Logistyka – blok 2 - ćwiczenia
1. Wycena zapasów
W przedsiębiorstwie X wielkości zakupu i ceny zakupu komponentu do produkcji dla ostatnich dostaw od sprzedawcy A uzupełniających stan zapasu magazynowego były następujące:
Data dostawy
Wielkość partii
Cena
15.02.2006
680
530
03.01.2006
700
520
13.12.2005
580
520
08.11.2005
640
500
30.09.2005
720
480
Razem
3.320
W ramach pierwszego zlecenia wykorzystano do produkcji 2.000 sztuk komponentu.
Zadanie:
Należy dokonać wyceny pozostałego zapasu komponentu znajdującego się w magazynie metodami średniej
ważonej, FIFO i LIFO.
2. Analiza wskaźnikowa zapasów
W pewnej firmie zebrano dane dotyczące wielkości zysków, sprzedaży i zapasów dla lat 2001 i 2002:
Wyszczególnienie
Rok 2001
Rok 2002
Zysk w tys. PLN
133
148
Sprzedaż w tys. PLN
722
970
Średni stan zapasów w tys. PLN
220
430
Zadanie:
Należy ustalić wartości następujących wskaźników:
• względne zwolnienie środków zamrożonych w zapasach,
• zapasochłonność sprzedaży,
• rotacja zapasów,
• obrotowość zapasów.
3. Syntetyczny przykład analizy utraconej sprzedaży oraz kosztów utrzymania zapasów dla zapasu
buforowego
Przedsiębiorstwo X dokonało analizy utrzymywanych zapasów produktów w jednej z grup. Ustalono, że
maksymalna liczba sztuk zapasu buforowego w okresie miesiąca (30 dni), która utrzymywana musiałaby być dodatkowo w celu realizacji pełnej sprzedaży wynosi średnio 200 sztuk. Cena nabycia jednej sztuki od dostawcy
wynosi 150 PLN. Koszty utrzymywania zapasu liczy się w stosunku do oprocentowania w stabilnym funduszu inwestycyjnym (19% w skali roku). 200 sztuk zajęłoby ok. 5% powierzchni magazynu przeznaczonej pod składowanie, przy czym czynsz miesięczny za magazyn wynosi 3.000 PLN. Koszty przeładunku (koszty
przemieszczania zapasu przy pomocy wózka widłowego oraz koszty robocizny) skalkulowano na 50 groszy na sztukę. Ryzyko deprecjacji zapasów miesięcznie na skutek przeterminowania lub uszkodzeń może wystąpić w przypadku 4% składowanego towaru. Wreszcie koszty obsługi zapasu (ubezpieczenie) w wysokości to 1%
wartości produktu. Pozostałe koszty związane z funkcjonowaniem firmy rozliczone na zapas wynoszą 9724,82
PLN. Cena zakupu jednej sztuki dla klienta wynosi 200 PLN.
Zadanie:
Należy ustalić całkowity koszt utrzymania zapasu buforowego podanej wielkości przez miesiąc i zestawiając go z kosztem wyczerpania się zapasu ocenić opłacalność utrzymywania buforu.
4. Klasyfikacja zapasów z zastosowaniem metody ABC – przykład firmy „Stort Medical Company”
Firma „Stort Medical Company” produkuje produkty o wysokim poziomie technicznym do szpitali. Główne produkty to cewniki tętnicze (INTRASET), urządzenia wspomagające cewniki (REGULFO) i systemy
odsysania płynów (VACULFO, COLLECTAL). Roczne sprawozdanie ze sprzedaży podano poniżej:
Lp.
Nazwa produktu
Ilość w szt.
Wartość sprzedaży w PLN
Typ produktu
1
INTRASET
1 000 000
2 500 000
cewnik
2
SUBCLAVIAN II
250 000
137 000
cewnik
3
SUBCLAVIAN
150 000
975 000
cewnik
4
JUGULAR II
300 000
300 000
cewnik
5
CATHASPEC
100 000
150 000
cewnik
6
IV-SET
700 000
1 000 000
cewnik
7
CENTRI-CATH
500 000
3 500 000
cewnik
8
IV-12
15 000
74 700
cewnik
9
CSP
1 000 000
750 000
cewnik
10
Pierścień ciśnieniowy
600 000
972 000
urządzenie wspomagające
11
Pierścień ciśnieniowy
25 000
825 000
urządzenie wspomagające
12
EZE-FLO
4 200
65 100
urządzenie wspomagające
13
REGULFO
1 000 000
5 000 000
urządzenie wspomagające
14
TRUSET
2 850 000
7 115 000
urządzenie wspomagające
15
INTRAVAL
10 000
8 300
urządzenie wspomagające
16
VACULFO
355 000
350 000
system odsysania
17
Pojemnik COLECTAL
40 000
54 800
system odsysania
18
Wkładki COLECTAL
393 000
727 000
system odsysania
∑
9 292 200
24 503 900
Firma zamierza podzielić cały wolumen swej sprzedaży na grupy w celu zastosowania odmiennej
metody kontroli poziomu zapasów dla każdej z nich.
Pytanie:
• Jak dokonać klasyfikacji zapasów w firmie „Stort Medical Company” z wykorzystaniem metody ABC
opartej na zasadzie 80-20?
5. Sterowanie zapasami w systemie „push” – przykład firmy Y
Firma Y posiada 3 magazyny zaopatrujące sieć 900 sklepów. Dokonano dużego zakupu budzików z radiem w
ilości 5.000 sztuk, których sprzedaż zamierza się promować w najbliższej przyszłości. Transakcja ta byłaby bardzo opłacalna cenowo, choć zapas będzie większy w stosunku do bieżących potrzeb. Firma jest pewna, że sprzeda całą partię. Wszystkie zakupione budziki powinny być rozesłane do poszczególnych magazynów
stosownie do przewidywanego popytu w każdym z nich. Miesięczna prognoza sprzedaży dla magazynu
pierwszego to 2.300 szt., drugiego – 1.400 szt. a trzeciego – 900 szt. Należy także uwzględnić aktualny poziom
zapasów tego artykułu w każdym z magazynów. W magazynie pierwszym na stanie jest obecnie 400 szt. tego
artykułu, w magazynie drugim – 350 szt.. W magazynie trzecim zapas budzików z radiem już się wyczerpał a
jeden z odbiorców detalicznych czeka na dostawę 50 budzików.
Pytanie:
• Jak należy dokonać poprawnej alokacji budzików z radiem pomiędzy magazynami firmy Y?
6. Sterowanie zapasami w systemie „pull” – przykład firmy X
Firma X sprzedaje 100 szt. produktu A tygodniowo. W celu uzupełnienia zapasów musi składać zamówienia u
dostawcy z –tygodniowym wyprzedzeniem. Czasem zdarza się, że tygodniowe zaopatrzenie klientów w
produkt A wzrasta do 120 szt. tygodniowo, a okres realizacji dostawy przedłuża się do 3 tygodni.
Wartość produktu A wynosi 2 PLN, koszty złożenia zamówienia 20 PLN a koszty utrzymania zapasów
wynoszą 25% od przeciętnej wartości w ciągu roku. Celem kontroli poziomu zapasów jest utrzymanie
optymalnej ilości zapasów.
Pytania:
• Jakie są koszty całkowite związane z pozyskaniem i utrzymaniem zapasów w firmie X?
• Kiedy należy złożyć zamówcie na dostawę uzupełniającą stan magazynowy i jaka powinna być
wielkość tej dostawy, jeśli firma X zdecyduje się sterować zapasem produktu A za pomocą metody
stałej wielkości zamówienia?
• Co jaki okres należy przeglądać zapas produktu A i do jakiej wielkości uzupełniać jego stan
magazynowy, jeśli firma X zdecyduje się sterować zapasem tego produktu za pomocą metody stałego
okresu zamawiania?
7. Przypadek Bellwether Corporation
Firma Eighty-Eight Enterprises Inc. właśnie zakupiła Bellwether Corporation. Eighty-Eight jest
zdywersyfikowanym wytwórcą artykułów sportowych i wyposażenia sportowego. Kierownictwo firmy odnosi
wrażenie, że wysokiej jakości asortyment rakiet tenisowych i pokrewnych produktów firmy Bellwether może pomóc w wyrównaniu sezonowej nierównowagi w asortymencie Eighty-Eight.
Martha Rodino, wiceprezes ds. logistyki w Eighty-Eight, została poproszona o ocenę efektywności
systemu logistycznego Bellwether, ze szczególnym uwzględnieniem zarządzania zapasami. Podziela ona
pogląd, że zadanie to będzie bardzo pomocne w analizie działalności obu firm.
Dokonawszy wstępnej analizy systemu logistycznego w Bellwether, Martha Rodino stwierdziła, że
firma ta wytwarza pełny asortyment rakiet tenisowych, począwszy od tańszych modeli wykonanych całkowicie
z aluminium, a na droższych modelach z kompozytu grafitowego skończywszy. Każdy model jest dostępny w
pewnej liczbie rozmiarów i kolorów, a łączna liczba jednostek składowania zapasu wynosi 48. Firma sprzedaje
również artykuły pokrewne, takie jak ręczniki, torby i czapki, które stanowią dodatkowe 120 jednostek składowania zapasu. Martha Rodino dowiedziała się też, że asortyment rakiet tenisowych przynosi firmie ok.
60% przychodów brutto, ale jednocześnie zaledwie 35% przychodów netto.
Firma Bellwether utrzymuje zapas swoich produktów w trzech centrach dystrybucji, zlokalizowanych
strategicznie w różnych rejonach USA i sprzedaje je w specjalistycznych sklepach dla tenisistów, domach towarowych, sklepach masowej obsługi i w systemie sprzedaży bezpośredniej. Po dokonaniu inspekcji we wszystkich trzech centrach dystrybucji Martha Rodino odniosła wrażenie, że przeciętny poziom zapasów w Bellwether jest być może za wysoki w stosunku do potrzeb
Pytania:
• Jakie dodatkowe informacje powinna zebrać Martha Rodino, zanim zakończy ocenę systemu
gospodarki zapasami w Bellwether?
• Jakie są najważniejsze problemy, którymi powinna się zająć firma Eighty Eight przed podjęciem
decyzji o fuzji z firmą Bellwether?
8. Ustalanie optymalnej wielkości dostawy/zamówienia z uwzględnieniem rabatów cenowych
Prognozowane roczne zużycie podstawowego materiału do produkcji w pewnej firmie wynosi 10.000 sztuk.
Ostatnio kierownik ds. zakupów otrzymał od dostawcy, z którym firma współpracuje od lat, nową,
atrakcyjniejszą ofertę polegającą na stopniowym obniżaniu ceny w miarę zamawiania coraz większych partii:
Ilość sztuk w partii
Cena na sztukę w PLN
0 – 999
10
1.000 – 1.999
9,80
2.000 i więcej
9,75
Koszty zamawiania wynoszą przeciętnie 50 PLN na dostawę a koszty utrzymania zapasu 30% od przeciętnej wartości zapasów w ciągu roku.
Zadanie:
Należy ustalić optymalną wielkość zamówienia dla tego materiału do produkcji.
9. Ustalanie optymalnej partii dostawy z modyfikacją formuły EOQ
Inżynier Mamoń ukończył właśnie kurs zarządzania logistycznego i zdał sobie sprawę, jak poważne koszty zamawiania i utrzymywania zapasów ponosi prowadzone przezeń centrum dystrybucji szkolnych zeszytów. Z
kursu zapamiętał, że na minimalizację tych kosztów pozwala metoda EOQ. Zebrał więc następujące dane:
• roczny popyt – 44.000 zeszyty,
• cena 1 sztuki – 0,75 PLN,
• koszty zamawiania – 8 PLN,
• koszty finansowania zapasu kredytem – 25% od przeciętnej wartości zapasu w ciągu roku,
• koszty magazynowania – 0,23 PLN od MAKSYMALNEJ wartości zapasu w ciągu roku
i zabrał się do liczenia...
Zadanie:
Należy obliczyć EOQ dla zeszytów szkolnych i podać liczbę dostaw tych zeszytów w ciągu całego roku.