1

POLITECHNIKA ŚLĄSKA

WYDZIAŁ MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

MECHANIKA I BUDOWA MASZYN

GRUPA 6 – SEKCJA 6

TEMAT : MASZYNY TECHNOLOGICZNE

STEROWANE NUMERYCZNIE

2

Sterowanie programowe – nazywa się takie sterowanie, przy którym potrzebną

kolejność, zakres i prędkość przesuwów mechanizmów roboczych obrabiarki

ustala się z góry, wg programu opracowanego zgodnie z kształtem i wymiarami

obrabianego przedmiotu. Rozwiązania sterowania programowego różnią się od

siebie sposobem podawania programu, rodzajem napędu zespołów roboczych

obrabiarki i metodą kontroli wykonania programu.

Sterowanie programowe można podzielić na dwa rodzaje: sekwencyjne i

liczbowe ( numeryczne ).

Sterowanie sekwencyjne – charakteryzuje się tym, że włącznie

poszczególnych zabiegów dokonywane jest w określonym porządku za

pomocą wyłączników drogowych naciskanych przez nastawialne zderzaki,

przy czym sygnał podawany jest do centralnego zespołu sterującego, tzw.

sektora, który dopiero wysyła odpowiednie „ komendy” do zespołów

wykonawczych. Komendy te wynikają z informacji podanych uprzednio od

sektora w postaci odpowiedniego układu wtyczek, klawiszy, kart lub taśm

dziurkowanych. W ten sposób długość odpowiednich odcinków drogi

narzędzia, a więc wszystkie wymiary obrabianego przedmiotu, zależą od

położenia zderzaków. Natomiast szybkości skrawania, posuwy, kierunki

ruchu i wszelkie czynności pomocnicze, jak np. włączanie chłodziwa są

sterowane dla każdego układu najczęściej elektrycznie.

Na rys. 1 – podano schemat sekwencyjnego sterowania tokarki.

Sygnał przejścia do następnego zabiegu podawane są przez

wyłącznik 1 ( na rys. dla uproszczenia pokazano tylko jeden wyłącznik )

naciskane zderzakami – do sektora 4, który przez zespół przekaźników 2

I styczników 3 przekazuje odpowiednie komendy do wykonawczych zespołów

obrabiarek.

Bardzo wygodne jest sterowanie sterowania sekwencyjnego w połączeniu z

kopiałami. Wstępne przejścia są wtedy sterowane zderzakami, ostateczna

próbka dokonywana jest wg wzorników. Do wyłączenia posuwu suportu

kopiowego przy wstępnych przejściach wykorzystuje się zetknięcie

odpowiednio izolowanego czujnika ( palca wodzonego po kopiale ), co zamyka

obwód elektryczny. Schemat takiego rozwiązania podano na rysunku nr 2.

3

4

Przy sterowaniu liczbowym – wszystkie dane dotyczące czynności obrabiarki,

łącznie z danymi dotyczącymi drogi narzędzia, są podawane w postaci znaków

odpowiedniego szyfru ( kodu ) do sterującego układu obrabiarki, który

przetwarza je na odpowiednie sygnały.

Przy sterowaniu programowym – odpada potrzeba stosowania wzorników.

Zamiast są stosowane specjalne karty lub taśmy z otworkami rys. 3a. na taśmie

istnieje kilka szeregów otworków, każdy z nich przeznaczony jest do wykonania

określonego zakresu pracy na obrabiarce. Np. pierwsze trzy szeregi 1

przeznaczone są do sterowania ruchami stołu i wrzeciennika frezarki pionowej,

szereg 2 do przemieszczania taśmy, cztery końcowe szeregi 3 do kontroli

prawidłowości pracy obrabiarki. Oprócz grupowego wykorzystania szeregów

otworków, każdy szereg oddzielnie może służyć do wykonywania dodatkowych

czynności. Np. szereg 4 ma zastosowanie do sterowania kierunkami ruchu stołu

i wrzeciennika obrabiarki ( w przód i w tył ). Do wykonania otworków służą

specjalne maszyny. Odległość otworków od siebie ustala się za pomocą

obliczeń, w określonej podziałce, uwzględniając prędkości przesuwania się

taśmy i czas potrzebny na przekształcenie sygnałów elektrycznych w ruchy

robocze.

Podczas pracy obrabiarki taśma przechodzi przez specjalne urządzenie

„czytające”. Urządzenie to powoduje, stosownie do rozmieszczenia otworków w

szeregach, zamykanie i otwieranie styków. Powstające impulsy elektryczne są

wzmacniane i przekazywane na urządzenia robocze.

Urządzenia do sterowania programowego mają następujące zalety:

- możliwość zastosowania tych urządzeń do obrabiarek ogólnego

przeznaczenia,

- łatwość przedstawienia obrabiarki na obróbkę innego przedmiotu,

- duża dokładność obróbki,

- możliwość obsługi kilku obrabiarek,

- oszczędność czasu,

5

Do zapisu każdej oddzielnej liczby musi być przeznaczony pewien odcinek

taśmy, nazywany kadrem. Jeżeli zapis ten przy systemie dwójkowym dokonany

jest wzdłuż taśmy, to przewidziany kadr musi być odpowiednio długi, natomiast

przy zapisie w kierunku poprzecznym musi być zastosowana bardzo szeroka

taśma.

Program zapisany na taśmie zawiera również informacje dotyczące wielu

różnych czynności pomocniczych, jak np. włącznie podawanie cieczy

chłodząco-smarującej, wycofania narzędzia, zmiany narzędzia itp.