J

AK

PR

ZYGO

T

OW

A

Ć

SI

Ę N

A

WO

JNĘ

?

A

b

y

poko

na

ć państwo,

wystarczą

dziś prec

yz

y

jn

e ud

erzenia

w

czułe

pun

kty

in

fra

st

r

uktur

y:

paraliż s

i

eci

ko

mputer

o

wy

ch, telefoniczn

y

ch,

t

ra

nsp

o

r

tu

,

o

dcięcie do

sta

w

wody

,

prą

du, żywno

ści,

leków

, pieniędz

y

i

in

f

ormacji. Do

teg

o akt

y d

ywer

s

ji,

de

zinformac

ja

i

wywo

ła

n

i

e

pa

niki.

Cz

y

państwo

i ob

ywa

t

e

le

mo

gą się na to prz

yg

oto

wać

? Jak wygląd

a to

w

Polsc

e?

Ra

no budz

i n

as ko

mun

ikat, że

rząd og

łosi

ł stan wo

jny

. Zmaso

wany cybe

ratak wroga na

wrażl

iwe obszar

y i

nfrast

ruktur

y spar

al

iż

o

wał życie

kr

a

ju. Uszkodzona

została s

ieć

e

nerge

tyczna i

wodocią

gi

, n

ie dz

iał

a

ją te

lefo

ny

, z

bankom

atów

n

ie

m

oż

n

a w

ypłacić

p

ie

ni

ędzy

.

T

rwa sztur

m na sk

lepy

i

a

ptek

i, z

kt

órych w

c

iągu

ki

lku

godz

in

zostaj

ą

wykupi

one wsz

ystk

ie p

rodu

kt

y

.

J

eśl

i

nie

przy

gotow

a

li

ś

my

wcześni

e

j żadnyc

h zapasów

,

mo

że

my

l

i

czyć już

t

ylko

na p

aństw

o.

Pró

bu

je

my

sko

ntaktować się

z

lo

ka

lny

mi

w

ładza

mi, a

le

one n

ie

wiedzą, co

rob

ić. N

ie

p

rzygotowały

pl

anów

dz

iał

ani

a na wypadek kryzys

u, n

ie ma

j

ą in

forma

cji, k

ied

y dotrą

d

osta

wy ży

wnośc

i i

l

eków

z

państwo

wy

ch ma

g

a

zyn

ó

w

.

Nie

wie

my

jes

zcze

, że stra

tegi

czne

re

zerwy

pa

ńst

wa to

w

dużej

mierze f

ikcja

–

urzęd

nic

y w

ykorzystywal

i p

rzeznaczo

ne na n

ie

f

undusze i

n

terw

en

cy

jni

e skupując

wi

eprzowinę i

węgi

el

. Jeś

li

w

c

iągu k

i

lku

dni

skończ

ą

s

ię

n

a

m

za

pasy ży

wnośc

i i

wod

y

, m

oże

my

już

t

ylko

l

icz

yć na pomo

c l

ep

iej

z

aopat

rzonych

sąs

ia

dó

w

. Po w

odę r

oz

wożon

ą strażack

i

m

i sa

mochoda

mi st

a

je

my

w

dłu

giej kol

e

jce.

A

le nawet j

eśl

i

zgrom

adz

il

i

ś

my

domo

we

r

ezerwy

na

czas k

ryzysu, n

ie jesteś

my

w

du

żo

l

ep

sze

j sytuacji. Na t

eren

ach, gdz

ie

zaczyna b

rakowa

ć żywności,

zaczynają

się

pi

erw

sze

zamieszki

i

rab

unk

i. Pol

icja pró

bu

je na

d ty

m

z

apanowa

ć,

al

e n

ie ma

je

j

kto pomóc.

O

bron

a

cywil

na n

ie

is

tn

iej

e, p

ozbawien

i d

ostępu d

o bro

ni

obywa

t

ele

n

ie ma

j

ą czy

m

br

on

ić s

ię

p

rzed g

rupami prze

stępczy

mi. Z

a

myka

ją si

ę w

do

mu na czte

ry spus

t

y

, l

i

cząc n

a to, ż

e rząd

p

rzy

wróc

i p

orząde

k. Na pr

óżno.

W

służba

ch pan

u

je decyzyj

n

y

i

kom

pet

ency

jny chao

s, podsyca

ny przez

dezi

nforma

cję

wroga. I

nterne

to

we str

ony i

nstyt

uc

ji pu

bl

i

cznych zost

ały zab

lokowane lu

b z

m

ieni

one,

st

a

jąc si

ę na

rzędz

ie

m ni

eprzyjaci

elsk

iej

prop

agandy

. F

ałszy

wa i

nformac

ja

o

e

waku

a

cji

rz

ądu za

gran

icę

w

y

wołu

je pan

ikę

– l

udz

ie z

aczyna

ją op

uszczać dom

y

. Kie

dy kończą s

ię

za

pasy ży

wnośc

i, r

ó

wn

ież m

y prób

u

je

my

wy

d

o

s

tać si

ę au

te

m

z

miasta. Sto

i

my

w

ko

rku,

b

lo

ku

jąc dr

ogę, co

un

ie

możl

i

w

ia wo

jsku sprawne przemieszczan

ie

się

w

re

jony walk

. Kied

y

ko

ńczy si

ę pa

liwo, t

rzeba

iść

pi

eszo. Stacje

b

enzynowe

s

ą puste

, kl

uczow

e d

la

gospod

arki

wo

jenne

j pr

zeds

ięb

ior

st

wa n

ie wdrożyły p

lanów

n

a w

ypad

ek konf

li

ktu.

Jeś

l

i z

ostal

i

ś

m

y w

dom

u, mu

sim

y stawić czoł

a no

wy

m

z

agroże

niom

. Każdy sy

gnał

a

la

r

mo

wy

wy

wołu

je pan

iczne

reakcje. Jest ju

ż wie

lu c

horych i

ra

nnych,

a

ni

e

zo

rgan

izowano żad

nych doda

tko

wych pun

któ

w pom

ocy m

edycznej

.

W

o

jna p

od

kontrolą

Możl

iwy

j

est też i

nn

y scenar

i

usz. Za

czyna s

ię ta

k sa

mo:

rano b

udz

i na

s ko

munik

at, że

rz

ąd ogł

osił st

an wo

jn

y

. Spr

a

wdza

my

st

an do

mo

wych zapa

só

w

.

Ich l

is

ta jest

z

nana

wszystki

m do

mo

wnik

o

m,

po

dobn

ie

j

ak m

iej

sca, w

kt

órych p

rzechowu

je

my

la

tar

ki

i

za

paso

we ba

ter

ie.

T

o na wypadek odc

ię

cia

prąd

u l

ub k

onie

cznośc

i ud

ani

a s

ię d

o schro

nu

–

dzi

eci

znają

i

ch

lo

kal

iz

ac

ję ju

ż o

d szkoły pods

ta

wow

ej

, w

któr

e

j szkol

eni

e o

bronn

e j

est

częśc

ią

edukacji. W

ś

ró

d dom

ow

ych „

rezerw

strate

gic

znych” ma

my

ta

k-że n

iez

będne

l

eka

rstw

a o

raz sp

isan

ą pro

cedurę

rodz

inn

e

j e

waku

ac

ji i

kom

un

ikacji na

w

ypadek

p

rob

le

mów

z

ko

mórką.

O za

groże

ni

u by

li

ś

my

i

nf

or

mo

wani

od d

a

wna, n

ie

m

a

więc pa

nik

i.

W

ł

a

dze sam

orząd

u,

kt

órego

urzęd

nic

y zosta

li

pr

zeszkol

en

i n

a pro

fes

jona

lnych

kursach

obron

nych, już

wi

ele

d

ni

w

cześni

e

j ur

ucho

mi

l

i sta

łe dyżury

. Pr

o

wadzona

była akcja

i

nfo

r

macy

jna, wie

my

wi

ę

c,

p

odobn

ie

j

ak nas

i sąs

ie

dzi,

co ozn

acza

ją sygn

ały

i

znaki

a

larm

ow

e, kt

o org

ani

zu

je

ewakuac

ję, a

kto op

iek

ę, gdz

ie bę

dą s

ię mieści

ły doda

tko

we punk

ty po

mocy m

edyczne

j.

N

ieza

leż

ni

e od p

rzygot

o

wań w

ładz l

oka

ln

ych i

całego

państw

a k

ażdy wie równie

ż, że

p

o

wi

nie

n zad

bać o

s

ieb

ie

sa

m.

W

warunkac

h

wo

jny dostawy

ży

wności

czy le

ków

b

ędą

u

trudn

io

ne, mo

żl

iwe są wy

łączen

ia

w

ody

, prąd

u, gaz

u i

sie

ci

te

lefon

icz

nych.

Ma

my

więc p

rzygotowane zap

asy przy

na

j

mniej

na

ki

lk

a pi

erws

zych

dn

i, a

t

akże

wyposażen

ie um

oż

liwi

a

jące nam

w

mi

a

rę no

r

m

a

lne

funkcj

on

o

wani

e w

warunkach

k

ryzyso

wych.

Po

wszech

na mo

bilizac

ja

Jeś

l

i jesteś

my

za

trudn

ie

ni

w

j

ednej

ze s

tu ki

l

kudz

ies

ięc

iu n

a

j

w

iększych f

ir

m w

łączonych d

o

Pro

gra

mu Mobi

l

izacji Go

spoda

rki

, będz

ie

-m

y

p

racow

ać w

pr

zedsi

ęb

io

rst

w

ie

zmil

ita

ryzow

anym

, któr

e prz

e

jdzi

e pod

bezpoś

redn

i za

-rząd

sił z

broj

nych

, obr

ony cy

w

ilnej

l

ub

in

nych o

rganów odpowiedz

ia

lny

ch za ob

ronę

państwa.

Naszy

m

za

dani

e

m

b

ędzi

e

wdrożen

ie p

rzygot

o

wanych wcześniej

na wy

pad

ek w

oj

ny p

lan

ó

w dzi

ałan

ia w

ce

lu

za

pe

wni

en

ia d

ostaw

en

erg

ii

, żyw

n

ości,

bron

i, amunicji o

raz be

zpi

ecznej

łączn

o

śc

i

i

kom

un

ikacji. J

e

ś

l

i p

od

lega

my obowiązk

o

wi sł

u

ż

by w

oj

sko

wej

, otr

zy

ma

m

y kartę

p

o

wołan

ia: u

ruchomiona w

tym

cel

u p

rzez sa

morządy

akc

ja kur

ie

rska ju

ż t

r

wa. Mobi

l

iza

c

ja

o

be

j

mie te

ż za

wody szcze

gól

ni

e ce

nne w

przyp

adku wo

jny

i

za

groże

nia

. Nasz sąs

iad

l

eka

rz będ

zie

prowadzi

ł w

szkol

e kryzys

o

wy

punkt p

o

m

ocy me

dycznej.

Drugi

, p

ry

watny

p

rzeds

ięb

io

rca z

b

ranży t

ranspo

rto

wej

, pr

zygotuje tabor

do ewentua

lnej

ewakuacji. Jeg

o

syn

in

form

atyk we

jd

z

ie w

skła

d po

woła

n

e

go pr

zez burmistrza

zespołu, kt

órego

cel

e

m

jest

l

i

k

w

idowanie

skutków

cyb

eratak

ó

w dokonywanych prze

z w

roga

na s

ieć kom

pute

ro

wą

i

łącz

ność lo

ka

lnej

a

d

min

istr

ac

ji

. Żon

a nauczyc

ie

lka

będz

ie o

rgan

izować op

iek

ę

n

ad

dz

ie

ć

mi, któ

rych ro

dzi

ce zosta

l

i powołan

i do wo

jska lu

b i

nnych

zadań

z

wią

zanych z

obr

oną

k

ra

ju.

Jeś

l

i mieszka

my

w

mie

jscu, któ

re stan

i

e si

ę bezp

ośredn

i

m zap

leczem

fro

ntu, a

nasza

o

becność n

ie

j

est ta

m kon

ieczn

a, zosta

niem

y ewakuo

wan

i w

bar

dzi

e

j bezp

iecz

ne mie

js

c

e

.

Z

ab

ier

a

my

naj

ważni

e

jsze dok

u

me

n

t

y

, p

ie

ni

ądze,

lek

arstw

a, ub

ran

ia,

środk

i h

i

gi

eny

, tro

chę

łatwe

j

do pr

zechowa

n

ia

ży

wności

.

W

ewakuac

ji

po

maga

ją członkowie

obro

ny cy

wi

ln

e

j. Jej

częśc

ią

są zarówno ocho

tni

cze

st

raże p

ożarne

, W

O

PR czy G

OP

R, jak i

dzi

esi

ątki

pa

ra

mil

i

tar

nych or

gan

izacji,

wspie

ranych p

rzez mini

sterstwo obro

n

y

. J

eśl

i

do n

ich

nal

eży

my

, z

o

st

al

iśm

y ju

ż

p

rzeszko

len

i we w

spółdzi

ałan

iu

zarów

n

o

z

ar

m

ią i

obro

ną te

rytor

ia

ln

ą, ja

k i

sa

morząd

e

m

o

raz kr

a

jo

wy

m

system

e

m

r

atow

n

iczo-

gaśn

iczy

m. Znam

y s

woj

e za

dani

a na

w

ypadek

ko

nfl

ik

tu ora

z m

i

e

js

ce,

w

który

m po

w

inni

ś

my

s

ię

sta

w

ić.

Jak

o członkowie o

bron

y cy

wi

ln

e

j j

esteś

my

t

eż przyg

oto

wan

i na

e

wakuację lok

al

ne

j

a

d

min

istr

ac

ji i

p

ol

icji.

W

t

ed

y – wyposażeni

w

prywatną b

roń –

będz

ie

my t

worzyć st

raże

o

by

wate

lski

e, by

ni

e dop

uścić

do akt

ó

w przem

ocy i

gra

bi

eży opuszcz

onych mieszkań.

Histor

ia

p

oka

z

uje, że

tak

z

orga

ni

z

o

w

a

n

e

sp

ołecz

e

ńst

wo

t

r

ud

n

o

je

st poko

n

ać, n

a

w

et

j

eśli

armia

k

raju

u

l

eg

ni

e

sil

n

i

ej

sz

emu

prz

eci

w

n

ik

o

wi

.

T

o sc

e

n

ar

i

usz,

w

k

tór

ym n

i

e

po

zosta

w

i

o

n

o

miejs

ca n

a

impr

ow

i

z

ac

ję, ch

aos i

rad

os

ną

„

t

wórcz

ość

w

łas

n

ą”.

Ab

y

prze

w

i

d

zi

eć, k

tóra

z

t

ych

w

ersji w

y

d

arz

e

ń

s

ta

n

i

e

s

ię

u

d

z

ia

łem Po

ls

k

i, posta

n

o

w

i

l

iśmy

sp

r

aw

d

zi

ć

,

jak

d

o w

ojn

y

prz

yg

oto

wa

n

e

je

st

n

a

sz

e pa

ńst

wo.

I

le mamy

za

pas

ó

w

ż

y

w

n

oś

ci, w

od

y

, l

ekó

w

i

pa

li

w

?

Cz

y

ist

n

ieją

p

roced

u

r

y

i

i

n

frast

r

ukt

ur

a

,

która

z

a-p

e

w

n

i

n

am be

zp

i

ecze

ńst

wo

e

ne

rget

ycz

n

e, i

n

-formacyj

ne

i

k

o

m

u

n

ikac

yj

ne

?

Co p

o

win

i

ene

ś

mi

eć?

W

o

d

a i ż

yw

n

ość

-

z

ap

as w

od

y

b

ute

lko

w

a

n

ej

i

ż

y

w

n

o

ś

c

i n

a

d

w

a t

ygo

d

n

ie

(

r

y

ż, kasze,

ko

ns

erw

y

i

suró

wk

i

w

s

ło

ikac

h, z

iem

n

ia

ki)

-

cz

yste, n

i

e

u

ż

y

w

a

n

e

do

i

n

n

y

c

h

cel

ów

w

i

a

dro

n

a

w

o

d

ę, która bę

dz

i

e

ro

zw

o

żo

n

a

becz

ko

wo

zam

i

-

d

u

ż

o w

orkó

w

p

lastik

o

w

yc

h

do

s

toso

w

a

n

i

a

w

r

azi

e

n

i

ec

z

y

n

n

ej to

al

et

y

(br

ak

w

o

d

y

)

-

k

uch

e

n

ka

t

ur

yst

ycz

n

a

z z

ap

asem

b

u

tl

i,

kart

usz

y

l

u

b

pa

li

wa

n

a

d

w

a t

ygo

d

ni

e

Le

ki

-

z

ap

as śr

o

dkó

w

m

e

d

ycz

n

y

c

h

i l

ekarstw

,

z

w

łas

zcza

środk

i pi

er

ws

zej

p

o

m

ocy

,

prze

ci

wb

ó

lo

w

e

i

p

rzec

i

wgor

ą

c

zko

we

, także

w

s

yro

pac

h

dl

a

d

z

iec

i

Kom

uni

ka

cja

- prz

e

no

śn

e

rad

io,

b

y

o

db

ie

rać ko

m

u

n

ik

aty

o

z

agro

że

n

i

ac

h

p

l

us

za

pas

bat

eri

i n

a

w

y

pa

de

k

br

ak

u pr

ąd

u

-

ła

do

w

arka samoch

od

o

w

a

pas

u

j

ąca do

róż

n

y

c

h

ty

pó

w

te

lef

on

ó

w

(moż

n

a

n

i

ą

n

ała

d

o

wa

ć

komórkę z

a

u

ta), ze

w

nę

trz

n

y

ak

um

u

la

tor (

na

bater

ie

w

y

mi

e

n

n

e,

s

ło

n

ecz

n

e

l

u

b

n

a

korbkę)

En

ergia

- źró

dło

pr

ąd

u

d

o oś

wi

et

le

n

i

a

i do

ład

o

w

a

n

i

a te

lef

o

n

ó

w

,

n

p

. fotoog

n

i

w

a,

prze

noś

n

y

gen

era

tor n

a

be

n

z

y

n

ę

l

u

b

n

a

korbkę; moż

na

też

w

yk

or

zy

stać j

ako

el

ektro

w

n

i

ę samoch

ó

d (potr

zeb

n

a

j

est

pr

zet

wo

r

ni

ca 1

2/2

30

V i

p

rze

dł

uż

ac

z ogrod

ow

y

,

b

y

d

o

pro

w

ad

zi

ć zas

il

a

n

ie

z

a

u

ta

do

b

ud

y

nk

u

)

Rez

e

rwy

i

Pr

o

gra

m Mobi

lizacji

Gos

pod

a

rk

i

Magazyn

a

mi prze

chow

ują

cym

i

rezerwy

strate

gic

zne na wypadek wo

jny zarządz

a

Age

nc

ja

Rez

er

w Mater

iałowy

ch (

A

RM) – i

ns

tytuc

ja z

n

iem

al

pół

mi

l

iar

do

wy

m

r

oczny

m

budżet

e

m

.

Z

godn

ie

z

un

i

jny

mi

nor

ma

mi Pols

ka m

a obowiązek p

osi

adan

i

a zapasów

b

enzyny i

o

leju

n

apędowego na

co naj

m

ni

e

j 90 dn

i.

Sk

ła

da

ją si

ę na

ni

e zap

asy obowiązkowe

(t

wo

r

zo

ne

p

rzez p

rzeds

ięb

ior

có

w z

bra

nży pa

l

i

wow

ej)

o

raz z

apasy ag

ency

jne

AM

R. Pozi

o

m

z

apasów

o

bo

w

iązko

wych je

st

usta

lony n

a 68 d

ni.

Oznacz

a

to, że w

ARM

p

o

wi

nno b

yć pa

liwo na 22

d

ni

. Nik

t j

ednak

dokładn

ie

ni

e wie, i

l

e na

prawdę j

est pa

liwa w

re

zerw

a

ch prze

d

s

ię

bi

orców

.

Ic

h spi

sy są rz

adko ua

ktua

ln

iane

, a

statystycz

ni

e kontr

ol

a m

oże poj

awić s

ię u

każdego

z n

ich

raz n

a… 94 l

at

a

!

M

ięsa wy

sta

r

czy

dl

a Pol

aków

na

ok. tr

zy tygodn

ie

, pozost

ałe

j ży

wności

w

m

agazynach jest

g

óra n

a tydz

ień.

Zap

asy w

o

jsko

we powinn

y w

ystarczyć n

a w

yży

wi

eni

e na

szego wo

j

ska

p

rzez miesi

ąc. Bio

rąc po

d uwa

g

ę, że w

ram

ach um

ow

y Host N

a

t

io

n Supor

t (

W

sp

ar

cie

p

rzez Państwo-Gospo

darza)

trze

ba będz

ie

też ży

w

ić żołn

ier

zy i

nnych kr

a

jó

w N

A

T

O

, n

ie

jest

to i

l

ość powalająca. Reze

r

wy m

edyczne pozwolą d

odatk

o

wo le

czyć co n

a

j

wyże

j

k

i

lkan

aście

tysi

ęcy po

szkodow

anyc

h.

Podst

a

wą gospo

dark

i wo

jennej

bę

dzi

e 177 f

irm

włą

czo

nych do Pr

ogra

mu Mobi

l

izacji

G

ospoda

rki

(P

M

G

).

Poło

wa z

n

ich t

o spółki

kont

rol

o

wane

przez p

aństwo

, jak

P

o

lsk

i

Ho

ld

in

g Obro

nny

, Or

le

n, Lot

os, Poczta Pol

ska czy

TVP

.

Pozostałe to

fi

r

my

p

ry

watne

, m

.in.

Po

lkom

tel

i

Net

ia (

ł

ą

czność),

P

o

lph

ar

ma (p

rodukcja

l

eków), Mul

ti

med

ia Po

lska (

tel

e

w

iz

ja

ka

bl

o

wa) o

raz sa

morząd

o

we, ja

k Szybka Ko

lej

Mi

e

jska w

T

rój

mieści

e. W

pr

ogramie

d

o

minują

f

irmy

pr

ze

my

słu

obro

nnego,

za

j

mu

ją

ce s

ię

prod

ukc

ją i

rem

ontami sprz

ętu

wo

jsko

wego, a

le

wi

e

le

j

est też p

rzeds

ięb

io

rstw

bud

o

wl

anych, t

ransp

ortow

ych,

t

ele

ko

munik

acy

jnych, pa

l

i

wowy

c

h i

energ

etycznych o

raz me

d

ia

lnych.

W

warunkac

h

wo

jennych zad

ani

e

m

fi

r

m

te

le

fon

ii

ko

mórkowe

j

b

ędzi

e n

ie t

ylko

zapew

n

ien

ie

in

stytucjo

m

p

ańst

wow

y

m

b

ezp

iecznej

ł

ą

czności

, al

e t

akże w

yłączen

ie s

ie

ci

na ter

enach

za

jętych p

rzez

wroga.

Aby z

real

i

zo

wać zad

an

ia, f

irm

y bi

or

ące udz

iał w

PMG

m

us

zą mieć p

lan

y a

waryjn

e

na

wypadek wo

jn

y o

raz od

po

w

iedn

io p

rzeszko

lon

ych pra

co

wn

ikó

w

. Na te c

ele

otrzym

uj

ą co

ro

ku z

bu

dżetu ok

. 120 mln zł. W

większości

przy

padków

p

rzydzi

el

one p

rzez p

ańst

wo

kwoty

są w

ystarcz

a

jące, jednak szefowie n

iek

tórych

fi

r

m

sk

arżą s

ię, ż

e dota

c

je ni

e

p

okryw

aj

ą po

noszon

ych kosztów

.

„

W

sens

ie syst

e

mo

w

y

m

P

o

lska

ni

e je

st p

rzygotowana na

zagroż

enie

wo

j

en

ne. Istn

ieje

jeszcze w

starszym

poko

len

iu

j

akaś »p

a

mięć mięśni

o

wa« d

otycząca st

ruktur

m

obi

li

zacji

p

ańst

wow

ej

go

spodar

ki

czy orga

niz

ac

j

i obro

ny cy

w

il

ne

j, a

le

ni

e stw

orz

ono n

icze

go, co

um

oż

liw

i

ł

oby w

ykorzys

tani

e zaso

bó

w prywatne

j gosp

odark

i w

ra

zi

e zag

rożen

ia p

ańst

wa”

–

mó

wi prof

. Prze

mys

ł

a

w

Ż

urawski ve

l

Graje

ws

k

i, p

ol

it

ol

og Un

i

we

r

sy

tetu Łó

dzki

ego,

eksper

t

ds

. po

li

tyki

obr

onnej, członek Nar

odow

ej

Ra

d

y R

oz

wo

ju przy

prezyd

enci

e RP

. „Pr

ogram

Mobi

l

i

zac

j

i Gospod

ark

i co

prawd

a

ist

nieje, a

le ma

cha

rakter

w

yspow

y

. Brakuje

syst

e

m

u

t

aki

ego jak

w

N

ie

mczech, gdz

ie

pryw

a

t

ny

przed

się

bi

orca

, który k

upuj

e np.

kopa

rkę czy

i

nn

y sprzęt

przyda

tny także

na wy

pad

ek w

oj

ny

, m

oże go za

re

jestr

o

wać j

ako zasó

b

mo

b

il

i

zacy

jny i

mieć

z tego ty

tułu u

lg

i pod

atkowe

.

W

r

ezu

ltac

ie

nasze pa

ńst

wo n

ie wi

e

,

jakimi

zasobami na wyp

a

dek zag

rożen

ia d

ysponuje” – do

daj

e p

rofesor

.

Cyberobrona

O

d ki

edy 27

k

wie

tni

a 20

07 r

. z

maso

wany cy

berat

a

k

na Eston

ię

dopr

o

wadził

do teg

o, że

czło

nko

w

ie rząd

u m

usie

l

i p

orozumie

wać si

ę p

rzez rad

i

ote

lefo

n

y

, sprawy

be

zpi

eczeńs

t

wa

i

nf

or

matycznego

stały si

ę pr

io

rytet

e

m

dl

a k

ra

jów

NA

T

O. W

czasi

e cybe

rataku

w

E

sto

ni

i

wył

ą

czone zostały m.in. główny serwe

r

DNS

.e

e i

ser

we

ry tel

eko

mó

w E

MT

, El

io

n i

El

isa

,

łącz

a tel

e

info

r

matyczne z

Un

ią Eur

ope

jską i

NA

T

O, si

eci

kom

pute

ro

we i

stro

ny i

nter

netowe

p

rezyde

nta, pa

rl

a

mentu, r

ządu, p

ol

icji, mini

sterstwa

spraw

z

agran

iczn

ych ora

z

n

a

j

wi

ę

kszyc

h banków

,

fi

r

m

tr

anspo

rtow

ych i

gaze

t.

A było to za

le

d

wi

e ostrz

eżeni

e

związa

ne z

nap

i

ęci

e

m

w

sto

sunkach między Eston

ią a

Ros

ją.

Atak prze

pro

wadz

iło 8

5 tys.

kom

put

eró

w tzw

. bot

netu RBN (Russ

ian

Busin

ess Netw

ork

) – s

iec

i kom

pute

row

ej

służąc

e

j

d

o prze

prow

a

dzan

ia cybe

rprzes

tępstw

– k

tórej

szef

(ps. F

l

y

man) j

est te

ż

współpracownik

iem

rosyjs

k

ich

sł

u

żb specjalnyc

h.

Eston

ia

została sp

ara

li

żowa

n

a na k

il

ka d

ni,

straty

li

cz

ono w

dz

ies

ią

tkach mili

on

ó

w euro,

jednak w

pr

zypadku

prawd

z

iwe

j

wo

jny

b

yłyby one t

rudn

e do o

szaco

wani

a. Z

a pom

ocą

umie

jętn

ie p

rzep

ro

wadzo

nych cybe

rataków

mo

żna bowiem

m

.in

. w

yłączyć tel

efo

nic

zne

n

u

m

e

r

y

al

ar

mow

e, uszko

dzić

lu

b pr

zekonf

igur

o

wać op

rogr

a

mo

wani

e w

szpi

tal

ach i

f

irma

ch

f

ar

maceutycznych (m.in.

sł

u

żące do

produ

kc

ji

lek

ó

w), s

po

wodowa

ć wył

ącz

enie

si

eci

e

nerge

tycznej

i

wod

o

cią

gó

w oraz

w

ybuchy ga

zo-c

iąg

ó

w

(popr

zez gwa

łtowny w

zrost

c

iśn

ien

ia

), s

para

li

żow

ać syst

e

m

i

nfo

r

matyczny banków

,

un

i

e

mo

ż

l

i

w

iaj

ąc całk

o

wic

ie

w

ypłaty

p

ie

ni

ędzy

, a

t

akże prz

e

jąć strony

in

tern

etow

e me

d

iów

i

i

nstyt

u

cji p

ańst

wow

ych,

zamieszczaj

ąc na

ni

ch n

ie

praw

dz

i

we i

s

iejące pan

ikę i

n

for

mac

je.

T

o

, czy tak

i ata

k si

ę powied

zie

, zal

eży za

ró

wno od

zabezp

ie

czeni

a sa

mych s

iec

i, ja

k

i

kom

pet

enc

ji

zespołów

p

o

wołanych d

o ochr

ony nar

odow

ej

cyb

erpr

zestrzen

i.

W

t

e

j

os

tatn

iej

dz

ied

zi

ni

e Pol

ska m

a się

czy

m

p

och

wa

lić

– w

201

4 roku

zespół i

nf

or

matykó

w

z Age

nc

ji Bez

pie

czeństw

a W

ewnęt

rznego

, Służby Kontrw

ywiad

u W

ojsk

o

wego, MON,

W

ojskowe

j

Akade

mi

i

T

echni

cznej

i

CER

T

.GOV

.PL

(Com

pute

r E

me

r

gency Resp

onse

T

ea

m

Po

lska –

zespół powołany do

reagowani

a na

zagro

żeni

a w

i

nter

nec

ie) z

a

jął trzec

ie

m

iej

sce

n

a mi

ędzy

narod

o

wych zaw

od

ach Locked

SHI

ELDS. Lep

sze od Po

laków

b

yły tylk

o CE

R

T

NA

T

O i zespół z

E

sto

ni

i.

Kie

dy j

ednak p

rzy

jrzy

my

si

ę bezp

iecze

ńst

wu sa

mych si

eci

,

sp

ra

wa n

ie

w

ygl

ąda już

tak róż

o

wo.

Z rapo

rtu CER

T

.GOV

.

PL

za

2014 r

ok wy

n

ika, ż

e co p

iąt

a

z

witryn i

nte

rnet

o

wych in

stytucji

p

ańst

wow

ych zawier

ała tzw

. kr

ytyczną pod

atność n

a cyber

atak, któ

ry w

skrajny

m

p

rzypadk

u m

óg

ł za

kończyć s

ię p

rzej

ęc

ie

m

uprawnie

ń ad

mi

nis

trato

ra

!

W

c

i

ąż du

ża je

st t

eż

n

ie

frasob

l

iwość

urzęd

nik

ó

w państwo

wych, m

aso

wo

korzystających z

por

tal

i

sp

ołecznośc

iow

ych.

Dla

haker

a prz

e

jęci

e haseł i

l

og

in

ó

w do używane

j przez

ni

ch poczt

y

n

ie

j

est żad

ny

m

pr

obl

e

me

m,

czeg

o do

w

iodło wła

m

an

ie d

o prywatnych skrzy

nek

p

oczto

wych p

racow

n

ików

MON i

S

zt

abu Gen

era

lneg

o, któr

zy in

form

acj

e o

swoich

mie

jscach za

trudn

ien

i

a za

mieśc

i

li

na

Face

booku. P

r

o

bl

e

m

w

ty

m, że wie

le os

ób używa

tyc

h sa

mych

h

aseł i

l

og

in

ó

w także do

służbow

ych sk

rzynek, g

dzi

e m

ożna zna

leźć c

enne

d

ane o

raz hasła

i

lo

gi

ny do we

wnętrznyc

h syste

mó

w

,

co

u

możl

iwia jeszcze głębszą

p

enetr

ac

ję w

ażnych

dla

bezp

iecz

eńst

wa i

nsty

tuc

ji.

W

c

i

ąż

duża jest też na

i

wn

ość

u

rzędn

ików

,

kt

órzy be

z sprawdzenia

ad

resu nad

a

wcy kl

ik

a

ją w

prz

esyłane m

a

il

e

m

zał

ączni

ki.

Jeden

z

taki

ch cyb

eratak

ó

w

,

wykonany za p

o

mo

cą

fałszy

we

j aktua

l

izacji

o

prog

ra

mo

wani

a fi

nan

so

wego BeST

i

@, d

oprowadzi

ł w

ki

lku

w

ypadkac

h

do prz

e

jęci

a hase

ł

i

l

og

in

ó

w skarb

nik

ó

w

, dyspon

u

jących dost

ępe

m

d

o ra

chunków

b

anko

wych g

m

in

i

p

o

wi

ató

w

. Zna

ny j

est te

ż przyp

adek p

rze

jęci

a ka

lend

arza

pracy u

rzędn

ika

Mini

sters

t

wa

Spr

a

w Zagr

an

icznych

.

W

wo

jnie i

nf

or

matycznej

ważna j

est też ła

t

wość dostę

pu do

sie

ci

atakowanego kr

a

ju.

Słabym

punktem

są s

iec

i b

ezprzewodo

we. F

i

r

ma

Kas

persky La

b Pols

ka pr

zeskanow

ała

1

35 tys. z

n

ich

na tr

asi

e 61

6 k

m.

Ok

azało s

ię, że

aż 34 tys.

to s

iec

i otwarte,

do któr

ych

mo

żna z

alo

go

wać s

ię be

z użyci

a h

asła. Na

jwięce

j było i

ch

w

T

rój

mieście

, W

a

r

szawie

i

Częst

ocho

w

ie; najle

pi

e

j zabez

pie

czone s

ą: W

r

o

cła

w

, Szczeci

n i

Poznań,

gdzi

e po

nad

6

0%

uży

tko

wni

kó

w s

iec

i kor

zysta z

szyfrowani

a W

P

A/

W

P

A2.Któr

e kraje

s

ą najlep

iej

p

rzygotowane do

obro

ny prz

ed cybera

taki

e

m? „

W

ie

l

ka Brytan

ia

i

Estonia

” –

m

ó

wi

„

Focus

o

wi

” Ka

mil

Mazurek, e

kspert

Centrum

In

ic

jatyw

Mi

ędzynaro

dow

ych d

s.

b

ezpi

eczeństwa i

obrony

. „

Ni

e jest

jednak tak,

że cały Z

achód jest

dobrz

e przy

gotow

any

n

a w

ypadek

w

o

jny

. Sł

a

bo w

ygl

ąda t

o Ni

e

mc

z

e

ch

, w

e F

rancji zaczęł

o się

to z

mi

eni

ać po

a

takach t

erro

rystycznych.

N

ajle

pi

e

j przy

gotow

an

e

s

ą kraje

Europy Północ

ne

j, co wy

n

ika

p

rzede wszyst

k

i

m z

ic

h wy

sok

iej

ku

ltu

ry społecz

ne

j i

po

li

tycznej.

S

zwedzi

m

a

ją

świad

o

m

ość z

agrożeń

, wiedzą, ż

e sytuacja

mo

że s

ię szybk

o z

mien

ić i

że

pe

wne dz

iał

ani

a

t

rzeba p

odej

m

o

wać z

w

yprze

dzeni

e

m”.

O

brona

cy

wilna

1

50-os

obo

we ko

lum

ny ra

to

wn

icze, wyposażone w

sa

mochody

, d

ź

wi

gi

i

300 sztu

k różne

go

ro

dzaju

s

przętów

d

o n

ies

ien

ia

szybki

e

j pom

ocy l

udno

ści

dużych miast?

T

o ob

rona

cy

wi

ln

a

Be

lg

i

i. 60

tys. schr

onów

w

34

2 m

iejs

cowościac

h, w

któryc

h m

oże

ukryć s

ię 80

pr

oc.

l

ud

ności

kraju?

T

o Sz

wec

ja. Pułki

obr

ony cy

w

il

nej

, go

to

we do

akc

ji

w

cią

gu t

rzech god

zi

n

o

d ogłosze

ni

a a

larm

u, z

kt

órych każ

dy m

a

pr

zygot

o

wane zakwaterow

an

ie

, w

yży

wi

enie

,

u

bran

ia

i

po

moc

m

ed

yczn

ą dl

a 600

–900

osób? Czec

hy

.

O

bo

w

iązkowe

szk

ol

eni

e

u

rzędn

ików

w

Akad

e

mi

i Obr

ony Cywil

ne

j? W

Ni

e

mczech.

W

Pol

sce, ja

k wynika

z

rapor

tu NIK, obr

ona

cy

wi

lna

ist

ni

e

je ty

lko t

eore

tyczni

e. Fo

r

maln

ie

t

o l

iczą

ca ok. 1

80 tys. o

sób or

gan

izacja,

którą k

ie

ru

je kom

enda

nt głów

n

y

Pa

ń

s

t

wo

we

j

Str

aży Pożarnej.

W

p

raktyce

wlicza

się

do n

iej

czł

onkó

w ochot

ni

czych stra

ży pożar

nych

(O

S

P)

, których

155 tys.

j

est j

uż wł

ączo

nych do Krajo

wego Syste

mu

Rato

wn

iczo-

G

aśni

czego, p

rzezna

czoneg

o do wy

p

ełnian

i

a in

nych

zadań. C

i s

a

mi lu

dz

ie są

więc

l

icze

ni

p

od

wój

n

ie.

G

dyby n

ie OSP

,

P

o

lska

ni

e mi

ała

b

y

żadnej

ma

sowe

j

och

otni

czej

o

rgan

izacji p

rzeszkol

onej

d

o ni

es

ien

ia

po

mocy

. S

ięgające 100

la

t tra

dyc

je ora

z fakt, ż

e

dzia

ła w

n

ich p

onad

pół

mil

io

na Pol

aków

, a

9

0 tys. m

łodych l

udz

i szko

l

i s

ię k

ażdego

roku,

to wiel

ki

atut n

a w

ypa

d

ek

wo

jny

. Je

dnak OSP

to głównie

w

sie

, m

i

a

ste

czka i

obr

zeża m

etrop

ol

i

i. W

miastach o

bron

a

cywil

na p

raktyczn

ie

ni

e is

tn

ieje, co spowodo

wane jest

m

.in. l

i

kwidacją

obowiązku je

j

tworzen

ia p

rzez zakła

dy przem

ysłow

e. Rezu

lta

te

m

t

e

j zapaśc

i jest

m

.in. b

rak

p

rzygotowanych schr

onów

. Istn

iejące m

ogą po

m

ieścić

ni

espełn

a 3 pr

oc. Pola

kó

w

.

Przes

tarzały jest

syste

m

a

la

r

mo

wani

a lu

dno

ści,

a

80 p

roc. ma

sek p

rzec

i

wgazowy

ch

i

o

dzi

eży ochr

onnej

z

m

agazy

n

ów

O

C

w

yprod

uko

wano p

rzed 19

85 r

.

N

a w

ypadek

skaż

eni

a wody

d

ostęp

do stud

ni

a

waryj

n

ych

miałoby za

le

d

wi

e 40 p

roc. Po

lak

ó

w

,

b

rakuje

t

eż urzą

dzeń do

odkaża

nia

odzi

eży

, sa

mochod

ó

w i

z

wi

erząt.

Par

adokse

m j

est fakt,

że do

udzi

ału w

obr

on

ie cywi

lnej

jest gotow

ych

60 tys. m

łodych

l

ud

zi,

którzy u

czą si

ę w

tzw

. k

lasach

m

undurow

ych o

raz dz

iał

a

ją w

org

ani

zacj

ach

su

rvi

val

o

wych i

str

zel

ecki

ch. Jak

w

ynik

a z

badań

przep

row

adz

onych pr

zez Pa

wła Sol

ocha,

sze

fa Bi

ura Bezp

iecze

ńst

wa Nar

odow

eg

o, w

Polsc

e dzi

ała 17

org

aniz

ac

j

i par

a

mil

it

arnyc

h,

tworzących n

iem

a

l 20

0 oddz

iał

ó

w

w

e w

szystkic

h wo

je

w

ó

dzt

wach. W

Skandynawi

i

o

rgan

izacje tak

ie są

oczy

wi

stą częśc

ią syst

e

mu

obr

ony cywi

lnej,

wspo

maganą i

hojnie

d

oto

wan

ą

przez mini

sterstwa obr

ony

.

W

P

olsce

przez l

at

a ig

no

ro

wane p

rzez MON

o

trzy

my

wa

ł

y

ł

ą

cz

ną dota

c

ję w

ysokości

… 28,

5 tys. zł r

oczni

e.

Ko

lejny

m

w

ażny

m

e

l

e

mente

m

de

cyduj

ą-cym

o

przy

gotowa

n

iu

państwa

na wy

pa

dek

za

groże

nia

j

est system

pl

anowania

ob

ronneg

o, obej

m

ują

cy tr

zy tysi

ące p

od

miot

ó

w

.

Jeś

l

i

ch

odzi

o

Po

lskę, to

słabą st

roną sys

te

m

u p

lan

o

wan

ia jest zbyt du

ża i

loś

ć dok

u

m

entów

p

la

ni

stycznych, związa

nych z

obr

onnośc

ią

– zauwa

ża

dr Mar

ian

K

u

l

iczkowski, k

ier

o

wn

ik

ku

rsów

ob

ronnych

Akad

e

mii

Obro

ny Nar

odo

wej

, któ

re od

2009 r

oku uk

ończyło 730

osób:

„T

yl

ko na p

ozi

o

mie

starostwa powiatow

e

go trz

eba przyg

otow

ać a

ż 47 ró

żnego r

odzaju

p

la

nó

w

. Po

ja

w

ia

ją s

ię też

kol

izje ko

mpetencji, co wynika

z

faktu, ż

e część tych i

nst

ytuc

j

i

p

odl

ega r

óżny

m resor

to

m,

część staro

ście

. O

wiel

e l

epsza

byłaby ko

ncepcj

a stworzen

ia

jednego ca

łości

o

wego p

la

nu bez

pie

czeństwa

n

arod

o

wego p

o

wi

atu z

załączn

ikami do

n

ie

go. Sko

mpl

ikowane pr

zepi

sy i

pro

cedury

ni

e pom

agają

w

dz

iał

ani

u”. B

raku

je też

kom

p

leksowe

j,

n

o

woczesnej

ustaw

y o

o

bronno

ści

(

w

201

1 roku p

race l

eg

i

sla

cy

jne zosta

ły

wstrzy

m

a

n

e

). „Ko

nie

czne jes

t i

ch

w

zno

wi

en

ie i

stw

orz

eni

e spójnego syst

e

mu

p

ra

wne

-

g

o,

o

be

j

mu

jącego or

gani

zow

a

nie

oraz f

in

ansowanie

przyg

oto

wań o

bronnyc

h rea

l

izowanych

p

rzez po

d

mioty syst

e

mu

ob

ronn

ego pa

ńst

wa” –

ape

luje

d

r Kul

ic

zko

wski.

Z

ad

baj o

sie

bie sam

Po l

i

k

w

idacji ob

o

wi

ązko

wej

służby wo

js

kowe

j

i

p

rzysposo

bi

eni

a ob

ronn

ego po r

az

p

ie

r

wszy w

h

istor

ii

ma

my

syt

uac

ję, że większ

ość doro

słych Pola

kó

w n

igdy

nie

strze

lał

a

i

n

ie

wie, j

ak s

ię ob

chodz

ić z

b

roni

ą. W

i

a

dom

o jednak, że

w

trakc

ie wo

jny obyw

ate

le

mu

szą p

rzede wsz

ys

t

k

i

m zadba

ć o

sie

bi

e sami. Nasze szan

se m

oże z

wi

ększyć znaj

o

mość

p

odstawo

wy

c

h

za

sad pr

zetrwania

.

Być m

oże bę

d

z

iem

y m

usie

l

i

szybko opu

ścić

do

m,

d

la

tego g

otówkę

i

d

oku

menty trzy

ma

j

my

w

jedny

m

mie

jscu. W

yc

ho

dząc, zak

ręć

my

z

a

wory wo

dy

, ga

zu, wy

łącz

my

dopły

w prą

du.

N

ie u

bi

eraj

m

y si

ę na c

iem

no an

i

na zi

e

lon

o, by od

różn

ić s

ię

od żołn

ie

rzy

,

p

o

w

ieś

my

t

eż np.

ko

lo

row

ą ch

ustkę na

pl

ecaku.

Z

ab

ierzm

y ze so

bą pod

sta

wow

e rze

czy (pat

rz: Paki

et pr

zetrwani

a), db

a

jąc o

t

o, by

w

p

rzypadk

u brak

u prą

du mi

e

ć

mo

ż

liwość nał

a

d

o

wan

ia te

le

fonu.

„

Gdy k

ontakt te

l

efon

iczny bę

dzi

e n

iem

ożl

iwy

,

a

z pow

o

du zagro

żen

ia mu

s

i

my

op

uścić

d

o

m

, k

onie

czne jest

w

cześni

e

jsze ust

ale

ni

e, gdz

ie

m

a

m

y

się

szukać.

T

a

k

i

m mi

ej

scem

um

ow

ny

m

p

o

w

ini

en b

yć znany wsz

ystk

i

m budyn

e

k

, np. szk

o

ła

, kośc

iół, u

rząd i

tp.

Mo

żem

y

t

eż zostawiać so

bi

e wiado

mości

w

usta

lonyc

h

w

cześni

e

j mie

js

ca

ch (tzw

.

m

artw

ych

sk

rzynkach ko

ntaktowy

ch

) i

u

mó

wić

się

na system

znak

ó

w

t

a

m

poz

osta

w

ianych,

by było

wiad

o

m

o

,

że

j

est w

n

ich n

o

wa wiado

mość lu

b zos

t

a

ła odeb

ran

a” – ra

dzi

Krzysztof L

is

,

p

reppe

rs, au

tor st

rony d

o

mo

w

y-s

urviv

al

.pl

. „Sp

ra

wną kom

un

ikację

ułat

wi

a też

o

pracowani

e w

cześn

iej

wł

asn

e

j

proce

dury ewakuac

j

i rod

ziny

.

Po

winn

o z

n

iej

wy

n

ikać,

kto

za

co odp

o

wi

ada w

przy

padku za

grożen

ia

. Na pr

zykład kto z

abi

era b

abc

ię, k

t

o

psa, do

kąd

s

ię u

da

jem

y

,

gdzi

e s

ię sp

otyka

m

y

. Ko

munik

ac

ję m

ożna pr

o

wadzi

ć też z

a

po

mocą CB-

ra

di

a,

kr

ótkofa

lówek lu

b wa

k

ie t

alk

ie

”.

W

Pol

sce jedynie

w

o

jewó

dztwo

p

odkarp

acki

e pr

o

wadz

i stał

ą e

wi

dencj

ę sch

ronów

–

j

est

i

ch t

a

m

9

0. Soc

jol

ogowie tłum

aczą t

en fen

o

men

r

eg

ionu

na

jw

yższy

m

w

kr

a

ju kap

itał

e

m

sp

ołeczny

m,

czy

l

i g

otow

ośc

ią l

udz

i

do wsp

ó

łpracy

, ic

h wz

aje

m

ny

m

za

ufan

ie

m

i

p

rzy

w

iązan

ie

m do mie

jsca za

mieszk

ani

a. „Je

śl

i ma

m

y

p

iwnic

ę, któr

e

j strop

w

ykonany jest

z co

na

j

mniej

pół

metrow

ej

warst

wy

beton

u, m

ożna zaad

aptow

ać ją

n

a dom

ow

y schron

,

ro

bi

ąc oso

bne ujęci

e w

ody

, np. w

p

ostac

i stu

dni

arte

zy

jskiej

z

po

mpą” – p

odpowia

da

Krzyszt

of Li

s. „

W

e

jśc

ie

do n

iej

powin

no znajdo

wać si

ę od

strony

za

wi

etrznej,

by

zm

n

ie

jszyć zag

rożen

ie sk

ażeni

a

mi”

.

O

cena: trzy

z

min

usem

Rat

u

ją nas jedyni

e ko

mpetencje

zespołów

szybk

ieg

o re

agow

an

ia

odpowiedz

ia

ln

ych za

cyb

erbez

pie

czeństwo

,

ni

ezła kondycja fi

r

m

ma

j

ących st

ano

w

ić rdz

eń w

oj

enn

e

j gospod

ark

i,

sp

ory mi

m

o w

szystko sta

n reze

r

w stra

teg

icznych (

scenar

iu

sz wo

j

enny n

i

e m

usi o

znaczać

wystąpie

ni

a b

raków

pa

l

i

w i

żywności

od raz

u na c

a

ł

y

m

teryt

or

iu

m

kraju

, a

j

edyn

ie na

j

ego

częśc

i)

.

A

t

akże tra

dyc

je och

otnic

zych str

aży poża

rnych o

raz re

al

iz

o

wane p

rzez

sam

orz

ądy i

org

ani

zacj

e p

ara

mi

li

ta

rne i

ni

c

jatywy

n

a rzecz o

bron

ności

– Po

lska l

oka

lna

j

est

t

u zdecydowani

e le

pi

ej

zo

rgan

izowana n

iż du

że mi

ast

a i

ad

min

istr

ac

ja pań

st

wow

a.

Naj

więc

e

j

g

rup p

ara

mi

l

ita

rnych

dzia

ła na Mazow

szu i

Podka

rpac

iu, gd

zie

je

st naj

więc

e

j

i

n

icjaty

w

p

roob

ronn

ych. „Są p

o

wi

aty i

g

miny

, któ

re mu

si

ały stawić czoła k

lęsk

o

m

żywiołowy

m

, np. p

o

wodz

io

m, i

ta

m

t

a ś

wi

ado

mość kon

ieczn

ości

przygo

to

wani

a s

ię n

a

za

groże

nia

j

est zna

czni

e większa” –

m

ó

wi

pr

of. Przem

ysła

w Żu

ra

wski

ve

l Gr

a

je

wski

.

„

Zap

e

wne zna

la

złoby s

ię w

Pol

sce k

il

ka mie

jsc

d

obrze

przygo

to

wanych,

które po

pr

ostu

życ

ie zm

us

iło do

podj

ęc

ia

odpowied

nic

h dzi

ałań. J

ednak w

ska

l

i k

ra

ju n

ie d

zia

ła to jako

syst

e

m

, kt

óry m

ożna by było

uruch

o

mić na

rozkaz

”.

Mówiąc o be

zpi

eczeństwie

kraj

u, po

l

ity

cy naj

części

e

j m

aj

ą na my

śl

i

uzbrojeni

e armii

.

H

isto

ri

a pokaz

u

je j

e

d

n

ak, że nawet na

jn

o

wocześni

e

j w

yposażo

ne wo

j

sko m

oże p

rzegrać

ze

s

ł

abszy

m

te

chni

czni

e i

l

i

czeb

nie

, a

le do

brze z

orga

nizowany

m,

w

ys

zko

lo

ny

m,

za

opatrz

ony

m,

ma

j

ącym

w

sparc

ie l

udn

ości

i

psycho

lo

gi

czną pr

ze

wagę p

rzec

i

wn

iki

e

m.