Program zajęć na rok ak. 2006/2007
Osoba prowadząca:
dr Jolanta Szołno-Koguc, Zakład Finansów
Nazwa przedmiotu:
SYSTEM PODATKOWY
Kierunek studiów:
Ekonomia
Rok studiów:
II SUM
Forma zajęć:
wykład specjalnościowy
Wymiar godzin:
30
Cel kształcenia:
Przekazanie studentom wiedzy z zakresu teorii podatków i systemu podatkowego, jak i konstrukcji aktualnego systemu podatkowego w Polsce, z uwzględnieniem charakterystyki, jak i praktyki funkcjonowania jego zasadniczych elementów, w tym: podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego.
Treści programowe:
1. Teoria podatku - zagadnienia ogólne.
1.1. Pojęcie podatku
1.2. Konstrukcja (struktura) podatku: podmiot podatku, przedmiot podatku, podstawa
opodatkowania a podstawa obliczania podatku, stawka i skala podatkowa, pozostałe elementy konstrukcji podatku.
1.3. Klasyfikacje podatków
2. System podatkowy jako element systemu finansowego państwa
2.1. Istota systemu podatkowego
2.2. Pozycja systemu podatkowego w systemie finansów publicznych
2.3. Funkcje podatków i systemu podatkowego. Zagadnienie neutralności podatkowej
2.4. Podstawowe determinanty kształtowania systemu podatkowego
3. Koncepcje teoretyczne systemów podatkowych
3.1. Teoretyczne modele systemów podatkowych
3.2. Główne zasady podatkowe – koncepcje klasyczne i współczesne
3.3. Kryteria oceny systemu podatkowego
4. Zakres i struktura polskiego prawa podatkowego
4.1. Miejsce prawa podatkowego w systemie prawa polskiego
4.2. Źródła prawa podatkowego
Dr J.Szołno-Koguc
Strona 1 z 4
4.3. Struktura systemu źródeł prawa podatkowego
4.4. Ogólna charakterystyka ordynacji podatkowej
5. Zobowiązania podatkowe
5.1. Pojęcie obowiązku podatkowego i zobowiązania podatkowego
5.2. Powstawanie i ustalanie zobowiązania podatkowego
5.3. Wygasanie zobowiązań podatkowych (zapłata podatku, zaniechanie poboru,
umorzenie, przedawnienie, pobór podatku przez płatnika lub inkasenta, potrącenie, zaliczenie na poczet zaległości podatkowych lub bieżących zobowiązań podatkowych)
5.4. Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe (podatnika, płatnika, inkasenta, osób trzecich
5.5. Zabezpieczenie zobowiązań podatkowych
5.6. Informacja podatkowa
6. Elementy procedury podatkowej
6.1. Istota i katalog zasad ogólnych postępowania podatkowego
6.2. Treść zasad ogólnych postępowania podatkowego (zasada praworządności,
prowadzenie postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych,
udzielania informacji prawnej stronom, prawdy obiektywnej, czynnego udziału stron w postępowaniu, przekonywania, szybkości i prostoty, pisemności, dwuinstancyjności, trwałości decyzji podatkowych, jawności postępowania dla stron)
6.3. Wszczęcie i przebieg postępowania (podmioty, organy podatkowe, terminy, decyzje, postanowienia, tryb odwoławczy)
7. Legalne i nielegalne zachowania podatkowe
7.1. Reakcje podatników na obciążenia podatkowe – moralność i mentalność
podatkowa
7.2. Unikanie i uchylanie się od podatków
7.3. Przywileje podatkowe
7.4. Raje podatkowe
7.5. Doradztwo podatkowe
9. Polski system podatkowy - podatki dochodowe
9.1. Podatek dochodowy od osób fizycznych – przedmiotowy i podmiotowy zakres opodatkowania, pojęcie przychodu, kosztów uzyskania przychodów, sposoby ustalania dochodu jako podstawy opodatkowania, skala podatkowa, wpływ dochodu ze źródeł
położonych za granicą na wysokość podatku
Dr J.Szołno-Koguc
Strona 2 z 4
9.2. Uproszczone formy opodatkowania przychodów i dochodów osób fizycznych -
karta podatkowa, zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów ewidencjonowanych oraz od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
9.3. Podatek dochodowy od osób prawnych – podatnicy, przedmiot opodatkowania, podstawa ustalania podatku, stawka podatkowa, zasady opodatkowania podmiotów z udziałem zagranicznym (zagadnienie podwójnego opodatkowania)
10. Polski system podatkowy - podatki pośrednie
10.1. Cechy charakterystyczne podatku od towarów i usług
10.2. Mechanizm funkcjonowania “podatku VAT" (podatek należny a naliczony, istota zjawiska przerzucalności podatkowej, zalety i wady VAT w porównaniu z klasycznym podatkiem obrotowym)
10.3. Opodatkowanie konsumpcji - podatek akcyzowy
10.4. Pozostałe podatki pośrednie (w tym podatek od gier)
11. Próba oceny polskiego systemu podatkowego wg wybranych kryteriów
11.1. Stopień dostosowania do wymogów gospodarki rynkowej – analiza strukturalna,
wydajność fiskalna, jednolitość zasad opodatkowania, neutralność podatkowa
11.2. Zasada sprawiedliwości podatkowej
11.3. Zasada pewności opodatkowania i przejrzystości systemu podatkowego
11.4. Wpływ procesu harmonizacji podatkowej UE na polski system podatkowy
Literatura przedmiotu:
1. Brzeziński B., Wstęp do nauki prawa podatkowego, Toruń 2003
2. Głuchowski J., Handor D., Patyk J., Szymańska J., Formy zmniejszania wysokości podatków w Polsce, Warszawa 2002
3. Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, Poznań 2005
4. Kierunki reformy polskiego systemu podatkowego, pod red. A. Pomorskiej, Lublin 2003
5. Krajewska A., Podatki – Unia Europejska, Polska, kraje nadbałtyckie, Warszawa 2004
6. Lipowski T., Raje podatkowe a unikanie opodatkowania, Warszawa 2004
7. Litwińczuk H., Prawo podatkowe przedsiębiorców, t. I i II, Warszawa 2006
8. Ostaszewski J. (red.), Teoretyczne podstawy reformy podatków w Polsce, Warszawa 2004
9. Polski system podatkowy – założenia a praktyka, pod red. A. Pomorskiej, Lublin 2004
10. Pomorska A., Szołno-Koguc J., Wójtowicz K., Proces dostosowywania polskich podatków pośrednich do standardów Unii Europejskiej, Lublin 2003
11. Prawo podatkowe, pod red. W. Wójtowicz, Bydgoszcz 2005
Dr J.Szołno-Koguc
Strona 3 z 4
12. Szołno-Koguc J., Reforma polskiego systemu podatkowego w latach 1990-1995 (założenia a realizacja), Lublin 2000
13. Teksty źródłowe ustaw podatkowych, w szczególności:
ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa
ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych,
ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
ustawa z 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym,
ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
Zasady i kryteria zaliczenia przedmiotu: test jednokrotnego wyboru – minimum 60%
pozytywnych odpowiedzi
Dr J.Szołno-Koguc
Strona 4 z 4