INSTRUKCJA BHP

DOTYCZ¥CA PRACY Z KWASAMI

W pomieszczeniu, gdzie pracuje siê z kwasami, nale¿y zadbaæ o zapewnienie dobrej wentylacji.

Posadzka powinna byæ kwasoodporna i szczelna, z ma³¹ pochy³oœci¹ ku kana³owi odp³ywo-wemu.

1. Do przechowywania kwasów i ich transportu nale¿y u¿ywaæ balonów szklanych, mocno opakowanych (w koszach wiklinowych lub ¿elaznych).

2. Do wylewania kwasów z balonów u¿ywaæ specjalnych przechylade³. Balon umocowaæ tak, aby wykluczyæ mo¿liwoœæ wysuniêcia siê go przy przechylaniu.

3. Na powierzchni balonu nale¿y wyraŸnie oznaczyæ rodzaj kwasu.

4. Przy spuszczaniu kwasu lewarem nie wolno nape³niaæ go przez ssanie ustami.

5. Przy rozcieñczaniu kwasu nale¿y zawsze wlewaæ kwas do wody (ch³odnej) a nie odwrot-nie. Podczas wlewania p³yn nale¿y mieszaæ.

6. Balony szklane przed nape³nieniem dok³adnie wyp³ukaæ wod¹. Przy wype³nianiu balonów nale¿y pozostawiæ jeszcze 2–3 litry wolnej przestrzeni. Po nape³nieniu balony zakorkowaæ i oznaczyæ rodzaj kwasu.

7. Przy pracy z kwasami u¿ywaæ zawsze odpowiedniej odzie¿y kwasoodpornej (rêkawice, fartuch, buty, okulary itp.). Pracê wykonywaæ w zespole co najmniej dwuosobowym, tak by w razie wypadku ktoœ móg³ udzieliæ pomocy. Mieæ w pogotowiu wiadro wody.

8. W pobli¿u miejsca pracy z kwasami powinna znajdowaæ siê umywalnia z ciep³¹ wod¹ oraz apteczka podrêczna wyposa¿ona tak, by mo¿na by³o udzieliæ pierwszej pomocy w razie wypadku. Powinna zawieraæ tak¿e instrukcjê pierwszej pomocy w razie wypadku z kwasami.

9. Przy pracy z kwasem azotowym nale¿y szczególnie wystrzegaæ siê wdychania brunatnych par (tlenków azotu); bezwzglêdnie nale¿y u¿ywaæ masek ochronnych z odpowiednimi po-ch³aniaczami. W razie rozlania siê kwasu azotowego, nie u¿ywaæ do zasypywania trocin, lecz sp³ukaæ posadzkê du¿¹ iloœci¹ wody.

Wskazówki dotycz¹ce obchodzenia siê z kwasem solnym Kwas solny stwarza nastêpuj¹ce niebezpieczeñstwa: 1) dzia³anie koroduj¹ce samego kwasu i jego par.

Kwas solny niszczy œcianki naczynia, powoduj¹c niekiedy rozerwanie aparatu. Ponadto kwas solny i jego pary energicznie atakuj¹ inne metale (cynk, miedŸ), niszcz¹c niezabezpieczone czêœci aparatury czy te¿ niedostatecznie izolowane przewody elektryczne itp., 2) parz¹ce dzia³anie kwasu na skórê.

Kwas solny dzia³a dra¿ni¹co na skórê, powoduj¹c po pewnym czasie oparzenia objawiaj¹ce siê bia³awym kolorem powierzchni poparzonej skóry. Intensywnoœæ dzia³ania zale¿y od stê-

¿enia kwasu i czasu stykania siê tkanki z kwasem. Przed poparzeniem kwasem solnym dostatecznie chroni¹ rêkawice, fartuch i buty gumowe, 3) w³aœciwoœci dra¿ni¹ce i dusz¹ce chlorowodoru.

Kwas o mocy powy¿ej 25% dymi w powietrzu. Jego pary dzia³aj¹ dra¿ni¹co na b³ony œluzo-we oczu, dróg oddechowych i przewodu pokarmowego. Przy d³u¿szym dzia³aniu par kwasu zniszczeniu ulegaj¹ równie¿ zêby. Jako zabezpieczenia przed parami kwasu solnego u¿y-wa siê tylko maski.

Kwas siarkowy

Podczas oddzia³ywania kwasu siarkowego na metale powstaj¹ niebezpieczne gazy, takie jak wodór i arsenowodór – silna trucizna, bezbarwna i prawie bez zapachu, trudna do zauwa¿enia, która w nieznacznej iloœci powoduje œmieræ cz³owieka.

Oparzenie kwasem siarkowym charakteryzuje siê czarnym kolorem poparzonej skóry (skóra jest zwêglona).

Kwas azotowy

Przy pracy z kwasem azotowym nale¿y szczególnie wystrzegaæ siê wdychania brunatnych par (tlenków azotu). Pracownik powinien u¿yæ maski ochronnej z odpowiednim poch³aniaczem.

W razie rozlania kwasu azotowego sp³ukaæ miejsce rozlania du¿¹ iloœci¹ wody. Nie wolno przy-sypywaæ miejsca zalania trocinami.

Oparzenie kwasem azotowym charakteryzuje siê ¿ó³tym kolorem oparzonej skóry.

Czyszczenie zbiorników po kwasach

Mycie i czyszczenie zbiorników po kwasach, szczególnie po kwasie azotowym, stwarza powa¿-

ne niebezpieczeñstwo zatrucia i poparzenia.

Nale¿y przestrzegaæ nastêpuj¹cych œrodków ostro¿noœci:

–

przed przyst¹pieniem do pracy zbiornik ca³kowicie opró¿niæ,

–

zbiornik dok³adnie przewietrzyæ przez przedmuchiwanie powietrzem wprowadzanym od do³u zbiornika (poniewa¿ gazy pozostaj¹ce w zbiorniku s¹ ciê¿sze od powietrza), po czym od do³u zobojêtniæ resztê kwasu za pomoc¹ sody. Roztwór ten pozostawiæ w zbiorniku przez kilka godzin.

Po wykonaniu powy¿szych czynnoœci przeprowadziæ czyszczenie i przemywanie, o ile to mo¿-

liwe z zewn¹trz, za pomoc¹ strumienia wody i odpowiednio d³ugich szczotek lub skrobaczek.

Pracownik zatrudniony przy czyszczeniu zbiornika powinien byæ ubrany w odzie¿ kwasoodporn¹ i mieæ maskê z poch³aniaczem przeciw parom kwasu lub maskê z doprowadzeniem œwie-

¿ego powietrza.

Nie wolno czyœciæ zbiornika samodzielnie. Gdy pracownik zmuszony jest wejœæ do œrodka, musi byæ zabezpieczony link¹, a drugi koniec linki powinien trzymaæ stoj¹cy na zewn¹trz pracownik.

To on w razie potrzeby udzieli natychmiastowej pomocy, w przypadku omdlenia lub zas³abniê-

cia pracuj¹cego.

Postêpowanie w razie poparzenia lub wypicia kwasu Wypicie kwasu – objawy:

–

silny ból w jamie ustnej, prze³yku i ¿o³¹dku,

–

wymioty,

–

mo¿e dojœæ do przedziurawienia prze³yku i ¿o³¹dka. Wystêpuje wtedy krwotok i powa¿ne uszkodzenie narz¹dów wewnêtrznych,

–

silny ból mo¿e byæ przyczyn¹ wstrz¹su.

NIE WOLNO PROWOKOWAÆ WYMIOTÓW

Pierwsza pomoc

Oparzenia – przemyæ oparzon¹ skórê du¿¹ iloœci¹ wody przez oko³o 20 minut.

Wypicie kwasu – podaæ du¿¹ iloœæ przegotowanej wody (rozcieñczy kwas).

Szybki transport do oœrodka leczenia zatruæ.

Uwaga!

Zabezpieczyæ resztki substancji.

Oko przemywaæ strumieniem zimnej wody (przelewaæ wewnêtrzny k¹t oka). Zabezpieczyæ gaz¹

ja³ow¹. Natychmiast przetransportowaæ poszkodowanego do okulisty.

................................................

...................................................

Opracowa³ (data i podpis)

Zatwierdzi³ (data i podpis)