Za co grozi utrata prawka?
Zatrzymanie prawa jazdy to jedna z najdotkliwszych kar dla kierowcy. Ma
ona na celu ochronę uczestników ruchu drogowego przed osobami
stwarzającymi niebezpieczeństwo. Do zatrzymania dokumentu podczas
kontroli drogowej uprawnieni są policjanci, a w niektórych przypadkach
także Żandarmeria Wojskowa (w stosunku do żołnierzy pełniących służbę
wojskową i osób kierujących pojazdami należącymi do sił zbrojnych) oraz
Inspekcja Transportu Drogowego (np. w odniesieniu do kierowców
wykonujących transport drogowy).
Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub po użyciu alkoholu - Policjant obligatoryjnie zatrzyma prawo
jazdy w razie uzasadnionego podejrzenia, że kierujący jest nietrzeźwy lub znajduje się w stanie wskazującym na
spożycie alkoholu bądź środków działających podobnie do niego. Badanie alkomatem pozwala natychmiast określić, czy
kierowca jechał na tzw. podwójnym gazie. Czasu wymaga natomiast badanie krwi (np. na obecność narkotyków), ale i
tak prawo jazdy zostanie przez policjanta zatrzymane do wyjaśnienia sprawy (choć nie dłużej niż na 30 dni).
Przypomnijmy przy okazji, że w myśl nowych przepisów kodeksu karnego osoba, która kierowała po spożyciu alkoholu
lub podobnie działającego środka i spowodowała wypadek, w którym byli ranni lub zabici, straci prawo jazdy
dożywotnio. Taka sama kara spotka kierowców, którzy uciekli z miejsca wypadku. Zmieniony kodeks dopuszcza wyjątki
od tej reguły tylko w szczególnie uzasadnionych okolicznościach.
Pamiętajmy też, że policja zatrzyma prawo jazdy nie tylko wtedy, gdy kierowca pojazdu mechanicznego porusza się po
drodze publicznej, lecz także poza nią, np. na parkingu czy osiedlu.
Przekroczenie dopuszczalnej liczby punktów karnych. Kolejną przyczyną zatrzymania prawa jazdy jest
przekroczenie dopuszczalnego limitu punktów karnych. W okresie jednego roku od daty wydania prawa jazdy po raz
pierwszy nie można "zdobyć" więcej niż 20 punktów karnych. Bardziej doświadczonym kierowcom zatrzymanie "prawka"
grozi dopiero po przekroczeniu 24 punktów.
Zatrzymanie na wniosek sądu, prokuratora lub starosty. Z zatrzymaniem dokumentu przez policjanta muszą
liczyć się kierowcy, wobec których wydano postanowienie lub decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy, a także osoby, wobec
których orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów bądź też podjęto decyzję o cofnięciu uprawnień. Chodzi oczywiście o
sytuację, kiedy organ wydający decyzję o zatrzymaniu lub cofnięciu uprawnień do kierowania nie ma fizycznej
możliwości odebrania dokumentu.
Niebezpieczna jazda stwarzająca realne zagrożenie. Policja może zatrzymać prawo jazdy także wtedy, gdy
kierujący stwarza zagrożenie na drodze. Znaczne przekroczenie dopuszczalnej prędkości, ryzykowne wyprzedzanie,
przejazd na czerwonym świetle - to tylko niektóre tego rodzaju przypadki. Zgodnie z kodeksem drogowym policjant jest
bowiem upoważniony do zatrzymania prawa jazdy w sytuacji, gdy ma uzasadnione podejrzenie, że kierowca popełnił
przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. Ma to na celu łatwiejsze
egzekwowanie ewentualnego orzeczenia oraz eliminowanie kierowców stwarzających poważne zagrożenia w ruchu
drogowym.
Koniec okresu ważności, nieczytelność dokumentu. Powodem zatrzymania prawa jazdy mogą być także wady
fizyczne samego dokumentu. Odkąd pojawiły się "prawka" z plastiku to rzadki przypadek, ale może się zdarzyć, że dane
będą nieczytelne. Wtedy policja zabezpieczy dokument, a kierowca otrzyma pokwitowanie uprawniające do prowadzenia
pojazdów w czasie 7 dni od daty jego wydania. Takie samo pokwitowanie dostanie osoba, jeśli policjant zatrzymał jej
prawo jazdy z powodu podejrzenia, że zostało przerobione lub podrobione, oraz wtedy, gdy upłynął termin ważności
dokumentu (np. gdy z przyczyn zdrowotnych uprawnienia wydano na czas określony).
Nieudzielenie pomocy ofiarom wypadku, ucieczka przed kontrolą. Do zatrzymania "prawka" prowadzi też
umyślne niezatrzymanie się do kontroli drogowej i nieudzielenie pomocy ofiarom wypadku. W pierwszym przypadku
policjant może to zrobić, natomiast w drugim - musi!