Akademia 1/05/2011 – g. 12:30 Polska Szkola Wolverhampton, POK Stafford Rd

http://polskaszkolawolverhampton.t83.net/

CZĘŚĆ PIERWSZA powitanie i zaproszenie do udziału 1.

* Konfederacja barska trwała w latach 1768-1772.

Był to związek szlachty polskiej utworzony w Barze na Podolu (29
lutego) – w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczypospolitej.

Związek ten był skierowany przeciwko kurateli Imperium Rosyjskiego i
krolówi Stanisławowi Augustowi Poniatowaskiemu, jej zwolenikiowi w
tamtym czasie.

Przez niektórych historyków Konfederacja barska uważana jest za
pierwsze powstanie narodowe, gdyż szybko rozprzestrzeniła się na

Malopolskę, wielkopolskę i Ukrainę a w 1769 roku objęła Litwę.
Wszechobecność wojsk wroga utrudniała jednak jej organizację mimo iż
potencjalna liczba konfederatów walczących równocześnie wyniosła

ok.20 000.

Za czołowych bohaterów konfederacji uchodzą Kazimierz Pułaski
(obrońca Jasnej Góry), Kozak Jozef Sawa-Calinski (obrońca Mazowsza)
oraz Józef Zaremba (obrońca Wielkopolski), a także uważany za proroka,

charyzmatyczny kapłan, karmelita Marek Jandolowicz (postać księdza
Marka u Słowackiego).

*Konfederaci pozostawili po sobie wzór powstania dla wszystkich
następnych zrywów narodowych Polaków, powstania łączącego hasła

wolności z symbolami religijnymi.

Za jeden z symboli konfederacji barskiej uważa się ryngraf.

* Do Konfederacji barskiej nawiązywala czesto pozniejsza literatura

polska. Szczególnie poeci romantyczni Mickiewicz i Słowacki odkryli i
spopularyzowali jej poezję, która była przedmiotem ich zachwytu.
Doceniali jej prostotę wypowiedzi, patriotyczny charakter i

emocjonalność polączoną z wizją zagłady kraju.

Akademia 1/05/2011 – g. 12:30 Polska Szkola Wolverhampton, POK Stafford Rd

http://polskaszkolawolverhampton.t83.net/

2.

* Oto parafraza jednego z anonimowych wierszy Konfederacji barskiej

dokonana przez Juliusza Słowackiego:

Stawam na placu z Boga

ordynansu

,

Rangę porzucam dla nieba

wakansu

Dla wolności ginę – wiary swej

nie minę

Ten jest mój azard.

Krzyż mi jest tarczą, a zbawienie

łupem,

W marszu zostaję, choć upadnę

trupem

Nie zważam, bo w boju – dla

duszy pokoju

Szukam w ojczyźnie

(...)

* Pieśń Konfederatów Barskich spisał Juliusz Słowacki w swoich
utworach: Ksiadz Marek oraz w Sen srebrny Salomei.

1.Nigdy z królami nie będziem
w aliansach,

nigdy przed mocą nie ugniemy
szyi,

bo u Chrystusa my na

ordynansach, słudzy Maryi.
2. Więc choć się spęka świat i

zadrży słońce,
chociaż się chmury i morza

nasrożą,
choćby na smokach wojska

latające - nas nie zatrwożą.
3. Więc nie wpadniemy w
żadną wilczą jamę,

nie ulękniemy przed mocarzy
władzą

wiedząc, że nawet grobowce

nas same Bogu oddadzą.
4. Ze skowronkami wstaliśmy

do pracy

i spać pójdziemy o wieczornej
zorzy,

ale w grobowcach my jeszcze

żołdacy i hufiec Boży.

5. Bo kto zaufał Chrystusowi

Panu
i szedł na święte kraju

werbowanie,
ten de profundis z ciemnego

kurhanu na trąbę wstanie.
6. Bóg jest ucieczką i obroną
naszą,

póki On z nami, całe piekła
pękną -

ani ogniste smoki nas ustraszą,

ani ulękną.

7. Nie złamie nas głód i żaden

frasunek,
ani zhołdują żadne świata

hordy,

bo na Chrystusa my poszli

werbunek, na jego żołdy".

Akademia 1/05/2011 – g. 12:30 Polska Szkola Wolverhampton, POK Stafford Rd

http://polskaszkolawolverhampton.t83.net/

3.
W "Panu Tadeuszu" Mickiewicz kreśli z sympatią postać Macieja "Rózeczki",

dawnego konfederata barskiego:

"Siedemdziesiąt dwa lat liczył Maciej, starzec dziarski,

Niskiego wzrostu, dawny konfederat barski.
Pamiętają i swoi, i nieprzyjaciele

Jego damaskowaną, krzywą karabelę,
Którą piki i sztyki rzezał na kształt sieczki

I której żartem skromne dał imię Rózeczki.
Z konfederata stał się stronnikiem królewskim

I trzymał z Tyzenhauzem, podskarbim litewskim;
Lecz gdy król w Targowicy przyjął uczestnictwo,

Maciej opuścił znowu królewskie stronnictwo. (...)
Przyczynę zmian tak częstych na próżno byś macał:

Może Maciej zbyt wojnę lubił, zwyciężony
W jednej stronie, znów bitwy szukał z drugiej strony?

Może bystry polityk duch czasu zbadywał

I tam szedł, gdzie Ojczyzny dobro upatrywał?
Kto wie! To pewna, że go nigdy nie uwiodły

Ani chęć osobistej chwały, ni zysk podły,
I że nigdy z moskiewską partyją nie trzymał;

Na sam widok Moskala pienił się i zżymał".

Czym wytłumaczyć Maciejowe zmiany politycznych orientacji?
Stanisław August Poniatowski, znienawidzony w czasach konfederacji barskiej,

stał się bohaterem narodowym, gdy podpisał Konstytucję 3 Maja.
Na temat tej konstytucji wiele już napisano: nowoczesna, postępowa, prawa

dla mieszczan, opieka nad chłopami.
Rzadko jednak przypomina się oczywistą prawdę: entuzjazm z jej uchwalenia
wynikał przede wszystkim z prostego faktu, że była wypowiedzeniem Rosji

wszelkiej zależności. Maciej "Rózeczka" szedł tam, gdzie "Ojczyzny dobro

upatrywał", lecz "nigdy z moskiewską partyją nie trzymał".
Pamięć konstytucji przerodziła się do ustanowienia 3 maja świętem Matki Bożej
Królowej Korony Polskiej.

Pamiętając o dokonaniach naszych przodków przejdźmy do drugiej części

naszego spotkania i wspomnijmy przez chwile naszego Wielkiego Polaka, którego
wszyscy tak dobrze jeszcze niedawno znaliśmy...KONIEC CZ. PIERWSZEJ