operator urzadzen przemyslu spozywczego 827[01] o1 04 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Tomasz Jagiełło

Rozpoznawanie

elementów

maszyn,

urządzeń

i mechanizmów 827[01].O1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci
mgr inż. Andrzej Kulka
mgr inż. Marek Rudziński

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Tomasz Jagiełło

Konsultacja:
mgr Radosław Kacperczyk

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 827[01].O1.04
„Rozpoznawanie elementów maszyn, urządzeń i mechanizmów”, zawartego w programie
nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Elementy mechaniki technicznej i wytrzymałości materiałów

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Podstawy maszynoznawstwa. Normalizacja części maszyn. Połączenia

rozłączne i nierozłączne

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Osie i wały. Łożyska. Sprzęgła. Przekładnie. Mechanizmy

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

operator maszyn i urządzeń przemysłu

spożywczego. W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
-uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. Formy organizacyjne pracy
uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej pracy uczniów do pracy
zespołowej. Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest
Poradnik dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie
z poradnika do nich adresowanego. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów
wskazanym jest zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować samodzielnie.
Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej umiejętności, jaką
uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Prowadzący może również
zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń nie
zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

dyskusja w grupach,

−

projekty,

−

przewodni tekst,

−

ćwiczenia,

−

pogadanka heurystyczna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

827[01].O1

Techniczne podstawy zawodu

827[01].O1.03

Stosowanie materiałów konstrukcyjnych

w przemyśle spożywczym

827[01].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska

827[01].O1.02

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

827[01].O1.05

Analizowanie układów elektrycznych

i sterowania w maszynach i urządzeniach

827[01].O1.04

Rozpoznawanie elementów maszyn,

urządzeń i mechanizmów

827[01].O1.06

Stosowanie podstawowych technik

wytwarzania części maszyn

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

identyfikować zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka występujące w procesie pracy,

−

ustalać sposoby zapobiegania i likwidacji zagrożeń występujących w procesie pracy,

−

identyfikować zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka występujące ze strony
środowiska pracy,

−

określać zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i urządzeń
stosowanych w przetwórstwie spożywczym,

−

stosować sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej,

−

określać znaczenie techniki w przetwórstwie spożywczym,

−

rozróżniać rodzaje i przeznaczenie informacji technicznej,

−

wyszukiwać informacje techniczne zawarte w graficznych materiałach informacyjnych,

−

analizować informacje zawarte w tabelach i na wykresach,

−

rozróżniać główne grupy materiałów konstrukcyjnych stosowanych do budowy maszyn
i urządzeń w przemyśle spożywczym,

−

określać właściwości wytrzymałościowe materiałów,

−

określać wpływ cech wytrzymałościowych na dobór materiałów konstrukcyjnych,

−

określać sposób zabezpieczania materiałów przed korozją, zużyciem,

−

korzystać z wykresu żelazo-cementyt, PN, katalogów, poradników.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić pojęcia: prędkość obwodowa, prędkość obrotowa, praca mechaniczna, moc,
energia i sprawność,

−

sklasyfikować rodzaje połączeń części maszyn,

−

rozróżnić typowe przypadki obciążeń elementów konstrukcyjnych,

−

określić rodzaje naprężeń i odkształceń występujące w częściach maszyn,

−

wykonać podstawowe obliczenia wytrzymałościowe części maszyn,

−

scharakteryzować osie i wały maszynowe,

−

scharakteryzować budowę i rodzaje łożysk tocznych i ślizgowych,

−

scharakteryzować rodzaje sprzęgieł,

−

sklasyfikować przekładnie mechaniczne,

−

wykonać podstawowe obliczenia kinematyczne przekładni,

−

określić zastosowanie mechanizmów,

−

obliczyć sprawność przekładni prostej i złożonej,

−

odczytać i zinterpretować rysunki zestawieniowe zespołów i podzespołów maszyn
i urządzeń,

−

dobrać części maszyn z katalogów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego
827[01]

Moduł:

Techniczne podstawy zawodu 827[01].O1

Jednostka modułowa:

Rozpoznawanie

elementów

maszyn,

urządzeń

i mechanizmów 827[01].O1.04

Temat: Rozróżnianie połączeń rozłącznych i nierozłącznych.

Cel główny: Nabycie umiejętności rozróżniania połączeń rozłącznych i nierozłącznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać połączenia rozłączne,

−

rozpoznać połączenia nierozłączne,

−

opisać wygląd danego typu połączenia,

−

rozróżnić typy połączeń na podstawie dokumentacji technicznej,

−

określić cechy charakterystyczne podstawowych typów połączeń, wskazywać ich wady
i zalety.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansze dydaktyczne,

−

tablice poglądowe,

−

podzespoły, które składają się z kilku detali połączonych ze sobą różnymi metodami,

−

dokumentacja techniczna maszyny z której pochodzi dany podzespół,

−

zestaw narzędzi do demontażu i montażu podzespołów mechanicznych,

−

przybory do pisania.

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Przedstawienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:

−

przy pomocy plansz poglądowych nauczyciel prezentuje połączenia stosowane
w konstrukcjach, maszynach i urządzeniach,

−

nauczyciel omawia sposoby oznaczania połączeń na rysunku technicznym,

−

podział zespołu na grupy ćwiczeniowe, każda grupa otrzymuje inny podzespół wraz
z dokumentacją, w której on występuje,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

grupy analizują dokumentację w celu odszukania występujących tam połączeń,

−

grupy dokonują oględzin urządzeń, odszukują występujące połączenia, zwracają
uwagę na wygląd tych połączeń,

−

w przypadku połączeń ukrytych (np. połączenie kołkowe, wielowypustowe)
uczniowie częściowo demontują podzespół, by móc dokładnie obejrzeć elementy
łączone.

Nauczyciel w trakcie wykonywania ćwiczenia zwraca uwagę:

−

na poprawność doboru narzędzi do wykonania demontażu,

−

czy wszystkie połączenia zostały znalezione i zidentyfikowane.

4. Po wykonanym zadaniu uczniowie porządkują swoje stanowiska pracy.
5. Przeprowadzenie dyskusji na temat wykonywanych ćwiczeń, trudności i ewentualnie

popełnianych błędów.

Zakończenie zajęć

−

prezentacja przez liderów grup wyników analizy, lider kolejnej grupy tylko pokazuje
i opisuje te połączenia, które nie wystąpiły w poprzednich prezentacjach,

−

zwrócenie uwagi na błędy oraz czynności dobrze wykonywane podczas ćwiczenia,

−

ocena pracy grup,

−

uporządkowanie pracowni.

Praca domowa

Zapoznaj się z materiałem nauczania, który będzie realizowany na następnych zajęciach.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

Przeprowadzenie anonimowej ankiety ewaluacyjnej dotyczącej sposobu prowadzenia
zajęć, trudności podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego
827[01]

Moduł:

Techniczne podstawy zawodu 827[01].O1

Jednostka modułowa:

Rozpoznawanie

elementów

maszyn,

urządzeń

i mechanizmów 827[01].O1.04

Temat: Określanie przełożenia przekładni pasowych i zębatych.

Cel główny: Obliczanie przełożenia w różnych przekładniach, określanie, w jaki sposób

zmienia się prędkość obrotowa w przekładniach różnego typu.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić podstawowe typy przekładni,

−

rozróżnić podstawowe elementy przekładni różnego typu,

−

wykonać pomiary elementów stanowiących o przełożeniu przekładni,

−

określić czy przekładnia zwiększa prędkość obrotową, czy ją zmniejsza.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pokaz,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa.

Czas: 4 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansze dydaktyczne,

−

tablice poglądowe,

−

modele przekładni: pasowej, zębatej, łańcuchowej, ciernej, zębatej ślimakowej,
z możliwością zmiany wielkości kół,

−

przykłady reduktorów,

−

przybory do pisania,

−

przyrządy pomiarowe: suwmiarka, mikrometr, przymiar kreskowy.

−

literatura.

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie
2. Przedstawienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:

−

nauczyciel przedstawia oraz omawia podstawowe zagadnienia związane
z przekładniami mechanicznymi, ich zastosowaniem oraz właściwościami,

−

nauczyciel prezentuje sposoby rysowania schematów przekładni na schematach
kinematycznych,

−

nauczyciel prezentuje zasady wyznaczania przełożenia dla różnego typu przekładni
(w tym dla przekładni ciągnionych, ciernych i zębatych).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

nauczyciel dzieli zespół na dwuosobowe grupy. Nauczyciel podaje zadanie do
wykonania przez każdą z grup,

−

nauczyciel przeprowadza szkolenie BHP na stanowisku,

−

wykonanie przez uczniów ćwiczenia związanego z wyznaczeniem przełożenia
przekładni,

−

we wskazanych podzespołach uczniowie wskazują przekładnie, nazywają je,
określają ilość stopni i przełożenie,

−

nauczyciel sprawdza poprawność wykonanego zadania, omawia popełnione błędy.

4. Po wykonanym zadaniu uczniowie porządkują swoje stanowiska pracy.
5. Przeprowadzenie dyskusji na temat wykonywanych ćwiczeń, trudności i ewentualnie

popełnianych błędów.

Zakończenie zajęć

Uporządkowanie stanowisk pracy. Sprawdzenie osiągnięcia celów zajęć poprzez zadanie

pytań kontrolnych. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności

Praca domowa

Zapoznaj się z materiałem nauczania, który będzie realizowany na następnych zajęciach.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

Ewaluacja poprzez uzyskanie informacji zwrotnej podczas dyskusji podsumowującej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Elementy

mechaniki

technicznej

wytrzymałości

materiałów

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaznacz reakcje w więzach dla przedstawionych poniżej przypadków.

Układ obciążony siłą zewnętrzną

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Należy uczniom

przedstawić wyznaczanie reakcji w więzach. Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia
uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2 osobowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zasady wyznaczania reakcji w więzach,
2) narysować reakcje w podporze stałej i ruchomej.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

materiały piśmiennicze, linijka z podziałką i trójkąt,

−

literatura zgodna z wykazem w Poradniku ucznia.

Ćwiczenie 2

Wykonaj składanie podanych sił metodą równoległoboku.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym na temat

podstawowych zagadnień związanych z dodawaniem sił. Przed przystąpieniem do wykonania
ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2 osobowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wykonać składanie sił metodą równoległoboku,
2) wyznaczyć wypadkową sił składowych.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

materiały piśmiennicze, linijka z podziałką i trójkąt,

−

literatura zgodna z wykazem w Poradniku ucznia.

Ćwiczenie 3

Wykonaj składanie podanych sił metodą wieloboku.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Przed

przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2 osobowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wykonać składanie sił metodą wieloboku,
2) wyznaczyć wypadkową sił składowych.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

materiały piśmiennicze, linijka z podziałką i trójkąt,

−

literatura zgodna z wykazem w Poradniku ucznia.

Ćwiczenie 4

Zbuduj układ równowagi belki dwustronnego działania podpartej niesymetrycznie.

Zmierz odległości między końcami belki a punktem podparcia. Na jednym z końców umieść
odważnik o określonej masie (np. 1kg). Wylicz, jaką masę należy umieścić na drugim końcu
belki, by doprowadzić układ do stanu równowagi. Określ, dlaczego układ mimo wykonanych
obliczeń nie osiągnął stanu równowagi? Jaki wpływ na ten układ ma ciężar belki?

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Przed

przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2 osobowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) ułożyć prostopadle stalowy płaskownik o długości 50 cm, na krótkim okrągłym pręcie,
3) zmierzyć odległość końców belki od punktu podparcia,
4) wyznaczyć warunek równowagi układu, pomijając w obliczeniach ciężar płaskownika,
5) obciążyć belkę odważnikami o masach określonej w wyliczeniach,
6) przeanalizować wynik eksperymentu.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

pręt o średnicy ok. 10 mm i długości ok. 10 cm,

−

płaskownik o długości ok. 50 cm,

−

zestaw odważników,

−

miara lub przymiar kreskowy.

Ćwiczenie 5

Wyjaśnij, z jakim zjawiskiem masz do czynienia podczas przecinania blachy nożycami

do przecinania blach. Dlaczego nożyce w przypadku, gdy są nie odpowiednio wyregulowane
zamiast ciąć cienką blachę wyginają ją?

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Przed

przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2 osobowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeciąć cienką blachę prawidłowo wyregulowanymi nożycami do blachy,
2) poluzować o pół obrotu śrubę skręcającą ostrza nożyc,
3) przeciąć ponownie przygotowane próbki blachy,
4) przeanalizować, dlaczego po poluzowaniu śruby nożyce nie tną blachy,

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

próbki pasków blachy o grubości ok. 0,1 mm,

−

nożyce do blachy proste, z możliwością regulacji szczeliny miedzy nożami,

−

klucze płaskie do regulacji szczeliny między nożami w nożycach do blachy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Podstawy maszynoznawstwa. Normalizacja części maszyn

Połączenia rozłączne i nierozłączne

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odszukaj w Poradniku mechanika sposób, w jaki oznacza się połączenia elementów

konstrukcyjnych przy pomocy śruby i nakrętki. Wykonaj dokładny rysunek połączenia,
rysunek uproszczony i rysunek symboliczny.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Należy uczniom

przedstawić podstawowe zagadnienia związane oznaczaniem połączeń konstrukcyjnych przy
pomocy śrub i nakrętek. Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na
grupy 2 osobowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wyszukać w Poradniku mechanika oznaczania połączeń gwintowych,
3) narysować odręcznie połączenie uproszczone i przy pomocy symboli.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

Poradnik mechanika,

−

materiały piśmiennicze.

Ćwiczenie 2

Od nauczyciela otrzymasz rysunek złożeniowy sprężarki. Odszukaj na rysunku wszystkie

połączenia śrubowe. Określ, jakimi łącznikami wykonano połączenia.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Należy uczniom

przedstawić podstawowe zagadnienia związane z połączeniami śrubowymi. Przed
przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przeanalizować rysunek złożeniowy sprężarki,
3) wypełnić polecenia zawarte w treści ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

rysunek złożeniowy sprężarki,

−

materiały piśmiennicze,

−

Poradnik mechanika.

Ćwiczenie 3

Od nauczyciela otrzymasz próbki połączeń elementów. Nazwij poszczególne metody

łączenia i dokonaj podziału próbek na połączenia rozłączne i nierozłączne.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Należy uczniom

przedstawić podstawowe zagadnienia związane z różnymi rodzajami połączeń. Przed
przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2 osobowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przeanalizować otrzymane próbki połączeń,
3) pogrupować połączenia zgodnie z przyjętymi kryteriami,
4) wyniki przedstawić tabelarycznie.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

elementy połączone różnymi metodami,

−

przybory do pisania,

−

arkusz papieru.

−

literatura zgodna z wykazem w poradniku.

Ćwiczenie 4

Dobierz parametry spawania i wykonaj połączenie blach metodą spawania łukowego,

wykorzystując elektrody o średnicach 2,5 mm.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć pokazem połączenia blach wykonanym przez nauczyciela.

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment rozdziału Materiał nauczania i Poradnika mechanika. Nauczyciel dzieli uczniów na
grupy 2 osobowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko spawalnicze,
2) zgromadzić niezbędne przyrządy, urządzenia i narzędzia,
3) założyć odzież ochronną wykorzystywaną w pracach spawalniczych,
4) dobrać odpowiednie natężenie prądu spawania dla elektrody o średnicy 2,5 mm,
5) zajarzyć łuk elektryczny i wykonać spoinę na całej długości łączonych elementów,
6) oczyścić spoinę.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

pokaz,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

urządzenie spawalnicze (transformator lub prostownik spawalniczy),

−

Poradnik mechanika,

−

narzędzia do cięcia blach,

−

odzież ochronna,

−

elektrody o średnicach 2,5 mm,

−

blacha o grubości 3 mm.

Ćwiczenie 5

Dobierz parametry spawania (posuw drutu i natężenie prądu) i wykonaj połączenia blach

o grubości 5 mm w pozycji podolnej metodą MAG.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć pokazem połączenia blach wykonanym przez nauczyciela.

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2 osobowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko spawalnicze,
2) zgromadzić niezbędne przyrządy, urządzenia i narzędzia,
3) założyć odzież ochronną wykorzystywaną w pracach spawalniczych,
4) dobrać natężenie prądu spawania i posuw drutu,
5) zajarzyć łuk elektryczny i wykonać odpowiednią liczbę ściegów na całej długości

łączonych elementów,

6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

pokaz,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

urządzenie spawalnicze MIG-MAG,

−

narzędzia do czyszczenia blach,

−

Poradnik mechanika,

−

odzież ochronna,

−

blacha o grubości 5 mm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Osie i wały. Łożyska. Sprzęgła. Przekładnie. Mechanizmy

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Od nauczyciela otrzymasz kilka różnych łożysk tocznych. Na podstawie oględzin

i pomiarów określ symbole oznaczenia tych łożyska.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Należy uczniom

przedstawić podstawowe wiadomości dotyczące łożysk tocznych. Przed przystąpieniem do
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2 osobowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wykonać pomiary średnicy wewnętrznej, średnicy zewnętrznej i szerokości łożyska,
2) określić rodzaj elementów tocznych,
3) określić materiał z jakiego wykonany jest koszyk łożyska,
4) określić rodzaj uszczelnień w łożysku,
5) ustalić symbol łożyska,
6) odszukać kartę łożyska w katalogu.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

łożyska toczne z zatartymi oznaczeniami,

−

katalogi łożysk tocznych,

−

przyrządy pomiarowe: suwmiarka, średnicówka, mikrometr,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Od nauczyciela otrzymasz rysunki złożeniowe podzespołów maszyn, w których

zastosowano łożyska. Odszukaj te łożyska, sprawdź ich rodzaj. Uzasadnij, dlaczego w tym
miejscu zastosowano właśnie taki rodzaj łożyska? Odszukaj te łożyska w katalogu łożysk.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Należy uczniom

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować złożeniowy rysunek techniczny,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) określić rodzaj łożysk tocznych zastosowanych w maszynie,
3) określić funkcje zlokalizowanych łożysk,
4) ustalić symbol łożyska,
5) odszukać łożysko w katalogu.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki złożeniowe maszyn przemysłu spożywczego,

−

katalogi łożysk tocznych,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Oblicz wartość przełożenia przekładni, w której prędkość obrotowa wału czynnego

wynosi n

= 1400 obr/min, a wału biernego n

= 200 obr/min.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Należy uczniom

przedstawić podstawowe wiadomości dotyczące przekładni mechanicznych. Przed
przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2 osobowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przeanalizować zadanie,
3) odszukać wzór niezbędny do wykonania obliczeń,
4) obliczyć przełożenie.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

Poradni mechanika,

−

materiały piśmiennicze.

Ćwiczenie 4

Od nauczyciela otrzymasz rysunki złożeniowe podzespołów maszyn, w których

zastosowano przekładnie mechaniczne. Odszukaj te przekładnie, określ ich rodzaj. Uzasadnij,
dlaczego w tym miejscu zastosowano właśnie taki rodzaj przekładni?

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Należy uczniom

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dokonać analizy rysunku złożeniowego,
3) określić, jakiego rodzaju przekładnia (przekładnie) zastosowano w maszynie,
4) narysować uproszczony rysunek zastosowanych przekładni,
5) uzasadnić, dlaczego taki rodzaj przekładni został w tej maszynie zastosowany.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki złożeniowe maszyn i urządzeń z przekładniami mechanicznymi,

−

materiały piśmiennicze,

−

Poradnik mechanika.

Ćwiczenie 5

Oblicz prędkość obrotową koła w przekładni pasowej, jeżeli koło napędzające obraca się

z prędkością 100 obr/min ma średnicę 120 mm, a koło napędzane ma promień 50 mm. Pomiń
poślizg paska na kołach pasowych.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Należy uczniom

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) odnaleźć w Poradniku dla ucznia potrzebny do obliczeń wzór,
3) obliczyć przełożenie przekładni,
4) wyznaczyć prędkość koła napędzanego.

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

kalkulator,

−

przybory do pisania,

−

literatura wymieniona w Poradniku ucznia.

Ćwiczenie 6

Silnik napędowy ma moc 6 kW. Wiedząc, że napędza on reduktor, którego sprawność

η = 0,95. oblicz, jaką moc uzyskamy po przejściu napędu przez reduktor?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Zajęcia powinny się rozpocząć krótkim wykładem wprowadzającym. Należy uczniom

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

Zalecane metody nuczania–uczenia się:

−

wykład,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

kalkulator,

−

przybory do pisania,

−

literatura wymieniona w Poradniku ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Rozpoznawanie elementów
maszyn, urządzeń i mechanizmów”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 14, 17, 20, są z poziomu podstawowego,

−

zadania 12, 13, 15, 16, 18, 19, są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. a, 4. d, 5. b, 6. d, 7. b, 8. c, 9. b, 10. d, 11. a,
12. c, 13. d, 14. b, 15. d, 16. b, 17. d, 18. a, 19. b, 20. c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić definicję siły

Określić ilość stopni swobody

Rozróżnić metody dodawania wektorów

Określić sposób powstawania naprężeń

Określić sposób oznaczania gwintów

Określić rodzaje łączników gwintowych

Rozróżnić rodzaje połączeń

Rozróżnić rodzaje spawania

Określić warunki lutowania

Rozróżnić rodzaje łożysk tocznych

Scharakteryzować rodzaje łożysk tocznych

Scharakteryzować rodzaj i właściwości sprzęgieł

Określić rodzaj i właściwości sprzęgieł

Scharakteryzować rodzaje mechanizmów

Scharakteryzować przekładnie mechaniczne

Rozróżnić przekładnie mechaniczne

Scharakteryzować definicję prędkości obrotową

Scharakteryzować sposób obliczania przełożenia
w przekładniach wielostopniowych

Rozróżnić jednostki mocy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Siła jest wielkością

a) skalarną.
b) posiadającą zwrot i kierunek.
c) posiadającą zwrot kierunek i wartość.
d) posiadającą kierunek i wartość.

2. Ciało swobodne ma

a) 8 stopni swobody.
b) 7 stopni swobody.
c) 6 stopni swobody.
d) 5 stopni swobody.

3. Siły w płaskim układzie sił można dodawać metodą

a) wieloboku.
b) wielokąta foremnego.
c) wielokąta nieforemnego.
d) trójkąta równobocznego.

4. Naprężenia normalne są wywołane siłą działającą

a) stycznie do rozpatrywanego przekroju.
b) równomiernie do rozpatrywanego przekroju.
c) równolegle do rozpatrywanego przekroju.
d) prostopadle do rozpatrywanego przekroju.

5. Oznaczenie M 12x1,25 określa gwint

a) metryczny zwykły.
b) drobnozwojny.
c) okrągły.
d) rurowy.

6. Do przykręcania ręcznego są przeznaczone nakrętki

a) kołpakowe.
b) sześciokątne.
c) koronowe.
d) radełkowane.

7. Sworznie służą do połączeń

a) nieruchomych.
b) ruchomych.
c) zakleszczających się.
d) samohamownych.

8. Spawanie metodą MIG MAG TIG oznacza spawanie

a) gazowe.
b) łukiem krytym.
c) w osłonie gazów.
d) elektronowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Temperatura topnienia lutu musi być

a) wyższa, niż temperatura topnienia części łączonych.
b) niższa, niż temperatura topnienia części łączonych.
c) taka, by lekko nadtopić łączone elementy.
d) znacznie wyższa, niż temperatura topnienia części łączonych.

10. Regulacji napięcia (luzu) wstępnego wymagają łożyska

a) wahliwe.
b) kulkowe zwykłe.
c) walcowe.
d) stożkowe.

11. Łożyska walcowe mogą przenosić

a) tylko obciążenie poprzeczne.
b) tylko obciążenie wzdłużne.
c) obciążenie wzdłużne i poprzeczne.
d) obciążenia skośne.

12. Łożyska wahliwe mogą przenosić

a) tylko obciążenia poprzeczne.
b) tylko obciążenia wzdłużne.
c) obciążenia poprzeczne i wzdłużne.
d) obciążenia wahliwe.

13. Sprzęgła przegubowe pozwalają na

a) rozłączanie napędu w dowolnej chwili.
b) rozłączanie napędu w chwili przeciążenia.
c) przenoszenie napędu tylko w jednym kierunku.
d) przenoszenie momentu skręcającego przy dużych kątach przecięcia się osi wałów.

14. Sprzęgła bezpieczeństwa

a) chronią produkowane wyroby przed zniszczeniem.
b) chronią elementy mechanizmu przed przeciążeniem.
c) przekazują bezpieczny moment obrotowy.
d) przekazują napęd na bezpiecznik.

15. Mechanizm zębatkowy służy do zamiany ruchu

a) liniowego na ruch krzywoliniowy.
b) przerywanego na ruch obrotowy.
c) pulsacyjnego na ruch ciągły.
d) obrotowego na prostoliniowy lub odwrotnie.

16. Wariator to

a) przekładnia o stałym przełożeniu.
b) przekładnia o zmiennym przełożeniu.
c) rodzaj sprzęgła pracujące bez poślizgu.
d) rodzaj sprzęgła pracujące z poślizgiem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Przekładnie zębate są to przekładnie mechaniczne, w której przeniesienie napędu odbywa

się za pośrednictwem
a) cięgna.
b) zębatych kół łańcuchowych.
c) kół ciernych.
d) kół zębatych.

18. Prędkość obrotowa wyraża

a) liczbę obrotów wykonaną w dowolnej jednostce czasu.
b) liczbę radianów zakreślonych w ciągu sekundy.
c) prędkość kołową obiektu.
d) prędkość pulsacji.

19. W przekładniach złożonych wielostopniowych, składających się z kilku przekładni

pojedynczych ustawionych szeregowo, przełożenie całkowite jest
a) ilorazem przełożeń na poszczególnych stopniach.
b) iloczynem przełożeń na poszczególnych stopniach.
c) różnicą przełożeń na poszczególnych stopniach.
d) sumą przełożeń na poszczególnych stopniach.

20. Jednostką mocy w układzie SI jest

a) dżul.
b) niuton.
c) wat.
d) kilogramometr.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...............................................................................

Rozpoznawanie elementów maszyn, urządzeń i mechanizmów

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:

1. Sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie

powinni zdobyć przy realizacji tego modułu,

2. Przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego,

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie operator maszyn i urządzeń przemysłu
spożywczego.
W tym celu zadanie praktyczne powinno być przygotowane w takiej formie, z jaką

uczniowie spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób
umożliwiający kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech
obszarach: planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Próbę pracy
przeprowadza wybrany uczeń. Pozostali wspólnie z nauczycielem obserwują jego pracę. Po
pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie.

Zadanie: Wykonaj n

aprawę maszyny przemysłu spożywczego.

Odszukaj usterkę,

zweryfikuj części, odszukaj w katalogach części które należy wymienić.

Instrukcja wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:

1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania i załączoną dokumentację rysunkową.
2. Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA:

a) wykaz operacji technologicznych do wykonania zadania,
b) wykaz narzędzi i przyrządów niezbędnych do wykonania zadania,
c) wykaz narzędzi pomiarowych,
d) wykaz części wymiennych i normaliów,
e) wykaz środków eksploatacyjnych.

3. Przystąp do zorganizowania stanowiska pracy:

a) zgromadź i rozmieść na stanowisku pracy naprawiany podzespół, narzędzia

niezbędne do wykonania naprawy,

b) sprawdź stan techniczny przyrządów i narzędzi, którymi będziesz się posługiwał

w czasie wykonywania zadania,

c) dobierz środki ochrony indywidualnej wymagane do bezpiecznego wykonania

zadania.

4. Przygotuj maszynę do naprawy, zweryfikuj części,
5. Wykonaj naprawę zgodnie z zasadami bhp oraz ochrony przeciwpożarowej.
6. Po zakończeniu pracy uporządkuj stanowisko pracy, odłóż na miejsce przechowywania

narzędzia.

7. Sprawdź jakość wykonanej naprawy,
8. Zgłoś przez podniesienie ręki gotowość do prezentacji zadania,
9. Podczas prezentacji:

a) omów sposób wykonania zadania,
b) jakość wykonanej pracy.

W trakcie realizacji prac powinieneś:

−

sporządzić plan pracy,

−

wykonać spis potrzebnych narzędzi,

−

wykonać spis potrzebnych przyrządów pomiarowych,

−

wykonać spis potrzebnych materiałów eksploatacyjnych,

−

wykonać spis potrzebnych części wymiennych i normaliów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

przygotować maszynę do naprawy,

−

przeprowadzić demontaż w niezbędnym zakresie,

−

przeprowadzić weryfikację urządzenia,

−

wskazać elementy podlegające regeneracji,

−

wskazać elementy podlegające wymianie,

−

odszukać w katalogach nazwę i symbol wymienianej części,

−

opracować ewentualnie technologie regeneracji części zużytych,

−

wykonać regeneracje,

−

wymienić uszkodzone elementy,

−

wykonać montaż podzespołów,

−

przeprowadzić próbę pracy.

Czas na wykonanie zadania wynosi 180 minut.

Kryteria oceniania:

−

za sporządzenie planu pracy (1 pkt.),

−

za wykonanie spisu potrzebnych narzędzi (1 pkt.),

−

za wykonanie spisu potrzebnych przyrządów pomiarowych (1 pkt.),

−

za wykonanie spisu potrzebnych materiałów eksploatacyjnych (1 pkt.),

−

za wykonanie spisu potrzebnych części wymiennych i normaliów (1 pkt.),

−

za przygotowanie maszyny do naprawy (1 pkt.),

−

za przeprowadzenie demontażu w niezbędnym zakresie (1 pkt.),

−

za przeprowadzenie weryfikacji urządzenia (1 pkt.),

−

za wskazanie elementów podlegających regeneracjii (1 pkt.),

−

za wskazanie elementów podlegających wymianie (1 pkt.),

−

za odszukanie w katalogach nazw i symbolów wymienianych części (1 pkt.),

−

za opracowanie technologii regeneracji części zużytych (1 pkt.),

−

za wykonanie regeneracje (1 pkt.),

−

za wymianę uszkodzonych elementów (1 pkt.),

−

za wykonanie montażu podzespołów (1 pkt.),

−

za przeprowadzenie próby pracy (1 pkt.),

−

za przestrzeganie zasad bhp w czasie naprawy (1 pkt.)

−

za poprawnie dobranie i używanie narzędzi i urządzeń niezbędnych do regeneracji
(1 pkt.),

−

za zachowanie czystości na stanowisku i czystości narzędzi (1 pkt.),

−

za właściwą kolejność wykonywania prac (1 pkt.)

Ocenianie:
niedostateczny do 13 pkt.
dopuszczający

13–15 pkt.

dostateczny

16–17 pkt.

dobry

18–19 pkt.

bardzo dobry

od 20 pkt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko: ……………………………………………………………

1. Spis narzędzi:
….………………………………………………………………………………………………..
….………………………………………………………………………………………………..
….………………………………………………………………………………………………..
2. Spis przyrządów pomiarowych:
….………………………………………………………………………………………………..
….………………………………………………………………………………………………..
….………………………………………………………………………………………………..
3. Spis materiałów eksploatacyjnych:
….………………………………………………………………………………………………..
….………………………………………………………………………………………………..
….………………………………………………………………………………………………..
4. Spis części wymiennych i normaliów:
….………………………………………………………………………………………………..
….………………………………………………………………………………………………..
5. Kolejność wykonywanych czynności:
….………………………………………………………………………………………………..
….………………………………………………………………………………………………..
….………………………………………………………………………………………………..
6. Części do weryfikacji:
….………………………………………………………………………………………………..
….………………………………………………………………………………………………..
….………………………………………………………………………………………………..
7. Wyniki pomiarów i oględzin:
………………………….………………………………………………………………………..
………………………….………………………………………………………………………..
………………………….………………………………………………………………………..
8. Części do wymiany:
………………………….………………………………………………………………………..
………………………….………………………………………………………………………..
…………………………..……………………………………………………………………….
9. Części do regeneracji:
….………………………………………………………………………………………………..
….………………………………………………………………………………………………..
Notatki:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bernaciak A.: Ochrona środowiska w praktyce. Wydawnictwo SORUS, Warszawa 2004
2. Bolkowski S.: Elektrotechnika. WSiP, Warszawa 2004
3. Bożenko L.: Maszynoznawstwo dla szkoły zasadniczej. WSiP, Warszawa 2004
4. Chochowski A.: Elektrotechnika z automatyką. Ćwiczenia. WSiP, Warszawa 2004
5. Chwaleba A., Moeschkeb B., Płoszański G.: Elektronika. WSiP, Warszawa 2004
6. Dobrzański L.: Metaloznawstwo i obróbka cieplna. WSiP, Warszawa 2004
7. Dretkiewicz - Więch J.: Materiałoznawstwo. OBRPNiSz, Warszawa 1993
8. Dretkiewicz - Więch J.: Technologia mechaniczna. Techniki wytwarzania. WSiP,

Warszawa 2000

9. Górecki A.: Technologia ogólna – podstawy technologii mechanicznych. WSiP,

Warszawa 2004

10. Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998
11. Hillar J., Jarmoszuk S.: Ślusarstwo i spawalnictwo. WSiP, Warszawa 2004
12. Janicki J.: Mechanika Techniczna. WSiP, Warszawa 1990
13. Kijewski J., Miller A., Pawlicki K., Szolc T.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 2004
14. Kostro J.: Elementy, urządzenia i układy automatyki. WSiP, Warszawa 2004
15. Kotlarski W., Grad J.: Aparaty i urządzenia elektryczne. WSiP, Warszawa 2004
16. Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, Warszawa 2004
17. Lewandowski T.: Zbiór zadań z rysunku technicznego dla mechaników. WSiP,

Warszawa 2004

18. Mac S., Leonowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy dla szkół zasadniczych. WSiP,

Warszawa 2004

19. Mac S.: Obróbka metali z materiałoznawstwem. WSiP, Warszawa 2004
20. Maksymowicz A.: Rysunek zawodowy dla szkół zasadniczych. WSiP, Warszawa 2004
21. Nowicki J.: Podstawy elektrotechniki i elektroniki dla zasadniczych szkół

nieelektrycznych. WSiP, Warszawa 2004

22. Rączkowski B.: Bhp w praktyce. ODDK, Gdańsk 2002
23. Rutkowski A.: Części maszyn. WSiP, Warszawa 2003
24. Siuta W.: Mechanika techniczna. WSiP, Warszawa 1992
25. Stępczak K.: Ochrona i kształtowanie środowiska. WSiP, Warszawa 2001
26. Waszkiewicz E. i S.: Rysunek zawodowy. WSiP, Warszawa 1999
27. Zawora J.: Podstawy technologii maszyn. WSiP, Warszawa 2001

Literatura metodyczna
1. Figurski J., Smela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym.

Wydawnictwo ITeE, Radom 2001

2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP S.A., Warszawa 1999
3. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie „Żak”,

Warszawa 2003

4. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000