Na czym polega globalizacja i kto jest nią zagrożony?
Poprzez proces globalizacji rozumiane jest zacieśnianie powiązań
międzynarodowych między przedsiębiorstwami i tym same wytwarzanie coraz
większych wzajemnych zależności. Kojarzony jest również z rozszerzeniem zasięgu
działania największych korporacji i z traktowaniem rynku światowego jako jednego
rynku. Globalizacja rynku znajduje swój wyraz w standaryzacji produktów i usług
w skali światowej
1
. Podstawowym jej celem jest uzyskanie wzrostu efektywności
gospodarowania. Odbywa się to dzięki nowej technologii – między innymi
telekomunikacji i transporcie – które umożliwiają i ułatwiają międzynarodowy
przepływ środków produkcji, towarów, kapitału, ludzi oraz usług w o wiele większej
skali, niż miało to miejsce w przeszłości. Wzajemna współpraca i dalej idąca
specjalizacja stwarza podstawy do znacznie szybciej postępującego rozwoju
gospodarczego społeczeństw uczestniczącego w procesie globalizacji.
Niemniej jednak ma ona także swoje słabe strony. Jedną z nich jest wymuszona
konieczność bardziej wytężonej pracy, aby jednostki były coraz lepszymi, bardziej
konkurencyjniejszymi od innych podmiotów gospodarczych. Wiąże się to z
większym wysiłkiem nie tylko fizyczny ale przede wszystkim umysłowym. Stąd
potrzebna jest kadra wysoko wykwalifikowanych i kreatywnych pracowników. Zatem
poziom jej wykształcenia ma kluczową rolę. Odpowiedzią na to wyzwanie sprostać
może społeczność miejska, która ma ułatwiony dostęp do szkół, zwłaszcza
wyższych. Chociaż mniej zdolniejsza i „zaradna” jej część może nie sprostać
wysokim wymaganiom. Natomiast najmniejsze szanse ma społeczeństwo
pochodzące ze wsi i okolic wiejskich. Tam poziom wykształcenia jest znacznie
niższy i to nie tylko ze względu na utrudniony dostęp do szkół wyższych, ale przede
wszystkim do instytucji naukowych, rozrywek podnoszących poziom kultury
osobistej jak np. teatru, biblioteki itd. Stąd poziom świadczonych przez tą
społeczność usług (o ile znajdą oni pracę w mieście, lub będą ją wykonywać na wsi)
będzie na niskim poziomie. Tym czasem jednym z zasadniczych wymagań jakie
stawia proces globalizacji jest stałe podnoszenie poziomu świadczonych usług.
Dlatego niski ich poziom może spowodować brak chętnych do korzystania z nich, a
tym samym doprowadzić do bezrobocia ludności, która nie może sprostać wysokim
wymaganiom.
Globalizacja ma również inną złą stronę, a mianowicie stanowi zagrożenie dla
istniejących kultur i tradycji. Światowe korporacje dzięki wzrastającej swojej sile i
zajmowanym zasięgiem narzucają te same produkty, ten sam styl konsumpcji,
1
Praca zbiorowa pod red. Z. Dowgiałło: Słownik ekonomiczny przedsiębiorcy, Wydawnictwo „Znicz”,
Szczecin 2000, s. 99
spędzanie wolnego czasu i przyczyniają się do standaryzacji produktów, a nawet
odbiorców. Stanowi to zwłaszcza duże zagrożenie dla społeczeństw lokalnych, które
do tej pory słynęły z indywidualnego sposoby życia jak np. górali polskich. Poprzez
„standaryzację” życia zarówno codziennego jak i świątecznych dni społeczeństwo
zatraca swój styl, z którego do tej pory było znane i co je wyróżniało. Stąd tak ważna
jest pielęgnacja tradycji oraz kultury w której ludzie wzrastają.
Dodatkowy elementem jakim jest migracja - przemieszczanie czynników produkcji
tj. siły roboczej (społeczeństwa ) w celu znalezienia pracy, stanowi zagrożenie dla
istniejących kultur.
W krajach, gdzie technologia jest rozwinięta w mniejszym stopniu
występuje zjawiska tańszej siły roboczej, która stanowi zagrożenie dla rynków pracy
krajów bardziej rozwiniętych. W warunkach tych , część produkcji zostaje
przeniesiona do państw o niższych kosztach pracy, a napływ emigrantów z
biedniejszych krajów spowoduje częściowe odebranie pracy „lokalnej” społeczności.
Stąd widać, że zalety w postaci napływy kapitału i tworzenia nowych miejsc pracy
połączone są z wadami – w postaci napływającej siły roboczej i tym samym większej
konkurencji (niższe wymagania płacowe ze strony emigrantów) dla społeczności
lokalnej.
Niemniej jednak kapitał zagraniczny jest bardzo potrzebny dla ożywienia
przedsiębiorczości państw słabiej rozwiniętych. Stanowi on zasadnicze pobudzenie
dla inwestycji, które podwyższą wydajność pracy, jakość oferowanego produktu jak i
świadczonych usług. W czasie globalizacji najbardziej zagrożone są jednostki
gospodarcze, które nie umieją, nie wiedzą w jaki sposób pozyskać środki na
inwestycje. A nawet jeśli je pozyskają, to z powodu ograniczonej wiedzy nie umieją
nimi efektywnie gospodarować. Również znaczącą przeszkodą może być
ograniczony dostęp do nowych technologii. Przeważnie w państwach słabiej
rozwiniętych ze względu na ograniczone fundusze nie są przeznaczane środki na
badania i tym samym brak jest innowacyjnych projektów, metod, czy urządzeń do
produkcji. Tym czasem aby być bardziej konkurencyjnym należy dostarczyć lepszy,
o wyższej jakości produkt, który będzie odpowiadał na płynące zapotrzebowanie od
konsumentów. Nie można temu sprostać nie mając odpowiedniej technologii, linii
produkcyjnej.
Stąd widać, iż nie tylko pojedyncze jednostki są zagrożone w postępującym
procesie globalizacji, ale również małe i średnie jednostki gospodarcze, którym
niejednokrotnie brak wykwalifikowanych specjalistów, brak środków finansowych
stanowi barierę utrudniającą dalsze funkcjonowanie a tym samym dalsze istnienie.
Bezrobocie jako problem indywidualny i rodzinny
Bezrobocie można definiować na różne sposoby głównie na
płaszczyźnie określonej nauki i zakresu jej zainteresowania np. z punktu widzenia
kategorią analityczną rynku pracy, czyli oznacza niepełne wykorzystanie jednego z
czynników wytwórczych (niezrealizowaną podaż siły roboczej), (...) stan
nierównowagi między podażową (zasoby pracy) a popytową (miejsca pracy) stroną
zatrudnienia. Socjolog w odróżnieniu od ekonomisty posłuży się ujęciem
"podmiotowym" bezrobocia, będzie rozpatrywał od strony osób dotkniętych brakiem
pracy. Zgodnie z tym bezrobocie jest "stanem bezczynności zawodowej jednostek
zdolnych do pracy i zgłaszających gotowość jej podjęcia, z podkreśleniem, że chodzi
przede wszystkim o jednostki, dla których podstawą egzystencji są dochody z
pracy".
Na polski rynek pracy w największym stopniu rzutuje recesja, która dotknęła
najbardziej pracochłonne gałęzie gospodarki: przemysł ciężki, budownictwo i
przemysły surowcowe; "dostarczyły one największej liczby bezrobotnych, których
nie
zdołały
wchłonąć
inne
sektory
gospodarki.
Pojawienie się problemu bezrobocia i bezrobotnych związane jest nierozerwalnie z
pojawieniem się nowej przestrzeni społecznej, w której to znajduje się były
pracownik lub absolwent szkoły w nowej roli bezrobotnego.
http://notatek.pl/na-czym-polega-globalizacja-i-kto-jest-nia-zagrozony?notatka