Prof. dr hab. Bogumił Grott

Rok akademicki: 1999/2000
Kod kursu: G/04

Czas i miejsce kursu: semestr letni, czwartki, godz. 16:00-17:30, sala
wymiar godzinowy: 60

Kurs podstawowy.

Forma kursu;wykład i ćwiczenia /30+30/
Liczba punktów 4 /7ECTS/

Treść kursu:

Prekolumbijskie cywilizacje Ameryki ogólnie i szczegółowo cywilizacje Majów, Azteków, Inków. Cywilizacja Europy
średniowiecznej i nowożytnej, cywilizacje czarnej Afryki zachodniej, cywilizacja chińska od epoki Jungów, Indie od
czasów Wielkich Mogołów, Cywilizacje wielkiego stepu, Japonia.

Tematy i problematyka zajęć:

I. Średniowiecze; kształtowanie się świata chrześcijańskiego, jego ekspansja wewnątrz Europy i na zewnątrz
(wyprawy krzyżowe). Społeczeństwo chrześcijańskie. Walka o dominium mundi. Chrześcijaństwo
średniowieczne, herezje.

1 J. Le Goff, "Kultura średniowiecznej Europy", Wrocław 1994.
2. J. Huizinga, "Jesień średniowiecza", Warszawa 1992.
3. J. Pietrusiński, "Jak polska sztuka uczestniczyła w kulturze Europy", [w] "Między Polską i światem", pod red.
M. Marki i P. Paszkiewicza, Warszawa 1993.
4. G. Duby, "Czasy katedr", Warszawa 1986.

II. Odrodzenie: rozpad mgławicy chrześcijańskiej, reformacja i kontrreformacja, kształtowanie się
nowożytnych prądów umysłowych, humanizm. Odrodzenie, a poganizm.

1. J.Delumeau, "Cywilizacja Odrodzenia", Warszawa 1987.
2. P. Spyra, "Między Odrodzeniem, a Oświeceniem - zmierzch państwa chrześcijańskiego", [w:]
Oświecenie. Schyłek czy kryzys cywilizacji chrześcijańskiej", pod red, M. Kucharskiego i D. Nawrota,
Katowice 1993.
3. J. Burckhard, "Kultura Odrodzenia we Włoszech", Warszawa 1961.
4. AWyczański, "Historia powszechna XVI wieku". Warszawa 1987.

III. Oświecenie; Europa i jej państwa, absolutyzm oświeceniowy, gallikanizm, józefinizm, febronianizm,
Oświecenie, a Kościół katolicki, myśl Oświecenia.

1. P. Chaunu, "Cywilizacja wieku Oświecenia", Warszawa 1993.
2. U. Im Hof, "Europa Oświecenia", Warszawa 1955.
2. "Materiały do studiów nad epoką Oświecenia", pod red. J. Kadulskiej, Gdański 1993.
4. A. Kersten, "Historia powszechna wiek XVII", Warszawa 1984 1984
5. E. Rostworowski, " Historia powszechna wiek XVIII . Warszawa

IV. Liberalizm i konserwatyzm: kształtowanie się, rozwój i charakterystyka liberalizmu i konserwatyzmu
źródła i podłoże myślowe liberalizmu i konserwatyzmu,

1. B. i M. Sobolewscy, "Myśl polityczna XIX i XX wieku. Liberalizm.", Warszawa 1978.
2. R. H. Tawney, "Religia a powstanie kapitalizmu", Warszawa 1963.
3. M. Ossowska, "Moralność mieszczańska", Wrocław 1985.
4. M. Novak, "Liberalizm - sprzymierzeniec czy wróg Kościoła", Poznań 1993.
5. M. Weber, "Szkice z socjologii religii", Warszawa 1984.
6. B. Szlachta, "Konserwatyzm", Kraków - Warszawa 1998.

Rafał Łetocha

Historia cywilizacji średniowiecznych i nowożytnych - ćwiczenia

Europa

I. Średniowiecze. kształtowanie się świata chrześcijańskiego, jego ekspansja wewnątrz Europy i na zewnątrz
(wyprawy krzyżowe). Społeczeństwo chrześcijańskie. Walka o dominium mundt . Chrześcijaństwo
średniowieczne, herezje.

1. J. Le Goff, "Kultura średniowiecznej Europy", Wrocław 1994.
2. J Huizroga, Jesień średniowiecza'', Warszawa 1992.
3. J Pietrusiński, "Jak polska sztuka uczestniczyła w kulturze Europy", [w:] "Między Polską i światem", pod red.
M. Marki i P. Paszkiewicza, Warszawa 1993.
4 G. Duby, "Czasy katedr", Warszawa 1986

4

II. Odrodzenie; rozpad mgławicy chrześcijańskiej, reformacja i kontrreformacja, kształtowanie się
nowożytnych prądów umysłowych, humanizm, Odrodzenie, a poganizm.

1. J.Delumeau, Cywilizacja Odrodzenia", Warszawa 1987
2. P. Spyra, "Między Odrodzeniem, a Oświeceniem - zmierzch państwa chrześcijańskiego", [w:]
Oświecenie. Schyłek czy kryzys cywilizacji chrześcijańskiej", pod red. M. Kucharskiego i D. Nawrota,
Katowice 1993,
3. J. Burckhard, "Kultura Odrodzenia we Włoszech", Warszawa 1961.
4. A Wyczański, "Historia powszechna XVI wieku", Warszawa 1987.

44

III. Oświecenie. Europa i jej państwa, absolutyzm oświeceniowy, gallikanizm, józefinizm, febronianizm
Oświecenie, a Kościół katolicki, myśl Oświecenia.

1. P. Chaunu, "Cywilizacja wieku Oświecenia", Warszawa 1993.
2. U. Im Hof, "Europa Oświecenia", Warszawa 1995.
3. "Materiały do studiów nad epoką Oświecenia", pod red. J. Kadulskiej, Gdańsk 1993
4. A. Kersten, "Historia powszechna wiek XVII", Warszawa 1984.
5. E. Rostworowski, "Hiswtoria powszechna wiek XVIII", Warszawa 1984

5

IV. Liberalizm i konserwatyzm; kształtowanie się , rozwój i charakterystyka liberalizmu i konserwatyzmu
źródła i podłoże myślowe liberalizmu i konserwatyzmu, Kościół, a liberalizm.

1. B. i M. Sobolewscy, "Myśl polityczna XIX i XX wieku. Liberalizm.", Warsawa 1978.
2. R. H. Tawney, "Religia a powstanie kapitalizmu", Warszawa 1963.
3. M. Ossowska, "Moralność mieszczańska", Wrocław 1985.
4. M. Novak, "Liberalizm - sprzymierzeniec czy wróg Kościoła", Poznan 1993.
5. M. Weber, "Szkice z socjologii religii", Warszawa 1984.
B. Szlachta, "Konserwatyzm", Kraków - Warszawa 1998.
6.

6

V. Totalizmy: przyczyny powstania ustrojów totalitarnych, próba ich typologizacji, totalitaryzm, a autorytaryzm
religia w narodowosocjalistycznej i faszystowskiej koncepcji społeczeństwa, stanowisko Kościoła wobec
systemów totalitarnych.

1. B. Grott,"Nacjonalizm chrześcijański", Kraków 1996.
2. H. R. Trebor-Roper, "Zjawisko faszyzmu", [w:] "Faszyzmy europejskie (1922-1945) w oczach
współczesnych i historyków", wybór i wstęp J. W. Borejsza, Warszawa 1979.
3. P.M. Hayes, "Pojecie państwa totalitarnego", [w:] Ibid.
4. Z. Zieliński, "Epoka rewolucji i totalitaryzmów", Lublin 1993.

VI. Słowianie; religia Słowian jej rozwój i upadek, chrystianizacja Słowian, działalność Konstantyna i
Metodego, pierwsze słowiańskie organizmy państwowe (Państwo Samona, Państwo Wielkomorawskie, Bułgaria
etc)

1. J. Gąssowski, "Dzieje i kultura dawnych Słowian do X wieka", Warszawa 1964.
2. H. Łowmiański, "Religia Słowian i jej upadek", Warszawa 1979.
3. W. Sarowiecki, "Śledzenie początków narodów słowiańskich", Wrocław 1964.
4. "Mały słownik kultury dawnych Słowian", pod red. L. Leciejewicza, Warszawa l988.
5. W. Hensel, "Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna". Warszawa 1987.

5

VII i VIII. Ameryka prekolumbijska; cywilizacje mezoamerykańaskie (głównie Majowie, Aztekowie, także
Olmekowie , Toltekowie, Zapotekowie), ich rozwój i upadek; Inkowie, kultura, religia, ustrój społeczny i
polityczny; upadek Imperium Inkaskiego.

p

1.G. Vaillant, "Aztekowie z Meksyku", Warszawa 1965.
2. C. Gallenjamp, "Majowie". Warszawa 1968.
3. A. Metraux, "Inkowie". Warszawa 1968.
5. C. Baity, "Ameryka przed Kolumbem", Warszawa 1962.
6. R. Nocoń, "Dzieje, kultura i upadek Inków", Wrocław 1958.
7. B. Breo, E. Bojanowaki, "Aztekowie naród wybrany przez Słońce", Warszawa 1969.

7

IX. Afryka: cywilizacjo zachodniosudańskie (Ghana, Mali, Songhaj), kultura, religie, struktury społeczne,
polityczne, gospodarcze, rozwój i upadek.

1. B. Davidson, "Stara Afryka na nowo odkryta", warszawa 1961.
2. M. Tymowski, "Historia Mali", Wrocław 1979.
3. M. Małowist,"Państwa Sudanu Zachodniego w późnym średniowieczu". Warszawa 1964.
4. M. Tymowski, "Dzieje Timbuktu", Wrocław 1979.
5. B. Davison, "Czarna Matka", Warszawa 1963.

5

X i XL Chiny; epoka Pięciu Dynastii i Dziesięciu Królestw; panowanie dynastii Sung, okres Płn. i Pd. Sung,
reformy Wang An-Szy; dynastia Juan i jej upadek; czasy dynastii Ming, rozwój kultury; dynastia Ts'ing, wojny
opiumowe, rewolucja tąjpingowska, powstanie bokserów, proklamowanie republiki.

l.W. Rodziński, "Histeria Chin", Wrocław 1992.
2. C. P. Fitzgerald, "Chiny. Zarys historii i kultury", Warszawa 1974
3. J. K. Fairbank, "Historia Chin. Nowe spojrzenie", Gdańsk 1996.
4. M. Granet, "Cywilizacja Chińska", Warszawa 1972.

4

XII. Indie: okres panowania dynastii Wielkich Mogołów, kultura, religie, handel, społeczeństwo, ustrój
państwowy; królestwa półwyspu XIV-XVII wiek; Imperium Marackie; powstanie sipajów.

1. J. Kieniewicz, "Historia Indii", Wrocław 1986.
2. A. L. Basham, "Indie", Warszawa 1973.
3. W. Hansen, "Pawi tron", Warszawa 1987.

3

XIII. Wielki Step: cywilizacja i kultura i religie Wlk. Stepu, państwa i narody Wlk. Stepu.

:

1. L. Gumilow, "Śladami cywilizacji Wielkiego Stepu" Warszawa 1973.
2. L. Bazylow, "Historia Mongolii", Wrocław 1981.
3. S. Kałużyński, "Dawni Mongołowie", Warszawa 1983.
4. Tenże, "Imperim mongolskie", Warszawa 1970.
5. I. Esenberlin, "Koczownicy", Warszawa 1982.

5

XIV. Japonia: historia i kultura od okresu Kamakura do okresu Showa, ze szczególnym uwzględnieniem
okresów Tokugawa i Meiji.

1. J. Tubielewicz, "Historia Japonii", Wrocław 1984.
2. J. W. Hall, "Japonia od czasów najdawniejszych do dzisiaj", Warszawa 1979.

2

XV. Kolokwium.