Architektura Romańska w Polsce

Czas powstania stylu:

1050- 1250 rok

Typowe budowle (na terenie Polski):
Głównymi typami budowli romańskich są: rotundy, zamki, bazyliki, opactwa oraz kościoły

jednonawowe.
Przykłady:

1.

Rotunda św. Gotarda w Strzelinie z ok. 1140r.;

2.Kolegiata św. Piotra i Pawła w Kruszwicy z ok. 1140r. (bazylika);
3. Rotunda św. Prokopa w Strzelnie z 1160 r.;

4. Opactwo benedyktyńskie w Mogilnie ufundowane ok. 1065;
5. Kościół św. Idziego w Inowłodzu z ok. 1082r.;

6. Opactwo Cystersów w Sulejowie zbudowane w latach 1177-1230 ;
7.Kościół św. Wojciecha w Kościelcu k. Proszowic, z ok. 1240r. (bazylika);

8. Kościół św. Idziego we Wrocławiu z ok. 1242r.;
Analiza konstrukcji:



Budowle powstałe w tym stylu

charakteryzuje prostota brył. Każda z
nich stanowi osobną wyraźnie

oddzieloną część.;



Proporcje między poszczególnymi
elementami oparte są na prostych

zasadach;



Plany budowli najczęściej występujące
to: krzyża łacińskiego, prostokąta,

centralne; krzyża greckiego, a także
rotundy;



Plan budowli podzielony na kwadraty-

system wiązany;



Stosowano układ halowy oraz trój
nawowy;



Sklepienia używane do tego typu

budowli to: sklepienie krzyżowe lub
kolebkowe (w tym przypadku stosowano

gurty) , więźba dachowa lub drewniany
strop.

Analiza przestrzeni:



Rozmieszczenie pomieszczeń

odzwierciedla układ brył (separatyzm
wnętrz);



Niewielkie wnętrze, z małymi otworami

okiennymi i wejściowymi; słabe
oświetlenie;



Poszczególne nawy wyraźnie oddzielone

od siebie filarami lub kolumnami,



Okna z ościeżami rozchylonymi do
zewnątrz;



Często ze względu na obronny charakter

budynków, nie występuje fasada- wejście
umieszczone z boku;



Wieże usytuowane przy fasadzie(jeśli

występuje), koło prezbiterium,
ewentualnie na skrzyżowaniu transeptu i

nawy głównej.

Indywidualne cechy:

1. Wznoszone budowle miały najczęściej charakter sakralny;

2. Kościoły były orientowane;
3. Kościoły pełniły funkcję sakralną oraz obronną;

4. Głównym materiałem budowlanym był kamień (ważne ze względu na wykorzystywanie

budowli jako fortec obronnych);

5. Architektura miała surowy i monumentalny charakter;
6. Malarstwo rzeźba dopasowane były do architektury (była ona najważniejszą dziedziną

sztuki);

7. Addycyjność brył;

8. Separatyzm wnętrz;
9. Elementy architektoniczne charakterystyczne dla romanizmu: kapitel kostkowy lub w

kształcie ściętego ostrosłupa, wieże, filary, kolumny, apsydy, ambit, łuk, biforia, tryforia, okna

z ościeżami rozchylającymi się do zewnątrz.

Plany i fotografię:

Rotunda św. Gotarda w Strzelnie

Kolegiata św. Piotra i Pawła w Kruszwicy:

Rotunda św. Prokopa w Strzelnie:

Opactwo benedyktyńskie w Mogilnie:

Kościół św. Idziego w Inowłodzu:

Opactwo Cystersów w Sulejowie:

Kościół św. Wojciecha w Kościelcu:

Kościół św. Idziego we Wrocławiu: