„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Tomasz Kacperski
Dobieranie
surowców,
materiałów
pomocniczych
i dodatków do żywności 827[01].Z2.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inż. Andrzej Kulka
mgr inż. Małgorzata Pucek
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Tomasz Kacperski
Konsultacja:
mgr Radosław Kacperczyk
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 827[01].Z2.01
„Dobieranie surowców, materiałów pomocniczych i dodatków do żywności”, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń przemysłu
spożywczego.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
6
3. Cele kształcenia
7
4. Przykładowe scenariusze zajęć
8
5. Ćwiczenia
12
5.1. Baza surowcowa przetwórstwa spożywczego
12
5.1.1. Ćwiczenia
12
5.2. Dodatki do żywności
15
5.2.1. Ćwiczenia
15
5.3. Woda w przetwórstwie spożywczym
17
5.3.1. Ćwiczenia
17
5.4. Opakowania w przetwórstwie spożywczym
19
5.4.1. Ćwiczenia
19
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
24
7. Literatura
37
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1.
WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń przemysłu
spożywczego.
W poradniku zamieszczono:
−
wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
−
cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
−
przykładowe scenariusze zajęć,
−
przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
-uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,
−
ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
−
literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami
ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik
dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.
Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które
zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:
−
materiał nauczania w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować samodzielnie.
Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej umiejętności, jaką
uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu technicznego ze
zrozumieniem,
−
pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,
−
dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
technodydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które
sam opracował,
−
sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów
tak zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału
nauczania rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy
i umiejętności ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową
powinien zwracać uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe
uzdolnienia manualne, czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów
teoretycznych,
−
testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:
−
pokaz,
−
ćwiczenie (laboratoryjne lub inne),
−
projektów,
−
przewodniego tekstu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
Schemat układu jednostek modułowych
827[01].Z2
Technologia przetwórstwa
spożywczego
827[01].Z2.02
Organizowanie i wykonywanie
operacji i procesów
jednostkowych
827[01].Z2.01
Dobieranie surowców,
materiałów pomocniczych
i dodatków do żywności
827[01].Z2.03
Organizowanie procesów
technologicznych przetwórstwa
spożywczego
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
posługiwać się podstawowymi pojęciami chemicznymi,
−
współpracować w grupie,
−
korzystać z różnych źródeł informacji,
−
korzystać z technologii informacyjnej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
scharakteryzować rolę i kierunki rozwoju przetwórstwa spożywczego,
−
rozróżnić podstawowe grupy surowców spożywczych,
−
posłużyć się normami w przetwórstwie spożywczym,
−
ocenić jakość surowców i ich wpływ na przetwórstwo spożywcze,
−
porównać skład chemiczny surowców rolno-spożywczych,
−
określić zasady przechowywania surowców spożywczych,
−
zdefiniować pojęcia: dodatki do żywności, materiały pomocnicze opakowania,
−
sklasyfikować materiały pomocnicze i dodatki do żywności,
−
określić funkcje opakowań do żywności,
−
rozróżnić materiały stosowane do produkcji opakowań,
−
ocenić jakość opakowań z uwzględnieniem norm i oznakowań,
−
rozróżnić znaki stosowane na opakowaniach jednostkowych, transportowych i znaki
niebezpieczeństwa,
−
określić wymagania dla wody używanej w przemyśle spożywczym,
−
zastosować środki myjące i dezynfekujące,
−
rozróżnić i sklasyfikować dodatki stosowane do żywności,
−
określić warunki magazynowania dodatków do żywności i materiałów pomocniczych,
−
zastosować przepisy bezpieczeństwa, higieny pracy i przeciwpożarowe w magazynach.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
…………………………………….………….
Modułowy program nauczania:
Operator
maszyn
i
urządzeń
przemysłu
spożywczego 827[01]
Moduł:
Technologia przetwórstwa spożywczego 827[01].Z2
Jednostka modułowa:
Dobieranie surowców, materiałów pomocniczych
i dodatków do żywności 827[01].Z2.01
Temat: Czynniki wpływające na warunki magazynowania surowców spożywczych
Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności zapewnienia wymaganych warunków fizycznych
przechowywania surowców
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
—
określić zasady magazynowania,
—
wymienić czynniki wpływające na warunki magazynowania surowców spożywczych,
—
scharakteryzować czynniki wpływające na warunki magazynowania surowców
spożywczych,
—
zapewnić wymagane warunków fizycznych przechowywania surowców.
Metody nauczania–uczenia się:
—
wykład,
—
dyskusja dydaktyczna wielokrotna,
—
ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
—
praca w zespołach 3–4 osobowych.
Środki dydaktyczne:
—
poradnik dla ucznia,
—
literatura zgodna z rozdziałem 7, dotycząca magazynowania żywności,
—
komputer z dostępem do Internetu.
Czas trwania:
—
2 godziny zajęć dydaktycznych.
Uczestnicy:
—
uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie i przedstawienie celów zajęć – nauczyciel dokonuje podziału uczniów na
grupy, objaśnia zadanie.
2. Plan zajęć:
A. Wstęp:
—
nauczyciel wraz z uczniami określa zasady magazynowania surowców,
—
nauczyciel wraz z uczniami określają czynniki wpływające na warunki
magazynowania surowców spożywczych.
B. Etap realizacji zadania:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
—
uczniowie na podstawie dostępnej literatury, charakteryzują czynniki
wpływające na warunki magazynowania surowców spożywczych,
—
wyniki prac omawiane są na forum klasy,
—
uczniowie wyszukują w literaturze, internecie, jakie warunki magazynowania
posiadają poszczególne grupy surowców (jedna grupa uczniów wyszukuje
informacje dla jednej grupy surowców),
—
uczniowie omawiają na forum klasy wyniki swoich prac.
3. Podsumowanie zajęć:
—
nauczyciel wraz z uczniami dokonuje krótkiej charakterystyki wymagań
magazynowych poszczególnych grup surowców.
4. Ocena poziomu osiągnięć uczniów. Ocena aktywności podczas zajęć dydaktycznych
poprzez obserwację udziału w pogadance oraz pracy uczniów w grupach.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
…………………………………….………….
Modułowy program nauczania:
Operator
maszyn
i
urządzeń
przemysłu
spożywczego 827[01]
Moduł:
Technologia przetwórstwa spożywczego 827[01].Z2
Jednostka modułowa:
Dobieranie surowców, materiałów pomocniczych
i dodatków do żywności 827[01].Z2.01
Temat: Oznakowanie opakowań
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności zastosowania oznakowania na opakowaniach.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
—
określić znaki stosowane na opakowaniach,
—
rozpoznać znaki stosowane na opakowaniach,
—
zastosować znaki na opakowaniach.
Metody nauczania-uczenia się:
—
wykład,
—
dyskusja dydaktyczna wielokrotna,
—
ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
—
praca w zespołach 3–4 osobowych.
Środki dydaktyczne:
—
Polskie Normy,
—
rozporządzenia regulujące oznakowanie opakowań,
—
wzory znaków,
—
opakowania z oznakowaniem,
—
opakowania bez oznakowania.
Czas trwania:
—
2 godziny dydaktyczne.
Uczestnicy:
—
uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie i przedstawienie celów zajęć, podział uczniów na grupy.
2. Plan zajęć:
A. Wstęp:
−
nauczyciel objaśnia podział znaków stosowanych na opakowaniach.
B. Etap realizacji zadania:
—
nauczyciel przydziela oznakowane opakowania uczniom, wyjaśnia zasady pracy,
—
uczniowie w grupach rozpoznają znaki zastosowane na opakowaniach
i określają ich znaczenie oraz rozpoznają, jakiego rodzaju materiały mogą być
zapakowane,
—
nauczyciel przydziela uczniom zadanie do wykonania polegające na
odpowiednim oznakowaniu opakowań.
C. Etap końcowy:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
—
uczniowie wraz z nauczycielem oceniają prawidłowość wykonanych zadań.
3. Ocena poziomu osiągnięć uczniów.
—
Ocena poprawności wykonania zadania.
—
Ocena aktywności podczas zajęć dydaktycznych poprzez obserwację udziału w dyskusji
oraz pracy uczniów w grupach.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Baza surowcowa przetwórstwa spożywczego
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na poniższym rysunku wpisz podstawowe grupy surowców przemysłu spożywczego.
Następnie scharakteryzuj grupy surowców.
Rys. 1 do ćwiczenia 1
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) wpisać podatkowe grupy surowców przemysłu spożywczego,
3) scharakteryzować poszczególne grupy surowców.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
−
wzór rysunku,
−
materiały piśmiennicze.
Surowce przemysłu spożywczego
……
…..
….
….
….
….
….
….
….
….
….
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
Ćwiczenie 2
Porównaj skład chemiczny poszczególnych surowców przemysłu spożywczego. Wskaż
surowce zawierające duże ilości białka, błonnika, cukru, tłuszczu, sacharozy, skrobi, witamin.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział Poradnika,
2) przeanalizować tabele ze składem chemicznym poszczególnych surowców,
3) porównać skład chemiczny surowców,
4) wskazać surowce zawierające duże ilości białka, błonnika, cukru, tłuszczu, sacharozy,
skrobi, witamin.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
−
tabele ze składem chemicznym poszczególnych surowców,
−
materiały piśmiennicze.
Ćwiczenie 3
Określ czynniki wpływające na warunki magazynowania surowców spożywczych. Określ
ich wpływ na jakość surowców spożywczych.
…
…
…
…
…
…
warunki
magazynowania
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) wpisać do diagramu czynniki wpływające na warunki magazynowania surowców
spożywczych,
3) określić wpływ tych czynników jakość surowców spożywczych.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
–
diagram,
–
materiały piśmiennicze.
Ćwiczenie 4
Dokonaj oceny jakości surowców metoda organoleptyczną.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) przeanalizować zadania, jakimi zajmuje się przedsiębiorstwo „Zakłady Mięsne”,
3) dokonać poszczególnych artykułów rolno-spożywczych,
4) zaplanować oceny jakości surowców.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna wielokrotna.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
wymagania jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
5.2. Dodatki do żywności
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj klasyfikacji dodatków do żywności.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania, ćwiczenie powinno być wykonywane samodzielnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) wpisać do diagramu grupy dodatków do żywności.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
−
diagram,
−
materiały piśmiennicze.
Ćwiczenie 2
Określ zastosowanie dodatków przedłużających trwałość produktów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania, ćwiczenie powinno być wykonywane samodzielnie.
….
…
…
…
…
…
…
Dodatki do
żywności
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) określić rodzaje dodatków przedłużających trwałość produktów,
3) określić zastosowanie dodatków przedłużających trwałość produktów.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
−
materiały piśmiennicze.
Ćwiczenie 3
Zakwalifikuj poniższe dodatki do żywności do poszczególnych grup dodatków do
żywności, a następnie omów ich zastosowanie:
−
agar
−
żelatyna
−
przyprawy
−
barwniki
−
zakwasy piekarskie
−
kwas sorbowy
−
chlorek potasu
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) zakwalifikować dodatki do żywności do poszczególnych grup dodatków,
3) omówić zastosowanie wymienionych dodatków do żywności.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
−
materiały piśmiennicze.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
5.3.
Woda w przetwórstwie spożywczym
5.3.1.
Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ czynniki, które wpływają na przydatność wody do spożycia i dokonaj ich
charakterystyki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania, ćwiczenie powinno być wykonywane samodzielnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) wskazać czynniki, które wpływają na przydatność wody do spożycia,
3) scharakteryzować czynniki.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
−
materiały piśmiennicze.
Ćwiczenie 2
Mając dane z laboratorium dotyczące przydatności wody oraz podstawowe wymagania
fizykochemiczne, jakim powinna odpowiadać woda, określ przydatność wody.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania, ćwiczenie powinno być wykonywane samodzielnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) przeanalizować dane z laboratorium dotyczące przydatności wody,
3) przeanalizować wymagania fizykochemiczne, jakim powinna odpowiadać woda,
4) określić przydatność wody.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
−
dane z laboratorium dotyczące przydatności wody,
−
podstawowe wymagania fizykochemiczne, jakim powinna odpowiadać woda.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Ćwiczenie 3
Dokonaj oceny organoleptycznej wody oraz określ przydatność wody.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania, ćwiczenie powinno być wykonywane samodzielnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) przeanalizować podstawowe wymagania organoleptyczne, jakim powinna odpowiadać
woda,
3) określić przydatność wody.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
−
podstawowe wymagania organoleptyczne, jakim powinna odpowiadać woda,
−
naczynia z wodą o różnym zabarwieniu, zapachu i smaku.
Ćwiczenie 4
Dobierz odpowiednie środki myjące lub dezynfekujące do mycia opakowań szklanych,
mycia rąk, odkażania aparatury, odkażania pomieszczeń.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania, ćwiczenie powinno być wykonywane samodzielnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) dobrać środki myjące do mycia opakowań szklanych, mycia rąk,
3) dobrać środki dezynfekujące do odkażania aparatury, odkażania pomieszczeń.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
przykładowe środki myjące i dezynfekujące.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
5.4.
Opakowania w przetwórstwie spożywczym
5.4.1.
Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wpisz do diagramu rodzaje opakowań ze względu na zastosowany materiał.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) wpisać do diagramu rodzaje opakowań ze względu na zastosowany materiał.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
−
diagram,
−
materiały piśmiennicze.
Ćwiczenie 2
Oceń jakość słojów stosowanych jako opakowanie jednostkowe szklane w przetwórstwie
spożywczym pod kątem spełnienia norm.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania, ćwiczenie powinno być wykonywane w grupach 2 osobowych.
….
….
….
….
….
….
Opakowania
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) przeanalizować PN-92/O-79701 Opakowania jednostkowe szklane -- Słoje do artykułów
spożywczych -Wspólne wymagania i badania,
3) ocenić
jakość
słojów
stosowanych
jako
opakowanie
jednostkowe
szklane
w przetwórstwie spożywczym.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
−
PN-92/O-79701 Opakowania jednostkowe szklane -Słoje do artykułów spożywczych -
Wspólne wymagania i badania,
−
słoje szklane,
−
materiały piśmiennicze.
Ćwiczenie 3
Do poszczególnych rodzajów produktów, dobierz odpowiedni rodzaj opakowania.
Odpowiedź uzasadnij.
−
czekoladki,
−
owoce i warzywa,
−
ryby,
−
transportowane soki,
−
produkty wilgotne i tłuste,
−
owinięte puszki,
−
przechowywane oleje,
−
przechowywana kapusta kiszona,
−
transportowane owoce i warzywa,
−
przechowywana mąka i kasza.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania, ćwiczenie powinno być wykonywane samodzielnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) dobrać odpowiednie opakowania do poszczególnych rodzajów produktów,
3) wybór uzasadnić.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie
Środki dydaktyczne:
−
katalogi opakowań,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
−
materiały piśmiennicze
−
stanowisko komputerowe z dostępem do internetu.
Ćwiczenie 4
Określ, co oznaczają poszczególne znaki umieszczane na opakowaniach.
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
j)
k)
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania, ćwiczenie powinno być wykonywane samodzielnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) określić znaczenie poszczególnych znaków umieszczanych na opakowaniach.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie
Środki dydaktyczne:
−
wzory znaków,
−
materiały piśmiennicze.
Ćwiczenie 5
Do poszczególnych rodzajów produktów, dobierz odpowiedni rodzaj opakowania.
a)
b)
c)
d)
e)
f)
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać określony
fragment rozdziału Poradnika dla ucznia, nauczyciel powinien omówić zakres ćwiczenia,
sposób wykonania, ćwiczenie powinno być wykonywane samodzielnie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podrozdział z Poradnika dla ucznia,
2) określić znaczenie poszczególnych znaków umieszczanych na opakowaniach.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie
Środki dydaktyczne:
−
materiały piśmiennicze,
−
wzory znaków.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie surowców,
materiałów pomocniczych i dodatków do żywności”
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
—
zadania są 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 14, 15, 16, 17, 18 poziomu podstawowego,
—
zadania są 4, 10, 11, 13, 19, 20 poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
—
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
—
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
—
dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
—
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. a, 4. d, 5. a, 6. a, 7. c, 8. b, 9. d, 10. a, 11. c,
12. a, 13. d, 14. c, 15. b, 16. d, 17. d, 18. a, 19. c, 20. c.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Wskazać składniki odżywcze surowców
B
P
a
2
Wskazać składniki odżywcze surowców
B
P
b
3
Określić wartość odżywczą surowców
C
P
a
4
Dobrać parametry do magazynowania surowców
D
PP
d
5
Wyjaśnić pojęcie dodatków do żywności
A
P
a
6
Scharakteryzować dodatki do żywności
C
P
a
7
Scharakteryzować dodatki do żywności
C
P
c
8
Zakwalifikować dodatki do odpowiedniej grupy
C
P
b
9
Zakwalifikować dodatki do odpowiedniej grupy
C
P
d
10
Dobrać
parametry
wody
wykorzystywane
w przetwórstwie
D
PP
a
11
Dobrać
parametry
wody
wykorzystywane
w przetwórstwie
D
PP
c
12
Wskazać fizyczne, chemiczne i organoleptyczne
wskaźniki decydujące o przydatności wody
A
P
a
13 Zastosować środki myjące i dezynfekujące
D
PP
d
14 Rozróżnić funkcje opakowań
B
P
c
15 Rozróżnić funkcje opakowań
B
P
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
16 Zdefiniować pojęcie opakowań transportowych
A
P
d
17 Określić zastosowanie opakowań
C
P
d
18 Określić zastosowanie opakowań
C
P
a
19
Zastosować
znaki
manipulacyjne
na
opakowaniach
D
PP
c
20
Zastosować
znaki
niebezpieczeństwa
na
opakowaniach
D
PP
c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
—
instrukcja,
—
zestaw zadań testowych,
—
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Najważniejszym składnikiem ziemniaków z punktu widzenia przetwórstwa jest
a) sacharoza.
b) witaminy.
c) błonnik.
d) skrobia.
2. Najważniejszym składnikiem owoców jest
a) skrobia.
b) węglowodany.
c) białko.
d) skrobia.
3. Wartość odżywcza mięsa ryb jest duża ze względu na
a) łatwo strawne białko.
b) skrobię.
c) błonnik.
d) sacharozę.
4. Temperatura w magazynie powinna być
a) minusowa.
b) powyżej 20°C.
c) zmienna.
d) dostosowana do rodzaju przechowywanego surowca.
5. Substancja, zazwyczaj sama nie spożywana jako żywność i nie używana jako typowy
jej składnik, mająca lub nie mająca wartości odżywczej. Jej świadome wprowadzenie
do żywności dla celów technologicznych w czasie wyrobu, przetwórstwa, przerobu,
obróbki, pakowania, transportu lub przechowywania powoduje lub może powodować, iż
stanie się ona bezpośrednio lub pośrednio składnikiem żywności lub w inny sposób
będzie oddziaływała na jej cechy organoleptyczne, to
a) dodatki do żywności.
b) baza surowcowa.
c) dodatki pomocnicze.
d) dodatki uzupełniające.
6. Substancje konserwujące
a) zapobiegają niekorzystnym zmianom mikrobiologicznym.
b) hamują procesy utleniania.
c) służą do korygowania i utrzymywania kwasowości na pożądanym poziomie.
d) zapobiegają niepożądanym zmianom tekstury podczas przetwarzania.
7. Regulatory kwasowości
a)
zapobiegają niekorzystnym zmianom mikrobiologicznym.
b) hamują procesy utleniania.
c)
służą do korygowania i utrzymywania kwasowości na pożądanym poziomie.
d) zapobiegają niepożądanym zmianom tekstury podczas przetwarzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
8. Żelatyna i agar są to dodatki
a) smakowo-zapachowe.
b) poprawiające konsystencję.
c) poprawiające barwę.
d) spulchniające.
9. Zakwasy piekarskie są to dodatki
a)
smakowo-zapachowe.
b) poprawiające konsystencję.
c)
poprawiające barwę.
d) spulchniające.
10. Woda dodatkowa używana do zasilania kotła
a) powinna mieć pH ≥ 8,5.
b) nie musi spełniać żadnych standardów czystości.
c) powinna zawierać krzemionki.
d) powinna zawierać siarkowodór.
11. Woda wchodząca w skład produktu
a) nie musi odpowiadać warunkom wody do picia.
b) powinna zawierać dużą ilość związków mineralnych.
c) powinna spełniać wymagania związane ze specyfiką branż przemysłu.
d) nie musi spełniać żadnych standardów czystości.
12. Wskaźniki organoleptyczne jakości wody decydujące o jej przydatności, to
a) mętność.
b) odczyn pH.
c) twardość.
d) zawartość żelaza i manganu.
13. Para wodna jest wykorzystywana
a) do ochrony przed korozją.
b) do mycia opakowań szklanych.
c) jako środek myjący.
d) jako środek dezynfekujący.
14. Funkcja ochronna opakowań polega na
a) na ułatwieniu wykonywanych czynności podczas całego obrotu towarowego.
b) na dostarczaniu informacji o produkcie i o jego producencie.
c) na zabezpieczeniu produktu przed niekorzystnym oddziaływaniem czynników
zewnętrznych-atmosferycznych, mechanicznych, biologicznych i innych podczas
magazynowania, transportu i sprzedaży.
d) oddziaływaniu psychologicznym na potencjalnego konsumenta oraz zachęcanie go
do kupna.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
15. Funkcja reklamowa i promocyjna polega na
a) na zabezpieczeniu produktu przed niekorzystnym oddziaływaniem czynników
zewnętrznych-atmosferycznych, mechanicznych, biologicznych i innych podczas
magazynowania, transportu i sprzedaży.
b) oddziaływaniu psychologicznym na potencjalnego konsumenta oraz zachęcanie go
do kupna.
c) na ułatwieniu wykonywanych czynności podczas całego obrotu towarowego.
d) na dostarczaniu informacji o produkcie i o jego producencie.
16. Opakowania transportowe przeznaczone są do
a) przechowywania produktów jednostkowych.
b) przechowywania produktów sprzedawanych w handlu detalicznym.
c) przechowywania kilku lub kilkudziesięciu opakowań jednostkowych.
d) przechowywania i transportu towarów luzem i w opakowaniach jednostkowych.
17. Papier pergaminowy służy do
a) owijania artykułów suchych.
b) opakowania artykułów płynnych.
c) owijania moszczów.
d) owijania produktów wilgotnych i trwałych.
18. Skrzynki drewniane ażurowe stosowane są do pakowania
a) owoców i warzyw.
b) pakowania jaj.
c) pakowania ślimaków.
d) pakowania ryb.
19. Znak „Przestrzegać zakresu temperatury” przedstawia rysunek
a)
b)
c)
d)
20. Znak „Materiały trujące” przedstawia rysunek
a)
b)
c)
d)
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Dobieranie surowców, materiałów pomocniczych i dodatków do żywności
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie surowców,
materiałów pomocniczych i dodatków do żywności”
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania są 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 14, 15, 16, 17, 18 poziomu podstawowego,
−
zadania są 4, 10, 11, 13, 19, 20 poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
—
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
—
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
—
dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
—
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. a, 4. d, 5. a, 6. b, 7. d, 8. a, 9. a, 10. a, 11. c,
12. a, 13. a, 14. c, 15. b, 16. a, 17. d, 18. a, 19. c, 20. c.
Plan testu
Nr
zad.
Cel
operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Wskazać składniki odżywcze surowców
B
P
d
2
Wskazać składniki odżywcze surowców
B
P
a
3
Określić wartość odżywczą surowców
C
P
a
4
Dobrać parametry do magazynowania surowców
D
PP
d
5
Wyjaśnić pojęcie dodatków do żywności
A
P
a
6
Scharakteryzować dodatki do żywności
C
P
b
7
Scharakteryzować dodatki do żywności
C
P
d
8
Zakwalifikować dodatki do odpowiedniej grupy
C
P
a
9
Zakwalifikować dodatki do odpowiedniej grupy
C
P
a
10
Dobrać
parametry
wody
wykorzystywane
w przetwórstwie
D
PP
a
11
Dobrać
parametry
wody
wykorzystywane
w przetwórstwie
D
PP
c
12
Wskazać fizyczne, chemiczne i organoleptyczne
wskaźniki decydujące o przydatności wody
A
P
a
13 Zastosować środki myjące i dezynfekujące
D
PP
a
14 Rozróżnić funkcje opakowań
B
P
c
15 Rozróżnić funkcje opakowań
B
P
b
16 Zdefiniować pojęcie opakowań jednostkowych
A
P
a
17 Określić zastosowanie opakowań
C
P
d
18 Określić zastosowanie opakowań
C
P
a
19
Zastosować
znaki
manipulacyjne
na
opakowaniach
D
PP
c
20
Zastosować
znaki
niebezpieczeństwa
na
opakowaniach
D
PP
c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
—
instrukcja,
—
zestaw zadań testowych,
—
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Najważniejszym składnikiem ziemniaków z punktu widzenia przetwórstwa jest
a) sacharoza.
b) witaminy.
c) błonnik.
d) skrobia.
2. Najważniejszym składnikiem warzyw jest
a) błonnik.
b) skrobia.
c) białko.
d) tłuszcze.
3. Wartość odżywcza jaj jest duża ze względu na zawartość
a) białka.
b) skrobia.
c) błonnika.
d) sacharozy.
4. Wilgotność powietrza w magazynie powinna być:
a) wysoka.
b) niska.
c) zmienna.
d) dostosowana do rodzaju przechowywanego surowca.
5. Substancja, zazwyczaj sama nie spożywana jako żywność i nie używana jako typowy jej
składnik, mająca lub nie mająca wartości odżywczej. Jej świadome wprowadzenie do
żywności dla celów technologicznych w czasie wyrobu, przetwórstwa, przerobu, obróbki,
pakowania, transportu lub przechowywania powoduje lub może powodować, iż stanie się
ona bezpośrednio lub pośrednio składnikiem żywności lub w inny sposób będzie
oddziaływała na jej cechy organoleptyczne, to
a) dodatki do żywności.
b) dodatki pomocnicze.
c) dodatki uzupełniające.
d) baza surowcowa.
6. Przeciwutleniacze
a) zapobiegają niekorzystnym zmianom mikrobiologicznym.
b) hamują procesy utleniania.
c) służą do korygowania i utrzymywania kwasowości na pożądanym poziomie.
d) zapobiegają niepożądanym zmianom tekstury podczas przetwarzania.
7. Stabilizatory
a) zapobiegają niekorzystnym zmianom mikrobiologicznym.
b) hamują procesy utleniania.
c) służą do korygowania i utrzymywania kwasowości na pożądanym poziomie.
d) zapobiegają niepożądanym zmianom tekstury podczas przetwarzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
8. Przyprawy roślinne są to dodatki
a) smakowo-zapachowe.
b) poprawiające konsystencję.
c) poprawiające barwę.
d) spulchniające.
9. Olejki lotne, emulsje aromatów są to dodatki
a) smakowo-zapachowe.
b) poprawiające konsystencję.
c) poprawiające barwę.
d) spulchniające.
10. Woda chłodnicza w urządzeniach chłodniczych
a) powinna mieć jak najniższą temperaturę.
b) powinna mieć jak najwyższą temperaturę.
c) nie musi spełniać żadnych standardów czystości.
d) nie musi odpowiadać standardom wody do picia.
11. Woda technologiczna
a) nie musi odpowiadać warunkom wody do picia.
b) powinna zawierać dużą ilość związków mineralnych.
c) powinna spełniać wymagania związane ze specyfiką branż przemysłu.
d) nie musi spełniać żadnych standardów czystości.
12. Wskaźniki fizyczne i chemiczne jakości wody decydujące o jej przydatności, to
a) odczyn pH.
b) mętność.
c) barwa.
d) zapach.
13. Soda kaustyczna
a) powoduje zahamowanie rozwoju bakterii.
b) stosowana jest jako środek chroniący przed korozją.
c) posiada działanie korodujące.
d) jako środek dezynfekujący.
14. Funkcja informacyjna polega na
a) na ułatwieniu wykonywanych czynności podczas całego obrotu towarowego.
b) na zabezpieczeniu produktu przed niekorzystnym oddziaływaniem czynników
zewnętrznych-atmosferycznych, mechanicznych, biologicznych i innych podczas
magazynowania, transportu i sprzedaży.
c) na dostarczaniu informacji o produkcie i o jego producencie.
d) oddziaływaniu psychologicznym na potencjalnego konsumenta oraz zachęcanie go
do kupna.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
15. Funkcja techniczna polega na
a) oddziaływaniu psychologicznym na potencjalnego konsumenta oraz zachęcanie go
do kupna.
b) na ułatwieniu wykonywanych czynności podczas całego obrotu towarowego.
c) na zabezpieczeniu produktu przed niekorzystnym oddziaływaniem czynników
zewnętrznych-atmosferycznych, mechanicznych, biologicznych i innych podczas
magazynowania, transportu i sprzedaży.
d) na dostarczaniu informacji o produkcie i o jego producencie.
16. Opakowania jednostkowe
a) zawierają partie produktów sprzedawane w handlu detalicznym.
b) stosowane są do przechowywania kilku
lub kilkudziesięciu opakowań
jednostkowych.
c) stosowane są do przechowywania towarów luzem.
d) stosowane są do transportu towarów luzem.
17. Butelki jako opakowanie służą do przechowywania
a) płynów o dużej lepkości.
b) przechowywania aromatów do ciasta.
c) przechowywania produktów stałych.
d) przechowywania produktów płynnych.
18. Łubianki stosowane są do pakowania
a)
delikatnych owoców.
b)
solonych ryb.
c)
moszczów.
d)
wyrobów garmażeryjnych.
19. Znak „Produkty szybko psujące się” przedstawia rysunek
a)
b)
c)
d)
20. Znak „Materiały żrące” przedstawia rysunek:
a)
b)
c)
d)
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Dobieranie surowców, materiałów pomocniczych i dodatków do żywności
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
7. LITERATURA
1. Bijok B., Bijok F.: Surowce i technologia żywności cz. 2. WSiP, Warszawa 1998
2. Bijok B., Bijok F., Dąbek F.: Surowce i technologia żywności cz. 1. WSiP, Warszawa
1998
3. Dłużewski M., Chuchlowa J., Krajewki K., Kamiński W.: Technologia żywności cz.1.
WSiP, Warszawa 2000
4. Kołożyn – Krajewka D., Sikora T.: Towaroznawstwo żywności. WSiP, Warszawa 2004
5. Rawdanowicz H.: Ogólne wiadomości z towaroznawstwa. WSiP, Warszawa 1998
6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2003 r. w sprawie określenia
wzorów oznakowania opakowań (Dz. U. 04. 94. 927
7. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi Dz. U. Nr 61 Poz. 417
8. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie dozwolonych
substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu Dz. U. Nr 94 poz.
933 ze zm
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
3. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Cz. 1 i 2.
ITeE, Radom 1999