures to address
unauthorized use of and interference to frequencies in the
bands allocated to the maritime mobile service and to the
aeronautical mobile (R) service.
Prawdopodobnie będą dokonane zmian zgodnie z pracami w punkcie
agendy 1.14.
" RESOLUTION 222 (WRC-2000), Use of the bands 1 525-1 559
MHz and 1 626.5-1 660.5 MHz by the mobile-satellite service.
Utrzymać.
" RESOLUTION 331 (Rev.WRC-03), Transition to the Global
Maritime Distress and Safety System (GMDSS).
Będzie przedmiotem prac w punkcie agendy 1.14.
" RESOLUTION 339 (Rev.WRC-03), Co-ordination of NAVTEX
services.
Dokonać zmian w celu usunięcia instrukcji, wymagającej publikowania
wybranych informacji w Spisie Stacji Nadbrzeżnych (List of Coast
Stations). Być może należy do tego celu wykorzystywać stronę
internetową systemu MARS?
" RESOLUTION 340 (WRC-97), Need for additional search and
rescue information in databases.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 72 z 83
Dokonać zmian w celu ponaglenia administracji państwowych do
wypełnia tej Rezolucji. Należy zauważyć, że Artykuł 20.16 RR wymaga
takiej procedury.
" RESOLUTION 342 (Rev.WRC-2000), New technologies to
provide improved efficiency in the use of the band 156-174 MHz
by stations in the maritime mobile service.
Utrzymać, biorąc pod uwagę fakt, że Załącznik 18 może zostać
zmodyfikowany podczas prac nad punktem agendy 1.14.
" RESOLUTION 343 (WRC-97), Maritime certification for
personnel of ship stations and ship earth stations for which a
radio installation is not compulsory.
Utrzymać w celu zapewnienia możliwości współdziałania statków
podlegających i nie podlegających konwencji SOLAS.
" RESOLUTION 344 (Rev.WRC-03), Management of the maritime
mobile service identity numbering resource.
Uwzględnić zmiany dokonane w Rekomendacji ITU-R M.585 i dokonać
ponownej weryfikacji w roku 2015, jako że nie ma obecnie dowodów na
brak pojemności zasobów MMSI.
" RESOLUTION 345 (WRC-97), Operation of Global Maritime
Distress and Safety System equipment on and assignment of
maritime mobile service identities to non-compulsory fitted
vessels.
Zmienić. Postanowienie 1 zostało zrealizowane poprzez Rezolucję 340.
Postanowienie 2 zostało zrealizowane poprzez Rezolucję 340, Rezolucję
344 i punkt agendy 1.16. W Postanowieniach 2 i 3 Rezolucji 344
pozbawiono wpływu ITU-T.
" RESOLUTION 349 (WRC-97), Operational procedures for
cancelling false distress alerts in the Global Maritime Distress
and Safety System.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 73 z 83
Utrzymać.
" RESOLUTION 351 (WRC-03), Review of the frequency and
channel arrangements in the MF and HF bands allocated to the
maritime mobile service with a view to improving efficiency by
considering the use of new digital technology by the maritime
mobile service.
Będzie przedmiotem prac w punkcie agendy 1.13.
" RESOLUTION 352 (WRC-03), Use of the carrier frequencies 12
290 kHz and 16 420 kHz for safety-related calling to and from
rescue coordination centers.
Utrzymać.
" RESOLUTION 353 (WRC-03), Maritime mobile service identities
for equipment other than shipborne mobile equipment.
Będzie przedmiotem prac w punkcie agendy 1.16.
" RESOLUTION 747 (WRC-03), Possible upgrade of the
radiolocation service to primary allocation status in the
frequency bands 9 000-9 200 MHz and 9 300-9 500 MHz, and
possible extension of the existing primary allocations to the
Earth exploration-satellite service (active) and the space
research service (active) in the band 9 500-9 800 MHz.
Będzie przedmiotem prac w punkcie agendy 1.3.
" RECOMMENDATION 7 (Rev.WRC-97), Adoption of standard
forms for ship station and ship earth station licences and
aircraft station and aircraft earth station licences.
Utrzymać.
" RECOMMENDATION 14 (Mob-87), Identification and location of
special vessels, such as medical transports, by means of
standard maritime radar transponders.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 74 z 83
Anulować. Transpondery radarowe tego rodzaju nie zostały
zaimplementowane. Identyfikacja i lokalizacja jest obecnie realizowana
przy pomocy transponderów AIS, zgodnych z Rekomendacją ITU-R
M.1371.
" RECOMMENDATION 37 (WRC-03), Operational procedures for
earth stations on board vessels (ESVs) use.
Utrzymać.
" RECOMMENDATION 316 (Rev.Mob-87), Use of ship earth
stations within harbours and other waters under national
jurisdiction.
Utrzymać.
" RECOMMENDATION 318 (Mob-87), Improved efficiency in the
use of the Appendix 18 VHF frequency spectrum for maritime
mobile communications.
Będzie przedmiotem prac w punkcie agendy 1.14.
" RECOMMENDATION 604 (Rev.Mob-87), Future use and
characteristics of emergency position-indicating radiobeacons
(EPIRBs).
Anulować. Wymagania dotyczące EPIRB są zdefiniowane w Rozdziale IV
SOLAS. Rekomendacja ta może być jednak wykorzystywana przez
ICAO.
" RECOMMENDATION 605 (Rev.Mob-87), Technical characteristics
and frequencies for shipborne transponders.
Anulować. Transpondery radarowe tego rodzaju nie zostały
zaimplementowane. Identyfikacja i lokalizacja jest obecnie realizowana
przy pomocy transponderów AIS zgodnych z Rekomendacją ITU-R
M.1371.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 75 z 83
7. Podsumowanie
Jak widać, radiokomunikacja morska to rozległy obszar współczesnej
radiokomunikacji ruchomej, merytorycznie bardzo złożony ze względu na
specyficzny obszar jej zastosowania [25, 26, 27, 28, 29].
Ważnym czynnikiem, który obliguje Regulatora Narodowego do
uporządkowania wielu spraw w tym obszarze są zobowiązania wynikające
z podpisanych umów międzynarodowych, których nie spełnienie grozi
określonymi konsekwencjami.
Ważnym jest także aktywny udział strony polskiej w pracach na forum
organizacji międzynarodowych, ITU, IMO oraz WRC, po to, aby dopilnować
w przyszłości naszego interesu narodowego w przyjmowanych tam
ustaleniach.
W tym miejscu warto także podkreślić, że w Politechnice Gdańskiej od
przeszło dwóch lat pod kierunkiem prof. Ryszarda Katulskiego działa
międzyinstytucjonalny zespół naukowo-badawczy zajmujący się szeroko
rozumianą radiokomunikacją morską. Celowe i uzasadnione byłoby
wykorzystanie doświadczeń tego zespołu przy podejmowaniu przyszłych
prac w tej dziedzinie.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 76 z 83
Literatura
[1] Compuship, The Magazine Marine Information Technology, London,
1996 2001.
[2] COSPAS-SARSAT website: www.cospas-sarsat.org
[3] IMO COMSAR 10/12, Revision of the performance standards for
SART, October 2005.
[4] IMO COMSAR 10/12/1, Revision of the performance standards for
search and rescue transponder (SART), December 2005.
[5] IMO COMSAR 10/12/12, Addition of performance standards for AIS
Search and Rescue Transmitters (AIS-SARTs) to resolution
A.802(19), December 2005.
[6] IMO COMSAR 10/12/3, Expected range for AIS Search and Rescue
Transmitters (AIS-SARTs), Theoretical calculations and initial
trials, December 2005.
[7] IMO COMSAR 10/15/1, Technical survey of AIS installations,
December 2005.
[8] IMO COMSAR 10/4, Outcome of the second meeting of a Join
IMO/ITU experts group on preparation of an IMO position to WRC-
07, August 2005.
[9] IMO COMSAR 10/4/1, Working Party 8B, Addressing the issue of
DCS complexity, October 2005.
[10] IMO COMSAR 10/4/2, Working Party 8B, Assignment and use of
maritime mobile service identities, October 2005.
[11] IMO COMSAR 10/4/3, Working Party 8B, Satellite Detection of AIS
messages, September 2005.
[12] IMO COMSAR 10/4/4, Modifications to Article 5 of the Radio
Regulations consequential to the review of Appendix 18, December
2005.
[13] IMO COMSAR 10/4/5, Revision of Articles 30 to 33 of the Radio
Regulations, December 2005.
[14] IMO COMSAR 10/4/6, Revision of Resolution 331 Transition to
the GMDSS, December 2005.
[15] IMO COMSAR 10/4/7, Satellite detection of AIS, December 2005.
[16] IMO COMSAR 10/INF.10, December 2005.
[17] IMO COMSAR 10/INF.11, December 2005.
[18] IMO COMSAR 10/INF.4, November 2005.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 77 z 83
[19] IMO COMSAR 10/WP.4, Report of the GMDSS Working Group,
March 2006.
[20] IMO COMSAR 10/WP.6, Draft report to the maritime safety
committee, March 2006.
[21] IMO COMSAR 9/19, Report to the maritime safety committee,
February 2005.
[22] IMO COMSAR 9/4, Working Party 8B, Developments in maritime
radiocommunication system and technology, November 2004.
[23] IMO COMSAR 9/4/2, DCS channel loading statistics, December
2004.
[24] IMO MSC 81/25/Add.2, Report of the Maritime Safety Committee
on its Eighty-First Session, London, June 2006
[25] IMO News, The Magazine of IMO, Issue 1-4, 2001, London.
[26] IMO News, The Magazine of IMO, Issue 1-2, 2005, London.
[27] IMO News, The Magazine of IMO, Issue 1-4, 2002, London.
[28] IMO News, The Magazine of IMO, Issue 1-4, 2003, London.
[29] IMO News, The Magazine of IMO, Issue 1-4, 2004, London.
[30] IMO website: www.imo.org
[31] IMSO website: www.imso.org
[32] Inmarsat website; www.inmarsat.com
[33] ITU Document CPM07-2/5-E, IMO Position on WRC-07 Agenda
Items Concerning Matters Relating to Maritime Services, November
2006.
[34] ITU Resolution 344 (rev. WRC-03), Managment of the maritime
mobile service identity numbering resources.
[35] ITU Resolution 351 (WRC-03), Review of the frequency and
channel arrangements in the MF and HF bands allocated to the
maritime mobile service with a view to improving efficiency by
considering the use of new digital technology by the maritime
mobile service.
[36] ITU Resolution 352 (WRC-03), Use of carrier frequencies 12290
KHz and 16420kHz for safety-related calling to and from rescue
co-ordination centres.
[37] ITU Resolution 353 (WRC-03), Maritime mobile services identities
(MMSI) for equipment other than shipborne mobile equipment.
[38] ITU Resolution 803 (WRC-03), Reliminary agenda for the 2010
World Radiocommunication Conference.
[39] ITU Resolution 902 (WRC03), Provisions relating to earth stations
located on board vessels which operate in fixed-satellite service
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 78 z 83
networks in the uplink bands 5925-6425 MHz and 14-14.5 GHz.
[40] ITU website: www.itu.int
[41] Januszewski K., Katulski R., Maziarz J., Żurek J., Systemy
łączności dla potrzeb Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa
SAR (Search And Rescue), Przegl. Telek. Wiad. Telek., nr 11, s.
313-316, 2006.
[42] Katulski R., Stefański J., Niski R., Żurek J., Aktualne problemy
radiokomunikacji morskiej, Przegl. Telek. Wiad. Telek., nr 4,
s. 114-119, 2006.
[43] Katulski R., Stefański J., Niski R., Żurek J., Areas of research in
maritime security, The Second IEEE International Conference on
Technologies for Homeland Security and Safety, Istanbul, Turkey,
October 9-13, 2006.
[44] Katulski R., Stefański J., Niski R., Żurek J., Concept of the
container monitoring system in Polish harbours, IEEE Conference
on Technologies for Homeland Security, Enhancing Transportation
Security and Efficiency, Boston, USA, June 7, 2006.
[45] Katulski R., Stefański J., Niski R., Żurek J., LRIT - a novel system
of vessels monitoring for maritime security and safety, IEEE
Conference on Technologies for Homeland Security, Enhancing
Transportation Security and Efficiency, Boston, USA, June 7, 2006.
[46] Katulski R., Stefański J., Niski R., Żurek J., Measurement
investigations of some aspects for implementation of the coastal
cellular distress system (CCDS), The Second IEEE International
Conference on Technologies for Homeland Security and Safety,
Istanbul, Turkey, October 9-13, 2006.
[47] Katulski R., Stefański J., Niski R., Żurek J., Systemy łączności
bezprzewodowej dla potrzeb ochrony żeglugi, Przegl. Telek. Wiad.
Telek., nr 2-3, s. 58-61, 2006.
[48] MSC 80/5/5, 2 March 2005, London.
[49] MSC 80/5/9, 18 March 2005, London.
[50] NAV 48/18, 2 April 2002, London.
[51] Ocean Voice, Inmarsat, 1990 - 2005, London.
[52] Republic of the Marshall Islands, Marine Notice, No. 2-011-18,
December 2003.
[53] Safety at Sea International, Vol. 39, No 431, January 2005,
England.
[54] Safety at Sea International, Vol. 39, No 432, February 2005,
England.
[55] SN/Circ. 227, IMO NAV, 6 January 2003, London.
[56] SOLAS/Conf.5/31, 13 December 2002, London.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 79 z 83
[57] SOLAS/Conf.5/32, 13 December 2002, London.
[58] SOLAS/Conf.5/34, 13 December 2002, London.
[59] Via Inmarsat, The Magazine of Inmarsat, 1998 - 2005, London.
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 80 z 83
Wykaz ważniejszych skrótów angielskich
AIS Automated Information System
AIS-SART Automated Information System - Serach And Rescue
Transponder
AM Amplitude Modulation
AOR-E Atlantic Ocean Region-East
AOR-W Atlantic Ocean Region-West
ARQ Automatic Repeat-reQuest
BBRC Baltic/Barents sea Regional Co-operation on the GMDSS
B-GAN Broadband Global Area Network
CEPT European Conference of Postal and Telecommunications
Administrations
COMSAR Sub-Committee on Radiocommunications and Search
and Rescue
COSPAS-SARSAT International Satellite System for Search and Rescue
CPM Conference Preparatory Meeting
CSO Company Security Officer
DRM Digital Radio Mondiale
DSC Digital Selective Calling
DSP Digital Signal Processor
DVB Digital Video Broadcasting
ECDIS Electronic Chart Display and Information System
EPIRB Emergency Position Indicating Radio Beacons
ESV Earth Stations on Vessels
FEC Forward Error Correction
FM Frequency Modulation
FSK Frequency Shift Keying
FSS Fixed Service Satellite
GAN Global Area Network
GEO Geosychonous Equatorial Orbit
GEOSAR Geostationary Search And Rescue system
GMDSS Global Maritime Distress and Safety System
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 81 z 83
GPS Global Positioning System
GT Gross Tonnage
HELCOM Helsinki Commission
HF High Frequency
HSC High-Speed Craft
ICAO International Civil Aviation Organization
IEC TC80 International Electrotechnical Commission Technical
Committee 80
IMCO International Maritime Consultative Organization
IMO International Maritime Organization
IMSO International Mobile Satellite Organization
IOR Indian Ocean Region
ISPS International Ship and Port Facility Security
ITA-2 International Telegraph Alphabet #2
ITU International Telecommunication Union
ITU-R ITU Radiocommunication Standardization Sector
LEO Low Earth Orbit
LEOSAR LEO Search and Rescue system
LRIT Long Range Identification And Tracking
MEO Medium Earth Orbit
MEOSAR MEO Search and Rescue system
MF Medium Frequency
MMSI Maritime Mobile Service Identity
MPDS Mobile Packet Data Service
MSI Maritime Safety Information
NBDP Narrow Band Direct Printing
OFCOM Office of Communications
PBL Personal Locator Beacon
POR Pacific Ocean Region
PSA Public Services Agreement
RR Radio Regulations
SAR Search And Rescue
SART Search and Rescue Radar Transponder
SDR Software Defined Radio
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 82 z 83
SELFEC Selective Forward Error Correction
SOLAS Safety Of Life At Sea
S-PCS Satellite Personal Communication Systems/Service
SRR Search and Rescue Region
SSAS Ship Security Alert System
SSB Single Sideband
SSO Ship Security Officer
STCW Standards of Training, Certification and Watchkeeping
S-VDR Simplified Voyage Data Recorder
TETRA Terrestrial Trunked Radio
VHF Very High Frequency
VSAT Very Small Aperture Terminals
VTS Vessel Traffic Service
WP8B Working Party 8 B
WRC World Radiocommunication Conference
� Copyright by Politechnika Gdańska Strona: 83 z 83

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wy pkm 14 SP II
PKM Zal Wy pkm 12 SP II
2009 SP Kat prawo cywilne cz II
06 Rozdział II Kwaterniony
215 Bibliografia załącznikowa II
zalacznik nr ?ekty ksztalcenia pedagogika specjalna II
MATEMATYKA II SP UZUP NOWY
Załącznik Nr 06 do SIWZ projektzagodpodarowania terenu parking Cz B PZT
2002 06 Szkoła konstruktorów klasa II
06 Wykład 6 cz I Regresja I ego i II ego rodzajuida72
4 SP zeszyt II

więcej podobnych podstron