4 października 2010, 12:50

Autor: Zygmunt Novák
czytano: 16762 razy

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

Podróż jest zwykle doskonałym pretekstem do
fotografowania. Po pierwsze robimy zdjęcia, żeby
mieć fotograficzny pamiętnik, w którym
utrwalimy wszystko to, co chcemy zapamiętać i o
czym chcemy opowiedzieć po powrocie. Po drugie
fotografujemy, żeby naszymi zdjęciami poruszyć,
zachwycić, żeby przekazać emocje, smaki i
zapachy, które podczas wędrówek po świecie
nasze zmysły odbierają wielokrotnie silniej niż na
co dzień. Piękne widoki i architektura to dla wielu
wdzięczne i... wygodne tematy zdjęć. Nie
uciekają i nie krzywią się, nie wygrażają palcem.
Jednak jednymi z najciekawszych tematów zdjęć
w podróży są portrety.

Fotografowanie ludzi jest niezwykłe i nie bójmy
się kierować obiektywu w ich stronę. Koloryt i
różnorodność odwiedzanych miejsc można
przekazać portretując ich mieszkańców. Ze
wszystkich oglądanych zdjęć to właśnie te
fotografie, których bohaterami są ludzie,
wywołują u odbiorcy najwięcej emocji.

Strona 1

Niedługo po odkryciu fotografii, pierwsze dagerotypy były używane przede wszystkim do wykonywania
portretów. Mimo wysokiej ceny i trudności związanych z długimi czasami naświetlania, portrety
wykonywane na srebrnej płytce cieszyły się dużym powodzeniem. Fotografowanie ludzi jest dla wielu,
nie tylko początkujących, pasjonatów nie lada wyzwaniem. [comment]Zwykle wiąże się z wieloma
przeszkodami natury psychologicznej, bez pokonania których zrobienie dobrego zdjęcia obcej osobie
będzie bardzo trudne. Ten rodzaj fotografii wymaga przede wszystkim dobrego kontaktu z modelem.
Niezależnie od tego, czy jest to ktoś nam bliski, czy spotkany na ulicy przechodzień. Czasem na
zbudowanie tego kontaktu mamy dosłownie chwilę. Często, w dalekich egzotycznych krajach, jedynym
sposobem komunikacji są gesty, mimika twarzy czy kilka świeżo poznanych słów i zwrotów w obcym
nam języku.

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

1 z 17

2015-08-15 16:51

Fot. Zygmunt Novák

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

2 z 17

2015-08-15 16:51

Fot. Zygmunt Novák

Jeśli w podróży głównym tematem naszych zdjęć mają być spotkane osoby, powinniśmy
wygospodarować sobie dużą ilość czasu. Oznacza to, że mamy małe szanse na dobre portrety, jeśli
bierzemy udział w zorganizowanej wycieczce objazdowej. Zwykle program jest tak skonstruowany, że
nie mamy wielu okazji na spotkania czy dłuższe rozmowy z bohaterami naszych zdjeć. Presja czasu

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

3 z 17

2015-08-15 16:51

pozbawia nas możliwości pozostania w wybranym miejscu tak długo jak byśmy chcieli. Portrety które
większość z nas przywozi z takiej wycieczki to "migawki" zrobione w pośpiechu, często z oddali, nawet z
okien autokaru długoogniskowym obiektywem. Zdjęcia bez zapisanych emocji, bez kontaktu
wzrokowego z fotografowaną osobą. Tematem tych zdjęć stają się ludzie spotykani na uczęszczanych
trasach wokół typowych atrakcji turystycznych lub osoby przyzwyczajone do pozowania, często
oczekujące zapłaty za zdjęcia. Żebracy, sztukmistrze czy członkowie lokalnych zespołów
folklorystycznych wykonujący program artystyczny dla turystów. Wiadomo, że takie portrety nie będą
naturalnym obrazem mieszkańców danego miejsca. Aby dotrzeć do osoby, którą pragniemy
sfotografować, powinniśmy poświęcić jej odpowiednią ilość uwagi. Nie ma recepty na to, ile czasu
potrzebujemy. Raz będzie to kilka sekund, ale innym razem okaże się że spędziliśmy z nieznajomym
parę godzin.

Fot. Zygmunt Novák

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

4 z 17

2015-08-15 16:51

Fot. Zygmunt Novák

Okazanie szacunku, otwartości i dobre wewnętrzne nastawienie do każdego drugiego człowieka,
spotkanego na naszej drodze to klucz do sukcesu, czyli udanych, pełnych emocji zdjęć. Konieczne jest
uzyskanie akceptacji zarówno samej fotografowanej, jak i pozostałych osób z jej otoczenia. Akceptacja
jest ważna, bo zapewnia komfort nam jako fotografom i powoduje, że ludzie po pewnym czasie
zachowują się przed obiektywem naturalnie. Dajmy sobie zawsze wystarczającą ilość czasu, jeśli zależy
nam na dobrych zdjęciach. Zanim wyciągniemy aparat przebywajmy wśród ludzi których zamierzamy
fotografować. Warto z nimi porozmawiać, dać się poznać – nie jako intruz wpadający na sekundę po
egzotyczne zdjęcia, ale jako ktoś, kto autentycznie jest ciekawy innych ludzi. Dzięki temu już po kilku
chwilach przestaniemy swoim aparatem fotograficznym zwracać na siebie uwagę. Dobrym sposobem na
szybsze zdobycie zaufania miejscowych jest poznanie kogoś znającego zwyczaje lokalnej społeczności i
lokalny język, będącego "jednym z nich". Taki przewodnik umożliwi dotarcie w miejsca i do osób, o
których istnieniu bez jego pomocy nawet byśmy nie wiedzieli.

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

5 z 17

2015-08-15 16:51

Fot. Zygmunt Novák

Fot. Zygmunt Novák

Czy trzeba prosić o zgodę na zdjęcia? Dyskusje na ten temat toczą się często z silnymi argumentami po
obu stronach. Jeśli jest to portret sytuacyjny, jeśli wykorzystujemy ten jedyny moment, oczywiście
trudno prosić o zgodę przed zrobieniem zdjęcia. Jeśli jednak zależy nam na dobrym kontakcie i oddaniu
czegoś więcej niż tylko wyglądu osoby, uzyskanie zgody jest konieczne. Nieznajomość lokalnego języka
nie jest właściwie żadną przeszkodą. Zawsze jesteśmy w stanie porozumieć się przy użyciu prostych
gestów, uśmiechu, czy pytającego wskazania na aparat fotograficzny

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

6 z 17

2015-08-15 16:51

Fot. Zygmunt Novák

Fot. Zygmunt Novák

Strona 2

Pamiętam sytuację, kiedy turysta z wieloosobowej grupy w pośpiechu zwiedzającej świątynię Angkoru,
dość inwazyjnie ze swoim pokaźnym obiektywem wtargnął w przestrzeń jednej z komnat, w której
odbywała się uroczystość oczyszczenia w rodzinnym gronie Khmerów. Nie próbował zrozumieć całej
zastanej sytuacji, swoim zachowaniem nie okazał [comment]szacunku świętującym. Zrobił kilkanaście
szybkich zdjęć, podchodząc na odległość kilkudziesięciu centymetrów do bohaterów ceremonii,
wchodząc w ciężkich butach do świątyni, gdzie zwyczajem jest pozostawianie obuwia na zewnątrz.

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

7 z 17

2015-08-15 16:51

Jestem przekonany, że jego zdjęcia ukażą zaskoczenie i zmieszanie na twarzach, które dało się
zauważyć w tej sytuacji. Nie uzyskał akceptacji, nie okazał szacunku, potraktował żywych ludzi jak
kolejne elementy architektury lub egzotyczne maskotki.

Fot. Zygmunt Novák

Fot. Zygmunt Novák

W sytuacjach kiedy fotografujemy z zaskoczenia, dobrze jest uśmiechnąc się po fakcie, zrobić jakiś miły

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

8 z 17

2015-08-15 16:51

gest i... nie rezygnować z jeszcze jednej próby zrobienia zdjęcia. Kontakt można nawiązać później.
Pamiętajmy jednak, że nie zawsze taki sposób robienia zdjęć spotka się z akceptacją. Wszystko zależy
od tego co chcemy zarejestrować na fotografii. Jednak dobre intencje i szacunek powinny wypływać z
nas naturalnie. Zdjęcia wykonane z niewielkich odległości mają z reguły "tę" moc, oglądając je,
czujemy, że portretowany był blisko nas, że fotografia niesie ładunek emocjonalny. Oczywiście łatwiej
jest zrobić portret teleobiektywem zza drzewa czy zza rogu kamienicy, kiedy człowiek nawet nie wie, że
jest tematem naszego zdjęcia. Zwykle emocjonalna moc przekazu takiego zdjęcia jest niewielka lub
żadna. Skoro jesteśmy blisko wydarzeń w swojej podróży, to tak samo z bliska pokazujmy je na
zdjęciach.

Fot. Zygmunt Novák

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

9 z 17

2015-08-15 16:51

Fot. Zygmunt Novák

W portrecie najbardziej zwracamy uwagę na oczy. "Oczy są zwierciadłem duszy" – mówią nam bardzo
wiele o charakterze człowieka a nawet o jego przeżyciach. Fotografując, starajmy się pokazać ten
właśnie element twarzy. Konieczne do tego jest użycie odpowiedniego obiektywu i oświetlenia modela.
Jeśli portret ma być osobisty, skupiony na wnętrzu człowieka, zadbajmy o nierozpraszające tło, małą
głębię ostrości i oddanie wyrazu oczu. Kiedy model znajdzie się w częściowym cieniu, np. w drzwiach
swojego domu, a na jego twarz pada światło z zewnątrz, w oczach pojawiają się wyraźne, ożywiające
"bliki". Co może się przydać, aby dobrze panować nad oświetleniem? Przede wszystkim świetna
obserwacja zastanego oświetlenia, bo z takim w podróży będziemy mieli do czynienia. Umiejętność
wykorzystania pięknego światła. To może być zarówno fantastyczne poranne, wschodzące słońce, jak i
snop dziennego światła wpadający przez drzwi do ciemnego pomieszczenia. W trudnych lub
niekorzystnych warunkach możemy sobie pomóc odbłyśnikiem czy nawet lampą błyskową. Flesza
używajmy raczej w sytuacjach kiedy światła jest zbyt dużo, dla złagodzenia kontrastów nie zaś jako
jedynego źródła w trudnych warunkach oświetleniowych.

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

10 z 17

2015-08-15 16:51

Fot. Zygmunt Novák

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

11 z 17

2015-08-15 16:51

Fot. Zygmunt Novák

Jakiego najlepiej użyć obiektywu? Znakomicie sprawdzają się tzw. jasne szkła zapewniające świetne
przeniesienie kontrastu i piękne rozmycie tła. Portretowe ogniskowe to najczęściej zakres od ok. 75 do
135 mm dla formatu 35 mm czyli określanego jako pełna klatka – full frame czy FX. W tej roli dla
popularnego formatu APS-C znakomicie sprawdzają się standardowe obiektywy o ogniskowej 50 mm i

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

12 z 17

2015-08-15 16:51

światłosile 1:1.4–1:1.8, które w swojej ofercie posiadają główni producenci lustrzanek. Taki obiektyw
powinien znaleźć się w plecaku fotografa-podróżnika jako podstawowe wyposażenie. Zastosowanie
obiektywu o stałej ogniskowej do portretów ma wiele zalet. Zbyt długa ogniskowa wymusza dużą
odległość fotograf-model co utrudnia kontakt i interakcję. Z kolei zastosowanie ogniskowej zbyt krótkiej
wymusza dystans, który przestaje być komfortowy dla fotografowanego człowieka, nie mówiąc o
możliwych istotnych, karykaturalnych przerysowaniach perspektywy. Obiektyw szerokokątny
zdecydowanie okaże się przydatny, jeśli naszym zamierzeniem jest przedstawienie człowieka w
kontekście: w jego otoczeniu, w sytuacji czy relacji z innymi bohaterami.

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

13 z 17

2015-08-15 16:51

Fot. Zygmunt Novák

Swoimi zdjęciami możemy sprawić ludziom wiele radości. Począwszy od tego, że,będą się czuli
wyjątkowo, gdyż to właśnie oni stają przed naszym obiektywem, aż po sprawienie im wspaniałej
pamiątki. Nie zapomnijmy wziąć adresu i wysłać odbitki po powrocie do domu – warto się odwdzięczyć

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

14 z 17

2015-08-15 16:51

za okazane zaufanie, za piękny pogodny uśmiech i serdeczność ze strony osób portretowanych.
Znakomitym sposobem na zdobycie przychylności naszych przyszłych modeli jest pokazanie im kilku
już wykonanych przez nas zdjęć, czy to na wyświetlaczu aparatu czy jeszcze lepiej w formie niewielkich
odbitek. Fotografie naszej rodziny, naszych stron, kraju wzbudzą zapewne wielkie zainteresowanie,
szczególnie jeśli na przykład pokażemy zimową fotografię ludziom, którzy lód znają jedynie z napojów
chłodzących.

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

15 z 17

2015-08-15 16:51

Fot. Zygmunt Novák

Fot. Zygmunt Novák

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

16 z 17

2015-08-15 16:51

Fotografowanie ludzi w nowych miejscach, ludzi których spotykamy w podróży, to konieczność ciągłego
przełamywania siebie, swoich uprzedzeń, stereotypów czy nieśmiałości. Z pewnością jest to niemałe
wyzwanie. Powinniśmy umieć przewidywać, odczytywać, a nawet wywoływać emocje naszych modeli.
Satysfakcja pokonywania swoich barier i tworzenia wspaniałych fotografii wielokrotnie wynagradza te
"koszty" które ponosimy.

www.swiatobrazu.pl

Fotografowanie ludzi - portrety z podróży

http://www.swiatobrazu.pl/fotografowanie-ludzi-portrety-z-podrozy-2...

17 z 17

2015-08-15 16:51