Sprzedawca w bran
ż
y spo
ż
ywczej
(522304)
Pracownicy usług i sprzedawcy
2
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych
standardów
kompetencji
zawodowych
wymaganych
przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1
Krajowy standard kompetencji zawodowych
Sprzedawca w bran
ż
y spo
ż
ywczej (522304)
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013
Kopiowanie i rozpowszechnianie mo
ż
e by
ć
dokonane za podaniem
ź
ródła
ISBN 978-83-7951-000-9 (cało
ść
)
ISBN 978-83-7951-158-7 (158)
Nakład 1000 egz.
Publikacja bezpłatna
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa
ń
stwowego Instytutu Badawczego
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65
e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl
3
Spis tre
ś
ci
1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................
4
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-
cjach.................................................................................
4
1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................
4
2. Opis zawodu................................................................................
6
2.1. Synteza zawodu ..............................................................
6
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst
ę
-
powania zawodu .............................................................
6
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz
ę
dzia
pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy) ............................
6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-
ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................
7
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie.............................................................
7
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-
dacji kompetencji .............................................................
8
2.7. Zadania zawodowe ..........................................................
8
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................
9
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-
mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................
9
3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10
3.1. Przygotowywanie artykułów spo
ż
ywczych do sprzeda
ż
y
Kz1 .................................................................................. 10
3.2. Sprzedawanie artykułów spo
ż
ywczych Kz2 ................... 11
3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12
4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13
5. Słownik ....................................................................................... 14
4
1. Dane identyfikacyjne zawodu
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach
Według Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci na potrzeby rynku pracy
(KZiS 2010):
522304 Sprzedawca w bran
ż
y spo
ż
ywczej
Grupa wielka 5 – Pracownicy usług i sprzedawcy (w Mi
ę
dzynaro-
dowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 3).
Grupa elementarna 5223 – Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci)
(w Mi
ę
dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 od-
powiada grupie 5223 Shop sales assistants).
Według Polskiej Klasyfikacji Działalno
ś
ci (PKD 2007):
Sekcja G. Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samo-
chodowych, wł
ą
czaj
ą
c motocykle, Dział 47. Handel detaliczny,
z wył
ą
czeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi,
Grupa 47.2. Sprzeda
ż
detaliczna
ż
ywno
ś
ci, napojów i wyrobów
tytoniowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach.
1.2. Notka metodologiczna i autorzy
Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy
ź
ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi
ę
dzynarodowe)
oraz głównie wyników bada
ń
analitycznych na 20 stanowiskach pracy
w 11 przedsi
ę
biorstwach (
ś
rednie – 2, małe − 6, mikro − 3, w tym han-
dlowych – 8, produkcyjno-handlowe – 1, inne – 2) przeprowadzonych
w marcu 2013 r.
Zespół Ekspercki:
•
Agnieszka Le
ś
ko – PHU ANNES Agnieszka Le
ś
ko w Puławach,
•
El
ż
bieta Wasiak – Sklep Spo
ż
ywczy „Od A do Z” w Zgierzu,
•
Paweł Bojanowski – Market Dino Polska S.A. w Kutnie,
•
Jadwiga Morawiec – Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli
i Kształcenia Praktycznego w Łodzi.
Ewaluatorzy:
•
Lilla Zielkowska – ekspert niezale
ż
ny, były pracownik PoloMarket
w Kro
ś
niewicach,
•
El
ż
bieta Przydatek – ekspert niezale
ż
ny, były pracownik Organi-
zacja i Technika Handlu ZOAPiS w Radomiu.
5
Recenzenci:
•
Artur Olesi
ń
ski – PHU New Era Of Services w Raszynie,
•
Joanna Chmielewska – Carrefour Polska Sp. z o.o., w Łodzi.
Komisja Bran
ż
owa (zatwierdzaj
ą
ca):
•
Krzysztof Ku
ź
nicki (przewodnicz
ą
cy) – przedstawiciel pracodaw-
ców, Sie
ć
Handlowa Rosa Vita Idea Sp. z o.o. w Łodzi,
•
Kazimierz Bryłka – Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska
w Ku
ś
linie,
•
Justyna Chrapowicz – NSZZ „Solidarno
ść
” Ziemi Łódzkiej.
Data zatwierdzenia:
•
15.10.2013 r.
6
2. Opis zawodu
2.1. Synteza zawodu
Sprzedawca w bran
ż
y spo
ż
ywczej zajmuje si
ę
sprzeda
żą
produktów
spo
ż
ywczych w punktach sprzeda
ż
y detalicznej i hurtowej.
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary wyst
ę
powania zawodu
Sprzedawca w bran
ż
y spo
ż
ywczej jest zawodem o charakterze
handlowym. Dokonuje sprzeda
ż
y artykułów spo
ż
ywczych klientom za
okre
ś
lon
ą
cen
ę
. Odbywa si
ę
to w sposób bezpo
ś
redni, przy zastoso-
waniu tradycyjnej formy sprzeda
ż
y, lub po
ś
rednio, przy zastosowaniu
samoobsługowej formy sprzeda
ż
y. Sprzedawca obsługuje kupuj
ą
cych,
udzielaj
ą
c informacji o sprzedawanych produktach. Dokonuje przyj
ę
cia
towaru, estetycznego i atrakcyjnego wyeksponowania go na sali sprze-
da
ż
owej zgodnie z przyj
ę
tymi standardami, umieszczaj
ą
c nadwy
ż
ki
w magazynie. Do jego obowi
ą
zków nale
ż
y kontrolowanie jako
ś
ci towa-
rów (terminy przydatno
ś
ci do spo
ż
ycia, odpowiednie oznakowanie)
oraz utrzymywanie porz
ą
dku i czysto
ś
ci w miejscach składowania to-
warów zarówno na półkach w punkcie sprzeda
ż
y, jak i w magazynie.
Sprzedawca dokumentuje obrót towarowy za pomoc
ą
urz
ą
dze
ń
fiskal-
nych, dokonuje operacji rachunkowo-kasowych, rozlicza i zabezpiecza
utarg. Bierze udział w inwentaryzacji towarów i opakowa
ń
zwrotnych.
Sprzedawca przyjmuje reklamacje i po
ś
redniczy w ich załatwianiu.
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narz
ę
dzia pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy)
Miejscem pracy sprzedawcy w bran
ż
y spo
ż
ywczej jest punkt sprze-
da
ż
y. Mo
ż
e to by
ć
targowisko, sklep osiedlowy, dyskont, market
lub hurtownia. Obiekty te s
ą
zró
ż
nicowane pod wzgl
ę
dem powierzchni,
a tak
ż
e liczby i rodzaju dost
ę
pnego asortymentu. Ze wzgl
ę
du na kon-
takt sprzedawcy z
ż
ywno
ś
ci
ą
, istotne jest przestrzeganie przepisów
sanitarno – higienicznych, w tym Systemu Analizy Zagro
ż
e
ń
i Krytycz-
nych Punktów Kontroli (HCCAP), zasad i przepisów BHP, ochrony
przeciwpo
ż
arowej i ochrony
ś
rodowiska. Sprzedawca zobowi
ą
zany jest
równie
ż
stosowa
ć
przepisy ustawy o ochronie praw konsumentów
oraz zakazu sprzeda
ż
y alkoholu i wyrobów tytoniowych nieletnim. Pra-
ca sprzedawcy mo
ż
e przebiega
ć
w systemie zmianowym, w zespole
lub samodzielnie. Sprzedawca obsługuje narz
ę
dzia i urz
ą
dzenia po-
7
trzebne na stanowisku pracy np.: kas
ę
fiskaln
ą
, terminal kart płatni-
czych, wag
ę
, urz
ą
dzenia chłodnicze, urz
ą
dzenia do wypieku pieczywa.
Praca w wymienionych warunkach mo
ż
e powodowa
ć
odmro
ż
enia, ska-
leczenia, stłuczenia oraz oparzenia. Sprzedawca, ze wzgl
ę
du na prac
ę
w ruchu, w pozycji stoj
ą
cej lub siedz
ą
cej, nara
ż
ony jest na schorzenia
kr
ę
gosłupa, układu kr
ąż
enia, zwyrodnienia stawów,
ż
ylaki. Ze wzgl
ę
du
na kontakt z kupuj
ą
cymi sprzedawca jest nara
ż
ony na infekcje przeno-
szone droga kropelkow
ą
.
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Wykonywanie zawodu sprzedawcy w bran
ż
y spo
ż
ywczej wymaga
dobrej sprawno
ś
ci fizycznej, spostrzegawczo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci oce-
ny organoleptycznej artykułów spo
ż
ywczych. Ze wzgl
ę
du na koniecz-
no
ść
wykonywania ró
ż
nych czynno
ś
ci w krótkim odst
ę
pie czasu i kon-
takt z klientami, wa
ż
na jest podzielno
ść
uwagi, komunikatywno
ść
, cier-
pliwo
ść
, obowi
ą
zkowo
ść
, dyspozycyjno
ść
, odporno
ść
na stres, kultura
osobista oraz dbało
ść
o wygl
ą
d zewn
ę
trzny. Bardzo wa
ż
na jest dokład-
no
ść
, rzetelno
ść
, samodzielno
ść
w organizowaniu własnej pracy, dba-
ło
ść
o czysto
ść
i porz
ą
dek a tak
ż
e umiej
ę
tno
ś
ci rachunkowe. Specyfika
zawodu wymaga poczucia odpowiedzialno
ś
ci za wykonywane czynno-
ś
ci i powierzony maj
ą
tek. Przeciwwskazaniami do wykonywania zawo-
du s
ą
wady wzroku i słuchu nie podlegaj
ą
ce korekcji, schorzenia układu
kostno-stawowego i dysfunkcje układu ruchu uniemo
ż
liwiaj
ą
ce obsług
ę
klientów oraz choroby skóry.
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie
Osoby zainteresowane podj
ę
ciem zatrudnienia w zawodzie sprze-
dawcy w bran
ż
y spo
ż
ywczej powinny posiada
ć
wykształcenie zasadni-
cze zawodowe w kierunkach zwi
ą
zanych z bran
żą
handlow
ą
lub spo-
ż
ywcz
ą
. Pracodawcy ch
ę
tnie zatrudniaj
ą
na stanowisku sprzedawcy
w bran
ż
y spo
ż
ywczej osoby z wykształceniem zasadniczym zawodo-
wym w zawodzie 522301 Sprzedawca. Mo
ż
liwe jest szkolenie prak-
tyczne (przyuczenie) na stanowisku pracy i zdobywanie do
ś
wiadczenia
w trakcie pracy. Warunkiem podj
ę
cia pracy w zawodzie sprzedawcy
w bran
ż
y spo
ż
ywczej jest posiadanie wa
ż
nych bada
ń
lekarskich do
celów sanitarno-epidemiologicznych potwierdzonych w ksi
ąż
eczce
zdrowia pracownika.
8
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji
Sprzedawca w bran
ż
y spo
ż
ywczej powinien doskonali
ć
swoj
ą
wiedz
ę
i umiej
ę
tno
ś
ci w zakresie technik sprzeda
ż
y, sposobu prowadzenia roz-
mowy sprzeda
ż
owej z klientem, zastosowania technologii informatycz-
nych w sprzeda
ż
y poprzez udział w szkoleniach organizowanych przez
stowarzyszenia handlowe, organizacje bran
ż
owe oraz o
ś
rodki szkole-
niowe. Uzyskane w procesie pracy kompetencje zawodowe mo
ż
na po-
twierdzi
ć
zdaj
ą
c egzamin przed wła
ś
ciw
ą
komisj
ą
egzaminacyjn
ą
w za-
kresie kwalifikacji A.18. Prowadzenie sprzeda
ż
y, uj
ę
tej w podstawie pro-
gramowej w zawodzie 522301 Sprzedawca. Nast
ę
pnie mo
ż
na uzyska
ć
dyplom potwierdzaj
ą
cy kwalifikacje w zawodzie 522305 Technik handlo-
wiec, po zdaniu egzaminu w zakresie kwalifikacji A.22. Prowadzenie
działalno
ś
ci handlowej i uzupełnieniu wykształcenia do poziomu
ś
rednie-
go. Dalsze kształcenie zwi
ą
zane jest z uko
ń
czeniem studiów wy
ż
szych
na kierunkach zwi
ą
zanych z handlem, ekonomi
ą
lub zarz
ą
dzaniem.
W du
ż
ym, wielooddziałowym sklepie, magazynie czy supermarkecie
mo
ż
na awansowa
ć
na stanowisko kierownika stoiska, działu lub sklepu.
Mo
ż
na równie
ż
rozpocz
ąć
prowadzenie własnej działalno
ś
ci handlowej.
Posiadaj
ą
c kompetencje w zawodzie sprzedawcy w bran
ż
y spo
ż
ywczej
mo
ż
na po przeszkoleniu pracowa
ć
na równorz
ę
dnych stanowiskach
w zawodzie 522302 Sprzedawca w bran
ż
y mi
ę
snej.
2.7. Zadania zawodowe
Z1.
Przyjmowanie dostaw artykułów spo
ż
ywczych do punktu sprze-
da
ż
y (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, KzS).
Z2.
Przygotowywanie artykułów spo
ż
ywczych do sprzeda
ż
y, ich eks-
ponowanie i oznaczanie (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, KzS).
Z3.
Składowanie towarów w punkcie sprzeda
ż
y z zapewnieniem
odpowiednich warunków przechowywania (niezb
ę
dne kompe-
tencje: Kz1, KzS).
Z4.
Kontrolowanie jako
ś
ci artykułów spo
ż
ywczych przeznaczonych
do sprzeda
ż
y (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).
Z5.
Obsługiwanie klientów zgodnie ze standardami zapewniaj
ą
cymi
jako
ść
(niezb
ę
dne kompetencje: Kz2, KzS).
Z6.
Zawieranie transakcji sprzeda
ż
y i wydawanie dokumentów z ni
ą
zwi
ą
zanych (niezb
ę
dne kompetencje: Kz2, KzS).
Z7.
Dokonywanie rozlicze
ń
finansowych po zako
ń
czonej pracy ł
ą
cznie
z zabezpieczaniem utargów (niezb
ę
dne kompetencje: Kz2, KzS).
Z8.
Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepi-
sami BHP, ochrony ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
rodowiska i sys-
temu HACCP (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).
9
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych
Kz1 – Przygotowywanie artykułów spo
ż
ywczych do sprzeda
ż
y (po-
trzebne do wykonania zada
ń
: Z1, Z2, Z3, Z4, Z8).
Kz2 – Sprzedawanie artykułów spo
ż
ywczych (potrzebne do wykonania
zada
ń
: Z4, Z5, Z6, Z7, Z8).
KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonania zada
ń
: Z1÷
Z8).
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK
Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada
ń
w za-
wodzie sugeruje si
ę
wykorzysta
ć
do opisu kwalifikacji na 3 poziomie
wła
ś
ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-
skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci (gru-
pa wielka 5 i jej odpowiednik w ISCED 2011).
Osoba wykonuj
ą
ca zawód sprzedawcy w bran
ż
y spo
ż
ywczej:
1) w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty, zasady, procesy i poj
ę
cia
ogólne; zna i rozumie podstawowe zale
ż
no
ś
ci w zawodzie sprze-
dawcy oraz w szerszym zakresie elementarne uwarunkowania pro-
wadzonej działalno
ś
ci w handlu z zakresu sprzeda
ż
y artykułów spo-
ż
ywczych;
2) w zakresie umiej
ę
tno
ś
ci: ma umiej
ę
tno
ś
ci wymagane do realizacji
niezbyt prostych zada
ń
i rozwi
ą
zywania prostych, typowych proble-
mów w zawodzie poprzez dobieranie podstawowych metod, technik,
narz
ę
dzi, materiałów w zakresie sprzeda
ż
y artykułów spo
ż
ywczych;
potrafi wykonywa
ć
zadania według ogólnej instrukcji, w cz
ęś
ciowo
zmiennych warunkach; umie odbiera
ć
i formułowa
ć
niezbyt zło
ż
one
wypowiedzi, tak
ż
e bardzo proste wypowiedzi w j
ę
zyku obcym.
10
3. Opis kompetencji zawodowych
Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefiniowa-
nych w badaniach na stanowiskach pracy.
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z8 wymaga posia-
dania kompetencji zawodowej K1.
3.1. Przygotowywanie artykułów spo
ż
ywczych do
sprzeda
ż
y Kz1
Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj
ę
cia ogólne i zale
ż
no
ś
ci zwi
ą
-
zane z przygotowywaniem artyku-
łów spo
ż
ywczych do sprzeda
ż
y,
w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochrony
ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
ro-
dowiska oraz systemu HACCP
w zakresie przyjmowania do-
staw oraz przygotowywania to-
warów do sprzeda
ż
y;
−
podstawy towaroznawstwa z za-
kresu artykułów spo
ż
ywczych;
−
zasady przyjmowania ilo
ś
cio-
wego i jako
ś
ciowego towarów
do sprzeda
ż
y;
−
zasady i metody bie
żą
cej kon-
troli jako
ś
ci artykułów spo
ż
yw-
czych;
−
zasady i sposoby prezentacji
oferty towarowej, eksponowa-
nie, oznakowanie;
−
zasady przechowywania i ma-
gazynowania towarów;
−
rodzaje i zasady obsługi sprz
ę
-
tu i urz
ą
dze
ń
wykorzystywa-
nych w punkcie sprzeda
ż
y;
−
zasady prowadzenia dokumen-
tacji w zakresie handlu artyku-
łami spo
ż
ywczymi.
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje niezbyt
proste zadania zwi
ą
zane z przy-
gotowaniem artykułów spo
ż
yw-
czych do sprzeda
ż
y, według okre-
ś
lonej instrukcji, w cz
ęś
ciowo
zmiennych warunkach, w szcze-
gólno
ś
ci potrafi:
−
stosowa
ć
zasady i przepisy BHP,
ochrony ppo
ż
., ergonomii, ochro-
ny
ś
rodowiska oraz systemu
HACCP w zakresie przyjmowa-
nia dostaw oraz przygotowywa-
nia towarów do sprzeda
ż
y;
−
rozró
ż
nia
ć
rodzaje artykułów
spo
ż
ywczych;
−
dokonywa
ć
oceny ilo
ś
ci przyj-
mowanych towarów do punktu
sprzeda
ż
y;
−
dokonywa
ć
oceny jako
ś
ci towa-
rów przyj
ę
tych do sprzeda
ż
y;
−
dokonywa
ć
bie
żą
cej kontroli
jako
ś
ci artykułów spo
ż
ywczych
oraz terminów przydatno
ś
ci
do spo
ż
ycia;
−
rozmieszcza
ć
przyj
ę
ty towar na
sali sprzeda
ż
y z podziałem na
grupy asortymentowe;
−
oznacza
ć
towar etykiet
ą
cenow
ą
;
−
zapewnia
ć
warunki przecho-
wywania i magazynowania to-
warów;
11
−
posługiwa
ć
si
ę
sprz
ę
tem i urz
ą
-
dzeniami na stoisku zgodnie
z instrukcjami obsługi m.in. met-
kownic
ą
, termometrami, waga-
mi, urz
ą
dzeniami chłodniczymi,
urz
ą
dzeniami do wytwarzania
i wypieku pieczywa;
−
prowadzi
ć
dokumentacj
ę
zwi
ą
-
zan
ą
z handlem artykułami
spo
ż
ywczymi.
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z4, Z5, Z6, Z7, Z8 wymaga posia-
dania kompetencji zawodowej Kz2.
3.2. Sprzedawanie artykułów spo
ż
ywczych Kz2
Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj
ę
cia ogólne i zale
ż
no
ś
ci zwi
ą
-
zane z prowadzeniem sprzeda
ż
y
artykułów spo
ż
ywczych, w szcze-
gólno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
rodowiska
oraz
systemu
HACCP w zakresie prowadze-
nia sprzeda
ż
y artykułów spo-
ż
ywczych;
−
ofert
ę
towarow
ą
z uwzgl
ę
dnie-
niem cen artykułów spo
ż
yw-
czych;
−
zasady obsługi klientów zgod-
nie z ustalonymi standardami
obowi
ą
zuj
ą
cymi
w przedsi
ę
biorstwie;
−
zasady bie
żą
cej oceny jako
ś
ci
oferowanych towarów;
−
rodzaje i zasady obsługi sys-
temów kasowych i innych
urz
ą
dze
ń
: terminali kart płatni-
czych, testerów banknotów;
−
zasady sprzeda
ż
y;
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje niezbyt
proste zadania zwi
ą
zane z prowa-
dzeniem sprzeda
ż
y artykułów spo-
ż
ywczych, według okre
ś
lonej in-
strukcji, w cz
ęś
ciowo zmiennych
warunkach, w szczególno
ś
ci potrafi:
−
stosowa
ć
zasady i przepisy
BHP, ochrony ppo
ż
., ergono-
mii, ochrony
ś
rodowiska oraz
systemu HACCP w zakresie
prowadzenia sprzeda
ż
y artyku-
łów spo
ż
ywczych;
−
udziela
ć
informacji
klientom
o towarach i warunkach ich
sprzeda
ż
y;
−
przyjmowa
ć
i realizowa
ć
zamó-
wienia klientów zgodnie z ustalo-
nymi standardami obowi
ą
zuj
ą
-
cymi w przedsi
ę
biorstwie;
−
ocenia
ć
na bie
żą
co jako
ś
ci
oferowanych towarów;
−
u
ż
ytkowa
ć
urz
ą
dzenia kasowe
w procesie sprzeda
ż
y;
−
sprzedawa
ć
zgodnie z przepi-
sami obrotu fiskalnego (wyda-
wanie paragonów lub faktur);
12
−
procedury przyjmowania i roz-
patrywania reklamacji;
−
ustawy ograniczaj
ą
ce sprzeda
ż
wybranych towarów nieletnim;
−
podstawy rozpoznawania au-
tentyczno
ś
ci banknotów i mo-
net, bonów towarowych.
−
przyjmowa
ć
i
po
ś
redniczy
ć
w rozpatrywaniu reklamacji po
wcze
ś
niejszym
porozumieniu
si
ę
z przeło
ż
onym;
−
stosowa
ć
przepisy ustaw ogra-
niczaj
ą
cych sprzeda
ż
alkoholi
oraz wyrobów tytoniowych nie-
letnim i w tym zakresie doko-
nywa
ć
sprawdzania pełnolet-
nio
ś
ci kupuj
ą
cego;
−
rozpoznawa
ć
autentyczno
ść
banknotów, monet i bonów to-
warowych.
Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada
ń
zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.
3.3. Kompetencje społeczne KzS:
−
ponosi odpowiedzialno
ść
za przygotowywanie do sprzeda
ż
y i pro-
wadzenie sprzeda
ż
y artykułów spo
ż
ywczych,
−
dostosowuje zachowanie do zmian w
ś
rodowisku pracy punktu
sprzeda
ż
y,
−
pracuje cz
ęś
ciowo samodzielnie i podejmuje współprac
ę
w zorgani-
zowanych warunkach pracy punktu sprzeda
ż
y,
−
ocenia wpływ swoich działa
ń
realizowanych w ramach współpracy
zespołowej w punkcie sprzeda
ż
y i ponosi odpowiedzialno
ść
za ich
skutki.
13
4. Profil kompetencji kluczowych
Ocen
ę
wa
ż
no
ś
ci kompetencji kluczowych dla zawodu sprzedawcy
w bran
ż
y spo
ż
ywczej przedstawia rys. 1.
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu
stosowanego w Mi
ę
dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-
słych − projekt PIAAC (OECD).
1
2
3
4
5
Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu
Umiejętności matematyczne
Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania
Sprawność motoryczna
Planowanie i organizowanie pracy
Wywieranie wpływu/przywództwo
Komunikacja ustna
Współpraca w zespole
Rozwiązywanie problemów
Serie1
Zbędne
Mało ważne
Ważne
Istotne
Bardzo ważne
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 522304 Sprzedawca
w bran
ż
y spo
ż
ywczej
14
5. Słownik
Zawód
−
zbiór zada
ń
(zespół czynno
ś
ci) wyodr
ę
bnionych w wyniku społecz-
nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj
ą
cych odpowiednich kwalifikacji
i kompetencji (wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych)
zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi
ź
ródło dochodów.
Specjalno
ść
−
jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz
ęść
czynno
ś
ci o podobnym charakterze (zwi
ą
zanych z wykonywan
ą
funkcj
ą
lub przedmiotem pracy) wymagaj
ą
cych pogł
ę
bionej lub do-
datkowej wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci zdobytych w wyniku dodatkowego
szkolenia lub praktyki.
Zadanie
zawodowe
−
logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra
ź
nie okre-
ś
lonym pocz
ą
tku i ko
ń
cu, wyodr
ę
bniony ze wzgl
ę
du na rodzaj lub
sposób wykonywania czynno
ś
ci zawodowych powi
ą
zanych jednym
celem, ko
ń
cz
ą
cy si
ę
produktem, usług
ą
lub decyzj
ą
.
Kompetencje
zawodowe
−
wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona
ć
, odpowied-
nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s
ą
trzema zbiorami: wie-
dzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych.
Wiedza
−
zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie
uczenia si
ę
, odnosz
ą
cych si
ę
do dziedziny uczenia si
ę
lub działalno-
ś
ci zawodowej.
Umiej
ę
tno
ś
ci
−
zdolno
ść
wykonywania zada
ń
i rozwi
ą
zywania problemów wła
ś
ci-
wych dla dziedziny uczenia si
ę
lub działalno
ś
ci zawodowej.
Kompetencje
społeczne
−
zdolno
ść
autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w
ż
yciu
zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl
ę
dnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje
kluczowe
−
wiedza, umiej
ę
tno
ś
ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb
ę
dne
do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard
kompetencji
zawodowych
−
norma opisuj
ą
ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania
zada
ń
zawodowych wchodz
ą
cych w skład zawodu, akceptowana
przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran
ż
owych, praco-
dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja
−
zestaw efektów uczenia si
ę
(zasób wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompe-
tencji społecznych), których osi
ą
gni
ę
cie zostało formalnie potwier-
dzone przez uprawnion
ą
instytucj
ę
.
Europejska
Rama
Kwalifikacji
−
przyj
ę
ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,
umo
ż
liwiaj
ą
cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró
ż
nych
krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró
ż
niono 8 poziomów
kwalifikacji opisywanych za pomoc
ą
efektów uczenia si
ę
; stanowi
ą
one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama
Kwalifikacji
−
opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-
go rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy
System
Kwalifikacji
−
ogół rozwi
ą
za
ń
słu
żą
cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji
(potwierdzaniu efektów uczenia si
ę
) oraz zapewnianiu ich jako
ś
ci.