w n u m e r z e m . i n . :
P R A W O l Z A R Z Ą D Z A N I E l F I N A N S E l P R l M A R K E T I N G
półka z o.o.
S
nr 103, kwiecień 2014
12
issn 1895-2852
Obowiązuje nowy próg stosowania
ustawy Prawo zamówień publicznych
Nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych Pełnomocnik Jana Kowalskie-
go, od której należy stosować regulacje publicznoprzetargowe. W nowym stanie
prawnym próg ten wynosi już nie 14.000, a 30.000 euro. Ustawa weszła w życie
16 kwietnia 2014 r.
Nowe przepisy wprowadzają także dwa bardzo ważne wyłączenia przedmiotowe. Jest
to istotne dla spółek realizujących zamówienia z sektora naukowego, edukacyjnego i ba-
dawczego. Wyłączono z obowiązku stosowania ustawy zamówienia o wartości mniej-
szej niż tzw. progi unijne. Dodatkowo fi rma biorąca udział w przetargu z sektora badań
naukowych lub prac rozwojowych musi się liczyć z tym, że zamawiający będzie mógł
unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli środki służące sfi nansowaniu
nie zostały mu w pełni przyznane.
str. 4
Zdolność analizowania sprawozdania
finansowego ułatwia zarządzanie firmą
Wyciąganie wniosków ze sprawozdania finansowego jest niezbędne przy
skutecznym zarządzaniu przedsiębiorstwem. Ma to bowiem wpływ nie tylko
na prowadzoną spółkę, ale umożliwia także pogłębioną weryfikację finansów
kontrahentów, z którymi prowadzone są projekty biznesowe.
Na opinię dotyczącą tego, czy spółka jest wiarygodna i ma trwałe fundamenty fi nansowe,
powinno wpływać o wiele więcej czynników niż samo to, jak przedstawiają się jej ostat-
nie sprawozdania. Warto oceniać sprawozdania fi nansowe spółki za lata wcześniejsze.
Istnieją jednak dodatkowe narzędzia analityczne, które umożliwiają nieco bardziej po-
głębioną ocenę sprawozdania fi nansowego. Dzięki wykorzystaniu wskaźników fi nan-
sowych, które mają dość prostą budowę i są łatwe w interpretacji, można ocenić lepiej
kondycję spółki.
str. 2
Odwołanemu członkowi zarządu
może przysługiwać odszkodowanie
Odwołany członek zarządu nie może zanegować uchwały, na mocy której został odwo-
łany. Jednak jeśli umowę o pracę rozwiązano z naruszeniem przepisów, przysługuje mu
alternatywnie dszkodowanie lub przywrócenie do pracy.
str. 10
WYSOKOŚĆ KAR ZA
PRZESTĘPSTWA SKARBOWE
Zmieniła się podstawa grzywien
i kar za przestępstwa oraz
wykroczenia skarbowe
5
FORMA REPREZENTACJI
PRZEDSIĘBIORSTWA
Fakt powszechnego korzystania
z Internetu zezwala spółce
na reprezentację jej interesów za
pośrednictwem e-maila.
6
ZAKAZ KONKURENCJI
W UMOWACH
Dopuszcza się zawarcie między
przedsiębiorcami klauzuli o zakazie
konkurencji po ustaniu kontraktu.
7
ZMIANA CENY ZAMÓWIENIA
PO OTWARCIU OFERT
Zmiana kwoty w przetargu
publicznym po otwarciu ofert
jest niezgodna z przepisami
Prawa zamówień publicznych.
8
TERMIN PRZEDAWNIENIA
ROSZCZEŃ FIRMY
Jeżeli z roszczeniem występuje
przedsiębiorca, to domniemuje
się, że podlega ono
przedawnieniu po upływie 3 lat.
8
SPÓŁKA Z O.O. KWIECIEŃ 2014 l
2
Aktualności
OD REDAKCJI
SZANOWNI PAŃSTWO,
aby skutecznie kierować przedsiębiorstwem
i wytyczać nowe cele, potrzebna jest umiejętność
oceny stanu finansów firmy. Zdolność analizowania
sprawozdania finansowego i wyciągania istotnych
wniosków jest niezbędna aby następnie móc odpo-
wiednio modyfikować podejmowane przez zarząd
działania. Zasadniczo sporządzane jest ono przez
księgową i zazwyczaj sam zarząd niewiele czasu
poświęca jego przygotowywaniu. Warto jednak
umieć je czytać i analizować. Dlatego też w bieżą-
cym numerze polecam tekst o analizie sprawozdań
finansowych. W sytuacji, kiedy rok obrotowy pokry-
wa się z rokiem kalendarzowym spółki zwyczajne
zgromadzenia wspólników powinny przyjąć i złożyć
sprawozdania finansowe do końca czerwca.
W numerze wskazujemy także, że weszła w życie
ustawa nowelizująca ustawę Prawo zamówień
publicznych. Podwyższa kwotę, od której należy
stosować regulacje publicznoprzetargowe,
do 30.000 euro.
Zapraszam do lektury
Barbara Brózda
Wydawca: Weronika Wota
Redaktor: Barbara Brózda
Druk: Paper&Tinta
Nakład: 600 egz.
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10
e-mail: cok@wip.pl
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264
– Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,
Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy.
Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł
„Spółka z o.o.” wraz z przysługującymi Czytelnikom inny-
mi elementami dostępnymi w subskrypcji (e-letter, strona
WWW i inne) chronione są prawem autorskim. Przedruk
materiałów opublikowanych w „Spółce z o.o.” oraz w innych
dostępnych elementach subskrypcji – bez zgody wydawcy
– jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji
z powołaniem się na źródło.
„Spółka z o.o.” została przygotowana z zachowaniem najwyższej
staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifi kacji, wiedzy
i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane
w publikacji „Spółka z o.o.” oraz w innych dostępnych elementach
subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakte-
ru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku
może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publi-
kowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako ofi cjalne sta-
nowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyż-
szym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za
zastosowanie zawartych w publikacji „Spółka z o.o.” lub w innych
dostępnych elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, in-
formacji itp. do konkretnych przypadków.
Spółka z o.o.
Dobra analiza sprawozdań finansowych
Aby skutecznie kierować przedsiębiorstwem i wytyczać nowe cele, potrzebna jest
umiejętność oceny stanu finansów firmy. Zdolność analizowania sprawozdania
finansowego i wyciągania istotnych wniosków jest niezbędna aby następnie móc
odpowiednio modyfikować podejmowane przez zarząd działania.
Sprawozdanie finansowe powinno być
przygotowane zgodnie z zasadami ustano-
wionymi w ustawie z 29 września 1994 r.
o rachunkowości (dalej również: uor),
a więc także poddane sprawdzeniu przez
biegłego rewidenta, jeśli spółka objęta jest
takim obowiązkiem. Zasadniczo sporzą-
dzane jest ono przez księgową i zazwyczaj
sam zarząd niewiele czasu poświęca jego
przygotowywaniu. Warto natomiast umieć
je czytać i analizować.
Sprawozdania
za poprzednie lata
Na opinię dotyczącą tego, czy spółka jest
wiarygodna i ma trwałe fundamenty fi -
nansowe, powinno wpływać o wiele więcej
czynników niż samo to, jak przedstawiają
się jej ostatnie sprawozdania. Warto oce-
niać także te za lata wcześniejsze, przy-
kładowo za 2011 i 2012. W tym okresie
wydaje się, że fi rma jest stabilna i silna.
Jednak kryzys fi nansowy zmienia nagle
wszystko – w jednej chwili może okazać
się, że spółka jest zmuszona ogłosić ban-
kructwo.
Istnieją jednak dodatkowe narzędzia ana-
lityczne, które umożliwiają nieco bardziej
pogłębioną ocenę sprawozdania fi nanso-
wego. Dzięki wykorzystaniu wskaźników
fi nansowych, które mają dość prostą budo-
wę i są łatwe w interpretacji, można ocenić
lepiej kondycję spółki.
Używając wskaźników fi nansowych, nale-
ży ocenić przedsiębiorstwo np. pod kątem:
•
płynności
•
rentowności,
•
zadłużenia.
Przydatnym wskaźnikiem płynności jest
np. wskaźnik szybkiej płynności. Policze-
nie tego wskaźnika może dać odpowiedź
na pytanie, czy spółka jest w dobrej kon-
dycji i jest w stanie szybko spłacać swoje
zobowiązania.
Używając tego wskaźnika, odrzuca się
z licznika zapasy, ponieważ one stosun-
kowo najwolniej z aktywów bieżących za-
mieniają się na gotówkę, którą można by
spłacić zobowiązania bieżące.
W przypadku oceny płynności fi rmy bar-
dzo ważna jest kwestia oceny poziomu ka-
pitału obrotowego fi rmy. Kapitał obrotowy
przedstawiamy następująco: Kapitał obro-
towy = Aktywa obrotowe – Zobowiązania
długoterminowe.
Kapitał obrotowy to ta część aktywów obro-
towych, która jest fi nansowana kapitałem sta-
łym, czyli zobowiązaniami długookresowymi
i kapitałem własnym fi rmy. Inaczej – to różni-
ca pomiędzy aktywami obrotowymi a zobo-
wiązaniami bieżącymi przedsiębiorstwa. Jeśli
przedsiębiorstwo w poprzednich okresach nie
miało problemów z płynnością i nie występo-
wały żadne istotne zmiany strukturalne – np.
zmiany w strukturze produkcji albo majątku
fi rmy – to poziom kapitału obrotowego w ta-
kiej fi rmie powinien być w miarę stabilny.
Ocena płynności
finansowej spółki
Płynność fi nansową można obserwować,
oceniając zmiany struktury budżetu go-
tówkowego, a więc bieżącego zestawienia
planowanych wpływów i wydatków fi rmy.
Do wskaźników rentowności zaliczamy np.
wskaźnik rentowności operacyjnej:
Rentowność
działalności
operacyjnej
=
Zysk (strata) z dzia-
łalności
operacyjnej
Przychody netto
ze sprzedaży +
Pozostałe przychody
operacyjne
Wskaźnik rentowności operacyjnej
uwzględnia – poza podstawową operacyj-
ną działalnością fi rmy – pozostałą dzia-
łalność operacyjną w ocenie rentowności.
Obejmuje on więc także efektywność dzia-
łań prowadzonych na aktywach trwałych
fi rmy, czyli pokazuje, w jaki sposób fi rma
zarządza swoim majątkiem.
W tym przypadku, tak jak i w innych wskaź-
nikach rentowności, bardzo trudno jest jed-
noznacznie ocenić, jaki poziom jest dobry
– to zależy oczywiście od branży, sytuacji go-
spodarczej, warunków działania określonej
fi rmy. Im wyższy poziom tego wskaźnika, po-
dobnie jak innych wskaźników rentowności,
tym lepiej to świadczy o badanej fi rmie.
Ważnym wskaźnikiem rentowności –
szczególnie z perspektywy właściciela fi r-
my – jest wskaźnik rentowności kapitału
własnego – ROE (ang. Return On Equity).
Można go przedstawić następująco:
ROE
= Zysk (strata) netto × 100
Kapitał własny
3
l KWIECIEŃ 2014 SPÓŁKA Z O.O.
Aktualności
pozwala ocenić kondycję oraz wypłacalność spółki
Tak jak w poprzednim wskaźniku – ren-
towności operacyjnej – ocenia się fi rmę
przez pryzmat danych z rachunku zysków
i strat (porównywanie zysków do przycho-
dów), tak w tym wskaźniku zestawić należy
dane wynikowe z bilansowymi. Tu bowiem
odnosi się zysk fi rmy do składnika jej pa-
sywów, jakim są kapitały własne.
Wskaźnik ROE odzwierciedla rozmiar
nadwyżki fi nansowej osiągniętej z 1 zł ka-
pitału własnego, czyli inaczej określa efek-
tywność kapitałów zaangażowanych przez
właścicieli. W mianowniku można przyjąć
średnią w roku wartość kapitału własne-
go, ewentualnie wartość na koniec roku.
Wartość wskaźnika ROE można porównać
z oprocentowaniem lokat długotermino-
wych, np. bonów skarbowych, i dzięki temu
ocenić zyskowność fi rmy. Wartość ROE
powinna być oczywiście wyższa od tego
oprocentowania. Należy dodać, że uniwer-
salnym wskaźnikiem zadłużenia jest tzw.
wskaźnik ogólnego poziomu zadłużenia.
Wskaźnik
ogólnego
zadłużenia
=
Ogółem zadłużenie
× 100
Wartość aktywów
Do licznika tego wskaźnika można wsta-
wić całą grupę B pasywów bilansu, czyli całe
„Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania”.
W przypadku tego wskaźnika uznaje się,
że poziom około 55–65%, sugerowany we-
dług standardów zachodnich, oznacza, iż fi r-
ma z jednej strony korzysta z zadłużenia, by
bardziej efektywnie prowadzić swoją działal-
ność, ale to zadłużenie nie jest nadmierne i nie
zagraża jej samej. W polskich warunkach jed-
nak lepiej byłoby, gdyby fi rma notowała po-
ziom tego wskaźnika zbliżony do 50%.
Pogłębiona analiza
sprawozdań
Niestety, nawet najdokładniejsza analiza bi-
lansu czy rachunku zysków i strat nadal może
nie być wystarczająca, by ostatecznie ocenić
kondycję spółki.
Powody tego stanu rzeczy są m.in. nastę-
pujące:
•
otoczenie gospodarcze jest zawsze dyna-
miczne. Nigdy nie można na 100% po-
wiedzieć, czy przedsiębiorstwo będzie
w najbliższym okresie wypłacalne;
•
nie wolno zapominać o wadze tzw. infor-
macji dodatkowej do bilansu – zamieszcza
się w niej np. zobowiązania pozabilanso-
we, takie jak płatności z tytułu leasingu
albo zobowiązania warunkowe, w tym
również udzielone przez spółkę gwarancje
i poręczenia, także wekslowe. Kontrahent,
oceniając spółkę i rozważając możliwość
np. podjęcia z nią współpracy, może właś-
nie z informacji dodatkowej dowiedzieć
się o ewentualnych zagrożeniach.
Analiza w ramach
grupy kapitałowej
Jeśli fi rma wchodzi w skład grupy kapita-
łowej, kontrahenci z pewnością przyjrzą
się baczniej zaprezentowanej przez zarząd
informacji dodatkowej, w której powinno
się znaleźć wyjaśnienie możliwych transak-
cji wiązanych w ramach grupy kapitałowej;
ani przedsiębiorstwo, ani jego potencjal-
ny kontrahent nie zamieszcza w bilansie
czy rachunku zysków i strat nowo podpi-
sanych kontraktów, które dopiero w przy-
szłości mogą znacznie poprawić sytuację
fi rmy. Możliwość znacznego zwiększenia
przychodów ze sprzedaży w przyszłych
okresach sprawozdawczych nie będzie
więc wykazana w tych sprawozdaniach fi -
nansowych.
W a ż n e
W spółkach, w których rok obrotowy
pokrywa się z rokiem kalendarzowym,
zwyczajne zgromadzenia wspólników
powinny zostać przeprowadzone do koń-
ca czerwca.
W kategorii rezerwy i odpisy aktualizujące
fi rma może schować swój odroczony prob-
lem, który może wystąpić w kolejnym roku
sprawozdawczym. Podobnie może jednak
postąpić kontrahent, a zatem na tę kwestię
należy zwrócić szczególną uwagę.
Podstawa prawna:
– ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
(Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.)
Adam Filutowski
specjalista ds. analizy fi nansowej i controllingu
-RMO]dNYaSONdSOî]SĀTKUSOdWSKXcp3=>9>8/NVK>aYTOT]ZºĨUSdYYdY]^KĨcaZ\YaKNdYXOa5]R
4OĿVSMRMO]dNdSKĨKîdQYNXSOdXKTXYa]dcWSZ\dOZS]KWSUYXSOMdXSO
dKZYdXKT]SĀdUYWOX^K\dOWXK]dcMRZ\KaXSUºa
59<DCľ-3.6+-3/,3/$
Ê
Z\dOMdc^K]d Y dWSKXKMR a Z\KaSO ]ZºħOU RKXNVYacMR%
Ê
ZYdXK]d XKTXYa]dO Z\dOZS]c%
Ê
LÿNdSO]d aSONdSKħ TKU TO SX^O\Z\O^YaKí%
Ê
NYaSO]d ]Sÿ TKUSO dWSKXc MdOUKTë -SOLSO S >aYTë ]ZºħUÿ a XKTLVSŞ]dcW MdK]SO
A Z_LVSUKMTS a ]ZY]ºL Z\dc]^ÿZXc YWºaSVSľWc Y]^K^XSY aZ\YaKNdYXO dWSKXc A UYWOX^K\d_ dXKT
NdSO]d YNO]ħKXSK NY UYXU\O^XcMR dKZS]ºa 5]R 9N \Kd_ WYŞO]d ]Z\KaNdSí YLYaSëd_TëMO Z\dOZS]c
ZYXSOaKŞ U]SëŞUK dKaSO\K \ºaXSOŞ _TONXYVSMYXë _]^Kaÿ 5YNOU] ]ZºħOU RKXNVYacMR
=Z\KaNŝXKSVO^OdWSKXcNY^UXì-SOLSOSTKUaZĨcXìXKUYXNcMTĀ>aYTOT]ZºĨUS
-RMO]dNYaSONdSOî]SĀaSĀMOT)=Z\KaNŝXK