Obliczanie wysoko
ś
ci emerytury wg starych i nowych zasad
Stare zasady
Wysoko
ść
emerytury ustalanej według dotychczasowych zasad uzale
ż
niona jest od nast
ę
puj
ą
cych
składników:
1. wysoko
ś
ci podstawy wymiaru,
2. uwzgl
ę
dnionego okresu składkowego i nieskładkowego,
3. kwoty bazowej, obowi
ą
zuj
ą
cej w dacie powstania prawa do
ś
wiadczenia.
Podstaw
ę
wymiaru emerytury stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne lub na
ubezpieczenie emerytalne, według przepisów prawa polskiego, z okresu kolejnych 10 lat
kalendarzowych, wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzaj
ą
cych bezpo
ś
rednio rok, w
którym zgłoszono wniosek o
ś
wiadczenie (z ostatnich 19 lat kalendarzowych - dla wniosków
zgłoszonych w 1999 r. i z ostatnich 20 lat - dla wniosków zgłoszonych w 2000 r. i w latach
nast
ę
pnych).
Ubezpieczony mo
ż
e równie
ż
wskaza
ć
do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przeci
ę
tn
ą
podstaw
ę
wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z okresu 20 dowolnie wybranych lat kalendarzowych z
całego okresu podlegania ubezpieczeniu.
Oprócz podstawy wymiaru składek do podstawy wymiaru emerytury dolicza si
ę
inne składniki
przysługuj
ą
ce ubezpieczonemu (m.in. kwoty zasiłków chorobowych, wynagrodze
ń
za czas
niezdolno
ś
ci do pracy itp.).
Osoba, która miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolno
ś
ci do pracy, mo
ż
e do obliczenia
podstawy wymiaru emerytury wskaza
ć
podstaw
ę
wymiaru tej renty w wysoko
ś
ci uwzgl
ę
dniaj
ą
cej
kolejne waloryzacje tej podstawy wymiaru lub wnioskowa
ć
o ustalenie nowej podstawy.
Osoba, która pobierała
ś
wiadczenie przedemerytalne, mo
ż
e wskaza
ć
podstaw
ę
wymiaru emerytury
przyj
ę
t
ą
do ustalenia
ś
wiadczenia przedemerytalnego w wysoko
ś
ci uwzgl
ę
dniaj
ą
cej wszystkie kolejne
waloryzacje lub wnioskowa
ć
o ustalenie nowej podstawy.
Podstaw
ę
wymiaru emerytury ustala si
ę
mno
żą
c indywidualny wska
ź
nik podstawy wymiaru przez
kwot
ę
bazow
ą
.
Kwota bazowa
Kwota bazowa stanowi 100% przeci
ę
tnego wynagrodzenia, pomniejszonego o potr
ą
cone od
ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, okre
ś
lone w przepisach o systemie ubezpiecze
ń
społecznych, w poprzednim roku kalendarzowym. Kwota bazowa jest ustalana corocznie i obowi
ą
zuje
od 1 marca ka
ż
dego roku kalendarzowego do ko
ń
ca lutego nast
ę
pnego roku kalendarzowego.
Emerytura wynosi:
•
1. 24% kwoty bazowej, o której mowa wy
ż
ej, oraz
•
2. po 1,3% podstawy jej wymiaru za ka
ż
dy rok okresów składkowych,
•
3. po 0,7% podstawy jej wymiaru za ka
ż
dy rok okresów nieskładkowych
- z uwzgl
ę
dnieniem szczególnych regulacji
Emerytur
ę
, której podstaw
ę
wymiaru stanowi podstawa wymiaru wcze
ś
niej przyznanej renty (lub
podstaw
ę
wymiaru emerytury stanowi podstawa wymiaru emerytury przyj
ę
tej do obliczenia
ś
wiadczenia przedemerytalnego), oblicza si
ę
od tej samej kwoty bazowej, któr
ą
ostatnio przyj
ę
to do
ustalenia podstawy wymiaru, a nast
ę
pnie podwy
ż
sza si
ę
w ramach waloryzacji przypadaj
ą
cych do
dnia nabycia uprawnie
ń
do emerytury.
Regulacji tej nie stosuje si
ę
, je
ż
eli zainteresowany po nabyciu uprawnie
ń
do
ś
wiadczenia, którego
podstaw
ę
wymiaru wskazał za podstaw
ę
wymiaru emerytury, podlegał co najmniej przez 30 miesi
ę
cy
ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Okresy nieskładkowe uwzgl
ę
dnia si
ę
w wymiarze nieprzekraczaj
ą
cym 1/3 uwzgl
ę
dnionych okresów
składkowych.
Nowe zasady
Ś
rednie dalsze trwanie
ż
ycia
Wysoko
ść
nowej emerytury b
ę
dzie wynikiem podzielenia podstawy jej obliczenia przez tzw.
ś
rednie
dalsze trwanie
ż
ycia dla osób w wieku równym wiekowi, w jakim ubezpieczony zdecyduje si
ę
przej
ść
na emerytur
ę
.
Podstaw
ę
obliczenia emerytury utworzy kwota składek zaewidencjonowanych na indywidualnym
koncie ubezpieczonego do ko
ń
ca miesi
ą
ca poprzedzaj
ą
cego miesi
ą
c, od którego przysługiwa
ć
b
ę
dzie
emerytura. Kwota ta obejmie zgromadzone na koncie składki na ubezpieczenie emerytalne, ich
coroczn
ą
waloryzacj
ę
oraz zwaloryzowany kapitał pocz
ą
tkowy (je
ś
li ubezpieczony pozostawał w
ubezpieczeniu przed 1 stycznia 1999 r.).
Wiek ubezpieczonego w dniu przej
ś
cia na emerytur
ę
zostanie wyra
ż
ony w latach i miesi
ą
cach.
Ś
rednie dalsze trwanie
ż
ycia to wielko
ść
statystyczna słu
żą
ca do ustalenia liczby miesi
ę
cy, w których
przeci
ę
tnie b
ę
dzie pobierana nowa emerytura. Przekroczenie tej liczby miesi
ę
cy nie b
ę
dzie miało
ż
adnego wpływu na wysoko
ść
i zasady waloryzacji pobieranego pó
ź
niej
ś
wiadczenia.
Ś
rednie dalsze
trwanie
ż
ycia dla wieku emerytalnego jest ustalane wspólnie dla m
ęż
czyzn i kobiet. Dane, w formie
tablic dalszego trwania
ż
ycia, s
ą
publikowane corocznie przez Prezesa GUS w terminie do dnia 31
marca. Tablice te b
ę
d
ą
podstaw
ą
do przyznawania emerytur na wnioski ubezpieczonych zgłoszone od
1 kwietnia do 31 marca nast
ę
pnego roku kalendarzowego.
Ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1948 r.
Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. a przed 1 stycznia 1969 r. mogły wybra
ć
, czy zechc
ą
ulokowa
ć
cał
ą
składk
ę
emerytaln
ą
na indywidualnym koncie obsługiwanym przez ZUS w ramach I filaru, czy te
ż
,
do 31 grudnia 1999 r., zdecydowały si
ę
na wybór jednego z otwartych funduszy emerytalnych w
ramach II filaru, co powoduje konieczno
ść
przekazania cz
ęś
ci składki emerytalnej do wybranego
funduszu emerytalnego
Ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1968 r.
Osoby urodzone po 31 grudnia 1968 r. musz
ą
ulokowa
ć
cz
ęść
składki emerytalnej na indywidualnym
koncie obsługiwanym przez ZUS, a cz
ęść
w jednym z otwartych funduszy emerytalnych (obowi
ą
zkowy
podział składki mi
ę
dzy I i II filar).
Wysoko
ść
emerytury mieszanej
Przepisami ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpiecze
ń
Społecznych oraz ustawy o systemie ubezpiecze
ń
społecznych (Dz.U. nr 169, poz.
1412) zostało okre
ś
lone,
ż
e emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej urodzonej po 31
grudnia 1948 r. b
ę
dzie wynosiła:
Emerytura mieszana
1. dla osoby, która osi
ą
gn
ę
ła wiek uprawniaj
ą
cy do emerytury w roku kalendarzowym 2009:
•
- 80 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 (na zasadach dotychczasowych) oraz
•
- 20 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26 (na nowych zasadach),
2. dla osoby, która osi
ą
gn
ę
ła wiek uprawniaj
ą
cy do emerytury w roku kalendarzowym 2010:
•
- 70 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 (na zasadach dotychczasowych) oraz
•
- 30 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26 (na nowych zasadach),
3. dla osoby, która osi
ą
gn
ę
ła wiek uprawniaj
ą
cy do emerytury w roku kalendarzowym 2011:
•
- 55 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 (na zasadach dotychczasowych) oraz
•
- 45 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26 (na nowych zasadach),
4. dla osoby, która osi
ą
gn
ę
ła wiek uprawniaj
ą
cy do emerytury w roku kalendarzowym 2012:
•
- 35 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 (na zasadach dotychczasowych) oraz
•
- 65 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26 (na nowych zasadach),
5. dla osoby, która osi
ą
gn
ę
ła wiek uprawniaj
ą
cy do emerytury w roku kalendarzowym 2013:
•
- 20 % emerytury obliczonej na podstawie art. 53 (na zasadach dotychczasowych) oraz
•
- 80 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26 (na nowych zasadach).
Powy
ż
sze uregulowania nie b
ę
d
ą
stosowane do osób, które s
ą
członkami otwartego funduszu
emerytalnego oraz do tych ubezpieczonych, którzy pobrali emerytur
ę
na podstawie przepisów art. 46
lub 50, a wi
ę
c przepisów o tzw. wcze
ś
niejszych emeryturach, przyznawanych przed osi
ą
gni
ę
ciem 60
lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku m
ęż
czyzn.
Ź
ródło ZUS